European Conference of Ombudsmen on Economic Migration
advertisement
Międzynarodowa konferencja na temat emigracji zarobkowej w Unii Europejskiej – problemy i wyzwania Warszawa, 24 września 2007 r. Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) – Migracja zarobkowa: perspektywy europejskie i globalne Dr Ryszard Cholewinski* Wprowadzenie Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (ang. International Organization for Migration, IOM), założona w 1951 r., jest główną międzynarodową organizacją w dziedzinie migracji. W jej skład wchodzi 120 państw członkowskich, w tym wszystkie 27 krajów należących do Unii Europejskiej, a także 20 państw obserwatorów. Celem IOM w dziedzinie migracji zarobkowej jest ułatwianie rozwoju polityk i wdrażania programów, które indywidualnie i wzajemnie przynoszą korzyści państwom, migrantom i społeczeństwom poprzez: zapewnienie pracownikom migrującym i ich rodzinom skutecznej ochrony i usług wsparcia; wspieranie rozwoju gospodarczego i społecznego; oraz pobudzanie legalnych form mobilności pracowników zamiast uciekania się do nielegalnej migracji. Ze względu na obecność IOM w wielu krajach pochodzenia, tranzytu i docelowych, ma ona dobrą pozycję, aby połączyć wszystkie strony, w tym przedstawicieli sektora prywatnego, w celu przygotowania do wdrożenia mechanizmów migracji zarobkowej, które równoważą różne interesy i przynoszą korzyści wszystkim zainteresowanym stronom. Działania i programy dotyczące migracji zarobkowej Ilość działań i programów IOM związanych z migracją zarobkową znacznie się zwiększyła w ostatnich latach. Istnieje kilka aktywnych projektów dotyczących migracji zarobkowej w większości regionów świata; projekty te dotyczą następujących dziedzin: udzielanie państwom pomocy w zwiększaniu ich zdolności do skuteczniejszego zarządzania migracją zarobkową; * Migration Policy, Research and Communications [Dział Migracyjnej Polityki, Badań i Komunikacji], Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (IOM), Genewa, Szwajcaria. Jestem szczególnie wdzięczny pani Elizabeth Warn, specjaliście ds. migracji zarobkowej Działu ds. Migracji Zarobkowej i Ułatwionej z Usług Zarządzania Migracją w oddziale IOM w Genewie, za pomoc w przygotowaniu niniejszego materiału. rozpowszechnianie wśród migrantów wiadomości o możliwościach zatrudnienia za granicą, warunkach życia i pracy, w tym poprzez usługi organizacyjno-szkoleniowe poprzedzające wyjazd oraz poszerzanie ich wiedzy o zagrożeniach związanych z nielegalną migracją (poprzez ośrodki i kampanie informacyjne); wspieranie tworzenia i wdrażania dwustronnych porozumień o migracji zarobkowej, np. poprzez udzielanie pomocy państwom i pracodawcom w selekcji i naborze pracowników; zwiększanie wkładu migrantów w rozwój ich kraju pochodzenia za pomocą przekazów pieniężnych przez poprawę usług związanych z tymi przekazami oraz wspieranie ich wpływu na rozwój, a także równoważenie utraty wykwalifikowanych pracowników i osób utalentowanych w drodze promocji „przepływu wiedzy” (ang. brain circulation) poprzez dawanie pracownikom bodźca do powrotu do ich kraju pochodzenia na zasadzie tymczasowej lub stałej; oraz wspieranie międzynarodowego dialogu i współpracy w dziedzinie migracji zarobkowej w celu umożliwienia decydentom wymiany danych, doświadczeń i skutecznych praktyk w zakresie takich zagadnień, jak ochrona bezbronnych pracowników migrujących i świadczenie im usług, optymalizacja korzyści płynących ze zorganizowanej lub legalnej migracji zarobkowej, poprawa możliwości rozwoju (ang. capacity building) oraz działanie na rzecz dalszego dialogu między zaangażowanymi państwami. Te działania i programy są realizowane wspólnie z różnymi państwami oraz organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi, w tym