Komunizm międzywojenny- ogłoszono: nacjonalizacje przemysłu, transportu, handlu. Upaństwowienie zabranie przez państwo własności prywatnej . ze zmilitaryzowanych zakładów zabierano towar bez zapłaty robotników i chłopów broniących swojej pracy rozstrzeliwano. Nowa polityka ekonomiczna wprowadzona przez Lenina :na wsiach wprowadzano podatek żywnościowy, pozwolono chłopom na sprzedaż nadwyżek plonów na wolnym rynku, zezwalano na powstanie małych sklepików i przedsiębiorstw prywatnych. Józef Stalin środki do zdobycia władzy: sfałszowanie procesów politycznych oskarżenie o zdradę lub pospolite morderstwa przeciwników Stalina, zmuszenie do emigracji swojego największego wroga Lwa Trockiego, wyeliminowanie dawnych towarzyszy walki z caratem, powstanie służby NKWD. Przyczyny wybuchu wojny w Hiszpanii: spory pomiędzy lewica a nacjonalistami, bunt oddziałów hiszpańskich z den Francisco Franco na czele. Przyczyny stania się Niemców potęga gospodarki: przestawienie pod rządami Hitlera gospodarki na produkcje zbrojeniowa, tworzenie się sil lotniczych w Luftwaffe, wprowadzenie powszechnej służby wojskowej, powiększenie się armii niemieckiej w Wehrmachtu , wyrażenie zgody przez wielka brytanie na rozbudowę Kriegsmarine marynarki wojennej, dynamiczny rozwój przemysłu zbrojeniowego, zmniejszenie się bezrobocia, wprowadzenie powszechnego obowiązku pracy . Tereny przyłączone do Niemiec: zagłębię sarry, Czechy, Austria. Oraz na mocy traktatu w Monachium Czechosłowacje Przyczyny kryzysu Włoch po 1 wojnie światowej: kryzys gospodarki, duża strata w armii, szerzenie się nastrojów narodowych, strajki robotników, bezrobocie, tworzenie się związków kombatanckich, zwanych fascio z Banito Mussolini na czele, organizacje faszystowskie zjednoczone w Narodowa Partie Faszystowska. Rządy Mussoliego: Wielka Rada faszystowska sprawowała władze z decydującym jego głosem, władza dyktatorska, wprowadzenie terroru politycznego, zakaz działalności wszystkich partii porucz faszystowskiej, nacisk na propagandę, przyjęcie przez niego tytułu wodza- duce, nawiązanie do dawnego cesarstwa rzymskiego, Włochy państwo totalitarne, wprowadzenie roboty publicznej, Poglądy głoszone przez Hitlera: uważał ze mieszanina ras jest obniżeniem poziomu człowieczeństwa, aryjczyk największa rasa , zagarnięcia sąsiadów niszczenie żydów, zjednoczenie Niemiec zdobycie władzy przez Hitlera: wspaniale przemówienia, obietnice, propaganda partii hitlerowskiej, , obietnice rewizji traktatu wersalskiego , Hitler przywódca największej partii, powierzenie jemu misje stworzenia rządu, kanclerz, obozy koncentracyjne, noc długich noży SS wymordowało S.A., powstanie 3 rzeszy, ustawy norymberskie: żydom odebrano prawa obywatelskie i zakazano małżeństw z Niemcami, żydom lekarzom, adwokatom, i wykładowca zabrano prawa wykonywania zawodu, zamieszki antysemickie, niszczenie przez nazistów sklepów warsztatów należących do żydów, , noc kryształowa wybicie szyb ,opuszczenie, śmierć, obozy koncentracyjne. Gospodarka2 RP. Problemy: brak surowców, zniszczenia powojenne, funkcjonowano w 3 rożnych systemach gospodarczych rożne prawa odmienne administracje, rożne zastosowania techniczne, inny rozwój gospodarczy, odmienna waluta, bezrobocie, hiperinflacja drożenie towarów, inflacja spadek wartości waluty pauperyzacja ludności osiągnięcia w przemyśle: RP2 duży rynek zbytu , stworzenie warszawskiego okręgu przemysłowego zakłady elektrotechniczne, w Chorzowie nowoczesna fabryka nawozów azotowych, rozbudowa sieci kolejowych, w Ostrowcu Świętokrzyskim ,Warszawie, Chorzowie poznaniu produkcja wagonów i lokomotyw rozwój. Inne osiągnięcia: władysław graboski reforma skarbowo walutowa, wzmocnij wartość polskiej waluty, wprowadzenie podatku majątkowego nałożonego na najbogatszych obniżenie wydatków na administracje obniżono kurs walut rozwój Gdyni dzięki Eugeniuszowi kwiatkowskiemu magistrala węglowa powstanie polskiej marynarki wojennej, powstanie portu w Gdyni wprowadzenie złote polskie , założenie banku polskiego osiągnięcia rolne: reforma rolna, parcelacja. Nowy układ sil na świecie: zmniejszenie roli Niemiec, wzrost znaczenia Wielkiej Brytanii, Francji i stanów zjednoczonych. Trudna sytuacja gospodarcza po 1 wojnie: zniszczenia wojenne, nakłady tylko w przemyśle zbrojeniowych, krach na rynku w New York 24 października 1929 roku wprowadzenie polityki tzw. Nowego ładu w stanach zjednoczonych która miała na celu likwidacje skutków kryzysu gospodarczego. Rozwój kultury na świecie: wprowadzenie do literatury i sztuki nurtów awangardowskich System demokracji parlamentarnej 2Rp: wyższość władzy ustawodawczej nad wykonawcza, pojawienie