Z zakresu języka angielskiego dla określonych działów biologii w

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE POZIOMY Z ZAKRESU JĘZYKA ANGIELSKIEGO
DLA OKREŚLONYCH DZIAŁÓW BIOLOGII W KLASACH DWUJĘZYCZNYCH:
Klasa I
Dział programu
I. Biologia – nauka o życiu
Temat
3. Systematyczny podział organizmów
Uczeń zna nazwy jednostek
systematycznych
4. Sposoby odżywiania się organizmów
Uczeń zna słownictwo:
odżywianie, samożywność,
cudzożywność,
pasożytnictwo
Uczeń zna słownictwo:
oddychanie, tlenowe,
beztlenowe, fermentacja
Uczeń wymienia przykłady
organizmów należących do
poszczególnych jednostek.
Uczeń zna definicje pojęć
wymienionych na poziomie
podstawowym
5. Sposoby oddychania organizmów
6. Sposoby rozmnażania się organizmów
III. Bakterie i wirusy. Organizmy beztkankowe
Poziom rozszerzający
Uczeń dodatkowo potrafi podać
definicję biologii i wybranych nauk
biologicznych.
Uczeń potrafi opisać budowę
komórki w języku angielskim i
podać funkcje wybranych struktur
k-kowych.
2. Komórkowa budowa organizmów
II. Jedność i różnorodność organizmów
Poziom podstawowy
Uczeń zna słówka: biologia,
cytologia i potrafi wymienić
trzy inne nauki biologiczne.
Uczeń zna angielskie
odpowiedniki struktur
komórkowych.
1. Biologia jako nauka
Uczeń zna definicje pojęć
wymienionych na poziomie
podstawowym
Uczeń zna słownictwo:
rozmnażanie, płciowe,
bezpłciowe
Uczeń zna definicje bakterii i
wymienia ich klasy
Uczeń zna definicje pojęć
wymienionych na poziomie
podstawowym
Uczeń potrafi podać drogi zakażenia
i sposoby ochrony przed
zakażeniami.
8. Protisty
Uczeń zna definicję Protista
Uczeń zna cechy życiowe Protista,
9. Glony – przedstawiciele trzech królestw
Uczeń zna podstawowe
słownictwo: glony, zielenice,
brunatnice, krasnorosty
10. Grzyby i porosty
Uczeń zna podstawowe
Uczeń zna cechy charakterystyczne
glonów: odżywianie, oddychanie,
rozmnażanie, środowisko życia,
podaje przykład wykorzystania
glonów w różnych dziedzinach.
7. Bakterie a wirusy
1
słownictwo dotyczące
grzybów i porostów.
IV. Świat roślin
V. Świat bezkręgowców
Uczeń wymienia cechy
charakterystyczne grzybów i
porostów.
Uczeń potrafi podać cechy tkanek
roślinnych (2)
11. Tkanki roślinne
Uczeń zna nazwy tkanek
roślinnych
12. Budowa i funkcje korzenia
Uczeń zna nazwy
poszczególnych części
(stref).
Uczeń potrafi opisać funkcje
korzenia.
13. Budowa i funkcje łodygi
Uczeń zna nazwy
poszczególnych części
Uczeń potrafi opisać funkcje łodygi.
14. Liść – wytwórnia pokarmu
Uczeń zna nazwy
poszczególnych części
Uczeń potrafi opisać funkcje liścia.
15. Mszaki
Uczeń zna przedstawicieli i
miejsca występowania
mszaków.
Uczeń wymienia cechy
charakterystyczne mszaków.
16. Paprotniki
Uczeń zna przedstawicieli i
miejsca występowania
paprotników.
Uczeń wymienia cechy
charakterystyczne paprotników.
17. Rośliny nagonasienne
Uczeń zna przedstawicieli i
miejsca występowania
nagonasiennych.
Uczeń wymienia cechy
charakterystyczne roślin
nagonasiennych.
18. Rośliny okrytonasienne
Uczeń zna przedstawicieli i
miejsca występowania
okrytonasiennych.
Uczeń zna nazwy tkanek
zwierzęcych
Uczeń wymienia cechy
charakterystyczne roślin
okrytonasiennych.
Uczeń potrafi podać cechy
charakterystyczne tkanek
zwierzęcych (2)
20. Gąbki i parzydełkowce
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
21. Płazińce i nicienie
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
Uczeń wymienia cechy gromady.
19. Tkanki zwierzęce
2
miejsca występowania.
