Dane ogólne

Zamierzone uwolnienie GMO
Tytuł
Zamierzone uwolnienie GMO
Opis
Wniosek o wydanie decyzji w sprawie zamierzonego uwolnienia GMO
Dane ogólne
INFORMACJE OGÓLNE O WNIOSKU
Numer wniosku
02-08/2010
Status zgłoszenia
Wydano decyzję
Data zgłoszenia
2010-01-08
Znak decyzji
DOPgmo-431-146/6778/10/jryb
Data wydania decyzji
2011-05-21
Data obowiązywania decyzji
2014-12-31
Data upublicznienia
2010-07-27
Numer decyzji
02-01/2011
Numer uchwały
50/2010
Tytuł zamierzonego uwolnienia
Wniosek o przeprowadzenie badań polowych w latach 2010-2014 z genetycznie zmodyfikowanymi liniami
topoli (Populus trichocarpa L.), charakteryzującymi się zmienionymi właściwościami przyrostu biomasy
drewna
Title
Application of genetically modified poplar trees (Populus trichocarpa L.) with changed biomass production
properties into field experiments during 2010-2014
Cel zamierzonego uwolnienia
Celem doświadczeń w warunkach polowych jest: charakterystyka morfologiczna i fizjologiczna, szczególnie w
aspekcie przyrostu rocznego drewna, kompozycji ściany komórkowej, zużycia wody, odporności na zmienne
warunki pogodowe, zimową przeżywalność i naturalnie występujące w środowisku roślinne patogeny.
Celem prowadzenia badań laboratoryjnych na materiale z warunków polowych jest: poznanie mechanizmów
programowej śmierci komórki i starzenia się roślin, poprzez regulację wydajności procesów oddychania
i fotosyntezy w mitochondriach i chloroplastach oraz transdukcji sygnałów pomiędzy tymi organellami.
Światło, jego percepcja oraz spektralna kompozycja odgrywa szczególną rolę w tych mechanizmach.
Tylko warunki polowe potwierdzą współzależności zachodzące na poszczególnych poziomach regulacji
komórkowej podstawowych procesów życiowych roślin. Geny, które szczególnie wpływają na procesy przez
nas badane to: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4 oraz nowe geny zidentyfikowane w regulonie LSD1.
Celem aplikacyjnym w przyszłości będzie produkcja drewna, papieru, etanolu z roślin o podwyższonej
odporności i zwiększonym przyroście biomasy w warunkach ograniczonego do minimum zużycia szkodliwych
chemicznych środków ochrony roślin.
Abstract
The aim of the field experimental releasing GMO is a morphological and physiological analysis of genes
which take a part in various biological processes: biomass production, cell wall composition, water use
Strona 1 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
efficiency, resistance to biotic and abiotic stresses. The aim of the laboratory experiments using GMO plant
material from field experiments is knowledge about programmed cell death and plant senescence based on
photorespiration, photosynthesis mechanisms in mitochondria, chloroplasts and signal transduction between
these organelles. Light perception and its spectral composition takes a main part in these mechanisms. Field
experiments can prove correlations occur on each level of basic plant living processes regulation. Genes
that influence on above processes are under our interest: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4 and new genes
discovered in LSD1 regulon. In a future, application aim of the project is production of wood, paper and
ethanol (bio-fuel) using plants confer higher pathogen resistance and biomass production and reduction in the
use of plant protection toxic chemicals.
Strona 2 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Użytkownik
1.INFORMACJE O UŻYTKWONIKU GMO I OSOBACH ODPOWIEDZIALNYCH ZA PRZYGOTOWANIE I
PRZEPROWADZENIE ZAMIERZONEGO UWOLNIENIA
1.1. Nazwa i siedziba lub nazwisko i adres użytkownika GMO
Dane osoby prawnej
Nazwa użytkownika
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w
Warszawie, Wydział Ogrodnictwa i Architektury
Krajobrazu, Katedra Genetyki, Hodowli i
Biotechnologii Roślin
Kod pocztowy
02-776
Miejscowość
Warszawa
Ulica
Nowoursynowska
Numer budynku
159
Numer lokalu
.....................................
Adres e-mail
[email protected]
Telefon
22 59-321-72
Faks
22 59-321-52
1.2. Imię i nazwisko oraz informacja o kwalifikacjach fachowych osoby (osób) odpowiedzialnej za
przygotowanie i przeprowadzenie zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska
Dane osoby odpowiedzialnej
Tytuł naukowy
Prof. dr hab.
Imię pracownika
Stanisław
Nazwisko pracownika
Karpiński
Telefon
22 59-321-72
Faks
22 59-321-52
Adres e-mail
[email protected]
Kwalifikacje zawodowe pracownika
udział w badaniach z użyciem GMO: 1. Transgenic control of photosynthetic electron transport, oxygen
and hydrogen peroxide production in higher plants VR (Swedish Research Council - Szwedzki Komitet
Badań Naukowych - S. Karpiński był kierownikiem projektu, 2050 tys. koron szwedzkich w latach 1998
- 2004). 2. Genetic control of biotic and abiotic stress tolerance and redox signalling circuitry in higher
plants. FORMAS (Swedish Research Council for Environment, Agricultular Sciences and Spatial Planning Szwedzka Rada Badań Środowiska, Nauk Rolniczych i Zagospodarowania Przestrzennego – S. Karpiński
był kierownikiem projektu, 940 tys. koron szwedzkich w latach 2003 - 2005). 3. The role of NPR1 in
redox-mediated communication between pathogen resistance and excess light acclimation pathways in
Arabidopsis. FORMAS (Swedish Research Council for Environment, Agricultular Sciences and Spatial
Planning - Szwedzka Rada Badań Środowiska, Nauk Rolniczych i Zagospodarowania Przestrzennego – S.
Karpiński był kierownikiem projektu, 580 tys. koron szwedzkich w latach 2004 - 2006). 4. Genes and light
Strona 3 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
mechanisms controlling plants growth rate, development, environmental stress tolerance and yield quality.
