Przyślij nam swoje zdjęcie na tle świątyni Wang! 5 / 2016 (649) Cena 7,50 zł Mieszko i Dobrawa str. 4 Zamek w Lublinie str. 8 Paczków str. 14 Karkonosze str. 18 Świątynia Wang KArpacz str. 12 Kaszubska Marszruta str. 28 Ziemia Słupska 5 / 2016 (649) str. 46 05 9 770032 615206 Index 369799 ISSN 0032-6151 Cena 7,50 zł VAT 5% Prenumerata Redakcyjna 2016/2017 Prenumerata 2016 wysyłka pocztą ekonomiczną priorytetową 60 zł 68 zł Prenumerata 2016 zabezpieczona przed pogięciem i zalaniem wysyłka pocztą ekonomiczną priorytetową 72 zł 80 zł Rocznik 2007 – 19 zł Rocznik 2008 – 19 zł Rocznik 2009 – 19 zł Rocznik 2010 – 19 zł Rocznik 2011 – 29 zł Rocznik 2012 – 19 zł Rocznik 2013 – 38 zł Rocznik 2014 – 35 zł Za pobraniem Prenumerata 2017 9 wydań, bez numeru 1-3 Rocznik 2015– 54 zł 11 wydań, bez numeru 4 dla szkół Prenumerata 2016 75 zł Prenumerata 2017 105 zł 80 zł Prenumerata 2017 wysyłka pocztą ekonomiczną priorytetową 90 zł 98 zł Prenumerata zagraniczna Rok 2016 – 159 zł (2 egz. 219 zł) Rok 2017 – 199 zł (2 egz. 279 zł) Prenumerata 2017 zabezpieczona przed pogięciem i zalaniem wysyłka pocztą ekonomiczną priorytetową 102 zł 110 zł Prenumerata elektroniczna e-PSK 2016 49 zł e-PSK 2017 79 zł Prenumerata 2017 www.webbook.pl e-PSK archiwalne 6,00 e-PSK bieżące zł 6,90 zł Dodatkowa Karta Prenumeratora 10 zł Karta ważna do 31 stycznia 2017 r. Wszystkie podane tu ceny obejmują również koszt wysyłki listem zwykłym ekonomicznym, a przesyłki gabarytowe i te o ciężarze większym od pół kilograma, listem poleconym. Wszystkie przesyłki polecone zabezpieczamy przed uszkodzeniem i zalaniem. Karta Prenumeratora – Regulamin Imienna Karta Prenumeratora z indywidualnym numerem to dowód tego, że osoba, na którą Karta jest wystawiona jest naszym Redakcyjnym Prenumeratorem. Karta upoważnia do szeregu korzyści. 1. Brania udziału w konkursie „Znasz-li ten kraj” 2. B rania udziału w klasyfikacji rocznej dla konkursów „Znasz-li ten kraj” oraz „Fotozagadka” 3. B rania udziału w programie „Poznaj Taniej” czyli: a) losowaniu bezpłatnych wejściówek/voucherów dla Prenumeratorów b) udziału w konkursach tylko dla Prenumeratorów 4. Otrzymaniu bezpłatnych wejściówek/voucherów za a) ufundowanie prenumeraty szkole, bibliotece b) udział w Imprezach Patronackich Poznaj Swój Kraj Cuda przyrody c) noclegi w naszych Obiektach Rekomendowanych, niezależnie od otrzymywanych tam zniżek 5. Zniżki w wysokości 30% na nocleg w naszych Obiektach Rekomendowanych. 6. Zakupów ze zniżką na portalu www.poznaj-swoj-kraj.pl 7. Udziału w innych konkursach organizowanych tylko dla Prenumeratorów. Karta Główna dla osoby opłacającej prenumeratę jest bezpłatna. Istnieje możliwość otrzymania odpłatnie dodatkowej Karty dla współmałżonka lub jednego dziecka. Koszt dodatkowej Karty wynosi tyle, co jeden egzemplarz „Poznaj swój kraj”, na dziś to 7,50zł. Karta ważna do 31 stycznia 2017 r. Fotozagadka P. Jarosław ze Skrzyszowa znalazł w miejscu zwanym „Sine Wiry” w Bieszczadach drzewnego łosia. Łoś jest znanym w okolicy... wodowskazem. Dopóki nie pije wody z Wetlinki, powódź ludziom nie grozi. I oby tak zostało. P. Jarosławowi dziękujemy i czekamy na inne niezwykłe zdjecia od naszych Czytelników! Odpowiedzi prosimy przysyłać do 31. sierpnia br. na kartkach pocztowych z numerem Karty Prenumeratora na adres: Redakcja „Poznaj swój kraj”, 01-445 Warszawa, ul. Ciołka 17. Można wysyłać odpowiedzi również na adres: [email protected] podając numer Karty Prenumeratora. Wśród autorów prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy nagrody. Odpowiedzi do każdego konkursu prosimy przysyłać w oddzielnych emailach lub na oddzielnych kartkach w jednym liście. To nam znakomicie ułatwi segregację i zmniejszy prawdopodobieństwo błędnego zaszeregowania odpowiedzi. Na widokówki czy kartki pocztowe czekamy od tych z Państwa, którzy biorą udział tylko w jednym z konkursów. Moi mili „D eszczowe lato” – słowami tej piosenki witam Was, drodzy Czytelnicy już w drugiej połowie wakacji 2016. Mam nadzieję, że zwiedziliście kolejne miejsca w Polsce, a „Poznaj swój kraj” był Wam w tym choć trochę pomocny... Jeśli jednak z różnych przyczyn zostaliście w domu, to pojedźcie z nami na inscenizację Chrztu Mieszka I w Gnieźnie, połączoną z wieloma tematycznie powiązanymi imprezami, na zamek do Lublina i na Wybrzeże Środkowe – na ziemię słupską, gdzie wszystko, co potrzeba turyście jest na wyciągnięcie ręki: lasy, szerokie plaże, wysokie klify, wzgórza, rwące rzeki, zabytki...Tych ostatnich nie powinno zabraknąć także i w Grudziądzu, gdzie można, a nawet należy zdobyć, niezdobytą nawet przez Napoleona pruską twierdzę, a w nieodległym Toruniu obejrzeć z bliska zabytkowe mury ponad stuletniej fabryki kotłów „Borna”. Dziś zamiast fabryki jest tam centrum handlowe... Nieopodal stoją już też zabytkowe domki dziewiętnastowiecznych pracowników fabryki. Toruń więc, to nie tylko ratusz i Kopernik... Dawno, dawno temu nasz Miesięcznik był zorientowany tematycznie, a to na województwie opolskim, a to na Wybrzeżu Gdańskim, a to na Mazowszu. My staramy się dziś być bardziej uniwersalni i publikujemy artykuły w każdym numerze z różnych miejsc Polski. Tym razem jednak zrobiliśmy wyjątek, bo zamieściliśmy cztery artykuły bezpośrednio związane z Karkonoszami i jeszcze dwa, które dotykają Sudetów. Mamy nadzieję, że spodoba się Wam taki układ, tym bardziej, że „jesień idzie, nie ma na to rady”, a jesień, jak wiadomo najpiękniejsza jest w górach właśnie... Jest w tym numerze również opis wycieczki po Borach Tucholskich. Nie jest to jednak taka zwykła wycieczka. To raczej zerkniecie okiem na szeroko w Internecie reklamowaną Kaszubską Marszrutę, czyli „ponad 160 kilometrów ścieżek i tras rowerowych w powiecie