biuletyninformacyjny

SPZZOZ W STASZOWIE
IM. STEFANA NIEWIROWICZA
R O K
2 0 1 0
N U M E R
BIU LE T Y N
INFO R MAC YJ NY
P A Ź D Z I E R N I K
E G Z E M P L A R Z
-
G R U D Z I E Ń
B E Z P Ł A T N Y
9
ST R.
2
W numerze:
Poznajmy się:
Oddział Chorób Wewnętrznych
str. 4 - 7
Świętokrzyska Nagroda Jakości
str. 8 - 9
Dobry partner - GDF SUEZ
Wydaje:
str. 10 - 11
SPZZOZ w Staszowie
im. Stefana Niewirowicza
w nakładzie:
500 egzemplarzy
Zakaz Palenia
str. 12
Gołoborze 2010
str. 12
Audyt w Nadzorze
str. 13
Adres
ul. 11 Listopada 78
28-200 Staszów
Jubileusz 35 - lecia
str. 14 - 15
Remont Oddziału Pediatrycznego
str. 16
Redakcja
Red. Nacz. Agnieszka Noga
Z-ca Red. Nacz. Anna Belusiak
Tomografia komputerowa
w udarach mózgu - NEURORADIOLOGIA
str. 17 - 20
Adres
ul. 11 listopada 78
Budynek administracyjny pokój 103
Warto wiedzieć, czyli blok informacyjny dla pacjentów
i pracowników - leki na receptę
str. 21 - 22
tel. 015 864 85 18
E mail:
[email protected]
WWW
Zakażenia rotawirusowe cz. I
str. 23 - 24
Kącik BHP
str. 26
Święta z miodem
str. 27
www.szpitalstaszow.pl
BIULET YN
INFORMA CYJN Y
ST R.
3
Nadchodzące Święta Bożego Narodzenia
niosą ze sobą wiele szczęścia oraz refleksji dotyczących
minionego okresu i planów na nadchodzący Nowy Rok.
W tych wyjątkowych dniach chcemy życzyć wszystkim
Naszym Czytelnikom oraz Pracownikom Szpitala ciepłych,
radosnych chwil przy wigilijnym stole, odpoczynku
w gronie najbliższych, wielu sukcesów i zadowolenia
z podjętych wyzwań oraz nadziei na Nowy 2011 Rok,
żeby był jeszcze lepszy niż ten, co właśnie mija.
Dyrekcja SPZZOZ
Redakcja Biuletynu
BIULET YN
INFORMA CYJN Y
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Obecne stulecie naznaczone jest narastaniem epidemii
przewlekłych chorób dotyczących szczególnie układu krążenia,
chorób metabolicznych i nowotworowych. Powszechność występowania tych schorzeń wynika z procesu starzenia się ludności,
patogennego wpływu zmian środowiskowych, zwłaszcza wynikających z działalności człowieka-zmian cywilizacyjnych. Wczesne
rozpoznawanie, a także intensywne leczenie mogą wpłynąć na
zmianę niepomyślnych czynników epidemiologicznych. Między
innymi takimi schorzeniami zajmują się pracownicy Oddziału Chorób Wewnętrznych.
Oddział istnieje od początku działalności Szpitala. Wieloletnim Ordynatorem był lek. Stefan Olszowiec, od 1986 -2007
lek. Janusz Janik, aktualnie lek. Urszula Ślusarczyk. Pan
dr J. Janik wciąż pracuje w Oddziale, dzieląc się swoją wiedzą
i doświadczeniem z młodszymi kolegami.
Oddział Chorób Wewnętrznych znajduje się na I piętrze budynku szpitala, liczy 56 łóżek, w tym 4 łóżka kardiologiczne
w OIOK-u, z oddzielną opieką pielęgniarską. Pacjenci przebywający na tym odcinku, dzięki specjalistycznemu wyposażeniu sali,
mają stale kontrolowane podstawowe parametry życiowe.
Chorzy przyjmowani są na Oddział w trybie nagłym
i planowym. Świadczenia obejmują diagnostykę, terapię, pielęgnację i rehabilitację niezbędną w toku leczenia. Rozmieszczenie
chorych w wielołóżkowych salach z dostępną telewizją kablową
oraz mniejszych 2-łóżkowych z osobnym węzłem sanitarnym zależy od stanu pacjenta oraz ciężkości schorzenia. Pacjenci mają do
dyspozycji pokój socjalny wyposażony w podstawowy sprzęt AGD.
Rocznie w Oddziale hospitalizowanych jest ponad 2400
pacjentów.
Liczba
ta
znacznie
wzrosła
w
ostatnim
5-leciu. Poprawiła się też ocena pacjentów dotycząca pobytu
w Oddziale, uwzględniająca nie tylko proces diagnostycznoterapeutyczny, ale także warunki codziennego przebywania. Standard lokalowy ulegnie dalszej poprawie po przeniesieniu Oddziału
Neurologicznego i remoncie części oddziału.
Całodobową opiekę lekarską i pielęgniarską zapewnia
7 lekarzy, 34 pielęgniarki i 2 rehabilitantki. Interdyscyplinarna dia-
4
ST R.
 Dach Grażyna-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
5
 Dubiel Bożena-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
gnostyka i terapia jest możliwa dzięki zatrudnieniu lekarzy specjalistów z wieloletnim doświadczeniem. Od grudnia br. do zespołu dołączyła najmłodsza lekarka – rezydent - Katarzyna
 Dzieciuch Celina-pielęgniarka dypl.,
 Dziedzic Ewa-pielęgniarka dypl.,
 Krakowiak Magdalena-mgr pielęgniarstwa,
Wawrzyniec.
 Jakóbik Anna-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
 Kaczmarska Agnieszka-licencjat pielęgniarstwa,
Lekarze
 Karasewicz Elżbieta-pielęgniarka dypl.,
 Altenberg Krystyna - lek. chorób wew., pulmonolog,
 Kos Beata-pielęgniarka dypl.,
 Fijałkowski Jacek - lek. specjalista chorób wew., kardiolog,
 Kozieł Elżbieta-pielęgniarka dypl.,
 Janik
 Kuranda Małgorzata-pielęgniarka dypl.,
Andrzej
-
lek.
specjalista
chorób
wew.,
kardiolog,
 Janik
Janusz
 Krawczyk Ewa-mgr pedagogiki medycznej,
-
lek.
specjalista
chorób
wew.,
kardiolog,
 Krupa Barbara-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
 Łobodziec Marzena-piel dypl.,w trakcie spec. z piel. Zacho-
 Kiełtucki Jacek - lek. specjalista chorób wew.,
wawczego,
 Ślusarczyk Urszula - lek. spec. chorób wew., diabetolog,
 Łukaszek Irena-pielęgniarka dypl.,
 Zalewska Ewa - lek. specjalista chorób wew.
 Ochnicka Jolanta-mgr ped.med., w trakcie licencjatu,
Wykwalifikowany i doskonalący swoje umiejętności
 Orłowska Alina-pielęgniarka dypl.,
personel pielęgniarski, uczestniczy w codziennym procesie dia-
 Rajczak Beata-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
gnostyczno-terapeutycznym,
 Snopek Iwona-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
zapewniając
bezpieczeństwo
i budząc zaufanie chorych (codzienna pielęgnacja, wykonywanie
 Szydłowska Bożena-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu
zleceń, edukacja prozdrowotna pacjentów i ich rodzin).