VR (Swedish Research Council – Szwedzki Komitet Badań Naukowych - S. Karpiński jest kierownikiem
projektu, 1350 tys. koron szwedzkich w latach 2005-2008). 5. Swedish Strategic Fundation – Szwedzka
Fundacja Celowych Badań Podstawowych Arabidopsis platform (S. Karpiński był kierownikiem projektu, 450
tys. koron szwedzkich w latach 1998–2001). 6. Knut och Alice Wallenberg Foundation – Fundacja Knut och
Alice Wallenberg, Arabidopsis platform (S. Karpiński był kierownikiem projektu, 750 tys. koron szwedzkich w
latach 2001-2002). 7. Genes involved in regulation of stress tolerance and redox signaling circuitry in higher
plants. A coordinated Swedish – U.K. interdisciplinary STINT fellowship program on higher plants (Swedish
Agency for International Collaboration in Higher Education and Research). Interdyscyplinarny bilateralny
szwedzko-brytyjski projekt badawczy roślin wyższych (Szwedzka Agencja Współpracy Międzynarodowej
i Szkolnictwa Wyższego). S. Karpiński był kierownikiem i koordynatorem badań tego projektu; 3150 tys.
koron szwedzkich w latach 2002 - 2005). Współpraca pomiędzy zespołami prof. PM Mullineaux i prof. Z
Miszalskiego 8. Projekt UE „Cropstress” project (QLAM-2001-00424, lata 2003-2005). Udział w projekcie
obejmował miedzyinnymi współpracę między Instytutem Fizjologii Roślin PAN (Zakład Biologii Stresu, prof.
Z. Miszalski), który uzyskał tytuł Centrum Doskonałości i Department of Botany at the Stockholm University
(Laboratory of Oxidative Stress, prof. S. Karpinski – Instytutem Botaniki Uniwersytetu Sztokholmskiego –
Laboratorium Stresu Oksydacyjnego).
Tytuł naukowy
Dr hab.
Imię pracownika
Marcin
Nazwisko pracownika
Filipecki
Telefon
22 59-321-78
Faks
22 59-321-52
Adres e-mail
[email protected]
Kwalifikacje zawodowe pracownika
Osoba bezpośrednio odpowiedzialna za zamierzone uwolnienie GMO do środowiska
Strona 4 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Uwolnienie
2. INFORMACJE O ZAMIERZONYM UWOLNIENIU GMO DO ŚRODOWISKA
a) Tytuł zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska
Wniosek o przeprowadzenie badań polowych w latach 2010-2014 z genetycznie zmodyfikowanymi liniami
topoli (Populus trichocarpa L.), charakteryzującymi się zmienionymi właściwościami przyrostu biomasy
drewna
Title
Application of genetically modified poplar trees (Populus trichocarpa L.) with changed biomass production
properties into field experiments during 2010-2014
b) Cel zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska i krótkie streszczenie
Celem doświadczeń w warunkach polowych jest: charakterystyka morfologiczna i fizjologiczna, szczególnie w
aspekcie przyrostu rocznego drewna, kompozycji ściany komórkowej, zużycia wody, odporności na zmienne
warunki pogodowe, zimową przeżywalność i naturalnie występujące w środowisku roślinne patogeny.
Celem prowadzenia badań laboratoryjnych na materiale z warunków polowych jest: poznanie mechanizmów
programowej śmierci komórki i starzenia się roślin, poprzez regulację wydajności procesów oddychania
i fotosyntezy w mitochondriach i chloroplastach oraz transdukcji sygnałów pomiędzy tymi organellami.
Światło, jego percepcja oraz spektralna kompozycja odgrywa szczególną rolę w tych mechanizmach.
Tylko warunki polowe potwierdzą współzależności zachodzące na poszczególnych poziomach regulacji
komórkowej podstawowych procesów życiowych roślin. Geny, które szczególnie wpływają na procesy przez
nas badane to: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4 oraz nowe geny zidentyfikowane w regulonie LSD1.
Celem aplikacyjnym w przyszłości będzie produkcja drewna, papieru, etanolu z roślin o podwyższonej
odporności i zwiększonym przyroście biomasy w warunkach ograniczonego do minimum zużycia szkodliwych
chemicznych środków ochrony roślin.
Abstract
The aim of the field experimental releasing GMO is a morphological and physiological analysis of genes
which take a part in various biological processes: biomass production, cell wall composition, water use
efficiency, resistance to biotic and abiotic stresses. The aim of the laboratory experiments using GMO plant
material from field experiments is knowledge about programmed cell death and plant senescence based on
photorespiration, photosynthesis mechanisms in mitochondria, chloroplasts and signal transduction between
these organelles. Light perception and its spectral composition takes a main part in these mechanisms. Field
experiments can prove correlations occur on each level of basic plant living processes regulation. Genes
that influence on above processes are under our interest: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4 and new genes
discovered in LSD1 regulon. In a future, application aim of the project is production of wood, paper and
ethanol (bio-fuel) using plants confer higher pathogen resistance and biomass production and reduction in the
use of plant protection toxic chemicals.
Strona 5 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Biorca
3. INFORMACJE O GMO
a) Charakterystyka biorcy; organizmu rodzicielskiego (o ile występuje)
3.1. Nazwa taksonomiczna
Żadna z powyższych
Jeżeli w powyższym słowniku wybrana została
wartość "Żadne z powyższych" należy wypełnić pole:
Populus trichocarpa L.
3.2. Taksonomia
Rodzina: Salix Rodzaj: Salicaceae Gatunek: Populus trichocarpa; Domena: Bakterie Klasa:
Gammaprobacteria Rząd: Enterobacteriales Rodzina: Enterobacteriaceae Rodzaj: Escherichia Gatunek:
Escherichia coli; Domena: Bakterie Klasa: Alphaproteobacteria Rząd: Rhizobiales Rodzina: Rhizobiaceae
Rodzaj: Agrobacterium Gatunek: Agrobacterium tumefaciens
3.3. Inne nazwy (w szczególności: nazwa zwyczajowa, nazwa szczepu, nazwa hodowlana)
Rośliny: 1. topola – topola kalifornijska (gatunek dziki); rośliny transgeniczne topoli kalifornijskiej. Bakterie:
1. szczepy laboratoryjne E. coli : DB3.1, DH5α, XL1-Blue MRF’, TOP10F’ 2. szczepy laboratoryjne A.
tumefaciens: EHA105, LBA4404.
