NAGŁE PRZYPADKI-pierwsza pomoc

NAGŁE PRZYPADKI-pierwsza pomoc
Nagły przypadek to stan chorobowy lub uraz oceniany przez właściciela zwierzęcia jako
wymagający natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nie każdy „nagły przypadek" zagraża życiu
zwierzęcia; tak więc najważniejsze pytanie brzmi: Jakie jest zagrożenie życia zwierzęcia? W
nagłych przypadkach konwencjonalne postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne nie zapewnia
uzyskania szybkiej odpowiedzi na to pytanie. W nagłych przypadkach może być za mało czasu
na zastosowanie konwencjonalnych metod
Jak można stwierdzić, że ma się do czynienia ze zwierzęciem w stanie zagrożenia życia?
Trzy punkty są niezbędne do szybkiej oceny, że mamy do czynienia ze zwierzęciem w stanie
zagrożenia życia.
–Główna dolegliwość układ oddechowy, krążenia, moczowy, uraz.
–Pełna i dokładna ocena objawów życiowych.
–Możliwość obejrzenia, osłuchania i omacania zwierzęcia.
Najważniejsze objawy przy ocenie czynności życiowych w nagłych przypadkach
Liczba oddechów i ich charakter.
Liczba uderzeń serca i rytm.
Liczba tętna, rytm, charakter.
Dokładna temperatura głęboka ciała.
Barwa błon śluzowych i czas wypełniania kapilar.
Postępowanie w przypadku zagrażającym życiu zwierzęcia
1. Dokonać rozpoznania różnicowego
(często rozpoznanie intuicyjne opierające się jedynie na doświadczeniu i wiedzy lekarza
weterynarii ze względu na konieczność szybkiego podjęcia działań)
2. Usunąć czynnik zagrażający życiu
3. Zabezpieczyć parametry życiowe
W jakich sytuacjach wskazana jest eutanazja ze względów humanitarnych?
Przede
wszystkim należy znać lokalne przepisy w tej sprawie. Jeżeli nie można spowodować,
żeby zwierzę nie cierpiało, prawdopodobnie wtedy powinno ono być uśpione. Należy dokładnie
zarejestrować w dokumentacji takie objawy, jak ból, cierpienie, oznaki agonii, śpiączka, silna
duszność, nieodwracalny wstrząs, nie dający się zatrzymać krwotok, nieodwracalne uszkodzenie
układu nerwowego oraz brak szansy na powrót zwierzęcia do stanu „użytkowości".
Zatrzymanie oddychania i krążenia oraz reanimacja
Zatrzymanie oddychania i krążenia jest określane jako nagłe, nieprzewidziane przerwanie
samoistnego i zapewniającego właściwą wentylację oddychania i ogólnego krążenia.
Reanimacja krążeniowo-oddechowa zapewnia odpowiednie wentylację i krążenie aż do czasu,
kiedy można zapewnić właściwe wspomaganie procesów życiowych i powrót spontanicznego
oddychania i krążenia.
Czynniki predysponujące
Zatrzymanie krążenia i oddychania zwykle jest spowodowane arytmią, wywołaną pierwotnym
schorzeniem serca lub chorobami obejmującymi inne narządy:
1) choroby układu oddechowego
zapalenie płuc,
porażenie krtani,
nowotwory,
 wysięk w jamie opłucnej,
 zachłystowe zapalenie płuc,
2) ciężkie choróby o charakterze ogólnym,
3) urazy
4) niemiarowoś serca.
Czynniki predysponujące
(1)hipoksja komórkowa,
(2) pobudzenie nerwu błędnego,
(3) zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
(4) leki znieczulające,
(5) urazy
(6) choroby ogólnoustrojowe i metaboliczne.
Objawy ostrzegające przed wystąpieniem zatrzymania oddychania i krążenia
Zmiana liczby oddechów, ich głębokości i charakteru
Słabe lub nieregularne tętno
Zwolnienie akcji serca
Obniżone ciśnienie
Nie dające się wyjaśnić zmiany w głębokości narkozy
Sinica
Hipotermia
Rozpoznawanie zatrzymania oddychania i krążenia
(1) brak wentylacji i sinica (zatrzy-manie oddychania);
(2) brak wyczuwalnego tętna (tętno zanika, jeżeli ciśnienie skurczowe jest < 60 mm Hg);
(3) brak tonów serca (tony sercowe zanikają, jeżeli ciśnienie skurczowe jest 50 mm Hg);
(4) rozszerzenie źrenic
Reanimacja
Reanimację można podzielić na trzy etapy:
1)Podstawowe wspomaganie procesów życiowych.
2)Zaawansowane wspomaganie procesów życiowych.
3)Przedłużone wspomaganie procesów życiowych
Fazy resuscytacji
1)Podstawowe wpomaganie czynności życiowych
A) Udrożnienie dróg oddechowych
B) Wspomaganie oddychania
C) Wspomaganie krążenia
2)Zaawansowane wspomaganie czynności życiowych
D) Rozpoznanie i leki
E) Elektrokardiografia
F) Opanowanie migotania
3)Przedłużone wspomaganie procesów życiowych
G) Obserwowanie reakcji pacjenta na leczenie
H) Ocena prawidłowych czynności mózgu
I) Intensywna opieka
Jak udrażniamy drogi oddechowe?
Przede wszystkim należy ocenić i ustalić stopień niedrożności dróg oddechowych. Szybko
należy sprawdzić, czy nie ma w nich ciała obcego (kości, skrzepy krwi, złamana szczęka,
wymiociny). Należy położyć zwierzę na mostku, przygotowując je do intubacji rurką tchawiczą.
Dokładnie założyć rurkę tchawiczą.
Sztuczne oddychanie
Na początku należy upewnić się, że zwierzę nie oddycha i wymaga sztucznego oddychania.
Jeżeli stwierdzi się, że nie występują ruchy klatki piersiowej, należy rozpocząć sztuczną
wentylację stosując dwa długie wymuszone oddechy (1,5-2,0 sekundy każdy). Jeżeli nie zacznie
oddychać w czasie 5-7 sekund, należy rozpocząć sztuczne oddychanie z częstotliwością 12-20
razy na minutę.
Istnieją dane o stosowaniu akupunktury do stymulowania oddychania. Wbicie igły w punkcie
akupunkturowym Jen Chung (GV26) w warunkach klinicznych może przywrócić oddychanie.
Stosując tą metodę należy użyć małej igły (22-28G, 2,5- -3,7 cm) i wkłuć ją w rynienkę nosową,
na wysokości dolnych krawędzi nozdrzy. Trzeba mocno nią kręcić kierując w górę i w dół i
obserwować oddychanie. Ta metoda jest prosta i może być szybko zastosowana.
Wspomaganie krążenia w trakcie reanimacji
Przed rozpoczęciem zewnętrznego ucisku na serce należy stwierdzić brak tętna. Aktualnie są
dwie teorie wyjaśniające mechanizm przepływu krwi w czasie reanimacji:
(1) teoria pompy sercowej prawdopodobnie ważniejsza u małych zwierząt (< 7 kg),
(2) teoria pompy klatki piersiowej u większych zwierząt (> 7 kg).
