Untitled - Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

1
Literatura:
1. ”Ochrona drzew i krzewów iglastych” – Gabriel Łabanowski, Leszek Orlikowski,
Grażyna Soika, Adam Wojdyło, PLANTPRESS Sp. z o. o. Kraków, 2001r.
2. „Ochrona ozdobnych krzewów liściastych” – Gabriel Łabanowski, Leszek Orlikowski,
Grażyna Soika, Adam Wojdyło, PLANTPRESS Sp. z o.o. Kraków, 2000 r.
3. „Atlas chorób i szkodników – zagrażają roślinom w domu, na balkonie, w ogródku” –
Hanna Masternak, Oficyna Wydawnicza HOŻA – Warszawa, 1999r.
4. „Program ochrony roślin ozdobnych na lata 2006-2007”
- opracowany przez zespół autorski z Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w
Skierniewicach, Hasło Ogrodnicze – PLANTPRESS Sp. z o.o. Kraków, 2006r.
Opracowanie: mgr inż. Elżbieta Wiśniewska
Projekt okładki: Małgorzata Tews-Janicka
Druk: Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku
Oddział w Lubniewicach
tel. 0 68 385 20 91, tel. 0 95 755 71 67
Nakład: 1500 egz., wydanie II
Nr zam. Opin 0520/1813/G/2007
ISBN: 83-60196-48-6
2
Choroby drzew i krzewów ozdobnych
Drzewa i krzewy ozdobne stanowią cenne dopełnienie walorów estetycznych i
rekreacyjnych każdej działki, ogrodu lub parku. Jednak ich wspaniała uroda może być
zniweczona przez choroby i szkodniki, których pojawienie w znacznym stopniu
uzależnione jest od prowadzonych zabiegów pielęgnacyjnych. Zdrowe i dorodne
rośliny dużo rzadziej ulegają porażeniu przez choroby. Dlatego po wysadzeniu na-leży
zapewnić im bardzo staranną pielęgnację i ochronę, m.in. podlewanie w czasie suszy,
cieniowanie podczas silnego nasłonecznienia (zwłaszcza iglaki) i osłania-nie przed
mrozem. W przeciwnym razie może dojść do procesów chorobowych, w których
uczestniczą grzybowe pasożyty. Inwazji grzybów można się spodziewać zwłaszcza na
wilgotnych stanowiskach.
Bardzo duże znaczenie dla dobrego rozwoju drzew i krzewów ozdobnych ma też
odpowiedni poziom składników pokarmowych. Na przykład niedobór azotu prowadzi
do rozjaśnienia - żółknięcia igliwia i zahamowania wzrostu. Z braku fosforu igły
świerków i sosen przyjmują zabarwienie czerwonawe lub fioletowe, rozwijające się od
końców igieł. Brak żelaza - w postaci chlorozy ujawnia się na glebach bogatych w
wapń.
Ostatnio problem ochrony ozdobnych gatunków drzew i krzewów przed chorobami nabiera coraz większego znaczenia, bowiem powodują one dotkliwe szkody i
straty w naszych ogrodach.
Jednym z podstawowych warunków skutecznej ochrony jest umiejętność ich rozpoznawania. Wczesne zauważenie i trafne zidentyfikowanie choroby umożliwia jej
szybką likwidację, zapobiega epidemii, która w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do zamierania większej ilości drzew i krzewów w ogrodzie.
Rośliny atakowane są przez choroby grzybowe, bakteryjne i wirusowe. Najczęściej
występującym objawem chorób grzybowych są plamistości liści - plamy w kolorze
brązowym, szarym, żółtym lub czarnym oraz pylące naloty - np. białe na wierzchu liści
(mączniak prawdziwy), żółte pylące pod spodem liści (rdze).
Choroby bakteryjne wywołują mokre zgnilizny, np. tłuste plamy na liściach.
Mozaikowatości, kędzierzawości i karłowatość roślin są powodowane przez wirusy.
