prawda-i-mit-o-papierosach

CZY PAPIEROS NAPRAWDĘ RELAKSUJE? - PRAWDA I MIT
Papieros to sposób na poprawę nastroju i odreagowanie stresów- to stwierdzenie palaczy.
Jednak badania naukowe i obserwacje mówią co innego, a gorsze samopoczucie, które
rzekomo trzeba poprawić dymkiem, wynika właśnie z uzależnienia od nikotyny! Zamiast
rozluźnienia papierosy powodują stres oraz dziesiątki chorób. A u kobiet dochodzi jeszcze
ryzyko bezpłodności i kłopoty ze zdrowiem przyszłych dzieci, przyspieszone starzenie się
skóry, szybszą utratę urody.
Zastanów się: czy naprawdę chcesz narażać swój organizm na takie spustoszenia? Czy nie
przyszedł czas, aby podjąć walkę z nałogiem?
Na świecie pali dziś co trzecia osoba powyżej 15. roku życia. To ponad miliard palaczy! A
prognozy przewidują, że do roku 2015 liczba ta się potroi. 250 milionów palących papierosy
codziennie to kobiety (ok. 22% w krajach wysoko rozwiniętych i 9% w krajach rozwijających
się).
W przeszłości tytoniu używano do żucia lub do palenia w fajkach. Dziś 85% tytoniu na
świecie to papierosy. W większości ludzie rozpoczynają palenie przed osiągnięciem
pełnoletności. Wśród młodych, którzy palą, aż jedna czwarta zapaliła pierwszego papierosa
przed ukończeniem 10. roku życia!
Na świecie wypala się 5,5 tryliona papierosów rocznie, co daje liczbę 1000 papierosów
przypadających na każdego mężczyznę, kobietę i dziecko.
W Polsce o szkodliwości tytoniu mówi się więcej od początku lat 90. Jednak mimo
prowadzonej akcji informacyjno- edukacyjnej palenie jest nadal powszechne. Prawie 10
milionów dorosłych Polaków, w tym 43% mężczyzn i 22% kobiet pali papierosy codziennie!
Sprzedaje się u nas około 90 mld sztuk papierosów rocznie, co daje zatrważający wynik 3000
sztuk na każdego dorosłego mieszkańca Polski. Średni wynik rozpoczęcia codziennego
palenia to ok.18 lat u mężczyzn i 21 lat u kobiet.
Zagrożeni skutkami palenia są jednak nie tylko palacze. Ogromnym problemem jest bierne
palenie, przede wszystkim dzieci.
Z przeprowadzonych analiz wynika, że wśród osób niepalących aż 60% jest narażonych
każdego dnia na przebywanie wśród dymu tytoniowego w domu (47% mężczyzn i 52%
kobiet) i w pracy (55% mężczyzn i 27% kobiet). Ważnym i ciągle lekceważonym zjawiskiem
jest wpływ palenia na płód. W Polsce pali aż 30% kobiet w ciąży!
Te statystyki potwierdzają powszechną opinię, że rzucić palenie nie jest łatwo. Jednak wielu
ludziom się udało. W ciągu ostatnich 10 lat około 2 mln Polaków zerwało z nałogiem. Nie
każdemu udaje się za pierwszym podejściem. Czasem potrzeba kilku prób. Najważniejsze,
abyś był świadomy trudności i nie zniechęcał się potknięciami. Rozejrzyj się wśród
znajomych, ekspalacze na pewno są obok ciebie, wystarczy głośno zapytać. I to od nich warto
się uczyć, jak walczyć ze słabościami.
Decyzję o zerwaniu z nałogiem czasem podejmuje się pod wpływem chwili, czasem po
długich przygotowaniach. Ważne jest jednak, aby wyznaczyć konkretną, nieprzekraczalną
datę zaprzestania palenia i zapewnić sobie pomoc najbliższych .Zdarza się, że konieczne jest
wsparcie farmakologiczne.
