1 INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN ODDZIAŁ SOŚNICOWICE ul. Gliwicka 29, 44-153 SOŚNICOWICE tel. (032) 238 75 84, fax (032) 238 75 03 e-mail: [email protected], web: www.ior.gliwice.pl ZWALCZANIE WAśNIEJSZYCH SZKODNIKÓW KUKURYDZY PASTEWNEJ INSEKTYCYDEM PROTEUS 110 OD Autorzy: mgr inŜ. Sławomir Drzewiecki mgr inŜ. Joanna Pietryga „XLVII SESJA NAUKOWA IOR” 15-16.02.2007r., Poznań Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 2 SZKODNIKI KUKURYDZY Nazwa szkodnika Mszyce (Aphidodea) Pędraki – larwy chrabąszczowatych (Melolonthidae) Rolnice (Agrotinae) Skrzypionki (Oulema spp.) Słonecznica oręŜówka (Chloridea armigera Hb.) Sówkowate (Noctuidae) Typ uszkodzeń roślin kukurydzy liście, liście okrywowe kolb, wiecha, znamiona kolb korzenie liście, szyjka korzeniowa, kolba liście znamiona słupków, ziarno kolba Śmietka kiełkówka (Hylemyia platura Meig.) ziarniaki, liście Urazek kukurydziany (Glischrochilus quadrisignatus Say.) łodyga, kolby Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 3 SZKODNIKI KUKURYDZY (c.d.) Nazwa szkodnika Drutowce - larwy spręŜykowatych (Elateridae) Ploniarka zboŜówka (Oscinella frit L.) Typ uszkodzeń roślin kukurydzy ziarniaki, szyjka korzeniowa zawiązki liści , stoŜek wzrostu Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis Hbn.) łodyga, kolby Urazek kukurydziany (Glischrochilus quadrisignatus Say.) łodyga, kolby Wciornastki (Thysanoptera) Zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa (Diabrotica virgifera virgifera Le Conte) Zmienik lucernowiec (Lygus rugulipennis Popp.) Zwójka chryzantemeczka (Cnephasia chrysantheana Dup.) Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice liście korzenie, szyjka korzeniowa, znamiona kwiatów ziarniaki, liście liście, szyjka korzeniowa Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 4 ZAREJESTROWANE INSEKTYCYDY, SUBSTANCJE AKTYWNE PRZEZNACZONE DO ZWALCZANIA PLONIARKI ZBOśÓWKI I OMACNICY PROSOWIANKI Nazwa środka Nazwa substancji aktywnej Nazwa środka Ploniarka zboŜówka Nazwa substancji aktywnej Omacnica prosowianka Gaucho 350 FS imidachlopryd Basudin 10 GR diazynon Gaucho 600 FS imidachlopryd Diazinon 10 GR diazynon Diafuran 5 GR karbofuran Karate 025 EC lambda-cyhalotryna Furadan 5 GR karbofuran Karate Zeon 050 CS lambda-cyhalotryna Zaprawa Marshal 250 DS karbosulfan Karate Zeon 100 CS lambda-cyhalotryna Mesurol 500 FS merkaptodimetur - - Karate 025 EC lambda-cyhalotryna - - Karate Zeon 050 CS lambda-cyhalotryna - - Karate Zeon 100 CS lambda-cyhalotryna - - RAZEM 6 5 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice RAZEM 3 2 Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 5 CHARAKTERYSTYKA ŚRODKA PROTEUS 110 OD insektycyd dwuskładnikowy Forma uŜytkowa środka – OD (oil dispersion) zawiesina olejowa zawiera naturalny olej lepsze rozprzestrzenianie środka na powierzchni roślin lepsze przenikanie przez warstwę lipidowo-białkową komórek roślin wyŜszy poziom substancji aktywnych w tkankach roślin większa odporność na zmywanie Substancje aktywne tiachlopryd 100g/l (chloronikotynyle) deltametryna 10g/l (pyretroidy) Sposób działania na owady: kontaktowo i Ŝołądkowo Sposób działania w roślinach: tiachlopryd – systemicznie deltametryna - powierzchniowo Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 6 LOKALIZACJE DOŚWIADCZEŃ Omacnica prosowianka Ploniarka zboŜówka Rok badań Lokalizacja Odmiana kukurydzy Rok badań Lokalizacja Odmiana kukurydzy 2003 Gródczanki Chambord 2003 Sośnicowice Baltimore 2004 Gródczanki Dragon 2004 Gierów Grom 2004 Gródczanki LG 3226 2004 Księginice Małe Reduta 2005 Gródczanki Ikos 2005 Łany Wielkie Gracja 2005 Kornice Havane 2005 Gródczanki Ikos Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 7 CHARAKTERYSTYKA DOŚWIADCZEŃ Warunki doświadczenia: polowe Układ doświadczenia: doświadczenia ścisłe w układzie bloków losowych Liczba powtórzeń: 4 Wielkość poletek: 40m2 Dawka na ha Kombinacje doświadczalne Ploniarka zboŜówka Omacnica prosowianka - - Proteus 110 OD 0,3 l 0,3 l Proteus 110 OD 0,5 l 0,5 l 0,2 l / 0,1 l 0,3 l / 0,2 l Kontrola Lambda-cyhalotryna Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 8 TERMIN I SPOSÓB OCENY SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA INSEKTYCYDÓW PLONIARKA ZBOśÓWKA Termin zabiegu opryskiwania: kukurydza w fazie 12-13 według BBCH Termin oceny Sposób wykonywania ocen Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z Zasadami Dobrej Praktyki Eksperymentalnej oraz EPPO PP 1/217(1) „Ocena skuteczności insektycydów” w fazie 16 wg skali BBCH kukurydzy ilość roślin poraŜonych przez szkodnika w stosunku do ilości roślin na poletku wyraŜona w % w fazie 19 wg skali BBCH kukurydzy ilość roślin poraŜonych przez szkodnika w stosunku do ilości roślin na poletku wyraŜona w % Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 9 OMACNICA PROSOWIANKA Termin zabiegu opryskiwania: kukurydza w fazie 39-53 według BBCH Termin oceny Sposób wykonywania ocen Doświadczenia przeprowadzono zgodnie z Zasadami Dobrej Praktyki Eksperymentalnej oraz EPPO PP 1/13(3) „Ocena skuteczności insektycydów” w fazie 73-75 wg BBCH kukurydzy w fazie 89-97 wg BBCH kukurydzy liczba roślin kukurydzy uszkodzonych przez larwy szkodnika powyŜej kolby liczba roślin kukurydzy uszkodzonych przez larwy szkodnika poniŜej kolby liczba roślin kukurydzy z uszkodzonymi przez larwy szkodnika kolbami w fazie 89-97 wg BBCH kukurydzy liczba roślin kukurydzy złamanych poniŜej kolby uszkodzonych przez larwy szkodnika ilość larw szkodnika w łodygach roślin powyŜej kolb ilość larw szkodnika w łodygach roślin poniŜej kolb ilość larw szkodnika w kolbach roślin kukurydzy ilość otworów w roślinie liczba roślin kukurydzy z larwami szkodnika Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 10 WYNIKI Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 11 ŚREDNI PROCENT USZKODZONYCH ROŚLIN KUKURYDZY PRZEZ PLONIARKĘ ZBOśÓWKĘ OCENA WYKONYWANA W FAZIE 16 BBCH 2003 Sośnicowice 2004 Gierów 2004 Księginice Małe 2005 Łany Wielkie 2005 Gródczanki Baltimore Grom Reduta Gracja Ikos Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] - 8,22 b 12,33 b 0,99 b 1,34 b 4,38 b Proteus 110 OD 0,3 l 5,28 ab 4,57 a 0,29 a 0,68 a 1,75 a Proteus 110 OD 0,5 l 4,53 ab 3,58 a 0,30 a 0,52 a 1,76 a Lambdacyhalotryna 0,2 l / 0,1 l 4,38 a 3,81 a 0,30 a 0,86 ab 2,47 ab 3,70 1,62 0,63 0,57 2,49 Obiekty doświadczalne Kontrola NIR 0,05 Dawka na ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 12 SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA INSEKTYCYDÓW W OCHRONIE KUKURYDZY PRZED PLONIARKĄ ZBOśÓWKĄ OCENA W FAZIE 16 BBCH 2003 % skuteczności SOŚNICOWICE 2004 GIERÓW 2005 KSIĘGIENICE MAŁE ŁANY WIELKIE GRÓDCZANKI 80 70 60 50 40 30 20 10 36 45 47 63 71 69 71 70 70 50 61 36 60 60 44 Baltimore Grom Reduta Gracja Ikos 0 Proteus 110 OD 0,3 l/ha Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Lambda-cyhalotryna 0,2 l/ha / 0,1 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 13 ŚREDNI PROCENT USZKODZONYCH ROŚLIN KUKURYDZY PRZEZ PLONIARKĘ ZBOśÓWKĘ OCENA WYKONYWANA W FAZIE 18-19 BBCH 2003 Sośnicowice 2004 Gierów 2004 Księginice Małe 2005 Łany Wielkie 2005 Gródczanki Baltimore Grom Reduta Gracja Ikos Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] - 9,15 b 29,40 b 1,91 b 4,38 c 4,89 b Proteus 110 OD 0,3 l 5,28 a 12,91 a 0,48 a 1,87 ab 1,61 a Proteus 110 OD 0,5 l 4,53 a 11,77 a 0,39 a 1,17 a 1,38 a Lambdacyhalotryna 0,2 l / 0,1 l 4,38 a 11,67 a 0,58 a 2,62 b 1,95 a 3,58 3,94 0,68 1,07 0,98 Obiekty doświadczalne Kontrola NIR 0,05 Dawka na ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 14 SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA INSEKTYCYDÓW W OCHRONIE KUKURYDZY PRZED PLONIARKĄ ZBOśÓWKĄ OCENA W FAZIE 18-19 BBCH 2003 % skuteczności SOŚNICOWICE 2004 GIERÓW 2005 KSIĘGIENICE MAŁE ŁANY WIELKIE GRÓDCZANKI 80 70 60 50 40 30 20 10 42 51 52 56 60 60 75 80 70 57 73 40 67 72 60 Baltimore Grom Reduta Gracja Ikos 0 Proteus 110 OD 0,3 l/ha Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Lambda-cyhalotryna 0,2 l/ha / 0,1 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 15 PROCENTOWY WZROST PLONU ZIELONEJ MASY KUKURYDZY OCHRONA PRZED PLONIARKĄ ZBOśÓWKĄ 2003 % 2004 SOŚNICOWICE GIERÓW 2005 KSIĘGIENICE MAŁE ŁANY WIELKIE GRÓDCZANKI 120 115 110 105 100 95 100 100 90 Baltimore Kontrola 107 110 120 103 106 100 Grom Proteus 110 OD 0,3 l/ha 103 100 120 Reduta Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice 108 104 108 109 105 100 Gracja 112 111 100 Ikos Lambda-cyhalotryna 0,2 l/ha / 0,1 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 16 PROCENTOWY WZROST PLONU KOLB KUKURYDZY OCHRONA PRZED PLONIARKĄ ZBOśÓWKĄ 2003 % 2004 SOŚNICOWICE GIERÓW 2005 KSIĘGIENICE MAŁE ŁANY WIELKIE GRÓDCZANKI 160 140 120 100 80 60 40 20 111 116 100 137 145 105 100 Kontrola 100 144 0 Baltimore 100 101 Grom Proteus 110 OD 0,3 l/ha 100 100 Reduta Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice 111 111 109 107 108 Gracja 100 103 Ikos Lambda-cyhalotryna 0,2 l/ha / 0,1 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 17 ŚREDNI PROCENT USZKODZONYCH ROŚLIN KUKURYDZY PRZEZ OMACNICĘ PROSOWIANKĘ OCENA WYKONYWANA W FAZIE 75 BBCH 2003 Gródczanki 2004 Gródczanki 2004 Gródczanki 2005 Gródczanki 2005 Kornice Chambort Dragon LG 3226 Ikos Havane Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] - 37,50 b 22,50 b 17,50 b 27,50 b 82,50 b Proteus 110 OD 0,3 l 8,75 a 10,00 a 6,25 a 7,50 a 21,25 a Proteus 110 OD 0,5 l 7,50 a 7,50 a 6,25 a 3,75 a 16,25 a Lambdacyhalotryna 0,3 l / 0,2 l 16,25 ab 13,75 ab 12,50 ab 7,50 a 18,75 a 21,98 8,87 10,24 12,99 23,95 Obiekty doświadczalne Kontrola NIR 0,05 Dawka na ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 18 SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA INSEKTYCYDÓW W OCHRONIE KUKURYDZY PRZED OMACNICĄ PROSOWIANKĄ OCENA W FAZIE 75 BBCH % 2003 2004 2005 skuteczności GRÓDCZANKI GRÓDCZANKI GRÓDCZANKI KORNICE 90 80 70 60 50 40 30 20 77 80 57 56 67 39 64 64 29 73 86 73 74 80 77 Dragon LG 3226 Ikos Havane 10 0 Chambort Proteus 110 OD 0,3 l/ha Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Lambda-cyhalotryna 0,3 l/ha / 0,2 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 19 ŚREDNI PROCENT USZKODZONYCH KOLB ROŚLIN KUKURYDZY PRZEZ OMACNICĘ PROSOWIANKĘ OCENA WYKONYWANA W FAZIE 89 BBCH 2003 Gródczanki 2004 Gródczanki 2004 Gródczanki 2005 Gródczanki 2005 Kornice Dawka na ha Chambort Dragon LG 3226 Ikos Havane Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] Rośliny uszkodz. [%] - 35,00 b 41,25 b 22,50 c 68,75 b 68,75 b Proteus 110 OD 0,3 l 13,75 a 17,50 ab 3,75 ab 16,25 a 23,25 a Proteus 110 OD 0,5 l 3,75 a 10,00 a 2,50 a 10,00 a 12,50 a Lambdacyhalotryna 0,3 l / 