SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI

Główne problemy zdrowotne w Łodzi.
Problemy zdrowotne, jakie wzięto pod uwagę przy planowaniu działań profilaktycznych zostały
wybrane na podstawie analizy epidemiologicznej dla regionu łódzkiego.
Od początku lat 90-tych choroby układu krążenia oraz nowotwory złośliwe są głównymi
przyczynami zgonów na świecie, w Polsce, w tym również w Łodzi.
Struktura przyczyn zgonów w woj. łódzkim w 2008r.
Pozostałe
6%
Nowotwory złośliwe
22%
Choroby ukł.
krążenia
46%
Choroby zakaźne
1%
Przyczyny
zewnętrzne
6%
Stany niedokładnie
określone
9%
Choroby ukł.
trawiennego
5%
Choroby ukł.
oddechowego
5%
Wśród przyczyn zgonów, oprócz chorób układu krążenia i nowotworów złośliwych, wysoki
odsetek od wielu lat wykazują zewnętrzne przyczyny zgonów (urazy i wypadki).
Niekorzystnie dla województwa łódzkiego przedstawia się sytuacja w zakresie zgonów
z powodu chorób układu oddechowego (5,1% wszystkich zgonów) i układu trawiennego (4,5%
wszystkich zgonów).

Choroby układu krążenia w 2008 r. były przyczyną 45,6% wszystkich zgonów w Polsce,
46,6 % ogółu zgonów w województwie łódzkim, a 46,4 % wszystkich zgonów w Łodzi.
Współczynnik zgonów na 10 tys. w 2008 r. wynosił: w Polsce - 45,4, w woj. łódzkim 56,8
(w 2007 r. – 58,1) zaś w Łodzi 59,6 (w 2007 r. – 58,8) i był jednym z najwyższych
w województwie. W woj. łódzkim wśród chorób układu krążenia dominują inne choroby
serca (4296 zgonów) i choroby naczyń mózgowych (3951 zgonów).

Drugą w kolejności przyczyną zgonów w Polsce stanowią nowotwory złośliwe (25,2 %
wszystkich zgonów). W 2008 r. dla mieszkańców województwa łódzkiego stanowiły one
22 % wszystkich zgonów (26,1% zgonów mężczyzn i 23,3% kobiet). Na drugim miejscu
w kraju wśród przyczyn zgonów znajdują się nowotwory, które w 2008 roku stanowiły
25,2% ogólnej liczby zgonów. Wskaźnik zgonów z powodu nowotworów na 10 tys.
mieszkańców najwyższy w kraju w 2008 r. jest w województwie łódzkim i wynosił 27,5,
w tym dla Łodzi – 32,2 przy średnim dla Polski 25,1.
Wskaźnik zgonów na 10 tys. ludności z powodu nowotworów złośliwych był wyższy
w grupie mężczyzn (32,02) niż w grupie kobiet (23,26). Najczęstszymi przyczynami zgonów
z powodu nowotworów złośliwych u mężczyzn są: rak płuca, żołądka, stercza, jelita
grubego; a u kobiet: rak piersi, płuca, jelita grubego, szyjki macicy.

Cukrzyca stanowi poważny problem medyczny, społeczny i ekonomiczny zarówno
ze względu na jej rozpowszechnienie, konieczność wieloletniego kosztownego leczenia, jak
i liczne powikłania. Należy do najczęstszych przyczyn zgłaszalności pacjentów do poradni
podstawowej opieki zdrowotnej.
W 2009 r. w woj. łódzkim z powodu cukrzycy leczonych było 35 508 osób w wieku powyżej
19 lat, w tym ok. 42 % leczonych insuliną. Najwyższy odsetek leczonych (39,3%) z powodu
cukrzycy to pacjenci w wieku 65 i więcej.
Wskaźnik leczonych z powodu cukrzycy na 10 tys. mieszkańców woj. łódzkiego w 2009 r.
wynosił 480,6 (dla Łodzi 578,3), w tym leczonych insuliną 200,6 (dla Łodzi 281,6) .
W woj. łódzkim z powodu cukrzycy pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w
2009 roku pozostawało 99 087 osób w wieku powyżej 19 lat, w tym 41 369 leczonych
insuliną.

Jednym z istotnych problemów zdrowotnych ostatnich lat są także zaburzenia psychiczne.
W ciągu 10 lat w Polsce liczba osób z zaburzeniami psychicznymi wzrosła o 1/3 i wynosi
ok. 800 tys. osób. W woj. łódzkiego widoczny jest wzrost liczby leczonych w poradniach
zdrowia psychicznego: w 1999r. wskaźnik na 10 tys. ludności wynosił - 72,2, w 2009 r. –
81,8 (2008 r. – 67,3). Ogółem leczono 80 636 osób, tj. o 2 358 więcej niż w roku ubiegłym.
Wzrosła również liczba leczonych po raz pierwszy z 17 140 osób w 2008 roku do 20 779
w 2009 roku. Największy odsetek leczonych (25,5 %) stanowią pacjenci z zaburzeniami
nerwicowymi związanymi ze stresem. Ponad 12 % to pacjenci ze schizofrenią , natomiast
11,7 % to pacjenci z zaburzeniami psychotycznymi. Ponad 62 % pacjentów leczonych
w poradniach zdrowia psychicznego to osoby w wieku 30 – 64 lat.
Wzrosła w porównaniu do roku ubiegłego o 2 084 osoby liczba leczonych w poradniach
odwykowych. W 2009 roku leczono ogółem 15 906 osób, w tym po raz pierwszy 8655 osób.
Liczba leczonych po raz pierwszy wzrosła o 1571 osób. Największy odsetek (72,2 %)
leczonych stanowią pacjenci z zespołem uzależnienia. Ponad 79 % leczonych to pacjenci
w wieku 30 – 64 lat.

