GALT [tryb zgodności]
advertisement
GALT UKŁAD ODPORNOSCIOWY ZWIĄZANY Z UKŁADEM POKARMOWYM dr Ewa Kozłowska PRZEWÓ PRZEW ÓD POKARMOWY ZASIEDLA 10 14 BAKTERII NALEŻĄCYCH DO OKOŁO 500 GATUNKÓ GATUNKÓW w WIEKSZOŚCI TO GRAM UJEMNE ANAEROBY ZIDENTYFIKOWANO ZALEDWIE CZĘŚĆ GATUNKÓ GATUNKÓW BAKTERII ROLA BAKTERII KOMENSALNYCH OBNIŻANIE pH PRODUKCJA BIAŁEK BAKTERIOSTATYCZNYCH – KOLICYN KOMPETYCJA O RECEPTORY NA POWIERZCHNI NABŁONKA JELIT WSPÓ WSP ÓŁZAWODNICTWO O SKŁADNIKI POKARMOWE ? MODULACJA NA UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO ? PREBIOTYK substancja obecna lub wprowadzana do pożywienia w celu stymulacji rozwoju prawidłowej flory jelit, poprawiająca w ten sposó sposób zdrowie najczęściej stosowany: oligosacharyd – inulina Występują w : karczochach cebuli szparagach cykorii PROBIOTYKI Według definicji WHO probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystne działanie w organizmie gospodarza Według Fullera probiotyk powinien spełniać takie warunki: •pochodzenie od człowieka •odporność na niskie pH żołądka oraz enzymów i kwasów żółciowych w dwunastnicy •zdolność do przeżycia i aktywności metabolicznej w środowiski jelita grubego •zdolność adherencji do komórek nabłonka jelitowego i trwałej lub przejściowej kolonizacji przewodu pokarmowego •korzystne działanie na organizm gospodarza •trwałość i żywotność w czasie przechowywania oraz w środowisku dla niego niekorzystnym (np. w przewodzie pokarmowym,: niskie pH, enzymy trawienne, czynniki hamujące wzrost lub zdolności adhezyjne) Mikroflora jelit jest zdominowana przez bakterie należące do rodzajów: Bacteroidetes 23% Firmicutes 64% Proteobacteria 8% Actinobacteria 3% Bakterie probiotyczne •Lactobacillus acidophilus •Lactobacillus casei •Lactobacillus plantarum •Lactobacillus reuteri •Lactobacillus rhamnosus •Bifidobacterium longum •Bifidobacetrium bifidum •Bifidus essensis •Lactobacillus bulgaricus •Streptococcus salivarius w GALT znajduje się 75% wszystkich komórek UO 80% produkowanych przeciwciał 50% wszystkich limfocytów KĘPKI PEYERA Fot. dr Ewa Kozłowska MLN BUDOWA HISTOLOGICZNA ŚCIANY JELITA CIENKIEGO Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Immunologia, Warszawa 2006, s. 289. ORGANIZACJA GALT Nature Reviews Immunology 3, 331331-341 (April (April 2003) LIMFOCYTY B1 KRĄŻĄ POMIĘDZY SCIANĄ JELITA I OTRZEWNĄ Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Immunologia, Warszawa 2006, s. 297. KĘPKA PEYERA Fot. dr Ewa Kozłowska Zmiany w tkance limfatycznej związanej z błonami śluzowymi układu pokarmowego Kępka Peyera KĘPKI PEYERA KĘPKA PEYERA KOMÓRKI M KOMÓ KOM ÓRKI TOWARZYSZĄCE KOM KOMÓ ÓRKOM M J. Kuby Immunology JAK WNIKAJA PATOGENY I ANTYGENY DROGI WNIKANIA ANTYGENÓW CD4+ F E ANTYGEN ANTYGEN DC A KOMÓRKA M H ŚWIATŁO JELITA KREW B LIMFA ANTYGEN KRYPTA KĘPKA PEYERA DOPROWADZAJACE NACZYNIE LIMFATCZNE LAMINA PR0PRIA C DCDC-Ag WĘZEŁ MEZENTERYCZNY D CD4+ I G OBWODOWY WĘZEŁ CHŁONNY TKANKI OBWODOWE REGULATOROWE LUB ODPOWIADAJĄCE CD4+ ODPROWADZAJACE NACZYNIE LIMFATCZNE Nature,, 2003, pp 331, A.M. Mowat Nature POWSTAWANIE TOLERANCJI NA ANTYGENY POKARMOWE I BAKTERIE KOMENSALNE ŚWIATŁO JELITA BAKTERIE KOMENSALNE IgA LOKALNIE TOLERANCJA LOKALNA SYSTEMOWA KOMÓRKI MEZENCHYMALNE TGFβ TGFβ IFNγ IFNγ IL− IL −10 MΦ TGFβ TGFβ PEG2 Treg PEG2 CD 80./86 