3.4. Cechy fenotypowe i genetyczne
Cechy fenotypowe topoli odpowiadają cechom typowym dla każdego z gatunków i odmianowym. Cechy
fenotypowe topoli transgenicznych pochodzą z laboratorium Umea Plant Science Center, SLU Umea,
Szwecja (www.upsc.se). Cechy bakterii są typowe dla danego szczepu: - (Plant Genetic Transformation
and Gene Expression. Eds. J. Draper, R. Scott, P. Armitage, R. Walden. 1988. Blackwell Sci. Publ.; Hellens
R., Mullineaux P. Technical Focus: A guide to Agrobacterium binary Ti vectors. 2000. Trends in Plant Sci. 5:
446-451.)
3.5. Stopień pokrewieństwa pomiędzy dawcą i biorcą lub między organizmami rodzicielskimi
Sekwencje pochodzące z danego gatunku są przenoszone do tego samego gatunku (punkt 3.1). Bakterie
są zdolne do przenoszenia materiału genetycznego w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, w wyniku
zastosowania specjalnie do tego celu opracowanych procedur.
3.6. Opis technik identyfikacji i detekcji
Detekcja transgenu metodą PCR i metodą hybrydyzacji DNA::DNA (Southern) z użyciem całkowitego DNA
roślinnego
3.7. Dokładność, powtarzalność i specyficzność technik identyfikacji i detekcji
................................................................................................................................................................................
3.8. Opis geograficznego zasięgu i naturalnego środowiska organizmu wraz z informacją o naturalnych
wrogach, ofiarach, pasożytach, konkurentach, symbiontach i gospodarzach
................................................................................................................................................................................
3.9. Możliwość przeniesienia informacji genetycznej do innych organizmów. Krzyżowanie z innymi gatunkami
użytkowymi lub dzikimi
................................................................................................................................................................................
3.10. Stabilność genetyczna organizmów i czynniki na nią wpływające
................................................................................................................................................................................
Strona 6 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
3.11. Cechy patologiczne, ekologiczne i fizjologiczne
a) cechy patologiczne, stosownie do istniejących norm dotyczących ochrony zdrowia ludzi lub ochrony
środowiska
................................................................................................................................................................................
b) wymiana pokoleń w naturalnym ekosystemie; płciowe i bezpłciowe cykle reprodukcyjne
................................................................................................................................................................................
c) zdolność do samodzielnego utrzymania się w środowisku, w tym wytwarzanie diaspor między innymi
przez nasiona, spory. Specyficzne czynniki wpływające na przeżywalność i rozsiewanie
................................................................................................................................................................................
d) patogenność: infekcyjność, toksyczność, alergenność, nośniki (wektory) patogenów, inne wektory, wpływ
na organizmy nieobjęte celowym działaniem GMO. Możliwość aktywacji wirusów utajonych (prowirusów);
zdolność do kolonizacji innych organizmów
................................................................................................................................................................................
e) oporność na antybiotyki i możliwość wykorzystywania tych antybiotyków w leczeniu ludzi i zwierząt i w
profilaktyce
................................................................................................................................................................................
f) rola w procesach środowiskowych, produkcja, przemiany metaboliczne, rozkład materii organicznej, inne
................................................................................................................................................................................
3.12. Charakterystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Ogólna chcrakterystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
................................................................................................................................................................................
a) sekwencja
................................................................................................................................................................................
b) częstotliwość użytkowania
................................................................................................................................................................................
c) specyficzność
................................................................................................................................................................................
d) obecność genów nadających oporność
................................................................................................................................................................................
3.13. Opis wcześniejszych modyfikacji genetycznych
................................................................................................................................................................................
Strona 7 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Dawca
3. INFORMACJE O GMO
b) Charakterystyka dawcy
3.14. Nazwa taksonomiczna
Żadna z powyższych
Jeżeli w powyższym słowniku wybrana została
wartość "Żadne z powyższych" należy wypełnić pole:
Rośliny: - Populus trichocarpa L. – sekwencje genów
uczestniczących w odpowiedzi rośliny na stresy
biotyczne i abiotyczne. Bakterie: - Agrobacterium
tumefaciens – wektor insercyjny pH7GWIWG2(I).
3.15. Taksonomia
Rodzina: Salix Rodzaj: Salicaceae Gatunek: Populus trichocarpa; Domena: Bakterie Klasa:
Alphaproteobacteria Rząd: Rhizobiales Rodzina: Rhizobiaceae Rodzaj: Agrobacterium Gatunek:
Agrobacterium tumefaciens
3.16. Inne nazwy (w szczególności: nazw zwyczajowa, nazwa szczepu, nazwa hodowlana)
................................................................................................................................................................................
3.17. Cechy fenotypowe i genetyczne
Cechy fenotypowe topoli odpowiadają cechom typowym dla każdego z gatunków i odmian. Cechy bakterii są
typowe dla danego szczepu: - (Plant Genetic Transformation and Gene Expression. Eds. J. Draper, R. Scott,
P. Armitage, R. Walden. 1988. Blackwell Sci. Publ.; Hellens R., Mullineaux P. Technical Focus: A guide to
Agrobacterium binary Ti vectors. 2000. Trends in Plant Sci. 5: 446-451.)
3.18. Stopień pokrewieństwa pomiędzy dawcą i biorcą lub między organizmami rodzicielskimi
Sekwencje pochodzące z danego gatunku są przenoszone do tego samego gatunku (punkt 3.1). Bakterie
są zdolne do przenoszenia materiału genetycznego w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, w wyniku
zastosowania specjalnie do tego celu opracowanych procedur.
3.19. Opis technik identyfikacji i detekcji
Nie dotyczy
3.20. Dokładność, powtarzalność i specyficzność technik identyfikacji i detekcji
Nie dotyczy
3.21. Opis geograficznego zasięgu i naturalnego środowiska organizmu wraz z informacją o naturalnych
wrogach, pasożytach, konkurentach, symbiontach i gospodarzach
Topola kalifornijska to odmiana użytkowa, stosowana w praktyce, jest również modelową rośliną
laboratoryjną. Agrobacterium tumefaciens jest bakterią glebową.
3.22. Możliwość przeniesienia informacji genetycznej do innych organizmów Krzyżowanie z innymi gatunkami
użytkowymi lub dzikimi
Nie dotyczy
3.23. Stabilność genetyczna organizmów i czynniki na nią wpływające
Nie dotyczy, ponieważ w badaniach nie będą wykorzystane organizmy dawców, a tylko sekwencje DNA z
nich pochodzące.