chojnickim”. Po przetestowaniu „szlaku” Green-Velo, chciałem osobiście zobaczyć, jak włodarze znakomitego terenu do uprawiania turystyki kolarskiej poradzili sobie z problemem przygotowania ścieżek na masowe przyjazdy rowerzystów. A poradzili sobie słabo. Oznakowanie szklaków – fatalne, nie wiadomo skąd i dokąd prowadzą, nawierzchnia ich piaszczysta, zupełnie nieprzygotowana dla rowerów, bez pchania swoich dwóch kółek się nie obywa, poprowadzenie szlaków (nie byłem wszędzie) słabe. Jedno co dobrze zrobiono, to odciągnięto chodniki daleko od szosy. Tu użyłem właściwego słowa – chodniki, bo to co zrobiono, to nie są ścieżki rowerowe, lecz chodniki właśnie. Z administracyjnym nakazem jazdy dla rowerzystów. Ich szutrowa nawierzchnia da się mocno we znaki „sakwiarzom”, bo nie jest to coś, po czym można „bezboleśnie” przejechać sto i więcej kilometrów. Pojedźcie w Bory jesienią, piach na szlakach nie powinien być tak dokuczliwy jak latem. Czekamy na listy i relacje, również na naszym portalu www.facebook.com/PoznajSwojKraj. Gratulujemy p. Darii z Krakowa za fotkę „parowozu pod parą”. Nagrodziliśmy to zdjęcie darmowymi dwiema wejściówkami na Galę Parowozów w Jaworzynie Śląskiej (Ślaskiej, nie Krynickiej, jak nam chochlik ostatnio poprzestawiał! Przepraszamy!) 10. i 11. września br. zapraszamy wszystkich Czytelników do Jaworzyny Śląskiej na Galę Parowozów. Będą wycieczki pociągami ciągniętymi przez parowozy po przecudnych dolnośląskich szlakach kolejowych. Przypominamy, że Prenumeratorzy będący na tej, czy innej Imprezie przeprowadzanej pod naszym Patronatem, maja prawo do darmowych wejściówek z puli „Poznaj taniej”. Podobnie gratulujemy p. Piotrowi z Jasła za najlepsze rozwiązanie „Konkursu Śledziowego” nagrodą były dwie bezpłatne wejściówki na przejście piesze Zatoki Puckiej, tzw. Marsz Śledzia. Przejście przez Zatokę 27 sierpnia 2016 r. Wykopki 7 września 2016 r. Gala Parowozów 10-11 września 2016 r. Bike-Orient Niegowa 8 października 2016 r. Zapraszamy na kolejne Imprezy pod naszym Patronatem, ich lista – obok. W szczególności zapraszamy na rajd na orientację, który odbedzie się w sobotę, ósmego października br. w Niegowie i okolicach na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Będzie możliwość pieszej wycieczki po okolicy, połączonej z odnajdywaniem jaskiń i zwiedzaniem zamków - Orlich Gniazd. Więcej szczegółów znajdziecie w kolejnym numerze „Poznaj swój kraj”, ale także na naszej stronie internetowej i na portalu Facebook. Do zobaczenia na szlakach! Paweł Cukrowski 1 spis treści Artykuł wstępny ............................ 1 Spis treści....................................... 2 Znasz-li ten kraj.............................. 2 Konkurs Reklama ......................................... 3 Mieszko i Dobrawa czyli chrzest i polityka..................... 4 Temat miesiąca Witajcie w gnieździe, wielkim orlim gnieździe... bowiem jak głosi wieść, nasza historia zapoczątkowana została w jednym z centralnych miast Polski – Gnieźnie, nazywanym wcześniej Gniazdem, Gniezdnem... Karkonosze – wakacje w cieniu Śnieżki ............................ 18 Wyprawa z plecakiem Nie ma niczego, co bardziej kojarzy mi się z wakacyjnym aktywnym wypoczynkiem, niż górskie wędrówki. I choć największą słabość mam do Tatr, to w tym roku wybrałam Karkonosze... Kraina turystyczna Ziemia Słupska szumi falami Bałtyku, zachwyca pięknem i różnorodnością krajobrazów; malownicze wzgórza, pełne cienia lasy, liczne jeziora i rzeki dopraszają się przyjazdu turystów... Wojnowice – czwarte życie Pałacu..................... 24 Dworki, pałace Kaszubska Marszruta..................... 28 Rowerem na weekend Gdy znów nie dojechałem do Rezerwatu Cisy Staropolskie na czas (była 19.30, a zamykają o 20.00), miałem jeszcze sporo czasu, by dotrzeć do nieodległej stamtąd małej, ale węzłowej stacji Wierzchucin. O wpół do dziewiątej lokalny pociąg zabrał mnie stamtąd do Chojnic.... Rajd Bike Orient Taraska nad Pilicą ......................... 35 Patronat Śnieżka – dach Śląska.................... 36 Góry Polski Zamek freskami słynący................. 8 Zamki, ruiny Świątynia Vang............................... 12 Wyniki ankiety............................. 53 Twierdza, której nie zdobył Napoleon.......... 54 Fortyfikacje Jesteś zdobywcą? To zdobądź twierdzę, która jako jedyna pruska forteca nie została opanowana przez wojska napoleońskie. Jak to zrobić? Nic łatwiejszego. Przyjedź do Grudziądza i.... Odznaka turystyczna Główne Szlaki Górskie Polski....... 60 Architektura drewniana Paczków........................................ 14 PTTK Wioski, miasta,miasteczka Gdy 1700 lat temu rzymski wódz Lucca wracając z łupieżczej wyprawy przybył na Pogórze Sudeckie tak urzekły go malownicze tereny nad Nysą, że postanowił tu właśnie założyć osadę... Skarby Ziemi Słupskiej ................. 46 Bralczyk o turyście....................... 61 Bralczyk o... Gala Parowozów .......................... 39 Patronat ARTEfakty .................................... 39 Patronat W czterdzieści godzin dookoła Dolnego Śląska ............... 40 Pomysł na wycieczkę U Borna – w pierwszej fabryce w Toruniu ........................ 44 Zabytek Znasz-li ten kraj Francuskie słowo tour, początkowo „obrót”, które potem w naturalny sposób dało w wielu językach najrozmaitsze kontynuacje, wzięło się z łacińskiego tornare, czyli „obracać”... Krzyżówka................................... 62 Konkursy Rozwiązania z nr 04/2016........... 63 Konkursy Przekładaniec krajobrazowy Psk 8/67....................................... 