20 papierosów dziennie

Palenie tytoniu
Statystyki
Według WHO, papierosy pali 1,3 miliarda ludzi:
25% całej populacji na świecie. Palenie
zabija co roku ponad 4 mln. ludzi.
Na choroby, będące wynikiem palenia tytoniu, co 8 min. umiera
człowiek.
każdego roku na choroby spowodowane paleniem tytoniu umiera
w Polsce przedwcześnie około 100 tysięcy ludzi.
Ok.10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów
dziennie. Prawie 5 mln. spośród tych osób pali dłużej niż 20 lat.
w Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i
dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180.000 dzieci.
Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym środkiem
rakotwórczym na świecie.
Męska część społeczeństwa
polskiego zajmuje w Europie
3 miejsce (41% palaczy – 20
papierosów/dzień) ).
Wyprzedzają nas tylko Grecy
(49% palących) i Hiszpanie
(45% amatorów nikotyny).
W pozostałych krajach
procent palaczy wynosi od
29 do 40. Ten najniższy
wskaźnik osiągnęli
mieszkańcy Wielkiej Brytanii.
Polki, zajmując czwarte miejsce
od końca (22% palących 14
papierosów/dzień), dzieląc je z
Francuzkami i Belgijkami.
Mniejszy procent palących
kobiet mieszka tylko w Finlandii
(20%) i w Niemczech (21%).
W pozostałych krajach procent
palących kobiet jest wyższy i
wynosi od 24 do 31.
Według badań Światowej Organizacji Zdrowia w 2020 roku
palenie tytoniu stanie się najpoważniejszym problemem
zdrowotnym.
Najwięcej palących żyje w krajach Azji Wschodniej i Europie.
Najczęściej pali się w krajach wysoko rozwiniętych, mimo iż od
lat 70. obserwuje się tu tendencję spadkową. W tym samym
czasie w krajach średnio rozwiniętych zaobserwowano prawie
50% wzrost konsumpcji produktów tytoniowych, a w krajach
nisko rozwiniętych spożycie papierosów nie zmieniło się
zasadniczo w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat.
Wiek…
sięgnięcie po pierwszego papierosa
następuje nierzadko w bardzo
wczesnym wieku. Szacuje się,
że pierwsze próby palenia mają
miejsce w wieku 7 - 8 lat w
przypadku chłopców i w wieku
12 - 13 lat w przypadku dziewcząt.
dzieci, których rodzice palą,
wcześniej sięgają po tą używkę
szacuje się, iż dzieci w Polsce
wypalają rocznie 3-4 mld sztuk papierosów.
Przeciętny Polak powyżej piętnastego roku życia
wypala średnio 3620 papierosów.
Konwencja WHO dla
ograniczenia zdrowotnych
następstw palenia tytoniu
Państwa, które podpisały traktat zobowiązane są m.in. do:
wprowadzenia zakazu reklam tytoniu, jeżeli nie ma takiego zapisu w
prawie danego państwa
nakłonienia producentów papierosów do zwiększenia ostrzeżeń
zdrowotnych na paczkach, tak aby zajmowały one co najmniej 30%
jednej strony opakowania
ograniczenia albo zakazu palenia w wielu typach miejsc publicznych
oraz proszone o:
zwiększenie podatków na tytoń
Statystyki
 Tendencja spadkowa:


Mężczyźni ↓ o 9 %
Kobiety ↓ o 1 %
 Osoby mocno uzależnione
(20 papierosów dziennie):