Przypuszcza się, że te dwie pompy współdziałają ze sobą. Każda z nich uczestniczy w
wytwarzaniu ciśnienia odpowiedzialnego za wywołanie przepływu krwi w czasie reanimacji.
Teoria pompy sercowej
przepływ krwi na obwód spowodowany jest bezpo­średnim uciskiem na serce między mostkiem
a kręgosłupem (przy pozycji grzbietowej) lub prawą i lewą ścianą klatki piersiowej (przy pozycji
bocznej) psa lub kota. Zgodnie z nią ucisk klatki piersiowej (sztuczny skurcz) jest podobny do
masażu serca wewnątrz klatki piersiowej i powoduje wyciśnięcie krwi z obu komór do tętnic
płucnych i aorty po otwarciu zastawek aorty i tętnicy płucnej. Przepływ krwi w odwrotnym
kierunku uniemożliwiony jest przez zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych. W czasie
zwolnienia ucisku na klatkę piersiową (sztuczny rozkurcz) komory odzyskują poprzedni kształt i
wypełniają się zasysając krew. W tym czasie podwyższone ciśnienie w tętnicach powoduje
zamknięcie się zastawek aorty i tętnicy płucnej.
Teoria pompy klatki piersiowej
W czasie ucisku na klatkę piersiową występuje korelacja między wzrostem ciśnienia wewnątrz
klatki piersiowej podczas ucisku a wielkością przepływu i ciśnienia krwi w tętnicy szyjnej. Żeby
nastąpił przepływ krwi przez mózg w czasie reanimacji, musi wystąpić różnica między
ciśnieniem w tętnicy szyjnej i w żyle szyjnej zewnętrznej.W czasie ucisku klatki piersiowej
podczas sztucznego skurczu pojawia się różnica ciśnienia tętniczego i żylnego, która w rezultacie
powoduje przepływ krwi. W tym układzie nie ma różnicy ciśnienia krwi wewnątrz serca, serce
więc działa jedynie jako bierny przekaźnik. W momencie zwolnie-nia ucisku (sztuczny rozkurcz)
ciśnienie w klatce piersiowej spada w kierunku war­tości zerowej i pojawia się przepływ krwi do
prawego serca i płuc.
OGÓLNE WSKAZANIA PRZY REANIMACJI ZWIERZĄT- ułożenie zwierząt
Położenie boczne (z mostkiem równolegle ułożonym do szczytu stołu) stosowane jest u
zwierząt < 7 kg, a
Pozycja na grzbiecie najlepsza byłaby
dla zwierząt > 7 kg.
Jest niezwykle trudno utrzymać psa w pozycji grzbietowej bez specjalnego korytka w kształcie
litery V lub innych urządzeń. Jednakże położenie grzbietowe zapewnia maksymalne zmiany
ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej i tym samym przepływ krwi. Jeżeli w czasie reanimacji nie
wyczuwa się tętna na obwodzie, należy rozważyć zmianę pozycji zwierzęcia i zmianę metody.
Prawidłowo prowadzony masaż serca
U zwierząt najlepszy stosunek ucisku serca do wentylacji jest jak 1:1 (równoczesne uciskanie
serca i wentylacja). Stosując sztuczne oddychanie równocześnie z każdym uciśnięciem klatki
piersiowej należy wykonać wdech.
U zwierząt ważących mniej niż 7 kg zalecana częstotliwość uciskania i wentylacji wynosi 120
razy na minutę. U zwierząt ważących więcej niż 7 kg częstotliwość ucisku i wentylacji wynosi
80-100 razy na minutę
Resuscytacja wykonywana u zwierząt tylko przez jedną osobę jest mało skuteczna. Stosunek
ucisku klatki piersiowej do wentylacji powinien wynosić 15:2. Należy ucisnąć 15 razy klatkę
piersiową, a następnie wykonać 2 długie sztuczne oddechy.
Ocena skuteczności prowadzonej reanimacji
monitorowanie tętna jest w weterynarii najczęściej stosowaną metodą określania skuteczności
zabiegu.
Oksymetria dostarcza informacji o nasyceniu hemoglobiny tlenem. W czasie reanimacji
powinny być zaobserwowane korzystne zmiany wartości oksymetrycznych i zmiana zabarwienia
błon śluzowych. Monitorowanie stężenia dwutlenku węgla we wydychanym powietrzu jest
najlepszą metodą oceniania skuteczności reanimacji. Przyrząd do tego celu stosowany
podłączany jest do rurki tchawiczej i oznacza poziom dwutlenku węgla. Jeżeli reanimacja jest
skuteczna obserwuje się wzrost stężenia CO2 w powietrzu wydychanym.
ZAAWANSOWANE WSPOMAGANIE ŻYCIA
Leki niezbędne przy zatrzymaniu krążenia i oddychania
(1) epinefryna,
(2) atropina,
Do leków ważnych w fazie poreanimacyjnej zalicza się
(1) dobutaminę,
(2) mannitol,
(3) furosemid,
(4) lidokainę,
(5) werapamil,
(6) dwuwęglan sodu,
(7) dopaminę
(8) płyny do podawania dożylnego.
Drogi podania leków w stanach nagłych
–Dożylna (i.v.) Przy użyciu cewników do głównych żył leki mogą być natychmiast dostarczone
do miejsca ich działania przez naczynia wieńcowe. W trakcie podawania dożylnego w czasie
reanimacji należy po każdym leku wstrzyknąć większą porcję roztworu fizjologicznego lub wody
do iniekcji, żeby zapewnić dotarcie leku do serca, ponieważ w czasie zatrzymania krążenia i
oddychania występuje hipotensja, skurcz naczyń i hipowolemia.
–Dosercowo (i.c.). Leki można podawać bezpośrednio do serca. Jeżeli nie występują wyczuwalne
uderzenia serca, to ta metoda może być najtrudniejsza do wykonania u zwierząt. Dodatkowo
mogą pojawić się kompli­kacje w razie podania leku do mięśnia sercowego zamiast do komór.
Wstrzyknięcie leku do mięśnia sercowego może wywołać zaburzenia rytmu serca i uszkodzenie
tętnic wieńcowych, a poza tym wymaga przerwania podstawowego wspomagania życia w czasie
prób wstrzyknięć dosercowych.
–Dotchawicza
Wkłucie do żyły promieniowej
Płynoterapia
Dożylną terapię płynami stosuje się tylko wówczas, gdy hipowolemia była przyczyną
zatrzymania krążenia. Obciążenie płynami w czasie resuscytacji obniża przepływ mózgowy,
zwiększa ciśnienie w prawym przedsionku (powodując w rezultacie obniżenie wieńcowego
ciśnienia perfuzyjnego), tym samym zmniejsza wieńcowy przepływ krwi.
Powikłania po reanimacji
Nawroty zatrzymania krążenia i oddychania są największym problemem po reani­macji. W
większości przypadków zatrzymanie pojawia się w okresie 4 godzin od pierwszego epizodu
przywrócenie przepływu krwi przez mózg jest najważniejszym problemem. Ze względu na mały
przepływ krwi przez mózg w czasie reanimacji, niedokrwienie i niedotlenienie prowadzi do jego
obrzęku. Od momentu rozpoczęcia reperfuzji narządów przez serce znaczne ilości szkodliwych
produktów, pochodzących z uszkodzonych tkanek, mogą zostać uwolnione do układu krążenia.