64 Artykuł archiwalny T o jedno z najpiękniejszych miejsc na ziemi... Góry, rzeka, za jej zakrętem jezioro, w górze zamek. Jest nawet most linowy. Brakuje tylko turystów. Kiedyś było ich więcej, dziś pozapominali... A Ty poznajesz, to miejsce? To zadanie dla Was, drodzy Prenumeratorzy... Czekamy do 22. sierpnia br. na odpowiedzi pod adresem: [email protected] . Odpowiedzi do każdego konkursu prosimy przysyłać w oddzielnych emailach lub na oddzielnych kartkach w jednym liście To nam znakomicie ułatwi segregację i zmniejszy prawdopodobieństwo błędnego zaszeregowania odpowiedzi. Na widokówki czy kartki pocztowe czekamy od tych z Państwa, którzy biorą udział tylko w jednym z konkursów. 2 3 Temat miesiąca Mieszko i Dobrawa czyli chrzest i polityka Gniezno Kąpiel w misach chrzcielnych (tu: balia zastępcza) symbolizowała oczyszczenie i była przyjęciem chrztu Witajcie w gnieździe, wielkim orlim gnieździe... bowiem jak głosi wieść, nasza historia zapoczątkowana została w jednym z centralnych miast Polski – Gnieźnie, nazywanym wcześniej Gniazdem, Gniezdnem. To tu pierwszą osadę według legendarnych zapisków założył Lech, który wraz ze swoimi braćmi szukał swojego miejsca na Ziemi i ujrzał krainę piękną, żyzną, zieloną, łaskawą dla człowieka. To tu nad jego głową krążył orzeł – jak później uznał sam – znak odnalezienia właściwego miejsca. Z czym kojarzy nam się gniazdo? Oczywiście, z kolebką życia, miejscem narodzin. G niezno, pierwsza stolica Polski, która już po raz dwunasty zaprosiła wszystkich chętnych, chcących razem z nią zanurzyć się w historii i podążyć śladami przeszłości. W tym roku – 30. i 31. lipca z racji obchodów 1050 rocznicy Chrztu Polski była okazja na rekonstrukcję tego właśnie wydarzenia. Ta widowiskowa impreza organizowana jest w tym mieście rok do roku, a żeby zrozumieć jej charakter, należałoby się przenieść w odmęty historii. dokończenie artykułu w PSK nr 649 4 Zamki i ruiny Zamek freskami słynący Lublin Zamek królewski w Lublinie to prawdziwa perełka architektury. O niezwykłości tego miejsca decyduje zarówno piękne położenie i majestatyczny wygląd budynku, jak również niespotykane średniowieczne freski, które można zobaczyć w tamtejszej kaplicy. Zamek w Lublinie - widok od strony bramy L ubelski zamek znajduje się na wzgórzu w dolinie rzeki Bystrzycy, obecnie w samym sercu miasta. Według legendy, już za czasów Bolesława Chrobrego w tym miejscu istniała drewniana strażnica. Początki zamku wiązane są jednak najczęściej z powstaniem w XII wieku kasztelanii lubelskiej. Wówczas też stulecia Lublin mógł poszczycić się najpotężniejszym budynkiem obronnym na wschód od Wisły. dokończenie artykułu w PSK nr 649 8 Architektura drewniana Świątynia Vang Karpacz Karpacz Górny Determinacji norweskiego artysty malarza Johana Christiana Dahla zawdzięczamy, że dzisiaj w Karpaczu możemy podziwiać jeden z najstarszych kościołów drewnianych, jakie powstały w Europie. D zięki działaniom Johana Christiana Dahla w latach czterdziestych XIX wieku - wówczas profesora Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie - miejscowość malowniczo położona u podnóża Śnieżki, najwyższego szczytu Karkonoszy, na zawsze połączyła swoje losy z oddaloną o bez mała dwa tysiące kilometrów wioską Vang z doliny Valdres w środkowej Norwegii. dokończenie artykułu w PSK nr 649 12 Wioski, miasta, miasteczka Paczków Paczków Widok na miasto z Wieży Wrocławskiej Gdy 1700 lat temu rzymski wódz Lucca wracając z łupieżczej wyprawy przybył na Pogórze Sudeckie tak urzekły go malownicze tereny nad Nysą, że postanowił tu właśnie założyć osadę. Lucca rozwijała się całkiem pomyślnie i w końcu ósmego wieku miała być nawet miastem. C zy rzeczywiście Paczków mógłby być niemal tak stary jak Kalisz? Tego nie wiemy. Wiemy natomiast, że udokumentowana historia tego miejsca zaczyna się na przełomie dwunastego i trzynastego wieku, gdy biskup Wawrzyniec lokując na „swoich” terenach nowe wsie zachęcał do osiedlania się tam właśnie. Miasto Paczków swoją udokumentowaną historię pisze od 8. marca 1254 roku. Wtedy Biskup wrocławski Tomasz wydał zgodę na założenie miasta. Ratusz Paczkowa posiada również wspaniałą wieżę dokończenie artykułu w PSK nr 649 14 Wyprawa z plecakiem Karkonosze – Karkonosze wakacje w cieniu Śnieżki Słonecznik Nie ma niczego, co bardziej kojarzy mi się z wakacyjnym aktywnym wypoczynkiem, niż górskie wędrówki. Każdego roku wyjeżdżam, by choć przez kilka dni obcować z niczym nieograniczoną przestrzenią, jaką zobaczyć można tylko ze szczytów gór. I choć największą słabość mam do Tatr, to w tym roku wybrałam Karkonosze. Mimo że niższe i zupełnie inne, to jednak równie magiczne i przyciągające. Dlaczego warto odwiedzić Karkonosze? Przeczytaj... K arkonosze to najwyższe pasmo górskie Sudetów. Położone są na terytorium dwóch państw – Czech (są najwyższymi górami w tym kraju) i Polski. Rozciągają się na przestrzeni około 70 km, a ich szerokość waha się od 8 do 20 358 km. Po polskiej stronie granicy znajduje się niecała 1/3 całego pasma. Od północy Karkonosze graniczą z Kotliną Jeleniogórską, od południowego-wschodu z Górami Kruczymi, od południa z Podgórzem Karkonoskim, a od zachodu z malowniczymi Górami Izerskimi. Najwyższym szczytem Karkonoszy jest Śnieżka (1602 m n.p.m.). dokończenie artykułu w PSK nr 649 Piechowice 3 358 366 Mysłakowice Chatka Robaczka JAKUSZYCE Podgórzyn Szklarska Poręba Wodospad Kamieńczyka Przesieka Szrenica Miłków 366 Borowice E65 Harrachov Łab a 18 eky nad zerou Słonecznik Odrodzenie 14 Rokytnice nad Jizerou Karpacz Pielgrzymy Śnieżne Kotły Szpindlerowy Młyn Strzecha Akademicka Skalny Stół Mały i Wielki Staw Dom Śląski Śnieżka Dworki, pałacE Wojnowice – Wojnowice czwarte życie Pałacu Pałac w Wojnowicach Jest takie miejsce na Śląsku, gdzie czas jakby się zatrzymał. Gdzie przekraczając próg cofasz się w czasie co najmniej o sto lat. Zapraszamy na wycieczkę w głąb dziejów. Do pałacu w Wojnowicach koło Raciborza. C hoć historia wojnowickiego pałacu nie ma jeszcze dwustu lat, lecz jest ona ciekawa i z całą pewnością warta opowiedzenia. W sumie również dość szczęśliwa, gdyż pałac całe swoje życie służył ludziom, a ci nigdy go nie zniszczyli. A gdy na początku XXI wieku był w dość marnym stanie, to poszczęściło mu się i stał się dziś atrakcją turystyczną... dokończenie artykułu w PSK nr 649 Pałac po rozbiórce - elewacja wschodnia Sala przyjęć Korytarze pełne eksponatów 24 Rowerem na weekend Chojnice Kaszubska Marszruta Gdy znów nie dojechałem do Rezerwatu Cisy Staropolskie tak, by wejść do środka (była 19.30, a zamykają o 20.00), miałem jeszcze sporo czasu, by dotrzeć do nieodległej stamtąd małej, ale węzłowej stacji Wierzchucin. O wpół do dziewiątej lokalny pociąg zabrał mnie stamtąd do Chojnic. Piach, piach, piach, żółty szlak E ch, gdzie te czasy, gdy po Borach Tucholskich śmigały piętrusy do Chojnic, Bydgoszczy, Gdyni, a nawet do Brodnicy. Dziś już bardzo trudno dostać się tam koleją, a to najlepsza możliwość zwiedzenia tego, jakże pięknego zakątka Polski. Oczywiście, można samochodem, ale najpierw trzeba go mieć, a po wtóre samochód nie daje tego wspaniałego uczucia wolności, turysta czuje się związany; musi wrócić tam, gdzie ten samochód zostawił, cały czas bojąc się, czy aby jeszcze stoi, albo ile zapłaci za parking... dokończenie artykułu w PSK nr 649 Chojnice opisywaliśmy w nr 6/2015 28 Zmiana znaczenia znaku Dawniej znak przedstawiony obok oznaczał drogę tylko dla rowerów. Dziś jego znaczenie jest trochę inne i oznacza tylko NAKAZ jazdy rowerzystom tą właśnie drogą, gdy jest ona wyznaczona dla kierunku ruchu, w który się porusza akurat rowerzysta. Droga ta jest dostępna również dla pieszych, gdy nie ma odrębnego chodnika. Poza miastami regułą jest właśnie brak chodników, a więc ryzyko kolizji z pieszym. Patronat Taraska nad Pilicą Rajd Bike Orient Taraska nad Pilicą 25. czerwca br. w wypoczynkowej Tarasce nad Pilicą, a właściwie w jej dość dużym otoczeniu odbył się drugi, organizowany przez BikeOrient Rajd na Orientację. Generalnie propozycja szukania w terenie dziesięciu, względnie dwudziestu chorągiewek skierowana jest do rowerzystów, ale piesi nie są bez szans. P oza tym, dla większości startujących to tylko zabawa, choć są zawodnicy traktujący te Rajdy na serio. Zwycięzcy otrzymują wprawdzie medale, ale nawet dla nich najważniejsza jest satysfakcja, że odnalazło się wszystkie lub prawie wszystkie chorągiewki, mając do pomocy jedynie mapę i kompas. A my gratulujemy wszystkim uczestnikom, zwycięzcom i tym, którzy potraktowali ten Rajd jedynie jako pretekst do wyjścia z domu. Jedni pojadą w prawo, inni w lewo Pilica przeszkody nie stanowiła Jeżdżono całymi rodzinami Zwycięzca zawodów Adam Wojciechowski dokończenie artykułu w PSK nr 649 Piesi nie byli bez szans Pamiątkowe zdjęcie na koniec imprezy 35 Góry Polski Śnieżka – Śnieżka dach Śląska Charakterystyczna sylwetka Śnieżki (1602 m n.p.m.), jak i całe Karkonosze budziły zainteresowanie od najdawniejszych czasów. Szczególną uwagę przyciągała dominująca kopuła szczytu i bardzo często zmieniające się tam warunki pogodowe. Na sam szczyt prowadzą dwie ścieżki P onieważ Śnieżka usytuowana jest jeszcze w klimacie przejściowym/ oceaniczym wieją tu bardzo silne wiatry (50-80 m/s) i występują nagłe zmiany ciśnień. W kotłach i żlebach śnieg potrafi zalegać aż do lipca, a często z początkiem września na Śnieżce już pada „nowy” śnieg. Tej śnieżnej czapie właśnie, góra zawdzięcza swoją nazwę. dokończenie artykułu w PSK nr 649 Pomnik „Ofiarom Gór” 36 Futurystyczne spodki obserwatorium Pat r o n at Pat r o n at Pat r o n at Pat r o n at Gala Parowozów Pat r o n at Pat r o n at Pat r o n at w Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku Pat r o n at , Jaworzyna Śląska Wielkimi krokami zbliża się weekend 10 i 11 września 2016 r. podczas którego serdecznie zapraszamy VI zlot zabytkowych lokomotyw parowych „Gala Parowozów” w Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej. U czestnikami tegorocznej, piątej edycji Gali Parowozów -Międzynarodowego Zlotu Zabytkowych Lokomotyw podobnie jak w poprzednich edycjach w Muzeum będą sprawne, zabytkowe lokomotywy parowe z Polski i Czech. Swój udział potwierdziły załogi z Brna (KPKV – parowóz 213.901), Wolsztyna (Parowozownia Wolsztyn) parowóz 423.0145 (Jaromierz), Chabówki oraz Pyskowic. Obowiązki gospodarza pełnić będzie jaworzyńska lokomotywa parowa TKt48-18. Gala Parowozów już na stałe wpisała się w kalendarze fanów kolejnictwa z całej Polski Podczas Gali Parowozów na bocznicy Muzeum odbędą się prezentacje zabytkowych parowozów obejmujące jazdę manewrową, przygotowanie lokomotyw do jazdy – nawadnianie, nawęglanie, smarowanie oraz oczyszczanie. Pat r o n at Pat r o n at W sobotni wieczór o godz. 20 00 odbędzie się wieczorne widowisko, podczas którego główne role odegrają jeżdżące parowozy. Po spektaklu odbędzie się wieczorny przejazd parowozów z bocznicy Muzeum na stację w Jaworzynie Śląskiej, podczas którego wspólnie zaprezentuje się połączonych 6 sprawnych parowozów. Nowością podczas tegorocznej Gali Parowozów to wycieczki po Dolnym Śląsku po najciekawszych trasach kolejowych. Organizowana przez Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku „Gala Parowozów” jest największą, plenerową imprezą kolejową w tej części Polski. W zeszłym roku wzięło w niej udział przeszło 15 000 gości. Głównym celem „Gali Parowozów” jest aktywna promocja ochrony zabytków techniki kolejowej. Pat r o n at Pat r o n at Pat r o n at Pat r o n at Pat r o n at ARTE fakty – Pat r o n at , Pruszków Pruszkowski Festiwal Archeologiczny 9-11 września 2016 r. Dla uświetnienia obchodów 100-lecia nadania praw miejskich Pruszkowowi, Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy wraz z licznymi partnerami organizuje ARTEfakty – Pruszkowski Festiwal Archeologiczny. To wyjątkowe wydarzenie o bezprecedensowej formule. RAMOWY PROGRAM FESTIWALU Piątek 9:00-15:30 Lekcje festiwalowe dla grup zorganizowanych. Zabierzemy ich do świata starożytnych hutników i wioski barbarzyńskiej. Pokażemy życie codzienne w Rzymie, antyczne rzemiosła, pokazy zdolności bojowej i uzbrojenie legionistów, a także pokaz walki gladiatorskiej. Zapisy dla grup prowadzone będą w dniach 1-6 września, w godz. 9:00-15:00. Sobota 12:00-19:00 Poznaj wszystkie bloki Festiwalu ARTEfakty, bądź wybierz wydarzenie specjalnie dla siebie. Niedziela 12:00-18:00 Poznaj wszystkie bloki Festiwalu ARTEfakty, bądź wybierz wydarzenie specjalnie dla siebie. Wielki finał festiwalu odbędzie się na piecowisku OGNIOtrwałych. Sobota-niedziela – bezpłatne zwiedzanie ekspozycji „Przedświt – Mazowieckie Centrum Metalurgiczne z przełomu er” – najlepszej wystawy Mazowsza 2014 roku! NA WSZYSTKIE WYDARZENIA W RAMACH FESTIWALU – WSTĘP WOLNY 39 Pomysł na wycieczkę W czterdzieści godzin Dolny Śląsk dookoła Dolnego Śląska Srebrna Góra Koniec wakacji. Ostatni moment, by jeszcze gdzieś pojechać. I tym razem chcemy wybrać się na Dolny Śląsk. To już rok, jak tam nas nie było. Chcielibyśmy zobaczyć to, czego nie udało się nam zwiedzić poprzednim razem. Jeszcze tylko szybki spacer z wiecznie spragnionym biegania husky i oczekiwanie na powrót taty z pracy. Wreszcie jest. Wrzucamy do samochodu przygotowane wcześniej rzeczy i ruszamy spod Wieliczki na zachód. W planie mamy odwiedzenie niektórych, znanych nam już wcześniej miejsc oraz poznanie tych, o których czytaliśmy w przewodnikach. Jedziemy! Przed nami kilka godzin jazdy autostradą, a potem często krętymi i wąskimi, a górzystymi drożynami. Wypogadza się – to dobrze, choć będziemy jechać „pod słońce”. Mijamy Kraków, miasta Górnego Śląska, potem Górę św. Anny. Byliśmy już tam. Dziś pędzimy dalej. dokończenie artykułu w PSK nr 649 Fantazyjne przycięte krzewy 40 Krzywa Wieża w Ząbkowicach Śląskich ZabytkI U Borna Toruń – w pierwszej fabryce w Toruniu Teren byłej fabryki, od 2000 r. są tu już tylko boksy handlowo-usługowe Od 2000 r. w tej pierwszej toruńskiej fabryce mieści się Centrum Handlowo--Usługowe. Ale jeszcze w latach siedemdziesiątych XX wieku, sporo ludzi tu zatrudnionych chwaliło się, że pracuje „u Borna”, chociaż – de facto – był to już zupełnie inny zakład pracy, bo po II wojnie światowej fabryka została znacjonalizowana i przemianowana na Toruńską Fabrykę Kotłów. Później powstała tu Fabryka Maszyn Budowlanych „Bumar”, a potem „Bumar-Waryński Toruń”. D ziś piękno fabrycznych budynków zasłaniają wszędobylskie reklamy, co może wielu z nas denerwować i zniechęcać do podziwiania kunsztu budowniczych XIX wieku. W 1997 r. zabudowania fabryczne wpisane zostały do rejestru zabytków, jako jedne z najstarszych zachowanych przykładów architektury przemysłowej. Obiekty fabryczne bowiem powstały w latach 1889 – 1902; dobudowywane były w zależności od potrzeb fabryki, a przede wszystkim od możliwości finansowych właścicieli: Borna i Schütze. Fragment piętrowego domu mieszkalnego właścicieli fabryki dokończenie artykułu w PSK nr 649 Piękna snycerka w domu właścicieli fabryki: Schütza i Borna Hala fabryki zakończona ścianą w kształcie półrotundy 44 Kraina turystyczna Skarby Ziemi Słupskiej Ziemia słupska Ziemia Słupska szumi falami Bałtyku, zachwyca pięknem i różnorodnością krajobrazów; malownicze wzgórza, pełne cienia lasy, liczne jeziora i rzeki dopraszają się przyjazdu turystów. N ajważniejszym miastem i ośrodkiem administracyjnym jest siedemsetletni Słupsk, dawna stolica rodu piastowskich książąt pomorskich. Miasto położone jest nieopodal morza, na skrzyżowaniu rzeki Słupi z prastarym szlakiem 46 wiodącym z zachodu na wschód wzdłuż południowego brzegu Bałtyku. dokończenie artykułu w PSK nr 649 47 Fortyfikacje Grudziądz Twierdza, której nie zdobył Napoleon Jesteś zdobywcą? A może dopiero chcesz nim zostać? To zdobądź twierdzę, która jako jedyna pruska forteca nie została opanowana przez wojska napoleońskie. Jak to zrobić? Nic łatwiejszego. Przyjedź do Grudziądza i spenetruj jedną z najciekawszych i lepiej zachowanych budowli fortyfikacyjnych jakie znajdują się na terenie naszego kraju. Wewnętrzne umocnienia cytadeli P o I rozbiorze Polski, król Prus – Fryderyk II, nakazał wznieść w Grabowie pod Kwidzynem twierdzę, która umocniłaby pozyskane ziemie i zabezpieczyła wiślaną przeprawę. Opracowanie planów oraz nadzór nad ich realizacją powierzono doświadczonemu w pracach fortyfikacyjnych kapitanowi inżynierii Paulowi von Gontzenbachowi, który zastąpił odwołanego ze stanowiska hrabiego d’Heinze. W 1774 roku Chodnik komunikacyjny w dziele rogowym 54 rozpoczęto więc prace budowlane, lecz bardzo szybko okazało się, że napotykają one na olbrzymie trudności techniczne. Tereny były podmokłe, linie brzegowe stale się zmieniały a Wisła często wylewała i niszczyła to, co do tej pory zdołano zbudować. W końcu, po dwóch powodziach, von Gontzenbach zdołał przekonać króla o konieczności zmiany lokalizacji przyszłej twierdzy. Na ten cel wyznaczono obszar położony na wyso- kiej skarpie wiślanej, 1,5 km na północ od miasta i zamku w Grudziądzu. dokończenie artykułu w PSK nr 649 Bateria artyleryjska „Leśny Dwór” w grudziądzkim lesie koło osiedla Lotnisko Kraj A teraz – do rzeczy. Jesteśmy nieco zaskoczeni i ucieszeni, że nasi odbiorcy to elita Czytelników. 