Embriogeneza - SKN Kardiologii Dziecięcej

Embriogeneza układu
krążenia.
Krążenie płodowe.
Katarzyna Sobczyk
SKN Kardiologii Dziecięcej
Plan prezentacji:
● Podstawy embriologiczne kształtowania
się układu sercowo-naczyniowego;
● Krążenie płodowe;
●
Zmiany w krążeniu płodowym po
porodzie;
SKN Kardiologii Dziecięcej
Embriogeneza
● 3 Hbd - z komórek mezodermy oraz
puli sercowej komórek grzebieni
nerwowych → angioblasty;
● wyspy naczyniotwórcze →
kanalizacja → pierwotny układ
krążenia z cewą sercową.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zespoły twarzowopodniebienno-sercowe
●Zespół DiGeorge’a;
●Zespół mikrodelecji 22q11.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Embriogeneza
● parzyste zawiązki → cewa sercowa + łuki aorty;
● rozróżniamy:
● opuszkę serca;
● komorę;
● przedsionek;
●pień tętniczy;
● zatokę żylną.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Prosta cewa sercowa ulega
zapętleniu
SKN Kardiologii Dziecięcej
Rozwój przedsionków
Zatoka żylna:
●
róg lewy - zatoka wieńcowa;
●
róg prawy – część prawego przedsionka, ujście zatoki
wieńcowej ŻGG i ŻGD oraz właściwy pierwotny wspólny
przedsionek.
Żyły i tętnice płucne - powstają niezależnie od cewy sercowej!
●
żyły płucne - z zawiązków płuc;
●
ŻGG - z 2 prawych żył zasadniczych, z prawej żyły nieparzystej;
●
ŻGD - z prawej żyły żółtkowej i małych żył zasadniczych.
Wady!→ TGA, TAPVD - nieprawidłowy spływ żylny!
SKN Kardiologii Dziecięcej
Wady!→ TGA, TAPVD - nieprawidłowy spływ żylny!
SKN Kardiologii Dziecięcej
Rozwój przegrody
międzyprzedsionkowej
● od góry i tyłu → fałd tworząc pierwotną przegrodę
(nie sięga
do kanału AV) → otwór pierwotny;
● tworzenia zastawek AV z poduszeczek wsierdziowych i kolca
przedsionkowego – zamykanie otworu pierwotnego;
zaburzenia - ASD I, AVSD (zwłaszcza defekty kolca przedniego –
w zespole Downa!!!)
SKN Kardiologii Dziecięcej
Rozwój przegrody
międzyprzedsionkowej
zaburzenia - ASD I, AVSD (zwłaszcza defekty kolca
przedniego – w zespole Downa!!!)
SKN Kardiologii Dziecięcej
Rozwój przegrody
międzyprzedsionkowej
● wpuklający się między ŻGG a żyły płucne fałd
– przegroda wtórna/druga;
●fenestracje w przegrodzie pierwotnej →
wtórny otwór we wtórnej przegrodzie;
● zamykany od dołu przez przegrodę pierwotną
(zastawkę otworu owalnego ) - po urodzeniu!!!
zaburzenia tego procesu → ASD II.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Rozwój przegrody
międzyprzedsionkowej
SKN Kardiologii Dziecięcej
Podział kanału AV
●przegroda AV → część przedsionkowo-komorowa i
międzykomorowa;
●poduszeczki wsierdziowe:
● dzielą kanał AV;
●zamknięcie
otworu pierwszego;
●wytworzenie oddzielnych pierścieni zastawek
AV (dwu i trójdzielnej);
* uzupełnianie przez tzw. poduszeczki boczne!
