Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Kod ucznia ……………………… pieczątka WKK Dzień Miesiąc Rok DATA URODZENIA UCZNIA KONKURS Z PRZYRODY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP REJONOWY Cieszę się z ponownego spotkania z Tobą. Gratuluję Ci wspaniałej wiedzy, dzięki której zostałeś uczestnikiem eliminacji rejonowych. Mam nadzieję, że dzisiejsze spotkanie doprowadzi Cię do grona uczestników w konkursie przyrodniczym na szczeblu wojewódzkim. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania: 1. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test zawiera 20 stron i 40 zadań, ewentualny brak zgłoś Komisji Konkursowej. 2. Rozwiązania wpisuj długopisem bądź piórem. 3. W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. 4. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. 5. W zadaniach otwartych odpowiedź zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonym miejscu. Pomyłki przekreślaj. Nie używaj korektora. 6. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Czas pracy : 90 minut Liczba punktów do uzyskania: 134 Życzymy powodzenia ! Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 1. [ 0 - 4 ] Na podstawie opisów podaj nazwę czynnika, od którego zależy życie organizmów na lądzie. A. Stanowi środowisko, w którym wśród korzeni królują np. dżdżownice i larwy różnych owadów. ............................................................................................................................................................ B. Jest podstawowym źródłem energii na Ziemi, w tym również procesów życiowych organizmów występujących w biocenozie. ............................................................................................................................................................. C. Jest głównym składnikiem organizmów roślinnych i zwierzęcych, a dla niektórych organizmów jest środowiskiem życia. ............................................................................................................................................................. D. Wraz z wysokością zmieniają się warunki klimatyczne oraz środowisko życia roślin i zwierząt. ............................................................................................................................................................. Zadanie 2. [ 0 – 7 ] Podane poniżej zjawiska sklasyfikuj jako zjawiska fizyczne lub chemiczne, wpisując oznaczające je litery w odpowiednie miejsce w tabeli. A. fotosynteza B. przemiana śniegu w lód lodowcowy w wysokich górach C. pożary w biocenozie leśnej D. powstawanie mgły E. rozpuszczanie skał wapiennych (tworzenie form krasowych) F. eutrofizacja G. parowanie wody ze zbiorników śródleśnych H. rozkład obumarłych szczątków roślin i zwierząt I. topnienie lodu J. zakwaszenie gleby K. opadanie liści z drzew L. oddychanie Zjawisko fizyczne Zjawisko chemiczne Zadanie 3. [ 0 – 3 ] W obrębie lasów liściastych strefy umiarkowanej - zależnie od składu gatunkowego organizmów, warunków wilgotności gleby i jej żyzności - wyróżnia się kilka typów lasów. Wybierz z rubryki drzewa i wpisz je do odpowiadającego im typu lasu. buk zwyczajny jesion wyniosły lipa drobnolistna klon jawor grab pospolity olsza czarna A. Buczyny .................................................................................................................................... B. Grądy .................................................................................................................................... C. Olsy .................................................................................................................................... Strona 2 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 4. [ 0 – 3 ] Kierunki w terenie można wyznaczyć obserwując przyrodę. Na podstawie "żywych kompasów" przedstawionych na poniższych rysunkach, określ kierunki geograficzne północny i południowy używając skrótów angielskich oraz uzupełnij pod nimi zdania. Litera S oznacza w języku angielskim kierunek południowy (od słowa “south” – południe), a litera N oznacza kierunek północny (od słowa “North” – północ). A. B. C. Korona drzewa jest bardziej rozbudowana po stronie ............................................ Kopiec mrowiska jest bardziej płaski od strony ........................................ Słoje drzewa są szersze od strony ........................................... Zadanie 5. [ 0 – 5 ] W Polsce występują trzy rodzime gatunki sosny: zwyczajna, górska (kosodrzewina) i limba. A. Rozpoznaj po ich pokroju przedstawione na poniższych ilustracjach rodzime gatunki sosny. 1. Sosna …………………… 2. Sosna……………….............. 3. Sosna ........