Zaprzestanie palenia jest niezwykłą próbą charakteru. Jakie będzie zachowanie, jakie
samopoczucie po odstawieniu papierosa? W trudnych chwilach pomyśl o tym że na świecie są
milionowe rzesze ekspalaczy. Im się udało, dlaczego ma się nie udać Tobie? Warto uwierzyć
i pomyśleć sobie: na pewno dam radę.
CZY PAPIEROS NAPRAWDĘ RELAKSUJE?
Palenie papierosów jest w większości krajów całkowicie akceptowane społecznie. A przecież
badania niezbicie wskazują, że papierosy uzależniają w stopniu podobnym jak alkohol i
narkotyki, a leczenie z nałogu tytoniowego przebiega w taki sam sposób jak leczenie
alkoholików czy narkomanów. Dlaczego więc akceptujemy tę używkę? Czy naprawdę palacz
jest mniej szkodliwy dla otoczenia niż alkoholicy i narkomanii? Jeśli zapytamy palacza, czym
jest dla niego papieros, usłyszymy:” źródłem relaksu i przyjemności, pozwala przezwyciężyć
stres, zmęczenie, głód”, jest nieodłącznym elementem życia codziennego.
Pomyśl, czy papieros jest dla Ciebie? Zapewne odpowiedzi będą podobne, tymczasem
badania wcale nie potwierdzają uspokajającego działania papierosów na organizm.
Zastraszający jest więc fakt, że nawet dzieci, które nigdy nie paliły, uznają palenie za sposób
na poprawę samopoczucia. Pogląd ten podziela prawie 9% palaczy i 60% osób niepalących.
Co innego dowodzą badania, które potwierdzają, że niski poziom stresu w ciągu typowego
dnia osoby palącej wzrasta szybko pomiędzy kolejnymi wypalanymi papierosami. Dlatego
osoby palące są narażone na wyższy poziom stresu niż niepalący, a ich samopoczucie częściej
ulega wahaniom.
POWTÓRKA Z CHEMII, czyli CO ZAWIERA DYM TYTONIOWY?
Papieros uzależnia mówimy. Ale mówiąc ściśle, uzależnia nas nikotyna. Nawet w małych
dawkach bardzo silnie oddziałuje na układ nerwowy.
Spustoszenia dokonuje za to ponad 4200 innych związków chemicznych , jakie znajdują się w
dymie papierosowym. Ocenia się, iż około 40 z nich to substancja o silnym działaniu
rakotwórczym ( np. weglowodory, aminy aromatyczne, nitrozoaminy, kadm, ołów, polon
210).
Składnikami fazy gazowej dymu są m.in. tlenek węgla, amoniak cyjanowodór, formaldehyd,
aceton, tlenki azotu. Faza cząstkowa dymu zawiera m.in. nikotynę, fenol, anilinę
węglowodory.
Związki chemiczne wdychane z dymem papierosowym są takie same jak te w produktach
owadobójczych, trutkach na gryzonie, lakierach samochodowych, rozpuszczalnikach oraz
wielu innych silnie toksycznych i trujących produktach.
Tytoń zawiera aż 30 różnych metali np. ołów, kadm, nikiel, cynk, chrom, arsen. W dymie
obecne są także wolne rodniki, które przyspieszają starzenie się komórek i oszpecają nas w
przyspieszonym tempie. Jakby tego było mało, do tytoniu dodaje się wiele innych substancji,
aby uzyskać korzystne właściwości smakowo- aromatyczne papierosów i zmniejszyć
drażniące działanie dymu
DYM BUSZUJE W ORGANIŹMIE
Składniki dymu tytoniowego wchłaniane są głównie przez układ oddechowy, a wraz ze śliną
także przez układ pokarmowy.
Z pęcherzyków płucnych związki chemiczne przedostają się do krwi, a następnie poprzez
krwiobieg rozprowadzane są po całym organizmie.
W ciągu kilku minut po wchłonięciu największa ilość substancji toksycznych dochodzi do
serca, wątroby , nerek i mózgu a także innych dobrze ukrwionych narządów. U kobiet w ciąży
toksyczne składniki przechodzą także przez łożysko.
JAKIE CHOROBY GROŻĄ PALACZOM?
Palenie tytoniu jest główną przyczyną uszkodzeń dróg oddechowych niemal u połowy osób
palących (rak płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc), chorób sercowo- naczyniowych:
choroby wieńcowej serca, nadciśnienia tętniczego, udaru. Po zaprzestaniu palenia groźba
zawału zmniejsza się o połowę już w ciągu jednego roku! Palenie podwaja ryzyko rozwoju
raka trzustki, a także zwiększa prawdopodobieństwo zachorowań na raka żołądka. Może
również wywołać uszkodzenia nerek.
9 na 10 przypadków raka jamy ustnej wśród mężczyzn i 6 z 10 przypadków u kobiet
spowodowanych jest właśnie paleniem tytoniu.
Skóra osób palących ma charakterystyczną bladość z szarym odcieniem, na policzkach i nad
górną wargą widać wyraźne zmarszczki. Ten typ skóry występuje u 79% palących i tylko u
19% niepalących. Nikotyna powoduje zażółcenie palców i paznokci u rąk. Palący z reguły
nawet nie zdają sobie sprawy, jak bardzo są przesiąknięci zapachem papierosów.
Badania kliniczne dowiodły, że palenie tytoniu wpływa na obniżenie płodności u mężczyzn i
kobiet.
BIERNY PALACZ WYPALA JEDNEGO PAPIEROSA DZIENNIE!
Dym tytoniowy w środowisku jest sumą tak zwanego bocznego strumienia dymu (czyli dymu
unoszącego się znad papierosa) i dymu wdychanego przez palacza. Stopień narażenia na dym
tytoniowy osób niepalących zależy od liczby palaczy, ilości wypalanych papierosów,
wielkości pomieszczenia, wentylacji i czasu przebywania w pomieszczeniu. Ocenia się, że
średnia bierna ekspozycja na dym ( w domu, pracy, miejscach publicznych) jest
równoznaczna z wypaleniem co najmniej jednego papierosa dziennie. Zastanów się wiec, w
jakim stopniu wystawiasz na ryzyko zdrowie innych , często najbliższych Tobie osób.
Szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży: zagrożenia to przedwczesny poród, obniżona masa
ciała noworodka (średnio o 150-300 g) i opóźniony rozwój układu oddechowego. Bierne
palenie może być przyczyną chorób dróg oddechowych u dzieci. Także u osób dorosłych
dochodzi do zaburzeń sercowo- naczyniowych.
JAKI JEST STOPIEŃ TWOJEGO UZALEŻNIENIA?
Żeby to sprawdzić, wypełnij Kwestionariusz Fagerstroma.
Odpowiedz na 6 pytań, podlicz uzyskane punkty i odczytaj swój stopień uzależnienia.
Zaproponuj również ten test znajomym którzy myślą o zaprzestaniu palenia.
KWESTIONARIUSZ FAGERSTROMA
Ocena stopnia uzależnienia od nikotyny
Wybierz jedną odpowiedź na pytanie, które najlepiej opisuje Twoją sytuację.
1.Jak szybko po przebudzeniu zapalasz papierosa?
w ciągu 5 minut
(3 pkt.)
w ciągu 6-30 minut
(2 pkt.)
2. Czy powstrzymanie się od palenia w miejscach, gdzie jest to zakazane (kościół, biblioteka,
kino), stanowi dla Ciebie problem?
tak
(1 pkt.)
nie
(0 pkt.)