Powikłania po reanimacji
Na uszkodzenie mózgu po reanimacji mają wpływ cztery przyczyny:
niedostateczna perfuzja (tj. niedostateczna dostawa tlenu),
reoksygenacyjna kaskada przemian biochemicznych prowadzących do martwicy tkanki
mózgowej,
(3) szkodliwe czynniki pozamózgowe, wliczając w to intoksykację szkodliwymi czynnikami z
jelit, powstałymi w wyniku ich niedotlenienia
(4) zmiany we krwi spowodowane jej zastojem.
(1)
(2)
Dokładne
monitorowanie pacjenta jest najważniejszą czynnością w okresie pierwszych 4 godzin
po zatrzymaniu krążenia.
Wszystkim pacjentom należy podawać tlen albo w klatce tlenowej, albo przy użyciu
donosowego cewnika lub maski.
Należy wspomagać serce w fazie reanimacyjnej. To wspomaganie ukierunkowane jest na
działanie inotropowe (dobutamina lub dopamina), użycie leków rozszerzających naczynia
(nitroprusydek sodowy) i zastosowanie leków antyarytmicznych (lidokaina). Leki te przyczyniają
się do zmniejszenia obrzęku płuc, obserwowanego zwykle po zatrzymaniu krążenia.
Dodatkowo stosuje się furosemid, żeby zmniejszyć obrzęk płuc. W czasie reanimacji występuje
niedotlenienie i niedokrwienie mózgu, czego rezultatem jest jego obrzęk. Do leczenia obrzęku
mózgu używa się mannitolu i kortykosteroidów
Stany nagłe – przykłady
1) NIEDROŻNOŚĆ GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH
A) ZADŁAWIENIE- NIEDROŻNOŚĆ KRTANI
Rozpoznanie
Wywiad — nagły początek niewydolności oddechowej; z wywiadu wiadomo, że zwierzę żuło
kość, piłkę lub zabawkę tuż przed wystąpieniem objawów albo zostało znalezio­ne w obroży,
smyczy lub sznurku, który spowodował zwężenie dróg oddechowych.
Badanie przedmiotowe - świst oddechowy, duszność wdechowa, ślinotok, sinica,pocieranie
kończynami po głowie i jamie ustnej, zaniepokojenie. Możliwość zobaczenia lub wymacania
ciała obcego w krtani.
Badanie radiologiczne — nie powinno być wykonane, zanim nie zostanie rozpoczęta
resuscytacja. Można je zrobić tylko wtedy, gdy badanie jest absolutnie konieczne.
Niedrożność krtani
Rozpoznanie różnicowe
Polipy nosogardzieli, ciało obce w krtani, nowotwór krtani, obrzęk krtani, porażenie krtani,
uraz krtani, polipy krtani, przewlekłe, prolifcracyjne zapalenie krtani, guz szyi (ropień,
powiększenie węzłów chłonnych, ukąszenie grzechotnika, nowotwór).
Rokowanie
Rokowanie jest dobre do niepomyślnego, w zależności od stopnia nasilenia i czasu trwania
niedrożności
Postępowanie
Zastosowanie sedacji może być konieczne. Należy podać acepromazynę, 0,05 mg/kg Lv. albo
ketaminę lub diazepam.Jeśli przyczyną jest niedrożność spowodowana ciałem obcym, należy je
usunąć. Przydatny może okazać się manewr Heimlicha. Piłeczki pingpongowe czasami muszą
zostać przecięte w miejscu, w którym są, a następnie wyciągnięte kleszczami z ochronnymi
gąbkami.
Podać tlen
Podać kortykosteroidy.
NIEDROŻNOŚĆ TCHAWICY I OSKRZELI
Wywiad
nagły początek niewydolności oddechowej; zwierzę żuło kość, piłkę lub zabawkę tuż przed
wystąpieniem objawów, albo zostało znalezione w obroży, smyczy,sznurku, które powodują
zwężenie dróg oddechowych.
Inne czynniki mogące doprowadzić do niedrożności tchawicy i oskrzeli to: mięso, skóra
kurczaka, olej mineralny,włosy, pociski, materiał roślinny (źdźbła traw i igły z choinki ), agrafki i
igły krawieckie.
Badanie przedmiotowe
świst oddechowy, duszność wdechowa, ślinotok, sinica, tachypnoe,
pocieranie kończynami po głowie i jamie ustnej, zaniepokojenie. Możliwość wymacania
opuchlizny w części szyjnej tchawicy. Należy dokładnie osłuchać płuc i obserwować pod kątem
obrzęku płuc. Mogą wystąpić wymioty i ulewanie.
Badanie radiologiczne - nie powinno być wykonane, zanim nie zostanie rozpoczęta
resuscytacja
Bronchoskopia
kiedy ciało obce znajdujące się w tchawicy i oskrzelach nie jest widoczne w badaniu
radiologicznym, najbardziej skuteczną metodą diagnostyczną jest bronchoskopia. Kiedy zostanie
znalezione, najlepiej wyjąć je endoskopem
NIEDROŻNOŚĆ TCHAWICY I OSKRZELI
Rozpoznanie różnice
Ciało obce w świetle tchawicy, nowotwór wewnątrz tchawicy, zwiotczenie zapadnięcie lub
uraz tchawicy; guz szyi, klatki piersiowej, podstawy serca lub śródpiersia (ropień, nowotwór,
krwotok, obrzęk)
Leczenie
Jak w przypadku niedrożności krtani
Porażenie krtani
Porażenie krtani określane jest jako nieprawidłowe odwodzenie fałdów głosowych i
chrzą­stek nalewkowatych podczas wdechu. Pojawia się u psów i kotów. Może występować
jednostronnie, najczęściej jednak spotyka się obustronne porażenie krtani.
Przyczyny wrodzone widoczne zazwyczaj pomiędzy 4. i 18. miesiącem życia.
Układowe choroby nerwowo-mięśniowe - męczliwość mięśniowa, uszkodzenie ośrodkowego
układu nerwowego, uogólniona polineuropatia, a także niedoczynność tarczycy.
Uraz - rany kąsane, tępe urazy lub uszkodzenie nerwów krtaniowych podczas operacji
Zapalenie - ropnie, obecność pasożytów, nowotwór wewnątrz jamy klatki piersiowej lub na
zewnątrz, który obejmuje nerwy krtaniowe powrotne.
Idiopatyczne — najczęściej spotykane u psów ras średnich i dużych
Porażenie krtani
Wywiad
nietolerancja wysiłkowa, zwiększony wysiłek oddechowy (szczególnie podczas ćwiczeń lub
podniecenia), nasilony odgłos wdechowy, zmiana głosu (szczekanie staje się ochrypłe),
krztuszenie się, kasłanie, nudności związane z połykaniem jedzenia lub wody. Może wystąpić
omdlenie.
