Clostridium difficile Wprowadzenie Clostridium difficile to bakteria obecna w naturalny sposób w jelicie około 3% dorosłych i 66% dzieci. U osób zdrowych nie powoduje ona żadnych problemów. Niektóre antybiotyki wykorzystywane w celu leczenia innych chorób mogą jednak zaburzać równowagę „dobrych” bakterii w jelicie. Wówczas bakterie Clostridium difficile mogą namnażać się i powodować objawy takie jak biegunka i gorączka. Ponieważ zakażenia bakteriami Clostridium difficile są zwykle skutkiem antybiotyków, zwykle zdarzają się w placówkach opieki zdrowotnej, np. w szpitalach. Liczba przypadków infekcji Clostridium difficile wzrosła w latach 2005−2006 o 7%, do 55.620. Jednym z głównych powodów tego wzrostu jest poprawa skuteczności badań służących diagnozie tej infekcji. W większości przypadków zakażeniom bakteriami Clostridium difficile można zapobiec, zapewniając właściwą higienę w placówkach opieki zdrowotnej. Bakteria ta jest jednak bardzo zaraźliwa i łatwo się rozprzestrzenia. Objawy Objawy infekcji bakteriami Clostridium difficile obejmują biegunkę (od postaci łagodnej do ciężkiej), krew w stolcu, gorączkę i skurcze żołądka. Przyczyną tych objawów jest zwykle zapalenie okrężnicy (zapalenie błony śluzowej jelita grubego). W rzadkich przypadkach bakterie Clostridium difficile mogą spowodować zapalnie błony śluzowej jamy brzusznej (otrzewnej), zatrucie krwi (posocznicę) i pęknięcia jelita grubego (perforację okrężnicy). Bardzo rzadko zdarza się, że infekcja Clostridium difficile jest śmiertelna. Ryzyko takie jest większe u osób starszych i chorych na inne poważne choroby. Większość osób zakażonych bakteriami Clostridium difficile odczuwa objawy podczas przyjmowania antybiotyków. Mogą one jednak występować nawet do 10 tygodni po zakończeniu antybiotykoterapii. Przyczyny Bakterie Clostridium difficile nie potrzebują tlenu do przetrwania i namnażania się (reprodukcji), co oznacza, że jelito grube jest dla nich dobrym środowiskiem życia. Bakterie Clostridium difficile nie atakują zwykle zdrowych dzieci ani dorosłych, ponieważ zdrowe „dobre” bakterie w jelicie ograniczają ich ilość. Niektóre Page 1 of 3 Clostridium difficile (C. diff) | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008 antybiotyki mogą jednak zakłócać tę zdrową równowagę flory bakteryjnej, dzięki czemu bakterie Clostridium difficile mogą zacząć namnażać się i produkować toksyny (substancje trujące). Następnie rozprzestrzeniają się przez przetrwalniki, które opuszczają organizm wraz z kałem zakażonej osoby. Mogą następnie zakazić otoczenie: toalety, pościel, skórę i ubranie. Mogą także przenosić się drogą powietrzną (np. podczas ścielenia łóżka). Każda osoba, która ma kontakt z zakażoną powierzchnią, może rozprzestrzeniać infekcję. Przetrwalniki bakterii mogą następnie zarażać następne osoby, dostając się do organizmu przez jamę ustną. Osoby, u których bakterie Clostridium difficile w naturalny sposób bytują w jelitach, nie roznoszą bakterii, dopóki nie zaczną one produkować toksyn. Dlatego właśnie wiele osób ma bakterie w organizmie, ale nie odczuwa żadnych objawów. Diagnoza Obecność bakterii Clostridium difficile stwierdza się, przeprowadzając badania laboratoryjne kału zakażonej osoby. Obecność w próbce toksyn, wydzielanych przez bakterie Clostridium difficile, wskazuje na istnienie infekcji. Leczenie Leczenie przeciwko infekcji bakteriami Clostridium difficile niezbędne jest tylko u osób mających objawy; jeśli bakterie w sposób nieszkodliwy bytują w jelitach, leczenie nie jest konieczne. W razie objawów zakażenia bakteriami Clostridium difficile najlepiej w miarę możliwości przestać przyjmować antybiotyki, które spowodowały infekcję. Dzięki temu w jelitach odtworzy się flora naturalnych „dobrych” bakterii, co często wystarcza do złagodzenia objawów i ustąpienia infekcji. Jeśli objawy są poważniejsze (np. ciężka biegunka lub zapalenie błony śluzowej jelita grubego (okrężnicy), niezbędne może być przyjmowanie antybiotyków niszczących bakterie Clostridium difficile. W razie nawrotu objawów lekarz może zalecić kurację dobrymi bakteriami (probiotykami), aby pobudzić odbudowę tworzenia naturalnej flory bakteryjnej W rzadkich i ciężkich przypadkach zakażenia bakteriami Clostridium difficile niezbędne może być leczenie operacyjne służące naprawie uszkodzeń jelit, zwłaszcza w razie pęknięć jelita grubego (perforacji okrężnicy). Zapobieganie Page 2 of 3 Clostridium difficile (C. diff) | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008 Niestety bakterie Clostridium difficile łatwo się rozprzestrzeniają i nie da się temu całkowicie zapobiec. Można jednak przedsięwziąć środki ostrożności, które zmniejszą ryzyko infekcji. Odwiedzając w placówce opieki zdrowotnej osobę cierpiącą na biegunkę lub rozstrój żołądka, staraj się nie zabierać ze sobą dzieci poniżej 12. roku życia. Wchodząc do sali chorych i opuszczając ją, należy umyć ręce wodą z mydłem, a w razie możliwości żelem do mycia rąk zawierającym alkohol. Żel ten jest bardzo skuteczny, choć nie daje całkowitej gwarancji zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakterii. W razie złego samopoczucia lub niedawnej biegunki unikaj placówek opieki zdrowotnej, nie siadaj na łóżkach chorych i przestrzegaj godzin odwiedzin i wszystkich wytycznych dla odwiedzających. Osoby zakażone bakterią Clostridium difficile korzystają — w miarę możliwości — z odrębnego pokoju i odrębnych toalet i łazienek, aby uniknąć przekazywania infekcji innym. Poufna usługa tłumaczenia NHS Direct może zapewnić poufne usługi tłumaczy wielu języków w ciągu paru minut od wizyty pacjenta. Wystarczy wykonać 3 proste kroki: Krok 1 — Zadzwonić na numer NHS Direct, 0845 4647. Krok 2 — Po odebraniu telefonu powiedzieć po angielsku, jakiego języka chce się używać. Poczekać przy telefonie na połączenie z tłumaczem, który pomoże NHS Direct w podaniu niezbędnych informacji i porad medycznych. Krok 3 — Można także poprosić osobę spokrewnioną lub znajomą o przeprowadzenie rozmowy w imieniu pacjenta. Przed objaśnieniem powodu rozmowy należy poczekać na połączenie z tłumaczem. Page 3 of 3 Clostridium difficile (C. diff) | Polish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008