 Ścisła Barbara-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
Pielęgniarki:
 Bińkowska Anna-pielęgniarka dypl.,
 Banaś Jolanta-licencjat piel., w trakcie magisterium,
 Bednarska Kazimiera-pielęgniarka dypl.,
 Bławat Aneta-mgr pedagogiki med., w trakcie spec. z piel.
zach.,
 Uklejewska Urszula-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
 Wojewódka Regina-pielęgniarka dypl.,
 Wojnarowska Krystyna-pielęgniarka dypl.,
 Wilk Renata-licencjat pielęgniarstwa.
ROK
2010
NUMER
9
 Wójcik Ewelina-mgr pielęgniarstwa,
 Wyrazik Beata-pielęgniarka dypl., w trakcie licencjatu,
 Zielińska Jolanta-licencjat pielęgniarstwa - Oddziałowa,
ST R.
Praca w Oddziale Chorób Wewnętrznych (największym
w Szpitalu) jest bardzo obciążająca zarówno fizycznie jak
i psychicznie. Sprostanie różnym wyzwaniom jest możliwe
dzięki sympatycznej atmosferze i koleżeństwu.
 Zdziuch Anna-mgr pielęgniarstwa,
 Żmuda Ewa-licencjat pielęgniarstwa, w trakcie spec.
z piel. zach.
Korzystając z okresu w jakim ukaże się „Biuletyn Informacyjny” życzymy wszystkim Pracownikom i Pacjentom
pięknych i radosnych chwil, spokoju w Święta Bożego Naro-
Rehabilitanci:
dzenia i w każdym dniu Nowego Roku.
 Dworecka Krystyna - technik fizjoterapii,
Urszula Ślusarczyk
 Ozyra Joanna - mgr fizjoterapii.
Jolanta Zielińska
Sekretarka medyczna:
Uśmiał Hanna.
Dzięki wiedzy i doświadczeniu personelu oraz
wyposażeniu w sprzęt medyczny, możliwa jest diagnostyka
kardiologiczna, obejmującą badanie echokardiograficzne,
„Człowiek jest przecież tylko śmiertelnym ogniwem teoretycznie nieśmiertelnego łańcucha. Dlatego, żeby żyć sensownie, trzeba dbać o to, żeby ten łańcuch nie przerwał się
w jakimś słabym miejscu. Trzeba dbać o swoje soma i psyche, ale w ten sposób-co różni nas od zwierząt-że dbamy
o przeszłość i troszczymy się o przyszłość”.
prof. Julian Aleksandrowicz
EKG wysiłkowe,24-godzinny monitoring EKG, RR. Pacjenci
wymagający badań inwazyjnych kierowani są do najbliższych oddziałów kardiologicznych. Posiadamy wysoko roz-
Informacji o stanie pacjenta udziela :
winiętą diagnostykę i terapię endoskopową w postaci ga-
- codziennie: Ordynator i Lekarz prowadzący
stroskopii, kolonoskopii. Pobieramy materiał do badań hist.-
- w dni świąteczne i popołudniu-Lekarz dyżurny
pat., wykonujemy zabiegi typu polipektomia w zakresie
górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego tamowanie krwawień, opaskowanie żylaków przełyku. Pacjenci
ze schorzeniami pulmonologicznymi mają wykonywane
badanie spirometryczne.
Diagnozowanie i leczenie ostrych i przewlekłych
schorzeń internistycznych zostało przyspieszone z chwilą
uruchomienia Pracowni Tomografii Komputerowej na terenie szpitala oraz Stacji Dializ. Chorzy korzystają także
Oddział funkcjonuje zgodnie z wdrożonym w SPZZOZ Systemem
Zarządzania
Jakością,
ISO 9001/2008 oraz standardy akredytacyjne.
Najważniejsze telefony:
8648511-Ordynator
8648512-Oddziałowa
8648513-Gabinet lekarski
z badań i konsultacji w ośrodkach zewnętrznych, współpra-
8648514-Dyżurka pielęgniarek
cujących ze Szpitalem.
8648515-Sekretariat
Pacjenci wypisywani z Oddziału mają zapewnioną
opartym
8648516-OIOK
kontynuację dalszego leczenia ambulatoryjnego w porad-
8648520-Pracownia ECHO
niach specjalistycznych.
8648635-Pracownia prób wysiłkowych
Dla pracowników dobra ocena pobytu na Oddziale, wynikająca z analizy ”Ankiet badania satysfakcji pacjenta”, jest źródłem zadowolenia i mobilizacji w dążeniu
do zaspokojenia potrzeb pacjentów.
8015111-Telefon dla pacjentów na korytarzu
8648659-Poradnia diabetologiczna
8648579-Poradnia kardiologiczna
8648571-Pracownia endoskopowa
o
normę
6
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Personel Oddziału Chorób Wewnętrznych
Wigilia 2009. Tradycja spotykania i życzeń pielęgnowana jest od wielu lat.
7
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
8
Podczas uroczystej gali w Wojewódzkim Domu
REM w kategorii dużych przedsiębiorstw usługowych, AGC Opa-
Kultury w Kielcach przyznano w dniu 08.12.2010r. nagrody
tów – średnie przedsiębiorstwo produkcyjne, Samodzielny Pu-
i wyróżnienia w XII edycji konkursu Świętokrzyskie Nagrody
bliczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie
Jakości za zarządzanie przez jakość, dynamiczny rozwój
w kategorii organizacje publiczne – służba zdrowia oraz Zakład
i doskonalenie usług i produktów.
Konfekcjonowania Artykułów Spożywczych VITANA jako małe
Nagrody otrzymały najlepsze przedsiębiorstwa i organizacje z województwa świętokrzyskiego, które systematycznie
przedsiębiorstwo produkcyjne. Wyróżnienie w kategorii małych
przedsiębiorstw produkcyjnych przypadło spółce DASPOL.
doskonalą się stosując nowoczesne, innowacyjne metody zarządzania. Świętokrzyska Nagroda Jakości jest elementem systemu
nagród, na które składają się Polska Nagroda Jakości oraz przyznawana już od 1992 roku Europejska Nagroda Jakości.
Przyznano też nagrody i wyróżnienia w II edycji konkursu Świętokrzyski Racjonalizator, za pobudzanie rozwoju
regionu świętokrzyskiego przez nagradzanie rozwiązań chro-
Kapituła konkursu pod przewodnictwem wicemarszałka woje-
nionych oraz projektów wynalazczych zaakceptowanych lub
wództwa świętokrzyskiego Zdzisława Wrzałki przyznała cztery
zgłoszonych w Urzędzie Patentowym w roku poprzedzającym
nagrody główne i jedno wyróżnienie. Laureatami zostali: ELPO-
daną edycję konkursu.
Elżbieta ŚWIĘCKA
[email protected]
Zdjęcia organizatorzy ŚNJ
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
9
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Od kilku lat Elektrownia w Połańcu, a dokładnie
GDF SUEZ Energia Polska S.A. dzielnie wspiera nasz szpital, współfinansując inwestycje budowlane oraz zakupy
sprzętu medycznego. Przedstawiciele władz spółki uczestniczą we wszystkich ważnych uroczystościach szpitala, m.in.
wbudowanie kamienia węgielnego pod budowę nowego
bloku operacyjnego, Jubileusz 35 – lecia szpitala. Ostatnie
 regulacji mocy systemem ARCM,
zakupy dofinansowane przez firmę GDF SUEZ Energia
 regulacji pierwotnej,
Polska S.A. to nowoczesna aparatura medyczna:
 regulacji mocy biernej systemem ARNE,
 cztery kardiomonitory z centralą,
 pracy wyspowej elektrowni,
 cztery łóżka elektryczne do intensywnej terapii,
 pracy poniżej minimum technicznego na paliwie podsta-
 cztery pompy strzykawkowe,
 dwa ssaki elektryczne.
