Grypa sezonowa Dlaczego warto się zaszczepić Grypa. Chroń siebie i innych. GRYPA SEZONOWA: DLACZEGO WARTO SIĘ ZASZCZEPIĆ Ostatnio dużo się mówiło o różnych rodzajach wirusa grypy, włącznie z sezonową i świńską grypą. Niniejsza ulotka wyjaśnia czym się one różnią; kto może być bardziej narażony na grypę sezonową; a także przyczyny, dla których poddanie się nieodpłatnemu szczepieniu przeciw grypie sezonowej jest ważne. CZYM JEST GRYPA SEZONOWA? Grypa sezonowa jest niezwykle zakaźną chorobą powodowaną przez wirusa. Pojawia się co roku, zwykle w okresie zimowym. Przed sezonem, naukowcy identyfikują najbardziej prawdopodobne wirusy, a następnie wytwarza się szczepionki, które są ściśle dopasowywane do nowej wersji wirusa. Dostępne szczepionki mają na celu ochronę osób z grupy zwiększonego ryzyka. JAKIE PROBLEMY MOŻE SPOWODOWAĆ GRYPA SEZONOWA? U sprawnych i zdrowych osób, objawy grypy sezonowej mogą być zróżnicowane – od przypominających przeziębienie do bardziej poważnych chorób, takich jak zapalenie oskrzeli czy płuc, które mogą wymagać leczenia szpitalnego. U osób z istniejącymi już poważnymi schorzeniami, grypa możne stanowić poważne zagrożenie. Niektórzy uważają, że ciężkie przeziębienie to grypa, lecz grypa jest często znacznie gorsza niż przeziębienia. Do jej objawów należą: gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśniowe, kaszel i ból gardła. Ponieważ grypa jest spowodowana przez wirusa, antybiotyki nie są skuteczne. Niektóre osoby są bardziej podatne na efekty grypy sezonowej. Może ona u nich zwiększyć ryzyko zapalenia oskrzeli czy płuc, może też pogorszyć istniejące już schorzenia. W najcięższych przypadkach, grypa sezonowa może skończyć się pobytem w szpitalu lub – nawet – śmiercią. 2 Jeśli należysz do grupy zwiększonego ryzyka, ważne jest poddanie się szczepionce przeciw grypie sezonowej. Szczepionki zwykle dostępne są od początku października, zależy to jednak od cyklu produkcyjnego. Zamów jesienią wizytę u swojego lekarza GP albo u pielęgniarki, bądź też u swojego aptekarza, aby otrzymać jak najlepsze zabezpieczenie. CZY JESTEŚ BARDZIEJ NARAŻONY/A NA SKUTKI GRYPY SEZONOWEJ? Nawet jeśli dobrze się czujesz, zdecydowanie warto zastanowić się nad poddaniem się nieodpłatnemu szczepieniu przeciw grypie sezonowej, jeśli masz: •• chorobę serca, •• problemy z górnymi drogami oddechowymi czy z oddychaniem, włącznie z zapaleniem oskrzeli i rozedmą płuc, •• chorobę nerek, •• obniżoną odporność spowodowaną chorobą czy leczeniem (np. przy użyciu sterydów albo leczeniem nowotworu), •• chorobę wątroby, •• miałeś/aś wylew lub przejściowy atak niedokrwienny (TIA), •• cukrzycę, •• schorzenie neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane czy porażenie mózgowe, •• chorą lub usuniętą śledzionę, np. niedokrwistość sierpowatą. 3 GRYPA SEZONOWA: DLACZEGO WARTO SIĘ ZASZCZEPIĆ Zarówno opłacani jak i nieopłacani opiekunowie kwalifikują się na szczepienia przeciw grypie sezonowej, tak aby mogli zachować zdrowie i móc dbać o swoich podopiecznych. Jeśli jesteś w ciąży i należysz do grupy podwyższonego ryzyka, możesz poddać się szczepieniu przeciw grypie sezonowej. Nie zgłaszano żadnych problemów związanych z podawaniem szczepionki kobietom ciężarnym. Warto także zaszczepić się przeciw grypie sezonowej, jeśli masz 65 lat lub więcej, mieszkasz w domu opieki bądź w domu starców, albo jeśli jesteś głównym opiekunem osoby starszej czy niepełnosprawnej. DZIECI Jeśli masz dziecko, które cierpi na któreś ze schorzeń wymienionych na stronie 3, albo jeśli było kiedyś w szpitalu w związku z chorobą górnych dróg oddechowych, może ono nie być w stanie wyzdrowieć z grypy sezonowej tak szybko jak inne dzieci. W razie zachorowania na grypę sezonową, może ją bardzo ciężko przechodzić, co może pogorszyć już istniejące schorzenie. Przedyskutuj ze swoim lekarzem GP lub pielęgniarką podanie twojemu dziecku szczepionki przeciw grypie sezonowej. CZY MOŻNA PODAĆ DZIECKU SZCZEPIONKĘ PRZECIW GRYPIE SEZONOWEJ W TYM SAMYM CZASIE CO INNE SZCZEPIONKI? Tak, szczepionkę przeciw grypie sezonowej można podawać w tym samym czasie co rutynowe szczepionki dziecięce oraz w tym samym czasie co szczepionkę przeciw-pneumokokową. Należy odłożyć szczepienie, jeśli dziecko ma gorączkę, lecz można podać szczepionkę w trakcie lekkiej choroby, takiej jak przeziębienie. 