2012 Październik - Instytut Afrykański

Październik, 2012 r.
INSTYTUT AFRYKAŃSKI - KRONIKI – NR 10 / 2012 (46)
Fundacja Studiów Afrykańskich – Instytut Afrykański, KRS Nr 0000313315, Regon
100574376, NIP 7282-709-781. Skrz. Poczt. 478, 90-950 Łódź, ul. Kilińskiego 177,
90-353 Łódź, Tel. 698 854 777, Konto bank. – 33 1020 3378 0000 1102 0172 9474
______________________________________________________________________
1. Wrzesień, to czas przynajmniej dwóch ważnych dorocznych wydarzeń
zasługujących na szczególną uwagę. Tradycyjnie, trzeci wtorek w Nowym Jorku to
początek sesji Zgromadzenia Ogólnego NZ, a następnie debata o stanie świata z
udziałem przywódców 193 krajów członkowskich. 67. sesji ZO w br. przewodniczy
reprezentant regionu Europy Wsch., Serb, Vuk Jeremic. Przed 40 laty, podobną funkcję podczas 27. sesji ZO
(1972) pełnił Polak, Stanisław Trepczyński. Temat wiodący debaty ogólnej w br. (25.09.-01.10.) to: Łagodzenie
lub rozwiązywanie międzynarodowych sporów lub zbliżonych sytuacji środkami pokojowymi. Wydarzeniem
krajowym września br., było zapoczątkowane w 2007 r., V już Forum polskiej współpracy rozwojowej: „Jak
Polska pomaga światu!”, 29.09. w Bibliotece UW przy ul. Dobrej 56/66 w Warszawie. www.polskapomoc.gov.pl
Obydwa wydarzenia są ściśle ze sobą powiązane i zasługują na wnikliwą uwagę i refleksję.
- Odnotowując osiągnięcia NZ minionego roku, SG NZ Ban Ki-moon wskazał na następujące zadania: realizację Milenijnych Celów Rozwoju do 2015 r. (MDG); - wytyczenie celów na dalszą przyszłość; - promocję
pokoju i praw człowieka, oraz – kontynuowanie reformy ONZ, zwłaszcza pod kątem zapewnienia jej większej
skuteczności i reprezentatywności.
W debacie (www.un.org) wiele miejsca poświęcono wydarzeniom i konsekwencjom Arabskiej Wiosny 2011 r.
Wg Przew. Rady UE Hermana van Rompuya stanowią one księgę historii zawierającą także ciemne rozdziały,
niektóre ciągle jeszcze dopisywane. Nowe demokratyczne instytucje nie od razu działają jak powinny,
spowolnienia gospodarczego nie da się ożywić czarodziejską różdżką, a głebokie napięcia nie znikają wraz z
pozbyciem się dyktatora. Okres przekształceń ustrojowych (transition) to złożony i długotrwały proces, niestety
pełen także rozczarowań, błędnych zakrętów, przeszkód i porażek, tym niemniej będący drogą wypełnioną wiarą
w podążanie we wlaściwym kierunku, z której nie ma odwrotu, i to bez względu na to co przynosi ze sobą
przyszłość. Toteż Arabska Wiosna pozostanie punktem zwrotnym; skoro głos ludów regionu został raz wydobyty
na światło dzienne, nie będzie już nigdy mógł być wyciszony. O ile odpowiedzialność za wytyczenie własnego
kursu odpowiadającego społecznym aspiracjom spoczywa na odnośnych krajach regionu, to UE gotowa jest
wspierać te działania. Ciągle wierzymy w przesłanie Arabskiej Wiosny. Mamy tu na uwadze własne europejskie
doświadczenia. Zmiana polityczna nigdy nie jest bezbolesna i nie dokonuje się w ciągu jednej nocy. Kiedy
zaczynaliśmy integrację w Europie, większość z obecnych członków Unii nie była demokracjami. Dla nas okres
przejściowy zmian na taką skalę nie mierzy się tempem pośpiechu, lecz kierunkiem i osiąganym postępem poprzez
niezliczone kroki naprzód. Zaczynając od wolnych i uczciwych wyborów. Jednocześnie, reformujące się kraje
muszą być świadome, że tworzenie miejsc pracy, sprawiedliwości społecznej, wolności słowa, będzie wymagało
od ich demokratycznych isntytucji (w tym rządów) codziennego pokonywania takich przeszkód jak korupcja, czy
biurokracja, jak też utrzymania politycznej determinacji zapewnienia powszechnej obecności (inclusiveness) i
szerokiego udziału (broad participation) w dziejących się przekształceniowych procesach. Ważne są też takie
podstawowe wartości jak szacunek, tolerancja i nieuciekanie się do przemocy (non-violence) – chociaż jako
wrażliwe, wymagają nieustannej o nie troski, zwłaszcza w erze cyfryzacji i internetu, w której informacje są
łatwo i błyskawicznie przenoszone, i w takiż sam sposób różnie wykorzystywane. Tolerancja jest umiejętnością
wytrzymywania krytyki, oferowania dialogu, powstrzymywania się od przemocy.
