Endlosung – „ostateczne rozwiązanie kwestii

Endlosung – „ostateczne rozwiązanie
kwestii żydowskiej”
1. Einsatzgruppen
Eisatzgruppen der Sicherheitsdienstes (SD) und der
Sicherheitspolizei (SIPO) – grupy specjalne Służby
Bezpieczeństwa i Policji Bepieczeństwa
powoływane do wykonywania zadań specjalnych
na zapleczu Wehrmachtu


Pierwszy raz użyte w czasie Anschlussu Austrii, potem
podczas zajęcia Sudetów i działań przeciw Polsce
Zadania: likwidacja lub aresztowanie przeciwników
Rzeszy
1. Wojna eksterminacyjna na Wschodzie

30 marca 1941 r. Hitler przedstawił plan ataku na ZSRR (plan
Barbarossa):
„Powstała szansa podbicia Rosji, gdy nie jesteśmy związani na zachodzie.
Taka szansa szybko się nie powtórzy. Gdybym z niej nie skorzystał,
zdradziłbym przyszłość narodu niemieckiego”

Cel: zniszczenie „azjatycko-barbarzyńskiego bolszewizmu”

6 czerwca 1941 r. „Rozporządzenie o komisarzach” –
„Należy ich odizolować od pozostałej masy natychmiast po wzięciu do
niewoli, tj. jeszcze na polu walki. Jest rzeczą konieczną, aby odebrać im
wszelką możliwość oddziaływania na wziętych do niewoli żołnierzy.
Komisarzy nie uznaje się za żołnierzy; ochrona prawna zgodnie z
prawem narodów, należna jeńcom, nie ma w stosunku do nich żadnego
zastosowania. Po odizolowaniu komisarzy należy ich zlikwidować”
2. Masowe mordy na Wschodzie –
Einsatzgruppen



W maju 1941 r. Himmler w przemowie do 120
dowódców grup operacyjnych w Szkole Policyjnej w
Prestzch powiedział, że celem szkolenia jest
przygotowanie do unicestwienia „wroga rasowego”
1 czerwca dowódcom grup operacyjnych powiedziano, że
„Żydzi ze wschodu są intelektualnym rezerwuarem
bolszewizmu” i należy ich zlikwidować
Na terenie okupowanej Belgii i Francji nakazano
wstrzymać akcję emigracyjną Żydów przez wzgląd
na (jak podano w okólniku) „niewątpliwe ostateczne
rozwiązanie kwestii żydowskiej”


Jeden z dowódców Einsatzkommando 6 z Einsatzgruppen
C, Ernst Biberstein, był pastorem i teologiem, inny z
kolei z Sonderkomamando 7a, Einsatzgruppe B, Eugen
Steimle, nauczycielem, a osądzony
w Norymberdze Otto Ohlendorf był doktorem prawa,
który skończył trzy fakultety uniwersyteckie.
Oprócz wspomnianego Ohlendorfa tytuł doktora
posiadali między innymi Franz Six (filozofia), Otto Rasch
(prawo i ekonomia polityczna), Walter Blume (prawo),
Martin Sandberger (prawo), Werner Braune (prawo),
Eduard Strauch (prawo).
Masakra w Babim Jarze 29-30 września
1941

Członkowie Eisatzgruppen 4a pod
dowództwem Paula Blobela
wymordowali w ciągu dwóch dni
ok. 34 000 Żydów

28 września w całym Kijowie
rozwieszono plakaty informujące o
obowiązkowym zebraniu się na rynku w
celu wywiezienia na roboty
Po przybyciu musieli pozostawić
przedmioty wartościowe i ubrania, a
następnie udać się do wąwozu, tzw.
Babiego Jaru

Z zestawienia wynika, że wśród zabitych przez Einsatzgruppen D od 26
października do 25 listopada 1941 r. 95,75% stanowili Żydzi. W ciągu
jednego dnia zabijano średnio 943 osoby, w tym 903 Żydów.
Liczba ofiar Eisatzgruppen A, B, C i D
zamordowanych w latach 1941-1945
Proces członków Einsatzgruppen (29 września 194710 kwietnia 1948)





Oskarżono 22 dowódców i
innych wysokiej rangi oficerów
Dowody były oczywiste, gdyż
dowódcy słali regularnie
meldunki do Berlina ze swoich
akcji
14 wyroków śmierci;
wykonano tylko 4 (dowódcy
Eisatzgruppen B, C, D oraz
Werner Braune dowódca
Sonderkommando 11b)
Jost, dowódca Eisatzgruppen A
(250 000 ofiar) wyszedł na
wolność w 1951r…
do 1960 wszyscy byli już na
wolności
2. Pomocnicy czy tylko świadkowie

Niemcy podsycali do antyżydowskich wystąpień, zachęcali
także do współpracy z nimi przy pogromach
2. Decyzja o „ostatecznym rozwiązaniu
kwestii żydowskiej”
1.
2.
3.