………………… B. Który gatunek sosny został wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin ? …....................................................................................................................................................... C. Czy gatunki sosen z zadania 5 B objęte ochroną prawną w Polsce są również chronione np. na terenie Słowacji ? ........................................................................................................................................................... Strona 3 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 6. [ 0 – 10 ] A. Przyporządkuj rośliny zamieszczone w ramce do odpowiadających im pięter roślinnych Tatr, wpisując ich nazwy do odpowiednich rubryk w poniższej tabeli. Niektóre rośliny mogą występować więcej razy niż w jednym piętrze roślinnym Tatr – w takim wypadku, wpisz je do tego piętra roślinnego, w którym jest ona rośliną dominującą, czyli najbardziej dla niego charakterystyczną. porzeczka skalna dzwonek alpejski lepnica bezłodygowa kostrzewa pstra L.p. buk zwyczajny Regiel dolny 2. Regiel górny 3. Piętro kosodrzewiny 4. Piętro alpejskie 5. Pięto turni sosna limba świerk pospolity wzorzec geograficzny Piętra roślinne Tatr 1. jodła pospolita kosodrzewina Rośliny B. W Tatrach Zachodnich występują tylko cztery piętra roślinne. Napisz, jakiego piętra roślinnego brakuje w tej części Tatr oraz uzasadnij swoją odpowiedź. W Tatrach Zachodnich nie ma piętra roślinnego........................................................................ Uzasadnienie........................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. C. Które piętro roślinne Tatr przypomina północny las iglasty – tajgę? ........................................................................................................................................................... D. W której części Tatr Polskich rośnie sosna limba ? Limba rośnie w Tatrach.................................................................................................................... Strona 4 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 7. [ 0 – 6 ] W każdym punkcie, wśród wymienionych czterech gatunków, występuje jeden, który zasadniczo różni się od trzech pozostałych np. środowiskiem życia. Wskaż ten gatunek i uzasadnij, dlaczego nie pasuje do pozostałych. Przykład: padalec - pantera – ropucha szara – jaszczurka zwinka odpowiedź: Pantera, ponieważ jest zwierzęciem stałocieplnym, a pozostałe organizmy są zmiennocieplne. 1. kret - dżdżownica - jeleń - mrówka .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 2. borówka brusznica - wrzos zwyczajny - topola osika - mech płonnik .......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 3. żubr - lis - kozica - tchórz .......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... 4. nietoperz - dzięcioł - strzyżyk - zięba ......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 5. pantera śnieżna - kozica - zając szarak - niedźwiedź himalajski ........................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... 6. pomrów - osa - stonoga - pająk krzyżak .......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... Strona 5 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 8. [ 0 – 6 ] Wykresy klimatyczne przedstawiają roczny rozkład średnich miesięcznych wartości temperatury powietrza w 0 C ( linia ciągła) i miesięcznych sum opadów atmosferycznych w mm (diagram słupkowy) w wybranych trzech stacjach klimatycznych. Stacja A Stacja B Stacja C A .Która stacja: A , B czy C, określa warunki klimatyczne tajgi. Warunki klimatyczne tajgi określa stacja ………………………………………………………...... B. Na podstawie wybranego wykresu temperatur i diagramu opadów w tajdze z zadania 8 A, podaj trzy cechy klimatu, które sprawiają, że w tajdze występują niekorzystne warunki do życia. 1........................................................................................................................................................... 2........................................................................................................................................................... 3........................................................................................................................................................... C. Wymień dwie cechy środowiska przyrodniczego, które ograniczają zagospodarowanie tajgi. 1........................................................................................................................................................... 