74% z Was deklaruje, ze jest stałym czytelnikiem, do tego jeszcze 18% dodaje, że jest prenumeratorem. Pokrywa się to z odpowiedziami na pytanie drugie, gdzie 72% z Was „przyznaje się” do prenumeraty. To, że aż 86% z Was, kolekcjonuje nasz Miesięcznik jest dla nas dodatkowym wyróżnieniem. Gwoli ścisłości trzeba oddać, że grupa o wielkości 10 punktów procentowych oddaje potem swoje zbiory bibliotekom, czy szkołom. Ale to nie umniejsza w niczym temu, że powracacie do lektury naszego periodyku. 62% z Was zna nasz Miesięcznik od zawsze. Pierwszy raz w kiosku lub empiku zobaczyło go 10% odbiorców, ze szkoły kolejne 10%., a od rodziny 12%. reszta z innych źródeł. Zaskakuje niemalże zerowy udział internautów, zarówno tych z naszej strony, jak i „fejsbukowców”. A przecież na portalu Facebook jesteśmy już od trzech lat i mamy całkiem niemałe grono fanów. Zachęcamy więc Was wszystkich do spotkania z nami w wirtualnym świecie, choć przecież jak najbardziej prawdziwym. To w końcu najszybsza forma kontaktu. Podzielcie się tam z nami z relacjami z Waszych wyjazdów, przyślijcie zdjęcia i zadawajcie pytania. Na pytanie od jak dawna czytasz „Psk” padały zróżnicowane odpowiedzi. 20% czyta nas od zawsze, 48% od około dwudziestu i więcej lat. Najnowszych Czytelników jest 32%. Większość z Was (56%) mieszka w dużych miastach, w małych i na wsi 28%. W miastach dużych, w tym w Warszawie 16%. Odzwierciedla to rozmieszczenie ludności w Polsce. Aż 58% z Was ma wykształcenie wyższe, lub nawet z tytułem naukowym. To bardzo wysoki współczynnik i bardzo nas to cieszy. Z kolei tylko 4% z Was ma wykształcenie podstawowe. To z kolei bardzo niski wskaźnik. Aż ponad 2/3 z Was jest Czytelnikami w sile wieku: 35-65 lat. 10% to osoby młode od 20 do 34 lat, ale też aż 22% to seniorzy w wieku 66 i więcej lat. Seniorzy wiekiem, bo jak sądzę duchem to w dalszym ciągu – nastolatkowie, którym się chce wyjść z domu i zaznać wolności na szlakach. Tak, bo turystykę pieszą najbardziej lubi aż 38 osób odpowiadających na ankietę. Po 26 odpowiedzi zanotowaliśmy dla turystyki rowerowej i... samochodowej, która do tej pory była traktowana u nas nieco po macoszemu. Już od tego numeru to się zmieni, bo prezentujemy w tym numerze „Psk” wycieczkę samochodową po Dolnym Śląsku, a już za miesiąc zabierzemy Was samochodem z Warszawy do Gdańska. Jeden z naszych Czytelników zauważył też całkiem słusznie, że brakuje opisu szlaków wodnych. To akurat dostrzegliśmy już jakiś czas temu, ale przecież nie od razu Kraków zbudowano. Będzie więc i turystyka wodna, choć nie od tego numeru, mimo że tak obiecałem. Przepraszam. Aż 32 odpowiedzi wskazywały na popularność opisu wszelkiego rodzaju zabytków, 29 - zamków i ruin, również 29 osób najbardziej interesuje opis wycieczek. Tu z kolei najmniej wskazań odnotowały Polonica. Potwierdzeniem słabej oceny Poloniców jest „zwycięstwo” w kategorii „mniej interesujących spraw”. Aż 17 osób wskazało Polonica właśnie, 12 osób – folklor. Inne tematy wskazywane były sporadycznie, max. 3 wskazania na temat. To, że oczekujecie opisu zabytków wskazuje 10 odpowiedzi na pytanie od czego zaczynasz lekturę PSK. Tyle samo wskazało na zagadki, lecz największym powodzeniem cieszy się oczywiście(?) Wstępniak. Wskazało go 21 osób. Jeszcze „bralczyk” z pięcioma głosami wyróżnił się w tej klasyfikacji, pozostałe opcje uzyskały minimalną ilość głosów. Aż 36% z Was chce, aby Miesięcznik miał 96 stron przy cenie 10,90zł; 28% wystarczają 64 strony. O cenę boi się 20% osób, które nie chcą podwyżek i godzą się na zmniejszo500 bezpłatnych biletów i vouchery dla Ciebie 11/ 2015 (643) Cena 7,50 zł Polacy w Tunezji 02/ 2015 (634) ną objętość periodyku. Postąpiliśmy kompromisowo i zwiększamy od przyszłego roku objętość Miesięcznika o 16 stron, przy wzroście jego ceny do 9,90zł. Jednocześnie wzrośnie również podstawowa cena prenumeraty do 90zł. Co zmienić w Miesięczniku? 13 osób chce zwiększenia objętości – to już zdecydowaliśmy. Głosy, czy zwiększać zaangażowanie czy skupić się na piśmie rozłożyły się po równo – po 9. Co zrobimy? Trzeba to przemyśleć. Może rzeczywiście za dużo jest tego zaangażowania, bo też i niektóre „patronaty” (nie będziemy wymieniać) okazują się „niewypałami”? Zapraszam do dyskusji – najwygodniej na „fejsbuku”, ale czekamy też na listy tradycyjne oraz emaile. Dziękujemy za Wasze zaangażowanie i wskazanie drogi – gdzie jesteśmy i dokąd należy się kierować. Myślę, że na początku przyszłego roku, przy okazji kolejnego grubszego zeszytu znów poprosimy Was o opinię. Paweł Cukrowski PS. Najpiękniejszymi okazały się okładki z listopada, lutego i sierpnia – w tej właśnie kolejności. Pozostałe - otrzymały pojedyncze głosy. Spośród osób, które przysłały odpowiedzi rozlosowaliśmy dziesięć i chcemy wręczyć im podwójne wejściówki/vouchery z list „Poznaj Taniej”. Prosimy o wybór nagrody i kontakt. F3341 F1495 p. Waldemar z ul. Słomkowskiego w Lublinie p. Wojciech z ul. Tęczowej w Przasnyszu p. Robert ze Szczecina z końcówką tel. 118 F3396 p. Ewa z ul. Nowe Stawy w Oświęcimiu p. Zbigniew z ul. Baczyńskiego w Sandomierzu p. Janusz z Lubicza p. Stanisław z ul. Wojska Polskiego w Suwałkach. Konkursy Marsz Śledzia Na Świnicę KRAJOZNAWCZE 08 / 2015 (640) cena 7,50 Zwierzyniec Konkursy KRAJOZNAWCZE Cena 7,50 zł Rowerem na weekend DROGA KASZUBSKA Rowerem na weekend Wyprawy z plecakiem Wyprawy z plecakiem DOLINA BIEBRZY NAJMNIEJSZE GÓRY ŚWIATA GŁÓWNY ŚWIĘTOKRZYSKI SZLAK Rowerem na weekend KRAINA TYSIĄCA JEZIOR W TATRACH 11 9 770032 615206 Index 369799 ISSN 0032-6151 Cena 7,50 zł VAT 5% Tatry MORSKIE OKO Mazury Garbate Zamek w Bobolicach 02 9 770032 615206 VAT 5% Index 369799 ISSN 00326151 08/ 2015 (640) O trzymaliśmy równo pięćdziesiąt ankiet, a do tego kilka ogólnikowych e-maili z informacjami: „najbardziej podoba mi się to i to, a w ogóle nie mogę doczekać się kolejnego numeru”. To bardzo miłe treści, dziękujemy, ale choć czasem były w nich zawarte odpowiedzi na to czy inne pytanie, to jednak do całości ich nie wliczaliśmy, a powodem była właśnie ich niekompletność. W każdym razie dziękujemy za miłe słowa i gesty poparcie. 