z Unią Europejską. Wiele projektów z zakresu migracji zarobkowej w Europie dotyczy ułatwienia legalnej migracji z państw trzecich do państw członkowskich UE oraz zwiększenia wpływu tej mobilności zawodowej na rozwój. Do przykładów obecnych i niedawnych projektów należy:1 realizacja kampanii informacyjnej w wielu krajach docelowych, koordynowanej przez oddział IOM w Pradze i dotyczącej programu Republiki Czeskiej nt. „Aktywnej selekcji wykwalifikowanych pracowników zagranicznych”. Program ten jest realizowany przez czeskie Ministerstwo Pracy i Spraw Społecznych i jest skierowany do potencjalnych pracowników migracyjnych z Europy Wschodniej i PołudniowoWschodniej (Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Mołdawia, Serbia i Czarnogóra) oraz z państw dalej położonych (Kanada, Indie i Kazachstan). Wybrani pracownicy wykwalifikowani dostają możliwość ubiegania się o pobyt stały w Republice Czeskiej po krótszym okresie ciągłego pobytu i zatrudnienia; w ramach zaleceń przedstawionych w tzw. “Procesie Colombo”, czyli w Regionalnym Procesie Konsultacyjnym (ang. Regional Consultative Process, RCP) dotyczącym zatrudnienia za granicą i pracy kontraktowej dla azjatyckich państw pochodzenia2, rozwój i realizacja projektu finansowanego przez program Komisji Europejskiej o nazwie AENEAS w celu zwiększenia możliwości sektora państwowego i prywatnego 1 IOM and the facilitation of labour migration – Overview of services in Europe [IOM a ułątwienia w migracji zarobkowej – przegląd usług w Europie] (MRF Helsinki, 28 sierpnia 2007 r.). 2 Zob. http://www.colomboprocess.org/. Jest to jedyny regionalny proces konsultacyjny, który konkretnie dotyczy mobilności zawodowej i wiąże się z dialogiem na szczeblu ministerialnym między 10 państwami członkowskimi (Afganistan, Bangladesz, Chiny, Indie, Indonezja, Nepal, Pakistan, Filipiny, Sri Lanka, Tajlandia i Wietam) oraz 8 państwami docelowymi ze statusem obserwatora, w tym państwa Rady Współpracy Zatoki Perskiej (ang. Gulf Cooperation Council, GCC), Malezja i Włochy. 2 w zakresie legalnego zatrudniania w UE pracowników w zawodach, na które istnieje zapotrzebowanie, jak również rozwijanie regionalnej współpracy między głównymi państwami Azji, z których pochodzą pracownicy, i UE w zakresie działania na rzecz możliwości legalnej migracji zarobkowej i zmniejszania migracji nielegalnej; pomoc władzom Hiszpanii w rejestrowaniu, naborze i transporcie pracowników migrujących z Ekwadoru do Hiszpanii w kontekście wprowadzenia w życie dwustronnego porozumienia między Hiszpanią a Ekwadorem dotyczącego migracji zarobkowej3; pomoc władzom Kolumbii w kwestiach technicznych związanych z wprowadzeniem w życie porozumienia między Hiszpanią a Kolumbią dotyczącego migracji zawodowej, szczególnie w celu ułatwienia czasowej i wahadłowej migracji pracowników rolnych w kontekście porozumienia podpisanego przez IOM i Kataloński Związek Rolniczy. Celem tego programu jest przygotowanie, wybór i rekrutacja kolumbijskich pracowników do prac tymczasowych w hiszpańskich gospodarstwach rolnych i spółdzielniach, mając na celu także ułatwienie działań na rzecz wspólnego rozwoju w Kolumbii poprzez łączenie przekazów pieniężnych z rozwojem lokalnym oraz szkolenie migrantów w zakresie działań związanych z przedsiębiorczością po powrocie do Kolumbii. Są to niektóre wybrane przykłady projektów obecnie realizowanych przez IOM wspólnie z państwami i sektorem prywatnym, które mają na celu kierowanie legalną migracją obywateli państwa trzecich na rynki pracy państw członkowskich UE. Wcześniejsze projekty w tej dziedzinie obejmowały nabór albańskich migrantów do legalnej pracy we Włoszech w porozumieniu z włoskim Ministrem Pracy i włoskimi pracodawcami; nabór, szkolenie i przewóz pracowników migrujących z