IL--10 IL Th3 DC CD40 CTLA4 NAIWNY CD4+ CCR6 ANTYGENY POKARMOWE I BAKTERII KOMENSALNYCH KEPKI PEYERA LUB LAMINA PRPRIA CD40L CCR7 COSTYMULACJA +/+/- CCR9 α4β7 α4β 7 KEPKI PEYERA LUB MLN Nature,, 2003, pp 331, A.M. Mowat Nature RECEPTORY PRR FIKOLINY TLR KOLEKTYNY SR CLR PTX NLR TLR RLR JĄDRO KOMÓRKOWE Rys.E.. Kozłowska Rys.E INDUKCJA STANU ZAPALNEGO W ODPOWIEDZI NA PATOGENY ŚWIATŁO JELITA PATOGENY PAMPS EPITELIUM IgA LOKALNE ODPOWIEDŹ LOKALNA SYSTEMOWA MΦ IL-1 ILIL--6 IL IL--8 IL IL-1 ILIL--6 IL IL--8 IL CCL5 TGFβ TGFβ ΙL-4 IL--5 IL IFNγ IFNγ Th1 CD 80./86 CD40 TLR DC CCR6 IL--12 IL Th2 CD28 NAIWNY CD4+ ANTYGENY PATOGENÓW CCR9 α4β 7 COSTYMULACJA+++ Nature,, 2003, pp 331, A.M. Mowat Nature PRODUKCJA IgA w GALT Powstawanie komórek wydzielających IgA Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Immunologia, Warszawa 2006, s. 293. TRANSPORT IgA DO ŚWIATŁA JELITA Światło jelita Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Immunologia, Warszawa 2006, s. 295. FUNKCJE IgA OPŁASZCZANIE AGLUTYNACJA wiązanie bakterii przez cukry POWSTAJĄCE W GALT PLAZMOCYTY PRODUKUJĄCE ANTYGENOWO SPECYFICZNE PRZECIWCIAŁA IgA TRAFIAJĄ DO RÓŻNYCH CZĘŚCI ORGANIZMU Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Immunologia, Warszawa 2006, s. 293. INFEKCJA PRIONAMI ZACZYNA SIĘ W JELITACH JAK ZAPOBIEGAĆ INFEKCJOM PRIONAMI REPLIKACJA I KRĄŻENIE PRIONÓW SALMONELLA YERSINIA SHIGELLA WPŁYW DIETY NA UKŁAD ODPORNOŚCIOWY NIEDOBORY ŻYWIENIOWE INFEKCJE Niedożywienie powoduje inwolucję grasicy Niedożywienie białkowe typu kwashiorkor i marasmus NIEDOBORY ŻYWIENIOWE W KRAJACH ROZWINIETYCH •AKTYWNI I BIERNI PALACZE •OSOBY NARAŻONE NA STRES ŚRODOWISKOWY •OSOBY CHORE NA CHOROBĘ ALKOHOLOWĄ •OSOBY Z INFEKCJAMI ZWŁASZCZA CHRONICZNYMI •NASTOLATKI •KOBIETY W CIĄŻY I KARMIĄCE •OSOBY STARSZE •OSOBY MAJĄCE ZŁE NAWYKI DIETETYCZNE WPŁYW WITAMIN I MIKROELEMENTÓW NA RÓWNOWAGĘ Th1/Th2 Th1 Th2 Wit C Wit E Wit B6 Wit B12 Se, Zn, Fe, Cu Wit D Wit A WITAMINY ROZPUSZCZALNE W WODZIE WIT DZIAŁANIE NA UO NIEDOBÓR SUPLEMENTAC JA B6 Utrzymuje odpowiedni poziom odp. Th1 supresjaTh1 , stymulacja Th2 NK , Ab ,IL1 , IL2 , IL2R 1-2 mg/dzień B12 Reguluje odpowiedź komórkową CD4+/CD8+ Aktywność NK 3-4 µg/dzień Kwas foliowy Utrzymuje odpowiedni poziom odp NK Th1 , Li CD4+/CD8+ Proliferacja CD8+ Aktywność NK 400 µg/dzień C Antyoksydant Działa protekcyjnie przeciw ROS Regeneruję wit E Stymuluje ruchliwość neutrofili i monocytów , aktywność NK Obniża częstość i intensywność przeziębień aktywność NK Proliferacja Li Podczas infekcji jej poziom gwałtownie spada w leukocytach 0,5-1 g/dzień WITAMINY ROZPUSZCZALNE W TŁUSZCZACH wit DZIAŁANIE NA UO NIEDOBÓR SUPLEMENTACJA A Niezbędna do prawidłowego rozwoju epitelium Wazna dla produkcji przeciwciał oraz komórek Th2 Zwiększenie podatności na infekcje , dop. wrodzona Wybuch tlenowy IL12 TNFα Aktywność NK Odp Agspecyficzna D Silny immunomodulator Reguluje różnicowanie i proliferację komórek Kom. UO z wyjątkiem LiB mają receptory dla wit D Zwiększa różnicowanie Mo 50 µg/dzień Podatność na infekcje Lokalna odp wrodzona Różnicowanie DC IL12 IL10 Proliferacja LiT stymuluje odp.Th2 E Antyoksydant Występuje rzadko Funkcje LiT Chroni lipidy błonowe przed uszkodzeniem oksydacyjnym Redukuje produkcję PGE2 Wspomaga Th1 200 mg/dzień WITAMINA A SELEN