11/ 2015 (643) Wyniki ankiety W numerze 1-3/2016 korzystając ze zwiększonej objętości tego numeru ogłosiliśmy ankietę, chcąc dowiedzieć się czegoś więcej o Was, drodzy Czytelnicy. Drugim powodem była chęć dowiedzenia się, jak Wy nas postrzegacie, co się Wam podoba, a z czego należałoby zrezygnować, by lepiej dostosować się do Waszych wymagań. 08 STAŃCZYKI 9 770032 615206 Index 369799 ISSN 0032-6151 Cena 7,50 zł VAT 5% 53 PTTK Odznaka turystyczna Główne Szlaki Górskie Polski Opole Odznaka turystyczna Główne Szlaki Górskie Polski postała pod koniec 2009 roku. Jej ideą była przekora i chęć wyjścia naprzeciw zdecydowanej większości turystów chodzących po górach, a nie tylko tych, którzy góry traktują na sportowo i szukają w nich rywalizacji w zdobywaniu poszczególnych szczytów. D la zdobycia tych odznak nie trzeba poruszać się ruchem konika szachowego, ani skakać z jednego pasma górskiego na drugie. To odznaka dla tych, którzy po prostu wędrują. I poznają nasz kraj nie tylko ze szczytów górskich, ale również wszystko, co leży pomiędzy nimi. Założenia są proste. Są trzy odznaki, każdy dla konkretnego szlaku: brązowy – za przejście Głównego Szlaku Świętokrzyskiego im. E. Massalskiego, srebrny – za przejście Głównego Szlaku Sudeckiego im. M. Orłowicza i złoty – za przejście Głównego Szlaku Beskidzkiego im. K. Sosnowskiego. Nie ma już obowiązkowej kolejności zdobywania poszczególnych stopni i limitu przejścia odcinka 25km. Od niedawna jest jeszcze jedna odznaka „ZDOBYWCA” – dla tych, którzy Fragment Głównego Szlaku Świętokrzyskiego zdobyli wszystkie trzy odznaki za przejście każdym ze szlaków. Odznaka będzie wręczana bezpłatnie. Szlaki są długie – najkrótszy z nich liczy około stu kilometrów, a więc zdobywanie ich rozpisane jest na lata. Oczywiście, ktoś dysponujący dużą ilością wolnego czasu może je zdobyć w jednym sezonie, ale nie wyścigi tu chodzi. Naczelna zasada brzmi: odznakę Główne Szlaki Górskie Polski zaliczamy: w dowolnych odcinkach , w dowolnym czasie i dowolnych kierunkach. Od stycznia 2015 roku Klub Turystki Górskiej nr 21 „Świstak”, pomysłodawca i animator odznaki, wyszedł ze struktur opolskiego oddziału PTTK. Dorobek materialny i prawa autorskie do tej odznaki zostały przeniesione do Oddziału Regionalnego PTTK Śląska Opolskiego w Opolu z siedzibą w DOMKU LODOWYM PTTK. Przy okazji zmieniono mu nazwę – ponieważ w Opolu działały dwa klubu o nazwie „Świstak” i Klub często mylono z Klubem Górskim „Świstak”. Obecnie jest to Koło Turystyki Górskiej nr 21 OPOLE. Taki też jest skrót na odznace KTG OPOLE. KTG Opole jest jedynym prawnym kontynuatorem odznaki górskiej z charakterystyczną Wieżą Piastowską. Tych, którzy chcą zdobyć odznakę zachęcamy do przesłania materiałów do weryfikacji listem poleconym ze zwrotną kopertą i znaczkiem na adres: Oddział Reginalny PTTK Śląska Opolskiego (DOMEK LODOWY PTTK) 45-083 Opole ul. Barlickiego 2A z dopiskiem na kopercie: GSGP. Podstawą do weryf ikacji odznak przejścia Głównymi Szlakami Górskimi Polski, mogą być m.in. Książeczki: GOT PTTK, GOT PTT, GSŚ,GSS,GSB PTT lub własne potwierdzenia , zdjęcia i kroniki z tych trzech tras. Odznaki można równocześnie zdobywać z innymi turystycznymi odznakami górskimi. Celem jest jednoczenie różnych środowisk turystów górskich wokół zdobywania różnych odznak turytyki górskiej kwalifikowanej. Pozdrawiam i do zobaczenia na wszystkich szlakach górskich. Tekst i zdjęcia: Wojtek Kwiecień 60 Krzyżówka nr 649 FElieton bralczyka Turysta R óżni się turysta od innych wędrowników, pielgrzymów, podróżników i podróżnych pewnym zinstytucjonalizowaniem. Turystyka może być i bywa indywidualna, ale zawsze musi mieć jakiś pierwiastek zorganizowania - choćby zaplanowania czasu. W skrajnych przypadkach przedsiębiorstwo tu- Francuskie słowo tour, początkowo „obrót”, które potem w naturalny sposób dało w wielu językach najrozmaitsze kontynuacje, wzięło się z łacińskiego tornare, czyli „obracać”. Teraz mamy wiele imprez nazywanych słowem tour, najczęściej sportowych - Tour de France jest największym wyścigiem kolarskim. Ale już z obracaniem tego nie kojarzymy, chociaż turystyka wymaga pewnej obrotności. rystyczne załatwia wszystko za turystę, a gdy je nazwiemy biurem turystycznym, pojawia się jeszcze dodatkowo pewien czynnik biurokratyczny i gdy sobie to niektórzy uświadomią, może im ochota do podróżowania odejdzie. Ale innym - przeciwnie. Zdjęcie z barków różnych utrudnień i utrapień podróży dla większości wydaje się bardziej atrakcyjne. Je rzy Bralczyk dokończenie artykułu w PSK nr 648 ARTYKUŁ ARCHIWALNY psk 9/1970 61 rozwiązania konkursów Poznaj swój kraj 4/2016 Hasło krzyżówki 648 „Znasz-li ten kraj” Na zdjęciu przedstawiono widok z wieży kościoła Mariackiego w Gdańsku. Nagrodę wylosowała p. Joanna (F4364) z miejscowości Sobienie-Jeziory. Otrzymaliśmy 45 maili i 4 kartki pocztowe. Rozwiązaniem krzyżówki z numeru 4/2016 jest hasło: Arkadowe krużganki otaczają dziedziniec renesansowego zamku Piastów Śląskich w Brzegu. „Co to za obiekt?” Fotografia przedstawia zabytkowy, blisko stuletni wodowskaz w Zawichoście nad Wisłą. Otrzymaliśmy 18 maili i 5 kartek. Otrzymaliśmy 52 maile i 12 kartek pocztowych. Nagrody wylosowali: p. Genowefa z Grudziądza; p. Adam Mart (F1978) z Warszawy, p. Roman Kowalski z Torunia. Wobec ponawiających się apeli o podawanie w „Rozwiązaniach” pełnych danych zwycięzców prosimy każdego, kto zechce, aby umieszczono jego imię i nazwisko, a