Nadal zbyt wolno
Zbyt duże obciążenie
psychiczne żołnierzy
Wehrmachtu i
Einsatzgruppen (sam
Himmler zasłabł podczas
obserwacji egzekucji latem
1941r.)
Zbyt wielu świadków
zaczęto szukać bardziej
przemysłowy i
humanitarnych sposobów
zabijania


Od września 1939 r.
trwała w Niemczech
akcja zabijania
dwutlenkiem węgla osób
chorych psychicznie i
fizycznie; została ona
przerwana po protestach
duchownych
ewangelickich w 1941 r.
Doświadczenie „lekarzy”
zaczęto wykorzystywać na
Wschodzie




Himmler polecił inż. Beckerowi,
by stworzył tzw. „ruchome
komory gazowe”
Becker szybko opracował
projekt specjalnej
ciężarówki z zabudowaną
skrzynią ładunkową, do
której była podłączona rura
wydechowa, a skierowane do
wnętrza spaliny zabijały szybko
Pierwsze użycie samochodów
nastąpiło we wrześniu 1941 r.
przez oddziały
Eisatzgruppen D na
Ukrainie


Zaczęto zaostrzać kary za opuszczanie gett, a od 15 października 1941 r.
te „przestępstwa” karano śmiercią
Wojna ze ZSRR zmieniła plany i nastawienie wobec Żydów;
najprawdopodobniej w lipcu 1941 r. Hitler wydał ustny rozkaz zagłady
europejskich Żydów
3. Konferencja w Wannsee 20 stycznia
1942r.


20 stycznia w Wannsee pod Berlinem
spotkali się przedstawiciele
Kancelarii Rzeszy, Urzędu Rasy i
Osadnictwa, Ministerstwa
Okupowanych Terenów
Wschodnich, Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych, Min.
Sprawiedliwości, Min. Spraw
Zagranicznych, przedstawiciele
Generalnego Gubernatorstwa, szef
niemieckiego planu 4-letniego,
odpowiedzialny za
rozdysponowanej własności
żydowskiej
Protokolantem był Adolf Eichmann,
kierownik referatu spraw
żydowskich w gestapo

Odpowiedzialnym za deportację Żydów z Europy
Zachodniej i Węgier był Adol Eichmann, natomiast z
Generalnego Gubernatorstwa – dowódca SS w
Lublinie Odilo Globocnik
Akcja Reinhard


Akcja likwidacji gett i deportacji Żydów do
ośrodków zagłady, oraz rabunek ich mienia.
Realizowana na terenie GG od wiosny 1942 do jesieni
1943 r.
4. Fabryki śmierci
Kulmhof (Chełmno nad Nerem)




Grudzień 1941 r.
Zlokalizowano go w
pałacyku oraz na terenie
parku
Początkowo stosowano
ruchome komory
gazowe, oznaczone
symbolami Czerwonego
Krzyża
Mordowano ludzi za pomocą
gazu spalinowego






Zbyt wolna i deprymująca metoda zagłady
spowodowała, iż zaczęto stosować gaz cyklon B
8 grudnia 1941 r. zamordowano Żydów
przywiezionych z Dąbia, Sampolna i Koła
Od stycznia 1942 r. mordowano Żydów z
gett Kraju Warty, głównie getta
łódzkiego
Do Chełmna wysyłano też Żydów z Europy
Zachodniej
Szacuje się, że w tym obozie zginęło ok. 150300 tyś. Żydów
Oprócz Żydów mordowano tam także jeńców
radzieckich, Romów, siostry zakonne, księży,
polskie dzieci z Zamojszczyzny,
najprawdopodobniej też 88 dzieci z Lidic
Z kroniki getta łódzkiego, środa 26.07.1944
Radosna wiadomość dla getta. Kartki pocztowe z Lipska. Dziś
nadeszły do getta pierwsze wiadomości od osób, które
wyjechały z getta w trakcie ostatnich wysiedleń do pracy poza
gettem. Przyszło 31 kartek pocztowych, w których wszsykie
mają stempel 19 lipca 1944. Z kartek tych wynika, że ludzie
czują się dobrze i przede wszystkim, że rodziny są razem.
Niektóre kartki mówiły o dobrym zaopatrzeniu. Jedna z
kartek kierowana do kierownika kuchni informowała w
prostych słowach w języku jidysz „śmiejemy się z twojej zupy”.
Getto jest bardzo szczęśliwe i ma nadzieję, że wkrótce nadejdą
podobne wiadomości od wszystkich innych wysiedlonych.
Potwierdza się więc, że faktyczne potrzeba grup roboczych do
dawnej Rzeszy.
Bełżec marzec-grudzień 1942;
liczba ofiar: ok. 500 000, głównie polskich Żydów z
Generalnego Gubernatorstwa
Treblinka wiosna 1942-jesień 1943
liczba ofiar; 800 000-900 000; głównie z terenów
okupowanej Polski