Nawiązując do sprawy pokojowego rozwiązywania sporów, Prezydent Bronisław Komorowski wskazał m.in. na
kluczowo ważny czynnik (crucially important factor) jakim, jest gotowość stron pójścia na kompromis, bez
czego niemożliwe jest uzyskanie trwałego rozwiązania sporu, nawet jeśli taki kompromis nie jest dla tychże stron
w pełni satysfakcjonujący. Otwiera to bowiem szansę na dalsze rozmowy, by wreszcie doprowadzić do
końcowego porozumienia. Sztuka mądrego kompromisu zasługiwałaby na szersze propagowanie we
współczesnym świecie w oparciu o istniejące już i uznane wzorce, np. Lecha Wałęsy, czy Nelsona Mandeli.
Obok wystąpień w debacie przywódców państw takich jak USA, Rosja, Chiny, Francja, Niemcy, W. Brytania, na
uwagę zasługują głosy liderów licznych krajów afrykańskich. Składają się one na interesującą mozaikę spraw,
zarówno osiągnięć jak i problemów, którymi żyją te społeczeństwa. Obecność wysokich rangą polityków była też
okazją do odbycia oddzielnych spotkań, w tym dot. sytuacji w Somalii, DR Kongo, Sudanie i Sudanie Płd.
Wydane też zostało (24.09.br.) 8-punktowe Ministerialne oświadczenie biura (prezydium) Rady Gospodarczej i
Społecznej (ECOSOC), złożonego z przedstawicieli (5 regionów NZ): Egiptu, Indonezji, Meksyku, Słowacji i
2
Hiszpanii. Potwierdza ono m.in. pełne poparcie dla modelu działania bardziej uwzględniającego zasady trwałego
rozwoju poprzez poszerzanie pola sojuszu społeczeństwa, rządów i sektora prywatnego w myśl ustaleń dokumentu
końcowego „Przyszłość jakiej chcemy” Konferencji Rio+20”. Ponadto, 67. sesja ZO rozpatrzy pierwszy 4-letni
Kompleksowy Przegląd Polityki (The quadrennial comprehensive policy review, QCPR), podstawowy
instrument polityki systemu NZ wspierającego działania rozwojowe krajów korzystających z pomocy NZ.
- V Forum polskiej współpracy rozwojowej, to otwarta dla publiczności, niezwykle starannie przygotowana i
przeprowadzona przez MSZ całodzienna impreza, zapoznająca ze szczegółami zaangażowania Polski w
nabierającą na znaczeniu w świecie współpracę rozwojową, zarówno na płaszczyźnie wielostronnej, jak i
bilateralnej. M.in. przedstwiony został interesujący dokument z wykazem projektów i danymi statystycznymi, pt.:
„Polska współpraca na rzecz rozwoju – raport roczny 2011”. Miały miejsce liczne dyskusje panelowe z udziałem
ekspertów i publiczności, wystawy i prezentacje agencji systemu NZ. www.msz.gov.pl (Polska pomoc)
2. Spotkanie z Ambasadorem Malawi, I. Ch. Lamba, akredytowanym na Polskę (rezydującym w Berlinie) i
towarzyszącą mu delegacją: 10.10.br. (środa) w Krajowej Izbie Gospodarczej (KIG), ul. Trębacka 4, godz. 11.00.