VI. Świat kręgowców
22. Pierścienice
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
23. Stawonogi
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
24. Mięczaki
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia
przedstawicieli
bezkręgowców i kręgowców.
Uczeń wymienia cechy gromady.
26. Ryby – kręgowce wodne
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
27. Płazy – zwierzęta dwuśrodowiskowe
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
28. Świat gadów
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
Uczeń wymienia
przedstawicieli gromady i
miejsca występowania.
Uczeń wymienia cechy gromady.
25. Porównanie bezkręgowców i kręgowców
29. Ptaki – kręgowce latające
30. Świat ssaków
Uczeń wymienia cechy
bezkręgowców i kręgowców. Potrafi
wskazać różnice.
Uczeń wymienia cechy gromady.
3
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE POZIOMY Z ZAKRESU JĘZYKA ANGIELSKIEGO
DLA OKREŚLONYCH DZIAŁÓW BIOLOGII W KLASACH DWUJĘZYCZNYCH
Klasa II
Dział
I. Organizm człowieka.
Skóra – powłoka organizmu
II. Aparat ruchu
III. Układ pokarmowy
Temat
Poziom podstawowy
Poziom rozszerzający
1. Organizm człowieka jako
funkcjonalna całość
Uczeń zna słownictwo dotyczące czynności
życiowe człowieka.
Uczeń wymienia cechy charakterystyczna dla
Homo sapiens.
2. Budowa i funkcje skóry
Uczeń potrafi wymienić podstawowe funkcje
skóry.
Uczeń potrafi opisać budowę skóry.
3. Higiena i choroby skóry
Uczeń wymienia choroby skóry.
Uczeń potrafi zbudować wypowiedź na temat
higieny skóry
1. Budowa szkieletu. Szkielet
osiowy. Szkielet kończyn i
obręczy. Budowa kości.
Uczeń zna słownictwo: układ szkieletowy,
szkielet osiowy, szkielet obręczy kończyn,,
szkielet kończyny górnej i dolnej.
Uczeń potrafi opisać funkcje szkieletu.
2. Budowa i znaczenie mięśni
Uczeń wymienia nazwy grup mięśni.
Uczeń potrafi opisać funkcje mięśni.
3. Choroby aparatu ruchu
Uczeń zna nazwy chorób aparatu ruchu.
Uczeń potrafi opisać wybrane schorzenie /
dysfunkcje aparatu ruchu.
1. Pokarm – budulec i źródło
energii. Witaminy, sole
mineralne i woda.
2. Budowa i rola układu
pokarmowego
Uczeń zna słownictwo: białka, cukry, tłuszcze,
witaminy, sole mineralne. Potrafi wymienić
przykłady tych związków (np. wymienia
witaminy)
Uczeń wymienia poszczególne odcinki przewodu
pokarmowego.
Uczeń zna funkcje jakie poszczególne związki
pełnią w organizmie. Potrafi wymienić cukry
proste i złożone, witaminy rozpuszczalne w
wodzie i w tłuszczach.
Uczeń opisuje funkcje poszczególnych odcinków
przewodu pokarmowego.
3. Higiena i choroby układu
pokarmowego
Uczeń wymienia choroby układu pokarmowego i
podstawowe zasady higieny.
Uczeń zna funkcje poszczególnych odcinków
przewodu i narządów (wątroba, trzustka,
dwunastnica). Zna zasady profilaktyki.
4
IV. Układ krążenia
V. Układ oddechowy
VI. Układ wydalniczy
VII. Regulacja nerwowohormonalna
1. Budowa i funkcje krwi.
Krwioobiegi. Budowa i
funkcje serca.
Uczeń wymienia elementy morfotyczne krwi,
zna budowę serca, Zna nazwy: krwioobieg
płucny i ustrojowy.
Uczeń opisuje funkcje serca i zna przebieg
obiegów małego i dużego.
2. Choroby i higiena układu
krwionośnego
Uczeń wymienia choroby układu krwionośnego.
Uczeń potrafi opisać wybrane schorzenie układu
krwionośnego.
3. Układ limfatyczny.
Odporność organizmu.
Uczeń potrafi wymienić elementy budowy
układu limfatycznego. Podaje definicje
odporności.
Uczeń potrafi opisać funkcje układu
immunologicznego.
1.. Budowa i rola układu