Sprzęt uzupełni wyposażenie Oddziału Neurologiczno –
Udarowego.
GDF SUEZ Energia Polska S.A. jest piątym największym wytwórcą energii w Polsce, a największym
w południowo – wschodniej Polsce. Elektrownia zlokalizowana jest w naszym województwie, nad Wisłą, w pobliżu
wowym.
Elektrownia wytwarza także energię cieplną, popiół, gips i popioło-żużle dla drogownictwa i budownictwa.
Elektrownia jest typową elektrownią systemową
z otwartym układem chłodzenia kondensatorów turbin wodą
pobieraną bezpośrednio z rzeki Wisły. Podstawowym surowcem opałowym jest węgiel kamienny, lecz w trosce
o środowisko naturalne, jak również ze względów ekonomicznych od września 2004 roku, Elektrownia opalana jest
Połańca.
mieszanką węgla kamiennego z biomasą.
Elektrownia należy do najmłodszych wytwórców
energii elektrycznej w Polsce. Decyzja o jej budowie zapadła na początku lat siedemdziesiątych. Pierwszy prąd elektryczny popłynął do sieci krajowego systemu elektroenergetycznego w roku 1979. W 1983 roku uruchomiony został
ostatni ósmy blok energetyczny, tym samym Elektrownia
osiągnęła moc zainstalowaną 1600 MW.
Obecnie, elektrownia o mocy 1800 MW brutto
z zainstalowanymi ośmioma blokami, produkuje rocznie
około 7 TWh energii elektrycznej. Jest również jednym
z największych producentów energii odnawialnej, dzięki
instalacji współspalania biomasy z węglem kamiennym.
Ponadto GDF SUEZ Energia Polska S.A. wytwarza energię
cieplną i świadczy usługi systemowe na rzecz PSE–
Operator S.A. w celu zaspokojenia potrzeb Krajowego Systemu Energetycznego w zakresie:
10
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Elektrownia jest również jedną z pierwszych
Elektrownia jako jedna z pierwszych polskich
głęboko zrestrukturyzowanych Elektrowni w Polsce.
Elektrowni została w pełni sprywatyzowana. Właścicie-
W 2002 roku Zarząd Elektrowni wdrożył program re-
lem 100% akcji został Electrabel International Holdings
strukturyzacji, który polegał na wydzieleniu ze struktur
B.V. z/s w Moerdijk Holandia należący do Grupy GDF
Elektrowni tych dziedzin usługowych, które nie były
SUEZ. W rezultacie prywatyzacji Elektrownia pozyskała
bezpośrednio związane z produkcją energii elektrycznej.
znaczącego inwestora, który należy do ścisłej czołówki
Przeprowadzenie restrukturyzacji poprawiło efektyw-
największych, niezależnych firm energetycznych świata
ność działania Elektrowni i tym samym znacznie popra-
i jest liderem w zakresie usług energetycznych i przemy-
wiło warunki funkcjonowania Elektrowni na konkurencyj-
słowych.
nym rynku energii elektrycznej. Działania restrukturyzacyjne podparte zostały działaniami organizacyjnymi
www.gdfsuez-energia.pl
i nowymi inwestycjami.
Przedstawiciele władz GDF SUEZ podczas Jubileuszu 35- lecia szpitala na
czele z wiceprezesem, dyrektorem generalnym Jerzym Kakiem.
11
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Wraz z wejściem w życie zmian do Ustawy
z dnia 9 listopad 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
(Dz. U. 96.10.55 z późn. zm.) z dniem 15 listopada
2010 roku wprowadzony został bezwzględny i całkowity zakaz palenia tytoniu na terenie szpitala i pomieszczeń należących do SPZZOZ w Staszowie, przy
ul. 11 Listopada 78 oraz ul. Wschodniej 23. Likwidacji
ulęgają dotychczas wyznaczone miejsca do palenia.
Zgodnie z przepisami ustawy wobec osób nieprzestrzegających zakazu będą wyciągane konsekwencje:
- na pacjentów może zostać nałożona kara
grzywny w wysokości 500 zł;
- na pracowników nakładane będą kary finansowe przewidziane w kodeksie pracy.
W dniach 14 – 15.10.2010 w Samodzielnym Pu-
PRZYPOMINAMY –
BEZWZGLĘDNY ZAKAZ
PALENIA!!!
i przekazywania sygnałów, informacji oraz zadań wyni-
blicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej
kających z planów operacyjnych funkcjonowania,
w Staszowie zostało przeprowadzone ćwiczenie
- przygotowanie do poszerzenia szpitalnej bazy łóżko-
obronne pt. „Gołoborze-2010”. Tematem przedmioto-
wej, w tym wydzielenia łóżek dla Sił Zbrojnych.
wym ćwiczeń było: „Kierowanie osiąganiem wyższych
stanów
gotowości
obronnej
województwa
w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa
konfliktem polityczno – militarnym. Realizacja zadań
na rzecz Sił Zbrojnych oraz ludności cywilnej”.
Głównym zadaniem dla SPZZOZ było:
Podczas spotkania z przedstawicielami władz województwa i służb mundurowych Dyrektor Szpitala Marek Tombarkiewicz przedstawił swój zamiar działania
oraz zadania jednostki i kolejne etapy ich realizacji.
W wyniku tak opracowanego planu działania,
Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kry-
- przygotowanie do realizacji zadań obronnych wyko-
zysowego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, pogra-
nywanych podczas osiągania wyższych stanów goto-
tulował Dyrektorowi szpitala tak dobrego przygotowa-
wości obronnej,
nia jednostki na wypadek kryzysu.
- doskonalenie sprawności działania obsad personalnych Stałego Dyżuru w zakresie przyjmowania
Anna Belusiak
12
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
W dniu 13-14.12.2010 roku w SPZZOZ w Staszowie odbył się audyt nadzoru za zgodność z normą
ISO 9001:2008 przeprowadzony przez zespół reprezentujący Polski Rejestr Statków S.A. Biuro Certyfikacji
w składzie: audytor wiodący Pan Janusz Rąpała oraz
ekspert Pani Bogusława Klijewicz.
Audyt zewnętrzny obejmował weryfikację spełnienia poszczególnych wymagań normy ISO 9001:2008.
W tym roku sprawdzono:

Pełnomocnika ds. Systemu Zarządzania Jakością – nadzór nas dokumentami i zapisami,
przegląd zarządzania wraz z ustalonymi celami
jakości, nadzór nad audytami wewnętrznymi
oraz działaniami korygującymi lub/i zapobiegawczymi, monitorowanie i pomiary funkcjonowania
Systemu Zarządzania Jakością.

Dział Zamówień Publicznych i Zaopatrzenia –
okresowa ocena dostawców wyrobów i usług.

Pełnomocnika ds. Praw Pacjenta – postępowanie ze skargami pacjentów w zakładzie.

Dział Żywienia – postępowanie w ramach organizacji żywienia.

Dział Kadr – postępowanie w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, w tym szkolenia oraz
ocena okresowa pracowników.