Mołdawii do Włoch oraz nabór, szkolenie zawodowe oraz przewóz pracowników opieki ze Sri Lanki do regionu Toskanii. Ostatnie dwa projekty obejmowały pomoc w społecznej integracji pracowników oraz w wejściu na rynek pracy zgodnie z włoskim ustawodawstwem dotyczącym imigracji i działały w kontekście kwot migracji zarobkowej, ustalonych dla danych krajów przez rząd włoski. Jak zauważono wcześniej, innym ważnym działaniem IOM w dziedzinie migracji zarobkowej jest zwiększanie udziału migrantów w rozwoju ich kraju pochodzenia.4 W Europie IOM wspólnie z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Szwajcarskim Forum Migracji podjęła badania dotyczące przepływu, organizacji przelewów, wykorzystania oraz wpływu przekazów ze Szwajcarii na serbskie gospodarstwa domowe migrantów, co ma na celu opracowanie konkretnych i wykonalnych strategii inwestycyjnych, aby zwiększyć rozwój gospodarczy Serbii.5 IOM zakończyła także badania, w tym na gospodarstwach domowych, dotyczące przekazów pieniężnych do Albanii. Badania te weszły do Narodowej Strategii Migracji. Ponadto IOM razem z 3 W 2006 r. baza danych IOM zawierała CV 29.000 kandydatów. W okresie marca 2002 r. do kwietnia 2007 r. otrzymano 3.485 ofert pracy, z których 95% zostało przyjętych. IOM spodziewa się, że w 2007 r. znajdzie pracowników na 700-1.000 stanowisk. Zob. IOM and the facilitation of labour migration – Overview of services in Europe, powyżej, przypis 1. 4 Factsheet: IOM and Remittances 2007 [Zestawienie – IOM a przekazy pienieżne]. 5 A Study of Migrant-Sending Households in Serbia Receiving Remittances from Switzerland [Badanie gospodarstw domowych w Serbii otrzymujących przekazy pieniężne ze Szwajcarii], Migration Research Series No. 28 (Genewa: IOM, 2007 r.). 3 Międzynarodową Organizacją Pracy (ang. International Labour Organization, ILO) powołały i utworzyły Międzyagencyjną Grupę Roboczą, która przeprowadziła Narodowy Plan Działania w sprawie Przekazów Pieniężnych. Ten plan działania określa krótko-, średnio- i długoterminowe działania, mające na celu poprawę usług związanych z przekazami oraz zwiększenie wpływu przekazów na rozwój. Plan działania został zaprezentowany na konferencji w Tiranie w czerwcu 2007 r. oraz został przedłożony władzom do rozpatrzenia i zatwierdzenia. Narzędzia w zakresie badań i polityki dotyczącej migracji zarobkowej Jeśli chodzi o wdrażanie projektów w zakresie migracji zarobkowej, IOM podejmuje działania o charakterze badawczym i politycznym w odniesieniu do licznych aspektów migracji zarobkowej (np. jak już wspomniano powyżej w odniesieniu do przekazów oraz migracji i rozwoju). Ponadto IOM przedstawił informacje i narzędzia polityczne stanowiące podstawę rozwoju polityki UE w zakresie legalnej migracji z państw trzecich, co w dużej mierze stanowiło odpowiedź na Zieloną Księgę Komisji Europejskiej w sprawie podejścia UE do zarządzania migracją ekonomiczną,6 na konsultacje prowadzące do opracowania kolejnego Planu polityki w dziedzinie legalnej migracji przyjętego w grudniu 2005 r.7 oraz na ostatnie prace Komisji w zakresie migracji wahadłowej i partnerstw na rzecz mobilności.8 Ważnym i ostatnio przeprowadzonym projektem badawczym posiadającym szczególne znaczenie dla migracji ekonomicznej w Unii Europejskiej jest Europejska Współpraca w zakresie Migracji Zarobkowej: Poszukiwanie Najlepszych Praktyk, podobnie jak związaną z tą problematyką konferencja, która odbyła się w Budapeszcie w dniach 11-13 czerwca 2007 r., którą regionalne biuro IOM z siedzibą w Budapeszcie zorganizowało w ramach programu ARGO pod auspicjami Komisji Europejskiej.9 W projekcie uczestniczyło 10 państw europejskich: 3 państwa członkowskie UE z Europy Zachodniej (Portugalia, Włochy i Wielka Brytania), 5 państw członkowskich z Europy