3.24. Cechy epidemiologiczne (patologiczne i fizjologiczne oraz ekologiczne)
Strona 8 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
a) cechy patologiczne, stosownie do istniejących norm dotyczących ochrony zdrowia ludzi lub ochrony
środowiska
Nie dotyczy, ponieważ w badaniach nie będą wykorzystane organizmy dawców, a tylko sekwencje DNA z
nich pochodzące.
b) Wymiana pokoleń w naturalnym ekosystemie; płciowe i bezpłciowe cykle reprodukcyjne
Nie dotyczy
c) zdolność do samodzielnego utrzymania się w środowisku, w tym wytwarzanie diaspor między innymi
przez nasiona, spory. Specyficzne czynniki wpływające na przeżywalność i rozsiewanie
Nie dotyczy
d) patogenność: infekcyjność, toksyczność, alergenność, nośniki (wektory) patogenów, inne wektory,
wpływ na organizmy nieobjęte celowym oddziaływaniem GMO; możliwość aktywacji wirusów utajonych
(prowirusów); zdolność do kolonizacji innych organizmów
Nie dotyczy
e) oporność na antybiotyki i możliwość wykorzystywania tych antybiotyków w leczeniu ludzi i zwierząt i w
profilaktyce
Nie dotyczy
f) rola w procesach środowiskowych, produkcja, przemiany metaboliczne, rozkład materii organicznej, inne
Nie dotyczy
3.25. Charakterystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Charaktetystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Nie dotyczy
a) sekwencja
Nie dotyczy
b) częstość mobilizacji
Nie dotyczy
c) specyficzność
Nie dotyczy
d) obecność genów nadających oporność
Nie dotyczy
3.26. Opis wcześniejszych modyfikacji genetycznych
Rośliny dawcy nie były wcześniej modyfikowane genetycznie. Stosowane szczepy laboratoryjne bakterii są
dostępne komercyjnie na rynku, mają ściśle określony genotyp i są powszechnie stosowane w laboratoriach
UE.
Strona 9 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Wektor
3. INFORMACJE O GMO
c) Charakterystyka wektora
3.27. Właściwości i źródło wektora
Wektory binarne: pH7GWIWG2(I) - wektor oparty na systemie Gateway. M., Inze, D., Depicker, A., Gateway
vectors for Agrobacterium-mediated plant transformation. Trends Plant Sci. 2002 May;7(5): 193-195.
Wektory pośrednie: pCRII-TOPO pENTR - Komercyjne wektory stosowane do klonowania sekwencji DNA w
laboratoryjnych szczepach E. coli. Dostępne w firmie Invitrogen (www.invitrogen.com).
3.28. Sekwencja transpozonów, wektorów i innych niekodujących odcinków genetycznych, użytych do
konstrukcji GMO i zrobienia wektorów wprowadzających oraz pozwalających na ich funkcjonowanie w GMO
Wektory binarne: pH7GWIWG2(I) - wektor oparty na systemie Gateway. Jest powszechnie używany do
transformacji roślin. Zawiera sekwencje graniczną T-DNA (tzw. prawą i lewą), genów selekcyjny warunkujący
oporność na higromycynę. Ekspresja genów warunkowana jest sekwencjami promotorowymi: promotorem
35S CaMV. Koniec transkrypcji warunkowany jest sygnałem poliadenylacji z syntazy nopalinowej. M., Inze,
D., Depicker, A., Gateway vectors for Agrobacterium-mediated plant transformation. Trends Plant Sci.
2002 May;7(5): 193-195. Wektory pośrednie: pCRII-TOPO pENTR - Komercyjne wektory stosowane do
klonowania sekwencji DNA w laboratoryjnych szczepach E. coli. Są to powszechnie używane plazmidy
do badań w biologii molekularnej wielu różnych organizmów. W swojej strukturze zawierają sekwencje
odpowiedzialne za amplifikację w komórce bakteryjnej (ORI), gen warunkujący oporność na antybiotyk,
sekwencje umożliwiające łatwe klonowanie insertów. Wszystkie te wektory są dostępne komercyjnie w firmie
Invitrogen.
3.29. Częstość mobilizacji wbudowanego wektora lub zdolność przenoszenia i metody określenia tych
procesów
Fragment wbudowanego do chromosomu wektora (tzn. T-DNA) nie ulega dalszej mobilizacji
3.30. Informacje o tym, w jakim stopniu wektor jest ograniczony do DNA wymaganego do spełnienia
planowanych funkcji
Wektor został skonstruowany tak, aby zminimalizować ilość DNA niepotrzebnego do procesu transgenezy.
Do GMO wprowadzany jest odcinek T-DNA ograniczony sekwencjami LB i RB (left border, right border) w
pojedynczej lub wielu kopiach.
Strona 10 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
GMO
3. INFORMACJE O GMO
d) Charakterystyka GMO
3.31. Informacje związane z modyfikacjami genetycznymi
a) metody modyfikacji
................................................................................................................................................................................
b) metody konstrukcji i wprowadzenia insertu bądź insertów do biorcy lub usunięcia sekwencji
................................................................................................................................................................................
c) opis insertu i/ lub konstrukcji wektora
................................................................................................................................................................................
d) metody użyte do selekcji
................................................................................................................................................................................
e) czystość insertu - obecność sekwencji o nieznanych funkcjach
................................................................................................................................................................................
f) sekwencja, lokalizacja i funkcja wprowadzonych/ usuniętych/ zmienionych fragmentów DNA, ze
szczególnym odniesieniem do jakiejkolwiek znanej szkodliwej sekwencji
................................................................................................................................................................................
g) umiejscowienie insertu w komórce (chromosomy, mitochondria, chloroplasty, cytoplazma) i metody
identyfikacji umiejscowienia insertu
................................................................................................................................................................................
h) wielkość usuniętego fragmentu i jego funkcje
................................................................................................................................................................................
3.32. Informacje o uzyskanym GMO
Informacje o uzyskanym GMO
Wykonywane doświadczenia polowe z GMO należą do badań podstawowych. Celem badań jest analiza
funkcjonalna genów biorących udział w różnych w/w procesach u wymienionych gatunków. Obserwacje i
wnioski mogą być wysnute tylko na podstawie zmian fenotypowych transgenicznych roślin.
a) opis zmienionych cech genetycznych i fenotypowych GMO
Technologia RNAi.
b) struktura i liczba kopii każdego wektora lub dodanego kwasu nukleinowego w GMO
Transformacja komórek roślinnych niżej wymienionych gatunków odbywa się metodą pośrednią z użyciem
wektorów tj. Agrobacterium tumefaciens: 1. Populus trichocarpa L. Komórki Agrobacterium transformowane
są plazmidami za pomocą elektroporacji. Komórki E. coli za pomocą metody szoku cieplnego.
c) stabilność genetyczna i fenotypowa
Insert stanowią sekwencje cDNA kodujące białka związane z odpowiedzią roślin na stresy biotyczne i
abiotyczne w orientacji sens-intron-antysens, generujące w roślinie sygnał wyciszający (RNAi).