oddechowego. Mechanizm
wymiany gazowej.
Oddychanie
wewnątrzkomórkowe.
Uczeń wymienia elementy układu oddechowego,
zna definicje oddychania komórkowego i
wymiany gazowej.
Uczeń potrafi opisać proces oddychania
komórkowego i funkcje układu oddechowego.
2. Higiena i choroby
układu oddechowego
Uczeń wymienia choroby układu oddechowego.
Uczeń potrafi opisać wybraną chorobę i zasady
higieny układu oddechowego.
1. Budowa i działanie
układu wydalniczego
Uczeń wymienia elementy i funkcje układu
wydalniczego.
Uczeń potrafi opisać funkcjonowanie układu
wydalniczego.
2. Higiena układu
wydalniczego
Uczeń wymienia zasady higieny układu
wydalniczego i jednostki chorobowe.
Uczeń potrafi opisać wybrane schorzenia układu
wydalniczego.
1. Układ hormonalny
Uczeń potrafi wymienić gruczoły dokrewne i
hormony.
Układ potrafi wymienić funkcje poszczególnych
gruczołów dokrewnych i hormonów.
2. Budowa i rola
układu nerwowego. Układ
obwodowy i ośrodkowy
.Odruchy.
Uczeń potrafi opisać elementy układu
nerwowego i odruchy.
Uczeń potrafi opisać układ nerwowy obwodowy
i ośrodkowy. Wymienia funkcje elementów
układu nerwowego.
3. Choroby i higiena
układu nerwowego
Uczeń wymienia choroby układu nerwowego.
Uczeń zna zasady higieny układu nerwowego.
Potrafi opisać objawy wybranej jednostki
chorobowej układu nerwowego.
5
VIII. Narządy zmysłów
IX. Rozmnażanie i rozwój
człowieka
X. Zdrowie a cywilizacja
1. Budowa i działanie
narządu wzroku. Higiena oka.
Uczeń opisuje budowę narządu wzroku .Zna
wybrane funkcje.
Uczeń opisuje wady wzroku i sposoby ich
korekcji.
2. Ucho – narząd słuchu
i równowagi. Higiena ucha.
Uczeń opisuje budowę narządu słuchu .Zna
wybrane funkcje.
Uczeń potrafi wymienić i opisać wybrane wady
słuchu.
3.. Zmysł powonienia, smaku i
dotyku
Uczeń zna słownictwo dotyczące zmysłów
powonienia, smaku i dotyku.
Uczeń potrafi opisać wybrany zmysł.
1. Układ rozrodczy żeński i
męski.
Uczeń zna budowę i funkcje poszczególnych
układów rozrodczych.
Uczeń potrafi opisać funkcjonowanie układu
rozrodczego męskiego i żeńskiego.
2. Higiena układu
rozrodczego.
Planowanie rodziny
Uczeń wymienia choroby układu rozrodczego.
Uczeń zna zasady profilaktyki chorób układu
rozrodczego.
3. Rozwój człowieka od
poczęcia do narodzin
Uczeń wymienia etapy rozwoju człowieka
Uczeń potrafi opisać prostymi słowami proces
rozwoju od poczęcia do narodzin –
wykorzystanie słownictwa z wcześniejszych
tematów.
4. Ciąża i poród
Uczeń zna etapy ciąży i i słownictwo dotyczące
porodu.
Uczeń potrafi zbudować krótką wypowiedź na
temat higieny okresu ciąży.
5.. Okresy rozwojowe
człowieka
Uczeń zna słownictwo dotyczące okresów
rozwojowych człowieka.
Uczeń potrafi zbudować krótką wypowiedź na
temat okresów rozwojowych człowieka..
1. Zdrowie fizyczne,
psychiczne i społeczne
Uczeń zna pojęcie zdrowia fizycznego,
psychicznego i społecznego.
Uczeń potrafi opisać na czym polega dbałość o
zdrowie psychiczne, fizyczne i społeczne.
2. Choroby zakaźne
i cywilizacyjne
Uczeń wymienia choroby zakaźne /
cywilizacyjne.
Uczeń potrafi opisać wybraną chorobę zakaźną /
cywilizacyjną.
3. Uzależnienia
Uczeń wymienia znane uzależnienia.
Uczeń potrafi zbudować wypowiedź nt.
uzależnień.
6
Klasa III
Dział programu
I. Mechanizmy dziedziczenia
Temat
1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody
2. Genetyka – nauka o dziedziczności
i zmienności
3. Budowa DNA i RNA.
4.Kod genetyczny i jego znaczenie
5. Podziały komórkowe
Poziom rozszerzający
Poziom podstawowy

