Francja Francja (fr. France, IPA: /fʁ s/), Republika Francuska (République française– państwo, którego część metropolitarna znajduje się w Europie Zachodniej, posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach. Francja metropolitarna rozciąga się od Morza Śródziemnego na południu do kanału La Manche i Morza Północnego na północy, oraz od Renu na wschodzie do Zatoki Biskajskiej na zachodzie. Francuzi często nazywają swój kraj l’Hexagone (sześciokąt) – pochodzi to od kształtu Francji metropolitarnej. Nazwa „Francja” pochodzi od germańskiego plemienia Franków, które zajmowało region po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego. W otaczającym Paryż regionie Île-de-France powstało państwo francuskie. Francja graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, Monako, Andorą i Hiszpanią. Terytoria zamorskie graniczą również z Brazylią, Surinamem i Holandią. Kraj jest połączony z Wielką Brytanią przez Eurotunel przebiegający pod kanałem La Manche. Republika Francuska jest unitarnym państwem demokratycznym, w którym ważną rolę odgrywa prezydent. Jest również piątym spośród najlepiej rozwiniętych krajów świata i jedenastym w rankingu warunków życia. Najważniejsze ideały Francji sformułowane zostały w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela i w występującym na drukach urzędowych i monetach haśle rewolucji francuskiej liberté, égalité, fraternité („wolność, równość, braterstwo”). Kraj należy do grona założycieli Unii Europejskiej. Ma największą powierzchnię spośród państw wspólnoty. Francja jest także członkiem-założycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz wchodzi w skład m.in. Frankofonii, G8 oraz Unii Łacińskiej. Jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, w której posiada prawo weta. Francja ze względu na swoją liczbę ludności, potencjał gospodarczy, pozycję w Europie, silną armię (trzeci po Rosji i USA arsenał nuklearny), uchodzi za jedno z najpotężniejszych państw świata. Całkowita granica lądowa: 2 892,4 km, w tym z: Francją metropolitalną: o Andorą – 56,6 km, o Belgią – 620 km, o Hiszpanią – 623 km, o Luksemburgiem – 73 km, o Monako – 4,4 km, o Niemcami – 451 km, o Szwajcarią – 573 km, o Włochami – 488 km. departamentami zamorskimi: o Brazylia – 673 km, o Surinam – 510 km, o Antyle Holenderskie – 10,2 km Długość wybrzeża: 3427 km o Wybrzeże Lazurowe (Riwiera Francuska), Côte d'Améthyste, Côte d'Argent, Côte de Jade, Côte d'Amour, Côte Sauvage, Côte d'Emeraude, Côte d'Albâtre. Najwyższy punkt: Mont Blanc 4808 m n.p.m. Najniższy punkt: delta Rodanu 2 m p.p.m. Większe miasta: o Paryż – 11,84 mln mieszkańców (obszar miejski 2007) o Lyon – 1,76 mln o Marsylia+Aix-en-Provence – 1,62 mln o Lille – 1,16 mln o Tuluza – 1,12 mln o Bordeaux – 1,01 mln o Nicea – 1,00 mln o Nantes – 768 tys. o Strasburg – 642 tys. o Toulon – 601 tys. Język urzędowy: francuski Inne języki w użyciu: niemiecki, włoski, bretoński, baskijski, kataloński, niderlandzki, polski, arabski, berberyjski, romski oraz afrykańskie itd. Francja, jej część metropolitalna dzieli się na 22 regiony, 96 departamentów oraz ok. 36 300 gmin. Ponadto wyróżnia się departamenty i terytoria zamorskie oraz zamorskie zbiorowości terytorialne.. Francja jest jednym z kilku krajów posiadających terytoria zależne. Terytoria te potocznie zwane są d'outre-mer lub DROM (DOM-TOM) - od obowiązujących do 2003 roku nazw départements d'outre-mer i territoires d'outre-mer. W wyniku reformy konstytucji z 2003 roku i następnie reformy terytoriów zależnych w 2007, Francja posiada obecnie 13 posiadłości pozaeuropejskich. Poszczególne posiadłości mają różne statusy, formy autonomii i formy zależności od Francji. Część z tych terytoriów formalnie stanowi integralną część Francji i wchodzi wraz z nią w skład Unii Europejskiej Terytoria zależne TeryZalezne.png Francja ma złożony system administracji swoich terytoriów zależnych. Terytoria zależne Francji Departamenty zamorskie Zbiorowości zamorskie Nowa Kaledonia Terytoria bez stałej ludności Gwadelupa (971) • Majotta (985) • Martynika (972) • Gujana Francuska (973) • Reunion (974) Saint-Pierre i Miquelon (975) • Wallis i Futuna (986) • Polinezja Francuska (987) • Saint-Barthélemy • Saint-Martin Nowa Kaledonia (988) Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne (984) • Wyspa Clippertona Zobacz też: Podział administracyjny Francji Departamenty zamorskie[ 971 – Gwadelupa 972 – Martynika 973 – Gujana Francuska 974 – Reunion 975 – Majotta (od 2011 roku) Wspólnoty – zbiorowości zamorskie (les collectivites d;outré-mer) Polinezja Francuska pays d’outre mer Saint-Barthélemy Saint-Martin Saint-Pierre i Miquelon collectivités territoriales Wallis i Futuna Wspólnota Nowa Kaledonia sui generis Terytorium zamorskie Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne Posiadłość państwa Wyspa Clippertona Wyspa Clippertona (dawniej: Clipperton[]; franc. île Clipperton lub nieoficjalnie île de la Passion) – terytorium zależne Francji, niezamieszkany koralowy atol na Oceanie Spokojnym (dawniej administrowany z Polinezji Francuskiej) o powierzchni 6 km² położony 1 280 km na południowy zachód od meksykańskiego Acapulco. Departament zamorski Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Departament zamorski (fr. département d'outre mer, DOM) – nazwa francuskiego terytorium zależnego na prawach departamentu, wprowadzona w 1946 roku. Działają one na tych samych zasadach, co departamenty Francji metropolitalnej. Każdy z nich tworzy jednocześnie region administracyjny, składający się z jednego departamentu. Obecnie jest to 5 departamentów o łącznej powierzchni ponad 89 tys. km² i ok. 2 mln ludności (2003/2007). Departament zamorski Numer Powierzchnia Ludność w km² w tys. mieszk (2003/2007) Stolica Gwadelupa 971 1 780 440,4 Basse-Terre Martynika 972 1 128 391,0 Fort-de-France Gujana Francuska 973 83 534 Reunion 974 Majotta 976[1] 2 546 374 188,2 Cayenne 764,3 Saint-Denis 186,0 (2007)[2] Mamoudzou W wyniku referendum przeprowadzonego 29 marca 2009 Majotta została 31 marca 2011 piątym departamentem zamorskim Terytorium zamorskie (Francja) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Terytorium zamorskie (fr. territoire d'outre mer, TOM) - nazwa francuskiego terytorium zależnego o pewnej autonomii wewnętrznej, wprowadzona w 1946. 