Środkowej (Polska, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja i Węgry) oraz jedno państwo trzecie (Ukraina). Celem projektu było przeprowadzenie analizy struktury i prognoz w zakresie potrzeb demograficznych i zatrudnieniowych w świetle rozwoju gospodarczego, ruchów migracyjnych i mechanizmów migracji zarobkowej w państwach uczestniczących; zorganizowanie wspólnej pracy rządom centralnym i innym zainteresowanym stronom z państw europejskich oraz Komisji Europejskiej nad problemem migracji zarobkowej; nawiązanie dialogu i współpracy pomiędzy zainteresowanymi państwami w celu uczynienia migracji zarobkowej jak najkorzystniejszym zjawiskiem dla wszystkich stron; omówienie w atmosferze współpracy negatywnych aspektów migracji zarobkowej, 6 COM (2004) 811, z dnia 11 stycznia 2005 r. COM (2005) 669, z dnia 21 grudnia 2005 r. 8 Komisja Europejska, Komunikat w sprawie migracji wahadłowej i partnerstw na rzecz mobilności między Unią Europejską a krajami trzecimi (COM (2007) 248, z dnia 16 maja 2007 r.). 9 Prezentacje z konferencji są dostępne na stronie budapeszteńskiego oddziału IOM http://www.iom.hu/. 7 4 takich jak zjawisko „brain drain” lub utrata talentów i ogólnie biorąc zasobów ludzkich; oraz poszukiwanie środków pozwalających na rozwiązanie problemu szarej strefy i nielegalnej migracji zarobkowej. Ponadto IOM odegrał kluczową rolę w rozwoju narzędzi polityki w zakresie migracji międzynarodowej w tym migracji zarobkowej. W 2005 r. IOM i Szwajcarski Federalny Urząd ds. Migracji opublikowali Międzynarodowy Program Zarządzania Migracjami (IAMM)10. Dokument ten był najważniejszym produktem Inicjatywy Berneńskiej11, krajowego procesu konsultacyjnego zapoczątkowanego przez rząd szwajcarski w czerwcu 2001 r. (na rzecz którego IOM zapewnił usługi sekretariatu) w celu osiągnięcia lepszego zarządzania migracją na poziomie krajowym, regionalnym i globalnym poprzez zwiększenie współpracy pomiędzy państwami. IAMM jest niewiążącym źródłem informacji określającym ramy polityki w zakresie zarządzania migracjami na poziomie międzynarodowym, które zostało opracowane w drodze szeregu konsultacji obejmujących zainteresowane państwa występujące w charakterze głównych podmiotów na tym polu zapewniających doradztwo i wsparcie odpowiednim organizacjom regionalnym i międzynarodowym, organizacjom pozarządowym i niezależnym ekspertom w dziedzinie migracji. IAMM określa szereg wspólnych zasad i skutecznych praktyk w celu zapewnienia planowego, zrównoważonego i wszechstronnego podejścia do zarządzania migracjami oraz zawiera rozdziały poświęcone migracji zarobkowej, migracji rozwojowej i prawom człowieka, jakie przysługują migrantom.12 Dokument ten został zaprojektowany jako praktyczne narzędzie dla administracji państwowej pozwalające na opracowanie spójnych polityk migracyjnych. Ważnym narzędziem polityki w dziedzinie migracji zarobkowej opracowanym ostatnio przez IOM we współpracy z dwiema innymi organizacjami, Międzynarodową Organizacją Pracy (MOP) i Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), jest Handbook on Establishing Effective Labour Migration Policies in Countries of Origin and Destination. [Podręcznik tworzenia skutecznych polityk w zakresie migracji zarobkowej w państwach pochodzenia i państwach docelowych.]13 Podręcznik ten został opracowany w odpowiedzi na zalecenia słoweńskiego przewodniczącego wygłoszone w 2005 r. podczas Forum Gospodarczego OBWE, a jego głównym celem jest zapewnienie wsparcia politykom i praktykom obszaru OBWE, głównie z państw europejskich położonych we wschodniej części Unii Europejskiej, Federacji Rosyjskiej i państw ze Środkowej Azji w ich staraniach na rzecz opracowania nowych rozwiązań politycznych i lepszych metod zarządzania migracją zarobkową. Podręcznik w sprawie migracji zarobkowej został opublikowany i wydany po zakończeniu Forum Gospodarczego OBWE w maju 2006 r. Zawiera on aktualne i użyteczne informacje oraz analizę skutecznych polityk i praktyk w zakresie migracji 10 Tekst IAMM jest dostępny na stronie http://www.iom.int/jahia/Jahia/cache/bypass/pid/1674?entryId=8005. 