0,2 l 5,00 a 22,50 ab 11,25 b 17,50 a 13,75 a 21,03 28,53 7,54 13,08 13,27 Obiekty doświadczalne Kontrola NIR 0,05 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 20 SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA INSEKTYCYDÓW W OCHRONIE KUKURYDZY PRZED OMACNICĄ PROSOWIANKĄ OCENA W FAZIE 89 BBCH % skuteczności 2003 2004 GRÓDCZANKI GRÓDCZANKI 2005 GRÓDCZANKI KORNICE 76 85 75 65 82 80 Ikos Havane 90 80 70 60 50 40 61 89 86 58 76 45 83 89 50 Dragon LG 3226 30 20 10 0 Chambord Proteus 110 OD 0,3 l/ha Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Lambda-cyhalotryna 0,3 l/ha / 0,2 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 21 PROCENTOWY WZROST PLONU ZIELONEJ MASY KUKURYDZY OCHRONA PRZED OMACNICĄ PROSOWIANKĄ 2003 2004 GRÓDCZANKI GRÓDCZANKI % 2005 GRÓDCZANKI KORNICE 115 110 105 100 109 112 107 102 95 100 105 100 111 115 100 106 101 105 112 100 104 105 105 100 105 90 Chambort Kontrola Dragon Proteus 110 OD 0,3 l/ha LG 3226 Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Ikos Havane Lambda-cyhalotryna 0,3 l/ha / 0,2 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 22 PROCENTOWY WZROST PLONU KOLB KUKURYDZY OCHRONA PRZED OMACNICĄ PROSOWIANKĄ 2003 2004 GRÓDCZANKI GRÓDCZANKI % 114 112 110 108 106 104 102 100 98 96 94 92 109 110 105 100 100 104 Chambort Kontrola 100 Dragon Proteus 110 OD 0,3 l/ha GRÓDCZANKI 107 LG 3226 Proteus 110 OD 0,5 l/ha Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice KORNICE 101 110 108 113 104 100 2005 100 105 106 103 Ikos 100 107 Havane Lambda-cyhalotryna 0,3 l/ha / 0,2 l/ha Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 23 WNIOSKI Insektycyd Proteus 110 OD zastosowany w dawce 0,5l/ha wykazał od 51 do 80% skuteczności działania w redukcji larw ploniarki zboŜówki. Stwierdzono statystycznie istotne róŜnice związaną z efektywnością ograniczenia liczebności owadów ploniarki zboŜówki pomiędzy obiektem z zastosowaniem wymienionego środka, a kontrolą. Insektycyd Proteus statystycznie powodowanych 110 istotnym przez OD dawce wpływem larwy 0,5l/ha na omacnicy charakteryzował ograniczenie prosowianki na się uszkodzeń roślinach kukurydzy. Efektywność działania tego środka dotycząca ochrony części wegetatywnych i generatywnych roślin przed uszkodzeniami wyniosła odpowiednio 64-86% i 76-89% w zaleŜności od roku prowadzenia badań i lokalizacji. Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 24 WNIOSKI (c.d.) W większości doświadczeń aplikacja insektycydu Proteus 110 OD w dawce 0,5l/ha wpłynęła na wzrost plonu zielonej masy od 2 do 20% oraz plonu kolb w granicach 6-45%w porównaniu z kontrolą. Środek Proteus innowacyjną 110 formę OD to nowy uŜytkową insektycyd, charakteryzującą który posiada się takimi właściwościami, które w dodatni sposób wpływają na efektywność działania insektycydu. Insektycyd ten poszerzy skromny dobór środków przeznaczonych do zwalczania niektórych szkodników w uprawie kukurydzy jednocześnie zwiększając moŜliwości jej skutecznej ochrony. Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 25 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 26 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 27 zdjęcia Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 28 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 29 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 30 Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r. 31 DZIEKUJEMY ZA UWAGĘ Autorzy: mgr inŜ. Sławomir Drzewiecki mgr inŜ. Joanna Pietryga Instytut Ochrony Roślin Oddział Sośnicowice Sesja Naukowa IOR, Poznań, 15-16.02.2007r.