P O L I T E CH N I K A P O Z N A Ń S K A I NSTYTUT ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI PRZEMYSŁOWEJ 60-965 Poznań, ul. Piotrowo 3A PRZEPROWADZENIE BADAŃ POTWIERDZAJĄCYCH SPEŁNIENIE STANDARDÓW JAKOŚCI PRODUKTU (ŚWIETLÓWKI KOMPAKTOWEJ T0RNADO 23W) W RAMACH ZADANIA: „PROMOCJA ROZWIĄZAŃ ENERGOOSZCZĘDNYCH POPRZEZ ZASTOSOWANIE ENERGOOSZCZĘDNYCH URZĄDZEŃ” Zamawiający: Urząd Miasta Poznania Wydział Ochrony Środowiska ul. Gronowa 22a 61-655 Poznań Umowa Nr OS.IV/3420-36/2009 z dnia 01.09.2009r. Wykonawcy: Dr inż. Małgorzata Górczewska Dr inż. Małgorzata Zalesińska Nr pracy: 42-984/09 Poznań, listopad 2009r. 1. Podstawa opracowania - Umowa Nr OS.IV/3420-36/2009 z dnia 01.09.2009r. - Polskie Normy: - PN-89/E-04040.00 Pomiary promieniowania optycznego. Pomiary fotometryczne. Wymagania ogólne. - PN-91/E-04040.01 Pomiary promieniowania optycznego. Pomiary fotometryczne. Wyznaczanie strumienia świetlnego. - PN-EN 50285:2005 Efektywność energetyczna lamp elektrycznych do użytku domowego. Metody pomiarów. - PN-EN 60969:2002 (U) Lampy samostatecznikowe do ogólnych celów oświetleniowych – Wymagania funkcjonalne. - Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 244/2009 z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla bezkierunkowych lamp do użytku domowego. 2. Obiekt badań Obiektem badań było 5 szt. świetlówek kompaktowych Tornado, losowo wybranych i dostarczonych przez Zleceniodawcę, o następujących danych znamionowych deklarowanych przez Producenta (Philips), umieszczonych na opakowaniu: - klasa energetyczna: - moc znamionowa: - napięcie: - prąd - częstotliwość - trwałość lampy: - strumień świetlny: - barwa: A 23W 220V – 240V 165mA 50 – 60Hz 8000h 1550lm ww 827 (ww - warm white – ciepło-biała) Na fot. 1 przedstawiono lampę oraz jej opakowanie. 2 Fot. 1. Widok badanych świetlówek 3. Zakres badań i oceny Badania i ocena lamp dotyczyły: 1. Wydajności energetycznej - weryfikacja klasy energetycznej: - pomiar strumienia świetlnego - pomiar mocy lampy - wyznaczenie skuteczności świetnej 2. Jakości światła - weryfikacja danych dotyczących barwy światła: - pomiar temperatury barwowej - wyznaczenie wskaźnika oddawania barw Do oceny skuteczności świetlnej (będącej miarą wydajności energetycznej) i weryfikacji klasy energetycznej lamp zastosowano zależność, określającą maksymalną moc znamionową (P) dla danej wartości znamionowej strumienia świetlnego (Φ): P ≤ 0,24 · √Φ + 0,0103 · Φ [1] (zgodnie z wymogami Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 244/2009 i Rozporządzenia Ministra Pracy i Gospodarki z dn. 20 maja 2005 "W sprawie wymagań dotyczących dokumentacji technicznej, stosowania etykiet i charakterystyk technicznych oraz wzorów etykiet dla urządzeń" (Dz. U. z 2005 r. Nr 98, poz. 825)). 3 4. Sposób przeprowadzenia badań i oceny Pomiary parametrów elektrycznych i fotometrycznych lamp wykonano po 100 godzinach ich świecenia. Świetlówki poddano badaniom w zakresie: - pomiaru mocy przy napięciu znamionowym 230V, - pomiaru strumienia świetlnego przy napięciu znamionowym, - pomiaru temperatury barwowej, - wyznaczenia wskaźnika oddawania barw. Pomiary parametrów elektrycznych, tj. napięcia, prądu i mocy dokonywano miernikiem HIOKI 3333. Świetlówki zasilano prądem przemiennym z zasilacza stabilizowanego PRC 2000M firmy KIKUSUI