11 Dodatkowe informacje są dostępne na stronie internetowej IOM http://www.iom.int/jahia/Jahia/pid/1491. 12 W odniesieniu do tego drugiego problemu, podkreśla, że „poszanowanie i ochrony praw człowieka i godności migrantów ma kluczową rolę w dążeniu do skutecznego zarządzania migracją” (IAMM, 2005: 45). 13 Pełny tekst podręcznika jest dostępny na stronie http://www.osce.org/item/19187.html. 5 zarobkowej stosowanych w zarówno w państwie pochodzenia, jak i w państwie docelowym, opracowaną na podstawie przykładów państw członkowskich OBWE, a także z innych państw, zwłaszcza z Azji, które mają znaczne doświadczenie na tym polu i posiadają wdrożone liczne innowacyjne polityki i dobre praktyki. Należy podkreślić, że skuteczne zarządzanie migracją zarobkową wymaga przemyślanego podejścia pozwalającego na objęcie szerokiego zakresu problemów polityki i podejmowanych decyzji. Państwa, które osiągnęły stosunkowy sukces w zarządzaniu migracją zarobkową, dokonały tego, ponieważ były w stanie pogodzić się z porażkami poprzedniej polityki i podjęły próby z nowymi podejściami. W grudniu 2006 r. w Moskwie zorganizowano regionalne warsztaty w celu zapewnienia podmiotom decyzyjnym, praktykom i innym zainteresowanym stronom z Federacji Rosyjskiej i ze Wspólnoty Niepodległych Państw możliwości bardziej szczegółowego omówienia określonych obszarów podręcznika. Warsztaty te stanowiły również okazję do wydania podręcznika w języku rosyjskim. Ich celem było nie tylko zapewnienie wsparcia uczestnikom w zapoznaniu się ze skutecznymi praktykami realizowanymi w innych państwach, ale również stanowiły okazję do omówienia tego, w jaki sposób polityki zaprezentowane w podręczniku mogą zostać dostosowane lub rozwinięte, tak aby lepiej odpowiadały szczególnym sytuacjom w zarządzaniu migracjami oraz pozwalały na określenie głównych działań, jakie muszą podjąć poszczególne rządy w odpowiedzi na różne potrzeby migracji zarobkowej. Obecnie trzy zainteresowane organizacje (OBWE, IOM i MOP) pracują nad nowym wydaniem podręcznika przeznaczonego wyłącznie dla polityków i praktyków zajmujących się problemem migracji zarobkowej w basenie Morza Śródziemnego, w szczególności dla Śródziemnomorskich Partnerów i państw współpracujących OBWE, a także państw sąsiadujących podlegających MOP i IOM.14 Ta śródziemnomorska wersja podręcznika zostanie opublikowana zarówno w języku angielskim, jak i arabskim i ma być zaprezentowana podczas warsztatów w Rabacie (Maroko) w grudniu 2007 r. Ważnym narzędziem w zakresie badań i polityki jest obecnie opracowywany dokument IOM World Migration Report 2008 [Raport o migracji na świecie], który zostanie opublikowany w IOM w trzech językach urzędowych (po angielsku, francusku i hiszpańsku). Będzie to czwarty dokument w serii sprawozdań IOM poświęconych międzynarodowej migracji. Celem serii jest zapewnienie wszechstronnego zrozumienia zjawiska międzynarodowej migracji i rozwoju skutecznych i pragmatycznych rozwiązań politycznych dla problemu migracji. W nawiązaniu do tematu tej konferencji, Raport o migracji na świecie 2008 będzie dotyczył przede wszystkim mobilności związanej z zatrudnieniem w dzisiejszej rozwijającej się globalnej gospodarce, poprzez omówienie aktualnych mechanizmów migracyjnych i rozwój opcji politycznych zapewniających zwiększenie skuteczności i 14 Kraje te obejmują Algierię, Egipt, Izrael, Liban, Libię, Jordanię, Maroko i Tunezję z południowego wybrzeża Morza Śródziemnego oraz Francję, Grecję, Włochy, Maltę, Portugalię i Hiszpanię po stronie północnej. 