Dzięki
dobremu przygotowaniu personelu
do audytu, procedura oceny przebiegła bez większych

Dział Techniczno Gospodarczy – nadzorowanie
infrastruktury.

Oddziały: Otolaryngologiczny, Chirurgii Ogólnej,
Rehabilitacyjny Dzienny, Chorób Wewnętrznych,
Ginekologiczno-Położniczy – wraz z podległymi
poradniami i pracowniami.

zastrzeżeń, a SPZZOZ utrzymał certyfikat za zgodność
z normą ISO 9001:2008.
Kolejna wizyta audytorów zewnętrznych planowana jest na grudzień 2011 w ramach audytu recertyfikacyjnego - przyznany w 2008 roku certyfikat traci ważność
z dniem 29.12.2011 roku.
Dział Obsługi Wewnętrznej – zapewnienie czystości w zakładzie.
Paweł Wojtasik
13
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
14
W dniu 05.10.2010 roku Samodzielny
Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej
w Staszowie obchodził jubileusz 35 - lecia
istnienia. Uroczystości jubileuszowe zostały
połączone z ceremonią przyjęcia relikwii świętej Joanny Beretty Molli oraz otwarciem Pracowni Tomografii Komputerowej.
Obchody 35 – lecia rozpoczęto uroczystą mszą świętą w kaplicy, celebrowaną
przez kapelana ks. kanonika Edwarda Zielińskiego oraz ks. prałata Henryka Kozakiewicza.
Goście po mszy świętej mieli również okazję
zobaczyć wnętrza nowopowstającego budyn-
Uroczyste otwarcie Pracowni Tomografii Komputerowej
ku bloku operacyjnego.
Oficjalne otwarcie uroczystości Jubileuszu szpitala nastąpiło w Auli Zespołu Szkół im. Stanisława Staszica w Staszowie. Zaproszeni goście, witani przez organizatorów Jubileuszu i Dyrekcję, otrzymywali okolicznościowe wydanie Biuletynu Informacyjnego Szpitala.
Specjalnie na obchody 35 rocznicy została przygotowana galeria, poświęcona historii szpitala, której towarzyszyło hasło: ”Szpital wczoraj – dziś – jutro…”.
Uroczystość rozpoczął przemówieniem Dyrektor szpitala dr Marek Tombarkiewicz, przedstawiając
pokrótce historię szpitala, osiągnięcia, plany i zamierzenia na przyszłość. Na koniec złożył serdeczne życzenia
wszystkim pracownikom szpitala, dziękując za zaangażowanie w pracę na rzecz szpitala.
Następnie przemawiali zaproszeni goście, m.in.
Starosta Staszowski Romuald Garczewski, przewodniczący Rady Powiatu Damian Sierant, członek Zarządu Województwa odpowiedzialny za służbę zdrowia Marek Gos,
Starosta Opatowski Kazimierz Kotowski. Serdeczne gratulacje, na ręce Dyrektora dla całej placówki, składali również przedstawiciele zaproszonych firm, współfinansujących wiele przedsięwzięć w szpitalu: GDF Suez Energia
Polska S.A., Kopalni i Zakładów Chemicznych Siarki ,,Siarkopol” S.A. w Grzybowie, Fundacji Wspomagania
Oświaty w Połańcu.
Kolejną częścią uroczystości było wręczenie pracownikom dyplomów oraz pamiątkowych pucharów
za długoletnią i pełną zaangażowania pracę na rzecz szpi-
ROK
2010
NUMER
9
tala. Przyznano 148 wyróżnień, w tym 27 odznak Ministra
Zdrowia ,,Za Zasługi dla Ochrony Zdrowia”, które wręczał
ST R.
15
Obchody 35-lecia szpitala uświetnił występ zespołu Blue Moon ze Staszowskiego Ośrodka Kultury.
członek Zarządu Województwa Marek Gos wspólnie
z Starostą Powiatowym Romualdem Garczewskim, Prze-
Anna Belusiak
wodniczącym Rady Powiatu Damianem Sierantem oraz
Agnieszka Noga
Dyrektorem SPZZOZ Markiem Tombarkiewiczem.
Wyróżnieni ,,Za Zasługi dla Ochrony Zdrowia”. Odznakami zostali uhonorowani: Bernat Danuta, Bucka Zofia, Czerwiec Krystyna, Dymek
Stanisław, Głodo Danuta, Grabowska Wiesława, Grabowski Edward, Grygiel Zdzisława, Gul Teresa, Hawryluk Stanisław, Janik Janusz,
Janus Zofia, Jastrząb Mirosława, Jędrycha Kazimiera, Kopciara Stanisław, Kos Maria, Krupa Teresa, Kwiecień Anna, Lipa Marianna, Madej
Stanisław, Nordyńska-Dymek Bożena, Pitek Lidia, Sobańska Janina, Sobczyk Stanisław, Surdel Elżbieta, Szpak-Kędziora Urszula i Zajączkowski Maciej.
Zaproszeni goście
i pracownicy szpitala.
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Oddział Pediatryczny naszego szpitala doczekał
się w końcu długo planowanego remontu. W dniu 31 sierpnia br. w szpitalu została podpisana umowę pt.:
„Modernizacja V piętra budynku szpitala na potrzeby oddziału neurologicznego i udarowego oraz oddziału pediatrycznego z niezbędną infrastrukturą – wykonanie I-go
i II-go etapu zadania, zgodnie z opracowaną dokumentacją projektowo - architektoniczno - technologiczną i wydanym pozwoleniem na budowę”.
Zadanie realizuje Przedsiębiorstwo Przemysłowo-Usługowe „Hotex” Sp.J. z siedzibą w Kielcach.
Modernizacja V piętra prowadzona jest celem
przystosowania do obowiązujących przepisów, zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada
2006 roku, w sprawie wymagań, jakimi powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia
i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej.
Zakres robót przewiduje m.in.: wykonanie kompleksowego remontu oddziału pediatrycznego, zabudowę tarasu
i wymianę instalacji sanitarnych. Wartość prac objętych
umową wynosi 2 mln 87 tys. zł, z czego min. 1,5 mln zł,
zostało pokryte z budżetu powiatu staszowskiego. Prace
rozpoczęły się w dniu 1 września br., a ich zakończenie
planowane jest na dzień 31 stycznia 2011r. Na dzień
10.12.2010 roku zostały wykonane prace wyburzeniowe,
zadaszenie tarasu - postawienie ściany zewnętrznej, prace hydrauliczne w postaci instalacji wodno - kanalizacyjnej, instalacji centralnego - ogrzewania, instalacja elektryczna. Zainstalowano klimatyzację dla potrzeb oddziału
oraz postawiono ściany wewnętrzne.
Anna Belusiak
16
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
17
TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W UDARACH MÓZGU NEURORADIOLOGIA
Głównymi przyczynami udarów mózgowych są: nadciśnienie oraz zmiany miażdżycowe naczyń krwionośnych,
choroby serca (wady serca, zwłaszcza wada zastawki dwudzielnej, zawały mięśnia sercowego). Krew dociera do mózgu
dwiema tętnicami szyjnymi wewnętrznymi i dwiema tętnicami
kręgowymi łączącymi się w tętnicę podstawną mózgu (Ryc.1).
Tętnice mózgu, odchodzące od tętnic wewnętrznych szyjnych
i kręgowych, stanowią system połączeń zabezpieczających
dopływ krwi do szczególnie wrażliwych na niedotlenienie komórek mózgowych. Jest to koło tętnicze mózgu, zwane kołem
Willysa (ryc. 2).