Lokalizacja na terenach
zalesionych, przy drodze z
Warszawy do Białegostoku
w Treblince początkowo
znajdowały się 3
prymitywne, drewniane
komory gazowe
W sierpniu i wrześniu
zreorganizowano obóz, w
miejsce drewnianych komór
budując murowane w
liczbie 6-10





Typowy transport zawierał do 60 wagonów, w tym co najmniej dwa
wagony dla strażników. W towarowym wagonie umieszczano
przeciętnie 80–120 osób.
Po podstawieniu wagonów na rampę obozową rozpoczynał się właściwy
cykl zagłady. Przywiezieni tu ludzie po wyjściu na rampę i „plac kolejowy”
pozostawiali bagaż, zabierając ze sobą dokumenty i rzeczy wartościowe.
Oddzielano ludzi niemających sił, inwalidów, chorych, starców i
samotne dzieci, po czym kierowano ich do lazaretu, by nie opóźniali
akcji uśmiercania. Zdrowych, w szybkim tempie, ciągle wrzeszcząc na nich i
bijąc, kierowano do rozbieralni.Tutaj przejmowało ich komando czerwone.
Dzielono przybyłych według płci.
Kobiety i dzieci udawały się do rozbieralni na lewo, mężczyźni na
prawo. Tutaj też, w zależności od potrzeb, dokonywano selekcji,
wybierając odpowiednie osoby do pracy w obozie. Byli to ludzie młodzi,
zdrowi, z potrzebnym w warunkach obozowych zawodem. Wszystkim
rozdawano sznurki, by powiązali nimi zdjęte buty.
Kobietom po wejściu do baraku obcinano włosy.







Wpychaniem do komór i gazowaniem zajmowało się dwóch strażników
ukraińskich, którzy pomagali sobie w tych czynnościach metalową rurą i szablą.
Gazowanie (przy pomocy spalin wtłaczanych przez dwa silniki Diesla)
stłoczonych ludzi trwało około 20 minut.
Zwłoki wraz z krwią i ekskrementami wyciągane były po pochyłej podłodze komory
przez otwarte z zewnątrz włazy. Po wyrwaniu ze zwłok złotych zębów oraz wyjęciu
ukrytych w otworach ciała przedmiotów wartościowych, zwłoki trafiały do
dołów.
W późniejszym okresie transportowano je bezpośrednio na ruszty za pomocą
skórzanych rzemieni, pasów lub na drewnianych noszach.
Wszystkie prace, od rozładunku transportu na rampie kolejowej aż do usunięcia z
komór zwłok 5–6 tys. ludzi, były wykonywane przez 2–3 godziny.
Jednocześnie w trakcie tego cyklu uśmiercania segregowano przywiezione tu
rzeczy. Zatrudniono nawet grupę krawców, którzy zajmowali się wyszukiwaniem
zaszytych w ubraniach kosztowności i pieniędzy.
Szacuje się, że dziennie mordowano ok. 15000 Żydów
Sobibór maj 1942- jesień 1943
liczba ofiar – ok. 150 000 w tym ok. 60 000 polskich
Żydów
Majdanek – poł.1942-jesień 1943
liczba ofiar; ok. 60 000, głównie polskich Żydów
Akcja Erntefest („dożynki”) – tzw. „krwawa
środa”



3 i 4 listopada 1943 r. (kilka dni po
buncie Żydów w Sobiborze) decyzją
Himmlera wszystkie obozy dla
Żydów z terenów wschodniego
Generalnego Gubernatorstwa
zostały zlikwidowane w ramach
„akcji Erntefest”
Akcja polegała na wymordowaniu
pozostałych Żydów przebywających w
obozach i tzw. gettach szczątkowych
Oficjalne dane mówią o
wymordowaniu (rozstrzelaniu)
42 000 w ciągu dwóch dni; w tym
18 000 jednego na terenie obozu
w Majdanku (największa
jednodniowa zbrodnia w historii
Holocaustu)
Sonderaktion 1005 (na przykładzie obozu w
Treblince)

Kremację zwłok zaczęto przeprowadzać dopiero
w lutym 1943 r., bezpośrednio po wizycie
Himmlera.

Pod szynami umieszczano chrust, który polewano
benzyną. W ten sposób palono nie tylko najświeższe
zwłoki, ale i te wydobyte z grobów za pomocą koparki;
wybudowano dodatkowe ruszty, tak więc można było
palić jednocześnie do 12 tys. zwłok.
Powstające chmury dymu były widoczne z
odległości wielu kilometrów. Do końca lipca 1943 r.
spalono na rusztach około 700 tys. zwłok.