2........................................................................................................................................................... Zadanie 9. [ 0 - 1 ] Które zwierzęta mają rogi: A. jeleń szlachetny, łoś B. kozica, daniel C. renifer, sarna D. żubr, kozica Strona 6 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 10. [ 0 – 1 ] Które z ptaków żyjących w tajdze "ucieka przed zimą", odlatując na południe, do strefy lasów liściastych: A. B. C. D. sikory jemiołuszki jastrzębie krogulce Zadanie 11. [ 0 – 6 ] Na poniższym rysunku przedstawiono cztery rodzaje piór, które oznaczono liczbami rzymskimi I, II, III i IV, a poniżej ich nazwy, opisane literami A, B, C i D oraz ich funkcje, które oznaczono liczbami arabskimi 1, 2, 3 i 4. Rozpoznaj rodzaj pióra i dopasuj je do pełnionej przez nie funkcji, wpisując litery odpowiadające ich nazwom i liczby arabskie oznaczające ich funkcje do poniższej tabelki. Rodzaje piór: A. puchowe B. sterówki C. lotki D. okrywowe Funkcje piór: 1. tworzą powierzchnię nośną skrzydła 2. stanowią warstwę izolacyjną ciała ptaków 3. wyspecjalizowane pióra znajdujące się w ogonie, służące do sterowania oraz zmiany kierunku lotu 4. współtworzą wraz z piórami puchowymi warstwę izolacyjną, nadają opływowy kształt ciału, aby zmniejszyć opór powietrza podczas lotu PIÓRO I II III IV Rodzaj pióra Funkcja pióra Strona 7 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 12. [ 0 – 4 ] W tekście opisującym krajobraz roślinny tajgi, skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby powstało zdanie prawdziwe. 1. W większości lasotwórczymi gatunkami tajgi są drzewa iglaste / liściaste. 2. Wegetacja roślin w tajdze jest bardzo powolna / szybka. 3. Drzewa mają niewielkie / duże przyrosty roczne. 4. Korony drzew mają postać rozłożystą / wysmukłą, która umożliwia w zimie zsunięcie się śniegu. 5. Igły mają dużą / niewielką powierzchnię i są pokryte woskiem. 6. Systemy korzeniowe drzew są najczęściej płytkie / głębokie oraz szerokie / wąskie, ze względu na obecność w podłożu wieloletniej zmarzliny i niewielką zawartość składników pokarmowych w glebie. Zadanie 13. [ 0 – 3 ] Podstawą łańcucha pokarmowego w lasach są drzewa. Wiele ptaków i owadów odżywia się igłami, nasionami, miazgą i drewnem drzew. Dopasuj do podanych poniżej zwierząt rodzaj pobieranego przez nie pokarmu wpisując obok nazwy zwierzęcia odpowiednią liczbę. Przedstawiciel Rodzaj pokarmu A . głuszec ....................................... 1. żerują łyku - w tkance, która przewodzi produkty fotosyntezy B. kornik drukarz.............................. 2. igły drzew iglastych, owoce leśne, nasiona, owady (zależnie od pory roku) C. krzyżodziób świerkowy.............. 3. nasiona, pąki drzew, kora drzew, porosty D. nornica ruda ................................ 4. nasiona drzew np. sosny i świerka Zadanie 14. [ 0 – 1 ] W Alpach i w Karpatach najsilniej przeobrażone jest piętro: A. B. C. D. lasów mieszanych i lasów liściastych na południowych stokach alpejskie (hale) kosodrzewiny lasów iglastych Zadanie 15. [ 0 – 1 ] W Karpatach Zachodnich nie występują lasy:. A. B. C. D. jodłowe jodłowo - bukowe świerkowe dębowo - grabowe Strona 8 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 16. [ 0 – 5 ] Podane w ramce gatunki zwierząt wpisz do odpowiadającego im środowiska życia. kozica sęp himalajski słoń indyjski świstak panda mała salamandra czarna koziorożec alpejski pantera śnieżna Alpy .................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. Himalaje............................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. Zadanie 17. [ 0 – 1 ] Lasy rododendronowe spotykamy w Himalajach: A. B. C. D. u podnóża do wysokości około 1400 m n.p.m. na wysokościach od 2500m n.p.m. do 3600 m n.p.m. powyżej 3600 m do 4600 m n.p.m. w Himalajach nie ma lasów rododendronowych Zadanie 18. [ 0 – 3 ] Poniższy rysunek przedstawia etapy tworzenia się gleby. Uporządkuj podane niżej zdania tak, aby odpowiadały kolejnym etapom powstawania gleby zgodnie z ich numerami na rysunku. A. Pojawienie się organizmów żywych takich jak: bakterii, grzybów, mchów i porostów, które rozpoczynają procesy glebotwórcze. B. Wietrzenie czyli rozpad mechaniczny i chemiczny skały macierzystej na wskutek działania czynników klimatycznych. C. Rozwój roślin, pojawienie się zwierząt - powstanie warstwy próchniczej. D. Powstanie zwietrzeliny czyli zespołu okruchów skalnych różnej wielkości. 1. 2. 3. 4. Poziomy glebowe Warstwa próchnicza Poziom mineralny Skała macierzysta 1. 2. 3. 