Muzułmanie, islam i konflikt cywilizacji – opinie Polaków

Muzułmanie, islam i konflikt cywilizacji –
opinie Polaków
Przeprowadzone w lutym 2015 badania socjologiczne na próbie reprezentatywnej nie
pozostawiają wątpliwości – muzułmanie są najmniej lubiani spośród wyznawców różnych
religii w Polsce.
Ekstremiści – misjonarze z Mission Dawah na
Pl.Zamkowym w Warszawie (2014)
Stosunek do muzułmanów
Aż 44% Polaków ma do muzułmanów stosunek negatywny, dwa razy więcej niż pozytywny (23%).
Trochę częściej pozytywne nastawienie do muzułmanów mają osoby, które osobiście jakiegoś
muzułmanina znają (takich jest tylko 8%), ale i w tej grupie przeważa stosunek negatywny (38%) nad
pozytywnym (33%).
Żeby dokładniej poznać stosunek badanych do poszczególnych religii, poproszono ich o określenie
„temperatury uczuć”, jaką odczuwają do poszczególnych religii na skali od -50 do +50 punktów.
Tylko do muzułmanów( i świadków Jehowy) nastawienie było chłodne: muzułmanie mieli
temperaturę -8,8, świadkowie Jehowy -4,3. Gorący był stosunek do katolików, +30, ale nawet do
wyznawców judaizmu był ciepły +6,2 (dane dot. wszystkich badanych religii na wykresie).
Bardzo podobne wyniki stwierdzono w badanich amerykańskich – przeliczając na naszą skalę
temeratura relacji do muzułmanów była tam -10.
Cieplejszy stosunek do muzułmanów mają osoby z wyższym wykształceniem i o poglądach
lewicowych – w raporcie nie ma danych, ale wynika z niego, że nie tyle jest to stosunek pozytywny,
co po prostu mniej negatywny.
Kiedy zadawać pytania bardziej szczegółowe, a nie o ogólny stosunek do islamu, to okazuje się, że
zdecydowanie przeważają osoby, które o muzułmanach mają opinie negatywne. 64% osób uważa, że
większość muzułmanów jest nietolerancyjna wobec zwyczajów i wartości innych niż ich własne. Tyle
samo, że mniejszości muzułmańskie mieszkające w krajach Europy Zachodniej nie przyswajają
zwyczajów i wartości charakterystycznych dla obywateli tych krajów. Ponad połowa uważa, że islam
zachęca do stosowania przemocy i że muzułmanie akceptują stosowanie przemocy wobec innych
religii.
Konflikt cywilizacji
Drugą sprawą, o którą pytano w badaniu, był temat przyszłości stosunków między kulturą islamu a
kulturą Zachodu, czyli tzw. starcia cywilizacji. Pytanie takie zadawano również w roku 2006. W ciągu
9 lat spadła tylko trochę, z 46% do 43%, liczba osób, które wierzą, że znalezienie wspólnej
płaszczyzny między Zachodem a kulturą islamu jest możliwe. Wzrosła natomiast znacznie, z 19% do
34%, liczba tych osób, które uważają, że gwałtowny konflikt między tymi kulturami jest nieunikniony.
Skąd, zdaniem badanych, bierze się ten konflikt? Tu przeważają opinie, że konflikt wynika bardziej z
różnic religijnych i kulturowych, niż że jest podsycany przede wszystkim przez realizację interesów
gospodarczych i walkę o wpływy polityczne. O konflikcie kultur mówi 40% ludzi, (6 lat temu było ich
mniej, 34%) a o konflicie interesów – 38%.
Podobnie jak w poprzednim pytaniu zmniejszyła się grupa osób, które nie mają zdania na ten temat –
jeśli jednak wyrabiają sobie opinię, to jest to przeświadczenie o nieuchronności konfliktu i o tym, że
ten konflikt ma podłoże w wartościch, a nie w interesach gospodarczo-politycznych.
Ciekawe jest to, że badacze przyjęli, iż istnienie takiego konfliktu między islamem a kulturą
zachodnią jest oczywiste i dlatego nie dali jako jednej z możliwych odpowiedzi „nie widzę konfliktu
między kulturą zachodnią i muzułmańską” . Niestety, ponieważ tak sformułowali odpowiedzi, nie
dowiedzieliśmy się ilu badanych zgadza się z tym, co powtarza wielu polityków: że konfliktu z
islamem nie ma, a są tylko problemy z islamskimi fundamentalistami i ekstremistami, którzy
stanowią w islamie mniejszość.
Grzegorz Lindenberg
Na podstawie www.cbos.pl