INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W FALENTACH Żuławski Ośrodek Badawczy w Elblągu Tadeusz LIZIŃSKI, Marcin BUKOWSKI Anna WRÓBLEWSKA PODSTAWY METODYKI OCENY INWESTYCJI NA OBSZARACH WIEJSKICH Falenty 2015 WYDAWNICTWO ITP 3 SPIS TREŚCI Wstęp ....................................................................................................................... 5 I. OGÓLNA METODYKA OCENY INWESTYCJI NA OBSZARACH WIEJSKICH ........................................................................................................ 8 1. Podstawy teoretyczne oceny ekonomicznej przedsięwzięć inwestycyjnych ........ 8 1.1. Pojęcie i podstawowe cechy inwestycji ....................................................... 8 1.2. Metodyka ekonomiczno-finansowej oceny bezwzględnej przedsięwzięć inwestycyjnych ................................................................................. 9 1.3. Analiza efektywności kosztowej ................................................................ 11 1.4. Wskaźnik dynamicznego kosztu jednostkowego ....................................... 12 1.5. Analiza kosztów i korzyści ........................................................................ 13 1.6. Analiza wielokryterialna ............................................................................ 15 2. Metodyka wartościowania środowiska i efektów zewnętrznych w ocenie projektów inwestycyjnych ................................................................................. 16 2.1. Problem wartości środowiska .................................................................... 16 2.2. Koncepcja pełnej wartości ekonomicznej .................................................. 17 2.3. Metody szacowania (wyceny) dóbr i usług środowiskowych ................... 19 2.4. Zewnętrzne koszty środowiskowe ............................................................. 21 3. Metodyka oceny oddziaływania na środowisko ............................................... 23 4. Metodyczne podstawy zarządzania ryzykiem .................................................... 28 4.1. Zarządzanie ryzykiem ................................................................................ 28 4.2. Metody reagowania na ryzyko ................................................................... 29 5. Etapy oceny projektów inwestycyjnych ............................................................ 32 5.1. Struktura oceny projektu inwestycyjnego .................................................. 32 5.2. Kontekst społeczno-gospodarczy i środowiskowy projektu ...................... 33 5.3. Identyfikacja projektu ................................................................................ 34 5.4. Analiza wykonalności i rozwiązań alternatywnych .................................... 34 5.5. Analiza finansowa ...................................................................................... 35 5.6. Analiza ekonomiczna ................................................................................. 37 5.7. Ocena ryzyka ............................................................................................. 38 II. METODYKI SZCZEGÓŁOWE OCENY PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH ...................................................................................... 39 1. Metodyka oceny ekonomicznej przedsięwzięć w zakresie ochrony przeciwpowodziowej ................................................................................................ 39 2. Metodyka oceny przedsięwzięć w zakresie melioracji podstawowych i szczegółowych ................................................................................................. 42 4 2.1. Zalecenia dotyczące oceny ekonomicznej przedsięwzięć wodno-melioracyjnych ......................................................................................... 42 2.2. Nakłady i efekty procesu modernizacji systemów wodno-melioracyjnych ........................................................................................................... 43 2.3. Ocena ekonomiczna modernizacji systemów melioracyjnych na przykładzie systemów polderowych ......................................................... 44 3. Metodyka oceny przedsięwzięć w zakresie ochrony wód powierzchniowych, zaopatrzenia w wodę i sanitacji wsi ........................................................ 48 4. Metodyka oceny przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii ........ 51 5. Metodyka oceny przedsięwzięć w zakresie renaturyzacji ................................. 55 5.1. Koszty i korzyści projektów renaturyzacyjnych ......................................... 55 5.2. Metody szacowania kosztów i korzyści ..................................................... 58 6. Metodyka oceny przedsięwzięć w zakresie techniki i technologii rolniczej ..... 60 7. Metodyka oceny przedsięwzięć w zakresie dróg wiejskich i rolniczych .......... 64 Literatura ................................................................................................................ 66