4. Strona 9 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 19. [ 0 – 3 ] Gleba leśna i pokrywająca ją ściółka są środowiskiem życia wielu organizmów. Rozpoznaj mieszkańców ściółki leśnej i gleby wpisując ich nazwy pod rysunkami. A. B. C. D. E. F. Zadanie 20. [ 0 – 3 ] Zaznacz prawdziwe zdania dotyczące mokradeł w Polsce. A. Mokradła giną, gdy brakuje wody. B. Na mokradłach żyją charakterystyczne tylko dla nich i nie występujące poza nimi gatunki roślin i zwierząt. C. Mokradła wykształciły się w przeszłości w wyniku procesów zarastania jezior lub starorzeczy a obecnie już nie powstają. D. Torfowiska wysokie powstają w strefach wododziałowych i zasilane są wodami gruntowymi (podziemnymi). E. W wyniku akumulacji dwutlenku węgla w złożach torfu, torfowiska ograniczają ocieplenie klimatu. F. Najwięcej obszarów podmokłych w Polsce występuje w zachodniej części Polski. G. Na mokradłach rosną tylko rośliny wodolubne, charakterystyczne dla podmokłych łąk, natomiast drzewa i krzewy nie rosną na nich, ponieważ nie są w stanie utrzymać się w grząskim podłożu. Strona 10 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 21. [ 0 – 2 ] Wypisz z mapy, przedstawiającej strefy roślinne (biomy) Eurazji, Afryki i Oceanii, strefy roślinne występujące w Finlandii. Odpowiedź: …………….………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 22. [ 0 - 5 ] Poniższe zadnia dotyczą krajobrazu Wyżyny Tybetańskiej. Zdecyduj, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Obok zdań prawdziwych wpisz literę P, a obok zdań fałszywych literę F. L.p. Zdania 1. Na Wyżynie Tybetańskiej występują formacje trawiaste stepowe i pustynne, a w dolinach rzek lasy iglaste i mieszane. Na wyżynie Tybetańskiej mają swoje źródła takie rzeki jak: Mekong, Huang He, Indus i Jangcy. Mieszkańcy Wyżyny Tybetańskiej zajmują się głównie pasterstwem, ponieważ sprzyja mu występowanie na niej rozległych stepów górskich. Chłodny kontynentalny klimat nie sprzyja odwiedzaniu tej krainy. 2. 3. 4. 5. Określenie zdania P - prawdziwe F - fałszywe Na Wyżynie Tybetańskiej na wysokościach powyżej 6000 m n.p.m. występują wieczne śniegi. Strona 11 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 23. [ 0 – 1 ] Argali to: A. B. C. D. największa dzika owca konik polski pantera śnieżna największa dzika koza Zadanie 24. [ 0 – 3 ] A. W Himalajach stoki północne i południowe znacznie się różnią pod względem porastających je roślin i żyjących zwierząt. Jaka formacja roślinna (biom) występuje na północnych stokach gór? odpowiedź..................................................................................................................................... Piętra roślinne w Himalajach B. Odczytaj z powyższego rysunku – „Piętra roślinne w Himalajach” - formację roślinną porastającą podnóża gór do wysokości około 1400 m n.p.m. oraz wyjaśnij, dlaczego występuje ona u podnóża południowych stoków Himalajów? Podaj jedno uzasadnienie. Strefa roślinna.................................................................................................................................... Uzasadnienie ..................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Strona 12 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 25. [ 0 – 1 ] Poniższy rysunek przedstawia fragment terenu, którego trzy różne stoki – oznaczone literami A, B i C – oświetla słońce. Podaj, na którym stoku temperatura powietrza będzie najwyższa. Najwyższa temperatura będzie na stoku oznaczonym literą ……………………................ Zadanie 26. [ 0 – 4 ] Oceń prawdziwość zdań. Podkreśl TAK, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub NIE, jeśli jest fałszywe. 1 . Piętra roślinne w wysokich górach są odwzorowaniem stref roślinnych rozciągających się równoleżnikowo na kuli ziemskiej. TAK NIE 2. Buczyna karpacka to typowe lasy dla Karpat oraz dla obszarów wyżynnych np. Gór Świętokrzyskich, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. TAK NIE 3. Bambus jest najbardziej wytrzymałą i najszybciej rosnącą rośliną na świecie, a największe lasy bambusowe znajdują się w Indiach i w Chinach. TAK NIE 4. Limba rosnąca w Tatrach i limba syberyjska to ten sam gatunek sosny. TAK NIE Zadanie 27. [ 0 - 5 ] A. Podkreśl rośliny, które śródziemnomorskiego. wchodziły w skład pierwotnych lasów krajobrazu cedry, sosny (pinie), karłowate dęby, leszczyny, cyprysy, mirty, jałowce, dęby korkowe, lawendy Strona 13 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 B. Wpisz nazwy roślin przedstawione na ilustracji. 1 . 1................................................................................ 2............................................................................... 2 .. Zadanie 28. [ 0 – 1 ] W przeszłości lasy cedrowe bujnie porastały obszary basenu Morza Śródziemnego. Wraz z rozwojem rolnictwa następowała ich degradacja i przekształcanie terenów w pastwiska dla owiec i kóz. Poniżej przedstawiono flagę państwa, na której widnieje cedr. Do jakiego państwa należy przedstawiona flaga? Odpowiedź........................................................................... Zadanie 29. [ 0 – 6 ] A. Przyporządkuj podanym w tabeli parkom narodowym chronione w nich typy ekosystemów. L.p. Nazwa parku narodowego L.p. Białowieski PN 1. 