28 marca 2003 termin ten wyszedł z użycia, zastąpiony przez termin zbiorowość zamorska. Terytoriami zamorskimi były w tym okresie trzy terytoria w Oceanii: Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska i Wallis i Futuna, oraz jedno w południowej części Oceanu Indyjskiego. Ich łączna powierzchnia wynosiła 30,7 tys. km², a zamieszkiwało je ok. 492 tys. mieszk. (2003). Terytorium zamorskie Powierzchnia Ludność w km² w tys. mieszk (2003) Nowa Kaledonia Polinezja Francuska Stolica 18 736 222,9 Numea 3 894 253,7 Papeete Wallis i Futuna 274 15,2 Mata Utu Francuskie Terytoria Południowe Wspólnota zamorska Z Wikipedii, wolnej encyklopedii Wspólnota zamorska (collectivités d’outre-mer lub COM) – termin wprowadzony poprawką do konstytucji 28 marca 2003, by określić niektóre terytoria Francji, które wcześniej nosiły nazwę terytoriów zamorskich (territoire d’outre mer) lub wspólnot terytorialnych o szczególnym statusie (collectivités territoriales à statut particulier). Poprawka ta wprowadziła także drugi rodzaj wspólnot terytorialnych, zastępujących niektóre departamenty zamorskie. Te nowe zbiorowości miały posiadać jednoizbowe zgromadzenia doradcze, zastępujące istniejące rady departamentalne i regionalne. Obecnie nie ma jednak żadnej takiej zbiorowości, gdyż departamenty zamorskie Gwadelupy i Martyniki, które miały otrzymać ten status odrzuciły tę propozycję w referendum z 7 grudnia 2003, Obecnie istnieją trzy wspólnoty zamorskie (czwarta Majotta 31 marca 2011 stała się departamentem zamorskim): Polinezja Francuska – wspólnota o dużej autonomii, posiada własnego prezydenta oraz jako jedynej przyznano jej nazwę kraj zamorski (pays d’outre-mer), Saint-Pierre i Miquelon – wspólnota zamorska również o statucie zbliżonym do departamentu, Wallis i Futuna – wspólnota zamorska o szczególnym statucie, jedyna część terytorium Francji nie podzielona na gminy. Wspólnota zamorska Numer Saint-Pierre i Miquelon 975 Powierzchnia Ludność w km² w tys. mieszk. (2003) 242 Stolica 7,0 Saint-Pierre Wallis i Futuna 986 274 Polinezja Francuska 987 3 894 14,4 Mata Utu 253,7 Papeete Wyspa Clippertona Wyspa Clippertona (dawniej: Clipperton[1]; franc. île Clipperton lub nieoficjalnie île de la Passion) – terytorium zależne Francji, niezamieszkany koralowy atol na Oceanie Spokojnym (dawniej administrowany z Polinezji Francuskiej) o powierzchni 6 km² położony 1 280 km na południowy zachód od meksykańskiego Acapulco. Współrzędne geograficzne: 10°18′N 109°13′W10,300000 -109,216667. Saint Pierre i Miquelon Saint-Pierre i Miquelon (Wspólnota Terytorialna Saint-Pierre i Miquelon, Saint-Pierre-etMiquelon, Collectivité territoriale de Saint-Pierre-et-Miquelon) – wspólnota zamorska Francji, obejmująca archipelag o tej samej nazwie, położony na Oceanie Atlantyckim, w Ameryce Północnej, u południowych wybrzeży Nowej Fundlandii. Powierzchnia wysp wynosi 242 km². Obejmuje ona 2 grupy wysp: Saint-Pierre (24 km²) i Miquelon (216 km²) oraz otaczające je liczne wysepki i skały. Głównym elementem krajobrazu wysp są rozległe torfowiska oraz skaliste płaskowyże (wysokość do 240 m n.p.m., Morne de la Grande Montagne). Na stromych i wysokich brzegach gniazdują liczne ptaki morskie. Terytorium zamieszkuje 6345 osób (2009), z tego większość żyje w stolicy departamentu SaintPierre – 6200 (2005). 