Odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową. 1. Na czym polega odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową? Polega ona na tym, że kupujący może realizować uprawnienia z tytułu niezgodności towaru z umową określone w art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176). Może on na zasadach i warunkach określonych w ustawie: - żądać nieodpłatnej naprawy towaru, - żądać nieodpłatnej wymiany towaru na nowy, - żądać obniżenia ceny, - odstąpić od umowy i żądać zwrotu ceny. 2. Granice czasowe odpowiedzialności sprzedawcy wobec kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową. Ustawodawca wprowadza zasadę, że sprzedawca ponosi odpowiedzialność wobec kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową w przypadku jej stwierdzenia przed upływem 2 lat od wydania towaru kupującemu (art. 10 ust. 1). Zasada ta doznaje następujących wyjątków: a) w przypadku zażądania przez kupującego wymiany towaru i spełnienia tego roszczenia przez sprzedawcę w/w 2 – letni termin odpowiedzialności sprzedawcy zaczyna biec od początku (art. 10 ust. 1); b) kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu niezgodności towaru z umową po upływie 2 – letniego terminu odpowiedzialności sprzedawcy w przypadku gdy sprzedawca wiedział o niezgodności towaru z umową ale nie poinformował o tym kupującego (art. 10 ust. 4). Nie ma tu oznaczonego terminu końcowego do wykonywania uprawnień przez kupującego. Może on je realizować z ograniczeniami wskazanymi w art. 5 K.c. (klauzula nadużycia prawa). 3. Czy strony mogą w drodze umowy zmodyfikować odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową? a) Uprawnień kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową nie można wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy w przypadku gdy umowa taka miałaby być zawarta przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru z umową (art. 10). W szczególności nie można tego dokonać: - przez oświadczenie kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru z umową; - przez wybór prawa obcego. Zawarcie takiej umowy przez strony jest dopuszczalne dopiero po zawiadomieniu sprzedawcy przez kupującego o niezgodności towaru z umową. b) strony mogą w drodze umowy skrócić 2 – letni termin odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową w przypadku gdy przedmiotem umowy sprzedaży jest rzecz używana. Strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej 1 roku (art. 10 ust. 1). 4. W jaki sposób sprzedawca może bronić się przed odpowiedzialnością z tytułu niezgodności towaru z umową? Brak winy sprzedawcy nie jest okolicznością zwalniająca go od odpowiedzialności. Może on zwolnić się od odpowiedzialności wykazując, że: a) towar jest zgodny z umową; Ułatwiają mu przeprowadzenie takiego dowodu domniemania prawne zgodności towaru wskazane w art. 4 ust. 2 i 3. Domniemywa się, że towar jest zgodny z umową: • w przypadku indywidualnego uzgadniania właściwości towaru (art. 4 ust. 2), jeżeli: - towar odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi; - towar ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru; - towar nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy chyba, że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru. • w przypadkach pozostałych (art. 4 ust. 3), jeżeli: - towar nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju jest zwykle używany; - właściwości towaru odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju; - towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela. b) towar stał się niezgodny z umową dopiero po wydaniu towaru kupującemu, np. wady towaru powstały po jego wydaniu kupującemu z jego winy na skutek niewłaściwego korzystania z towaru, c) towar był niezgodny z umową w chwili wydania towaru kupującemu, ale zachodzi jedna z okoliczności wskazany w ustawie, która zwalnia go od odpowiedzialności. 5. Sytuacje, w których sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności wobec kupującego za towar niezgodny z umową w chwili jego wydania kupującemu. Chodzi tu o następujące sytuacje: a) gdy kupujący wiedział o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową lub oceniając rozsądnie powinien był wiedzieć (art. 7); b) gdy kupujący nie zawiadomił sprzedawcy o niezgodności towaru z umową w terminie przewidzianym przez prawo tj. w terminie 2 miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru z umową (art. 9 ust. 1), w przypadku towarów żywnościowych obowiązują krótsze terminy 3 dniowe określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw gospodarki); c) gdy niezgodność towaru z umową wynikła z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez kupującego (art. 7); d) w sytuacji indywidualnego uzgodnienia właściwości towaru, gdy (art. 4 ust.2) kupujący wskazał sprzedawcy indywidualny cel wykorzystania towaru odbiegający od jego typowej przydatności, a sprzedawca zgłosił zastrzeżenia do takiego przeznaczenia towaru, np. kupujący zgłosił sprzedawcy chęć użycia rozpuszczalnika do farb olejnych w odniesieniu do farb akrylowych a sprzedawca zgłosił zastrzeżenie; e) w sytuacji gdy towar nie odpowiada zapewnieniom składanym publicznie przez sprzedawcę, producenta lub jego przedstawiciela chyba, że sprzedawca wykaże, że zachodzi jedna z czterech okoliczności, wskazanych w art. 5, tj., że: - nie znał zapewnienia; - oceniając rzecz rozsądnie nie mógł znać zapewnienia; - zapewnienie nie mogło mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy; - treść zapewnienia sprostowano przed zawarciem umowy. f) upłynął 2 – letni termin odpowiedzialności sprzedawcy wobec kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową (art. 10 ust. 1 i 4) g) roszczenia kupującego uległy przedawnieniu (art. 10 ust. 2, 3 i 4) i z tego powodu sprzedawca uchylił się od zaspokojenia roszczeń kupującego. 6. Uprawnienia sprzedawcy, który zaspokoił roszczenia kupującego z tytułu niezgodności towaru z umową. Sprzedawca taki może dochodzić odszkodowania od poprzedniego sprzedawcy, jeżeli w skutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową (art. 12). Omawiane roszczenie regresowe: • staje się wymagalne z chwilą zaspokojenia kupującego, nie później jednak niż w dniu, w którym sprzedawca obowiązany był to uczynić; • przedawnia się z upływem 6 miesięcy.