Badanie przedmiotowe
mogą wystąpić niewydolność oddechowa, szmer wdechowy, hipertermia, sinica i ślinotok, a
także obrzęk płuc
Badanie radiologiczne
w tym wypadku mało użyteczne
Badanie laryngoskopowe - w lekkiej sedacji, tak aby nie zakłócać samoistnych oddechów;
należy ocenić krtań podczas kUku cykli oddechowych. Fałdy głosowe i chrząstki na- lewkowate
będą obserwowane pod kątem powracania do prawidłowej pozyqi pod-czas oddychania.
Porażenie krtani
Leczenie
Podać tlen.
Nie należy podawać pacjentowi nic doustnie, nawet jedzenia i wody, przez 24 godziny lub
do ustąpienia objawów.
Podać leki sterydowe i furosemid, jeśli wystąpił obrzęk płuc.
Zamknąć zwierzę w klatce i podać leki uspokajające.
Należy podać dożylnie płyny, aby utrzymać nawodnienie, ponieważ pacjent traci płyny przez
zwiększony wysiłek oddechowy i szybkość oddechów.
Metody chirurgicznego udrożnienia to: częściowe nadęcie krtani, jednostronna lateralyzacja
chrząstek nalewkowatych, wycięcie szczeliny krtatniowej w połączeniu z wycięciem fałdów
głosowych.
Często występuje pooperacyjny obrzęk krtani. Należy uważnie obserwować i przygotować
się na przeprowadzenie tracheostomii.
Zapadnięcie tchawicy
Zapadnięcie tchawicy jest stanem, który często występuje u psów ras typu toy w średnim
wieku lub starszych. Spotykane jest również u młodych psów, u których uważa się to za wadę
wrodzoną.
Etiologia nie jest znana, ale uważa się, że jest wieloczynnikowa. Czynniki predysponujące to
otyłość, przewlekłe zapalenie oskrzeli oraz uszkodzenie chrząstek tchawicznych.
Rozpoznanie
Wywiad - przerywany kaszel, który nasila się podczas podniecenia zwierzęcia, stresu lub po
mechanicznym podrażnianiu tchawicy. Często kaszel jest nazywany »gęsim gdakaniem" w
związku z wibracjami w zapadniętej części tchawicy. Pacjenci, którzy nie mają kaszlu
brzmiącego jak «gęsie gdakanie", cierpią zazwyczaj na suchy kaszel. Może wystąpić również
duszność, która nasila się wraz z ćwiczeniami i podnieceniem, a także omdlenie.
Badanie przedmiotowe — boczne granice tchawicy są możliwe do wymacania. Dotykanie
tchawicy może wywołać kaszel. W badaniu przedmiotowym można także stwierdzić inne
zaburzenia, np. zwężone nozdrza, wydłużone podniebienie miękkie, a także wynicowane
kieszonki krtaniowe. U pacjenta może być słyszalny świst, widoczna sinica, pacjent może mieć
świszczący oddech, kaszel lub jego stan może wydawać się prawidłowy.
Zapadnięcie tchawicy
Badanie radiologiczne klatki piersiowej - najczęstszym miejscem zapadnięcia się
tchawicy jest wpust klatki piersiowej. Zwężenie tchawicy może być widoczne w badaniu
radiologicznym dalszego odcinka szyi (podczas wdechu) lub klatki piersiowej (podczas
wydechu). Należy wykonać dwa zdjęcia - wdechowe i wydechowe i nie dopuścić do
nadmiernego wyprostowania szyi. Rokowanie
Rokowanie jest pomyślne do ostrożnego, ponieważ częste są nawroty.
Leczenie w stanie nagłym
leczenie tlenem.
Zsedować pacjenta, jeśli wykazuje nadmierny stres lub podniecenie:
np.Diazepam
Należy leczyć stan odwodnienia, podając płyny dożylnie lub podskórnie.
Podać glikokortykosteroidy, aby zmniejszyć zapalenie dróg
oddechowych:
Należy podać leki rozszerzające oskrzela, jednak mogą one dać słaby
efekt w dolnych drogach oddechowych:Aminofilinę,Teofilinę,
Antybiotykoterapia
Leki przeciwkaszlowe.
Jeśli problem jest nawracający, zagrażający życiu, a pacjent nie odpowiada na leczenie, należy
rozważyć postępowanie chirurgiczne wprowadzenie stenu wewnętrznego tchawicy lub
wykonanie zewnętrznego protezowania.
Zachłystowe zapalenie płuc
Zachłystowe zapalenie płuc jest uszkodzeniem płuc, wynikającym z nieprawidłowego
przedostania się wydzielin lub substancji pochodzenia zewnętrznego do dolnych dróg
oddechowych. Aby doszło do uszkodzenia płuc, mechanizm obronny dolnych dróg
od­dechowych musi być osłabiony. Zdrowe zwierzęta zazwyczaj dobrze znoszą okresowe
zachłyśnięcie małą ilością jedzenia lub płynu bez znacznych powikłań.
Zachłystowe zapalenie płuc rzadko występuje u zdrowych zwierząt. Większe ryzyko jego
wystąpienia pojawia się u zwierząt z zaburzeniami połykania, perystaltyki przełyku, b zwierząt
wyniszczonych oraz u zwierząt z drgawkami i utratą przytomności. Przewlekle wymioty o różnej
etiologu.
Jatrogennie - nieprawidłowe podanie węgla aktywowanego, oleju mineralneo, tabletek,
kapsułek, baru itp. do tchawicy zamiast do przełyku.
Zachłystowe zapalenie płuc
Wywiad - często stan początkowy przebiega niezauważalnie. Około 6-8 godzin później mogą
być widoczne kasłanie, tachypnoe i duszność. Stan ten często jest spowodowany którymś z
powyższych czynników etiologicznych.
Badanie przedmiotowe — części pożywienia lub płyn mogą znajdować się w jamie ustnej i
gardle, przyspieszone oddychanie, duszność, świsty, kaszel, krztuszenie, sinica, wstrząs, niskie
ciśnienie, gorączka, złe samopoczucie, śluz i ropa w nosie lub wydzielinie jamy ustnej i gardła.
Badanie radiologiczne klatki piersiowej — ogniskowe obszary naciekania pęcherzyków
płucnych z bronchogramem powietrznym w brzusznej strefie koniuszka i części po- środkowej
płatów płuc. Może być widoczny przełyk olbrzymi. Badania laboratoryjne - może pojawić się
leukocytoza. Wskazane jest pobranie popłu­czyn z tchawicy i z każdej próbki wykonanie
barwienia metodą Grama, badanie cytologiczne, a także założenie hodowli i antybiogram.
Rozpoznanie różnicowe -Obrzęk płuc, ostry zespół niewydolności oddechowej, zapalenie
płuc i oskrzeli, krwiopo­chodne zapalenie płuc.
Zachłystowe zapalenie płuc
Rokowanie-zaaspirowanie treści żołądka zawierającej kwas żołądkowy, płynów kwaśnych i
zasadowych wiąże się z dużą śmiertelnością. Zaaspirowanie dużej objętości relatywnie
nieszkodliwych płynów (sól, woda, bar, sok żołądkowy o pH wyższym niż 3,0) może prowadzić
do mechanicznej niedrożności i śmierci w wyniku utonięcia.