Przepływ krwi przez arterie mózgowe może być upośledzony
w wyniku tworzenia się blaszek miażdżycowych zwężających
Rycina 1 Rekonstrukcja objętościowa. Tętnice: szyjna wspólna lewa oraz kręgowa lewa.
światło naczyń krwionośnych. Istnieją udary krwotoczne
(insultus haemorrhagicus) i niedokrwienne
(insultus ischemicus). W zdecydowanej większości występują udary niedokrwienne, które
stanowią ok. 80% wszystkich udarów.
Różnicowanie udarów mózgu jest możliwe dzięki wykorzystaniu tomografii komputerowej. Zastosowanie tej metody diagnostycznej pozwala
stwierdzić czy mamy do czynienia z udarem
krwotocznym czy z zawałem mózgu.
Udar mózgu to bardzo poważna choroba, która
Rycina 2 Koło Willysa.
może spowodować utratę sprawności, zdrowia a nawet życia
chorego. Ważna jest jak najszybsza diagnoza umożliwiająca
wdrożenie właściwego leczenia.
U każdego chorego z podejrzeniem udaru mózgu należy jak
najszybciej wykonać tomografię komputerową głowy. Badanie
to pozwala ustalić przyczynę udaru – czy był on skutkiem zamknięcia ważnej tętnicy zaopatrującej mózg w tlen i związki
odżywcze, czy wręcz przeciwnie, jest on następstwem krwotoku
do mózgu. Odnalezienie przyczyny a przez to rozpoznanie czy
był to udar krwotoczny czy niedokrwienny, decyduje o wybraniu
metody leczenia, a także wpływa na rokowanie.
Rycina 3 Udar niedokrwienny (zawał) prawej półkuli mózgu z
obrzękiem i wgłobieniem podsierpowym
widocznym jako przemieszczenie linii środkowej. Przemieszczenie sierpu mózgu
spowodowane jest
wzrostem ciśnienia
śródczaszkowego.
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
18
PODZIAŁ UDARÓW NIEDOKRWIENNYCH :
1. TIA (transient ischaemic attaca) – przemijający udar niedokrwienny; objawy są słabo zaznaczone i mijają w ciągu 24 godz.
2. RIND (reversible ischaemic neurological deficyt)- objawy trwają
ponad 24 godz., ustępują po kilku lub kilkunastu dniach.
3. CS (complited stroke) – dokonany udar niedokrwienny, powodujący trwałe objawy ubytkowe (śmierć neuronów). Objawy nie ustępują, choć mogą ulec zmniejszeniu. Częściowa regresja objawów
związana jest prawdopodobnie z powrotem ukrwienia w strefie
„półcienia” (otaczającej ognisko zawałowe) i redukcją obrzęku mózgu.
4. Postępujący udar niedokrwienny (progressing stoke) - w przeciwieństwie do poprzednich postaci, w których pełen obraz kliniczny
rozwijał się nagle, w tym przypadku objawy narastają stopniowo.
Mogą one w późniejszym czasie ustąpić lub zmniejszyć się, najczęściej jednak pozostają.
Rycina 4 Udar krwotoczny z przebiciem do komory
bocznej prawej.
Na większości oddziałów neurologicznych podstawowym badaniem
obrazowym w przypadku udaru mózgu jest tomografia komputerowa. Powinna być ona wykonana w ciągu 24 godzin od wystąpienia
objawów. Jednak im więcej czasu minie od początku udaru do wykonania badania, tym większa jest szansa na wykrycie niedokrwienia mózgu. Dlatego jeżeli w badaniu tym wystąpią zmiany w mózgu
o charakterze niedokrwienia można jednoznacznie je potwierdzić.
Jednak brak takich zmian nie pozwala na wykluczenie udaru o charakterze niedokrwienia, gdyż objawy radiologiczne występują
znacznie później niż objawy neurologiczne. Ryc. 3 przedstawia udar
niedokrwienny prawej półkuli mózgu.
Do ośmiu godzin od wystąpienia udaru niedokrwiennego zmiany
radiologiczne mogą być bardzo dyskretne lub może ich w tomografii
komputerowej jeszcze nie widać. Jeżeli istnieją kliniczne objawy
udaru, ale zmian w tomografii nie stwierdza się, należy ją powtórzyć
za kilka godzin.
Mimo tego, że zmian niedokrwiennych czasem nie widać w tomografii komputerowej, to jest to badanie pozwalające wykluczyć udar
krwotoczny, który jest znacznie groźniejszy dla zdrowia i życia pacjenta. Tomografia komputerowa jest tutaj najlepszą metodą obrazowania krwotoku w mózgu. Na ryc. 4, 5, 6, 7 uwidoczniono krwotoczny udar mózgu.
Rycina 5 Rekonstrukcja coronalna udaru krwotocznego
z przebiciem do komór płynowych. Krew widoczna również w szczelinach zwoi mózgowych.
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
19
LOKALIZACJA ZMIAN KRWOTOCZNYCH :
Ogniska krwotoczne zlokalizowane są najczęściej :
 w jądrach podstawy,
 we wzgórzu,
 w istocie białej półkul,
 w moście,
 w móżdżku.
Objawy kliniczne odpowiadają często lokalizacji ogniska krwotocznego, które można ustalić na podstawie badania neurologicznego.
Szybkie narastanie obrzęku mózgu, prowadzące do zespołu wzmożenia śródczaszkowego i niedomogi pnia mózgu, zaciera jednak
objawy, które mogłyby wskazać na lokalizację ogniska krwotocznego.
Rycina 6 Rekonstrukcja sagitalna. Wynaczyniona
krew widoczna w komorze bocznej w zbiorniku podstawy oraz w namiocie móżdżku.
OBRAZ KLINICZNY przedstawia się następująco:
 Krwotok półkulowy – porażenie połowicze z niedoczulicą połowiczą, afazja (w przypadku uszkodzenia półkuli dominującej),
silne bóle głowy.
 Krwawienie do wzgórzomózgowia – niedowład skojarzonego
spojrzenia w bok, nierzadko ze zwrotem gałek ocznych ku dołowi.
 Lokalizacja pniowo-móżdżkowa – początkowo zawroty głowy,
gwałtowne wymioty, zaburzenia równowagi, niezborność,
„pływanie” gałek ocznych.
Objawy te są najczęściej krótkotrwałe i poprzedzają ostrą niedomogę pniową, w której dominuje utrata przytomności (śpiączka),
z zaburzeniami wegetatywnymi, prężeniami kończyn – początkowo
zgięciowymi, a następnie przechodzącymi w wyprostne (motoryka
pniowa, odmóżdżenie) z towarzyszącymi zaburzeniami motoryki
gałek ocznych i źrenic oraz obustronnym objawem Babińskiego.
Rokowanie zależy przede wszystkim od głębokości niedomogi krążenia mózgowego, od czasu jej trwania oraz od:
 Wielkości ogniska krwotocznego,
 Lokalizacji wynaczynionej krwi,
 Szybkości poszerzania się ogniska krwotocznego i obrzęku
okołoogniskowego.
Rycina 7 Udar krwotoczny
w pniu mózgu.
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
W przypadku udaru niedokrwiennego stosuje się leki rozpuszOBJAWY KLINICZNE:
Możemy wyróżnić trzy postacie kliniczne krwotoku mózgowego:
ostrą, podostrą, przewlekłą. Postacie te są wyznacznikiem rokowniczym. Rozpoznanie ich daje możliwość przewidywania
dalszego przebiegu choroby.
