Pustynia - zamek.krapkowice.pl

Pustynia – teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej
ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że
parowanie przewyższa ilość opadów. Na gorących pustyniach ekstremalne temperatury
sięgają do 50 °C , nocą zaś dochodzą do 0 °C, charakterystyczne są dla nich też znaczne
amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności oraz silne nasłonecznienie.
Typy pustyń:
1. Kamienista (wsch. Tien-Szan)
2. Żwirowa (Mongolska)
3. Piaszczysta (pn. Sahara)
4. Pylasta (Szatt al- Dżarid)
(1)
(2)
(3)
(4)
Pustynie leżą w strefie klimatu zwrotnikowego. Klimat na nich jest
gorący i suchy, najczęściej latem. Nie dociera do nich wilgotne
powietrze, opady występują bardzo rzadko, ponadto wieją wiatry
przenoszące piasek. Występują bardzo duże wahania temperatury.
Niebo najczęściej jest bez chmur, jest tam bardzo niewielka szata
roślinna.
STYCZEŃ
LIPIEC
STYCZEŃ
LIPIEC
Gleby:
- Szaroziemy ( Szaroziemy występują głównie w Azji, Afryce i Ameryce
Północnej. Gleby szare w dużej mierze związane są z klimatem. Często w
miejscach, w których jest nieco więcej wilgoci, przechodzą w gleby
szarobrązowe i brązowe)
- Inicjalne (Gleby inicjalne powstają głównie w górach, największy zwarty
obszar gleb inicjalnych występuje na Saharze. Do typowych przykładów
gleb inicjalnych należą m.in: Litosole
- Obszary bez glebowe
szaroziemy
inicjalne
Niekorzystne dla roślin warunki klimatyczne powodują, że szata
roślinna jest bardzo skąpa. Liczba gatunków zwierząt pustynnych jest
niewielka, co jest rezultatem trudnych warunków życia i niewielkiej
liczby nisz ekologicznych.
Zagęszczenie roślin na pustyniach jest zawsze niewielkie, a
poszczególne osobniki są zwykle rozmieszczone bardzo
równomierne, jest to rezultat hamowania wzrostu innych roślin
przez wydzielanie do gleby substancji toksycznych. Jest to typowy
przejaw osłabiania konkurencji, w tym wypadku o wodę. Rośliny
pustynne znane są też z różnorodnych sposobów obrony przed
roślinożercami; jest to bardzo istotne w środowisku, w którym
wobec niedostatku wody i niskiej produkcji, bardzo trudno jest
uzupełniać straty tkanek, powstałe na skutek spasania. Najbardziej
rzuca się w oczy morfologiczna przebudowa liści w skutecznie
chroniące roślinę kolce i ciernie. Bardzo rozpowszechnione, ale
stosunkowo słabo jeszcze poznane są sposoby obrony chemicznej,
które polegają na odkładaniu w komórkach i tkankach substancji
toksycznych dla zwierząt
Rodzaje roślin:
- Efemeryczne (efemerydy i efemeroidy)
- Suchorośla (kserofity),
- Rośliny gruboszowate (sukulenty)
- Słonorośla (halofity).
Efemeryczne
Rośliny gruboszowate
Suchorośle
Słonorośla
Roślina pustynna występująca na kamienistych równinach
północnej Namibii i południowej Angoli, wzdłuż wybrzeża Oceanu
Atlantyckiego (pustynia Namib, Kaokoland).
Kwiaty męskie i żeńskie występują na osobnych roślinach. Skupione są w
kwiatostany wyrastające w pachwinach liści. Męskie kwiaty wytwarzają
czerwony pyłek, który zostaje przenoszony jest do kwiatów żeńskich
przez pluskwiaki, prawdopodobnie także przez wiatr. Owady wabione są do
kwiatów męskich za pomocą słodkiego nektaru wydzielanego w miejscu, gdzie
w kwiatach żeńskich znajduje się zalążek. Nektar wypływa przez tarczowato
rozszerzone ujście odpowiednika kanalika mikropylarnego w kwiatach żeńskich.
Wokół tego tworu znajduje się 6 trzoneczków zakończonych mikrosynangiami
powstającymi w wyniku zrastania się 3 mikrosporangiów wytwarzających pyłek.
Poszczególne kwiaty męskie, zebrane w szyszkowaty kwiatostan, u nasady
otoczone są przez 4 łuski. Kwiaty żeńskie skupione są w kwiatostanach
podobnych do męskich. Powstają jednak w kącie pojedynczej, dużej łuski i
składają się z jednego zalążka, osłonki tworzącego długą rurkę mikropylarną
oraz otaczającej taki kwiat okrywy.
KWIATY MĘSKIE
KWIATY ŻEŃSKIE
Przykłady:
-jaszczurki
-owady
-pająki
-skorpiony
-nietoperze
-węże np. żmija piaszczysta
-myszoskoczki
-pustynne lisy
-wielbłądy
Liczba gatunków zwierząt pustynnych jest niewielka,
co jest rezultatem trudnych warunków życia i
niewielkiej liczby nisz ekologicznych. Czynniki
ograniczające to z jednej strony warunki klimatyczne
(brak wody, niska wilgotność powietrza, silne
nasłonecznienie, bardzo wysoka temperatura i jej
duże wahania), skąpa szata roślinna (mała ilość
pokarmu i kryjówek). W wypadku całkowitego braku
roślinności, nie występują też zwierzęta.
skorpion
żmija piaskowa
nietoperz
wielbłąd