o regulowanym napięciu wyjściowym. Pomiar strumienia świetlnego świetlówek wykonano na stanowisku badawczym z lumenomierzem kulistym o średnicy 2 m – fot.2. Fot.2. Widok lumenomierza do pomiaru strumienia świelnego Pomiar wykonano metodą podstawiania, przy wykorzystaniu ogniwa krzemowego skorygowanego do V(λ) i miernika prądu fotoelektrycznego LMT B510. Jako wzorzec strumienia wykorzystano wzorzec zespołowy strumienia świetlnego produkcji f-my PRC Krochman GMbH: nr 87/39 typWI 5 Narva Φ = 1285 lm ±1,2%, nr 21/044 typWI 5 Narva Φ = 1238 lm ±1,2%. nr 043 typWI 5 Narva Φ = 1231 lm ±1,2%. Do pomiaru temperatury barwowej i do wyznaczenia wskaźnika oddawania barw wykorzystano spektrofotometr X4 firmy Gigahertz-Optik GmbH. 4 5. Wyniki pomiarów Wyniki pomiarów i obliczeń zestawiono w Tabeli 1. Zestawiono w niej pomierzoną moc lamp, obliczoną skuteczność świetlną dla pomierzonego strumienia świetlnego, klasę energetyczną wyznaczoną wg wzoru [1], pomierzoną temperaturę barwową i wskaźnik oddawania barw. Tabela 1. Wyniki pomiarów i obliczeń parametrów badanych lamp. Lampa nr Moc z pomiaru P [W] 21,8 21,2 21,5 20,7 22,2 Skuteczność Świetlna [lm/W] 67 64 67 65 65 Klasa energet. Wartość średnia → z pomiaru 21,5 Wartość dopuszczalna Maksymalna 26,4 (wg PN-EN 60969) 1 2 3 4 5 A A A A A Temp. Barw. Tb[K] 2670 2760 2750 2700 2670 Oddaw. barw Ra 83 82 82 82 82 66 A 2720 82 Minimalna 53 (wg PN-EN 60969) A Poniżej 3300K Powyżej 80 6. Ocena wyników i wnioski Wydajność energetyczna Na podstawie uzyskanych wyników badań partii 5 lamp stwierdza się, że oceniane świetlówki spełniają kryteria efektywności dla klasy energetycznej „A” i są „lampami energooszczędnymi” (zgodnie z nowoprzyjętymi, zaostrzonymi kryteriami określonymi w Rozporządzeniu Komisji (WE) 244/2009, od dnia 1. 09. 2009 r. lampy, które spełniają kryteria efektywności dla klas energetycznych „B” i „C” nie mogą już być obecnie nazywane lampami energooszczędnymi). Deklarowany strumień świetlny 1550 lumenów został pozytywnie zweryfikowany dla każdej przebadanej świetlówki (zgodnie z kryteriami zawartymi w Rozporządzeniu Komisji (WE) Nr 244/2009). Przebadane lampy charakteryzują się znacząco wyższą skutecznością świetlną (o ponad 20%) w porównaniu z wartością dopuszczalną dla tych lamp w normie PN-EN 60969. 5 Jakość światła Jakość światła, opisana parametrami dotyczącymi temperatury barwowej i wskaźnika oddawania barw, odpowiada kryteriom przyjętym dla lamp przeznaczonych do użytku domowego. 7. Podsumowanie Wszystkie ocenione świetlówki poddane badaniom dotyczącym weryfikacji: Wydajności energetycznej - weryfikacja klasy energetycznej: - pomiar strumienia świetlnego - pomiar mocy lampy - wyznaczenie skuteczności świetnej Jakości światła - weryfikacja danych dotyczących barwy światła: - pomiar temperatury barwowej - wyznaczenie wskaźnika oddawania barw spełniają w zakresie wszystkich badanych parametrów kryteria określone w Rozporządzeniu Komisji (WE) Nr 244/2009 z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2005/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla bezkierunkowych lamp do użytku domowego. Przebadane świetlówki posiadają bardzo dobre parametry wydajności energetycznej i jakości światła, tym samym będą efektywnie służyć ich użytkownikom i zapewniać dobrej jakości oświetlenie. 6