W niniejszej ulotce opisałam uszkodzenia wywołane tylko przez najczęściej występujące choroby na drzewach i krzewach ozdobnych. Oczywiście nie rozwiąże ona
zapewne wszystkich Państwa problemów związanych z ochroną roślin, ale na pewno
pomoże chociaż rozpoznać niektóre patogeny.
3
Choroby iglaków
Kupując iglaki, już w szkółkach można zauważyć, że zdrowotność tych roślin jest
zróżnicowana i w związku z tym istnieje niebezpieczeństwo zawleczenia do ogrodu lub
na działkę niektórych patogenów.
Wśród nich najgroźniejsze są grzyby z rodzaju Phytophthora. Są one przyczyną
choroby fytoftorozy obserwowanej głównie na cisach, cyprysikach, jodłach i sosnach,
a ostatnio na żywotnikach.
W zależności od terminu sadzenia, ilości opadów i temperatury, objawy chorobowe
pojawiają się w różnym okresie. Grzyby te infekują korzenie włośnikowe, skąd
następnie przerastają na system korzeniowy, a często i na pęd. Plamy występujące na
poszczególnych korzeniach rozszerzają się, co prowadzi do stopniowego zamierania
korzeni. Na częściach nadziemnych pierwsze symptomy porażenia korzeni mogą
objawiać się zahamowaniem wzrostu, co na ogół albo nie jest zauważalne, albo
przypisywane innym czynnikom. Dopiero później następuje zmiana zabarwienia
pędów, wyraźne przejaśnienia, pędy matowieją. Na sosnach i jodłach żółkną
wierzchołki igieł. Rośliny więdną, pędy brązowieją i stopniowo zamierają. Po wyjęciu
roślin z podłoża można stwierdzić zgniliznę korzeni. Nasileniu objawów sprzyja
uprawa roślin w podłożu organicznym (torf) o wysokiej wilgotności i temperatura
powietrza powyżej 20 C. Bardzo charakterystycznym objawem fytoftorozy jest
cynamonowe zabarwienie porażonych tkanek, widoczne na przekroju podłużnym
pędu, rozpoczynające się od nasady i rozszerzające się w kierunku wierzchołka.
Chorobę na roślinie można rozpoznać gdy pojawią się już pierwsze symptomy.
Praktycznie, bez niszczenia rośliny, wyżej opisane objawy można stwierdzić,
odrywając paznokciem fragment tkanki pędu aż do drewna.
Pojawienie się Phytophthora w ogrodzie lub na działce prowadzi nieuchronnie do
zamierania roślin. Dlatego tak ważne jest aby zapobiegać wystąpieniu patogena.
o
Zapobieganie i zwalczanie:
Należy zwracać uwagę na zdrowotność roślin przy zakupie.
Nie należy sadzić iglaków w miejscach, gdzie poprzednio uprawiane rośliny
wypadły.
4
Bardzo silny, hamujący wpływ na rozwój omawianego patogena ma kompostowana kora. Wskazany jest więc jej dodatek do ziemi, gdzie zamierza się
posadzić krzew. Dobrze jest również zastosować kompost korowy do okrycia
powierzchni ziemi.
Po stwierdzeniu objawów usuwać i niszczyć chore rośliny, a obok rosnące
podlać stosując biopreparat Biosept 33 SL (0,05%) lub jeden z fungicydów
Acrobat MZ 69 WP (0,2%), Bravo 500 SC (0,2%), Gwarant 500 SC (0,2%),
Galben M 73 WP (0,15%). W zależności od wielkości na jedną roślinę należy
użyć doglebowo od 0,5 do 2 l.
Szara pleśń - sprawcą choroby jest grzyb Botrytis cinerea. Choroba ta najczęściej
występuje na cyprysiku, jałowcu, świerku, modrzewiu i żywotniku.
Objawy w postaci brązowych, wodnistych plam, widoczne są na igłach lub łuskach, znajdujących się przy nasadzie pędów, a więc w środku rośliny. Wodniste
plamy bardzo szybko wysychają, a przy wysokiej wilgotności powietrza na ich powierzchni pojawia się szary, pylący nalot grzybni oraz zarodników.
Niejednokrotnie prowadzi to do zamierania pędów. Często objawy te są niezauważalne. Dopiero po rozchyleniu pędów, w środku krzewu można zauważyć symptomy choroby.
Jest ona szczególnie groźna dla roślin, tworzących zwarte, kolumnowe lub kuliste
korony, gdzie panuje wysoka wilgotność oraz brak wymiany powietrza.
Zapobieganie i zwalczanie:
W czasie podlewania unikać zwilżania roślin, szczególnie pozostawiania ich w
takim stanie na okres nocy. Dlatego rośliny najlepiej podlewać w godzinach
rannych, aby zdążyły wyschnąć przed nocą.
Po stwierdzeniu objawów chorobowych rośliny opryskiwać 1-2-krotnie
stosując: Euparen Multi 50 WG (0,2%), Rovral Flo 255 SC (0,2%), Kaptan
zawiesinowy 50 WP (0,2%), Sumilex 500 SC (0,1%), Sarfun 500 SC (0,1%),
Topsin M 500 SC (0,1%).
5
Osutki - sprawcami choroby są grzyby z rodzaju Lophodermium, Rhabdocline lub
Rhizosphaeria (w zależności od gatunku rośliny). Choroba występuje na jałowcach,
jedlicach (daglezjach), sosnach i świerkach.
Na igłach pojawiają się pod koniec lata lub wczesną wiosną drobne, żółte,
następnie brązowe, powiększające się plamy. Plamy te łączą się ze sobą tworząc
podłużne, czerwonobrązowe staśmienia. Jednak podstawa igły pozostaje zielona.
Porażone igły, stopniowo obumierają, a na ich powierzchni pojawiają się czarne
skupienia zarodnikowania grzyba. Porażone, najmłodsze igły często ulegają silnej
deformacji. Przy dużym nasileniu objawów igły masowo opadają.
Zapobieganie i zwalczanie:
Unikać gęstych nasadzeń roślin.
Nie należy dopuszczać do zwilżania roślin w czasie podlewania.
Po stwierdzeniu objawów rośliny opryskiwać 2-3-krotnie co 14-21
dni stosując przemiennie fungicydy: Sportak Alpha 380 EC (0,05%),
Score 250 EC (0,05%), Euparen Multi 50 WG (0,2%), Domark 100
EC (0,05%) lub Sarfun 500 SC (0,1%).
Rdze -powodowane są przez grzyby z rodzaju Gymnosporangium, Cronatrium oraz
Coleosporium. Choroba najczęściej występuje na jałowcu i sośnie (rdza wejmutkowoporzeczkowa, rdza pęcherzykowata igieł sosny), ale też na modrzewiu i świerku.
Na pędach powstają wrzecionowate nabrzmienia oraz spękania kory. Corocz-nie
wiosną lub latem w miejscach tych widoczne są pomarańczowe skupienia zarodnikowania.
Choroba jest szczególnie groźna jeśli pojawi się na przewodniku, gdyż prowadzi do
obumierania części znajdującej się powyżej i często taką roślinę należy już
zlikwidować.
Zapobieganie i zwalczanie:
Należy wycinać i palić chore pędy poniżej miejsca infekcji lub tylko w miejscach zakażenia, a rany smarować białą farbą emulsyjną z dodatkiem fungicydu, np. Score 250 EC w stężeniu 0,2%.
6
Porzeczki rosnące obok, jeśli pojawi się na nich rdza, chronić stosując
fungicydy.
