Kraków, 30 czerwca 2017 r. Na przekór. Kabylia wystawa czasowa Muzeum Etnograficznego w Krakowie Dom Esterki, Krakowska 46 Czas trwania: 8.07.2017 – 22.10.2017 Wernisaż: 7.07.2016, godz. 18.00 – informacja prasowa – Wystawa „Na przekór. Kabylia” w Muzeum Etnograficznym w Krakowie mierzy się ze stereotypami dotyczącymi islamu i Afryki. Wbrew tendencjom do generalizacji i uproszczeń ukazuje zaledwie jeden wycinek tego świata – Kabylię, region w północnej Algierii. To pierwsza w Polsce prezentacja kultury, która przez niemal dwa tysiące lat, na przekór wszelkim okolicznościom, zachowała swą tożsamość. Doskonałym jej wyrazem są biżuteria i ceramika, które dowodzą wysokiej pozycji społecznej tamtejszych kobiet. To dzięki kobietom przetrwał – w niektórych okresach niemal konspiracyjnie – kod kulturowy, który dziś stał się punktem odniesienia dla społecznych i narodowościowych aspiracji Kabylów. Opowieść o Kabylii prowadzi właśnie przez te przedmioty: biżuterię z prywatnej kolekcji Urszuli Zanotti, ceramikę z Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz archiwalia ze zbiorów Adama Rybińskiego. Jest świadectwem żywej kultury, która – widziana z bliska – wyraźnie zaznacza swą odrębność, zaskakuje i każe zrewidować utarte myślenie o jednorodności świata muzułmańskiego. *** Kabyle (Leqbayel) są częścią wielkiej wspólnoty etnicznej północnej Afryki znanej jako Berberowie. Berberowie samych siebie określają mianem Imazighen, co znaczy: wolni ludzie. Kabylia to świat berberski w pigułce, a zarazem odrębny fenomen. Od innych Berberów wyróżnia Kabylów zwarty obszar zamieszkania w Atlasie Telskim, na północy Algierii, a przede wszystkim poczucie kulturowej i narodowej wspólnoty. Dziś te aspiracje sięgają politycznej autonomii, a nawet marzeń o niepodległości. Współcześnie niemal wszyscy Kabylowie są wyznawcami islamu sunnickiego, choć w ich światopoglądzie zachowało się wiele elementów z okresu przedislamskiego. Cenią sobie wolność i niezależność, bliska jest im także idea laickiego państwa i tolerancji religijnej. Na wystawie jej twórcy sprawdzają, ile da się wyczytać z przedmiotów: pokazując biżuterię z prywatnej kolekcji Urszuli Zanotti, skupiają się nie tyle na urodzie czy jubilerskiej wartości naszyjników i pierścionków, ile na znaczeniach, jakich są nośnikami. Interesują ich także historie zapisane w rzeczach: próbują odczytać pochodzenie poszczególnych detali, zdekodować symbolikę znaków graficznych, a także prześledzić funkcje, jakie dane przedmioty pełniły – i nadal pełnią – w życiu ich twórców i użytkowników. Ważni są ludzie – kim byli jubilerzy, panny młode, garncarki, kolekcjonerzy, przez których ręce przewinęły się wszystkie te rzeczy? Ile godzin zajmowało wykonanie pierścionka? Dlaczego garncarki malowały na swoich wyrobach takie a nie inne wzory? Kim są osoby, które kolekcjonują te przedmioty, i jakie motywy kierowały nimi w gromadzeniu zbiorów? Wszystkie te wątki obecne są na wystawie. W cenie biletu każdy otrzyma 32-stronnicową publikację pozwalającą zbudować szerszy, historyczny i kulturowy, kontekst, który z jednej strony pomaga zrozumieć wystawę, z drugiej – pozwala uświadomić sobie istnienie odrębnej kabylskiej kultury. Kurator: Jacek Kukuczka Scenariusz i koncepcja aranżacji: Marta Deskur, Jacek Kukuczka, Władysław Rybiński, Małgorzata Szczurek Aranżacja i oprawa graficzna: Wojtek Kwiecień-Janikowski Naszyjnik z prywatnej kolekcji Urszuli Zanotti. Fot Marcin Wąsik. Naszyjnik z prywatnej kolekcji Urszuli Zanotti. Fot Marcin Wąsik. Świecznik z kolekcji MEK – przykład ceramiki kabylskiej z Atlasu Telskiego w północnej Afryce, nr inwentarza 71102, XIX w. Fot. Marcin Wąsik. Kontakt dla dziennikarzy: Olga Łuczyńska-Gawron / [email protected] / tel. 012 430 60 23, wew. 34, kom. 607778952 Natalia Ciemborowicz-Luber / [email protected] / tel. 012 430 18 27, kom. 500119798 Muzeum Etnograficzne w Krakowie – Instytucja Kultury Województwa Małopolskiego.