WSKAŹNIKI DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG IP M. Jolanta Trzaskowska Departament Kontroli i Egzekucji Tel. 22 53 49 506 [email protected] Plan prezentacji Działania Prezesa UKE w zakresie QoS System UKE nGenius (firmy NetScout) Prezentacja przykładowych wyników badań dostępności i jakości usług realizowanych w sieciach IP Cele Strategii Regulacyjnej Prezesa UKE na lata 2008-2010 to m.in.: http://www.uke.gov.pl/uke/index.jsp?place=Lead01&news_cat_id=187&news_id=2876 &layout=3&page=text Wzrost dostępności konkurencyjnych usług szerokopasmowych poprzez stymulowanie inwestycji w infrastrukturę Lepsza jakość usług - stosowanie i publikowanie wskaźników QoS dla klientów celem możliwości porównań między ofertami różnych dostawców Ochrona konsumenta polegająca na zapewnieniu: - uczciwych warunków świadczenia usług i transparentnej informacji - wzrostu świadomości swoich praw konsumentów QoS w innych krajach Publikacje POLSKA Regulacje Pomiary tak ?/tak ?/tak ?/tak ?/tak ? ? ?/tak Działania Prezesa UKE w zakresie QoS Własne badania (DKE UKE) wskaźników QoS: Usługi Powszechnej (System AWP-IŁ) Publicznie Dostępnych Usług Telekomunikacyjnych: - w sieciach GSM 900/1800 i UMTS (ERA, PLUS, ORANGE, PLAY) - w sieciach stacjonarnych wskaźników dostępności i jakości IP (IŁ-PIB, TK „Chomiczówka”, TK ASTER, CROMLEY, ATM, BYTE (PLIX), Telekomunikacja Kolejowa (PLIX), Tel. Kolejowa (Poznań), PW (Elektronika), Zespół Szkół (Otwock), GH NET (Kraków)) c.d. działania Prezesa UKE w zakresie QoS Wspomaganie Ministerstwa Infrastruktury w opracowywaniu aktów normatywnych w zakresie QoS (projekt rozporządzenia z art. 63.3 Pt) Publikowanie informacji na temat QoS na stronie UKE Własne raporty i raporty TPS.A. (Usługa Powszechna) Publikowanie informacji na temat QoS na stronie UKE Własne raporty z badań sieci GSM/UMTS Planowane publikowanie informacji (przekazanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych) na stronie UKE na temat wskaźników jakości usług publicznie dostępnych Działania pro-rynkowe i pro-konsumenckie (publikacja poradników dla konsumentów, ankietyzacja w zakresie QoS użytkowników indywidualnych, instytucjonalnych i biznesowych, ekspertyzy, aktywny udział w konferencjach naukowych nt. jakości usług telekomunikacyjnych itd.) Wsparcie UKE w budowie sieci szerokopasmowych w Polsce Uruchomienie portalu Krajowego Forum Szerokopasmowego http://www.forumszerokopasmowe.pl Koordynacja UKE w ramach Projektu Systemowego POIG: - działanie 8.3 - przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu - działanie 8.4 – zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili Udział (doradztwo i wsparcie techniczne) UKE w POIG: - działanie 8.4 – zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili (pierwsza kontrola realizacji inwestycji planowana w sierpniu 2010 przy pomocy m.in. Systemu nGenius) System nGenius Server nGenius (UKE) Sonda 4916/LS-3U (CU) Zestaw rozgałęzień TAP do podłączenia sondy do instalacji CU, 2 porty nGenius Sonda 9910/HD (Fibre) Zestaw rozgałęzień TAP do podłączenia sondy do instalacji Fibre, 2 porty Stanowisko administratora System nGenius System nGenius PM pozwala na: monitorowanie łączy i aplikacji planowanie pojemności sieci rozstrzyganie problemów zapobieganie występowaniu błędów i usterek zarządzanie poziomem jakości Rejestrator nGenius pozwala na: śledzenie i sprawdzanie poszczególnych traktów analizę strumieni danych rejestracje prób inwigilacji Sondy nGenius umożliwiają m.in.: pomiar czasu odpowiedzi aplikacji badanie wskaźników jakości KPI pomiar stopnia wykorzystania sieci zapis i analizę strumieni danych Użytkownicy nGenius mogą wykonywać: analizy oparte na billingach modelowanie i symulacje ruchu IP analizy eksperckie wykrywać anomalie i ataki w sieci Zespół Szkół DSL DSLAM BRAS Router TAP Switch Internet Sonda nGenius Server nGenius Sieć Y Operator (badania sieci