60 % palących mężczyzn
30 % palących kobiet
Statystyki
 Osoby młode (15 –
29 lat):
 15 % kobiet
 26 % mężczyźni
 Najpopularniejsza
grupa wiekowa: 30
– 49 lat:
 29 % kobiet
 44 % mężczyzn
 Osoby ok. 70 roku
życia:
 co 6 mężczyzna
 co 30 kobieta
Odsetek dziewcząt w Polsce w
wieku 13 i 15 lat palących tytoń
Statystyki
.
Liczba (w tysiącach) przedwczesnych (w wieku 35–69 lat) zgonów na
choroby odtytoniowe populacji mężczyzn i kobiet w Polsce, 1955–2000.
Wydatki na papierosy
 palacz traci (w PLN):
 po 6 miesiącach 900 wieża hi-fi
 po roku 1.825 telewizor
 po 2 latach 3.650 wczasy
zagraniczne
 po 3 latach 5.475 nowe meble
 po 10 latach 18.250 samochód
miejski
 po 20 latach 36.500 domek
letniskowy
Dlaczego palimy?
 przyczyny psychosocjologiczne
 nawiązywanie kontaktu z
innymi
 przezwyciężenie dystansu
 wspólna towarzyska rozrywka
 przyczyny farmakologiczne
 uspokaja
 zwiększenie koncentracji
 uczucie relaksu i odprężenia
Zespół uzależnienia od tytoniu
 Uzależnienie od tytoniu to
przewlekła, nawracająca
choroba, wymieniona w
międzynarodowej
klasyfikacji chorób jako
zaburzenia psychiczne i
zaburzenia zachowania
spowodowane paleniem
Mechanizm uzależniania
W ciągu 8 sekund od momentu "zaciągnięcia się" dymem,
nikotyna trafia do mózgu palącej osoby, pobudzając
wydzielanie dopaminy - substancji odpowiedzialnej za
doznawanie "przyjemności" związanej z paleniem i
oddziałując na noradrenalinę, mającą wpływ na krótkotrwałe
ożywienie i pobudzenie aktywności organizmu. Mózg z
czasem przyzwyczaja się do działania nikotyny, a jej brak
powoduje przykre objawy abstynencji, spowodowane
spadkiem poziomu dopaminy i noradrenaliny. Aby złagodzić
uczucie owego głodu, rozdrażnienia, sięga się po kolejnego
papierosa…
Najważniejsze składniki dymu tytoniowego:
nikotyna – odpowiedzialna za uzależnienie
farmakologiczne
tlenek węgla – (2-6%) zmniejsza zawartość tlenu
we krwi, utrudniając pracę serca
substancje kancerogenne – powodujące
mutacje materiału genetycznego, inicjują oraz
pobudzą rozwój nowotworów, m.in.: nitrozaminy,
metale ciężkie, estry kwasów tłuszczowych,
promieniotwórcze pierwiastki, czy węglowodory
aromatyczne.
substancje drażniące – niszczą rzęski nabłonka
wyściełającego oskrzela, m.in.: fenol i krezol
Nikotyna (i nawet mucha nie
siada )
 substancja silnie uzależniająca
(porównywana do kokainy i
heroiny)
 przyspiesza akcję serca, zaburza
jego rytm
 powoduje nadciśnienie krwi
 działa obkurczająco na ściany
naczyń krwionośnych
 stosuje się ją m.in. w
mieszankach z innymi związkami
jako środek owadobójczy
 zmienia działanie genu P53
chroniącego przed
powstawaniem nowotworów
Nikotyna – działanie „pozytywne”
 w małych dawkach działa stymulująco
 powoduje wzmożone wydzielanie
adrenaliny (min. zanik bólu i głodu,
rozszerzone źrenice)
 uczucie lekkości
 zmiana percepcji, zmiana
postrzegania otoczenia.
Tlenek węgla
 powoduje pojawienie się
karboksyhemoglobiny
 u osób niepalących wynosi około 1%,
 u umiarkowanych palaczy około 5%,
 do 15% u osób wypalających duże
ilości tytoniu (około 1/6 hemoglobiny
jest niezdolna do transportu tlenu)
 poraża układ enzymów oddechowych,
otaczających każdą żywą komórkę
(utrudnia jej lub uniemożliwia
oddychanie i wymianę gazową)
 utrudnia dopływ tlenu i składników
odżywczych do mięśnia sercowego,
 doprowadza do:




