polnisch Regulacja dotycząca dawców narządów w Niemczech: System podejmowania świadomej decyzji Od 1 listopada 2012 roku obowiązuje w Niemczech ­system podejmowania świadomej decyzji. Celem syste­ mu podejmowania świadomej decyzji jest wspieranie gotowości do oddania narządów, aby większa ilość­ ­ludzi miała szansę otrzymania narządu ratującego życie. Cel ten ma zostać zrealizowany poprzez poin­ formowanie wszystkich obywateli, neutralnie i jawnie, o konsekwencjach wyrażenia zgody; każdy obywatel powinien zostać zachęcony do poważnego zastano­ wienia się nad kwestią własnej gotowości do oddania narządów, a także udokumentowania swojej decyzji. Dlatego też każda osoba posiadająca ubezpieczenie zdrowotne, która ukończyła 16 rok życia, otrzyma ­informacje od swojej kasy chorych lub ubezpieczyciela i zostanie zachęcona do podjęcia dobrowolnej decyzji odnośnie oddania narządów i tkanek – możliwe odpo­ wiedzi to: „tak”, „nie”, „tak, z zastrzeżeniami” lub prze­ niesienie decyzji na inną osobę. Aby móc udokumento­ wać decyzję, odnośna kasa chorych lub ubezpieczyciel przesyłają bezpłatnie legitymacje dawcy organów. u n a g r o a c w Da ia jsce zamieszkan Kod, mie W wypadku, gdy transplantac by po mojej śmier ci możliwe ji, oświadcza było dawstwo m organów/tk TAK, wyraża anek przezn yc i e . aczonych do j e deż˛ na mojego ciaładmazgo to, aby po stw org ierdzeniu mo any lub tkanki. lub jej śmieci prz TAK, wyraża ez lekarza pob m na to zgo rano z de˛, z wyja˛tk iem naste˛puj lub a˛cych organó TAK, wyraża w/tkanek: m na to zgo de˛, jednakże wyła˛cznie dla naste˛puj lub a˛cych organó NIE, nie wyr w/tkanek: ażam zgody na pobranie lub organów lub o TAK lub NIE tkanek. ma zdecydo wa ć naste˛ puja˛ca oso ba: Nazwis wstwa nu Dawca orga dotycza˛ ce da Oświadcze nie Miejsce na D ATA Decyzja o zgodzie lub jej braku na oddanie narządów może zostać zapisana na legitymacji dawcy organów. Legitymacja dawcy organów to oficjalny dokument, obowiązujący z mocą prawną. Gwarantuje, że wola ­podejmującego decyzję zostaje rzeczywiście wykonana. Zaleca się nosić legitymację dawcy organów wraz z ­dokumentami osobistymi. Informację o swojej decyzji należy przekazać krewnym i poinformować ich o miej­ scu przechowywania legitymacji dawcy organów. 1 W tym miejscu wpisuje się swoje imię i nazwisko, datę 2 Zakreślając tę możliwość wyraża się zgodę na nieograniczone pobieranie narządów i tkanek. Zgodę można wyrazić mając co najmniej 16 lat. Data urodzin Ulica Legitymacja dawcy organów urodzenia i adres. ji ˛ Nazwisko, imie Podjęta decyzja nie jest rejestrowana przez kasy chorych ani ubezpieczyciela. Nie ma wykazu, w którym groma­ dzone są decyzje obywateli. W dłuższej perspektywie planowane jest zapisywanie informacji o decyzji o ­zgodzie lub jej braku na oddanie narządów i tkanek na elektronicznej karcie zdrowia. ów dawcy organ ja ac m y it eg L ntac o transpla § 2 ustawy zgodnie z Podjęcie decyzji nie jest przymusowe. Należy jednak zdawać sobie sprawę z faktu, że niepodjęcie decyzji prowadzi do sytuacji, w której w razie wypadku jej ­podjęciem zostaną obarczeni krewni. ko, imie˛ 3 Wybierając tę możliwość wyklucza się pobranie określonych narządów/tkanek. Należy je wymienić. 4 Wybierając tę możliwość pobieranie ogranicza się do określonych narządów/tkanek. Należy je wymienić. 5 Zakreślając tę możliwość nie wyraża się zgody na pobieranie narządów/tkanek. Sprzeciw można wyrazić mając co najmniej 14 lat. Telefon Ulica uwagi / szc Kod, miejsce zególne ws kazówki PODPIS zamieszkan ia 6 Zakreślając tę możliwość przenosi się podjęcie decyzji na inną osobę, której nazwisko i adres należy podać w wyznaczonym polu. Osobę tę należy poinformować o tym fakcie. Zaleca się podanie danych kontaktowych tej osoby. Zaleca się nosić dane kontaktowe tej osoby przy legitymacji dawcy organów. 