Leczenie jeśli zwierzę znajdujące się w narkozie, sedacji lub w śpiączce wymiotuje, trzymać
jego głowę skierowaną w dół.
Kiedy pacjent przestaje wymiotować, usunąć całą zalegającą treść z jamy ustnej i gardła.
Należy zabezpieczyć drożność dróg oddechowych. Jeśli jest to konieczne, zaintubować
pacjenta i wykonać odsysanie treści. Często niezbędne jest wielokrotne odsysanie z dróg
oddechowych, aby zapewnić wentylację w drogach oddechowych pacjenta.
Założyć cewnik dożylny.
Niektórzy pacjenci wymagają znieczulenia i mechanicznej wentylacji ciśnieniem stale
dodatnim.
Podać tlen.
Podawać dożylnie płyny, aby leczyć wstrząs i zapewnić nawodnienie.
Można wykonać płukanie oskrzeli, używając sterylnego roztworu soli.
Zapewnić zwierzęciu wygodę i odpoczynek w klatce.
Podać leki rozszerzające oskrzela
URAZY- „A CRASH PLAN”
UDERZENIE PRZEZ SAMOCHÓD/OFIARA WYPADKU SAMOCHODOWEJ
Wywiad - widoczny uraz lub nagłe zranienie podczas braku kontroli nad zwierzęciem.
Badanie przedmiotowe - różne objawy, często smar, brud, materiał roślinny na okrywie
włosowej, otarcia, skaleczenia, poparzenia od asfaltu, siniaki skóry, połamane paznok­cie, wylew
krwi do komory przedniej oka, różne złamania, różne stany świadomości, duszność, różne
stopnic wstrząsu. Jak tylko stan zwierzęcia zostanie ustabilizowany, powinno być
przeprowadzone szczegółowe badanie przedmiotowe.
A = DROGI ODDECHOWE (Airway) Przeprowadza się dokładne oglądanie,
omacywanie i osłuchiwanie jamy ustnej, gardła i szyi.
C i R = UKŁAD SERCOWO NACZYNIOWY I ODDECHOWY (Cardiovascular and
Respiratory)
Ponownie przeprowadza się obustronne dokładne oglądanie, omacywanie i osłuchiwanie
klatki piersiowej. Stosuje się również opukiwanie, a także obserwowanie i odnotowywa częstości
i głębokości oddechów.
A = BRZUCH <Abdomen)
Badanie to składa się z oceny pachwin i tylnych części klatki piersiowej oraz przestrzeni
przylędźwiowych, oglądania, omacywania, opukiwania i osłuchiwania odgłosów jelitowych.
Powinno się w miarę możliwości wygolić włosy, aby wykryć siniaki, czerwone obwódki dookoła
pępka etc.
S = KRĘGOSŁUP (Spine)
Od Cl do ostatniego kręgu ogonowego.
H = GŁOWA (Head)
W tym oczy, uszy, nos, wszystkie nerwy czaszkowe, wargi, a także zęby i język. P =
P = MIEDNICA (Pelvis)
W tym krocze, badanie odbytu i jego okolicy. Należy także zbadać zewnętrzne narządy płciowe
samca i samicy.
L = KOŃCZYNY (Limbs)
Obydwie kończyny przednie i tylne, badanie skóry, mięśni, ścięgien, kości i stawów.
A = TĘTNICE OBWODOWE (Arteries Peripberal)
W tym obustronnie tętno na tętnicy promieniowej i udowej, a także inne: na tętnicy piszczelowej
przedniej, tętnicy powierzchownej dłoniowej i tętnicy tylnej ogonowej.
N = NERWY OBWODOWE (Nerves Peripberal)
tym wyjście nerwów ruchowych i czuciowych do kończyn i ogona.
URAZY
Jeśli pacjent jest we wstrząsie:
-podać tlen i płyny
-rozważyć podanie glikokortykosteroidów
-podać antybiotyki o szerokim spektrum działania
-kontrolować oddawanie moczu
-kontrolować temperature ciała
-podawać środki przeciwbólowe
-dalsze postępowanie w zależnośi od miejsca urazu (klatka piersiowa, jama brzuszna, kończyny,
kregosłup… )
ODMA
Rozpoznanie
Wywiad - w wywiadzie można stwierdzić uraz albo nie. Właściciel może zaobserwować nagłą
niewydolność oddechową i pobudzenie, depresję lub sinicę.
Badanie przedmiotowe — duszność, oddychanie poprzez otwartą jamę ustną, cisza podczas
osłuchiwania klatki piersiowej, trzeszczenie, sinica, osłabiona słyszalność odgłosów
oddechowych, stłumione tony serca, zwiększony rezonans podczas opukiwania klatki piersiowej.
Badanie radiologiczne klatki piersiowej — boczna projekcja klatki piersiowej, brzuszno- grzbietowy lub grzbietowo-brzuszny, kiedy stan pacjenta jest stabilny.
Uwaga: badanie radiologiczne nie jest procedurą leczniczą. Stan pacjenta musi być najpierw
ustabilizowany, włącznie z przeprowadzeniem nakłucia klatki piersiowej, w przeciwnym razie
wykonanie badania radiologicznego będzie ostatnią procedurą w życiu tego pacjenta.
Rokowanie - ostrożne.
Leczenie:
Stan nagły: jeśli pacjent ma odmę prężną (charakteryzująca się sinicą, wstrząsem, płytkim i
szybkim oddechem, pojawieniem się beczkowatej klatki piersiowej), na­leży niezwłocznie
umieścić igłę 18 G w klatce piersiowej, aby utworzyć otwartą odmę. Należy rozpocząć leczenie
otwartej odmy:
Podawanie tlenu
Poinformować właściciela o rozpoznaniu, rokowaniu i kosztach leczenia.
Zatrzymać pacjenta w szpitalu w celu obserwacji i wymuszonego odpoczynku w klatce.
Jeśli tylko mała ilość powietrza jest obecna w jamie opłucnowej, a pacjent nie jest w stanie
niewydolności oddechowej, nakłucie klatki piersiowej nie jest potrzebne. Jednak należy uważnie
obserwować pacjenta, a gdy to konieczne , przeprowadzamy obustronne nakłucie klatki
piersiowej
Założyć opatrunek uszczelniający
Zminimalizować stres zwierzęcia.
Umieścić cewnik dożylny,
Należy leczyć przyczynę odmy
Podać antybiotyki o szerokim spektrum działania.
Wykonać badanie radiologiczne klatki piersiowej
Umieścić dren w klatce piersiowej
RANY POSTRZAŁOWE
Etiologia - większość ran postrzałowych zostaje zadana z broni ręcznej, na terenach łowieckich.
Dotyczy głównie zwierząt, które zostały wypuszczone na zewnątrz bez opieki lub są
przyzwyczajone do wolnego życia, stanowiąc grupę zwiększonego ryzyka.
Rozpoznanie
Wywiad - zauważony lub usłyszany wystrzał z broni palnej tuż przed urazem albo zwierzę
przebywało na wolności lub zostało wypuszczone na zewnątrz bez nadzoru. Może wystąpić lub
nie krwawienie z miejsca wejścia lub wyjścia pocisku, niewydolność od­dechowa, osłabienie lub
nagła śmierć.