6 poprawę warunków migracji zarobkowej, a także w celu maksymalizacji korzyści migracji zarobkowej dla wszystkich zainteresowanych stron. Ustalenia i opcje opisane w dokumencie zostaną oparte na doświadczeniu politycznym i programowym IOM opisanym powyżej, na najnowszych pracach naukowców i badaczy oraz polityce i praktyce rządowej w zakresie imigracji, sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego. Co skłoniło Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji do skierowania swojej uwagi w Raporcie o migracji na świecie 2008 na zagadnienie mobilności pracowników? IOM uważa, że opracowanie możliwego do wykonania globalnego podejścia do zarządzania migracją międzynarodową nadal stanowi ogromne wyzwanie dla międzynarodowej wspólnoty, ponieważ wymaga w ciągu nadchodzących lat zarówno poświęcenia czasu jak i włożenia pracy. W związku z tym, w jaki sposób międzynarodowa wspólnota powinna opracować ogólną strategię dotyczącą zarządzania migracją, która umożliwiłaby osiągnięcie spójności działania? Jakiego rodzaju zasady organizacyjne należy przyjąć? Czy istnieje zatem jakiś element, który dałby impuls do rozpoczęcia debaty? Część problemu związana jest z trudnościami, jakie pojawiają się przy dochodzeniu do porozumienia w sprawie podstawowego charakteru migracji i jej skutków W tle bieżącego, dobrze przyjmowanego nastawienia do akceptacji potencjalnie pozytywnych efektów zjawiska migracji toczy się dyskusja przepełniona wątpliwościami, pełna niespójności i jawnych przeciwności. Czy na przykład migracja powinna być postrzegana jako zjawisko w pełni “naturalne”, widziana jako część składowa zachowania ludzkiego występująca w ciągu całej historii ludzkości, czy jako zjawisko głęboko “nienaturalne”, ponieważ związane jest z nim bolesne wysiedlanie ludzi z miejsc, w których się urodzili i (równie bolesne) przesiedlanie na terytoria innych państw? Czy prowadzi to do wzbogacenia państw pochodzenia dzięki temu, że migracja wiąże się z napływem dewiz i przekazywaniem umiejętności i technologii, czy też prowadzi to do zubożenia będącego skutkiem utraty osób o wysokich kwalifikacjach? W ramach tych wątpliwości istnieją pewne sugestie, nad którymi warto byłoby się zastanowić; być może współcześnie występująca migracja, w przeciwieństwie do tej, która występowała w przeszłości, związana jest wyłącznie z tymi procesami integracji gospodarczej i społecznej, które znane są pod wspólną nazwą globalizacji, i przez nią są wyznaczane. Chodzi o to, że niezależnie od tego, czy proces ten jest planowany czy też nie, w dużej mierze odpowiada on za pojawienie się bezprecedensowej sytuacji, w której mobilność ludzi staje się zjawiskiem o charakterze rzeczywiście globalnym. Podczas ostatnich międzynarodowych konsultacji na temat zjawiska migracji, wiele rządów i przedstawicieli sektora prywatnego zgodziło się co do tego, że istnieje potrzeba utworzenia bardziej skutecznego globalnego rynku pracy.15 Planuje się, że rozbieżności 15 Dwie takie konsultacje to: ,,United Nations General Assembly High-Level Dialogue on International Migration and Development” [Dialog Zgoromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w sprawie 7 między popytem a podażą na siłę roboczą w ciągu nadchodzących lat wzrosną, z tego względu że społeczeństwo w większości uprzemysłowionych państw świata starzeje się i staje mniej liczebne, a społeczeństwo w państwach rozwijających się staję się natomiast bardziej liczebne. Różnice w wysokości wynagrodzenia i możliwościach, jakie występują między państwami rozwijającymi się, a tymi które są w trakcie rozwoju, podobnie jak i w ich obrębie, prawdopodobnie nadal będą istniały; różnice te nadal będą także bodźcem do przemieszczania się zarówno między poszczególnymi regionami, jak i w ich obrębie, podobnie jak pomiędzy państwami należącymi do UE i spoza Unii, oraz w obrębie Unii Europejskiej. Niemniej jednak nadal brakuje wyraźnie sformułowanych strategii służących lepszemu dostosowaniu popytu do podaży w bezpieczny, ludzki i zorganizowany sposób. Raport o migracji na świecie 2008 podchodzi do tego zagadnienia na dwa sposoby: W pierwszej części nacisk położono na opis i analizę obecnych wzorców mobilności związanej z poszukiwaniem pracy. W części tej zebrane zostały niezależne badania na temat migracji osób o wysokich, niskich i średnich kwalifikacjach, na temat migracji studentów, turystyki i krótkoterminowych wyjazdów biznesowych, migracji rodzin, migracji wewnętrznej i migracji o nieregularnym charakterze. Druga część Raportu przedstawia szeroki wachlarz dostępnych rozwiązań ze szczególną uwagą zwróconą na współpracę między zainteresowanymi podmiotami, w tym państwami pochodzenia i przeznaczenia, a także na potrzebę spójności w kontekście współpracy międzynarodowej. Końcowa część będzie poświęcona aktualizacji danych i analizie przepływów migracyjnych, kapitału i tendencji jakie zostały zamieszczone w ostatnim Raporcie o migracji na świecie 200516, jak również analizie obecnie występującego rozwoju migracji w głównych regionach świata. Uwagi końcowe IOM opracował jedyne w swoim rodzaju podejście do mobilności pracowników, postrzegając mobilność jako zjawisko potencjalnie korzystne dla wszystkich podmiotów w nim uczestniczących oraz jako istotny katalizator rozwoju, pod warunkiem że jest odpowiednio zarządzany. Podejście to zostanie omówione na zbliżającym się międzynarodowym seminarium poświęconym zagadnieniu migracji (International Dialogue on Migration) zatytułowanym „Making Labour Mobility a Catalyst for Development” (Mobilność pracowników katalizatorem rozwoju), Jakie odbędzie się w Genewie w dniach 8-9 października 2007 r.17 Organizacja zajmuje ważną pozycję ze względu na jej pragmatyczne podejście, pomoc udzielaną rządom, uczestnictwo w partnerstwach z innymi organizacjami i zainteresowanymi podmiotami w kontekście opracowywania konkretnych programów i międzynarodowej migracji i rozwoju], które miało miejsce w Nowym Jorku we wrześniu 2006 r. i ,,Global Forum on Migration and Development” [Globalne forum na temat migracji I rozwoju, które miało miejsce w Brukseli w lipcu 2007 r. 16 Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji (IOM) World Migration 2005: Costs and Benefits of International Migration [Migracja na świecie 2005: koszty i korzyści związane z migracją na świecie] (Genewa: IOM, 2005). 17 Zob. Strona internetowa IOM http://www.iom.int/jahia/Jahia/pid/1826. 8 projektów, które ułatwiają sprawne i godne przemieszczanie się pracowników w różnych częściach świata, jak i również na teren Unii Europejskiej. IOM Jest gotowa i chętna do niesienia pomocy państwom europejskim w realizowaniu ich potrzeb i celów w tym coraz większym zakresie. Korzystając z doświadczenia zdobytego podczas realizacji różnych programów i projektów, IOM opracowuje we współpracy z innymi instytucjami ważne narzędzia służące podmiotom decyzyjnym w skuteczniejszej i sprawiedliwszej realizacji trudnych zadań związanych z zarządzaniem zjawiskiem migracji pracowników. Opracowanie podręcznika na temat migracji pracowników zatytułowanego Labour Migration Handbook jest doskonałym przykładem takiej współpracy. Co więcej rosnąca liczba członków IOM obejmująca państwa we wszystkich regionach świata oznacza, że instytucja ta jest w stanie zaoferować globalne spojrzenie na wyzwania polityczne, jakie stają przed państwami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia w epoce rosnącej mobilności pracowników. 9