potrafi na wybranym
przykładzie wymienić
przystosowania do życia w
określonym ekosystemie i
podać jego krótką
charakterystykę

uczeń potrafi opisać
zjawisko dziedziczności i
zmienności organizmu
potrafi wymienić funkcje
białek w organizmie

uczeń zna nazwy
ekosystemów (łąka,
las jezioro, morze)

potrafi
wymienić
przykładowe
organizmy,
charakterystyczne dla
danego ekosystemu

uczeń
podaje
definicje
genetyki,
wymienia
cechy
dziedziczne
i
niedziedziczne


uczeń podaje ogólną
definicję DNA i RNA

potrafi opisać funkcję tych
związków

wyjaśnia pojęcia:
„kod genetyczny”,
„gen”, „kodon”

omawia znaczenie kodu
genetycznego

zna nazwy podziałów
komórkowych

podaje definicje
chromosomu
opisuje znaczenie mitozy i
mejozy

7
6. Dziedziczenie cech
7. Dziedziczenie płci u człowieka.
II. Zmiany w materiale genetycznym
1. Mutacje
2. Organizmy zmodyfikowane genetycznie
3. Klonowanie


uczeń potrafi podać
info – czym zajmował
się Mendel
zna pojęcia;
homozygota,
heterozygota, cecha
dominująca i
recesywna,)

podaje
mutacji,

wymienia
mutacji,

wymienia
modyfikacje
i
choroby genetyczne

podaje
definicje
modyfikacji
genetycznej
organizmów

wyjaśnia
pojęcia:
klon i klonowanie
definicje


uczeń zna prawo czystości
gamet
uczeń wyjaśnia co oznacza:
homozygota, heterozygota,
fenotyp o genotyp

uczeń potrafi wyjaśnić na
czym polega hemofilia

uczeń opisuje na czym
polega wybrana mutacja

omawia proces modyfikacji
genetycznej

potrafi wyrazić swoją opinię
na temat zjawiska
klonowania
nazwę
8
III. Organizmy w środowisku
1. Czym zajmuje się ekologia?
2. Gatunek i zależności
wewnątrzgatunkowe
3. Cechy populacji
4. Antagonistyczne zależności
międzygatunkowe

uczeń wyjaśnia co to
jest ekologia

potrafi na przykładzie
omówić
wpływ
środowiska
na
organizm

uczeń
wyjaśnia
pojęcia;
gatunek,
endemit,
gatunek
kosmopolityczny,



uczeń
wymienia
cechy populacji i jej
definicje
uczeń
wymienia
przykłady stosunków
antagonistycznych
potrafi omówić na
przykładzie konkretną
formę

uczeń potrafi zbudować
samodzielną wypowiedź na
temat
najważniejszych
zagadnień ekologii

potrafi
na
dowolnym
przykładzie
omówić
zależności
wewnątrzgatunkowe

potrafi podać
poszczególnych
populacji

potrafi omówić cechy na
wybranej populacji

omawia wpływ migracji na
populacje

uczeń omawia wybrane
stosunki antagonistyczne

potrafi wskazać zależności
między wybranymi formami
definicje
cech
9
antagonistyczną,
5. Nieantagonistyczne zależności między
gatunkami
IV. Ekosystemy
1. Struktura
i funkcjonowanie ekosystemu