99% mieszkańców to katolicy. Wallis i Futuna (Terytorium Wysp Wallis i Futuna, fr. Wallis-et-Futuna) – wspólnota zamorska Francji w Oceanii, obejmująca wyspy wulkaniczne Wallis oraz Futuna i Alofi (Wyspy Hoorn) oraz około 20 innych. Znajduje się w Polinezji, na północny wschód od wysp Fidżi oraz na zachód od Samoa. Powierzchnia wysp wynosi 274 km², a zamieszkuje je 16,0 tys. osób (2006). Stolicą terytorium jest Mata-Utu, 1191 mieszkańców (2003). Mieszkańcy wysp zajmują się głównie uprawą palm kokosowych – eksport kopry. Polinezja Francuska – wspólnota zamorska Francji obejmująca 5 archipelagów i ponad 150 wysp na Oceanie Spokojnym, we wschodniej części Polinezji. Łączna powierzchnia wysp to 3521 km², a ludność – 259,7 tys. mieszk. (2007). Stolicą tego terytorium jest Papeete (26 tys., 2007) na wyspie Tahiti. Językiem urzędowym jest język francuski. Prom w Zatoce Papeete Gwadelupa (fr. Guadeloupe) – departament zamorski Francji[2] w Ameryce Środkowej, położony na kilku większych i kilkudziesięciu mniejszych wyspach w Małych Antylach m.in.: Gwadelupa (części: Grande-Terre, Basse-Terre) Marie-Galante Désirade Les Saintes Do 22 lutego 2007 w skład terytorium wchodziła również wyspa Saint-Barthélemy oraz północna część wyspy Saint-Martin, obecnie będące osobnymi terytoriami zależnymi Francji. Powierzchnia: 1,8 tys. km² Ludność: 405 000 mieszkańców (2005), w tym Mulaci (65%), Murzyni (27%) i Kreole (8%) Gęstość zaludnienia: 258 os./km² Najwyższe wzniesienia: La Soufrière (1 467 m) Języki: francuski, kreolski Religie: Katolicyzm: 81% (zobacz: Diecezja Basse-Terre); Protestantyzm: 8%, gł. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (3,6%); Świadkowie Jehowy: 2,1% (zobacz: Świadkowie Jehowy na Gwadelupie); kult Voodoo Większe miasta: Pointe-à-Pitre, Le Gosier, Sainte-Rose, Le Moule, Les Abymes, Baie-Mahault Gwadelupa wchodzi w skład Unii Europejskiej (jest jej regionem peryferyjnym). Martynika (fr. Martinique) – departament zamorski Francji[2], zajmujący karaibską wyspę o tej samej nazwie, położoną w archipelagu Wysp Nawietrznych w Małych Antylach, między dwoma niezależnymi państwami Dominiką na północy i Saint Lucią na południu. Gujana Francuska (franc. Guyane) – francuskie terytorium zależne o statusie departamentu zamorskiego, położone w północno-wschodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Atlantyckim, graniczące na zachodzie z Surinamem, a na południu i południowym wschodzie z Brazylią. Ze względu na swoją zależność Gujana posiada podwójną symbolizację: oficjalną – francuską i narodową (flagę i herb). Gujana Francuska, jako integralna część Francji, należy do Unii Europejskiej. Park w Cayenne Rząd francuski jest reprezentowany przez mianowanego prefekta. Mieszkańcy wybierają na 6-letnie kadencje członków organów samorządu lokalnego: Rady Generalnej i Rady Regionalnej. Terytorium deleguje dwóch przedstawicieli do francuskiego Zgromadzenia Narodowego i jednego do Senatu. Gujana jest największym departamentem zamorskim Francji. Sprawa niepodległości departamentu jest znacznie utrudniona od czasu wybudowania na jej terytorium kosmodromu Kourou, z którego wystrzeliwane są rakiety Ariane. Kosmodrom został zlokalizowany w Gujanie z powodu małego zaludnienia i bliskości równika, a w związku z faktem, że Francja nie ma alternatywnej lokalizacji dla kosmodromu, terytorium to posiada dla niej strategiczną wartość. Reunion (fr. La Réunion) – wyspa na Oceanie Indyjskim, położona około 700 km na wschód od Madagaskaru i 200 km na południowy zachód od Mauritiusu. Stanowi ona najdalej wysuniętą na zachód część archipelagu Maskarenów. Wyspa zajmuje powierzchnię 2512 km². Zamieszkuje ją 802 000 osób (2009). Reunion stanowi region administracyjny i jednocześnie departament Francji o statusie