W przypadku rdzy pęcherzykowatej igieł sosny, po stwierdzeniu objawów,
opryskiwać rośliny 2-3-krotnie co 10 dni preparatem Biosept 33 SL (0,1%) lub
fungicydami: Amistar 250 EC (0,1%), Discus 500 WG (0,03%), Score 250 EC
(0,05%). Zabieg ten wykonuje się pod koniec lata i jesienią.
Zamieranie pędów -przyczyną są różne gatunki grzybów z rodzaju, między
innymi: Phomopsis, Ascophyta, Pesalotiopspis i Sphaeropsis. Jest to jedna z
najczęściej występujących chorób części nadziemnych i notowana jest z różnym
nasileniem na wszystkich drzewach i krzewach iglastych.
Symptomy choroby mogą być widoczne pod koniec zimy lub wczesną wiosną.
Zamieranie pędów jest niekiedy poprzedzone występowaniem objawów na igłach
lub łuskach (infekcji ulegają głównie młode). Jest to żółknięcie ich wierzchołków,
rozszerzające się stopniowo na całą powierzchnię. Często pierwsze objawy pojawiają
się na łodygach w postaci niewielkich, czasem zagłębionych plam. Gdy rozszerzają się
one na cały obwód łodygi dochodzi do brązowienia i zamierania całego fragmentu
pędu nad miejscem nekrozy.
Jeśli dokładniej przyjrzymy się, to na powierzchni porażonych tkanek zauważy-my
ciemne skupienia zarodnikowania grzybów chorobotwórczych, które rozsiewają się
bardzo łatwo w czasie podlewania lub z prądami powietrza.
Zapobieganie i zwalczanie:
Nie wolno dopuszczać do przesuszenia podłoża,
przemrożenia lub przenawożenia roślin.
Na pojedynczych roślinach skuteczną metodą zwalczania choroby jest wycinanie porażonych pędów poniżej miejsca porażenia i ich palenie. Usuwa się
wówczas jednorazowo źródło infekcji.
W okresie pojawiania się nowych pędów rośliny należy opryskiwać stosując
przemiennie: Bravo 500 SC (0,2%), Clortosip 500 SC (0,2%), Gwarant 500
SC (0,2%), Score 250 EC (0,05%), Sportak 450 EC (0,05%). Zabieg
powtarzać 3-4-krotnie, co 7-10 dni.
7
W drugiej połowie września rośliny powinno się opryskać jedną z form fungicydów Dithane lub Penncozeb w stężeniach od 0,2 do 0,35% lub Bravo 500
SC (0,2%), Clortosip 500 SC (0,2%), Gwarant 500 SC (0,2%) lub Folpan 80
WG (0,2%). Zabieg należy powtórzyć po 30 dniach.
Opieńkowa zgnilizna korzeni -sprawcą jest grzyb Armillaria
mellea i inne gatunki tego rodzaju. Atakuje najczęściej cyprysiki,
jałowce, jodły, sosny i świerki. Objawy chorobowe zwykle
pojawiają się na roślinach w dalszych latach uprawy.
Zaatakowane rośliny przestają rosnąć, ich igły stają się matowe, żółkną, brązowieją, a niekiedy opadają. Kora przy podstawie pędu brązowieje, gnije i oddziela się
od drewna, a w powstałe puste miejsce dostaje się powietrze. Kora od wewnątrz oraz
powierzchnia drewna pokryta jest płatami obfitej, białej grzybni, rozrastającej się na
całym obwodzie pędu. Jeśli zgnilizna obejmie cały obwód pędu część rośliny
znajdująca się powyżej nekrozy obumiera.
Zwykle przebieg choroby jest powolny i roślina obumiera stopniowo. W przypadku porażenia roślin uprawianych w gruncie, jesienią -wokół podstawy pędu -mogą
być widoczne pojedyncze lub w grupach rosnące grzyby kapeluszowe.
Zapobieganie i zwalczanie:
Szkółek i ogrodów przydomowych nie wolno zakładać w miejscach po uprawach leśnych.