2. A. Biebrzański PN B. 3. Roztoczański PN C. 4. Drawieński PN D. Świętokrzyski PN 5. E. Typ ekosystemu Występują tu bardzo cenne przyrodniczo: grądy, olsy, łęgi, lasy bukowe i dębowo-bukowe, oraz bory sosnowe i brzeziny bagienne. Lasy jodłowe i bukowe, a na grzbietach górskich rumowiska skalne – gołoborza. Naturalne bagna i mokradła oraz wilgotne łąki i torfowiska. Pierwotne lasy liściaste - grądy i łęgi oraz bory sosnowe i mieszane. Wyżynne bory jodłowe i bukowe, świetlista dąbrowa, kontynentalne torfowisko wysokie oraz bory sosnowe. 1...................... 2...................... 3...................... 4...................... 5..................... Strona 14 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 B. Obok nazw parków narodowych wpisz numer, którym oznaczono jego położenie na poniższej mapie Polski. A. PN "Bory Tucholskie............................ B. Gorczański PN....................................... C. Magurski PN......................................... D. Poleski PN............................................. E. PN " Ujście Warty"................................ Zadanie 30. [ 0 - 1 ] Głównym pokarmem pandy małej są pędy bambusa, które rosną w lasach bambusowych. Obok przedstawiono fragment naturalnego lasu bambusowego. Bambus to: A. typowa drewniejąca trawa wieloletnia, wilgotnych lasów strefy zwrotnikowej B. typowe drzewo wilgotnych lasów strefy zwrotnikowej C. typowa drewniejąca trawa wieloletnia, wilgotnych lasów strefy klimatu okołobiegunowego D. typowe drzewo wilgotnych lasów strefy klimatu umiarkowanego Strona 15 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 31. [ 0 - 5 ] Przyporządkuj podane w poniższej ramce nazwy (w niektórych nazwach uwzględniona jest wartość historyczna i kulturowa) tworów przyrody ożywionej i nieożywionej, gatunków roślin i zwierząt, form powierzchni ziemi i ekosystemów do odpowiadających im form ochrony przyrody oznaczonych poniżej literami A, B, C i D. wodospad Czerwone Bagno dąb Bartek azalia pontyjska torfowisko żubr starorzecza Prządki Formy ochrony przyrody: A. Pomnik przyrody .................................................................................................................. B. Użytki ekologiczne................................................................................................................. C. Ochrona gatunkowa ............................................................................................................... D. Rezerwat przyrody................................................................................................................. Zadanie 32. [ 0 – 5 ] A. Na terenie, jakich parków narodowych znajdują się wymienione szczyty górskie: Szczeliniec Wielki, Trzy Korony, Chojnik. 1. Szczeliniec Wielki.................................................................................................................. 2. Trzy Korony.......................................................................................................................... 3. Chojnik................................................................................................................................... B. Który z parków narodowych z zadania 32 pkt A stał się częścią przygranicznego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery UNESCO? odpowiedź........................................................................................................................................ C. Wypisz parki narodowe z zadania 32 pkt A w kolejności, w jakiej powstawały - od parku założonego najwcześniej do parku, który został założony najpóźniej. 1......................................................................................................................................................... 2......................................................................................................................................................... 3......................................................................................................................................................... Strona 16 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 33. [ 0 - 3 ] W parkach narodowych musimy zachowywać się w odpowiedni sposób. Co zatem wolno robić w parkach narodowych? Odpowiedz na to pytanie wybierając spośród podanych poniżej zachowań te, które są zachowaniami dozwolonymi w parkach narodowych: A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L. M. N. słuchać głośnej muzyki zrywać rośliny, jeśli nie są pod ochroną zbierać grzyby, jeśli są jadalne obserwować ptaki łapać motyle, jeśli nie są to gatunki chronione spacerować po wyznaczonych szlakach jeździć motorynką używać lornetki używać sygnałów dźwiękowych palić ognisko, jeśli