także miejscowość, w której mieszka, aby udzielił nam wyraźniej na to zgody poprzez umieszczenie dopisku: „W razie wygranej proszę o publikację mojego imienia i nazwiska, a także miejscowości we właściwym numerze „Poznaj swój kraj”. Nie będę rościł sobie z tego powodu żadnych pretensji wobec Wydawcy”. Nagroda dla spóźnialskich. W tym miesiącu otrzymaliśmy siedem spóźnionych odpowiedzi (wakacje!). Niezbędnik turystyczny wysyłamy do p. Jerzego Zimina z Legionowa. Nagrody wylosowali: p. Joanna (F3194) z Rumii, p. Andrzej (F3126) z Przeźmierowa i p. Leszek (F4746) z Starachowic. Wszystkim którzy odpowiedzieli prawidłowo serdecznie gratulujemy! Dziękujemy za wszystkie odpowiedzi, również te błędne! Poznaj Swój Kraj jest znakiem towarowym pod ochroną, zarejestrowanym w Urzędzie Patentowym RP. Używanie go przez kogokolwiek na terenie kraju jest bezprawne. Wykorzystywanie w/w nazwy jest możliwe wyłącznie za pisemną zgodą Poznaj Swój Kraj sp. z o.o. Zastrzegamy sobie prawo do zmian w nadsyłanych tekstach i dokonywania skrótów. Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów. Wszelkie prawa zastrzeżone Redakcja: 01-445 Warszawa ul. Ciołka 17 tel: 22-299-70-74 [email protected] Redaktor Naczelny: Paweł Cukrowski Projekt, grafiki i skład: Tomasz Rządkowski Autorzy tekstów i zdjęć: Jerzy Bralczyk, Paweł Cukrowski, Barbara Englender, Barbara Fliegel, Karol Grabski, Lech Kadlec, Krystyna Kluska, Wojtek Kwiecień, Jakub Lichwa, Kamil Nowak, Emilia Plichta, Józef Podgóreczny, Zbigniew Polanowski, Rafał Ryszka, Wanda Trzcińska, Jacek A. Wiśniewski, Aleksander Wolniak. Okładka: Świątynia Wang fot. Krystyna Kluska Nakład: 8000 egz. Kod numeru: BB17090866 Numer konta: PKO BP 02 1020 1026 0000 1602 0119 3895 62 Istnieje od 1958 roku Wydawany przez Poznaj Swój Kraj sp. z o.o. Przyślij nam swoje zdjęcie na tle świątyni Wang! 600 bezpłatnych biletów i vouchery dla Ciebie Do grupy współpracujących z nami firm w ramach „Poznaj Taniej” dołączyły kolejne. Witamy Muzeum Kolei w Jaworzynie Krynickiej i Skansen w Tokarni niedaleko Kielc. Wszycy nasi Partnerzy oferuja dla Prenumeratorów i Czytelników i Fanów „Poznaj swój kraj” bilety upoważniające do bezpłatnego zwiedzania swoich obiektów i eksponatów, względnie vouchery (20zł) obniżające ceny wycieczek lub noclegów.. Dla kogo te przywileje? A) Dla wszystkich, którzy przyślą nam swoje zdjęcie na tle obiektu prezentowanego na okładce. Do rozlosowania co miesiąc trzy bezpłatne podwójne wejściówki. B) Dla Prenumeratorów - systematycznych uczestników naszych konkursów: Znasz-li oraz Fotozagadka. W nich za każdą prawidłową odpowiedź przyznamy dwa punkty, za błędną (czasem się zdarzają) – jeden. W numerze grudniowym znajdzie się podsumowanie, a nagrodami będą wejściówki/vouchery ważne na rok 2017. PTTK, Domu Dziecka lub innych Instytucji. Za fundacje prenumeraty przyznamy trzy wejściówki/vouchery. E) Dla Prenumeratorów biorących udział w imprezach, których Patronem Medialnym jest „Poznaj swój kraj”. F) Dla Prenumeratorów, korzystających z noclegu w jednym z naszych Obiektów Rekomendowanych. Zwracamy uwagę, że wykorzystanie bezpłatnych wejściówek i voucherów jest możliwe wyłącznie przy respektowaniu Regulaminu danej firmy. Chodzi tu przede wszystkim o takie sytuacje, gdy trzeba wcześniej zarezerwować sobie wejście bo na wybrany dzień wszystkie miejsca mogą być zajęte. Bezpłatny bilet oznacza tylko, że za wejście się nie płaci. Może też się okazać, że w niektórych przypadkach trzeba będzie zapłacić za obligatoryjną usługę przewodnika. Również i ta możliwość dostępna jest wyłącznie dla naszych redakcyjnych Prenumeratorów, na podstawie Karty Prenumeratora. Vouchery nie podlegają wymianie na gotówkę, są natomiast odstępowalne. Należy przy tym powiadomić o tym fakcie wystawcę vouchera. Jedna osoba może wykorzystać na jedną imprezę tylko jeden voucher. C) Dla laureatów konkursów prowadzonych na łamach Miesięcznika, lub na portalu Facebook. Do udziału w konkursach zapraszamy wszystkich Czytelników. Szczegółowy opis oferty na stronie www.poznaj-swoj-kraj.pl. Lista współpracujących Partnerów nie jest zamknięta. Prowadzimy rozmowy z kolejnymi firmami. 4 04-083 Warszawa 22-403-06-96 www.artur.waw.pl 6 24-275-28-83 www.mwmskansen.pl Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. S. Woydy 05-800 Pruszków Muzeum hutnictwa 22-758-72-66 www.mshm.pl Muzeum kopalni srebra 42-600 Tarnowskie Góry 32-285-29-81 www.kopalniasrebra.pl 10 Wycieczki pociągami retro Skansen budownictwa wiejskiego Sztolnia Czarnego Pstrąga 42-600 Tarnowskie Góry 7 Spływ łodziami podziemną sztolnią 8 32-285-49-96 www.kopalniasrebra.pl/ sztolnia/sztolnia.php 11 81-770 Sopot 58-550-27-74 www.kajaki.pl 12 83-406 Wdzydze Kiszewskie 58-686-11-30 www.muzeum-wdzydze.gda.pl Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku 58-140 Jaworzyna Śląska Muzeum Przemysłu Kajaki.pl Wynajem kajaków 603-366-366 www.turkol.pl Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny Bilety 09-200 Sierpc Skansen budownictwa wiejskiego Zabytkowa Kopalnia Srebra Tarnowskie Góry 9 60-622 Poznań 74-637-43-30 www.muzeumtechniki.pl Muzeum Wsi Kieleckiej Bilety Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu 32-387-17-60 www.muzeum-chleba.pl Muzeum chleba Turkol Vouchery 5 41-922 Radzionków Bilety Bilety 505-150-269 www.nadbuzanska-cisza.pl Bilety Wycieczki krajowe i zagraniczne Bilety 3 22-523 Matcze Biuro Podróży Artur Bilety 2 Wypoczynek w domkach letniskowych Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek Bilety Vouchery 1 Nadbużańska Cisza Vouchery Vouchery D) Dla każdego, kto ufunduje prenumeratę dla szkoły, biblioteki, SKKT, 26-060 Chęciny Skansen budownictwa wiejskiego 41-315-41-71 www.mwk.com.pl