Ocena pacjenta – schemat ABCDE Airway

PODSTAWOWE ZABIEGI
RESUSCYTACYJNE
U OSÓB DOROSŁYCH
Podstawowe pojęcia:
 NZK – nagłe zatrzymanie krążenia (cardiac
arrest)
 CPR – cardio-pulmonary resuscitation
 BLS – Basic Life Support – resuscytacja
bezprzyrządowa
 ALS – Advanced Life Support –
przyrządowa: intubacja, defibrylacja, leki…
 AED – automatyczny zewnętrzny defibrylator
Nagłe zatrzymanie krążenia:
 Stan bezpośredniego zagrożenia życia!!!
 Najczęstszy mechanizm: VF, najczęściej z
powodu niedokrwienia m. sercowego –
defibrylacja – najskuteczniejsze
postępowanie;
 Kluczowe natychmiastowe rozpoznanie i
leczenie;
Ocena pacjenta – schemat ABCDE
 Airway –drożność dróg oddechowych
 Breathing – oddech
 Circulation – krążenie
 Disability – zaburzenia stanu świadomości
 Exposure – ekspozycja pacjenta
Postępowanie wstępne:
 Środki ochrony osobistej (rękawiczki, okulary
ochronne);
 Popatrz na pacjenta i oceń wrażenie ogólne;
 Ocena przytomności (potrząśnij, zawołaj);
 Monitorowanie czynności życiowych
(pulsoksymetr, EKG, RR)
 Dostęp do żyły
 WEZWANIE POMOCY!!!!
AIRWAY
 Usunięcie widocznych
w j. ustnej ciał obcych
(protezy, jedzenie itp.);
 Udrożnienie dróg
oddechowych – odgięcie
głowy do tyłu i uniesienie
żuchwy lub zmodyfikowane
wysunięcie żuchwy przy
podejrzeniu urazu rdzenia
kręgowego; również
przyrządowe udrożnienie dróg
oddechowych (rurka ustno- i
nosowo-gardłowa, intubacja,
maska krtaniowa, inne)
BREATHING
 Ocena oddechu – trwa 10 s; obserwuj
ruchy klatki piersiowej, słuchaj szmerów
oddechowych oraz wyczuj prąd wydychanego
powietrza;
 Częstość oddechów;
 Tor i głębokość oddechu;
 Dźwięki przy oddychaniu (charczenie,
bulgotanie, stridor, świsty);
 Wskazania pulsoksymetru;
 Osłuchiwanie i opukiwanie płuc
(odma?);
 Ocena przemieszczenia tchawicy;
 Podaj 100% tlen – min. 10 l/min, przez
maskę i worek typu AMBU® z rezerwuarem.
Poszkodowany nie reaguje, brak oddechu
= NAGŁE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA
Jest to ostatni moment, aby
WEZWAĆ ZESPÓŁ RESUSCYTACYJNY!!!
Udaj się po pomoc natychmiast:
•Więcej iż jeden ratownik
•Pojedynczy ratownik:
dorośli - po stwierdzeniu braku
oddechu
Prowadź resuscytację przez 1 minutę:
•Uraz
•Podtopienie
•Zatrucie lekami lub alkoholem
•Dzieci i niemowlęta
CIRCULATION
 Ocena tętna (na dużych naczyniach, np. na t. szyjnej, udowej) –
częstość, miarowość, napięcie, symetria;
 Wypełnienie żył;
 RR;
 Kolor i temperatura skóry: sina, blada, marmurkowata;
 Ocena nawrotu kapilarnego : <2 s
 Tony serca;
 Diureza;
 Poszukiwanie objawów i źródeł krwawienia;
 EKG;
 Dostęp donaczyniowy.
DISABILITY
 wyklucz i lecz niedotlenienie i hipotensję;
 Leki?
 Oceń źrenice;
 Skala AVPU – Alert, Voice, Pain, Unresponsive;
 Glikemia?
EXPOSURE
 Dokładny wywiad i badanie pacjenta;
 Leki;
 Wyniki badań.
NIE REAGUJE
Zawołaj o pomoc
Algorytm
postępowania –
BLS u dorosłego
Udrożnij drogi oddechowe
BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU
Zadzwoń na numer112*
30 uciśnięć
klatki piersiowej
2 oddechy ratownicze
30 uciśnięć klatki piersiowej
*lub krajowy numer ratunkowy
[999 (przyp. tłum.)]