Problemem zdrowotnym stała się również grypa (a szczególnie powikłania pogrypowe),
która jest ostrą, wirusową chorobą zakaźną. Podstawową metodą walki z grypą są
szczepienia ochronne. W Polsce mimo znacznej zapadalności na grypę (ok. 3 miliony osób
rocznie) i wzrastającej liczby zgonów z powodu powikłań pogrypowych (ostatnie lata
powyżej 1000 osób), W 2009 r. w woj. łódzkim wskaźnik zachorowań na grypę wynosił
3688,8 na 100 tys. ludności. Najniższy w Polsce był w woj. świętokrzyskim – 805,9 przy
średnim krajowym – 2834,8.

Choroby płuc: Gruźlica pozostaje nadal problemem zdrowotnym na terenie województwa.
W poradniach gruźlicy i chorób płuc leczono w 2009 roku z powodu gruźlicy płuc
i pozapłucnej 997 osób. Wskaźnik leczonych wzrósł z 3,6 na 10 tys. mieszkańców w 2008 r.
do 3,9 w 2009 roku. W roku sprawozdawczym odnotowano również wzrost wskaźnika
zachorowalności na gruźlicę płuc i pozapłucną z 2,5/10 tys. mieszkańców do 3,1/10 tys.
mieszkańców.
W poradniach zarejestrowano również 11 499 osób ze zwiększonym ryzykiem
zachorowania, co stanowi 9,7 % wszystkich leczonych na choroby płuc.
2
W Polsce z powodu POChP rocznie umiera ok. 15 tys. osób. W woj. łódzkim chorzy leczeni
z powodu POChP stanowią 20% leczonych na choroby układu oddechowego. Choroba staje
się obciążeniem społecznym, z jej powodu co roku przyznaje się ok. 20 tys., rent
inwalidzkich (głównie dla osób w wieku 50 -60 lat). Jest to choroba o wyraźnym związku
z paleniem papierosów. Dotyczy głównie palaczy, którzy stanowią 80 - 90% chorych.
Choroba częściej występuje u mężczyzn i u osób w starszym wieku.
Woj. łódzkie posiada jeden z najwyższych wskaźników zgonów z powodu chorób układu
oddechowego tylko województwo mazowieckie posiada (6,7) przy średnim dla Polski (5,1).
W 2009 r. w stosunku do roku ubiegłego wzrosła liczba leczonych z powodu innych chorób
układu oddechowego, w szczególności z powodu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
(wzrost o 5 364 osoby ), z powodu astmy (wzrost o 10 398 osób) oraz nowotworów układu
oddechowego (wzrost o 852 osoby). Ogółem z powodu gruźlicy i innych chorób układu
oddechowego leczono w poradniach gruźlicy i chorób płuc w 2009 roku 119 092 osoby,
tj. o 26 226 więcej niż w 2008 roku, co stanowi wzrost o 28,2 %.

Wybrane choroby u dzieci
Pod opieką lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w 2009 roku pozostawało 149 334 dzieci
w wieku 0 – 18 lat, u których stwierdzono schorzenia przewlekłe, tj. o 19 433 dzieci więcej
niż w 2008 roku. Najczęstszym schorzeniem u dzieci są alergie (21,9 %) oraz zniekształcenia
kręgosłupa (18,9 %). Wysoki odsetek (12,2 %) stanowią również zaburzenia refrakcji i
akomodacji oka i otyłość (7,3%).
Nadwaga i otyłość: Z analizy badań dzieci łódzkich wynika, że nadmierna masa ciała, w tym
nadwaga i otyłość, dotyczą średnio 15,1% i 3,7% badanej populacji. U chłopców zarówno
nadwaga, jak i otyłość, w porównaniu z dziewczętami występowała istotnie częściej
(u chłopców odpowiednio 17% i 4,4%; u dziewcząt odpowiednio 13,2% i 2,9%).
W odniesieniu do wymienionych chorób niezmiernie ważną rolę odgrywa odpowiednio
wcześnie podjęta profilaktyka i promocja właściwych zachowań zdrowotnych. Istotne jest
również wykrywanie chorób we wczesnym stadium rozwoju, co zwiększa szansę ich wyleczenia.
W celu redukcji zachorowalności i umieralności mieszkańców Łodzi z powodu chorób, które
stanowią największy problem zdrowotny, prowadzone są badania profilaktyczne
w ramach programów finansowanych z budżetu Miasta Łodzi lub ze środków Narodowego
Funduszu Zdrowia:
Opracowano na podst. „Wokół zdrowia Województwo Łódzkie na tle Polski” – Wojewódzkie Centrum Zdrowia
Publicznego w Łodzi, Łódź, 2010.
3