się korupcji wśród urzędników, ciągle zmiany partii tworzące koalicje parlamentarne Przyczyny zamachu majowego: liczne kryzysy w rządzie, przejecie władzy przez PSL piast , premier Wincenty Witos, ostra krytyk komisji senatu na działalność polityczna pilsudzkiego , manifestacje antyrządowe wywołane przez marszałka System rządów w Polsce po wprowadzeniu noweli sierpniowych: zwiększenie uprawnie prezydenta, prezydent Mościki instytucja generalnego inspektora sil zbrojeniowych (GISZ- a) podlegającej tylko prezydentowi stanowisko Józef pilsudzki Przyczyny Powstania BBWR walery sławek zjednoczenie partii centrum i lewicy Sojusznicy i układy RP: Francja 1921 traktat francusko polski obronienie wzajemne Rumunia 1921 o pomocy w razie zaatakowania, Łotwa wdzięczna za pomoc przy odzyskaniu niepodległości, ZSRR 1932zachowanie neutralności gdyby jakiej państwo za atakowało Niemcy 1934 nie stosowanie siły. Polska w cosik wojennym osiągnięcia: przemysł: Stworzono centralny okręg przemysłowy , rozwój Przemyślu chemicznego Eugeniusz kwiatkowski stworzył plan 4 letni który miał doprowadzić do rozwoju przmyslu kraju rozwój chemicznego, hutniczego, metalowego, maszynowego, zbrojeniowego. Powstało około 100 nowych zakładów Przmyslu, W Stalowej Woli rozpoczęto produkcje armat W Mielcu i Rzeszowie fabryki lotnicze, w ...broni metalicznej gospodarcze: powstały linie lotnicze LOT PKP wzór punktualności, transport morski dosługiwał Gdyni liczba polskich statków handlowych wzrosła, Rzeszów maszt radiostacyjny liczba odbiorników wzrosła. Oświata: wprowadzono obowiązek szkolny dla wszystkich dzieci od 7- 14 lat bezpłatna nauka w 7 letniej szkole podstawowej w 1918 powstał katolicki uniwersytet lubelski w 1919 uniwersytet w poznaniu im. Mickiewicza Naukowe: Fizofowie Tadeusz Kotarbiński I władysław Tatarkiewicz oraz socjolog Florian Znaniecki nauka światowa, ceniono w europie lwowska szkole matematyki Stefana Banacha, Hugona Steinhausa Wacława Sierpińskiego, Eugeniusz Romer mapy i atlasy. Badania nad związkami azotu Ignacy Mościki Kultura: rozwój literatury i sztuki Władysław Reymont, Stefan Żeromski, Leopold Staff, Zofii nałkowskiej Marii dąbrowskiej Julian tuwin Bolesław Leśmien awangardowe ugrupowania polityczne muzyka Karol szymanowski twórca pieśni i koncertów skrzypcowych teatr przedstawienia aktorzy Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa Józef Węgrzyn Daty : 1921- 17.03 uchwalenie konstytucji RP marcowa. 28.03 podpisanie polsko- radzieckiego pokoju w rydze 1922- 05 faszystowski marsz na Rzym 04. podpisanie rosyjsko niemieckiego układu w Rapallo 16,08 śmierć w zamachu pierwszego prezydenta G. Narutowicza 1925 29.10 układ w Locarno brak niemieckich gwarancji nienaruszajacych granic polski 1926 12.05 przewrót majowy 02.08 uchwalenie noweli sierpniowej 1929 29.10 krach na giełdzie w New York 1930 16 09 wybory brzeskie 1933 30.01 dojście Hitlera do władzy 1935 atak Włoch na Etiopie 23.04 uchwalenie konstytucji zwanej kwietniowa 05 śmierć pilsudskiego 1936-39 wojna domowa w Hiszpan 1936 powstanie patatu zrzeszających Niemcy i Japonie 1937- Włochy patrz do góry pakt antykominternowskiego 1938- 03 anszlus Austrii 09 konfederacja w Monachium 10 wystąpienie żądań niemieckich wobec polski 1939 3 rozbiór Czechosłowacji 05 sprzeciw Polaków wobec żądań 23.08 podpisanie traktatu Ribbentrop- Molotów 25.08 podpisanie sojuszu polsko- brytyjskiego Junkier- wielki właściciel ziemi w dawnym państwie pruskim Regent- osoba sprawująca władze podczas nieobecności panującego lub niepełnoletności totalitaryzm system w którym całkowita władze nad państwem i życiem obywateli sprawuje jedna partia Pucz zbrojna próba przejęcia władzy przez spiskowców SA. Oddziały szturmowe milicja partyjna hitlerowców SS sztafety ochronne elitarne oddziały gwardii Hitlera złożone z fanatycznych zwolenników nazizmu Gestapo tajna policja polityczna hitlerowców Antysemityzm nienawiść do żydów nacjonalizacja upaństwowienie zabranie przez państwo własności prywatnej militaryzacja powiększenie liczby wojska i podniesienie poziomu zbrojeń oraz podporządkowanie życia potrzeba armii kolektywizacja rolnictwa przekształcenie prywatnych gospodarstw rolnych w państwowe lub spółdzielcze najczęściej wprowadzona pod przymusem protektorat kraj znajdujący się w zależności od silniejszego państwa pauperyzacja- proces ubożenia ludności Elekt- osoba nowo wybrana na wysokie stanowisko ale pełniąca obowiązki pod oficjalnym objęciem tego stanowiska korupcja przekupstwo łapówkarstwo rządy autorytalene- dopuszczają prasę istnienie parlamentu Sanacja obóz zwolenników pilsudskiego który dokonał przewrotu majowego