7 Aby legitymacja dawcy organów była ważna, należy ją podpisać. Należy także podać datę. Decyzja o zgodzie lub jej braku na System wyrażania (domyślnej) zgody ­oddanie narządów możliwa jest także Osoba zmarła musi za życia wyrazić zgodę na pobranie narządów, np. w legitymacji dawcy organów. Jeśli zgoda nie została wyrażona, to o pobraniu narządów mogą ­decydować krewni. Podstawą do podjęcia decyzji jest znana lub domniemana wola zmarłego. za pośrednictwem dyspozycji pacjenta (Patientenverfügung) W dyspozycji pacjenta określa się, jakie czynności me­ dyczne mają być podjęte lub zaniechane, gdy osoba podpisująca dyspozycję nie jest już zdolna do podejmo­ wania decyzji. Dyspozycja pacjenta może zostać wykorzystana także do udokumentowania decyzji o zgodzie lub jej braku na oddanie narządów i tkanek. W tym celu zaleca się wy­ korzystać następującą formułę: Wyrażam zgodę na pobranie moich narządów po mojej śmierci do celów transplantacyjnych (lub: Wypełniłem(-am) legitymację dawcy organów). Jeśli zostanę uwzględniony(-a) jako dawca narządów – zgodnie z oceną lekarską w przypadku stwierdzonego, ostatecznego, nieodwracalnego ustania całkowitej funkcji kresomózgowia, móżdżku i pnia mózgu (tzw. śmierć mózgu) – i w związku z tym muszą zostać podjęte czynności lekarskie, które wykluczyłem(-am) w mojej dyspozycji pacjenta, to (alternatywnie) • pierwszeństwo ma zadeklarowana przeze mnie gotowość do oddania narządów • pierwszeństwo mają ustalenia w mojej dyspozycji pacjenta lub Nie wyrażam zgodny na pobranie moich narządów i tkanek po mojej śmierci do celów transplantacyjnych. Więcej informacji dotyczących dyspozycji pacjenta znajduje się w broszurze wydawanej przez Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów: „Dyspozycja pacjenta. Dolegliwość – choroba – umieranie. Jak mam określić, które działania medyczne mają zostać podjęte, gdy nie jestem zdolny do podejmowania decyzji?” pod adresem www.bmjv.de Regulacje prawne dotyczące pobierania ­narządów w Europie System wyrażania (domyślnej) zgody: Dania, Wielka Brytania, Litwa, Holandia, Rumunia, Szwajcaria System wyrażania (domyślnego) sprzeciwu: Belgia, Bułgaria, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Irlandia, Włochy, Chorwacja, Łotwa, Luksemburg, Norwegia, Austria, Polska, Portugalia, Szwecja, Słowenia, Słowacja, Hiszpania, Czechy, Turcja, Węgry, Cypr System podejmowania świadomej decyzji: Niemcy System wyrażania (domyślnego) sprzeciwu Jeśli zmarły nie wyraził za życia wyraźnego sprzeciwu odnośnie do pobrania narządów, np. w rejestrze sprze­ ciwu, to narządy do transplantacji mogą zostać pobrane. W niektórych krajach krewni mają prawo do sprzeciwu. System podejmowania świadomej decyzji Każdy obywatel powinien zweryfikować własną gotowość do oddania narządów i tkanek w oparciu o rzetelne informacje i potwierdzić swoją decyzję na piśmie. Publiczne i prywatne kasy chorych w Niemczech przekazują obecnie swoim ubezpieczonym jeszcze co dwa lata legitymację dawcy organów, która jest powiązana z wezwaniem do określenia w tym dokumencie, na piśmie, swojej decyzji. Można przy tym podjąć decyzję o wyrażeniu zgody lub jej braku na oddanie narządów i tkanek albo całkowicie zrezygnować z podjęcia decyzji. Bez względu na brzmienie ustawowych przepisów w kraju, w którym spędza się urlop – wskazane jest przed urlopem dołączyć wypełnioną legitymację dawcy organów do dokumentów potwierdzających tożsamość i porozmawiać o tej kwestii z najbliższym krewnym lub towarzyszami podróży. Wypełniona niemiecka legitymacja dawcy organów obowiązuje także w innych krajach. Aby osobista decyzja była zrozumiana i przestrzegana również za granicą, gdzie mówi się w obcym języku, Federalne Centrum Edukacji Zdrowotnej (BzgA) publikuje dla podróżnych arkusz legitymacji dawcy organów przetłumaczony na wszystkie 23 języki urzędowe UE. Więcej informacji dotyczących kwestii oddawania ­narządów i tkanek można znaleźć w języku niemieckim pod adresem: www.organspende-info.de.