Strona 11 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
d) charakterystyka i poziom ekspresji nowego materiału genetycznego; metody i czułość pomiaru; części
organizmu, gdzie występuje ekspresja (np. korzeń)
Do selekcji transgenicznych linii topoli wykorzystany został gen oporności na higromycynę (htp II).
e) funkcja nowego białka
Nie stwierdzono sekwencji o nieznanych funkcjach.
f) techniki identyfikacji i detekcji wprowadzonej sekwencji, wektorów i białka oraz metabolitów będących
produktami wprowadzonego genu
................................................................................................................................................................................
g) czułość, wiarygodność (w rozumieniu ilościowym) i specyficzność technik identyfikacji i detekcji
................................................................................................................................................................................
h) zmiany współczynnika rozmnożenia, zdolności do rozsiewania i przeżywalności GMO w porównaniu do
organizmu biorcy
................................................................................................................................................................................
3.33. Opis wcześniejszych uwolnień GMO
................................................................................................................................................................................
3.34. Ustalenia zdrowotne
Ustalenia zdrowotne
................................................................................................................................................................................
a) efekty toksyczne lub alergiczne GMO lub produktów ich metabolizmu
................................................................................................................................................................................
b) produkty stwarzające zagrożenie
................................................................................................................................................................................
c) porównanie GMO z dawcą, biorcą lub organizmem rodzicielskim (o ile występuje), w odniesieniu do
patogenności
................................................................................................................................................................................
d) zdolność do kolonizacji
................................................................................................................................................................................
e) patogenność organizmu dla ludzi, którzy są immunokompetentni (o sprawnym układzie odpornościowym)
................................................................................................................................................................................
f) wywołane dolegliwości i mechanizm patogenności, włączając inwazyjność i złośliwość (zjadliwość)
choroby
................................................................................................................................................................................
g) zaraźliwość (zakaźność)
................................................................................................................................................................................
h) dawka infekcyjna
................................................................................................................................................................................
Strona 12 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
i) zakres gospodarzy i możliwość ich zmiany
................................................................................................................................................................................
j) możliwość przeżycia poza organizmem gospodarza
................................................................................................................................................................................
k) obecność wektorów lub możliwość rozprzestrzeniania się
................................................................................................................................................................................
l) stabilność biologiczna
................................................................................................................................................................................
m) formy oporne na antybiotyki
................................................................................................................................................................................
n) możliwość leczenia
................................................................................................................................................................................
Strona 13 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Warunki uwolenienia
4. Informacje dotyczące warunków zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska
a) Informacje o zamierzonym uwolnieniu do środowiska
4.1. Opis proponowanych zamierzonych uwolnień do środowiska, zawierający zamierzone i przewidywane
skutki
Planowane jest założenie doświadczenia w 1 lokalizacji Lokalizacja - Pole doświadczalne WOLICA; Katedra
Genetyki Hodowli i Biotechnologii Roślin; ul. Nowoursynowska 92/100, 02-130 Warszawa, województwo
mazowieckie. Doświadczenia prowadzone będą zgodnie z ustaloną metodyką. Wyprowadzone w warunkach
in vitro sadzonki drzew topoli (transgenicznych i kontrolnych) będą przesadzane do odchwaszczonej
mechanicznie (i w razie potrzeby chemicznie) ziemi, przykrytej szczelnie czarną agrotkaniną odporną na
działanie UV o szerokości 445 cm. W agrotkaninie wykonane zostaną otwory rozstawie 100cmx100cm,
w dwóch rzędach (odległość od brzegów agrotkaniny wynosić będzie 172,5cm) o średnicy ok. 10 cm
umożliwiające swobodny wzrost roślin. Przewidziane jest wysadzenie 30 roślin, stąd pas przykrytej ziemi
będzie miał długość: 1845 cm (172,5cm + 15x100 cm + 172,5cm). Rośliny w razie potrzeby nawożone będą
raz na miesiąc pożywką Hoaglanda. Zimowanie roślin odbywać się będzie bez dodatkowych zabezpieczeń w
warunkach naturalnych.
4.2. Dane dotyczące zamierzonego uwolnienia do środowiska
a) termin zamierzonego uwolnienia
początek
.....................................
koniec
.....................................
czas uwolnienia
15.09. 2010 (rozpoczęcie) – 31.12.2014 (zakończenie).
b) charakter zamierzonego uwolnienia (jednorazowe, wielokrotne, czasowe)
Wielokrotne na lata 2010-2014.
4.3. Przygotowanie miejsca i jego charakterystyka
Teren ogrodzony, typowy ekosystem rolny, przygotowany standardowo do wysadzania 1-2 letnich topól.
4.4. Metody używane do uwolnienia do środowiska
Ręczne wysadzanie młodych drzew topoli .
4.5. Planowana ilość uwolnionego do środowiska GMO
................................................................................................................................................................................
4.6. Zmiany siedliska (typ i metoda uprawy, nawadnianie lub inne działania i ich znaczenie)
120 roślin
4.7. Sposoby ochrony pracowników w czasie zamierzonego uwalniania GMO do środowiska
Nie dotyczy
4.8. Traktowanie terenu po zakończeniu uwolnienia do środowiska GMO (typ i metoda uprawy, nawadnianie
lub inne działania i ich znaczenie)
Nie występują żadne zagrożenia
4.9. Przewidywane techniki eliminacji lub inaktywacji GMO po zakończeniu eksperymentu
Strona 14 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Podczas eksperymentu i po jego zakończeniu teren będzie kontrolowany co najmniej dwa razy w tygodniu
4.10. Informacje i wyniki dotyczące wcześniejszego wprowadzenia do środowiska GMO, zwłaszcza w
różnych skalach i różnych ekosystemach
Nie dotyczy
Strona 15 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Środowisko
5. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA, DO KTÓREGO MA NASTĄPIĆ ZAMIERZONE UWOLNIENIE
GMO
5.1. Jednostka podziału administracyjnego, lokalizacja geograficzna
Jednostka podziału administracyjnego, lokalizacja geograficzna
Lokalizacja - Pole doświadczalne WOLICA; Katedra Genetyki Hodowli i Biotechnologii Roślin; ul.