departamentu zamorskiego nr 974 (od 1946 r.). Wyspa dzieli się na 4 okręgi (arrondissement) i 49 kantonów. Stolicą departamentu jest, położone na północy wyspy, Saint-Denis (142,6 tys. mieszk.). Inne ważne miasta to: Saint-Paul (95,1 tys.), Saint-Pierre (74,7 tys.), Le Tampon (65,4 tys.), SaintLouis (47,2 tys.), Saint-André (46,5 tys.) i Le Port (41,5 tys.). Majotta (fr. Mayotte, Département de Mayotte) – francuska wyspa położona w archipelagu Komorów na Oceanie Indyjskim na północny zachód od Madagaskaru. Posiada status departamentu zamorskiego Francji. Stolicą terytorium jest Mamoudzou. Powierzchnia wyspy wynosi 374 km². W roku 2006 liczyła 201 234 mieszkańców. Językiem urzędowym jest francuski. Ponadto w użyciu jest dialekt języka suahili – maore (shimaore). Dominującą religią jest islam, który wyznaje 97% mieszkańców wyspy. Klimat zwrotnikowy morski. Wraz z całym archipelagiem została zajęta przez Francuzów w 1843. Jako jedyna wyspa Komorów, w referendum przeprowadzonym w 1974, opowiedziała się za pozostaniem w związku z Francją. W wyniku referendum z dnia 29 marca 2009 (95,3% głosów na tak), wyspa od 31 marca 2011 zmieniła status ze zbiorowości zamorskiej na departament zamorski Francji. 1 stycznia 2014 roku Majotta stała się regionem najbardziej oddalonym i jest częścią Unii Europejskiej[3]. Nowa Kaledonia (Nouvelle-Calédonie) – francuskie terytorium zamorskie o statusie wspólnoty „sui generis” w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Melanezji, około 1400 km na wschód od Australii i 1500 km na północny zachód od Nowej Zelandii. W skład terytorium wchodzi główna wyspa, Nowa Kaledonia (Grande Terre), wraz z przybrzeżnymi wyspami (m.in. Wyspy Lojalności, Île des Pins, Wyspy Chesterfield). Terytorium jest często potocznie nazywane le Caillou przez mieszkańców pochodzenia europejskiego oraz la Kanaky przez mieszkańców pochodzenia melanezyjskiego. Powierzchnia całego terytorium zamorskiego Nowej Kaledonii wynosi 18,6 tys. km², w tym główna wyspa – 16,8 tys. km². 179 tys. mieszkańców (1993). Stolicą terytorium jest Numea (Nouméa) w południowej części wyspy Nowa Kaledonia. Melanezyjscy Kanakowie stanowią 42,5% mieszkańców, Europejczycy 37,1%, Polinezyjczycy 11,8%. Wnętrze głównej wyspy jest górzyste, z najwyższym szczytem Mont Panié, 1628 m n.p.m. Klimat tropikalny, opady sezonowe, 1500 mm na Wyspach Lojalności, 2000 na wschodnim wybrzeżu, 4000 w górach, 1200 na zachodzie. Saint-Barthélemy (Wspólnota Saint-Barthélemy) jest terytorium zależnym Francji leżącym w Małych Antylach zajmującym wyspę o tej samej nazwie oraz kilka mniejszych wysepek. Terytorium zostało utworzone 22 lutego 2007 roku, a do tego czasu było jedną z jednostek administracyjnych wchodzących w skład Gwadelupy. Jako część Gwadelupy, będącej regionem zamorskim Francji, Saint-Barthélemy wchodziło w skład Unii Europejskiej. Administracyjnie Saint-Barthélemy stanowi jedną gminę (commune de Saint-Barthélemy), która w czasach przynależności do Gwadelupy wchodziła w skład okręgu Saint-Martin i Saint-Barthélemy (Arrondissement de Saint-Martin-Saint-Barthélemy). W referendum, które odbyło się 7 grudnia 2003, 78,71% glosujących (przy ponad 95% frekwencji) opowiedziało się za odłączeniem Saint-Barthélemy od Gwadelupy i utworzeniem osobnego terytorium zależnego. Zgodnie z ustawą przyjętą przez francuski parlament 7 lutego 2007 roku, która weszła w życie 22 lutego 2007, Saint-Barthélemy jest wspólnotą zamorską (collectivité d'outremer) (taki sam status jednocześnie uzyskała inna wyspa wchodząca do 2007 w skład Gwadelupy – Saint-Martin). Saint-Barthélemy, w momencie odłączenia od Gwadelupy, przestał być częścią Unii Europejskiej[2]. Ponownie stał się częścią Unii od dnia wejścia w życie traktatu lizbońskiego (1 grudnia 2009), jednak na wniosek mieszkańców Francja wystąpiła o wyłączenie terytorium z Unii, co nastąpiło z dniem 1 stycznia 2012 roku. Stolicą Saint-Barthélemy jest miasto Gustavia mające ok. 3000 mieszkańców. Unia Europejska http://podroze.gazeta.pl/podroze/1,114158,9387132,Francja__8_powodow__dla_ktorych_warto_od wiedzic_Paryz,,ga.html http://paryz.miasta.org/s,2,Francja.html Republika Francji usytuowana jest w zachodniej części Europy, od północy graniczy z Wielką Brytanią, od wschodu z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią i Włochami, od południa zaś z Hiszpanią i Andorą. Na obszarze 547 tys. km2 żyje 59 mln osób. Paryż https://www.youtube.com/watch?v=o_wt4KCJCFM Paryż mieści się w północnej części Republiki Francji, jest największym miastem, a za razem stolicą tego państwa. Obszar metropolii został podzielony na 20 dzielnic (arrondissements) o łącznej powierzchni 105 km2, zamieszkuje ją 2mln osób (aglomeracja - 12mln), na każdym kilometrze kwadratowym mieszka 24600 osób. Rocznie miasto odwiedza około 30 milionów turystów ze wszystkich kontynentów. Są to głównie Brytyjczycy, Amerykanie, Włosi, Niemcy, Rosjanie i Japończycy. Metro Metro dzięki swojej szybkości i relatywnie niskiej cenie jest najpopularniejszym środkiem transportu w Paryżu, dziennie z jego usług korzysta 4,5 mln osób. Sieć paryskiego metra składa się z 298 stacji i 16 linii o łącznej długości 213 km. Jest szóstym pod względem wielkości systemem metra na świecie. To właśnie z Paryża wywodzi się współczesne słowo Métro, jest to skrót od Chemin de Fer Métropolitain, czyli Miejskiej kolei żelaznej. W skład metra wchodzi także 5 linii regionalnej miejskiej sieci kolejowej - RER, która łączy okoliczne miasta z centrum Paryża, jej długość wynosi 571 km. Stacje metra mogą być oznaczone na kilka różnych sposobów, zwykle jest to biały napis Metro na czerwonym tle. Bilety można zakupić na stacji lub w kioskach i innych sklepach. Aby dotrzeć na peron należy przejść przez bramkę i podążać za znakami wskazującymi linię i kierunek w jakim chcemy podróżować. Duże mapy całej sieci komunikacji umieszczone są na każdej stacji, warto jednak zaopatrzyć się w mapkę kieszonkową, które za darmo dostępne są większości stacji. Na mapach tych zaznaczone są także wszystkie popularne atrakcje, tak więc dotarcie np. do Luwru nie będzie stanowiło problemu. Interesujące fakty Châtelet-Les Halles jest największą stacją metra na świecie, obsługuje ponad miliard pasażerów rocznie. Średnia prędkość kolejki to 35 km/h, maksymalna 70 km/h. Pierwsza linia została otwarta w 1900 roku. Średnia odległość pomiędzy stacjami to zaledwie 560 m. Tylko 3 z 14 linii zostało wybudowanych po II wojnie światowej. Najdłuższą linią jest 13, która liczy sobie 22,5 km. Najtragiczniejszy wypadek w paryskim metrze miał miejsce 10 sierpnia 1903, kiedy w pożarze zginęły 84 osoby. Bilety ParisVisite Bilet typu ParisVisite upoważnia do dowolnej liczby