Należy usuwać i palić chore rośliny.
Rośliny rosnące obok porażonych trzeba podlać preparatami Rizolex 50 WP
(0,2%) lub Rovral Flo 255 SC (0,2%), przeznaczając 6 litrów cieczy
użytkowej na 1m .
2
8
Choroby nieinfekcyjne iglaków
Rany zgorzelinowe
Występują zwykle w drugiej połowie zimy w postaci podłużnych pęknięć kory
(kilku - lub kilkunastocentymetrowej długości), odsłaniając drewno. Pojawiają się na
„nasłonecznionej” części pędu, zwykle przy jego podstawie.
Przyczyną jest wzrost temperatury powietrza powyżej 0 C oraz intensywne słońce,
które sprawiają, że tkanki roślinne rozhartowują się. Z kolei nocą temperatura może
gwałtownie spadać, co powoduje kurczenie się tkanek roślinnych, a w następstwie
powstawanie podłużnych pęknięć.
o
Zapobieganie:
Unikać zbyt obfitego nawożenia, a zwłaszcza późnego stosowania nawo-zów
azotowych, ponieważ tkanki roślinne nie zdrewnieją dostatecznie przed zimą.
Trzeba zabezpieczyć pędy przed nadmiernym nagrzewaniem się, okrywając je
na zimę igliwiem lub wczesną wiosną siatką cieniującą.
Uszkodzenia roślin przez wczesnowiosenne przymrozki
Często zbyt wczesna wiosna, a szczególnie związany z tym gwałtowny wzrost
temperatury sprawia, że rośliny przedwcześnie wykształcają młode pędy. Spadek
temperatury w tym okresie poniżej 0 C, zwłaszcza nocą, sprawia, że młode, kilkucentymetrowe, niezdrewniałe pędy bardzo łatwo przemarzają. Uszkodzone pędy z
czasem więdną, żółkną, potem brązowieją i obumierają. W późniejszym okresie, przy
wzroście wilgotności powietrza, na obumarłych tkankach rozwijają się różne gatunki
grzybów, szczególnie często -Botrytis cinerea.
o
Zapobieganie:
Należy wycinać obumarłe pędy nad bocznym odgałęzieniem
Po obcięciu rośliny powinno się opryskać jednym z fungicydów: Bravo 500
SC (0,2%), Clortosip 500 SC (0,2%), Euparen Multi 50 WG (0,2%), Rovral
Flo 255 SC (0,2%) lub Sumilex 500 SC (0,1%).
9
Przesuszenie nadziemnej części rośliny
Niekiedy po bardzo mroźnej zimie, gleba wczesną wiosną jest jeszcze zamarznięta
na znaczną głębokość. Gdy temperatura powietrza wzrasta powyżej 0oC rośliny
rozpoczynają wegetację oraz transpirację. Jednocześnie, wskutek ciągłego
zamarznięcia podłoża, korzenie nie są w stanie pobierać i uzupełniać wytranspirowanej wody. Suche wiatry dodatkowo nasilają ten proces. W rezultacie dochodzi do
masowego uszkadzania krzewów. Rośliny przeważnie reagują przebarwieniem
(jasnobrązowym, a następnie czerwonobrązowym) i zamieraniem igieł znajdujących
się od strony najczęściej wiejących wiatrów. Druga strona krzewu pozostaje przeważnie zdrowa.
Po wyjęciu roślin z podłoża, można stwierdzić zbrunatnienie i obumarcie
przemarzniętego systemu korzeniowego.
Zapobieganie:
Starsze, pojedyncze rośliny na zimę zabezpieczyć włókniną.
W szkółkach, szczególnie przy uprawie pojemnikowej, zapobiegać przemarznięciu podłoża stosując okrycie z igliwia lub trocin.