Nowoursynowska 92/100, 02-130 Warszawa, województwo mazowieckie.
Województwo
5.2. Wielkość terenu
mazowieckie
Teren liczy 60 000 m2 pola, na którym prowadzone
są uprawy roślin warzywnych. 1200 m2 liczy teren,
na którym będzie prowadzone zamierzone uwolnienie
GMO do środowiska
5.3. Fizyczne lub biologiczne pokrewieństwo uwalnianego organizmu z ludźmi lub innymi ważnymi
organizmami (gatunki pokrewne dzikie i użytkowe)
Nie ma pokrewieństwa
5.4. Sąsiedztwo ważnych biotopów lub obszarów chronionych
Nie dotyczy
5.5. Odległość od najbliższego obszaru chronionego wody pitnej i obiektów wyróżniających się cennymi
walorami przyrodniczymi
Nie dotyczy
5.6. Charakterystyka klimatyczna regionu
Nie ma specjalnych wymagań. Warunki klimatyczne typowe dla rejonów, gdzie rosną topole.
5.7. Charakterystyka geograficzna, geologiczna i gleboznawcza
Warunki geologiczno-glebowe typowe dla rejonów, gdzie rosną topole.
5.8. Flora i fauna, włączając rośliny uprawne, żywy inwentarz i gatunki wędrowne
Flora i fauna charakterystyczna dla warunków klimatycznych środkowej Europy
5.9. Opis ekosystemów będących i niebędących celem wprowadzenia, na których może wystąpić efekt
Nie oczekujemy żadnych zmian w ekosystemach.
5.10. Porównanie naturalnego środowiska organizmu biorcy z proponowanym terenem uwolnienia do
środowiska
Środowisko identyczne
5.11. Informacja o planowanych zmianach zagospodarowania terenu i planach rozwoju regionu, które mogą
mieć wpływ na środowiskowe oddziaływanie zamierzonego uwolnienia
Nie planujemy zmian zagospodarowania terenu.
5.12. Liczebność społeczności lokalnej w zależności od obszaru zamierzonego uwolnienia
Nie określona, ze względu na brak jakiegokolwiek zagrożenia.
Strona 16 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
5.13. Główne kierunki działalności gospodarczej społeczności lokalnej, korzystającej z naturalnych zasobów
obszaru
Działalność badawcza w zakresie roślin modelowych (topola), standardowo wykorzystywanych w badaniach
funkcji genów. Działalność doświadczalna w ramach statutowych badań Katedry Genetyki, Hodowli i
Biotechnologii Roślin.
Strona 17 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Oddziaływanie
6. Informacje o oddziaływaniach między GMO a środowiskiem
a) Charakterystyka oddziaływań środowiska na przeżycie, rozmnażanie i rozpowszechnianie GMO
6.1. Cechy biologiczne mające wpływ na przetrwanie, rozmnażanie i rozprzestrzenianie
Topola jest rośliną obcopylną. Gatunki te nie krzyżują się z innymi gatunkami dzikimi. Ponadto topola nie
wytwarza organów generatywnych do 9-12 roku życia.
6.2. Cechy biologiczne mające wpływ na przetrwanie, rozmnażanie i rozprzestrzenianie
Przedmiotem badań są transgeniczne linie topól, których geny związane z odpowiedzią na stresy biotyczne i
abiotyczne zostały wyciszone, czyli nie spełniają swoich funkcji. Podlegają one wpływom środowiska w takim
samym stopniu jak odmiany nietransgeniczne, a linie z wyłączoną funkcją genów są bardziej wrażliwe na
bodźce środowiskowe.
6.3. Wrażliwość na specyficzne warunki
Temperatura, herbicydy.
b) Oddziaływanie ze środowiskiem
6.4. Przewidziane środowisko GMO
Ekosystem rolny.
6.5. Wyniki badań nad zachowaniem i charakterystyką GMO w kontrolowanych warunkach wzrostu, takich
jak laboratoryjnie odtworzone ekosystemy, komory wzrostu, cieplarnie i inne
Badania transgenicznych roślin topól w warunkach szklarniowych dają gwarancję braku jakiegokolwiek
negatywnego wpływu na otoczenie.
6.6. Zdolność przenoszenia materiału genetycznego
a) z GMO do organizmów występujących w ekosystemie
Topola nie wytwarza organów generatywnych do 9-12 roku życia. Planujemy zakończenie doświadczeń
przed pojawieniem się organów generatywnych.
b) z organizmów występujących w ekosystemie do GMO
Topola jest rośliną obcopylną. Gatunki te nie krzyżują się z innymi gatunkami dzikimi. Zapylenie przez inną
odmianę możliwe, ale nie pociąga za sobą żadnych negatywnych skutków.
6.7. Prawdopodobieństwo selekcji, po uwolnieniu do środowiska, prowadzące do nieoczekiwanej ekspresji
niepożądanych cech w GMO
Geny, które są modyfikowane u topoli występują naturalnie w genomie tej rośliny, nie wprowadzamy nowych
genów z innych gatunków, czy odmian. Nie przewidujemy wystąpienia cech innych niż zakładane.
6.8. Stosowane środki dla zabezpieczenia i sprawdzenia stabilności genetycznej; opis mechanizmów
genetycznych, które mogą zapobiegać lub minimalizować rozprzestrzenianie się materiału genetycznego;
metody sprawdzania stabilności genetycznej
Metody weryfikujące stabilność genetyczną. Southern i northern blot są używane rutynowo do analizy
genomowego DNA transgenicznych roślin.
6.9. Szlaki biologicznego rozprzestrzeniania, znane lub potencjalne sposoby rozsiewania, włączając
wdychanie, przyjmowanie pokarmu, przenikanie przez glebę lub skórę, inne
Strona 18 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Nie dotyczy
6.10. Opis ekosystemów, do których GMO mógłby |być przeniesiony
Nie dotyczy
c) Potencjalny wpływ na środowisko
6.11. Możliwość nadmiernego rozmnażania w środowisku
Nie dotyczy
6.12. Konkurencyjność GMO w stosunku do niezmodyfikowanych biorców lub organizmów rodzicielskich
Nie dotyczy
6.13. Identyfikacja i opis organizmów objętych celowym oddziaływaniem GMO
................................................................................................................................................................................