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zastawki AV
● płatki, struny ścięgniste i mięśnie
brodawkowate → z części mięsni komór;
•zaburzenia odsznurowania od mięśnia RV → zespół Ebsteina;
* wady połączeń komór z przedsionkami - zastawki są prawidłowo
położone – trójdzielna w obrębie RV, dwudzielna od LV.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zespół Ebsteina
SKN Kardiologii Dziecięcej
Rozwój komór
● uwypuklanie się mięśnia → tworzy dolną
część przegrody międzykomorowej;
● gąbczasty mięsień → wrastają naczynia
wieńcowe łączące się z Ao;
● kompakcja mięśnia.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Droga odpływu
●
●
●
rotacja i wklinowanie między zastawki AV;
prawidłowy podział stożka tętniczego na aortę i pień płucny;
dwa grzebienie aortalno-płucne → skręcenie + rozwój
płatków zastawek wielkich naczyń;
SKN Kardiologii Dziecięcej
Droga odpływu
●
●
prawidłowy łuk Ao i jego odgałęzienia – z lewych łuków
aortalnych III i IV łuku skrzelowego;
DA, cieśń i dalsza Ao - z VI lewego łuku skrzelowego
*zaburzenia rotacji, Ao do przodu od pnia płucnego – TGA.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zaburzenia rotacji
stożka tętniczego
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zastawki AV
●
●
zastawki AV → położone asymetrycznie:
pierścień zastawki trójdzielnej znajduje się
bliżej koniuszka serca.
*zastawki na tym samym poziomie → nieprawidłowy rozwój
przegrody AV;
* nierozdzielenie się pierścieni zastawek → ubytek AVSD ze
wspólną zastawką AV.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zastawki AV
*zastawki na tym samym poziomie
→ nieprawidłowy rozwój
przegrody AV;
* nierozdzielenie się pierścieni
zastawek → ubytek AVSD ze
wspólną zastawką AV.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Krążenie płodowe.
Krążenie płodowe
 łożysko zapewnia wymianę gazową płodu;
 przepływa przez nie około 40% rzutu minutowego
 niski opór naczyniowy;
 żyła pępkowa - utlenowana krew
(pO2 40 mm Hg), składniki odżywcze;
 tętnice pępkowe -
odtlenowana krew
(pO2 od 15 do 25 mm Hg), metabolity.
SKN Kardiologii Dziecięcej
serca;
Krążenie płodowe
 krążenie łożyskowe;
 słaby rozwój krążenia płucnego;
 obecność połączeń między
jamami serca i dużymi naczyniami.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Otwór owalny (foramen ovale)
SKN Kardiologii Dziecięcej
Przewód tętniczy
(ductus arteriosus)
SKN Kardiologii Dziecięcej
Przewód żylny
(ductus venosus)
SKN Kardiologii Dziecięcej
Powrót żylny
 przepływ przez płuca
stanowi ok 7%;
 do prawej komory
dopływa 2/3 a do lewej
komory 1/3 całkowitej
pojemności minutowej.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Dystrybucja pojemności
minutowej serca
O kierunku i wielkości przepływu decydują:
 powierzchnia przekroju otworu łączącego
(ductus arteriosus);
 różnica ciśnień;
 różnica oporów.
Wysoki opór krążenia płucnego i niski opór łożyska powodują,
że krew skierowana zostaje do aorty.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Krążenie płucne w życiu
płodowym
Wysoki opór spowodowany:
 zapadniętymi pęcherzykami płucnymi i
naczyniami pęcherzykowymi;
 aktywnym zwężeniem tętniczek płucnych;
 bardzo dobrze rozwiniętymi mięśniami
gładkimi tętniczek.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zmiany w układzie krążenia
bezpośrednio po urodzeniu
 odcięcie niskooporowego krążenia łożyska;
 ↑ przepływu krwi przez płuca;
 ↑ oporu obwodowego;
 zamknięcie przewodu żylnego.
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zmiany w krążeniu płucnym
 ↑ pO2 we krwi naczyń płucnych;
 rozkurcz mięśni gładkich naczyń
→ wzrost przepływu płucnego.
SKN Kardiologii Dziecięcej
SKN Kardiologii Dziecięcej
Zamknięcie przewodu
tętniczego
SKN Kardiologii Dziecięcej
Przebudowa mięśnia
sercowego
SKN Kardiologii Dziecięcej
Dziękuję za uwagę!
Linki:
•http://pie.med.utoronto.ca/HTBG/index.htm
•http://www.indiana.edu/~anat550/cvanim/index.html
•http://heartdefectsforeveryone.blogspot.com/2010/03/em
bryology-basics.html
•http://embryology.med.unsw.edu.au/Medicine/ILPheart.ht
m =>świetne flimiki!!!!
•http://www.flashcardexchange.com/cards/congenitalheart-disease-and-cardiac-embryology-734170
SKN Kardiologii Dziecięcej