Pośredni masaż serca:
Głębokość uciśnięć 4-5 cm
Częstość: 100 na minutę
Pośredni masaż serca
Resuscytacja krążeniowo oddechowa – 1 ratownik
Wentylacja bezprzyrządowa
Wdmuchuj powoli
powietrze (1 s) do ust
poszkodowanego
Obserwuj unoszenie się
klatki piersiowej
Utrzymuj uniesioną
żuchwę, odsuń usta
Obserwuj opadanie klatki
piersiowej
Stosunek uciśnięć mostka do wentylacji
 30 uciśnięć : 2 oddechy ratownicze
 resuscytacja
prowadzona przez jednego
ratownika
 resuscytacja prowadzona przez dwóch
ratowników
Kontynuuj resuscytację dopóki:
 Przybędzie wykwalifikowany personel
medyczny
 Stwierdzisz u poszkodowanego oznaki życia
 Ulegniesz fizycznemu wyczerpaniu
Algorytm postępowania –
ciało obce w drogach oddechowych
Uderzenia w okolicę
międzyłopatkową
Rękoczyn Heimlicha
DEFIBRYLACJA
 Ma na celu odwrócenie lub zakończenie
migotania komór serca, przywrócenie
naturalnej wydolnej czynności skurczowej
 Sukces zależy od przepływu prądu przez
myocardium; prawidłowy przepływ zależy od ułożenia
elektrod, oporu klatki piersiowej, poziomu i rodzaju
energii,wielkości ciała;
 Defibrylatory jedno- i dwufazowe (energia
defibrylacji odpowiednio 360J i 150-200J)
VF
VF
VT
Częstoskurcz typu „torsade de pointes”
Asystolia
PEA
Nie reaguje
Wołaj o pomoc
Udrożnij drogi oddechowe
Brak prawidłowego oddechu
RKO 30:2
Wyślij kogoś lub
idź po AED
Zadzwoń 112*
Do momentu podłączenia AED
AED
ocena rytmu
Defibrylacja
zalecana
1 Defibrylacja
150-360 J (dwufazowa)
lub 360 J (jednofazowa)
Natychmiast podejmij
RKO 30:2
przez 2 min
Defibrylacja
nie zalecana
Algorytm
postępowania
- AED
Natychmiast podejmij
RKO 30:2
przez 2 min
Kontynuuj dopóki poszkodowany nie
zacznie oddychać prawidłowo
*lub krajowy numer ratunkowy
[999 (przyp. tłum.)]
Bezpieczeństwo defibrylacji
 Nigdy nie trzymaj obu łyżek w jednej ręce
 Ładuj tylko gdy łyżki są umieszczone na klatce
piersiowej
 Sprawdź przyleganie łyżek do klatki piersiowej
 Usuń wodę z klatki piersiowej
 Usuń urządzenia z tlenem z miejsca defibrylacji
Algorytm
RKO 30:2
do momentu podłączenia defibrylatora/monitora
postępowania
– ALS u dorosłego
Wezwij
zespół
resuscytacyjny
Oceń
rytm
Defibrylacja
wskazana
Defibrylacja
nie wskazana
(VF/VT bez tętna)
(PEA/asystolia)
1 Defibrylacja
150-360 J (dwufazowa)
lub 360 J (jednofazowa)
Natychmiast podejmij:
RKO 30:2
przez 2 min
W trakcie RKO
• lecz odwracalne przyczyny NZK*
• sprawdź położenie i przyleganie
elektrod
• wykonaj/sprawdź:
dostęp donaczyniowy
drożnośc dróg oddechowych
i tlenoterapia
• nie przerywaj uciśnięć klatki
piersiowej po zabezpieczeniu dróg
oddechowych
• podawaj adrenalinę co 3-5 min
• rozważ amiodaron, atropinę,
magnez
* Odwracalne
Hipoksja
Hipowolemia
Hipo/Hiperkaliwmia, zab. metaboliczne
Hipotermia
Natychmiast podejmij:
RKO 30:2
przez 2 min
przyczyny NZK
Odma prężna (Tension pneumothorax)
Tamponada osierdzia
Toksyny
Thrombembolia (wieńcowa lub płucna)
UDERZENIE W OKOLICĘ
PRZEDSERCOWĄ
WSKAZANIE
 monitorowane
zatrzymanie krążenia w
mechaniźmie migotania
komór
Drogi oddechowe
 udrożnienie dróg oddechowych - intubacja
jest postępowaniem z wyboru
 zabezpieczone drogi oddechowe - wentylacja
asynchroniczna
Dostęp dożylny i leki
VF/VT
 Centralny lub obwodowy i.v.