charakteryzuje
przystosowania
organizmów do
pasożytniczego trybu
życia

wymienia stosunki
nieantagonistyczne,

potrafi omówić na
przykładzie konkretną
formę
nieantagonistyczną,



2. Zależności pokarmowe


antagonizmu

potrafi omówić na
przykładzie konkretne
formy nieantagonistyczne,

charakteryzuje role grzyba
i glonu w plesze porostu
zna definicje: biotop i
biocenoza
ekosystemy sztuczne i
naturalne
sukcesja ekologiczna

uczeń potrafi opisać
strukturę i funkcjonowanie
ekosystemu na wybranym
przykładzie,
opisuje zjawisko sukcesji
ekologicznej
wyjaśnia pojęcia:
łańcuchy pokarmowe
poziomy pokarmowe
i sieci pokarmowe



uczeń potrafo samodzielnie
przedstawić zależności
pokarmowe i łańcuchy w
wybranym ekosystemie.
analizuje przykłady
powiązań pokarmowych we
wskazanym ekosystemie
10
3. Krążenie materii
i przepływ energii

potrafi omówić co się
dzieje z materią, a co
z energią w
ekosystemie

wyjaśnia, na czym polegają
produkcja pierwotna
i wtórna w ekosystemie

podaje definicję
biomu,
wymienia biomy,

charakteryzuje wybrany
biom
charakteryzuje piętra
roślinności w górach
4. Biomy

V. Ochrona przyrody

1. Zagrożenia różnorodności biologicznej

uczeń
wymienia
pośrednie
i
bezpośrednie
przyczyny
wymierania gatunków

na wybranych przykładach
wskazuje przyczyny
wymierania gatunków i
konsekwencje tego zjawiska
2. W obronie różnorodności biologicznej

podaje
przykłady
działalności
człowieka,
przyczyniające się do
spadku różnorodności
biologicznej

omawia zjawisko zanikania
różnorodności biologicznej
na konkretnym przykładzie
opisuje wpływ działalności
człowieka na wymieranie
gatunków
3. Ochrona przyrody w Polsce
4. Ochrona gatunkowa w Polsce

wymienia czynne i
bierne sposoby
ochrony przyrody
* wymienia kilka gatunków
chronionych (roślin i zwierząt)


omawia sposoby ochrony
przyrody podejmowane na
mniejszą i większą skalę

na przykładzie wybranego
ekosystemu analizuje
ochronę gatunkową fauny i
flory
11
5. Ochrona przyrody na świecie
VI. Wpływ człowieka na środowisko

podaje definicje parku
narodowego i
wymienia cechy
charakterystyczne

wymienia różne formy
ochrony przyrody na
świecie, uwzględnia
konkretne przykłady

wymienia
zanieczyszczenia
środowiska: naturalne
i powstałe w wyniku
działań ludzi
omawia problem
globalnego ocieplenia
wskazuje źródła
zanieczyszczeń
powietrza w
najbliższej okolicy
wymienia źródła
zanieczyszczenia wód
i sposoby ich ochrony
wymienia źródła
zanieczyszczenia gleb
i sposoby ich ochrony
uczeń buduje
samodzielną
wypowiedź na temat
ochrony środowiska
w życiu codziennym
wyjaśnia co to są
opakowania
ekologiczne

uczeń omawia na
konkretnych przykładach
zjawiska zanieczyszczenia
powietrza, wód, gleby i
środowiska,
potrafi opisać konsekwencje
zanieczyszczeń na
konkretnych przykładach,
opisuje sposoby ratowania
środowiska na wybranym
przykładzie,
przygotowuje prezentacje
multimedialną w języku
angielskim nt. ochrony
środowiska
1. Zanieczyszczenie
i ochrona atmosfery

2. Wpływ człowieka na stan czystości wód
3. Zagrożenia gleb
i ich ochrona



4. Ochrona środowiska na co dzień





12