6.14. Przewidywany mechanizm i rezultaty oddziaływania między GMO a organizmem objętym celowym
oddziaływaniem GMO
Nie dotyczy
6.15. Identyfikacja i opis innych organizmów, na które mogą wpływać niezamierzone oddziaływania
Nie dotyczy
6.16. Prawdopodobieństwo zmian biologicznych oddziaływań lub zmiany gospodarza
Nie dotyczy
6.17. Znane lub przewidywane wpływy na organizmy nieobjęte celowym oddziaływaniem GMO w środowisku,
zmiany konkurencyjności w stosunku do ofiar, gospodarzy, symbiontów, wrogów, pasożytów i patogenów
Nie dotyczy
6.18. Możliwy wpływ na środowisko, wynikający z wzajemnego oddziaływania GMO i organizmów
nieobjętych celowym oddziaływaniem GMO
Nie dotyczy
6.19. Możliwe pozytywne i negatywne cechy u innych krzyżujących się gatunków, które mogą ujawniać się na
skutek przeniesienia genów z GMO
Nie dotyczy
6.20. Znany lub przewidywany udział w procesach biogeochemicznych
Nie dotyczy
6.21. Inne potencjalnie możliwe interakcje i zależności ze środowiskiem biotycznym i abiotycznym
Nie dotyczy
Strona 19 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Pracownicy
7. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW
7.1. Imię i nazwisko oraz informacje o kwalifikacjach fachowych osoby odpowiedzialnej za działanie
polegające na zamierzonym uwolnieniu GMO
Dane pracownika
Tytuł
Prof. dr hab.
Imię
Stanisław
Nazwisko
Karpiński
Telefon
.....................................
Faks
.....................................
Adres e-mail
.....................................
Kwalifikacje zawodowe
udział w badaniach z użyciem GMO – 1. Transgenic control of photosynthetic electron transport, oxygen
and hydrogen peroxide production in higher plants VR (Swedish Research Council - Szwedzki Komitet
Badań Naukowych - S. Karpiński był kierownikiem projektu, 2050 tys. koron szwedzkich w latach 1998
- 2004). 2. Genetic control of biotic and abiotic stress tolerance and redox signalling circuitry in higher
plants. FORMAS (Swedish Research Council for Environment, Agricultular Sciences and Spatial Planning Szwedzka Rada Badań Środowiska, Nauk Rolniczych i Zagospodarowania Przestrzennego – S. Karpiński
był kierownikiem projektu, 940 tys. koron szwedzkich w latach 2003 - 2005). 3. The role of NPR1 in
redox-mediated communication between pathogen resistance and excess light acclimation pathways in
Arabidopsis. FORMAS (Swedish Research Council for Environment, Agricultular Sciences and Spatial
Planning - Szwedzka Rada Badań Środowiska, Nauk Rolniczych i Zagospodarowania Przestrzennego – S.
Karpiński był kierownikiem projektu, 580 tys. koron szwedzkich w latach 2004 - 2006). 4. Genes and light
mechanisms controlling plants growth rate, development, environmental stress tolerance and yield quality.
VR (Swedish Research Council – Szwedzki Komitet Badań Naukowych - S. Karpiński jest kierownikiem
projektu, 1350 tys. koron szwedzkich w latach 2005-2008). 5. Swedish Strategic Fundation – Szwedzka
Fundacja Celowych Badań Podstawowych Arabidopsis platform (S. Karpiński był kierownikiem projektu, 450
tys. koron szwedzkich w latach 1998–2001). 6. Knut och Alice Wallenberg Foundation – Fundacja Knut och
Alice Wallenberg, Arabidopsis platform (S. Karpiński był kierownikiem projektu, 750 tys. koron szwedzkich w
latach 2001-2002). 7. Genes involved in regulation of stress tolerance and redox signaling circuitry in higher
plants. A coordinated Swedish – U.K. interdisciplinary STINT fellowship program on higher plants (Swedish
Agency for International Collaboration in Higher Education and Research). Interdyscyplinarny bilateralny
szwedzko-brytyjski projekt badawczy roślin wyższych (Szwedzka Agencja Współpracy Międzynarodowej
i Szkolnictwa Wyższego). S. Karpiński był kierownikiem i koordynatorem badań tego projektu; 3150 tys.
koron szwedzkich w latach 2002 - 2005). Współpraca pomiędzy zespołami prof. PM Mullineaux i prof. Z
Miszalskiego 8. Projekt UE „Cropstress” project (QLAM-2001-00424, lata 2003-2005). Udział w projekcie
obejmował miedzyinnymi współpracę między Instytutem Fizjologii Roślin PAN (Zakład Biologii Stresu, prof.
Z. Miszalski), który uzyskał tytuł Centrum Doskonałości i Department of Botany at the Stockholm University
(Laboratory of Oxidative Stress, prof. S. Karpiński – Instytutem Botaniki Uniwersytetu Sztokholmskiego –
Laboratorium Stresu Oksydacyjnego).
7.2. Liczba osób zatrudnionych przy realizacji projektu (lista imienna)
Strona 20 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
1. Stanisław Karpiński 2. Ireneusz Ślesak 3. Magdalena Szechyńska-Hebda 4. Alexey Sotnikov 5. Joanna
Dąbrowska 6. Weronika Wituszyńska 7. Paweł Burdiak 8. Magdalena Górecka 9. Piotr Gawroński
7.3. Wykształcenie i doświadczenie pracowników (w tym odbyte szkolenia)
Wszystkie osoby biorące udział w badaniach z wykorzystaniem GMO mają wyższe wykształcenie.
Niektóre osoby odbyły dłuższe staże zagraniczne, gdzie brały udział w badaniach z użyciem GMO.
Pracownicy korzystają z odzieży ochronnej i rękawiczek jednorazowych. Pracownicy i doktoranci podlegają
obowiązkowym badaniom lekarskim.
Strona 21 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Tryb kontroli
8. INFORMACJE DOTYCZĄCE TRYBU KONTRLOLI I MONITOROWANIA PROCESU UWALNIANIA GMO
DO ŚRODOWISKA
a) Informacje o technice monitorowania
8.1. Metody monitorowania GMO i efektów uwolnienia do środowiska
Metody biologii molekularnej.