3.Z którego papierosa najbardziej chciałbyś zrezygnować?
pierwszego, rano
( 1 pkt.)
z każdego innego
( 0 pkt.)
4. Ile papierosów palisz dziennie?
10 lub mniej
( 0 pkt.)
11-21
( 1 pkt.)
21-30
( 2 pkt.)
30 lub więcej
( 3 pkt.)
5.Czy palisz więcej rano, po przebudzeniu, niż w ciągu dnia?
tak
( 1 pkt.)
nie
( 0 pkt.)
6.Czy palisz nawet w czasie choroby, leżąc w łóżku przez większość dnia?
tak
( 1pkt.)
nie
(0 pkt.)
Suma punktów za poszczególne odpowiedzi określa stopień uzależnienia:
0 – 2 pkt.
bardzo niski
3 - 4 pkt.
niski
5 pkt.
średni
6 – 7 pkt.
wysoki
8 - 10 pkt.
bardzo wysoki
JAKI JEST TWÓJ STOPIEŃ MOTYWACJI DO ZAPRZESTANIA PALENIA?
Pierwszym krokiem w leczeniu nikotynizmu jest Twoja gotowość do zerwania z nałogiem.
Przy pomocy Testu Schneider ocenisz swój stopień motywacji do rzucenia palenia.
TEST SCHNEIDER - Ocena stopnia motywacji
Odpowiedz na poniższe pytania
1.Czy chcesz rzucić palenie tytoniu?
tak/nie
2.Czy decydujesz się na to ze względu na siebie, czy też ze względu na inne osoby (rodzina,
przyjaciele, partner)?
tak – dla siebie samego
nie – dla innych
3.Czy podejmowałeś wcześniejsze próby rzucenia palenia?
tak/nie
4.Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach palisz najczęściej i dlaczego to robisz?
tak/nie
5.Czy wiesz, dlaczego palisz?
tak/nie
6.Czy możesz liczyć na pomoc rodziny, przyjaciół, partnera, gdybyś chciał/a rzucić palenie?
tak/nie
7.Czy ktokolwiek w Twojej rodzinie jest osobą niepalącą?
tak/nie
8.Czy miejsce, w którym się uczysz jest wolne od tytoniu?
tak/nie
9.Czy jesteś zadowolony(a) ze swojej szkoły i trybu życia jaki prowadzisz?
tak/nie
10.Czy wiesz gdzie i w jaki sposób szukać pomocy w razie trudności z utrzymaniem
abstynencji?
tak/nie
11.Czy wiesz, na jakie trudności będziesz narażona w czasie abstynencji (pokusy, zachcianki,
słabości)?
tak/nie
12.Czy wiesz, w jaki sposób radzić sobie w sytuacjach kryzysowych?
tak/nie
Jeśli na pytania częściej odpowiadałeś (aś) twierdząco, brawo! Znaczy to, że masz dużą
gotowość do zaprzestania palenia. Jeżeli nie jesteś w pełni gotowy(a) do zerwania z nałogiem
( w teście odpowiadasz częściej „nie”), musisz przekonać samego/samą siebie o słuszności
podjęcia takiej decyzji. Możliwe, że nie masz wystarczającej wiedzy na temat skuteczności
leczenia nikotynizmu, nie wyobrażasz sobie ewentualnych zmian codziennych nawyków być
może nie masz wsparcia ze strony najbliższych Ci osób.
PRZYGOTOWANIA
Każdy z nas jest inny i każdy z nas ma swoje przyzwyczajenia. Aby skutecznie zaprzestać
palenia, należy bliżej przyjrzeć się swoim papierosowym nawykom. Zastanów się, w jakich
okolicznościach sięgasz po papierosa: rano, w szkole, w stresie, przy kawie, a może
wieczorem. Uświadomienie sobie, kiedy, z kim i gdzie palisz, ma kluczowe znaczenia, aby
wygrać batalię o Twój nowy styl życia. Przede wszystkim musisz zmienić rutynowe
zachowania, które automatycznie prowadzą do sięgnięcia po papierosa. Pewne czynności już
do końca życia będą kojarzyć się z papierosem, jednak Twoja w tym głowa, abyś zaczął
myśleć o nich negatywnie, bez tęsknoty, bez sentymentu. Przenieś pozytywne emocje z
procesu palenia na proces zaprzestania palenia.