4 CZY KTOŚ NIE POWINIEN PODDAWAĆ SIĘ SZCZEPIENIU? Większość osób może się szczepić, jednak nie należy poddawać się szczepieniu, jeśli w przeszłości wystąpiła u ciebie silna reakcja alergiczna na szczepionkę, lub jeśli masz silne uczulenie na jaja kurze. Najlepiej przełożyć szczepienie, jeśli masz gorączkę. SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE SEZONOWEJ JEST NAJEPSZYM ZABEZPIECZENIEM Szczepionka pomoże twojemu organizmowi walczyć z wirusem. W okresie od tygodnia do dziesięciu dni po zastrzyku, twój organizm zaczyna produkować przeciwciała przeciw wirusom. Przeciwciała te zabezpieczą cię przez cały rok przed wirusami grypy sezonowej, z którymi możesz się zetknąć. Szczepionka przeciw grypie sezonowej nie zabezpieczy cię przed: •• świńską grypą, •• zwykłym przeziębieniem, •• innymi zimowymi wirusami. SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE SEZONOWEJ JEST BARDZO BEZPIECZNA Niektóre osoby, przez kilka dni po szczepieniu, mogą mieć niewielką gorączkę i odczuwać bóle w mięśniach, a także odczuwać ból w ramieniu – w miejscu zastrzyku. Inne objawy uboczne należą do rzadkości. Objawy uboczne związane ze szczepieniem są nieznaczne w porównaniu z ryzykiem związanym z grypą sezonową. Szczepionka nie zawiera żadnych żywych wirusów, a więc nie może cię zarazić grypą. 5 GRYPA SEZONOWA: DLACZEGO WARTO SIĘ ZASZCZEPIĆ CZY SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE SEZONOWEJ CAŁKOWICIE MNIE ZABEZPIECZY? Większość osób szczepionych przeciw grypie sezonowej nie zachoruje na nią. Jednak, jak w przypadku wszystkich innych szczepionek, nie można gwarantować 100-procentowego zabezpieczenia. Na każde 100 zaszczepionych osób, 70 do 80-u będzie zabezpieczonych, podczas gdy pozostałe osoby mogą doświadczyć łagodniejszych objawów. Jeśli w przyszłości pozostaniesz w grupie ryzyka w odniesieniu do grypy sezonowej, należy co roku poddawać się szczepieniu przeciw grypie sezonowej. Ponieważ wirusy zmieniają się co roku, tegoroczna grypa sezonowa będzie wystarczająco różnić się od zeszłorocznej, aby wywołać grypę u osób, który były szczepione w ubiegłym roku. Nowe szczepionki produkuje się co roku, ponieważ trzeba je zmieniać i dopasowywać do najnowszej wersji wirusa, by jak najlepiej cię ochronić. CO NALEŻY ZROBIĆ Jeśli należysz do jednej z wymienionych w niniejszej ulotce grup (a nie masz alergii na jaja kurze, szczepionkę lub któryś z jej składników), przedyskutuj poddanie się szczepieniu ze swoim lekarzem GP lub pielęgniarką w przychodni. Możesz także otrzymać poradę od lokalnego farmaceuty. Dodatkowe informacje znajdziesz też na stronie 7 niniejszej ulotki. Najlepiej poddać się szczepieniu przeciw grypie sezonowej w okresie jesiennym, przed pojawieniem się grypy sezonowej. Pamiętaj, że należy się szczepić co roku – nie zakładaj, że nie potrzebujesz następnej szczepionki, ponieważ poddałeś/aś się już szczepieniu w zeszłym roku. 6 CZYM ŚWIŃSKA GRYPA RÓŻNI SIĘ OD GRYPY SEZONOWEJ? Świńska grypa to zupełnie nowy wirus, wobec którego bardzo niewiele osób może wykazać odporność. Pojawił się w okresie, gdy nie występowała grypa sezonowa i może zaatakować więcej osób niż grypa sezonowa. Potencjalnie może również przekształcić się w poważniejszą chorobę. Szczepionka przeciw grypie sezonowej nie zabezpiecza przed świńską grypą. Szczepionka zabezpieczająca przed świńską grypą pojawi się później – w sezonie zimowym – a oto osoby, które będą miały pierwszeństwo w otrzymaniu szczepienia w następującym porządku: •• osoby w wieku od sześciu miesięcy do 65 lat należące do aktualnych grup ryzyka klinicznego odnośnie grypy sezonowej, •• wszystkie kobiety ciężarne (w zależności od rodzaju licencji na szczepionkę), •• osoby kontaktujące się z osobami o obniżonej odporności, •• osoby w wieku 65. lat i powyżej, należące do aktualnych grup ryzyka klinicznego w odniesieniu do grypy sezonowej. Jeśli szczepionka przeciw świńskiej grypie będzie już dostępna, może ci zostać zaoferowana obok szczepionki przeciw grypie sezonowej, ponieważ obie szczepionki można podawać w tym samym czasie. Dostępna będzie osobna ulotka z poradami dotyczącymi szczepionki przeciw świńskiej grypie. Po więcej informacji, odwiedź: Anglia www.nhs.uk Szkocja www.nhs24.com• www.scotland.gov.uk Walia www.nhsdirect.wales.nhs.uk• www.wales.gov.uk/immunisation Irlandia Północna www.dhsspsni.gov.uk• www.nidirect.gov.uk 7 © Crown copyright 2009 296076/POL 1p 0k Oct 09 (Web only) Produced by COI for the Department of Health www.dh.gov.uk/publications