Zróżnicowanie religijne ludności na świece. Kręgi

Zróżnicowanie religijne ludności na świece. Kręgi kulturowe
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
 zna religie mające największą liczbę wyznawców na świecie,
 zna podział religii na mono- i politeistyczne wraz z przykładami,
 rozumie fakt zróżnicowania kulturowego świata,
 rozumie fakt, iż religia (obok języka) jest warunkiem istnienia kultury.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
 określić wiek i zasięg występowania głównych religii świata,
 wskazać najważniejsze wyznaczniki wszystkich religii,
 pokazać na mapie najważniejsze ośrodki kultu głównych religii,
 charakteryzować szczegółowo wybrany krąg kulturowy,
 wyjaśnić własnymi słowami istotę pojęć „kultura” i „religia”,
 wykazać wpływ niektórych religii na życie i gospodarkę wybranych państw.
c) Postawy
Uczeń:
 współpracuje w grupie,
 wykazuje tolerancję do odmiennych kultur i religii.
2. Metoda i forma pracy
Burza mózgów, praca z podręcznikiem, pogadanka z elementami wykładu, praca w grupach
zróżnicowana.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik, mapa ścienna Polski i świata, karty pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Czynności organizacyjne – sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu lekcji na tablicy.
2. Podanie celu lekcji i omówienie sposobu jej przeprowadzenia.
b) Faza realizacyjna
1. Starter - burza mózgów: „Z czym wam się kojarzy religia?” Uczniowie wymieniając swoje
skojarzenia, podają wyznaczniki wszystkich religii. Nauczyciel może nakierowywać uczniów
na właściwe odpowiedzi (załącznik 1).
2. Zwrócenie uwagi, że tak, jak język jest pierwszym warunkiem istnienia kultury narodu, tak
religia stanowi drugi warunek. Przywołanie przykładów różnych państw, w których występuję
brak jednego z tych elementów (Belgia – język, Irlandia Płn. – religia) i związanych z tym
problemów.
3. Podanie uczniom najliczniej reprezentowanych religii na świecie. Wprowadzenie podziału
chrześcijaństwa na główne odłamy. Wyjaśnienie specyfiki judaizmu jako religii etnicznej.
4. Uczniowie dopisują na podstawie wykresu i mapy w podręczniku wiek głównych religii oraz
obszar ich występowania.
5. Wyjaśnienie podziału na religie monoteistyczne i politeistyczne wraz z podaniem przykładów.
6. Podanie uczniom najważniejszych dla poszczególnych religii ośrodków kultu religijnego na
świecie i w Polsce: katolicyzm (Lourdes, Rzym, Fatima, Santiago di Compostella,
Częstochowa), prawosławie (Athos, Meteory, Grabarka), islam (Mekka, Medyna, Bochoniki,
Kruszyniany), hinduizm (Waranasi, św. Rzeki), buddyzm (Lhasa). Wskazani uczniowie
lokalizują je na bieżąco na mapie ściennej świata i Polski.
7. Burza mózgów – „Co to jest kultura ?”. Uporządkowanie odpowiedzi uczniów i podanie im
ogólnej definicji i cech kultury.
8. Wyjaśnienie istnienia odmienności religijnej, stylu życia, przekonań mieszkańców różnych
części świata, które to stanowią podstawę do wyróżnienia 12 kręgów kulturowych. Uczniowie
odczytują ich nazwy z mapy w podręczniku.
9. Podział klasy na 3 grupy wg rzędów. Każda z grup czyta część rozdziału dotyczącą jednego z
trzech opisanych kręgów kulturowych. Po zakończeniu czytania każdy uczeń kolejno podaje na
forum klasy jedną cechę charakterystyczną dla kręgu kulturowego, o którym czytał.
10. Podanie uczniom przykładów wpływu religii na gospodarkę różnych państw.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie wypełniają karty pracy ucznia (załącznik 2).
5. Bibliografia
J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat, Geografia społeczno-ekonomiczna, PWN, Warszawa 2003.
6. Załączniki
Załącznik 1
modlitwa
symbol
post
miejsce kultu
RELIGIA
kapłan
świątynia
święto
święta księga
a) Karta pracy ucznia
Załącznik 2
Uzupełnij zdania podsumowujące lekcję:
a) Religia, która sprzyja postępowi gospodarczemu to .........................
b) Religia, która traktuje krowę jako zwierze święte to ........................
c) Religie, które zabraniają spożywania mięsa wieprzowego to ..................... i .....................
d) Najstarszymi religiami świata są ........................ i ........................
e) Główne odłamy chrześcijaństwa to: ......................, ....................... i .........................
f) Europejski krąg kulturowy wiąże się z religią ..............................
g) Hinduizm jest religią, do której założeń należy podział społeczeństwa na 7 grup, czyli ..........
h) Tora jest świętą księgą ..................
i) Twórcą islamu jest ........................., który żył w ............ wieku, zasady tej religii zawarte są w
świętej księdze zwanej ............................, a głównymi ośrodkami kultu są ....................... i
................................
j) Przykłady konfliktów na tle religijnym to konflikty w ..............................................................
Podaj dominującą religię w podanych krajach:
Irlandia –
Niemcy –
Indonezja –
Chiny –
Hiszpania –
Grecja –
Turcja –
Brazylia –
Bułgaria –
Egipt –
b) Zadanie domowe
Dokonaj charakterystyki wybranego kręgu kulturowego (nie omówionego w podręczniku).
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak