(Dz. U. Nr 25/2008 r., poz. 150 ze zm.) Zawartość niniejszej

Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
SPIS TREŚCI
I.
WSTĘP .............................................................................................................................3
II.
INFORMACJE O PROJEKCIE DOKUMENTU – POŚ ............................................................4
II. 1.
II. 2.
III.
CEL PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ................................................................................... 4
ZAWARTOŚĆ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU .................................................................... 4
OCENA ZGODNOŚCI POŚ Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYMI NA
SZCZEBLU REGIONALNYM ...............................................................................................7
III. 1. DOKUMENTY REGIONALNE...................................................................................................... 7
III. 2. ANALIZA ZGODNOŚCI PROJEKTU POŚ Z INNYMI DOKUMENTAMI ........................................ 13
IV.
ANALIZA I OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ..............................................16
IV. 1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU ............................................................................................... 16
IV. 2. ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA ............................................................................... 17
V.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
OCENIANEGO DOKUMENTU .........................................................................................29
VI.
WPŁYW NA ŚRODOWISKO W PRZYPADKU ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI POŚ ............29
VII. ANALIZA I OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ............................30
VIII. ŚRODKI ZAPOBIEGAJĄCE ORAZ OGRANICZAJĄCE PRAWDOPODOBNE NEGATYWNE
ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO .............................................................................45
IX.
PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH ............................................................47
X.
METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY .......................................48
XI.
PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ POŚ ........49
XII. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA
ŚRODOWISKO ................................................................................................................49
XIII. WYKORZYSTANE MATERIAŁY ........................................................................................49
XIV. WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW ..............................................................................49
XV. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ........................................................50
ATMOTERM S.A., 2010
2
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
I.
WSTĘP
Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko jest projekt dokumentu: Program Ochrony
Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do
roku 2018. Program obejmuje działania powiatu na najbliższe lata 2010-2013 oraz w perspektywie
kolejne cztery lata, tj. do roku 2018. Dokument jest realizacją obowiązku wynikającego z zapisów
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150,
z późn. zm.) i opracowany został zgodnie z formalnie określonymi wymogami prawnymi.
Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji wyżej
wymienionego projektu dokumentu, której elementem jest niniejsza prognoza, jest spełnieniem
obowiązku prawnego wynikającego z dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko
oraz zapewnia zgodność z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.).
Prognozy oddziaływania na środowisko projektów programów, planów, strategii i polityk
sektorowych, określających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko, sporządzane są jako jeden z wymaganych elementów procedury
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przeprowadzanej dla takich projektów.
Zakres prognozy jest zgodny z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227
z późn. zm.). Przepis ten wskazuje, że prognoza oddziaływania na środowisko powinna:
1) zawierać:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2) określać, analizować i oceniać:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich
te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania
dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie,
wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe
i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na środowisko, a w szczególności na:
- różnorodność biologiczną,
- ludzi,
ATMOTERM S.A., 2010
3
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
- zwierzęta,
- rośliny,
- wodę,
- powietrze,
- powierzchnię ziemi,
- krajobraz,
- klimat,
- zasoby naturalne,
- zabytki,
- dobra materialne,
- obszar Natura 2000
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te
elementy;
3) przedstawiać:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura
2000 oraz integralność tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony
obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do
rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz
opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku
rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających
z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
Niniejsza prognoza odpowiada powyższym wymaganiom.
II.
II. 1.
INFORMACJE O PROJEKCIE DOKUMENTU – POŚ
CEL PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Projekt dokumentu, tj. projekt Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu BieruńskoLędzińskiego ma służyć realizacji Polityki ekologicznej Państwa na szczeblu powiatowym w zgodnie
z programem wojewódzkim. Przyjęte w POŚ priorytety oraz zadania służyć będą realizacji
obowiązujących wymogów ustawowych w dziedzinie ochrony środowiska, zasad wynikających
z programów rządowych, zasad zrównoważonego rozwoju Polski oraz innych dokumentów
strategicznych w powiecie.
II. 2.
ZAWARTOŚĆ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
POŚ dla powiatu bieruńsko-lędzińskiego zawiera charakterystykę powiatu oraz analizę
aktualnego stanu środowiska, definiuje cele i kierunki działań zmierzające do poprawy stanu
istniejącego. Opracowanie zawiera również program wykonawczy, tj. określa: instytucje
odpowiedzialne za realizację programu, narzędzia realizacji programu, źródła jego finansowania,
harmonogram rzeczowo-finansowy wdrażania programu oraz procedury kontroli realizacji
programu.
ATMOTERM S.A., 2010
4
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
W odniesieniu do stwierdzonych problemów środowiskowych, określono strategię ochrony
środowiska na lata 2010 – 2013. Obejmuje ona różne dziedziny, dla których określono cele
strategiczne, krótkoterminowe i długoterminowe. Przedstawiają się one następująco:
Powietrze atmosferyczne (P)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Poprawa jakości powietrza oraz ograniczanie zużycia energii i wzrost wykorzystania energii z
odnawialnych źródeł
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
P 1. Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji
ze źródeł powierzchniowych, liniowych i punktowych
P 2. Ograniczanie zużycia energii oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii
P 3. Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie ochrony powietrza
Zasoby wodne (W)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Przywrócenie czystości wód powierzchniowych oraz ochrona jakości wód podziemnych
i racjonalizacja ich wykorzystania
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
W 1. Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych
W 2. Zapewnienie dobrej jakości wody pitnej i racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi
W 3. Zwiększenie retencji oraz zapobieganie skutkom wezbrań powodziowych
Gospodarka odpadami (GO)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Minimalizacja ilości powstających odpadów, wzrost wtórnego wykorzystania
i ograniczenie składowania pozostałych odpadów
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
GO 1. Wzmocnienie zarządzania, monitoringu i optymalizacja systemu gospodarki odpadami
GO 2. Wprowadzenie regionalnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi
proponowanego w APGO WŚ oraz wdrożenie i rozwój innych niż składowanie technologii
zagospodarowania odpadów.
GO 3. Minimalizacja wytworzonych odpadów sektora gospodarczego oraz sukcesywne
zwiększanie udziału odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne poddawanych procesom
odzysku i unieszkodliwiania poza składowaniem
ATMOTERM S.A., 2010
5
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Ochrona Przyrody (OP)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Zachowanie, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
OP 1. Realizacja ochrony czynnej w obszarach przyrodniczo cennych Powiatu
OP 2. Zachowanie lub odtworzenie właściwej struktury i stanu ekosystemów i siedlisk
Tereny poprzemysłowe (TP)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Przekształcenie terenów poprzemysłowych i zdegradowanych powiatu bieruńsko-lędzińskiego
zgodnie z wymaganiami ekologicznymi oraz uwarunkowaniami społeczno -ekonomicznymi
Cel krótkoterminowy do roku 2013:
TP 1. Rewitalizacja terenów poprzemysłowych i zdegradowanych
Hałas (H)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Zmniejszenie uciążliwości hałasu do poziomu obowiązujących standardów
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
H 1. Monitoring narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas
H 2. Ograniczenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców
Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące (PR)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym
Cel krótkoterminowy do roku 2013:
PR 1. Minimalizacja emisji promieniowania niejonizującego do środowiska
Zapobieganie powstawaniu poważnych awarii przemysłowych (PPAP)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz minimalizacja ich
skutków
ATMOTERM S.A., 2010
6
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
PPAP 1. Zmniejszenie zagrożenia oraz minimalizacja skutków w przypadku wystąpienia awarii
PPAP 2. Wykreowanie właściwych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożeń
środowiska z tytułu awarii przemysłowych
Zasoby Naturalne (ZN)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi
Cel krótkoterminowy do roku 2013:
ZN 1. Racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych
Gleby użytkowane rolniczo (GL)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Racjonalne wykorzystywanie zasobów glebowych
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
GL 1. Inwentaryzacja i rekultywacja gleb zdewastowanych i zdegradowanych
GL 2. Przeciwdziałanie degradacji gleb przez czynniki antropogenne
III.
III. 1.
OCENA ZGODNOŚCI POŚ Z CELAMI OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYMI NA
SZCZEBLU REGIONALNYM
DOKUMENTY REGIONALNE
Programy ochrony środowiska uchwalane są przez odpowiednie organy samorządowe.
Są one obowiązujące przede wszystkim dla administracji rządowej i samorządowej różnych szczebli
(adresowane są do jej organów), jednak odnoszą się także do sektora gospodarczego.
Najważniejszymi dokumentami, z którymi spójny jest projekt POŚ dla powiatu
bieruńsko-lędzińskiego, są:
STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO „ŚLĄSKIE 2020”
Zgodnie z wizją województwa w 2020 roku województwo śląskie ma być regionem zapewniającym
dostęp do usług publicznych o wysokim standardzie, o nowoczesnej i zaawansowanej
technologicznie gospodarce oraz istotnym partnerem w procesie rozwoju Europy.
Osiągnięcie tak nakreślonej wizji rozwoju poprzez wykorzystanie i wzmocnienie posiadanych
pozytywnych wartości, usuwanie barier rozwojowych oraz kreowanie nowych wartości oznacza,
iż województwo śląskie będzie regionem: „czystym” we wszystkich składnikach środowiska
naturalnego, zapewniającym zachowanie bioróżnorodności obszarów, stwarzającym warunki do
zdrowego życia i realizującym zasady zrównoważonego rozwoju oraz regionem o dużych walorach
przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych, a także turystyczno-rekreacyjnych, z różnorodną
ofertą spędzania czasu wolnego.
ATMOTERM S.A., 2010
7
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
STRATEGIA ROZWOJU POWIATU BIERUŃSKO-LĘDZIŃSKIEGO NA LATA 2006-2013
Jako jedną z wizji rozwoju powiatu założono, iż „Powiat Bieruńsko-Lędziński jest obszarem
gwarantującym wysoką jakość środowiska zamieszkania”, w ramach tej wizji Powiat powinien:
- być obszarem o czystym i bezpiecznym środowisku dzięki uporządkowanej gospodarce
wodno-ściekowej i energetycznej, wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii oraz eliminacji niskiej
emisji i zagrożeń hałasem,
- stanowić obszar rekreacyjny na obrzeżu Aglomeracji Górnośląskiej dysponujący terenami
leśnymi, urządzonymi obszarami zielonymi, zbiornikami wodnymi oraz obiektami sportowymi,
- współczesne standardy cywilizacyjne zamieszkania zapewnia w powiecie zmodernizowana
infrastruktura komunalna.
W ramach pola strategicznego pt „Warunki zamieszkania” zdefiniowano jeden z celów
strategicznych (cel 3.3.): czyste i bezpieczne środowisko. Aby osiągnąć ww. cel konieczne są
następujące działania:
1.1.1.
Rewitalizacja terenów zdegradowanych
1.1.2.
Rozbudowa infrastruktury ochrony środowiska
Priorytetowe projekty i działania w tym polu to m.in.:
- rewitalizacja terenów zdegradowanych, w tym zespołu rekreacyjno-wypoczynkowego
„Paciorkowce” oraz akwenu wodnego „Port-Bijasowice”,
- ciche asfalty na obszarze powiatu,
- rozbudowa infrastruktury wodno-ściekowej,
- zagospodarowanie hałdy odpadów poprzemysłowych w Lędzinach na cele rekreacyjne
i uprawiania sportów zimowych
- rozwój źródeł energii odnawialnej,
- koordynacja planowanych obwodnic z
projektami i planami zagospodarowania
przestrzennego, ze szczególnym uwzględnieniem planowanego przebiegu drogi
ekspresowej S-1,
- zalesianie nieużytków rolnych i terenów zrekultywowanych.
Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem
perspektywy do roku 2018 - projekt
W czasie opracowywania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego do
roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018 (lipiec i sierpień 2010r.) projekt Programu
Ochrony Środowiska dla województwa śląskiego znajdował się w trakcie opiniowania i konsultacji
społecznych. Określone w projekcie programu cele długoterminowe do roku 2018 oraz
krótkoterminowe na lata 2010-2013 dla każdego z wyznaczonych priorytetów środowiskowych
przedstawiały się następująco:
1. Powietrze atmosferyczne (P)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości powietrza oraz ograniczanie zużycia energii
i wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
P 1. Stworzenie, przyjęcie i realizacja Programów służących ochronie powietrza oraz ich
aktualizacja, a także koordynowanie ich skuteczności
P 2. Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji
ze źródeł powierzchniowych, liniowych i punktowych
P 3. Ograniczanie zużycia energii oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii
P 4. Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie ochrony powietrza
ATMOTERM S.A., 2010
8
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
2. Zasoby wodne (W)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych oraz ochrona jakości wód podziemnych
i racjonalizacja ich wykorzystania
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
W 1. Stworzenie zintegrowanego systemu zarządzania gospodarką wodną na obszarze
województwa śląskiego
W 2. Zapewnienie dobrej jakości wody pitnej oraz ochrona jej ujęć
W 3. Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych
W 4. Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi
W 5. Zwiększenie retencji w zlewniach oraz zapobieganie skutkom wezbrań powodziowych
W 6. Odtworzenie ciągłości ekologicznej rzek, ochrona naturalnych dolin rzecznych
oraz renaturalizacja rzek
3. Gospodarka odpadami (GO)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Minimalizacja ilości powstających odpadów, wzrost wtórnego wykorzystania
składowania pozostałych odpadów
i ograniczenie
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
O 1. Wzmocnienie zarządzania, monitoringu i optymalizacja systemu gospodarki odpadami
O 2. Wdrożenie właściwego systemu gospodarki odpadami w województwie śląskim opartego
na regionalnym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi proponowanym
w APGO WŚ
O 3. Minimalizacja wytworzonych odpadów oraz sukcesywne zwiększanie udziału odpadów
innych niż niebezpieczne i obojętne poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania
poza składowaniem
4. Ochrona Przyrody (OP)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Zachowanie, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej na różnych
poziomach organizacji: na poziomie wewnątrzgatunkowym (genetycznym), gatunkowym
oraz ponadgatunkowym (ekosystemowym) oraz georóżnorodności
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
OP 1. Pogłębianie i udostępnianie wiedzy o zasobach przyrodniczych województwa
OP 2. Stworzenie prawno-organizacyjnych warunków i narzędzi dla ochrony przyrody
OP 3. Zachowanie lub odtworzenie właściwej struktury i stanu ekosystemów i siedlisk
5. Tereny poprzemysłowe (TP)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Przekształcenie terenów poprzemysłowych i zdegradowanych województwa śląskiego zgodnie
z wymaganiami ekologicznymi oraz uwarunkowaniami społeczno-ekonomicznymi
Cel krótkoterminowy do roku 2013:
TP 1. Rewitalizacja terenów poprzemysłowych i zdegradowanych
6. Hałas (H)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców województwa śląskiego i środowiska poprzez
obniżenie jego natężenia do poziomu obowiązujących standardów
ATMOTERM S.A., 2010
9
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
H 1. Monitoring narażenia mieszkańców województwa na ponadnormatywny hałas
H 2. Ograniczenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców
7. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące (PR)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym
Cel krótkoterminowy do roku 2013:
PR 1. Minimalizacja emisji promieniowania niejonizującego do środowiska
8. Zapobieganie powstawaniu poważnych awarii przemysłowych (PPAP)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz minimalizacja ich skutków
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
PPAP 1. Zmniejszenie zagrożenia oraz minimalizacja skutków w przypadku wystąpienia awarii
PPAP 2. Zapewnienie bezpiecznego transportu substancji niebezpiecznych
PPAP 3. Wykreowanie właściwych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożeń
środowiska z tytułu awarii przemysłowych
9. Zasoby Naturalne (ZN)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
ZN 1. Sporządzenie i ciągła aktualizacja bilansu popyt-podaż surowców naturalnych
województwa śląskiego
ZN 2. Minimalizacja strat w eksploatowanych złożach oraz ochrona przed zainwestowaniem
uniemożliwiającym ich eksploatację
ZN 3. Opracowanie zasad polityki koncesyjnej w granicach zaprojektowanego zbiornika
wodnego Racibórz
10. Gleby użytkowane rolniczo (GL)
Cel długoterminowy do roku 2018:
Racjonalne wykorzystywanie zasobów glebowych
Cele krótkoterminowe do roku 2013:
GL 1. Inwentaryzacja i rekultywacja gleb zdewastowanych i zdegradowanych
GL 2. Ochrona gleb przed erozją wodną i wietrzną
GL 3. Przeciwdziałanie degradacji gleb przez czynniki antropogeniczne
W osiągnięciu założonych w Programie celów mają służyć określone w planie operacyjnym
Programu działania, ze wskazaniem podmiotu odpowiedzialnego oraz szacunkowych kosztów ich
realizacji. Projekt programu zawiera także wytyczne do tworzenia i realizacji powiatowych
Programów ochrony środowiska z którymi jest zgodny omawiany projekt Programu Ochrony
Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy
do roku 2018.
ATMOTERM S.A., 2010
10
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Program Ochrony Powietrza dla stref województwa śląskiego
Program ochrony powietrza (POP) dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały
ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu, jest dokumentem przygotowanym w celu
określenia działań, których realizacja ma doprowadzić do osiągnięcia wartości dopuszczalnych
i docelowych substancji w powietrzu. Działania zdefiniowane w Programie są skierowane głównie
na:
- wyeliminowanie spalania odpadów w kotłach i piecach domowych,
- wyeliminowanie spalania węgla złej jakości w kotłach i piecach domowych,
- wsparcie istniejących działań i inwestycji w zakresie transportu, które przyczyniają się
w istotny sposób do poprawy jakości powietrza na obszarach przekroczeń,
- ograniczanie emisji ze źródeł komunikacyjnych w tym emisji wtórnej oraz emisji z pojazdów
ciężarowych, autobusowych oraz niespełniających norm EURO na obszarach przekroczeń,
- systemowe ograniczenie emisji ze źródeł przemysłowych na obszarach przekroczeń
z uwzględnieniem małych źródeł o niekorzystnych parametrach wprowadzania zanieczyszczeń
do powietrza (niskie emitory zlokalizowane na obszarach zabudowanych),
- stworzenie mechanizmów umożliwiających wdrożenie i zarządzanie POP,
- rozbudowa i utrzymanie systemu informowania mieszkańców o aktualnym stanie
zanieczyszczenia powietrza oraz o jego wpływie na zdrowie, np. poprzez stronę internetową
lub elektroniczne tablice informacyjne,
- prowadzenie akcji edukacyjnych uświadamiających mieszkańcom zagrożenia dla zdrowia jakie
niesie ze sobą zanieczyszczenie powietrza (szczególnie pyłem PM10 i benzo(a)pirenem
wynikające ze spalania odpadów w kotłach grzewczych,
- prowadzenie akcji promocyjnych w zakresie korzystania z transportu zbiorowego oraz rowerów
w miastach (np. w ramach obchodów Europejskiego Dnia Bez Samochodu lub Europejskiego
Tygodnia Zrównoważonego Transportu).
Program wykorzystania
województwa śląskiego
odnawialnych
źródeł
energii
na
terenach
nieprzemysłowych
Głównym celem Programu jest stworzenie warunków i mechanizmów dla szerokiego wykorzystania
lokalnych zasobów energii odnawialnej na terenach nieprzemysłowych województwa śląskiego
prowadzących do zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w lokalnym bilansie
energetycznym.
Aktualizacja planu gospodarki odpadami dla powiatu bieruńsko-lędzińskiego
W dokumencie przyjęto następujące cele główne:
1. minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów,
2. zwiększenie udziału odzysku (wdrożenie odzysku energii z odpadów, zgodnego z zasadami
ochrony środowiska),
3. prowadzenie, zgodnego a wymogami ochrony środowiska, systemu odzysku i unieszkodliwiania
odpadów,
4. zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowiska, w tym szczególnie odpadów
ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych i niebezpiecznych,
5. zamknięcie do końca 2009 r. składowisk nie spełniających odpowiednich wymagań,
6. wyeliminowanie procedur nielegalnego składowania i zagospodarowania odpadów,
7. optymalne wykorzystanie pojemności istniejących składowisk, spełniających wymagania w celu
maksymalnego wydłużenia okresu ich eksploatacji,
8. zapewnienie niezbędnej ilości instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
ATMOTERM S.A., 2010
11
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
9. zapewnienie wiarygodnego i obszernego monitoringu pozwalającego na diagnozowanie potrzeb
w zakresie gospodarowania odpadami w powiecie,
10. zwiększenie działań kontrolnych i skuteczna egzekucja prawa.
Cele krótkoterminowe do roku 2010:
1. 100% mieszkańców objętych odbiorem odpadów komunalnych.
2. Zapewnienie wszystkim mieszkańcom powiatu możliwości selektywnego zbierania odpadów.
3. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych
do składowania tak, aby nie było składowanych:
 w 2010 r. więcej niż 75%,
 w 2013 r. więcej niż 50%,
 w 2020 r. więcej niż 35%
masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.
Dla powiatu bieruńsko-lędzińskiego oznacza to, że do unieszkodliwienia poprzez składowanie nie
można przekazać więcej niż:
 5847,41 Mg w 2010 r.,
 3898,27 Mg w 2013 r.,
 2728,79 Mg w 2020 r.
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
4. Uzyskanie znaczących efektów w selektywnym zbieraniu odpadów:
 niebezpiecznych do poziomu 50% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych
w roku 2010,
 wielkogabarytowych, w tym wyrobów AGD i zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego,
 do poziomu 40% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych,
 przydatnych do recyklingu, w tym odpadów opakowaniowych, wchodzących w strumień
 odpadów komunalnych do poziomu 10% ich ilości zawartych w odpadach komunalnych,
 remontowo-budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych do poziomu 50%.
5. Ostateczne uporządkowanie do 2009 r. stanu składowisk odpadów innych niż niebezpieczne
i obojętne, w tym zamknięcie składowisk nie spełniających wymagań lokalizacyjnych
i technicznych w zakresie budowy i eksploatacji.
6. Zmniejszenie ilości składowanych odpadów do poziomu 85% w stosunku do ilości odpadów
wytwarzanych.
7. Utworzenie organizacyjnych struktur ponadgminnych, zarządzających gospodarką odpadami
komunalnymi w ramach regionalnych systemów.
8. Wdrożenie i rozwój innych niż składowanie technologii zagospodarowania odpadów, w tym
technologii biologicznego i termicznego przekształcania.
9. Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Cele długoterminowe do 2015 roku:
1. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji do poziomu 50% tych odpadów
w 2013 r. i 35% w roku 2020 w stosunku do ilości tych odpadów wytworzonych w 1995 r.
2. Dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych:
 w 2015 r. do poziomu 80% ich ilości zawartych w strumieniu zmieszanych odpadów
komunalnych,
 w 2018 r. do poziomu 90% ich ilości zawartych w strumieniu zmieszanych odpadów
komunalnych.
3. Dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych tym wyrobów AGD
i sprzętu elektronicznego do poziomu:
 70% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych w 2015 r.,
 90% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych w 2018 r.
ATMOTERM S.A., 2010
12
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
4. Dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów przydatnych do recyklingu, w tym
odpadów opakowaniowych wchodzących w strumień odpadów komunalnych do poziomu:
 15% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych w 2015 r.,
 20% ich ilości zawartych w strumieniu odpadów komunalnych w 2018 r.
5. Wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów budowlano-remontowych wchodzących
w strumień odpadów komunalnych do poziomu 80%.
6. Zapewnienie w maksymalnym stopniu przetwarzania odpadów metodami biologicznymi
i termicznymi poprzez wdrożenie regionalnych rozwiązań.
7. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych składowanych do poziomu 60% w stosunku do ilości
odpadów wytwarzanych.
Wojewódzki Program Przekształceń Terenów Poprzemysłowych i Zdegradowanych wraz
z Koncepcją rozbudowy narzędzi informatycznych (WPPTPiZ)
Celem głównym WPPTPiZ jest wzmocnienie i usprawnienie przekształceń terenów
poprzemysłowych i zdegradowanych, zgodnie z wymaganiami ekologicznymi (zabezpieczenie przed
możliwym zagrożeniem dla ludzi i ryzykiem środowiskowym) oraz uwarunkowaniami
społeczno - ekonomicznymi. Celem pośrednim jest wdrożenie mechanizmu wyboru terenów
do przekształcenia i określenie charakteru i skali interwencji publicznej.
Strategia Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego na lata 2011-2030 (projekt)
Strategia Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego na lata 2011-2030
jest w trakcie
opracowywania. Opracowanie wstępnej wersji planowane jest na listopad 2010, a jej uchwalenie na
październik-listopad 2011.
Cele strategii:
 realizacja wytycznych Krajowej Strategii Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności
Biologicznej
 wdrożenie jednego z kierunków działań określonych w aktualizacji Strategii Rozwoju
Województwa Śląskiego "Śląskie 2020", jakim jest zachowanie i odtworzenie
bio- i georóżnorodności
 aktywne włączenie się w realizację celów Roku Różnorodności Biologicznej
 zachowanie dziedzictwa przyrodniczego Śląska dla przyszłych pokoleń
Plan prac nad Strategią przewiduje m.in.:
 sporządzenie diagnozy stanu przyrody żywej i nieożywionej, w tym czerwonej listy zagrożenia
gatunków i zbiorowisk,
 sporządzenie analizy SWOT, uwzględniającej nowe tendencje, szanse, zagrożenia i wyzwania
środowiskowe dla regionu,
 wypracowanie priorytetów, celów strategicznych, kierunków działań oraz przedsięwzięć
niezbędnych do realizowania zapisów Strategii.
III. 2.
ANALIZA ZGODNOŚCI PROJEKTU POŚ Z INNYMI DOKUMENTAMI
Oceniany dokument jest również zgodny z dokumentami strategicznymi na szczeblu europejskim
i krajowym. Założenia tych dokumentów przedstawiono poniżej.
POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJ
Podstawowym dokumentem określającym cele ochrony środowiska na szczeblu Unii Europejskiej
jest VI Wspólnotowy Program Działań w Zakresie Środowiska Naturalnego. Na najbardziej ogólnym
poziomie zostały w nim określone następujące priorytetowe pola aktywności: zmiany klimatu,
przyroda i różnorodność biologiczna, środowisko i zdrowie, zrównoważone zarządzanie zasobami
naturalnymi i odpadami.
ATMOTERM S.A., 2010
13
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Najpoważniejsze konsekwencje dziś i w przyszłości dla ochrony środowiska, ale i dla
funkcjonowania podmiotów gospodarczych, samorządów, administracji mają dyrektywy odnoszące
się do:
 standardów imisji SO2, NOX, pyłów zawieszonych i dopuszczalnych emisji tych substancji przez
instalacje przemysłowe, energetyczne (w tym spalarnie odpadów) oraz transport,
 zanieczyszczeń emitowanych przez silniki (samochodów, pociągów, samolotów),
 jakości wody pitnej,
 redukcji zanieczyszczeń wód powierzchniowych przez nawozy i pestycydy,
 ochrony zasobów wodnych i ekosystemów od wody zależnych,
 oczyszczania i odprowadzania ścieków,
 instalacji do przerobu lub utylizacji odpadów,
 gospodarowania odpadami przemysłowymi,
 użytkowania i składania odpadów niebezpiecznych i toksycznych,
 opakowań i gospodarki odpadami opakowaniowymi,
 ograniczania różnych rodzajów hałasu,
 zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń oraz zarządzania ryzykiem ekologicznym,
 ochrony
przyrody, w tym powstrzymania utraty różnorodności biologicznej,
m. in. utworzenia europejskiej sieci obszarów Natura 2000.
DOKUMENTY KRAJOWE
Cele i zadania dotyczące ochrony środowiska, wskazujące z reguły na konieczność zmniejszenia
presji na środowisko, zawarte są w szeregu krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych,
obejmujących szeroko rozumiane kwestie planowania gospodarczego, przestrzennego
i społecznego.
POLITYKA EKOLOGICZNA PAŃSTWA W LATACH 2009-2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016
- przyjęta uchwałą sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. (PEP)
Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 bierze pod uwagę
zobowiązania wynikające z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Przy jej opracowywaniu
uwzględniono nie tylko strategiczne i Programowe dokumenty rządu Rzeczpospolitej Polskiej,
ale także Wspólnoty Europejskiej. Polityka ekologiczna to dokument strategiczny, który przez
określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych
dla zapewnienia właściwej ochrony środowisku naturalnemu.
Najważniejsze działania priorytetowe na najbliższe lata, to m.in.:
- zamknięcie wysypisk nie spełniających wymogów UE,
- wprowadzenie w życie tzw. zielonych zamówień,
- wzmocnienie kadry inspekcji ochrony środowiska, która usprawni ochronę środowiska
i pozwoli na kontrolę przestrzegania prawa,
- wspieranie platform technologicznych i ekoinnowacyjności w ochronie środowiska,
- przywrócenie podstawowej roli miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego jako
podstawy lokalizacji inwestycji,
- zwiększenie retencji wody,
- opracowanie krajowej strategii ochrony gleb,
- ochrona atmosfery (w tym realizacja założeń dyrektywy unijnej CAFE, dotyczącej ograniczenia
emisji pyłów),
- ochrona wód (w tym redukcja o 75 % ładunku azotu i fosforu w oczyszczanych ściekach
komunalnych),
- gospodarka odpadami,
- modernizacja systemu energetycznego,
ATMOTERM S.A., 2010
14
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
-
ochrona przed hałasem (w tym sporządzanie map akustycznych dla wszystkich miast powyżej
100 tysięcy mieszkańców i opracowania planów walki z hałasem),
działania związane z nadzorem nad chemikaliami dopuszczonymi na rynek.
W zakresie ochrony powietrza zadania wynikające z PEP skoncentrowane będą na osiągnięciu
dalszej redukcji emisji SO2, NOx i pyłu drobnego z procesów wytwarzania energii, modernizacji
systemów energetycznych oraz w dalszym ciągu opracowywanie i wdrażanie przez właściwych
marszałków województw Programów naprawczych w strefach, w których notuje się przekroczenia
standardów dla pyłu drobnego PM10 i PM2,5 zawartych w Dyrektywie CAFE, poprzez eliminację
niskich źródeł emisji oraz zmniejszenia emisji pyłu ze środków transportu.
Dla dziedziny ochrony zasobów naturalnych PEP formułuje cel średniookresowy w sposób
następujący: „racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych
w taki sposób, aby uchronić gospodarkę narodową od deficytów wody i zabezpieczyć przed
skutkami powodzi oraz zwiększenie samofinansowania gospodarki wodnej”. Wskazuje się również,
że „naczelnym zadaniem będzie dążenie do maksymalizacji oszczędności zasobów wodnych na cele
przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona głównych
zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniem”. Ponadto, zgodnie z PEP „naczelnym
celem w zakresie ochrony zasobów wodnych jest utrzymanie lub osiągnięcie dobrego stanu
wszystkich wód, w tym również zachowanie i przywracanie ciągłości ekologicznej cieków”.
Wskazuje się, że „cel ten będzie realizowany przez opracowanie dla każdego wydzielonego w Polsce
obszaru dorzecza planu gospodarowania wodami oraz Programu wodno-środowiskowego kraju”.
Pod kątem gospodarki odpadami, PEP ustanowiła cele średniookresowe do 2016 r. są to m.in.
utrzymanie tendencji oddzielenia ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju,
zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny dla środowiska,
zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich rekultywacja,
sporządzenie spisu zamkniętych oraz opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych, a także
eliminacja kierowania na składowiska zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz
zużytych baterii i akumulatorów. PEP wskazuje także na konieczność pełnego zorganizowania
krajowego systemu zbierania wraków samochodów i demontaż pojazdów wycofanych
z eksploatacji, a także sugeruje zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów
komunalnych, aby na składowiska nie trafiało ich więcej niż 50% w stosunku do odpadów
wytworzonych w gospodarstwach domowych.
W zakresie ochrony przyrody w PEP jako priorytetowe określono zachowanie bogatej
różnorodności biologicznej polskiej przyrody, dokończenie inwentaryzacji i waloryzacji
różnorodności biologicznej Polski, które stworzy podstawę do ustanowienia pełnej listy obszarów
ochrony ptaków i ochrony siedlisk w europejskiej sieci Natura 2000, szczególnie szybko
na obszarach, na których planowane są inwestycje infrastrukturalne przewidziane
do współfinansowania ze środków Unii Europejskiej, a także kontynuacja tworzenia krajowej sieci
obszarów chronionych (nowych parków narodowych, rezerwatów, parków krajobrazowych
i pozostałych form i obiektów ochrony przyrody), z uwzględnieniem korytarzy ekologicznych, jako
miejsc dopełniających obszarową ochronę przyrody. PEP wskazuje, że konieczne są dalsze prace
w kierunku racjonalnego użytkowania zasobów leśnych przez kształtowanie ich właściwej struktury
gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego, co oznacza rozwijanie idei trwale
zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Konieczna jest także realizacja przez Lasy
Państwowe „Krajowego Programu zwiększenia lesistości”, z naciskiem na tworzenie spójnych
kompleksów leśnych połączonych korytarzami ekologicznymi oraz dostosowanie gospodarki leśnej
do wymogów wynikających z ochrony sieci obszarów Natura 2000 (zalesienia nie mogą zagrozić
utrzymaniu ekstensywnego użytkowania łąk i pastwisk).
W zakresie ochrony przed hałasem PEP wskazuje na konieczność dokonania wiarygodnej oceny
narażania społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i podjęcie kroków do zmniejszenia tego
zagrożenia tam, gdzie jest ono największe, a także pilne sporządzenie map akustycznych dla miast
powyżej 100 tys. mieszkańców oraz dla dróg krajowych i lotnisk i wynikających z nich Programów
ATMOTERM S.A., 2010
15
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
ochrony przed hałasem. W PEP proponuje się, aby likwidacja źródeł hałasu została osiągnięta
poprzez tworzenie stref wolnych od transportu, ograniczenie szybkości ruchu, wymianę taboru
tramwajowego na mniej hałaśliwy, a także budowę ekranów akustycznych. Konieczny jest także
rozwój systemu monitoringu hałasu.
PEP nakłada konieczność stworzenia systemu prewencyjnego, mającego na celu zapobieganie
szkodom w środowisku i sygnalizującego możliwość wystąpienia szkody. W przypadku wystąpienia
szkody w środowisku koszty naprawy muszą w pełni ponieść jej sprawcy. W zakresie pól
elektromagnetycznych, powodowanych nie tylko przez linie wysokiego napięcia, ale także przez
liczne stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej PEP wskazuje na konieczność prowadzenia
monitoringu.
IV.
IV. 1.
ANALIZA I OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA
CHARAKTERYSTYKA POWIATU
Powiat bieruńsko-lędziński jest najmniejszym pod względem powierzchni i ludności powiatem
ziemskim w województwie śląskim, zajmuje obszar o powierzchni ok. 157,91 km 2. Położony jest
w środkowo-wschodniej części województwa śląskiego i obejmuje swym zasięgiem pięć gmin:
 trzy gminy miejskie:
 Bieruń,
 Lędziny,
 Imielin,
 dwie wiejskie:
 Bojszowy,
 Chełm Śląski.
W 2008 r. Powiat zamieszkiwało 56 345 osób. Powiat bieruńsko-lędziński zaliczany jest do grona
najszybciej rozwijających się powiatów w Polsce. Na terenie powiatu prowadzą wydobycie
kopalnie węgla kamiennego należące do największych w Europie: "Piast" w Bieruniu i "Ziemowit"
w Lędzinach. Od wielu lat coraz większego znaczenia nabiera również przemysł przetwórczy, sektor
małych i drobnych przedsiębiorstw, handel i usługi, będące motorem lokalnego rozwoju i podstawą
egzystencji dużej części mieszkańców powiatu (szczególnie rozwinięte w Bieruniu i Imielinie).
Z bardziej znaczących przedsiębiorstw na terenie powiatu należy wymienić NITROERG S.A. oraz
firmy "Danone" (branża spożywcza) i "Johnson Controls" (wyroby dla motoryzacji).
Na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego występują przeważnie gleby bielicowe, wytworzone
z utworów pochodzenia lodowcowego, gleby brunatne, czarne ziemie, rędziny (pojawiające się
głównie na wyniosłościach Garbu Lędzińskiego) oraz gleby bagienne. Istotnym elementem
gospodarki powiatu jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią 61% ogólnej powierzchni powiatu.
W strukturze agrarnej przeważają drobne gospodarstwa. Na ponad 8 tys. ha funkcjonuje ich blisko
3,5 tys. Korzystne są warunki glebowo-przyrodnicze, jednak większość gleb użytkowanych rolniczo
wykazuje nadmierną kwaśność i wymaga wapnowania. Zaledwie 15,1% powierzchni powiatu
zajmują lasy z dobrze zachowanymi zespołami roślinnymi i różnorodnością szaty roślinnej.
Powiat zlokalizowany jest na obrzeżu Aglomeracji Górnośląskiej, obszaru o największej koncentracji
ludności i gospodarki w Polsce, co wpływa z jednej strony pozytywnie na gospodarkę oraz dalszą
możliwość rozwoju Powiatu z drugiej jednak strony ma negatywny wpływ na stan środowiska
w Powiecie. Tak, jak to ma miejsce ogólnie w województwie śląskim na terenie powiatu występują
przekroczenia benzo(a)pirenu w wyniku głównie emisji powierzchniowej, zaburzona jest
gospodarka wodna, w powiecie mamy do czynienia z silnie zanieczyszczonymi wodami
powierzchniowymi a wody podziemne uznane zostały za zagrożone. Jest to wynikiem przeszłej
i obecnej działalności przemysłowej, niewystarczającym stopniem skanalizowania powiatu oraz
istnieniem powierzchniowych źródeł zanieczyszczeń. Działalność kopalni węgla kamiennego poza
ATMOTERM S.A., 2010
16
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
wpływem na jakość wód jest ingeruje znacznie w rzeźbę terenu oraz powoduje powstawanie
znacznych obszarów tzw. terenów poprzemysłowych wymagających rekultywacji.
IV. 2.
ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA
POWIETRZE ATMOSFERYCZNE (P)
W wyniku rocznej oceny jakości powietrza dla strefy bieruńsko-pszczyńskiej (do której należy
powiat bieruńsko-lędziński) stwierdzono :
 dla kryterium ochrony roślin, brak przekroczeń wartości dopuszczalnych (klasa A)
dla tlenków azotu, dwutlenku siarki oraz przekroczenia poziomu docelowego ozonu
(klasa C)
 dla zanieczyszczeń takich jak (kryterium ochrony zdrowia):
- dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, benzen, ołów, tlenek węgla, arsen, kadm i nikiel
– klasę A, co oznacza konieczność utrzymania jakości powietrza na tym samym
lub lepszym poziomie,
- dla pyłu zawieszonego PM10 klasę A,
- dla benzo(α)pirenu klasę C,
- dla ozonu klasę C.
W Programie ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały
ponadnormatywne poziomy stężeń substancji w powietrzu (POP) jako główną przyczynę
wystąpienia przekroczeń benzo(α)pirenu wskazano tzw. emisję niską, której udział w wielkości
stężeń wynosi ok. 90%. Głównym źródłem emisji powierzchniowej (tzw. niskiej emisji) są lokalne
kotłownie i indywidualne paleniska domowe, które opalane są głównie węglem kamiennym
i koksem, przy czym część mieszkańców ze względów ekonomicznych korzysta z niskiej jakości
asortymentów węgla, w tym mułów węglowych. W związku z powyższym konieczne jest wdrożenie
działań wynikających z Programu ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego oraz
zwiększenie efektywności Programów ograniczania niskiej emisji. Możliwość efektywnego
redukowania niskiej emisji zależy bardzo silnie od polityki energetycznej samorządów. Stąd
konieczne jest opracowanie lub aktualizacja planów zaopatrzenia w ciepło, energie elektryczną
i paliwa gazowe przez gminy.
Udział emisji benzo(α)pirenu ze źródeł liniowych, czyli transportu samochodowego w obszarach
przekroczeń wyniósł 0,09%, (co jest wartością wręcz pomijalną), większy jest udział transportu
w emisji pyłu PM10 (ok. 17%), która może zostać obniżona poprzez modernizację istniejących
szlaków komunikacyjnych.
Najistotniejszymi instalacjami ze względu na emisję pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu Według POP
w zakresie punktowych źródeł emisji są:


Nadwiślańska Spółka Energetyczna Sp. z o.o. Zakład Ciepłowniczy nr 6 „Ziemowit”,
Nadwiślańska Spółka Energetyczna Sp. z o.o. Zakład Ciepłowniczy nr 2 „Czeczott”.
Według Programu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych
województwa śląskiego w powiecie poza energią słoneczną, która jest dostępna we wszystkich
gminach województwa śląskiego w podobnym stopniu, istnieje możliwość pozyskiwania energii
z biogazowi rolniczych oraz z wód kopalnianych.
Przewidywane efekty wprowadzenia
odnawialnych źródeł energii to m.in.:
 ograniczenie wykorzystania zasobów konwencjonalnych surowców energetycznych zgodnie
z zasadą zrównoważonego rozwoju,
 obniżenie poziomu zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery,
 redukcja emisji gazów cieplarnianych poprzez wykorzystanie gazów z oczyszczalni ścieków,
ATMOTERM S.A., 2010
17
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
 rozwój różnych form działalności gospodarczej w ramach wykorzystania OZE,
 możliwość wykorzystania pod uprawy energetyczne terenów nie nadających się pod uprawy
rolnicze,
 tworzenie nowych miejsc pracy.
ZASOBY WODNE (W)
Wody powierzchniowe
Wody powierzchniowe w powiecie należą do zlewni Wisły i dorzeczy jej lewobrzeżnych dopływów:
Pszczynki, Korzenicy, Gostyni, Mlecznej i Przemszy. Na terenie powiatu występują także wody
stojące. Są to naturalne starorzecza w dolinach większych rzek (Przemsza, Wisła), jak również
zbiorniki wodne pochodzenia antropogenicznego: stawy hodowlane, zbiorniki w nieckach osiadania
oraz poeksploatacyjne zbiorniki w wyrobiskach piasku i gliny. Największym zbiornikiem wód
stojących w powiecie jest zbiornik Dziećkowice (inaczej Zb. Imieliński) o powierzchni 712 ha,
powstały w wyrobisku piasku podsadzkowego.
Według oceny wód powierzchniowych powiatu jedynie klasyfikacja substancji szczególnie
szkodliwych wypadła zazwyczaj dobrze (stan dobry i powyżej dobrego). Elementy fizykochemiczne
zostały ocenione poniżej stanu dobrego dla wszystkich badanych punktów pomiarowych, zła jest
również klasyfikacja elementów biologicznych (klasa IV). Również ocena rzek pod kątem wymagań
jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach
naturalnych przeprowadzona na podstawie badań w Pszczynce przy ujściu do Małej Wisły wypadła
źle. Woda w badanym punkcie nie spełniała wymagań ww. rozporządzenia w zakresie
następujących parametrów: zawiesina ogólna, tlen rozpuszczony, BZT5, azot amonowy, niejonowy
amoniak, azotyny, fosfor ogólny.
Wody podziemne
Wody podziemne w powiecie występują w piętrach wodonośnych: karbońskim, triasowym,
trzeciorzędowym (fragmentarycznie) i czwartorzędowym. Wyznaczono tu dla celów ochrony
zasobów użytkowych dwa główne zbiorniki wód podziemnych: GZWP Tychy-Siersza 457 (karboński,
szczelinowo-porowy, o średniej wydajności, z wodami wymagającymi uzdatniania) oraz GZWP
Chrzanów 452 (triasowy, szczelinowo-krasowy, o średniej wydajności, z wodami nie wymagającymi
uzdatniania). NA podstawie badań przeprowadzonych w roku 2008 stwierdza się, że jakość wód
w powiecie jest jedną z gorszych w województwie i w porównaniu z rokiem 2007 nie ulega
znaczącym zmianom. Wody podziemne w obszarze powiatu bieruńsko-lędzińskiego wykazywały
klasę IV i III oraz oceniono je jako zagrożone.
Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód w powiecie (jak również w skali całego województwa) są:
- nieoczyszczone ścieki komunalne zrzucane do wód i rowów – konieczna jest dalsza
rozbudowa kanalizacji sanitarnej,
- nieoczyszczone bądź niewystarczająco dobrze oczyszczone ścieki przemysłowe
- ścieki deszczowe spływające z dróg, placów i stacji paliw (brak urządzeń
podczyszczających),
- wypłukiwane z gleb środki ochrony roślin i nawozy,
- wydobywczy i związany z nim zrzut wód dołowych do cieków wodnych (powodujący duży
wzrost zawartości chlorków, siarczanów oraz podwyższoną radioaktywność) oraz odcieki
z hałd kopalnianych (zwałowiska kamienia kopalnianego przy Szybach Głównych KWK
„Ziemowit” oraz KWK „Piast” „Paciorkowce” wzdłuż Potoku Goławieckiego).
W zakresie ochrony wód kopalnia KWK „Piast” zrealizowała inwestycje, które znacznie zmniejszyły
uciążliwość odprowadzanych wód dołowych do wód powierzchniowych: instalację do usuwania
z wód izotopów radu naturalnie występujących w wodach kopalnianych oraz instalację do strącania
zanieczyszczeń mechanicznych niesionych z wodą. Natomiast ochronę hydrotechniczną rzeki Wisły
ATMOTERM S.A., 2010
18
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
przed nadmiernym zasoleniem wodami kopalnianymi zapewnić jest budowa zintegrowanego
systemu zagospodarowania wód słonych z KWK "Piast" i KWK "Ziemowit" z wykorzystaniem
wyrobisk Ruch II KWK "Piast" jako zbiornika retencyjno – dozującego.
Zaopatrzenie w wodę
Do sieci wodociągowej podłączona jest zdecydowana większość mieszkańców powiatu
bieruńsko-lędzińskiego - wskaźnik zwodociągowania wynosi (stan na 2009r.) 99.5%. Zużycie wody
w powiecie w 2008 r. wynosiło 7 455 dm3 i było większe od zużycia w roku 2007 o ok. 100 dm3.
Biorąc jednak po uwagę dłuższy okres czasu zauważa się spadek zużycia wody – od 2004 roku
zużycie spadło o ok. 7%.
Gospodarka ściekowa
Średni stopień skanalizowania powiatu wzrósł z 48 % w 2003 r. do 57 % w chwili obecnej i waha się
od 26 % dla gminy Imielin, do 87 % - gmina Bojszowy (wskaźnik dla Bierunia wynosi: 64%, Lędzin
48%, Chełma śląskiego 70%). Jest to wynik w dalszym ciągu niewystarczający i wymagać będzie
podłączania kolejnych gospodarstw do sieci kanalizacyjnej. Ścieki komunalne z terenu powiatu
bieruńsko-lędzińskiego oczyszczane są w 12 mechaniczno-biologicznych ścieków komunalnych oraz
w 251 oczyszczalniach przydomowych oczyszczalni ścieków.
Zapobieganie powodziom i suszy
W 2010 r. powódź dotkliwie dała się we znaki mieszkańcom powiatu bieruńsko-lędzińskiego.
Największe zalewiska wystąpiły w dzielnicy Bierunia: Bijasowicach gdzie klęska dotknęła 243 rodziny
a powierzchnia miejsc zalanych i budynków na tym terenie wynosiła ok. 450 ha. W powodzi
ucierpiały również pozostałe miejscowości: Chełm Mały (zalanych ok. 27 ha) i Jedlina (gm.
Bojszowy) 100 ha. oraz Czarnuchowice. Według komunikatów na stronie internetowej Starostwa
Powiatowego w Bieruniu na dzień 25 maja 2010 r. wskutek powodzi w całym powiecie
ewakuowanych zostało 2.504 osób. Pod wodą było 1.843 hektarów użytków rolnych i 45
gospodarstwa rolne. 50 gospodarstw pozbawionych zostało energii elektrycznej. Zalane zostały
2 oczyszczalnie ścieków, sieć kanalizacyjna w Bojszowach i jeden skład chemikaliów przy garbarni
w Bieruniu. Mocno utrudniony został ruch drogowy. Remontu wymagać będzie 8.350 metrów
bieżących dróg powiatowych oraz dwa mosty. Wstępnie wysokość strat oszacowano na ponad
12 milionów złotych.
Problematyka zagrożenia powodziowego w znacznej części dotyczy sfery planowania
przestrzennego i użytkowania terenu w skali regionalnej i lokalnej. Jest to związane z problemem
braku retencji wód opadowych w obszarach poddanych silnej urbanizacji i suburbanizacji.
Nie można również pominąć problemu ograniczenia spływu powierzchniowego z terenu zlewni,
które są systematycznie i coraz bardziej dynamicznie zabudowywane. Także prowadzona
eksploatacja górnicza prowadzi do miejscowych obniżeń terenu, w których może gromadzić się
woda.
Ochrona przeciwpowodziowa powinna obejmować następujące zagadnienia:
- zabezpieczenie i zwiększenie zasięgu terenów zalewowych,
- renaturyzację dolin rzecznych i obszarów podmokłych (należy przywrócić rzece przestrzeń
dla spowolnionego, bezpiecznego przepływu),
- podniesienie tam, gdzie to wymagane wałów i ich naprawę,
- odpowiednie planowanie przestrzenne (m.in. zabezpieczenie istniejących i potencjalnych
terenów retencyjnych, infiltracja wód opadowych na terenach zasiedlonych)
- ochrona aglomeracji, np. kanały ulgi
- agrotechnika, zalesienia,
- udoskonalenie systemu osłony przeciwpowodziowej i prognoz.
Bardzo ważną rolę w formowaniu i przebiegu powodzi pełnią lasy, jako istotny czynnik kształtujący
obieg wody w przyrodzie (łagodzenie fal wezbraniowych, opóźnianie roztopów, itp.).
ATMOTERM S.A., 2010
19
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
GOSPODARKA ODPADAMI (GO)
Obecnie obowiązującym dokumentem dla Powiatu z zakresu gospodarki odpadami, jest
Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bieruńsko–Lędzińskiego (APGO). Dokument
ten zawiera szczegółową analizę stanu aktualnego w gospodarce odpadami, przedstawia
prognozowane zmiany ilościowe, a także projektowany system gospodarki odpadami, cele oraz
działania wraz z harmonogramem i szacunkowymi kosztami w zakresie gospodarki odpadami.
Odpady komunalne
Według Sprawozdania z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami w latach 2007-2008
w 2008 r. z terenu powiatu zebrano 16 280,19 Mg zmieszanych odpadów komunalnych, które
zostały przekazane do składowania – proces D5, oraz 910,41 Mg odpadów zebranych selektywnie.
Ilość odebranych szlamów ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości
wyniosła 733 Mg. W tabeli poniżej przedstawiono ilości i rodzaje unieszkodliwionych odpadów
komunalnych. Odpady komunalne z terenu powiatu bieruńsko-lędzińskiego poddawane były
unieszkodliwieniu poza terenem powiatu. Każda z gmin obsługiwana jest przez różne firmy
odbierające i przewożące odpady, często w wyborze miejsca docelowego dla odebranych odpadów
przeważał czynnik ekonomiczny związany zarówno z odległością i konkurencyjnością cen
za deponowanie odpadów na składowiskach.
Z terenu powiatu zebrano selektywnie następujące rodzaje odpadów:
 odpady ulegające biodegradacji - 87,66 Mg,
 odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych - 5,86 Mg,
 odpady wielkogabarytowe - 391,3 Mg,
 odpady opakowaniowe łącznie - 425,59 Mg.
ŁĄCZNIE: 910,41 Mg.
Z powyższych danych wynika, że wśród odpadów zebranych selektywnie w roku 2008, największą
ilość (wagowo) stanowiły odpady opakowaniowe (ok. 47% odpadów zebranych selektywnie).
Wszystkie odpady zebrane selektywnie zostały poddane recyklingowi i przetwarzaniu metodami
biologiczno-mechanicznymi.
Niezwykle istotne jest poruszenie zagadnienia dotyczącego odpadów ulegających biodegradacji,
które należy zagospodarować, w sposób ściśle określony w przepisach prawnych na poziomie
europejskim i krajowym. Uwzględniając wymagania określone w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC
należy przyjąć, że udział odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych
do składowania powinien wynosić wagowo:
 w 2010 roku – do nie więcej niż 75%,
 w 2013 roku – do nie więcej niż 50%,
 w 2020 roku – do nie więcej niż 35%, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych
w 1995 roku.
Według Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego w 1995 r.
w powiecie zostało wytworzonych 7 796,54 Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
(w tym na terenach miejskich 7276,01 Mg, a na terenach wiejskich 520,53 Mg).
Prognozowane ilości wytwarzanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wynoszą:
 w 2010 roku – 9046,45 Mg,
 w 2013 roku – 9306,55 Mg,
 w 2020 roku – 9851,05 Mg.
ATMOTERM S.A., 2010
20
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
W związku z powyższym ilość składowanych odpadów ulegających biodegradacji nie powinna
przekraczać:
 w 2010 roku – 5847,41 Mg,
 w 2013 roku – 3898,27 Mg,
 w 2020 roku – 2728,79 Mg.
Odpady przemysłowe
Ilość wytwarzanych odpadów przemysłowych w powiecie jest zróżnicowana przestrzennie
i w sposób oczywisty wiąże się z koncentracją na danym terenie zakładów przemysłowych. Odpady
z przemysłu wydobywczego powstają głównie w kopalniach KWK „Ziemowit” w Lędzinach oraz KWK
„Piast” w Bieruniu. Źródłem powstawania odpadów chemicznych jest NITROERG S.A. (producent
tworzyw sztucznych oraz materiałów wybuchowych). Są tu wytwarzane odpady niebezpieczne
i inne niż niebezpieczne pochodzące z produkcji tworzyw sztucznych, folii oraz materiałów
strzałowych i wybuchowych. Przedstawicielami przemysłu rolno-spożywczego na terenie powiatu
bieruńsko-lędzińskiego jest „DANONE” Sp. z o.o. oraz Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
w Bieruniu. Na terenie powiatu ukształtował się również sektor budowlano-remontowy, składający
się głównie z wielu mniejszych mniej znaczących podmiotów gospodarczych. Tworzą je mniejsze
podmioty gospodarcze właściwie w każdej gminie. Do większych podmiotów gospodarczych należy
zaliczyć „DYCKERHOFF BETON POLSKA” Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny w Lędzinach. Domeną zakładu
jest produkcja różnego rodzaju mas betonowych w tym również specjalnego przeznaczenia.
W przemyśle energetycznym powstają głównie odpady z procesów termicznych – odpady
z zakładów energetycznego spalania paliw – podgrupa 10 01 w katalogu odpadów. Odpady takie
powstają przede wszystkim w procesie spalania węgla kamiennego oraz w efekcie stosowania
metod odsiarczania spalin. Głównymi źródłami wytwarzania odpadów paleniskowych i odpadów
z oczyszczania spalin są elektrociepłownie zawodowe i przemysłowe.
Na terenie powiatu wytworzono łącznie 1 509 344,31 Mg odpadów z sektora gospodarczego. Dane
pochodzą z wojewódzkiej bazy odpadowej tj. WSO. Najwięcej odpadów z sektora gospodarczego
wytworzono z grupy 01 - odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej
i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin. Najmniej natomiast wytworzono odpadów z grupy
14 - odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08).
Odpady zawierające azbest
Na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego obowiązuje powiatowy program usuwania azbestu.
W latach 2006-2007 na terenie powiatu zinwentaryzowano 1 731,6 Mg materiałów zawierających
azbest (pokrycia dachowe i elewacje budynków). Zarząd Powiatu realizując zadania wynikające
z cyt. planu od 2006 r. sukcesywnie wspiera finansowo osoby fizyczne oraz wspólnoty
mieszkaniowe w działaniach związanych z demontażem, transportem i unieszkodliwianiem
odpadów zawierających azbest z ich nieruchomości. W latach 2006-2009 w ramach środków
PFOŚiGW usunięto z terenu powiatu i unieszkodliwiono na uprawnionych składowiskach odpadów
niebezpiecznych 243,053 Mg tych odpadów.
OCHRONA PRZYRODY (OP)
Na terenie powiatu występują dogodne warunki środowiskowe sprzyjające rozwojowi flory i fauny.
Występuje tutaj wiele ściśle chronionych gatunków roślin i zwierząt. Do najrzadszych gatunków
roślin chronionych ściśle w Powiecie według opracowania Jerzego B. Parusel
„Krajobrazowo-przyrodnicze właściwości powiatu bieruńsko-lędzińskiego” należą:
- widłaczek torfowy (Jedlina),
- goździk pyszny (Bieruń),
- przylaszczka pospolita (Lędziny),
- pływacze drobny i zwyczajny (Błędów),
ATMOTERM S.A., 2010
21
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
-
rosiczka okrągłolistna (Jedlina, Błędów),
gnidosz rozesłany (Hołdunów),
zaraza czerwonawa (Lędziny),
kosaciec syberyjski (Lędziny),
centuria pospolita (Jedlina).
Powiat jest również miejscem życia wielu ściśle chronionych gatunków zwierząt (5 bezkręgowców
oraz około 143 gatunków kręgowców), wśród których na szczególną uwagę zasługują:
- płazy: kumak nizinny, paskówka, grzebiuszka ziemna i rzekotka ziemna,
- gady: żółw błotny, rzadko spotykana żmija zygzakowata,
- ptaki (około 119 gatunków chronionych): ślepowron, bąk, błotniak stawowy, kszyk, wodnik,
bocian czarny, bielik, derkacz, żuraw, płomykówka, dudek, dzięcioł czarny, brzegówka,
remiz, srokosz,
- ssaki: bóbr europejski i wydra.
Należy także wspomnieć o bocianie białym, którego zagęszczenie w gminach Bieruń i Bojszowy
należy do największych na Górnym Śląsku. W powiecie stwierdzono trzynaście gniazd tego ptaka.
Na terenie powiatu funkcjonują 2 obwody łowieckie:
- obwód łowiecki nr 154 dzierżawiony przez Koło Łowieckie „Przepiórka” Bojszowy - zajmuje
powierzchnię 4 571 ha i obejmuje na terenie powiatu gminy Bieruń i Bojszowy,
- obwód łowiecki nr 146 dzierżawiony przez Koło Łowieckie „Łabędź” w Bieruniu - zajmuje
powierzchnię 6 063 ha i obejmuje na terenie powiatu gminy Bieruń, Lędziny, Imielin
i Chełm Śląski.
Obwody te zostały wydzierżawione przez starostę na okres 10 lat, tj. do 31 marca 2017 r.
W powiecie ponadto funkcjonują liczne koła wędkarskie zrzeszone w Polskim Związku Wędkarskim
obejmujące głównie zbiorniki : „Dziećkowice” oraz zbiorniki wód dołowych słodkich kopalni
„Ziemowit".
Ogólna powierzchnia lasów na terenie powiatu wynosi ok. 2 383 ha. Wskaźnik lesistości powiatu
określony w 2003 r. na poziomie 13,8 % obecnie (w roku 2008) według danych urzędu wzrósł
do 15,1 %. Wskaźnik ten jest zdecydowanie niższy od średniej dla województwa śląskiego i całej
Polski. Według danych z Nadleśnictwa Kobiór głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna
zwyczajna, drzewostany tego gatunku zajmują 74,9 % powierzchni leśnej, a ich zapas stanowi
78,7 % zapasu całkowitego.
Jednym z podstawowych założeń Polityki Leśnej Państwa jest ochrona i zwiększanie różnorodności
biologicznej lasów. Według Krajowego programu zwiększania lesistości zwiększenie lesistości Polski
powinno wzrosnąć do 30% w 2020 r. oraz do 33% w 2050 r. Zwiększenie lesistości kraju jest
uzasadnione przede wszystkim potrzebą większego wykorzystania funkcji lasów m.in. w:
- retencjonowaniu, a przez to łagodzeniu ekstremalnych przepływów wód powierzchniowych
oraz stabilizacji poziomu wód gruntowych,
- przeciwdziałaniu degradacji i erozji gleb oraz stepowieniu krajobrazu,
- zwiększeniu udziału lasów w globalnym bilansie węgla przez wiązanie CO2 z powietrza,
wody i gleby,
- korzystnej modyfikacji stosunków wodnych i warunków topoklimatycznych na terenach
rolniczych,
- zachowaniu zasobów genowych flory i fauny oraz przywracaniu różnorodności biologicznej
i naturalności krajobrazu.
Niezwykle istotne jest również określenie tych obszarów, które nie powinny być zalesione, przede
wszystkim ze względów przyrodniczych. Należą do nich m.in.: nieleśne użytki ekologiczne, nieleśne
ATMOTERM S.A., 2010
22
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
biocenozy o wysokich walorach przyrodniczych, wilgotne i świeże łąki, niezalesione bagna wewnątrz
kompleksów leśnych, polany reglowe w górach, tereny o wybitnych walorach widokowych
oraz tereny zagrożone powodzią i tereny zmeliorowane.
Na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego występują następujące formy ochrony przyrody:
 Obszar Natura 2000 ustanowiony ze względu na ochronę ptaków pod nazwą „Stawy
w Brzeszczach” o powierzchni 3 065,9 ha, w tym na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego
357,4 ha. Obszar obejmuje kompleksy stawów hodowlanych w dolinie górnej Wisły, położone
po obu stronach rzeki. Występuje tu najmniej 14 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy
Ptasiej, 5 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. W okresie lęgowym obszar zasiedla
co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków, tj: bączek, czapla
purpurowa, rybitwa białowąsa, ślepowron, kokoszka, krakwa, krwawodziób, śmieszka,
zausznik. Stosunkowo wysoką liczebność osiąga: rybitwa czarna i perkoz dwuczuby,
 użytek ekologiczny obejmujący kompleks stawów i podmokłych łąk pod nazwą „Stawy
Jedlina” o powierzchni 42,176 ha położony w gminie Bojszowy. Szczególnym celem ochrony
jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych, i krajobrazowych
ekosystemów stawów i podmokłych łąk ze stanowiskami lęgowymi regionalnie rzadkich
i ustępujących gatunków ptaków,
 28 pomników przyrody (drzewa) objęte w powiecie formą prawną .
TERENY POPRZEMYSŁOWE (TP)
Teren powiatu znajduje się pod wpływem eksploatacji KWK „Ziemowit” i „Piast”. Ma to związek
z występowaniem szkód górniczych, które zaobserwować można w każdej gminie powiatu. Wpływ
eksploatacji górniczej na jakość wód powierzchniowych i podziemnych przejawia się przez:
wprowadzanie do wód powierzchniowych słonych wód dołowych oraz zawartych w nich siarczanów
i pierwiastków promieniotwórczych, wymywanie składników mineralnych ze składowisk skały
płonnej, osiadanie terenu powodujące zaburzenia w naturalnym spływie wód powierzchniowych.
KWK „Ziemowit” oraz „Piast” odprowadzają słone wody dołowe do wód powierzchniowych
powodując ich skażenie. Rzeki Gostynia, Przemsza i Potok Goławiecki należą do cieków
o najwyższych wskaźnikach zanieczyszczeń w województwie. Ich wody są szczególnie obciążone
podwyższoną zawartością zanieczyszczeń głównie poprzez chlorki i siarczany.
Na terenie powiatu występuje zwałowisko kamienia kopalnianego przy Szybach Głównych KWK
„Ziemowit”, na terenie gminy Lędziny oraz zwałowisko kamienia kopalnianego KWK „Piast”
w rejonie byłych stawów „Paciorkowce” wzdłuż Potoku Goławieckiego. Ze znajdujących się
na terenie powiatu zwałowisk odpadów górniczych (skały płonnej), na skutek naturalnego
wietrzenia skał, zostają wymywane do wód powierzchniowych i podziemnych związki, które
powodują przekroczenia głównie siarczanów, chlorków i metali. Głównym źródłem powstawania
kamienia dołowego jest eksploatowanie Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla oraz roboty
przygotowawcze na dole kopalni.