10
Choroby drzew i krzewów liściastych
Szara pleśń (Botrytis cinerea)
Grzyb może porażać rośliny w każdej fazie rozwojowej. W przypadku starszych
roślin, szczególnie w warunkach sprzyjających rozwojowi choroby (częste opady
deszczu i wahania temperatury) powoduje brunatnienie i zamieranie wierzchołków
pędów. Na liściach i płatkach kwiatowych (np. powojnika lub róży) pojawiają się
wodniste, liczne, szybko powiększające się plamy. Jeśli jest wilgotno i ciepło, na ich
powierzchni pojawia się szary, pylisty nalot trzonków z zarodnikami.
Zapobieganie:
Po zauważeniu już pierwszych objawów choroby należy wyciąć i spalić
pora-żone pędy, a następnie rośliny opryskiwać stosując preparaty:
Euparen Multi 50 WG (0,2%), Rovral Flo 255 SC (0,2%), Teldor 500 SC
lub Sumilex 500 SC (0,1%).
Nie wolno zraszać całych roślin, gdyż to stwarza korzystne warunki dla
rozwoju choroby.
Werticilioza
Choroba grzybowa wywoływana przez grzyby Verticillium
albo-atrum, żyjące w glebie. Najczęściej występuje na
berberysie, katalpie, laurowiśni, ligustrze, lilaku, perukowcu,
klonie, wiązie, tamaryszku i sumaku.
U zaatakowanej rośliny powstają zakłócenia w pobieraniu wody z gleby, czego
objawem jest więdnięcie pędów. Liście na pędach żółkną, brązowieją, zamierają.
Obumarłe liście przeważnie nie opadają, tylko zwisają na pędach. Na przekroju
poprzecznym pędu widać zbrunatnienie wiązek przewodzących.
Zapobieganie i zwalczanie:
Usuwać i palić pojedyncze chore pędy, a rany posmarować pastą
Funaben 03 PA.
Chore rośliny podlewa się preparatem Sarfun 500 SC (0,1%).
11
Mączniak prawdziwy (Erysiphe polydoni, Sphaerotheca macularis i inne)
Występuje m.in. na berberysie, klonie, dereniu, hortensji, kalinie, karaganie,
ligustrze, lilaku, mahonii, suchodrzewie, tawule, trzmielinie, złotokapie.
Objawy pojawiają się zwykle na najmłodszych liściach - na górnej stronie występują białe, mączyste plamy. Pod grzybnią tkanki brązowieją i zamierają. Nalot
może też występować na pędach i kwiatach. Rośliny rosną wolniej, a porażone
organy ulegają deformacji. Silnie opanowane rośliny zasychają.
Grzyb zimuje na opadłych, porażonych liściach oraz na pędach.
Zapobieganie i zwalczanie: Nie należy sadzić roślin w miejscach zacienionych. Nie
pozostawiać zwilżonych roślin na noc. Powinno się zbierać opadłe liście i w miarę
możliwości wycinać porażone
pędy.
Po zauważeniu pierwszych objawów stosuje się opryskiwanie roślin przemiennie preparatami: Amistar 250 EC (0,1%), Nimrod 250 EC (0,2%),
Rubi-gan 12 EC.
W ogrodach przydomowych i na działkach można stosować biopreparaty:
Biochikol 020 PC (1%), Antifung 20 SL (5-25%) Biosept 33 SL (0,1%),
Bioczos BR (wg instrukcji).
Fytoftoroza (Phytophthora cinnamomi, P. nicotianae)
Choroba grzybowa często występująca na azalii, bukszpanie, lilaku, różaneczniku i
różnych gatunkach roślin wrzosowatych.
Chore rośliny mają zahamowany wzrost, a ich liście żółkną, brązowieją i rolują
się wzdłuż nerwu głównego, ale nie opadają, tylko zwisają na łodydze. Przy podstawie
pędu, po usunięciu kory widoczna jest brązowa nekroza przesuwąjąca się do góry.
