HIV

Zagadnienia HIV/AIDS
Dr hab. med. Elżbieta Jabłonowska
Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych
i Hepatologii UM w Łodzi
Budowa wirusa
Dane epidemiologiczne-świat 2014 (UNAIDS)
od początku epidemii ok 73 mln ludzi zakażonych HIV, około 36 mln
umarło z powodu AIDS
Liczba osób zakażonych
Liczba ogólna
37 mln
Nowe zakażenia 2014
Liczba ogólna
2,0 mln
Zgony w wyniku AIDS
2014
Liczba ogólna
1,2mln
Dane epidemiologiczne – świat rok 2011
Liczba żyjących z HIV/AIDS
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
34 000 000
Afryka Podzwrotnikowa
23 500 000
Azja płd i Płd-Wsch.
4 000 000
Ameryka Północna
1 400 000
Ameryka Łacińska
1 400 000
Europa Wsch/Azja Centralna
1 400 000
Europa Zachodnia i Centralna
900 000
Azja Wschodnia
830 000
Bliski Wschód i Afryka Północna
300 000
Karaiby
230 000
Australia/N.Zelandia
53 000
Polska
(1985 – 30.04. 2015)
HIV
18 975
AIDS
zgony
3 229
1 298
Dynamika epidemii w Polsce [2]
Źródło: KC ds. AIDS (www.aids.gov.pl)
7
Drogi transmisji w Polsce
Źródło: KC ds. AIDS (www.aids.gov.pl)
8
Diagnostyka
• Wykrycie przeciwciał
• Antygenów wirusa
• Wirusowego RNA/DNA
• Hodowla
Diagnostyka zakażenia HIV
Wykrycie anty-HIV1 i anty-HIV2
• Testem ELISA ( w przypadku wyniku
pozytywnego badanie powtarzamy z kolejnej
próbki surowicy )
• Wykrycie anty-HIV przeciwko glikoproteinom
wirusa testem Western-Blott- (test
potwierdzenia wykonywany w przypadku
dwukrotnie dodatniego testu ELISA)
Wykrywanie materiału genetycznego –
PCR, bDNA
• Nie mogą zastępować badań serologicznych
• Zastosowanie:-gdy rutynowa serologia może zawodzić
*u osób z agammaglobulinemią
*ostrą chorobą retrowirusową
*u noworodków
*w okresie okienka serologicznego)
*do kwalifikacji do leczenia i monitorowania jego
wyników
Drogi przenoszenia HIV
• Droga krwi
• Droga kontaktów seksualnych
• Droga wertykalna matka - dziecko
Drogi przenoszenia HIV
DROGA KRWI
- przetoczenie
- narzędzia naruszające
ciągłość skóry
- kontakt uszkodzonej skóry
lub śluzówki z materiałem
zakaźnym
Ryzyko transmisji HIV przy
jednorazowej ekspozycji na krew
• Przezskórna
• Zakłucie igłą -zawodowe
• Wspólne użycie igły do inj. IV
• Błony śluzowe
• Skóra uszkodzona- ryzyko mniejsze
niż w przypadku błony śluzowej
(opisano kilka przypadków)
• Ekspozycja na inne płyny zawierające
HIV- ryzyko jeszcze niższe
0,32 %
0,67 %
0,09%
Płyny ustrojowe uważane za materiał
zakaźny
• krew
• płyny ustrojowe z widoczną domieszką krwi
• płyn mózgowo- rdzeniowy
• nasienie, wydzieliny pochwowe, płyn maziówkowy,
opłucnowy, otrzewnowy, osierdziowy, owodniowy, tkanki
• mleko kobiece
• koncentrat wirusa używany w badaniach laboratoryjnych
Płyny ustrojowe uważane za materiał
niezakaźny
•
•
•
•
•
•
•
mocz
kał
ślina
łzy
pot
plwocina
wymiociny
Drogi przenoszenia HIV
DROGA KONTAKTÓW
SEKSUALNYCH
Ryzyko około 0,5 %
Drogi przenoszenia HIV
DROGA WERTYKALNA
MATKA - DZIECKO
Częstość ok. 30%
NIE MOŻNA ZAKAZIĆ SIĘ WIRUSEM HIV
• Podanie ręki
PRZEZ:
• Przyjacielski pocałunek
• Picie z jednej szklanki
• Używanie tych samych sztućców i talerzy
• Założenie ubrania osoby zakażonej
• Korzystanie ze wspólnej wanny i toalety
• Kąpiel w basenie
• Spanie w tym samym łóżku
• Ukłucia owadów
Zakażenie HIV
W warunkach naturalnych
przeniesienie jednej jednostki zakaźnej (TCID)
wymagałoby wchłonięcia ok. 0,5 l zakażonej śliny
Drogi przenoszenia HIV
Grupy ryzyka –
zachowania ryzykowne
Patogeneza zakażenia HIV
Flora powierzchniowa
Skóra:
gronkowce, paciorkowce
Śluzówki:
gronkowce, paciorkowce,
beztlenowce (Fusobacterium)
Escherichia coli
pał.Doederleina
candida sp.
Pęch.płucne:
kryptokoki (90% osób)
Pneumocystis jiroveci
Saprofity chronią przed kolonizacją innych,
bardziej wirulentnych patogenów (konkurencja o substancje
produkowanie substancji hamujących)
odżywcze,
Zakażenia latentne
Wczesne zasiedlanie wnętrza organizmu
Patogen
Miejsce bytowania
HSV
VZV
Zwój czuciowy neuronu zawiadującego
odpowiednim odcinkiem skóry
EBV
Nabłonki j.ustnej i gardła → limfocyty B
CMV
Makrofagi
Toxoplasma
gondii
Otorbione cysty w różnych tkankach
Następstwa niedoboru limfocytów T4
• Uaktywnienie się patogenów powierzchniowych
Candida albicans, Cryptococcus neoformans
Pneumocystis jiroveci
• Reaktywacja zakażeń latentnych
VZV, toxo, CMV
• Rozwój nowotworów
mięsak Kaposi’ego, chłoniaki nieziarnicze (EBV)
rak szyjki macicy
• Niemiarodajność badań serologicznych
• Zła odpowiedź na szczepionki
Przebieg zakażenia HIV/AIDS
ZAKAŻENIE WIRUSEM HIV