Postać ostra – rokuje najgorzej, nie jest ona jednak częsta, nie
przekracza 50% wszystkich krwotoków mózgowych. Niestety,
prawie zawsze kończy się zgonem. Zazwyczaj rozpoczyna się
bez objawów zwiastujących. Nagle dochodzi do utraty przytomności, porażenia połowiczego, zwrotu gałek ocznych w kierunku
ogniska krwotocznego. Bardzo szybko narasta niedomoga pnia
mózgu, a wraz z nią zaburzenia przytomności, którym towarzyszy tzw. „burza wegetatywna”(wahania tętna, ciśnienia tętniczego, zaburzenia pniowe oddechu i temperatury), zaburzenia motoryki o charakterze odmóżdżeniowym, patologiczna motoryka
gałek ocznych i źrenic. Zgon następuje po kilku godzinach, rzadziej po kilku dniach.
Postać podostra – występuje w ok. 30% przypadków. Objawy
pojawiają się również nagle - silny ból głowy, wymioty, deficyt
neurologiczny. Przebieg nie jest jednak tak burzliwy jak w postaci ostrej. Zespół wzmożenia ciśnienia śródczaszkowego nie zawsze doprowadza do głębokiej niedomogi pniowej. Po kilku dniach
pozornej poprawy nagle może nastąpić pogorszenie. Narastają
objawy ciasnoty śródczaszkowej. Pogłębia się niedomoga pniowa. W tej postaci zgon następuje w ciągu kilku dni od chwili zachorowania.
czające skrzep blokujący dopływ krwi do mózgu. Natomiast
w przypadku udaru krwotocznego, w niektórych przypadkach
wskazana jest interwencja chirurgiczna.
Techniki neuroradiologiczne stanowią ważny element diagnostyki klinicznej w chorobach naczyniowych mózgu, a nieustający postęp technologiczny stwarza obecnie nowe perspektywy
rozpoznawania i leczenia udaru mózgu. Badania neuroobrazowe są źródłem najważniejszych informacji na temat uszkodzenia tkanki (wielkości, lokalizacji i stopnia odwracalności uszkodzenia niedokrwiennego, a także wystąpienia krwotoku), stanu
naczyń krwionośnych (miejsca i stopnia zwężeń oraz niedrożności) oraz przepływu mózgowego (wielkości, umiejscowienia
i nasilenia hipoperfuzji). Wszystkie te informacje pozwalają
stwierdzić, u których pacjentów istnieje szansa uratowania obszaru penumbry i leczenie ostrej fazy będzie najbardziej skuteczne.
Penumbra to inaczej "strefa półcienia" czyli obszar bezpośrednio otaczający ognisko niedokrwionej tkanki nerwowej po wystąpieniu udaru niedokrwiennego, w którym nie doszło do martwicy dzięki istnieniu krążenia obocznego. Penumbra jest otoczona zdrową tkanką nerwową. Centralnym punktem ogniska
udaru jest krytycznie zwężone lub zamknięte naczynie. Penumbra stanowi strategiczny dla terapii obszar, którego ocalenie
i przywrócenie do normalnego działania jest celem leczenia
udaru poprzez przywrócenie w nim normalnego krążenia. Musi
to jednak nastąpić przed upływem 3 godzin od początku udaru,
bowiem po tym czasie reperfuzja grozi ukrwotocznieniem ogni-
Postać przewlekła – dzięki tomografii komputerowej wykrywana
ska martwiczego i uszkodzeniem neuronów penumbry przez
jest obecnie częściej niż jeszcze przed paroma laty. Klinicznie
wolne rodniki uwalniające się z rozkładających się komórek, co
postać tę można nierzadko pomylić z udarem niedokrwiennym.
znacznie pogarsza rokowanie.
Płyn mózgowo-rdzeniowy jest często prawidłowej konsystencji,
gdyż nie dochodzi do przebicia krwi do przestrzeni płynowych.
Zespół wzmożenia ciśnienia śródczaszkowego przebiega łagod-
Zastosowanie tomografii komputerowej jako metody neurodiagnostycznej jest obecnie najlepszym nieinwazyjnym sposobem
oceny ostrego okresu udaru mózgu.
nie. Ognisko krwotoczne w TK często, nawet dla doświadczonego klinicysty jest zaskoczeniem. Ta postać krwotoku występuje u
20 -30 % chorych z krwotokami mózgowymi. Większość pacjentów przeżywa, a część z nich może wrócić do pracy zawodowej.
Autor: mgr Gustaw Wójcik
Doktorant Uniwersytetu Medycznego
w Lublinie
20
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
21
CZYLI... blok informacyjny dla pacjentów
i pracowników
Receptę na lek wystawia lekarz
Pacjent ubiegający się o refundację tego typu leku musi wystą-
Pacjentowi na podstawie recepty wystawionej przez lekarza
pić do NFZ za pośrednictwem oddziału wojewódzkiego, właści-
ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje zaopatrzenie w leki
wego ze względu na miejsce zamieszkania pacjenta. Wniosek
i wyroby medyczne. Receptę może wystawić również lekarz,
wraz z zaświadczeniem lekarza prowadzącego, uzasadniającym
który nie jest lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, ale posiada
potrzebę stosowania leku musi być podpisany przez Ministra
uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarł z NFZ umowę
Zdrowia.
upoważniającą do wystawienia recept podlegających refundacji. Listę leków i wyrobów medycznych refundowanych przez
Ważne:
NFZ ustala i zatwierdza Minister Zdrowia. Refundowane leki
Farmaceuta ma obowiązek poinformować pacjenta o możliwości
wydawane są bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową
nabycia innego leku niż przepisany na recepcie (leku o tej sa-
odpłatnością. W zależności od tego, w jakim wykazie znajduje
mej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycz-
się przypisany Państwu preparat, będą Państwo zobowiązani
nej i o tym samym wskazaniu terapeutycznym), którego cena
do uiszczenia odpowiedniej opłaty.
nie przekracza limitu ceny. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy lekarz
dokonał na recepcie adnotację „nie zamieniać”.
Refundacji podlegają:

Podstawowe leki ratujące życie lub niezbędne do odpo-
wiedniej terapii. Odpłatność za nie jest ryczałtowa i wynosi
3,20 zł do wysokości limitu (górna granica kwoty refundowanej
Termin realizacji recept:
 nie może przekroczyć 7 dni od daty jej wystawienia w przypadku recepty na antybiotyki oraz recepty wystawionej w ramach pomocy doraźnej,
za dany lek),

Leki wspomagające lub uzupełniające działanie leków
podstawowych, odpłatność za nie wynosi 30 % lub 50% ceny
leku do wysokości limitu.

Leki i wyroby medyczne stosowane w przypadku wybra-
nych chorób przewlekłych, które są najczęściej bezpłatne.
 nie może przekroczyć 30 dni od daty jej wystawienia dla
pozostałych recept,
 nie może przekroczyć 120 dni od daty jej wystawienia
w przypadku realizacji recepty na leki sprowadzane z zagranicy
dla użytkowników indywidualnych na zasadach określonych
w odrębnych przepisach, jak również na preparaty immunolo-

Leki recepturowe sporządzane z surowców farmaceu-
giczne wytwarzane dla indywidualnego pacjenta,
tycznych oraz leków gotowych zamieszczonych w wykazach
leków podstawowych i uzupełniających, jeżeli ich dawka przepi-
 nie może przekroczyć 90 dni od daty jej wystawienia
sana przez lekarza jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowa-
w przypadku realizacji recepty na preparaty immunologiczne dla
nej dawki leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.
indywidualnego pacjenta.