8.2. Specyficzność, czułość i wiarygodność technik monitorowania
Southern i northern blot, PCR.
8.3. Techniki detekcji materiału genetycznego przenoszonego do innych organizmów
Oporność na antybiotyki oraz techniki southern i northern blot, PCR.
8.4. Czas trwania i częstotliwość monitorowania
Obszar pól doświadczalnych będzie monitorowany regularnie, po ukończeniu badań polowych zgodnie z
metodyką.
b) Kontrola zamierzonego uwalniania do środowiska
8.5. Metody i procedury zmierzające do uniknięcia lub zminimalizowania rozprzestrzeniania GMO poza
miejscem uwolnienia do środowiska (izolacja przestrzenna lub mechaniczna)
Transgeniczne topole pochodzą z kultur in vitro. Rozmnażane są wegetatywnie. Zachowanie minimum 20
metrowej odległości od innych upraw.
8.6. Metody i procedury mające na celu ochronę miejsca uwolnienia GMO przed wtargnięciem osób
nieupoważnionych
Teren pól doświadczalnych jest zamknięty i monitorowany przez 24 godziny. Utworzona zostanie lista osób
upoważnionych do kontrolowania doświadczeń.
8.7. Metody i procedury ochrony miejsca uwolnienia przed innymi organizmami
Nie dotyczy
c) Izolacja przestrzenna
8.8. Planowana odległość od gatunków pokrewnych, zdolnych do krzyżowania się, dzikich i uprawnych
Nie dotyczy
8.9. Metody zapobiegania niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się diaspor i pyłku
Nie dotyczy
d) Plany reagowania na zagrożenie
8.10. Metody i procedury kontroli GMO, w| przypadku nieoczekiwanego rozprzestrzenienia
Metody biologii molekularnej (southern, northern blot, PCR).
8.11. Plany ochrony zdrowia ludzi i środowiska, w przypadku wystąpienia niepożądanych efektów
Nie dotyczy
8.12. Metody postępowania z GMO, stwarzającym zagrożenie (unieczynnienie, usunięcie ze środowiska)
Nie dotyczy
Strona 22 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
8.13. Metody eliminacji: roślin, zwierząt, gleby, inne, narażonych na kontakt z GMO po lub w trakcie
rozprzestrzeniania
Nie dotyczy
8.14. Metody izolacji obszarów zagrożonych rozprzestrzenieniem się GMO
Nie dotyczy
Strona 23 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Odpady
9. INFORMACJE DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI
9.1. Rodzaj wytwarzanych odpadów
Części zielone (pędy, liście), części zdrewniałe.
9.2. Oczekiwana ilość odpadów
200 kg
9.3. Możliwe zagrożenia
Nie dotyczy
9.4. Opis planowanego postępowania z odpadami, uwzględniający metody bezpiecznej dla zdrowia ludzi i
środowiska dezaktywacji odpadów
Mechaniczne rozdrobnienie, spalenie
Strona 24 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Poprzednie uwolnienia
10. INFORMACJE O WYNIKACH POPRZEDNICH ZAMIERZONYCH UWOLNIEŃ GMO DO ŚRODOWISKA
Dane o poprzednich uwolnieniach
Informacje o wynikach poprzednich zamierzonych uwolnień GMO do środowiska
Nie dotyczy
a) Data wydanej zgody
.....................................
Numer wydanej zgody
.....................................
Początek
.....................................
Koniec
.....................................
Czas uwolnienia
................................................................................................................................................................................
b) Miejsce wprowadzenia
.....................................
c) Cel wprowadzenia
................................................................................................................................................................................
d) Obserwacje po wprowadzeniu
................................................................................................................................................................................
e) Wnioski z poprzedniego wprowadzenia
................................................................................................................................................................................
f) Rezultaty wprowadzenia związane z ryzykiem dla zdrowia ludzi i środowiska
................................................................................................................................................................................
g) Wnioski dotyczące kumulatywnego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko
................................................................................................................................................................................
Strona 25 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Komentarze
11. KOMENTARZE I UWAGI DODATKOWE, INNE INFORMACJE, UZNANE PRZEZ UZYTKOWNIKA ZA
WAŻNE DLA ZACHOWANIA BEZPIECZEŃSTWA
Komentarze i uwagi dodatkowe
................................................................................................................................................................................
Strona 26 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Załączniki
12. ZAŁĄCZNIKI
1) Ocena zagrożenia przygotowana dla uwalnianych
organizmów genetycznie zmodyfikowanych
02-08_2010_ocena.doc
2) Dokumentacja związana z opracowaniem
oceny zagrożenia wraz ze wskazaniem metod
przeprowadzenia tej oceny
brak
3) Techniczna dokumentacja zamierzonego
uwolnienia
02-08_2010_dokumentacja_techniczna.doc
4) Program działania w przypadku zagrożenia dla
zdrowia ludzi lub dla środowiska związanego z
zamierzonym uwolnieniem
02-08_2010_awaria.docx
5) Mapa wektora
02-08_2010_wektor.docx
6) Plany pól doświadczalnych
02-08_2010_pola.jpg
7) Streszczenie wniosku
02-08_2010_wniosek.doc
DOKUMENTY DODAWANE PRZEZ PRACOWNIKA MINISTERSTWA ŚRODOWISKA
Nazwa załącznika
Aneks
Załącznik
02-08_2010_aneks.pdf
Nazwa załącznika
Decyzja zmiejącąca II
Załącznik
02-08_2010_decyzja_zmieniajaca2.pdf
Nazwa załącznika
Decyzja zmieniająca
Załącznik
02-08_2010_decyzja_zmieniajaca.pdf
Nazwa załącznika
Aneks2
Załącznik
02-08_2010_aneks2.pdf
Nazwa załącznika
Aneks2011
Załącznik
02-08_2010_Aneks2011.pdf
Nazwa załącznika
Data upublicznienia wniosku
Załącznik
02-08_2010_Data.pdf
Nazwa załącznika
Data upublicznienia aneksu
Załącznik
02-08_2010_Data_aneks.pdf
Strona 27 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Nazwa załącznika
Decyzja
Załącznik
02-08_2010_decyzja.doc
Strona 28 z 29
Zamierzone uwolnienie GMO
Strona 29 z 29