Badanie przedmiotowe - stan świadomości pacjenta może być od przytomnego do śpiączki lub
nawet śmierci. Mogą wystąpić duszność, osłabienie lub poważny krwotok, zauważona rana
perforująca. Może dołączyć się także krwotok lub zmiażdżenie tkanek. Miejsce wyjścia pocisku
jest zazwyczaj większe niż miejsce wejścia pocisku.
Badanie radiologiczne - powinno zostać wykonane badanie radiologiczne uszkodzonego
miejsca w celu oceny urazów kości i tkanek miękkich, zlokalizowania pocisku (jeśli jakieś
kawałki pozostały w ciele pacjenta) oraz typu pocisku.
Leczenie:
Umieścić cewnik dożylny i podawać zbilansowany płyn wieloelektrolitowy, jak płyn Ringera z
mleczanami
Rozważyć podanie kortykosteroidów, jeśli pacjent jest we wstrząsie.
Podać tlen, jeśli istnieją ku temu wskazania.
Podać syntetyczny koloid, jak HES lub Dekstran 70 jako dodatek do płynów krystaloidowych,
jeśli pacjent jest we wstrząsie hipowolemicznym.
Należy podać koncentrat erytrocytów, krew pełną lub nośnik tlenu na bazie hemoglobiny, jeśli
doszło do nadmiernej utraty krwi.
Podać antybiotyki o szerokim spektrum działania.
Podać środki przeciwbólowe w miarę indywidualnych wskazań u poszczególnych pacjentów.
Wygolić i umyć ranę.
Zastosować opatrunek uciskowy, jeśli to możliwe, by opanować krwotok do czasu
ustabilizowania stanu pacjenta.
Zatrzymać pacjenta w szpitalu w celu obserwacji i kontynuacji leczenia.
Należy często dokonywać ponownej oceny stanu sercowo-naczyniowego pacjenta i szybkości
podawania płynów. Regulować leczenie w miarę wskazań.
Dalsze leczenie dostosowane do umiejscowienia obrażeń
ZŁAMANIA
Wyróżnia się trzy rodzaje klasyfikacji złamań, w zależności od konieczności ich stabilizacji:
–Ciężkie złamania - wymagają natychmiastowej interwencji, aby utrzymać zwierzę przy życiu
lub prawidłowe funkcjonowanie zajętych struktur. Dotyczy to złamań czaszki, kręgosłupa,
złamań otwartych i różnych typów zwichnięć.
–średnio-ciężkie złamania — mogą być powodem poważnych problemów lub nieprawidłowego
funkcjonowania, jeśli nie zostaną szybko poddane leczeniu. Dotyczą powierzchni stawowych lub
przynasadowych płytek wzrostu, zwichnięcia głowy kości udowej, stawu barkowego, a także
łokciowego; złamania środkowej i dalszej części trzeciej kości ramiennej; złamania miednicy, a
także złamania kości prącia.
–Lekkie złamania — nie wymagają wczesnej interwencji. Przykłady: złamanie łopatki i kości
miednicznej, złamanie typu zielonej gałązki, a także zamknięte złamania trzo­nów kości długich.
Rozpoznanie
Wywiad - nadmierny wysiłek lub uraz, pacjent w wieku starszym, osłabiony.
Badanie przedmiotowe - różne stopnie osłabienia i chwiejności, nieprawidłowe kątowanie
kończyn, ból, może nie być wyczuwalne trzeszczenie.
Badanie radiologiczne - wykonać dwie projekcje pod kątem 90°, tj. boczną i przód-tył, jako
podstawowe minimum badań radiologicznych. U młodych zwierząt należy od­różnić złamania od
płytek wzrostu.
Rokowanie - zazwyczaj jest dobre, z wyjątkiem złamań wielomiejscowych i powikłanych
zakażeniami.
Leczenie:
Ocenić pacjenta pod względem obrażeń wewnętrznych i innych zewnętrznych (przerwany
pęcherz moczowy, złamane żebra, przepuklina przeponowa itp.). Zawsze należy przeprowadzić
badanie neurologiczne wszystkich czterech kończyn W pierwszej kolejności zaopatrzyć urazy
zagrażające życiu.
Należy podać leki przeciwbólowe, jeśli istnieje taka potrzeba;
środki narkotyczne można podać pacjentowi tylko, jeśli przebywa w szpitalu.
Należy oczyścić rany. Złamania otwarte wymagają dokładnego oczyszczenia i szybkiej
interwencji chirurgicznej
Wypłukać ranę
Podać antybiotyki o szerokim spektrum działania
Złamania otwarte powinny być zaopatrywane tak szybko, jak to tylko możliwe, jeśli stan
pacjenta jest na tyle stabilny, by przeżyć znieczulenie
Ograniczenie ruchu ( miękki opatrunek, gips, klatka )
UDAR CIEPLNY
Wywiad - często w wywiadzie pojawia się informacja o nadmiernym narażeniu zwierzęcia na
ciepło. Czas narażenia jest różny, głównie zależy od warunków otoczenia, a także stanu
fizycznego zwierzęcia. Udar cieplny może wystąpić w związku ze zwiększoną szybkością
metabolizmu, jak na przykład w hipertermii złośliwej, która może pojawić się wtórnie do innych
chorób albo znieczulenia halotanem. Udar cieplny może także wystąpić u pacjentów ze
zmniejszoną zdolnością do chłodzenia organizmu w związku z dysfunkcją oddechową lub
nieprawidłową budową układu oddechowego lub w sytuacji ze zmniej­szoną możliwością
oddawania ciepła przez przewodzenie, jak na przykład nadmierne otłuszczenie ciała albo duża
wilgotność powietrza.
Wywiad:Właściciele zauważają nadmierne zianie, nadmierne ślinienie, zobojętnienie, drżenie
mięśni, wymioty i biegunkę, ataksję, upadek, utratę przytomności i drgawki.
Badanie przedmiotowe - we wczesnym stadium choroby można zaobserwować podniesioną
temperaturę ciała (> 40,5'C), przekrwione błony śluzowe, zianie, tachykardię, nadmiernie szybkie
tętno. Jeśli wystąpi rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe, widoczne są wybroczyny,
krwioplucie, fusowate wymioty i stolce z krwią. Wraz z pogarszaniem się stanu pacjenta do
objawów mogą dołączyć: szarość błon śluzo­wych, słabe tętno, wymioty, biegunka, otępienie,
drgawki, śpiączka i śmierć.
Rokowanie: ostrożne lub niepomyślne
Leczenie:
•Należy doradzić osobie dzwoniącej, aby spryskała zwierzę zimną wodą i niezwłocznie
przyniosła je do lecznicy. Nie należy zalecać rozmówcy, by okładał zwierzę lodem lub
powodował szybkie ochłodzenie zwierzęcia, ponieważ takie postępowanie zwiększa ryzyko
powikłań, takich jak rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe.
•Po przyjęciu pacjenta do kliniki należy niezwłocznie rozpocząć tlenoterapię, uwzględniając stan
świadomości pacjenta. Aby podać tlen, należy założyć cewnik nosowy lub kołnierz elżbietański z
kapturem. W takich przypadkach raczej wystrzegać się stosowania klatek tlenowych, ponieważ
wewnątrz nich powietrze się nagrzewa, co może pogarszać stan pacjenta.