Odpłatność za nie jest ryczałtowa i wynosi 5 zł.
Uprawnienia dodatkowe
Finansowanie leków niedopuszczonych do obrotu w Polsce
Istnieją następujące kategorie dodatkowych uprawnień przysłu-
W sytuacjach wyjątkowych – ratowania życia lub zdrowia ubez-
gujących pacjentom uprzywilejowanym:
pieczonego, refundowane mogą być leki sprowadzane z zagra-
• IB (Inwalida Wojenny) - inwalidom wojennym oraz osobom
nicy.
represjonowanym, ich współmałżonkom pozostającym na ich
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
wyłącznym utrzymaniu, wdowom i wdowcom po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych, uprawnionym do renty rodzinnej, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki oznaczone symbolami "Rp" lub "Rpz", dopuszczone
do
obrotu
na
terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej,
za wyjątkiem leków recepturowych, które wydawane są na podobnych zasadach jak dla ubezpieczonych.
• IW (Inwalida Wojskowy) - inwalidom wojskowym oraz niewidomym ofiarom działań wojennych, przysługuje bezpłatne do wysokości limitu zaopatrzenie w leki z listy podstawowej i uzupełniającej.
• ZK (Zasłużony Honorowy Dawca Krwi) - Zasłużeni Honorowi
Dawcy Krwi otrzymują leki z listy podstawowej i uzupełniającej bezpłatnie do wysokości limitu oraz leki, które mogą stosować w związku z oddawaniem krwi
.• Zasłużony Honorowy Dawca Przeszczepu - Zasłużeni Honorowi Dawcy Przeszczepu otrzymują leki z listy podstawowej i uzupełniającej do wysokości limitu oraz leki, które mogą stosować
w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się
komórek, tkanek i narządów.
• PO - osoby wykonujące powszechny obowiązek obrony otrzymują
bezpłatnie i bez dopłaty do limitu wszystkie leki z listy podstawowej
i uzupełniającej oraz leki recepturowe.
• AZ - uprawnieni pracownicy i byli pracownicy zakładów produkujących wyroby zawierające azbest otrzymują bezpłatnie leki związa-
Wa ż n e :
ne z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście wyszczególnione
w osobnym wykazie.
• CN - nieubezpieczone kobiety w okresie ciąży, porodu lub połogu
otrzymują leki i wyroby medyczne związane z ciążą, porodem
i połogiem na takich samych zasadach jak inni ubezpieczeni.
 osoby posiadające dodatkowe uprawnienia do zaopatrzenia
w leki zobowiązane są do przedstawienia lekarzowi wypisującemu
receptę dokumentu potwierdzającego uprawnienia,
 osoby posiadające dodatkowe uprawnienia do zaopatrzenia
• DN - nieubezpieczeni do ukończenia 18 roku życia mają prawo do w leki przy realizowaniu recepty muszą przedstawić dokument poświadczeń na zasadach i w zakresie określonym dla ubezpieczo- twierdzający te uprawnienia. Farmaceuta obowiązany jest do odnonych.
• IN - osoby nieubezpieczone, mające prawo do bezpłatnych
towania na odwrocie recepty numeru i rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia.
świadczeń zdrowotnych w zakresie określonym odrębnymi przepisami.
www.nfz-kielce.pl
22
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
23
W pierwszych latach życia dziecka jednym z najpoważniejszych zagrożeń są rotawirusy - drobnoustroje wywołujące biegunki u noworodków i małych dzieci, często tak gwałtowne,
że mogą doprowadzić do odwodnienia.
Co to są ROTAWIRUSY?
Rotawirusy to wysoce zakaźne drobnoustroje o kolistym kształcie (stąd nazwa: rota po łacinie oznacza koło), należące do rodziny Reoviridae. Ludzkie szczepy rotawirusów zostały odkryte w 1973 r. w Australii i Wielkiej Brytanii.
Czy ROTAWIRUSY są groźne?
Tak, rotawirusy są groźne szczególnie dla najmłodszych dzieci. Głównym zagrożeniem dla maleństwa zakażonego
rotawirusami jest ryzyko szybkiego odwodnienia spowodowanego wymiotami i gwałtowną biegunką. Na świecie, co roku odnotowuje się ok. 500 000 zgonów dzieci z powodu zakażenia rotawirusami. Mimo iż w Polsce sytuacja nie jest tak dramatyczna,
to szacuje się, że co roku na zakażenia rotawirusami cierpi ponad 200 000 dzieci poniżej 5 r. ż. Według tych szacunków
do szpitala trafia 6 500 dzieci, a prawie 90 – umiera.
Czy ryzyko zakażenia jest duże?
Tak, ryzyko zakażenia rotawirusami jest duże. Występują one tak powszechnie, że prawie każde dziecko ulegnie
zakażeniu przed ukończeniem 5 roku życia. To właśnie rotawirusy są głównym czynnikiem wywołującym ciężkie biegunki u niemowląt i dzieci, bez względu na stopień rozwoju i higienę kraju.
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Rotawirus atakuje głównie zimą i wiosną. W organizmie dziecka potrafi
dokonać prawdziwych spustoszeń
i ciężkiego odwodnienia oraz istotnych niedoborów
pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu dziecka. Jeśli odwodnienie
trwa dłużej, może dojść do zaburzeń świadomości
i zatrzymania moczu.
W takim przypadku jedyną drogą pomocy jest natychmiastowe umieszczenie dziecka w szpitalu.
Rotawirusy są bardzo zakaźne, ponadto bardzo trud-
W warunkach szpitalnych dziecko nawadniane jest dożylnie.
no jest je wyeliminować, ponieważ nie reagują na zwykłe środki
Pobyt w szpitalu może trwać nawet do 9 dni. Z uwagi na dużą
dezynfekcyjne. Dlatego niełatwo się przed nimi ustrzec.
zakaźność infekcje rotawirusowe bardzo często przenoszą się
Do zakażenia może dojść zarówno poprzez bezpośredni kon-
na pozostałych domowników. Choroba może w dużym stopniu
takt z osobą chorą, jak również przez styczność z zanieczysz-
utrudnić normalne funkcjonowanie rodziny, zmuszając rodzi-
czoną powierzchnią czy przedmiotami. Wirusy przenoszą się na
ców do nieobecności w pracy.
drugą osobę drogą pokarmową, poprzez kontakt z wydzielinami
i wydalinami osób chorych, możliwe jest także rozprzestrzenianie się drogą kropelkową. Do rozprzestrzeniania się zakażeń
rotawirusowych bardzo często dochodzi wśród dzieci leczonych
w szpitalu z innego powodu, co wydłuża ich pobyt w szpitalu,
potęgując stres dziecka i rodziców.
Jakie są objawy i skutki zakażenia?
