PRAWO I ADMINISTRACJA Molestowanie seksualne w miejscu pracy Spis treści Wstęp......................... 3 Rozdział 1. POJĘCIE MOLESTOWANIA SEKSUALNEGO W MIEJSCU PRACY...... 5 1.1 Pojęcie molestowania seksualnego na gruncie prawa polskiego i UE.... 5 1.2.Ogólna charakterystyka molestowania seksualnego w miejscu pracy.... 7 Rozdział 2. OCHRONA GODNOŚCI I INNYCH DÓBR OSOBISTYCH PRACOWNIKA... 16 2.1. Definicja dóbr osobistych pracownika.......... 16 2.2. Molestowanie seksualne naruszeniem godności i innych dóbr osobistych...................... 17 2.3. Molestowanie seksualne szczególną formą dyskryminacji ze względu na płeć i równość w zatrudnieniu............... 18 Rozdział 3. FORMY MOLESTOWANIA SEKSUALNEGO............ 20 3.1. Szantaż seksualny................... 20 3.2. Wrogie środowisko pracy................ 23 Rozdział 4. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRACODAWCY ZA WYSTĘPOWANIE ZJAWISKA MOLESTOWANIA SEKSUALNEGO W MIEJSCU PRACY........ 25 4.1. Odpowiedzialność pracodawcy za naruszenie dóbr osobistych pracownika i zasady równego traktowania......... 25 4.2. Odpowiedzialność za brak bezpiecznych i higienicznych warunków pracy....................... 28 4.3. Odszkodowanie za doznaną krzywdę.......... 30 4.4. Metody przeciwdziałania molestowaniu seksualnemu w zakładzie pracy....................... 35 ZAKOŃCZENIE.................... 40 BIBLIOGRAFIA.................... 44 WSTĘP Niewinny gest, żart, spojrzenie, komentarz z podtekstem seksualnym, przymrużenie oka - czy to tylko niewinny flirt biurowy, czy może jednak szczególna forma dyskryminacji pracownika ze względu na jego płeć? Do tego teksty typu: „Wiesz, Elka, gorąco dziś, czemu się nie rozbierzesz z tego sweterka...” ,„Nie sądzisz, że ta sukienka wyglądałaby bardziej sexy bez…?”, lub „Masz może ochotę na loda po pracy?” itp. Ot, zwykłe biurowe gadanie. Dla jednych: Tak. Ale dla innych to trzy teksty, których sens sprowadzić można do wspólnego określenia: „MOLESTOWANIE SEKSUALNE W PRACY.” Problem molestowania seksualnego jest zagadnieniem wieloaspektowym i niezwykle złożonym, wywołującym w ostatnim czasie wiele dyskusji i kontrowersji (media, prasa, Internet). Zjawisko to jest szczególną formą dyskryminacji ze względu na płeć, a także naruszeniem godności i innych dóbr osobistych pracownika. Przepisy klasyfikujące molestowanie seksualne jako czyn prawnie zabroniony funkcjonują w polskim prawie od kilku lat, jednak ich znajomość wśród pracowników nadal jest niezadowalająca. Możliwość opisywania jego przejawów, demaskowania metod, rozpoznawania przyczyn występowania, a także ujawnianie skutków tej patologii są więc społecznie niezbędne i użyteczne. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie problematyki molestowania seksualnego w pracy, począwszy od wyjaśnienia definicji molestowania, poprzez przybliżenie kwestii ochrony godności i dóbr osobistych pracownika, omówienie podstawowych i najczęściej występujących form molestowania oraz problemów związanych z naruszeniem zasady równego traktowania i dyskryminacji pracowników, a także przybliżenie problematyki odpowiedzialności pracodawcy na gruncie obowiązującego prawa. Praca ta pisana jest metodą monograficzno - tematyczną w oparciu o dostępną literaturę, publikacje naukowe, informacje ukazujące się w prasie naukowej, ale również w artykułach z pierwszych stron gazet codziennych, takich jak, np. Gazeta Wyborcza, gdyż zagadnienie to jest tematem bulwersującym i interesującym całe społeczeństwo. Przedstawię w niej również dane z badań ukazujących problematykę molestowania seksualnego w zakładach pracy. Wszelkie zagadnienia dotyczące kwestii molestowania bogato zilustruję przykładami „z życia pracownika”, zaczerpniętymi z prasy i publikacji naukowych. W pierwszym rozdziale przedstawię definicję molestowania seksualnego w miejscu pracy obowiązującą w Polsce, jak również w Unii Europejskiej. Postaram się również przybliżyć problematykę molestowania w oparciu o publikacje naukowe, literaturę, prasę, badania naukowe, nawiązując także do sztuki filmowej. Problematyce ochrony godności i innych dóbr osobistych w nawiązaniu do przemocy seksualnej poświęcę kolejny rozdział mojej pracy. Przedstawię także zasady dotyczące równego traktowania w zatrudnieniu i zakazu dyskryminacji. Wskażę jednocześnie na odpowiedzialność pracodawcy za występowanie przemocy seksualnej jako patologii naruszającej te zasady. W rozdziale trzecim, dotyczącym form molestowania seksualnego, wyjaśnię dokładniej jakie formy może przybierać molestowanie, zarówno w oparciu o publikacje naukowe jak również na podstawie konkretnych przykładów. Odpowiedzialność pracodawcy za naruszenie godności i innych dóbr osobistych pracownika oraz zasady równego traktowania przy zatrudnieniu będą tematem rozdziału czwartego. Szczegółowo wyjaśnię w nim kwestię odpowiedzialności zarówno pracodawcy jak również bezpośredniego sprawcy molestowania seksualnego w miejscu pracy. Przedstawię środki ochrony prawnej przysługujące ofierze tych działań oraz możliwości ubiegania się pracownika o odszkodowanie za przemoc seksualną, której padł ofiarą. Zaprezentuję również znajdujące się w gestii pracodawcy możliwości przeciwdziałania molestowaniu. Skutki molestowania są zbyt poważne zarówno dla ofiary jak i dla pracodawcy, ale także i dla społeczeństwa, aby nie starać się zapobiegać temu ×