•Założyć cewnik dożylny lub - jeśli pacjent jest duży - dwa cewniki.
Pobrać próbki krwi, zanim rozpocznie się leczenie. By po ustabilizowaniu pacjenta wykonać
badania laboratoryjne
•Należy szybko podać płyny (wieloelektrolitowe) w szybkim wlewie dożylnym
• Należy wolno ochładzać pacjenta, polewając jego ciało zimną wodą; zacząć po rozpo­częciu
podawania dożylnie płynów. Skoncentrować się na karku, okolicach żył szyj­nych i brzucha.
•
SKALECZENIA I RANY KĄSANE
Rozpoznanie: zazwyczaj widoczne objawy urazu zewnętrznego; należy jednak pamiętać, że
urazy zewnętrzne są jedynie „wierzchołkiem góry lodowej", a uszkodzenie tkanek wewnętrznych
noże być dużo cięższe niż rany zewnętrzne.
Wywiad: pacjent mógł być zaobserwowany podczas walki lub ataku albo odnaleziony
z urazem po czasie, w jakim był pozostawiony bez
Badanie :
jeśli badane zwierzę jest zakrwawione, cały personel mający z nim kontakt powinien mieć
nałożone rękawice diagnostyczne
Przed przystąpieniem do badania większości pacjentom należy założyć kaganiec, ponieważ są
szczególnie wrażliwi i pobudzeni, a w związku z tym jest większe ryzyko pogryzienia. Należy
zbadać pacjenta pod względem wszystkich możliwych urazów; w pierwszej kolejności ocenić
drogi oddechowe, oddech, a także krążenie. Jeśli zauważa się stan zagrażający życiu, związany z
drogami oddechowymi, oddychaniem łub krążeniem, należy przerwać badanie i ratować
pacjenta.
Tak szybko jak stan zwierzęcia zostanie lub uważa się, że został ustabilizowany, powinno być
przeprowadzone odpowiednie badanie przedmiotowe. Warto wykorzystać A CRASH PLAN, aby
nie pominąć niczego w badaniu przedmiotowym.
Rokowanie: jest doskonałe, dopóki nie wystąpią uszkodzenia wewnętrzne, ciężkie krwo­toki lub
inne uszkodzenia.
Leczenie
–Zalecić osobie dzwoniącej, aby założyła kawałek czystego materiału lub czysty bandaż na ranę,
bezpośrednio przycisnęła miejsca krwawiące, aby zatamować krwotok, a także, by przyniosła
zwierzę do kliniki z zachowaniem największej ostrożności, ponieważ poturbowane zwierzę może
wykazywać nadmierną agresję. Należy zalecić jak najszybsze zbadanie zwierzęcia przez
weterynarza.
–Ustanowić lub podtrzymać dobry dostęp powietrza.
–Zahamować krwotoki poprzez założenie bandaży uciskowych, jeśli istnieje taka potrzeba.
–Jeśli pacjent jest w stanie wstrząsu, podać mu tlen, założyć cewnik dożylny.
–Należy tak szybko jak to możliwe podać pozajelitowo antybiotyki o szerokim spektrum
działania
–Podać leki przeciwbólowe
–Gdy to konieczne, podać miejscowe lub ogólne znieczulenie
–Wygolić, oczyścić, przepłukać i zaopatrzyć rany.
–Przepłukać zanieczyszczone rany dużą ilością wody (z kranu, destylowaną lub stery­lizowaną)
–Dalsze postępowanie uzależńione od rozmiaru obrażeń
ROZSZERZENIE I SKRET ŻOŁĄDKA
Etiologia nie jest znana, mimo że doszukiwano się kilku czynników sprzyjających tej chorobie,
takich jak rasowe. Pomimo że najczęściej zaburzenie to występuje u psów dużych i olbrzymich
ras o głębokiej klatce piersiowej, to rozszerzenie i skręt żołądka mogą wstąpić u psa każdej innej
rasy, u kota oraz u innych gatunków.
Wywiad : gdy pacjent spożył właśnie posiłek, właściciel może zaobserwować powtarzające się,
bezskuteczne próby wymiotowania, pobudzenie, rozdęcie brzucha i nadmierne ślinienie. Pacjent
mógł być także znaleziony w stanie utraty przytomności. Należy zapytać właściciela o różne
metody leczenia, którym zwierzę było poddawane, w tym o dekompresję ustno-żołądkową albo
trokarowanie żołądka.
Badanie: u pacjenta widoczne będzie rozdęcie brzucha, który podczas opukiwania ma odgłos
bębenkowy. Badanie palpacyjne brzucha ukazuje różnego stopnia rozdęcie żołądka i
powiększenie śledziony. Pacjent może mieć odruchy wymiotne, ale bez możliwości
wymiotowania, często zostaje przyprowadzany do lecznicy w stanie wstrząsu hipowolemicznego.
Czasami jedynym objawem są rozstawione kończyny przednie i tylne w celu odciążenia brzucha,
a także powiększona i przemieszczona śledziona lub tachykardia.
Badanie radiologiczne jamy brzusznej — należy wykonać zdjęcia w projekcji bocznej na
prawym boku oraz w pozycji grzbietowo-brzusznej. Jeśli zwierzę opiera się przed ułożeniem go
w takiej pozycji, wykonać zdjęcie boczne na lewym boku. Jeśli żołądek jest prawidłowy, prawa
projekcja boczna ukaże płyn w odźwierniku żołądka, a w pro­jekcji lewej bocznej odźwiernik
będzie wypełniony gazem. Jeśli doszło do skrętu żołądka, odźwiernik będzie przemieszczony.
Badania laboratoryjne - należy wykonać je zaraz po przyjęciu pacjenta w lecznicy. Pacjent w
stanie krytycznym powinien mieć przeprowadzone minimalne badania laboratoryjne, w tym
wartość hematokrytu, białka całkowitego, oznaczenie mocznika we krwi, czas ak­tywnego
krzepnięcia, a także badanie poziomu glukozy we krwi. Wraz z upływem czasu wykonać
dodatkowe badania
Rokowanie jest ostrożne do niepomyślnego, w zależności od stanu fizycznego pacjenta
przed przyprowadzeniem go do lecznicy. Śmiertelność wynosi od 33 do 43%.
Leczenie:
Pobrać próbki krwi do badania przed przystąpieniem do leczenia.
Założyć największy możliwy cewnik dożylny albo dwa cewniki dożylne i podać dużą ilość
płynów wieloelektrolitowych, na przykład płyn Ringera z mleczanami, aby za­pobiec zastojowi i
niedokrwieniu narządów
Podać leki przeciwbólowe, które będą również działały jako leki do premedykacji w
znieczuleniu ogólnym.
Wykonać zdjęcie rentgenowskie po rozpoczęciu podawania płynów, chyba że właściciel
rozważa eutanazję jako właściwsze rozwiązanie niż zabieg chirurgiczny
Wprowadzić sondę żołądkową o możliwie największej średnicy i płukać żołądek. Jeśli nie udało
się wprowadzić sondy ustno-żołądkowej, ogolić i przygotować okolicę, tylnie do prawego 13.