Zapobieganie i zwalczanie:
Usuwać i niszczyć obumarłe rośliny, a pozostałe podlać np.: Bravo 500 SC
(0,2%) lub preparatem Bioczos BR (wg instrukcji), Biosept 33 SL (0,1%)
stosując od 100 ml do 1 litra cieczy użytkowej na roślinę.
12
Antraknoza (Glomerella cingulata, Elsinoe corni, Colletotrichum gloeosporioides)
Choroba grzybowa występująca m.in. na ligustrze, magnolii, pęcherznicy, śnieguliczce i
dereniu.
Na porażonych liściach tworzą się pojedyncze, okrągłe lub owalne, lekko zapadnięte, brązowe plamy o równych brzegach. Niekiedy tkanki wokół plam żółk-ną.
Silnie porażone liście ulegają deformacji, z czasem zamierają i opadają. Na pędach
na różnej wysokości widoczne są brązowe, powiększające się plamy. Je-śli obejmą
zasięgiem cały obwód, część pędu znajdująca się powyżej obumiera (w miejscach
zakażenia kora pęka podłużnie odsłaniając drewno i z czasem tworzą się
zrakowacenia).
Zapobieganie i zwalczanie:
Powinno się wycinać porażone pędy lub z nasadzeń usuwać i palić całe
chore rośliny.
Po stwierdzeniu objawów krzewy należy opryskiwać kilkakrotnie co 7-10
dni używając przemiennie fungicydów: Sarfun 500 SC (0,1%), a następnie
Bravo 500 SC (0,2%), Clortosip 500 SC (0,2%), Gwarant 500 SC (0,2%),
po czym Dithane M- 45 80 WP (0,2%), Penncozeb 80 WP (0,2%), w
dalszej kolejności Miedzian 50 WP (0,3%).
Zamieranie pędów (Botrytis cinerea, Diplodia sp., Colletotrichum gloeosporioides,
Phomopsis sp., Nectria spp., Fusarium spp.)
Choroba grzybowa, która najczęściej występuje na berberysie, bukszpanie, bzie,
budlei, dereniu, forsycji, irdze, magnolii, ogniku, ostrokrzewie, róży, szczodrzeńcu,
złotokapie.
Na różnej wysokości pędów pojawiają się brązowe, szybko powiększające się
plamy. Jeśli obejmą one cały obwód pędu, część znajdująca się powyżej obumiera.
13
Zapobieganie i zwalczanie:
Podczas prowadzenia prac pielęgnacyjnych należy zwracać uwagę, aby nie
ranić pędów, ponieważ uszkodzenia mechaniczne sprzyjają rozwojowi
choroby.
Powinno się wycinać chore pędy - aż do zdrowej tkanki -0,5 cm poniżej miejsca nekrozy, a krzewy opryskać jednym z fungicydów: Rovral Flo 255 SC
(0,2%), Sarfun 500 SC (0,1%) lub Topsin M 70 WP (0,1%).
Plamistość liści (Ascochyta sambucina, Entomosporium mespili, Phoma cotoneastrii, Alternaria alternata, Phyllosticta sp. i inne).
Choroba atakuje prawie wszystkie krzewy liściaste.
Na obu stronach porażonych liści powstają różnej wielkości ciemnobrązowe
plamy z czerwonobrązową lub żółtą obwódką. Na górnej stronie blaszki liściowej
widoczne są czarne punkty lub delikatny, ciemny nalot.
Zapobieganie i zwalczanie:
Powinno się wycinać i palić chore liście.
Po stwierdzeniu objawów chorobowych rośliny opryskiwać 1-2-krotnie
jednym z fungicydów: Bravo 500 SC, Clortosip 500 SC (0,2%), Folpan 80
WG (0,1%), Gwarant 500 SC (0,2%), Sarfun 500 SC (0,1%), Score 250 EC
(0,05%) albo Sportak Alpha 380 EC (0,05%).
14