 Adrenalina 1 mg i.v. lub 2-3 mg dotchawiczo (przed
trzecia defibrylacją - sekwencja lek – defibrylacja –
RKO)
 amiodaron 300 mg w VF/VT przed 4 defibrylacją
(sekwencja lek – defibrylacja – RKO)
 alternatywnie - lidokaina 100 mg
 rozważ magnez 8 mmol
Asystolia
 Algorytm potwierdzenia asystolii: sprawdź
położenie elektrod, zmień odprowadzenie
i zwiększ wzmocnienie sygnału;
 Niskonapięciowe VF – jeśli nie mamy
pewności co do rozpoznania – należy
leczyć wg schematu nie VF-VT
 Adrenalina 1 mg co 3 minuty
 Atropina 3 mg i.v. lub 6 mg dotchawiczo
(jednorazowo)
Zatrzymanie krążenia u ciężarnych
 Zmiany fizjologiczne organizmu kobiety w
ciąży: ↑rzutu serca, obj. krwi krążącej,
wentylacji minutowej i zapotrzebowania na
tlen;
 Pozycja leżąca na wznak: ucisk macicy na
naczynia miednicy i jamy brzusznej – ↓rzutu
serca i RR. Powyżej 20 Hbd ucisk na ż.
główną dolną i aortę - ↓powrotu żylnego i
rzutu serca;
 ↑ryzyka aspiracji treści żołądkowej – zawsze
traktować jak chorego z pełnym żołądkiem!
Zatrzymanie krążenia u ciężarnych
 Szczególne przyczyny zatrzymania krążenia:
- choroba serca
- zaburzenia zakrzepowo-zatorowe
- samobójstwo
- nadciśnienie w przebiegu ciąży
- sepsa
- ciąża pozamaciczna
- krwawienie
- zator wodami płodowymi
Zatrzymanie krążenia u ciężarnych
– schemat postępowania:
 Wg schematu ABCDE;
 Ułożenie na lewym boku (pod kątem ok. 15°) lub ręczne







przesunięcie macicy na lewą stronę (zespół aortalnożylny!);
100% tlen;
Bolus płynów;
Niezbędna pomoc i położnika, i neonatologa!
Masaż serca: wyższe ułożenie rąk na mostku;
Szybka intubacja z uciskiem na chrząstkę pierścieniowatą;
Defibrylacja – standardowe wartości energii;
Rozwiązanie ciąży cięciem cesarskim – szczególnie po 23
t.c.
Zatrzymanie krążenia u ciężarnych –
odwracalne przyczyny NZK – 4H-4T:
 Krwawienie –
ciąża pozamaciczna, przedwczesne
oddzielenie łożyska, łożysko przodujące, pęknięcie macicy.
Postępowanie:
zatrzymanie krwawienia, resuscytacja
płynowa, leczenie koagulopatii, leczenie atonii macicy
(oksytocyna, methergina, PG), histerektomia…
 Leki:
siarczan magnezu (przy obj. rzucawki), opioidy,
benzodiazepiny itp. Leczenie: wapń (przy przedawkowaniu
MgSO4), nalokson, flumazenil (Anexate);
 Choroby ukł. sercowo – naczyniowego:
nadciśnienie płucne, kardiomiopatia, zawał serca, tętniak aorty;
 Stan przedrzucawkowy i rzucawka;
 Zator wodami płodowymi: duszność, sinica, zab.
rytmu, hipotensja, DIC. Leczenie jest objawowe
Przydatne adresy….
 www.erc.edu
 www.americanheart.org
 www.prc.krakow.pl
 www.medycynaratunkowa.com.pl