OPRACOWANIE PUBLIKACJI GUS, Departament Badań Społecznych przy udziale Urzędu Statystycznego w Krakowie REDAKCJA: Sławomir Nałęcz Karolina Goś-Wójcicka ZESPÓŁ AUTORSKI: Departament Badań Społecznych GUS Paweł Ciecieląg, Karolina GośWójcicka, Mikołaj Haponiuk, Paweł Kaczorowski, Anna Knapp, Sławomir Nałęcz Urząd Statystyczny w Krakowie Anna Birońska-Picyk, Krzysztof Borysiak, Janina Kidawska, Beata Marek, Katarzyna Stożek, Lidia Synowiec, Małgorzata Szwed, Rafał Wilk, Janina Żurek Instytut Statystyki Jan Herbst, Włodzimierz Okrasa, Kościoła Katolickiego SAC Ks. Witold Zdaniewicz SAC Druk: Zakład Wydawnictw Statystycznych Warszawa 2010 Spis treści 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. Przedmowa Preface Spis treści Contents Spis tabel Spis wykresów Spis map 3 4 5 7 9 11 14 Metodologia badania SOF-1 za 2008 rok Populacja, operat i jego aktualizacja Zastosowane narzędzia badawcze Sposób realizacji badania Kompletność realizacji badania w stosunku do kartoteki Badanie ewidencyjne i uogólnienie wyników badania SOF-1 Problemy w realizacji badania i rekomendacje dla przyszłych badań SOF 16 16 28 31 32 35 41 2. Struktura sektora stowarzyszeń, organizacji 44 społecznych i fundacji 2.1. Organizacje aktywne i zbadane, organizacje aktywne ale 44 niezbadane oraz organizacje nieaktywne w 2008 r. 2.2. Organizacje aktywne w 2008 r. 48 3. Przedmiot, formy oraz odbiorcy działań badanych organizacji pozarządowych 3.1. Podstawowe dziedziny i pola działalności statutowej 3.2. Rodzaje działalności 3.3. Formy działalności statutowej 3.4. Beneficjenci 58 58 66 69 73 4. Stowarzyszenia, organizacje społeczne i fundacje jako 82 podmioty gospodarki narodowej 4.1. Praca płatna 82 4.2. Praca społeczna 99 4.3. Przychody i koszty 106 5. Stowarzyszenia, organizacje społeczne i fundacje jako emanacja społeczeństwa obywatelskiego 5.1. Funkcja ekspresyjna – członkostwo w organizacjach 5.2. Funkcja „szkoły demokracji” – wybieranie władz i kolegialne zarządzanie 5.3. Funkcja integracyjna – wolontariat i relacje zewnętrzne organizacji 5.4. Funkcja polityczna 5.5. Funkcja usługowa 120 121 126 131 146 149 5.6. Wnioski 153 6. 6.1. 6.2. 6.3. 153 153 159 163 Bariery rozwoju i perspektywy na przyszłość Problemy w prowadzeniu działalności Warunki lokalowe organizacji Perspektywy rozwoju organizacji – samoocena 7. Przestrzenne zróżnicowanie sektora stowarzyszeń, 171 organizacji społecznych i fundacji 7.1. Przestrzenne zróżnicowanie rozmieszczenia badanych 171 organizacji 7.2. Szanse i zagrożenia dla funkcjonowania i rozwoju 184 stowarzyszeń, organizacji społecznych i fundacji – zróżnicowanie przestrzenne 8. 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. 8.8. Organizacje pożytku publicznego Ogólna charakterystyka OPP Rodzaje i dziedziny działania organizacji pożytku publicznego Zasięg działania i współpraca OPP z administracją publiczną Potencjał społeczny OPP Potencjał ekonomiczny OPP Beneficjenci i formy usług świadczonych przez OPP Przywileje organizacji posiadających status OPP Bariery rozwoju OPP 9. Organizacje, wspólnoty i instytucje społeczne Kościoła katolickiego - potencjał i specyfika kościelnego trzeciego sektora w Polsce 9.1. Metodologia badania i jakość danych 9.2. Potencjał kościelnego trzeciego sektora w Polsce 9.3. Specyfika jednostek kościelnego trzeciego sektora – ujęcie porównawcze 9.4. Zakończenie 186 186 189 190 191 193 196 197 200 201 202 206 211 229 10. Społeczne podmioty wyznaniowe działające w ramach 230 kościołów i związków wyznaniowych innych niż Kościół katolicki Podsumowanie Summary Bibliografia Aneks A.1. Definicje pojęć stosowanych w publikacji A.2. Klasyfikacja działalności statutowej 235 244 252 254 organizacji pozarządowych stosowana w badaniu SOF-1