zawału,
choroby niedokrwiennej serca
miażdżycy naczyń tętniczych
nadciśnienia
Wpływ na organizm
Wpływ na organizm - rak płuc
ponad 90% przypadków związanych
jest z kancerogennym działaniem
dymu tytoniowego
 palenie bierne
 ryzyko jest zależne od liczby
wypalanych papierosów w ciągu doby i
czasu trwania nałogu
Odsetek palących i chorych na raka płuc
35 – 69 lat
70 lat +
Wszyscy
Mężczyźni
93,9 %
90,3 %
92,5 %
Kobiety
68,8 %
68,9 %
68,8 %
Wszyscy
88,7 %
84,3 %
86,8 %
Rak krtani i jamy ustnej
 rak krtani
 głównie u mężczyzn między 50 a
70 rokiem życia
 znacznie częściej występuje
wśród palaczy niż osób
niepalących
 rak jamy ustnej
 rozwija się na języku, w jamie
ustnej, na policzku, w dziąśle, na
podniebieniu
 występowaniu sprzyja palenie
tytoniu, nadużywanie alkoholu,
próchnica zębów
Rak pęcherza moczowego i nerek
 ryzyko jest przeciętnie
5 razy większe niż u
osób niepalących
 zależy od ilości
wypalanych
papierosów
 50% przypadków raka
pęcherza moczowego
u mężczyzn, a 25% u
kobiet
Układ krążenia
 palenie tytoniu wywiera silny
miażdżyco rodny wpływ na
tętnice
 substancje zawarte w dymie
tytoniowym dostając się do
płuc, dalej do krążenia,
powodują uszkodzenie
śródbłonka tętnic i zwiększoną
gotowość zakrzepową krwi
 bierne palenie papierosów
przyczynia się do powstania
miażdżycy
 u mężczyzn, którzy zaczęli
palić przed 15 rokiem życia i
palili 15-24 papierosów
dziennie, ryzyko wystąpienia
choroby wieńcowej jest 10krotnie większe
Układ oddechowy
Układ oddechowy - przewlekła obturacyjna
choroba płuc
 Substancje chemiczne zawarte w
dymie działają toksycznie oraz
drażniąco na nabłonek oddechowy,
utrudniając czynności oczyszczania
oskrzelików i oskrzeli oraz powoduje
zaleganie wydzieliny z następowym
przewlekłym zapaleniem oskrzeli
 wielkość dawki = większe narażenie
 palenie fajek czy cygar - mniejszą
chorobowość i umieralność niż u
palaczy papierosów, ale istotnie
wyższą niż u populacji niepalącej
 Zwiększone ryzyko wystąpienia
POChP → bierne palenie tytoniu
Rozedma płuc
Choroba wrzodowa
 składniki dymu
tytoniowego mają
bezpośredni wpływ na
powstawanie
wrzodów.
 częstsze nawroty,
trudniejsze gojenie
wrzodu
 w 70% częściej niż
osoby niepalące
Impotencja u mężczyzn
 zwiększone ryzyko impotencji o
ponad 50% w przedziale wieku 30-49
lat
 problem ok. 115 tys. Polaków w
wieku 30-49
 U ponad 20% zbyt niskie ciśnienie
krwi w naczyniach krwionośnych =
zmniejszenie ilości krwi
dopływającej do prącia
 zmniejszenie objętości nasienia
 zmniejszenie liczby plemników
 nieprawidłowości kształtu
plemników
 upośledzenie ruchliwości plemników
Ciąża i rozwój płodu
 utrudnienie zapłodnienia
 zwiększenie ryzyka
samoistnego poronienia
 zwiększenie ryzyka
obumarcia płodu i zgonu
dziecka w okresie
okołoporodowym
 niedorozwój płodu
(mniejsza masę
urodzeniową)
 wpływ na późniejszy rozwój
fizyczny i intelektualny
dziecka
Efekty palenia kobiety w ciąży
 dziecko nie otrzymuje
wystarczającej ilości tlenu,
który jest potrzebny do
prawidłowego wzrostu i
rozwoju,
 kontakt z 4.000 substancji
chemicznych, w tym 40
rakotwórczymi
 niższa waga urodzeniowa
dziecka
 obniżenie odporności
dziecka
Efekty palenia kobiety w ciąży
 Zwiększone ryzyko:
 samoistnego poronienia,
 porodu przedwczesnego,
 krwawień z dróg rodnych,
łożyska przodującego,
 przedwczesnego odklejenia
łożyska pęknięcia błon
płodowych
 ciąży pozamacicznej
 urodzenia martwego dziecka,
 wczesnej śmierci noworodka
 zespołu nagłej śmierci
niemowlęcia (tzw. śmierci
łóżeczkowej).
Bierne palenie
Bierne palenie - występuje,
gdy dym z wyrobu
tytoniowego używanego
przez jedną osobę oraz
dym przez nią
wydychany zostaje
wdychany przez innych.
 "second hand smoker",
co dosłownie oznacza:
"palacz z drugiej ręki".
Bierne palenie
 rocznie umiera w Polsce 1000
osób, natomiast w Stanach
Zjednoczonych 53000
 wypalany papieros wydziela 2
razy więcej dymu ze strumienia
bocznego niż głównego
 w dymie znajduje się ponad 3000
trujących substancji chemicznych
(wchłaniane w małych dawkach,
po dłuższym czasie kumulują się)
 boczny strumień dymu
tytoniowego zawiera 35 razy
więcej dwutlenku węgla i 4 razy
więcej nikotyny niż dym wdychany
przez aktywnych palaczy.
Skutki zdrowotne biernego palenia
 zwiększone ryzyko wystąpienia
raka płuc i chorób serca u osób
niepalących
 łzawienie oczu, podrażnienie
błony śluzowej nosa,
 kaszel, nawracające zakażenia
układu oddechowego,
 uczulenia i w konsekwencji
astmę
 nieżyt oskrzeli, zapalenie płuc,
 zapalenie migdałków
podniebiennych, zapalenie
zatok obocznych nosa,
 obturacyjne zapalenie oskrzeli i
astmę oskrzelową
Korzyści zdrowotne po rzuceniu
palenia
 Po rzuceniu palenia w
ciągu kilku dni odzyskasz
smak i węch.
 Po rzuceniu palenia
odzyskasz bardziej
regularny i naturalny
oddech.
 Po rzuceniu palenia
odzyskasz bardziej
miarowy rytm życia,
prawdziwie ożywczy sen
Kwestionariusz Fagerströma
 określany także jako
kwestionariusz uzależnienia
od nikotyny
 pozwala ocenić stopień
uzależnienia od nikotyny na
podstawie wywiadu
 składa się z 6 pytań, za
każdą z odpowiedzi można
otrzymać od 0 do 3 punktów.
Maksymalna liczba punktów
wynosi 10.
Kwestionariusz Fagerströma
Jak szybko po przebudzeniu zapala Pan/Pani pierwszego papierosa?