NISZCZENIE LIMFOCYTÓW CD4

SPADEK ODPORNOŚCI

ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
ROZWÓJ NOWOTWORÓW
Nowa klasyfikacja CDC od 6 r.ż.
stadium
CD4 kom/l
0
Do 6 miesięcy od zakażenia
1
≥500
≥26
Bez AIDS
2
200-500
14-26
Bez AIDS
3
<200
<14
lub choroba
wskaźnikowa
Brak danych
Brak danych
Brak danych
4
nieznane
CD4%
Klinika
Klasyfikacja zakażenia HIV
wg CDC (1992)
Kryteria kliniczne
Kryteria
immunologiczne
zakażenia
bezobjawo
we
zakażenia
objawowe
poza A i C
AIDS
CD4/ul
A
B
C
1.
>500
A1
B1
C1
2.
200-499
A2
B2
C2
3.
<200
A3
B3
C3
Klasyfikacja zakażeń HIV
Kategoria kliniczna A
pierwotne zakażenie HIV
- bezobjawowe
- ostra choroba retrowirusowa
przetrwała limfadenopatia
bezobjawowe zakażenie HIV
Klasyfikacja zakażeń HIV
Kategoria kliniczna B
kandydoza j.ustnej
leukoplakia włochata
Półpasiec (dwa epizody, 2 dermatomy)
neuropatia obwodowa
rak przedinwazyjny szyjki macicy
małopłytkowość samoistna
objawy ogólne utrzymujące się ponad miesiąc
choroby zapalne miednicy małej
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
Zakażenia bakteryjne, liczne lub nawracające u dziecka w wieku poniżej 13 lat
Kandydoza oskrzeli, tchawicy lub płuc
Kandydoza przełyku
Rozsiana lub pozapłucna kokcydioidomykoza
Pozapłucna kryptokokoza
Kryptosporydioza jelitowa z biegunką trwającą dłużej niż miesiąc
Choroba wywołana wirusem cytomegalii (poza dotyczącą wątroby, śledziony lub węzłów chłonnych) u pacjenta
w wieku powyżej 1 miesiąca życia
Zapalenie siatkówki (z upośledzeniem widzenia) wywołane przez wirus cytomegalii
Herpes simplex: przewlekłe owrzodzenia utrzymujące się dłużej niż miesiąc bądź zapalenie oskrzeli, płuc lub
przełyku u pacjenta w wieku powyżej 1 miesiąca życia
Rozsiana lub pozapłucna histoplazmoza
Izosporydioza jelitowa z biegunką trwającą dłużej niż miesiąc
Mycobacterium avium complex lub M. kansasii; zmiany rozsiane lub pozapłucne
Mycobacterium tuberculosis; zmiany w obrębie płuc u osoby dorosłej lub dorastającej (w wieku powyżej 13 lat)
Mycobacterium tuberculosis; zmiany pozapłucne
Mycobacterium innych niż wymienione powyżej, lub nieokreślonych gatunków; zmiany rozsiane lub
pozapłucne
Zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii
Nawracające zapalenie płuc
Postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia
Nawracająca posocznica wywołana przez bakterie z rodzaju Salmonella (poza wywołującymi dur brzuszny i
dury rzekome)
Toksoplazmoza mózgu u pacjenta w wieku powyżej 1 miesiąca życia
Inwazyjny rak szyjki macicy
Encefalopatia związana z zakażeniem HIV
Mięsak Kaposiego
Śródmiąższowe limfoidalne zapalenie płuc u dziecka w wieku do 13 lat
Chłoniak Burkitta (lub o nazwie równoznacznej)
Chłoniak immunoblastyczny (lub o nazwie równoznacznej)
Chłoniak pierwotny mózgu
Zespół wyniszczenia w przebiegu zakażenia HIV
Zakażenia oportunistyczne, bliżej nie określone
Chłoniak, bliżej nie określony
WSKAZANIA DO LECZENIA
ANTYRETROWIRUSOWEGO
Pierwotne zakażenie HIV (ostra choroba
retrowirusowa)
Klinicznie istotne obniżenie się
odporności
Ciąża (ze względu na płód)
Profilaktyka poekspozycyjna
Niepowodzenie leczenia
antyretrowirusowego
wzrost wiremii
spadek liczby limfocytów CD4
wystąpienie zakażeń oportunistycznych
Przyczyny:
-powstanie opornego szczepu wirusa
- błędne dawkowanie (interakcje lekowe)
- brak adherencji