Tel. kontaktowy dla zainteresowanych: +48 668 739 470. Uwaga: adresy placówek krajów afrykańskich z
kompetencją na Polskę patrz: www.msz.gov.pl (Protokół Dyplomatyczny). Podczas wizyty przewidziane jest
m.in. wręczenie nominacji na konsula honorowego Malawi w Polsce.
3. Międzynarodowe Centrum Dialogu Miedzykulturowego i Miedzyreligijnego UKSW, Instytut Etnologii i
Antropologii Kulturowej UW i Instytut for Family & Community Development, Sudan University of Science &
Technology, zapraszają na konferencję naukową pt.; „Sudan – bogactwo kultur i wewnętrzne napięcia”, w
dniu 16.10.br. (wtorek) UKSW, W-wa, ul. Wóycickiego 1/3, blok 23, (Wydz. Nauk Historycznych i
Społecznych), sala 108, w godz. 9.00-18.00.
4. Zakład Stosunków Międzynarodowych Wydz. Politologii UMCS wraz z Przedstawicielstwem UE w Polsce i
Lubelskim Oddz. Polskiego Towarzystwa Studiów Międzynarodowych zaprasza do udziału w konferencji
naukowej Problemy Bezpieczeństwa w Basenie Morza Śródziemnego (BMŚ) – Lublin, 26-27.11.br. Celem
spotkania jest wielopłaszczyznowa analiza problemów bezpieczeństwa w BMŚ od zakończenia zimnej wojny po
czasy współczesne w świetle dużego znaczenia i dynamiki zmian w regionie śródziemnomorskim, wynikających
z uwarunkowań historycznych, politycznych, ekonomicznych, ekologicznych, kulturowo-religijnych oraz
burzliwych wydarzeń Arabskiej Wiosny 2011 r. Kontakt: www.politologia.pl, zgłoszenia do 17.10.br. na adres:
emailem: [email protected], faxem: 81 537 6020, pocztą: dr Katarzyna Stachurska-Szczesiak / dr
Grzegorz Gil: Wydz. Politologii UMCS, Plac Litewski 3, 20-080 Lublin z dopiskiem „Konferencja”. Tel. 81 537
6031. Opłata 360 zł. (90 euro) na konto: 73 1140 1094 0000 2905 1600 1137 z dopiskiem: „Morze Śródziemne”.
Organizatorzy nie zwracają kosztów podróży ani zakwaterowania; pomogą w rezerwacji noclegu.
5. Wybrane publikacje, spotkania, projekty, w tym dot. Afryki:
- Publikacja pod red. Jana Mihalika: „Serca i pieniądze ponad granicami. Pozyskiwanie funduszy od osób
indywidualnych na cele rozwojowe i humanitarne”, PDCS 2012, s. 355. Wydana w ramach projektu:
„Wzmacnianie kompetencji fundrisingowych organizacji pozarządowych w Europie Środkowej”,
współfinansowanie przez UE i SlovakAid. Fundacja Partners Polska (FPP) zaznacza, że „książka pokazuje
mozaikę doświadczeń, przykładów i inspiracji związanych z dobroczynnością w krajach Grupy
Wyszehradzkiej i W. Brytanii. Pokazuje jak pozyskiwać fundusze na działalność rozwojową i humanitarną ze
źródeł prywatnych”. FPP: tel/fax (22) 825 4083, 409 5383, e-mail: [email protected] , www.fpp.org.pl
Książka także w posiadaniu Kenijsko-Polskiego Forum (KPF), www.kenya.com.pl
- Departament Polityki Rozwojowej MSZ Finlandii opublikował obszerny „Podręcznik o zwalczaniu
korupcji” przeznaczony dla pracowników zajmujących się współpracą na rzecz rozwoju (Anti-Corruption
Handbook – for development practitioners). Opracowanie może być przydatne i w szerszej praktyce.
Redakcja Kronik IA zaprasza do dzielenia się uwagami i wspierania działalności Instytutu
[email protected], www.ia.org.pl, [email protected]