NAJWAŻNIEJSZY PIERWSZY DZIEŃ ….BEZ PAPIEROSA
Znasz już swoje nawyki,
wybierz więc dzień, kiedy najłatwiej będzie Ci niesięgnąć po papierosa (wybierz czas wolny
od pracy, weekend albo wakacje).A może lubisz zapalić zrelaksowany, w takiej sytuacji na
czas pierwszych dni walki z nałogiem zorganizuj sobie dużo różnych zajęć, zarówno w szkole
jak i w domu. Intensywnie zajęty rzadziej będziesz myśleć o papierosach. Znalezienie sobie
zajęcia zastępczego to istotny element w procesie zaprzestania palenia.
Ważne: musisz ustalić konkretny dzień całkowitego zaprzestania palenia papierosów.
Może to być, np. pierwszy dzień miesiąca, poniedziałek, dzień który jest świętem dla Ciebie,
urodziny- każdy pretekst jest dobry.
Bardzo często Polacy wybierają Nowy Rok, kiedy większość ludzi podejmuje
postanowienie poprawy życia. Wybór konkretnego dnia zaprzestania palenia jest kluczowy.
Zaplanuj go mądrze, a kiedy ten dzień już nadejdzie, absolutnie nie odsuwaj decyzji na
później.
DALSZY KROK…
To prośba do rodziny, przyjaciół , kolegów w szkole, aby stali się bardziej wyrozumiali i
wspierali Cię w decyzji. Uprzedź aby nie proponowali Ci papierosów i w miarę możliwości
zrezygnowali z palenia w Twoim towarzystwie.
Powiedz im o konsekwencjach zespołu odstawiennego: zmienności nastrojów,
podenerwowaniu. Bardzo pomocne i mobilizujące jest także wsparcie innej osoby. Warto
znaleźć sprzymierzeńca, z którym razem będziecie rzucać palenie i dodawać sobie sił w
chwilach słabości.
Głośna deklaracja o paleniu może dodatkowo zdopingować do dotrzymania danego innym
słowa. Przecież nie chcesz mieć opinii gołosłownej i niezdyscyplinowanej. Jeśli dbasz o swój
wizerunek i wiesz, że oficjalne przyznanie się do podjęcia próby rzucenia palenia pomoże Ci
wyleczyć się z nałogu, koniecznie ogłoś tę nowinę jak największej liczbie osób.
Zaprzestanie palenia wiąże się z wystąpieniem zespołu objawów odstawienia które bardzo
utrudniają zerwanie z nałogiem. To typowa reakcja organizmu. Nie stresuj się, bo i na nią są
sposoby. Najważniejsza jest wiedza na temat tego, co może się dziać w czasie, kiedy
walczysz z nałogiem. Najgorsze samopoczucie po odstawieniu papierosów pojawia się w
drugiej dobie niepalenia i trwa przez kilka dni. Do stanu równowagi wrócisz dopiero po
około 4 tygodniach. Zły nastrój można jednak zneutralizować, stosując nikotynową terapię
zastępczą: gumy, tabletki lub plastry. Wtedy stopniowo zmniejszaj dawkę aż do całkowitej
rezygnacji z nikotyny.