Y) PM Internet Router operatora Sonda nGenius Sieć A Server nGenius Sieć Sieć .... B X Badania usługi „Dostęp do Internetu” wskaźniki dostępności do zasobów wybranych portali www i aplikacji pocztowych (Responses, Response Time) wskaźniki jakości w trakcie dostępów do serwerów pocztowych i stron www (KPIs - Server Events, Timeouts, Slow Responses, User Events, Packet Loss) dokładność/precyzja przy przeglądaniu stron www (stopa błędów transmisji danych) osiągana prędkość transmisji danych w obu kierunkach (upload, download) – maksymalna, minimalna, średnia, odchylenie standardowe wskaźniki dostępności i jakości telefonii VoIP (stopa nieskutecznych wywołań, MOS, Packet Loss, Jitter, Czas zestawienia połączenia) Badania usługi „Dostęp do Internetu” 1.Wskaźniki dostępności do zasobów wybranych stron www - Response Time (ms) - Peak Response Time (ms) - Average Response Time (ms) - Responses Successful - Responses Failed Dostępność i czas odpowiedzi aplikacjii Czas odpowiedzi portalu NASZA KLASA (Peak, Avg) Liczba odpowiedzi skutecznych i nieskutecznych NASZA KLASA w ciągu doby portalu Rozkład czasów odpowiedzi portalu NASZA KLASA w ciągu 24h Rozkład czasów odpowiedzi portalu NASZA KLASA w funkcji czasu (24h) Badania usługi „Dostęp do Internetu” 2. wskaźniki jakości (KPIs) osiągnięte w trakcie dostępów do serwerów pocztowych i stron www (na przykładzie połączeń z portalem NASZA KLASA) - Server Events Timeouts Slow Responses User Events Packet Loss Wskaźniki jakości w trakcie połączeń z portalem NASZA KLASA w ciągu 24h Wskaźniki jakości w trakcie połączeń z portalem NASZA KLASA w ciągu 24h XXXX XXXXXX XXXXX xxxx xxxx xxxx xxx Badania usługi „Dostęp do Internetu” 3. Dokładność/precyzja przy przeglądaniu stron www (na przykładzie prób transmisji wytypowanych plików testowych przedstawiających obrazki na stronach portali ONET i WIKIPEDIA) Liczba nieskutecznych transmisji określonego pliku zawierającego odpowiednio zmodyfikowane dane w odniesieniu do całkowitej liczby prób podczas transmisji danych. Transmisja powinna być uznana za nieskuteczną, jeżeli czas odpowiedzi przekroczył typowy czas akceptowany przez powszechnie używane przeglądarki (60s) Stopa błędów transmisji danych Stopa błędów transmisji danych Badania usługi „Dostęp do Internetu” 4. Osiągnięta prędkość transmisji danych podawana jako: Maksymalna osiągnięta szybkość transmisji dla 95% prób w kbit/s (upload, download) Minimalna osiągnięta szybkość transmisji dla 5% prób w kbit/s (upload, download) Wartość średnia i odchylenie standardowe szybkości transmisji w kbit/s. Dopuszcza się następujące metody badawcze prędkości transmisji danych: połączenia testowe z urządzenia pomiarowego (testera) do wyznaczonego serwera pomiarowego raport z ISP (Internet Service Provider) możliwość alternatywnej metody pomiaru poprzez monitorowanie strumieni danych w ruchu IP (np. System nGenius) inne zwalidowane metody (?) Osiągana prędkość transmisji danych w obu kierunkach w ciągu tygodnia XXXXX XXXX XXXX Parametry wszystkich używanych aplikacji XXXX XXXXX XXXXXX XXXXX XXXXX Badania usługi „Dostęp do Internetu” 5. wskaźniki dostępności i jakości telefonii VoIP stopa nieskutecznych wywołań MOS (Mean Opinion Score) packet Loss jitter czas zestawienia połączenia Wskaźniki VoIP (All Calls) XXXX XXX xxx xxxx xxxx xxxx xxxx xxx Wskaźniki VoIP (wybranego połączenia) XXXX XXXX xxx XXXX xxx XXXXX xxx Jakość transmisji głosu (VoIP) Odsetek połączeń telefonicznych z liczbą MOS nie mniejszą niż 3.0 w stosunku do wszystkich obserwowanych (mierzonych) połączeń VoIP. gdzie: MOS – średnia wartość opinii określonej liczby użytkowników oceniających subiektywnie jakość usługi w skali od „1” do „5” przy czym „1”-zła, „2”-słaba, „3”-średnia, „4”dobra, „5”-znakomita (definicja w ITU P.800.1) XXXXX XXXXX XXX XXXX X X X XXXXX XXXXXX XXXX XXXX XXXX Dziękuję za uwagę M. Jolanta Trzaskowska [email protected]