Infekcja rotawirusowa rozwija
się bardzo szybko – zazwyczaj objawy
pojawiają się w ciągu 24-48 godzin od
chwili kontaktu z wirusem. Nagle
u maleństwa pojawiają się wymioty,
biegunka i gorączka o różnym nasileniu
(nawet do 40oC). Tym objawom mogą
towarzyszyć bóle brzucha, osłabienie
i złe samopoczucie. U dziecka mogą
występować drgawki gorączkowe, jadłowstręt, objawy podrażnienia opon
mózgowo-rdzeniowych. Biegunka oraz
wymioty mogą być tak nasilone, że
często prowadzą do gwałtownego
Bibliografia
Szenborn L. Znaczenie zakażeń rotawirusowych w praktyce
ambulatoryjnej i klinicznej oraz możliwości profilaktyki, Zakażenia
4/2007:106-112
 Wysocki J. Postępy w dziedzinie szczepień ochronnych w 2006
r. Medycyna Praktyczna – Pediatria 2/2007:68
 Strona internetowa: www.powstrzymajrotawirusy.pl

24
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
Nasz Szpital przyłącza sie do organizowanej przez Fundację Udaru Mózgu kampanii,
której celem jest propagowanie rzetelnej wiedzy na temat udaru mózgu.
Więcej informacji na stronie internetowej www.fum.info.pl
25
ROK
2010
NUMER
9
ST R.
26
Zagrożenia czynnikami biologicznymi
i chemicznymi występującymi na stanowiskach
pracy w laboratorium diagnostycznym.
Kto to jest pracownik laboratorium?
oraz rosnącą skłonnością organizmów do alergii. W labora-
Jest to pracownik przeprowadzający badania
toriach diagnostycznych i badawczych odnotowuje się naj-
laboratoryjne w celu określenia właściwości chemicznych
więcej przypadków alergicznego kontaktowego zapalenia
i fizycznych lub składu różnych substancji oraz wykonujący
skóry, jest to najczęściej rozpoznawana choroba zawodowa
różne inne czynności związane z profilem działania labora-
skóry w Polsce. Pracownicy laboratorium mogą ograniczyć
torium.
podstawowe
Narażenie zawodowe pracowników laboratoriów
diagnostycznych związane jest przede wszystkim z czynnikami biologicznymi i chemicznymi. Stosowane odczynniki
zagrożenia
stosując
środki
ochrony
(np. w postaci rękawic, kremów ochronnych, maseczek
na drogi oddechowe) oraz niebagatelizowanie, nawet drobnych zmian skórnych czy innych dolegliwości.
i substancje chemiczne posiadają działanie: drażniące,
Aby zapobiegać chorobom zawodowym skóry
uczulające, toksyczne i żrące, cechują się określonym dzia-
należy przestrzegać higieny osobistej, nosić odzież ochron-
łaniem szkodliwym dla zdrowia i dlatego pracownicy powinni
ną, wietrzyć pomieszczenia, zastępować substancje szko-
przestrzegać niezbędnych warunków bezpieczeństwa.
dliwe i uczulające innymi, ograniczać kontakt z czynnikiem
Obecnie do oznaczeń wykonywanych w pracowniach labo-
szkodliwym i przestrzegać profilaktyki lekarskiej.
ratoryjnych wykorzystywane są gotowe zestawy odczynnikowe.
Opracowała Iwona Rogala
W miarę postępu technologicznego i wprowadze-
nia do laboratoriów różnego rodzaju analizatorów, wykonywane badania są mniej pracochłonne, zużycie odczynników
jest mniejsze a wykonywane analizy są dokładniejsze. Automatyzacja powoduje krótszy czas kontaktu z odczynnikami,
minimalizuje przenikanie czynników szkodliwych do środowiska pracy i zmniejsza narażenie zawodowe.
Wszyscy pracownicy laboratorium powinni używać rękawiczek ochronnych, aby ograniczyć działanie czynników alergizujących i drażniących powodujących choroby
skóry. Choroby zawodowe skóry mają tendencję wzrostową
w związku z narastającą ilością stosowanych chemikaliów
ROK
2010
NUMER
9
Miód znany jest od tysięcy lat
nie tylko jako lek, czy składnik leku, ale
również jako cenny środek odżywczy.
Miód ceniony był zawsze nie tylko ze
względu na wspaniały smak, również
ze względu na wysoką wartość odżywczą.
Miód jest łatwo przyswajalny,
wchłaniany jest bezpośrednio do krwi,
bez trawienia. Dlatego zalecany jest
rosnącym dzieciom i młodzieży, oso-
ST R.
27
bom starszym (wzmacnia organizm).
podawanego w przepisach miodem.
Przez wiele wieków wypracowano sposoby wykorzystania miodu w codziennej diecie. Dopiero w czasach nowożytnych tani cukier z buraków cukrowych
wyparł miód z przepisów kulinarnych
z marnym skutkiem jeśli chodzi o walory
smakowe, czy odżywcze.
2. Zmniejszyć ilość dodawanych płynów
o ¼ ilości dodawanego miodu.
Jak zastępować cukier podawany
w przepisach ciast miodem?
1.Zastępować przynajmniej połowę cukru
3. Dodać dodatkowo ½ łyżeczki sody na
każde 25 dag dodawanego miodu.
4. Zmniejszyć temperaturę wypieku
o ok. 20 °C, aby nie dopuścić do przypalenia.
4. Naczynia do pomiaru miodu przed użyciem pokryć wewnątrz olejem, ułatwia to
opróżnianie naczyń z miodu.
Kutia wigilijna
250 gramów łuskanej pszenicy zalać wodą na noc. Po namoczeniu
gotować aż zmięknie, odcedzić na sicie. Sparzyć gorącą wodą 200
gramów maku, następnie dwukrotnie przekręcić przez maszynkę. Wymieszać pszenicę z makiem, dodać 250 gramów miodu oraz bakalie:
rodzynki, sparzone wrzątkiem i obrane ze skórki migdały, orzechy włoskie, daktyle, starta skórka z cytryny (razem około 300 gramów). Dokładnie wymieszać, doprawić wanilią, odstawić na kilka godzin.
Pieczone jabłka z miodem
Do dużej miski dać łyżkę płynnego miodu, łyżkę oliwy z oliwek,
¼ łyżeczki mielonych goździków, ¼ łyżeczki cynamonu, szczyptę
soli. Wszystko dokładnie wymieszać.
Dziesięć dość twardych jabłek obrać, pokroić na duże kawałki
(grubości 20-30 mm). Jabłka przekładać do miski, obtaczać tak, aby
były pokryte zaprawą.
Nagrzać piekarnik do 200°C, jabłka ułożyć w jednej warstwie na
brytwanie i piec 10 minut. Następnie jabłka obrócić i piec 5-15 minut
do miękkości. Przełożyć na talerzyki, posypać cynamonem.
Miodownik
Wymieszać i posiekać 4½ szklanki mąki z 15 dag margaryny,
szklanką cukru i 2 łyżeczkami sody. Do posiekanego ciasta dodać
3 całe jajka, 5 łyżek mleka, 3 łyżki miodu. Wyrobić ciasto, rozwałkować, podzielić na 3 części. Piec po kolei po około 8 minut.
Masa: Zagotować 1½szklanki mleka z 1 szklanką cukru i 1 cukrem
waniliowym. Do ½ szklanki mleka dodać 2 łyżki mąki pszennej,
2 łyżki mąki ziemniaczanej, wymieszać i wlewać powoli na gotujące
mleko. Zagotować i ostudzić. Następnie 1 margarynę ucierać z powoli dodawaną wystudzoną masą. Upieczone ciasto poprzekładać
warstwami z masą.
www.pasieka.rostkowski.info
www.apiterapia.rostkowski.info