jest to blisko rzeki malować obraz fotografować zwierzęta i rośliny biwakować oznaczać gatunki roślin i zwierząt Zadanie 34. [ 0 - 4 ] Dopasuj pojęcia do podanych poniżej ich wyjaśnień oznaczonych literami A, B, C, D i wpisz je w odpowiednie miejsca oraz przyporządkuj przykład organizmu do danego pojęcia i wpisz jego nazwę w odpowiednie miejsce. pojęcia: las monsunowy, higrofity, reintrodukcja, makia (makchia) przykłady organizmów: bóbr, niecierpek pospolity, mirt, magnolia, A. Rośliny preferujące środowisko wilgotne to ................................................................................. Przykładem takiej rośliny jest ............................................................................................................. B. Wiecznie zielone, sucholubne krzewiaste zarośla, z rzadka tylko urozmaicone drzewami to ............................................................................................................................................................. Krzewiaste zarośla tworzy m.in…………................................................................................... C. Las, którego korony drzew najwyższego piętra zrzucają liście w porze suchej (zimą) to .............................................................................................................................................................. Przykładem rośliny z takiej formacji roślinnej jest.............................................................................. D. Ponowne wprowadzenie na stare miejsca bytowania rodzimych gatunków zwierząt i roślin, kiedyś tam żyjących, lecz wcześniej wytępionych to ........................................................... Przykładem takiego gatunku jest ........................................................................................................ Strona 17 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 35. [ 0 - 2 ] Poniższy rysunek przedstawia zbocze porośnięte lasem świerkowym. Wiemy, że las zapobiega wymywaniu gleby. Jednak zdarza się, że osuwają się całe zalesione zbocza, tak jak pokazano to na poniższym zdjęciu. Napisz, jak nazywa się proces, który przedstawiono na rysunku i dlaczego doszło do wymywania gleby. odpowiedź:....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... Zadanie 36. [ 0 - 3 ] Dopasuj w poniższej tabeli rysunki owoców oznaczone cyframi do nazw drzew zamieszczonych na rysunkach oznaczonych literami. A. 1. B. 2. C. D. 3. 4. E. 5. Strona 18 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Nazwa drzewa A. B. C. D. E. Owoce drzewa Zadanie 37. [ 0 - 1 ] Mrówki leśne są owadami społecznymi. Ich rola w lesie jest bardzo ważna, ponieważ: A. usuwają padlinę oraz małe, chore osobniki różnych zwierząt B. zapobiegają masowemu rozprzestrzenianiu się wszelkich insektów, za wyjątkiem mszyc i pająków C. obecność mrówek w lesie prowadzi do zwiększenia pasożytów roślin D. mrówki rozsiewają nasiona i tym samym wpływają na różnorodność gatunkową roślin i zwierząt w lesie Zadanie 38. [ 0 - 2 ] Które grzyby oznaczone cyframi od 1 - 6 są jadalne ? 1. smardz jadalny 4. tęgoskór pospolity 2. mleczaj rydz 5. borowik szatański 3. mleczaj wełnianka 6. kolczak obłączasty Grzybami jadalnymi są grzyby oznaczone numerami………………………………………… Strona 19 z 20 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012 Zadanie 39. [ 0 - 3 ] Poniżej podano nazwy miejsc, w których śpią i zimują zwierzęta. Jednakże schronienie lub zimowisko różnych zwierząt może nosić tę samą nazwę. Dopasuj każde wymienione poniżej zwierzę do jednego odpowiadającego mu schronienia lub zimowiska. bóbr, zając, niedźwiedź, ryś, borsuk, wilk Nazwa schronienia lub zimowiska: 1. kotlinka................................................................ 2. żeremie................................................................ 3. ostoja................................................................... 4. nora..................................................................... 5. kocierz................................................................. 6. gawra................................................................... Zadanie 40. [ 0 - 1 ] Które zdanie opisujące Wyżynę Bawarską jest prawdziwe? A. W północnej części Wyżyny Bawarskiej dobrze rozwinięte jest rolnictwo, a w południowej części dominują lasy i podmokłe obszary bagienne. B. Na Wyżynie Bawarskiej przeważają żyzne gleby, a wysokości terenu przekraczają ponad 1000 m n.p.m. C. Charakterystyczne dla Wyżyny Bawarskiej są prowadzone na dużą skalę i położone wysoko w górach uprawy winorośli, chmielu, bananów, pomarańczy, pszenicy. D. Krajobraz Wyżyny Bawarskiej przecinają głębokie doliny rzek spływających z Alp, m.in. Innu i Dniestru. BRUDNOPIS Strona 20 z 20