przejazdów metrem, autobusami, tramwajami oraz RER (tylko na terenie Paryża) w czasie 1, 2, 3 lub 5 dni w strefach 1-3 lub 1-6. Jego posiadanie upoważnia dodatkowo do kilkunastoprocentowych zniżek w niektórych muzeach, sklepach i restauracjach. Osoby w wieku powyżej 11 lat Strefy 1 dzień 2 dni 3 dni 5 dni 1-3 8,50 14 19 27,50 1-6 18 27,50 38,50 47 Osoby w wieku od 4 do 11 lat Strefy 1 dzień 2 dni 3 dni 5 dni 1-3 4,25 7 9,50 13,75 1-6 9 13,75 19,25 23,50 Dzieci w wieku poniżej 4 lat podróżują bezpłatnie, pod warunkiem że nie zajmują miejsc siedzących. W paryskiej sieci komunikacji miejskiej nie ma zniżek dla ludzi w podeszłym wieku. Bilet jest ważny tylko po wpisaniu imienia (Prenom), nazwiska (NOM) i daty ważności (Valable le): T+ Dostępny w opcji 1- lub 10-przejazdowej, upoważnia do podróżowania metrem, autobusami, tramwajami oraz RER (tylko na terenie Paryża) wraz z możliwością bezpłatnych przesiadek jeśli całkowity czas pomiędzy wejściem do pierwszego środka transportu a wejściem do ostatniego nie przekracza 1,5 godziny. Bilet ten nie obowiązuje w autobusach specjalnych np. na lotniska. Typ biletu Cena 1 przejazd 1,50 10 przejazdów 11,50 10 przejazdów (dzieci 4-9 lat) 5,55 Dzielnice Paryża Paryż jest podzielony na 20 okręgów miejskich (fr. arrondissement municipal). Częściej używa się jednak prostszej formy arrondissement - okręg, jednak nie należy jej mylić z okręgiem jako jednostką administracyjną, która dzieli na mniejsze części departamenty. Liczbę dzielnic Paryża wskazują kody pocztowe (od 75001 do 75020). 20 dzielnic paryskich jest ułożonych w prawoskrętną spiralę, mającą początek w centrum miasta, w prawobrzeżnej części miasta (Rive droite), nad Sekwaną. W podobny sposób podzielone są także Marsylia i Lyon. Użyte w poniższej tabeli skróty oznaczają położenie danej dzielnicy względem Sekwany (R - na prawo, L - na lewo). We Francji, jak można zauważyć na tabliczkach, nazwy dzielnic często są zapisywane w liczbach rzymskich. Dzielnica Nazwa 1. R 2. R 3. R 4. R 5. L 6. L Louvre Bourse Temple Hôtel-de-Ville Panthéon Luxembourg Powierzchnia (km²) 1,826 0,992 1,171 1,601 2,541 2,154 Liczba ludności (marzec 1999) 16 888 19 585 34 248 30 675 58 849 44 919 Liczba ludności (lipiec 2005) 17 700 20 700 35 100 28 600 60 600 45 200 Gęstość zaludnienia (2005) (os./km²) 9693 20 867 29 974 17 864 23 849 20 984 Dzielnica Nazwa 7. L 8. R 9. R 10. R 11. R 12. R 13. L 14. L 15. L 16. R Palais-Bourbon Élysée Opéra Enclos-St-Laurent Popincourt Reuilly Gobelins Observatoire Vaugirard Passy BatignollesMonceau Butte-Montmartre Buttes-Chaumont Ménilmontant 17. R 18. R 19. R 20. R Powierzchnia (km²) Liczba ludności (marzec 1999) Liczba ludności (lipiec 2005) Gęstość zaludnienia (2005) (os./km²) 4,088 3,881 2,179 2,892 3,666 16,324[a] 7,146 5,621 8,502 16,305[c] 56 985 39 314 55 838 89 612 149 102 136 591 171 533 132 844 225 362 161 773 55 400 38 700 58 500 88 800 152 500 138 300 181 300 134 700 232 400 149 500 13 552 9972 26 847 30 705 41 598 8472[b] 25 371 23 964 27 335 9169[d] 5,669 160 860 160 300 28 277 6,005 6,786 5,984 184 586 172 730 182 952 188 700 187 200 191 800 31 424 27 586 32 052 Paris_bus_tour.pdf Paris_Batobus.pdf Paris_river_tours.pdf Dzielnice i zabytki Paris_attractions_map.pdf Metro Plan metra Paris_metro.pdf metro_geo.pdf Paris_RER.pdf Autobusy w Paryżu : plan-bus-de-paris.gif