żebra, a następnie trokarować żołądek za pomocą jednej lub dwóch igieł 18 lub 20 G Ponownie
przystąpić do zakładania sondy ustno-żołądkowej;
Konieczne może być wprowadzenie zwierzęcia w sedację opiatowo-benzodiazepinową.
Jeśli żołądek jest rozszerzony, zalecane jest wykonanie jak najszybciej operacji chirurgicznej.
Jeszcze przed operacją podajemy antybiotyki
 Operacja chirurgiczna
WYPADNIĘCIE GAŁKI OCZNEJ
Wywiad: pacjent mógł w ostatnim czasie doznać urazu, na przykład zostać zaatakowany przez
większego psa, być duszony, mieć wypadek samochodowy itp.
Badanie: należy przeprowadzić pełne badanie przedmiotowe, w tym badanie neurologiczne.
Uważnie zbadać pacjenta pod kątem innych urazów. Przeprowadzić pełne badanie okulistyczne
wraz z barwieniem fluoresceiną rogówki. Powieki wydają się sfałdowane za gałką oczną, która
wydaje się bardzo wysunięta do przodu. Mogą być widoczne nadmierna opuchlizna, rumień i
miejscowe rany lub otarcia okolicy gałek ocznych, a także rozdarcie mięśni otaczających gałkę
oczną. Występuje ślepota.
Rokowanie zależy od stopnia nasilenia urazu
Leczenie:
Należy dokładnie ocenić stan innych urazów
Ustabilizować stan pacjenta, jeśli są wskazania.
Podać antybiotyki ogólnoustrojowo
Podać miejscowo antybiotyk okulistyczny bez leków steroidowych, aby nawilżyć oko.
Jeśli pacjent ma częściowo wypadniętą gałkę oczną, należy przystąpić do ręcznego
naprowadzania bez sedacji. Delikatnie odciągnąć górną i dolną powiekę, ciągnąć jej grzbietowo i
brzusznie; czasami podczas tej czynności gałka oczna sama wraca na swoje miejsce.
Kiedy stan pacjenta jest stabilny, wprowadzić go w znieczulenie i chirurgicznie naprowadzić
wypadniętą gałkę oczną
INNE PRZYPADKI WYMAGAJĄCE SZYBKIEJ INTERWENCJI
STANY NAGŁE DOTYCZĄCE UKŁADU KRĄŻENIA
Zastoinowa niewydolność serca
Kardiomiopatia psów
Kardiomiopatia kotów
Zatorowość tętnicza
Płyn w worku osierdziowym
Omdlenia
STANY NAGŁE DOTYCZĄCE UKŁADU ODDECHOWEGO
Niedrożność górnych dróg oddechowych (zadławienie)
Niedrożność krtani
Niedrożność tchawicy i oskrzeli
Porażenie krtani
Zachłystowe zapalenie płuc
Zakrzepica zatorowa płuc
Niekardiogenny obrzęk płuc
Zatrucie dymem
Zespół ostrej niewydolności oddechowej dorosłych
Przewlekła choroba oskrzeli u kotów (astma kocia)
Płyn w jamie opłucnej
URAZY
Uderzenie przez samochód/ofiara wypadku samochodowego
Pourazowa przepuklina przeponowa
Amputacje
Rozejście się brzegów ran
Zwichnięcia
STANY NAGŁE ZWIĄZANE Z CZYNNIKAMI ŚRODOWISKOWYMI
Porażenie prądem
Podtopienie
Hipotermia i odmrożenia
STANY NAGŁE W DERMATOLOGII
Rany zdzierające skórę
Oparzenia
Ropnie (u kotów)
(Ostre wilgotne) zapalenie skóry (ropne pourazowe zapalenie skóry)
Młodzieńcze zapalenie tkanki podskórnej (młodociana ropowica skóry, szczenięce zapalenie
błon śluzowych)
Martwicze toksyczne zapalenie skóry i rumień wielopostaciowy
Ciało obce w skórze
Krwiak ucha (lub małżowiny usznej)
Ostre zapalenie kanału słuchowego zewnętrznego
Choroby zatoki okołoodbytniczej
STANY NAGŁE W HEMATOLOGII
Niedokrwistość u psów
Niedokrwistość u kotów
Babeszjoza psów
Małopłytkowość tła immunologicznego
Zaburzenia krzepnięcia
Krwawienie z nosa
Rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe
Wstrząs septyczny i zespół uogólnionej odpowiedzi zapalnej
Krew w jamie otrzewnowej
STANY NAGŁE ZWIĄZANE Z UKŁADEM POKARMOWYM
Torbiele śluzowe gruczołów ślinowych i żabka podjęzykowa
Ciało obce w przełyku
Ostry ból brzucha
Zapalenie otrzewnej
Ostre zapalenie żołądka i jelit u psów (wirusowe)
Niedrożność układu pokarmowego i wgłobienie
Biegunka u kotów
Krwotoczne zapalenie żołądka i jelit
Zapalenie okrężnicy
Wypadnięcie prostnicy
Przepuklina kroczowa
Ostra niewydolność wątroby
Encefalopatia wątrobowa
Stłuszczenie wątroby u kotów
Zapalenie wątroby i dróg żółciowych u kotów
Zapalenie trzustki


METABOLICZNE I ENDOKRYNOLOGICZNE STANY NAGŁE
Cukrzycowa
kwasica ketonowa
Cukrzyca
Nieketonowa
śpiączka hiperosmolania w cukrzycy
Hipoglikemia
Niedoczynność
kory nadnerczy (Zespół Addisona)
Hiperkalcemia
Hipokalcemia
Rodzinna
gorączka psów rasy shar pei
STANY NAGŁE W UROLOGII I ROZRODZIE
Syndrom słabnącego noworodka (śmiertelność noworodków)
Zapalenie gruczołu mlekowego
Ropomacicze (ropne zapalenie macicy)
Obrzęk pochwy (przerost) lub jej wypadnięcie
Zadzierzgnięcie prącia
Ostre zapalenie gruczołu krokowego
Krwiomocz i krwinkomocz
Syndrom urologiczny kotów (bez niedrożności)
Syndrom urologiczny kotów (z niedrożnością)
Kamica moczowa u psów
Ostra niewydolność nerek
Przewlekła niewydolność nerek
STANY NAGŁE W NEUROLOGII I OKULISTYCE
Uraz głowy
(Ostre) porażenie dwukończynowe (paraplegia)/niedowład mięśni
ruchowych dwóch kończyn (parapareza)
Drgawki psów
Drgawki kotów
Śpiączka lub otępienie
Ostre wrzodziejące zapalenie rogówki
Ciało obce w rogówce
Zapalenie błony naczyniowej części przedniej oka
Krwawienie do komory przedniej oka (hyphema)
Ostra jaskra
Nagła utrata wzroku
STANYNAGŁE W ZATRUCIACH
Ostre reakcje alergiczne (obrzęk naczyniowo-ruchowy/pokrzywka)
Zatrucie aspiryna
Zatrucie czekoladą
Zatrucie rodentocydami antykoagulacyjnymi
Zatrucie glikolem etylenowym