Oto zbiór reakcji, jakich możesz się spodziewać po swoim organizmie
Nie obawiaj się, nie wszystkie z wymienionych dolegliwości Cię dotkną. Poza tym
nikotynowa terapia zastępcza w znacznym stopniu redukuje te niemiłe odczucia
Przez tydzień możesz odczuwać:
●osłabienie koncentracji
● bezsenność
Do 4 tygodni mogą Ci towarzyszyć:
● podenerwowanie
● rozdrażnienie
Przez 10 tygodni możesz się spodziewać:
● wzrost apetytu
● spowolnienia pracy serca
ALE ZA TO:
● po 20 minutach od wypalenia ostatniego papierosa spada ilość uderzeń serca na minutę
● po 12 godzinach zawartość tlenku węgla w organizmie (stężenie karboksyhemoglobiny)
obniża się do wartości normalnej
W ciągu 2 tygodni powinny zniknąć:
● niepokój
● zniecierpliwienie
● chęć zapalenia
● podwyższony poziom adrenaliny
● po 2 tygodniach do 3 miesięcy spada zagrożenie zawału serca poprawia się praca płuc
● w ciągu 1-9 miesięcy ataki kaszlu staja się krótsze
● po 1 roku zagrożenie chorobą wieńcową jest o połowę mniejsze niż u osób palących
Jeśli poważnie myślisz o zerwaniu z nałogiem, musisz usunąć z otoczenia wszystkie rzeczy
związane z paleniem: papierosy, zapalniczki, zapałki, popielniczki. Przewietrz całe
mieszkanie, kup mocny odświeżacz powietrza o kwiatowym lub owocowym zapachu.
Wypierz wszystkie ubrania i unikaj miejsc gdzie się pali. Poproś palących współdomowników
o niepalenie w domu, w samochodzie i innych miejscach, z których korzystacie wspólnie.
Podstawowe znaczenie w twoich działaniach ma całkowita abstynencja od palenie tytoniu.
Kiedy ustalisz termin „0”, czyli dzień kiedy nie zapalisz już ani jednego papierosa,
niedopuszczalne jest na przykład zapalenie papierosa jak najpóźniej rano lub wieczorem,
przed snem. Nie wolno nawet zaciągnąć się jeden raz dymem z papierosa. Unikaj tego jak
ognia, ponieważ nawet najmniejsza obecność nikotyny w organizmie uruchamia mechanizm
prowadzący do powrotu do palenia.
Z drugiej strony, jeśli w chwili słabości zapalisz papierosa, nie rezygnuj z podjętej walki i
nie schodź z drogi, którą już obrałeś, bo przecież nie wszystko stracone. Idź dalej. Zastanów
się jednak, dlaczego sięgnąłeś po papierosa, i zaplanuj, jak w przyszłości możesz sobie z
podobną sytuacją poradzić.
Gdy w domu jest osoba paląca, zachęć i ją do zaprzestania palenia papierosów, a co najmniej
do niepalenia w Twojej obecności.
Dlaczego warto rzucić palenie?
Zagrożenia powodowane paleniem tytoniu:
● kaszel, duszności, zaostrzeni astmy, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma,
● choroba wieńcowa serca, nadciśnienie tętnicze, udar,
● choroby jamy ustnej gardła, przełyku, krtani,
● choroby trzustki pęcherza moczowego,
● nowotwory płuc i innych części ciała,
● negatywny wpływ na ciążę i rozwój płodu,
● u dzieci z powodu biernego palenia: obniżona masa ciała noworodków, zapalenie ucha
środkowego, zakażenia dróg oddechowych,
● utrata ostrości zmysłów węchu i smaku.
Korzyści wynikające z zaprzestania palenia tytoniu:
● lepszy ogólny stan zdrowia,
● zmniejszenie ryzyka zachorowania na choroby odtytoniowe,
● poprawa smaku i powonienia,
● lepsza kondycja fizyczna i psychiczna,
● wolniejsze starzenie się skóry i powstawanie zmarszczek,
● pozytywny przykład zachowań dla najbliższego otoczenia,
● brak zapachu tytoniu w domu, samochodzie, na rzeczach,
● oszczędność pieniędzy.