do 5 minut - 3 punkty
6 - 30 minut - 2
31 - 60 - 1
powyżej 60 minut - 0
Czy ma Pan/Pani trudności z powstrzymaniem się od palenia w miejscach, w których jest to zakazane?


tak - 1
nie - 0
Z którego papierosa jest Panu/Pani najtrudniej zrezygnować?


Z pierwszego - 1
Z każdego innego - 0
Ile papierosów wypala Pan/Pani w ciągu dnia?




mniej niż 11 - 0
11 - 20 - 1
21-30 - 2
powyżej 31 -3
Czy częściej pali Pan/Pani papierosy w ciągu pierwszych godzin po przebudzeniu, niż w pozostałej części dnia?


tak - 1
nie - 0
Czy pali Pan/Pani papierosy nawet wtedy, kiedy jest Pan/Pani tak chory/a że musi Pan/Pani leżeć w łóżku przez
większość dnia?






tak - 1
nie – 0
Interpretacja wyników:
suma punktów 0 - 3 świadczy o niskim stopniu uzależnienia od nikotyny
suma punktów 4 - 6 świadczy o średnim stopniu uzależnienia od nikotyny
suma punktów powyżej 6 punktów świadczy o silnym stopniu uzależnienia od nikotyny.
Dzień Bez Papierosa
 święto obchodzone 31 maja
 obchodzony od 1988 roku
 od 1991 roku jest
obchodzony również w
Polsce
 co roku z tej okazji odbywają
się festyny
 dzień ten jest elementem
planu Europy wolnej od
dymu tytoniowego, który to
plan został przyjęty na
Konferencji WHO w 1988
roku.
Dzień Bez Papierosa
 uświadomienie ryzyka jakie
wiąże się z paleniem tytoniu
 poruszane są aspekty:
 zdrowotne
 społeczne
 ekonomiczne
 prezentacja najnowszych
osiągnięć i metody w
dziedzinie walki z nałogiem
nikotynowym.
 pokazanie modelu życia bez
papierosa
 metody walki tytoniem
Międzynarodowy Dzień Rzucania
Palenia Tytoniu
 obchodzony co roku w
trzeci czwartek
listopada
 w Polsce obchodzony
jest on od 1991 roku
 organizacja akcji
promujących rzucanie
palenia - bezpłatne
porady lekarzy czy
festyny w dużych
miastach
Międzynarodowy Dzień Rzucania
Palenia Tytoniu
 uruchomiono stronę
internetową
www.ileprzepalasz.pl
 kalkulator przeliczający
ile pieniędzy palacz
wydaje na papierosy w
ciągu dnia, miesiąca
lub roku.
 przeliczenie po jakim
czasie od rzucenia
palenia palacz będzie
mógł kupić np. nowy
telefon, telewizor,
samochód
Leczenie farmakologiczne - Nikotynowa terapia
zastępcza (NTZ)
 w Polsce dostępna jest pod
postacią:
 gumy do żucia zawierającej
nikotynę
 plastra przyklejanego na skórę
zawierających nikotynę
 Celem NTZ jest:
 złagodzenie głodu nikotyny
 zapobieganie wystąpieniu objawów
odstawienia, przy stosowaniu
małych nie wywołujących
uzależnienia dawek nikotyny.
 NTZ zwiększa szansę rzucenia
palenia około dwukrotnie,
skuteczność zwiększyć można
stosując dwa produkty
jednocześnie
Leczenie farmakologiczne - leki antydepresyjne
BUPROPION
 podnosi poziom
dopaminy i
noradrenaliny w mózgu
 działa w mózgu
podobnie jak nikotyna
 dopuszczono do jego
stosowania w USA,
Kanadzie i Meksyku a
także w Polsce
Jak rzucić palenie? – metody
niekonwencjonalne
 hipnoza
 akupunktura
 środki pomocnicze:
 atrapy papierosów,
 specjalne filtry,
 płyny do płukania ust
pogarszające smak
papierosów
Dziękujemy za uwagę
•
Wiktoria Brześcińska kl 1 a