Do Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej (RSIP w ankietach przekazanych do Urzędu
Marszałkowskiego, przez gminy powiatu bieruńsko – lędzińskiego, zgłoszono do bazy tereny
o łącznej powierzchni ok. 500,3 ha.
ATMOTERM S.A., 2010
23
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
HAŁAS (H)
Głównymi źródłami hałasu w środowisku są:
- komunikacja:
- drogi lub linie kolejowe w tym torowiska tramwajowe poza pasem drogowym (hałas
drogowy
i kolejowy),
- starty, lądowania i przeloty statków powietrznych (hałas lotniczy),
- przemysł (hałas przemysłowy).
Hałas komunikacyjny jest obecnie głównym źródłem zakłóceń klimatu środowiska. W mniejszym
stopniu występuje w województwie śląskim uciążliwość związana z hałasem kolejowym, a hałas
lotniczy ma charakter zdecydowanie lokalny.
Hałas drogowy
Podstawowym źródłem zagrożeń hałasem w środowisku jest ruch samochodowy. Mimo, iż nowe
pojazdy są coraz cichsze, to jednak wzrost liczby dróg, znaczny wzrost liczby pojazdów
oraz zwiększające się prędkości przemieszczania przy braku odpowiedniej infrastruktury drogowej
(długości i przepustowości dróg) powodują nasilenie uciążliwości hałasem.
Wypełniając obowiązki ustawowe wynikające z art. 179 ustawy o ochronie środowiska Stalexport
Autostrada Małopolska S.A. – Zarządzający odcinkiem płatnej autostrady A4 Katowice-Kraków,
w sierpniu 2008 r. przedłożyła dokumentację pn. „Mapa akustyczna terenów położonych
w obszarze oddziaływania autostrady płatnej A4 Katowice-Kraków, odcinek od km 356+900 do km
358+560” jest to odcinek autostrady przebiegającej przez miasto Imielin. W wyniku analizy
przedmiotowej dokumentacji stwierdzono, iż na ponadnormatywny poziom hałasu w:
 porze dnia narażonych jest 95 osób zamieszkałych w 50 budynkach, a w tym LDWN
w przedziale:
- od 55 – 60 dB – narażonych jest 70 osób (36 budynków),
- od 60 – 65 dB – narażonych jest 20 osób (13 budynków),
- od 65 – 70 dB – narażonych jest 5 osób (1 budynek),
 porze nocy narażonych jest 60 osób zamieszkałych w 28 budynkach, a w tym LN
w przedziale:
- od 50 – 55 dB – narażonych jest 40 osób (21 budynków),
- od 55 – 60 dB – narażonych jest 20 osób (7 budynków).
„Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do roku 2013 dla terenów
poza aglomeracjami, położonych wzdłuż dróg krajowych, ekspresowych, autostrad i linii
kolejowych” (POH) określił dla powyższego odcinka autostrady A4 wskaźnik M o wartości 27,16,
co dawało priorytet „średni” koniecznym działaniom naprawczym. Analizowany odcinek autostrady
A4 charakteryzuje się dużym natężeniem ruchu (zwłaszcza pojazdów ciężkich) oraz znacznymi
prędkościami pojazdów. Te parametry decydują o niekorzystnym stanie klimatu akustycznego
w jego sąsiedztwie. Zaproponowane w POH działania naprawcze na tym odcinku obejmują budowę
ekranów akustycznych.
Powiat bieruńsko-lędziński cechuje bogata sieć dróg, co przy ciągle wzrastającej ilości pojazdów
negatywnie może kształtować klimat akustyczny w obrębie ciągów komunikacyjnych. Zabudowa
mieszkalna często zlokalizowana w bezpośrednim ich sąsiedztwie przyczynia się do tego,
iż na ponadnormatywny hałas jest narażona spora liczba mieszkańców powiatu. W takiej sytuacji
wydają się niezbędne badania poziomu hałasu w obrębie dróg przechodzących przez największe
skupiska ludności.
ATMOTERM S.A., 2010
24
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Hałas kolejowy
Przez teren Powiatu przebiega linia kolejowa zelektryfikowana relacji Tychy – Lędziny – Oświęcim
oraz linia kolejowa zelektryfikowana relacji Katowice – Mysłowice – Oświęcim. Ponadto na terenie
Powiatu istnieje system linii kolejowych wyłączających się z linii PKP związanych głównie z obsługa
górnictwa oraz z systemem punktów przeładunkowych. Brak jest danych na temat warunków
akustycznych w pobliżu ww. linii kolejowych.
Hałas przemysłowy
Hałas powodowany pracą zakładów przemysłowych obiektów handlowych czy placówek
usługowych, ma zasięg najbardziej lokalny i często w bardzo ograniczonym stopniu kształtuje klimat
akustyczny środowiska. Według danych WIOŚ w zakresie hałasu instalacyjnego dominującymi
źródłami hałasu na terenie województwa śląskiego są przedsiębiorstwa związane z przemysłem
górniczym. Na terenie Powiatu prowadzą działalność dwie kopalnie węgla kamiennego „Piast”
i „Ziemowit”, w których głównymi źródłami hałasu są szyby wydobywcze, szyby wentylacyjne oraz
zakłady przeróbki mechanicznej węgla.
Ponadnormatywne poziomy hałasu zarówno w porze dnia jak i w porze nocy emituje „DANONE”
Sp. z o.o. Fabryka w Bieruniu (zakład produktów mleczno-spożywczych). Według najnowszych
pomiarów nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w ciągu dnia.
Przekroczenia hałasu wystąpiły w porze nocnej (dla 3 z 8 badanych punktów pomiarowych)
a najwyższe z nich (przekroczenie wartości dopuszczalnej o 5,5 dB) spowodowane było głównie
pracą samochodów ciężarowych (załadunkiem towaru).
W celu zmniejszenia liczby ludności narażonej na ponadnormatywny hałas konieczne jest:
 rozeznanie w wielkościach przekroczeń poziomów dopuszczalnych na terenie powiatu
– konieczność wykonania pomiarów hałasu komunikacyjnego,
 stosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych zapobiegających powstawaniu
lub przenikaniu hałasu do środowiska, a także środków zmniejszających poziom hałasu
(według POH):
- zapobieganie pogarszaniu klimatu akustycznego na terenach podlegających ochronie
przez nowe inwestycje drogowe;
- zmiany w planowaniu ruchu komunikacyjnego – budowa obwodnic i dróg
alternatywnych do istniejących w chwili obecnej, która będzie realizowana w miarę
możliwości na terenach nie podlegających ochronie akustycznej i w jak największej
odległości od budynków mieszkalnych. Budowa obwodnic spowoduje znaczny spadek
natężenia ruchu oraz poprawę klimatu akustycznego na odcinkach dróg, które będą
nimi zastąpione;
- niedopuszczenie do obudowywania nowych odcinków dróg i linii kolejowych
obiektami mieszkalnymi w strefie oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym
wartości dopuszczalne. Należy przestrzegać bezwzględnego zakazu uchwalania
nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w których tereny
budownictwa mieszkaniowego lokalizuje się w strefach wysokiego zagrożenia
hałasem;
- dla istniejących budynków podlegających ochronie akustycznej w pobliżu nowych
ciągów komunikacyjnych należy wykonać odpowiednie zabezpieczenia
przeciwdźwiękowe;
- zastosowanie tzw. „cichych asfaltów” tam, gdzie to jest uzasadnione (w przypadku
mniejszych przekroczeń poziomów dopuszczalnych),
- remonty nawierzchni i poprawa stanu technicznego tras kolejowych.
W zakresie hałasu przemysłowego konieczne kierunki działań przedstawiają się następująco:
 interwencyjna działalność organów kontroli środowiska w przypadku stwierdzenia
poważnych naruszeń zasad przestrzegania emisji hałasu przemysłowego do środowiska,
ATMOTERM S.A., 2010
25
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego

preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji obiektów przemysłowych przy opracowywaniu
planów zagospodarowania przestrzennego i w procedurach inwestycyjnych.
ELEKTROMAGNETYCZNE PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJĄCE (PR)
Promieniowanie to ściśle związane jest ze zmianami pola elektrycznego i magnetycznego. Narażenie
na oddziaływanie pola elektromagnetycznego ma miejsce podczas eksploatacji urządzeń
wytwarzających energię elektromagnetyczną. Może ona występować w każdym miejscu.
Promieniowanie elektromagnetyczne niejonizujące wytwarzają:
- urządzenia wytwarzające pole elektryczne i magnetyczne stałe,
- urządzenia wytwarzające pole magnetyczne i elektryczne o częstotliwości 50 Hz (np. linie
energetyczne)
- obiekty wytwarzające pole elektromagnetyczne o częstotliwości od 1 do 300 tyś. MHz (np.
radiowe i telewizyjne anteny nadawcze, łączność radiowa, radiotelefony, CB radia, maszty
telefonii komórkowej, radary). Na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego są 22 stacje bazowe
telefonii komórkowej.
W okresie 2004 - 2008 r. WIOŚ – Katowice w ramach działalności inspekcyjnej przeprowadził szereg
kontroli instalacji i urządzeń emitujących pole elektromagnetyczne do środowiska połączonych
z pomiarami PEM. Pomiary pól elektromagnetycznych nie obejmowały powiatu bieruńskolędzińskiego. Wśród skontrolowanych obiektów było:
 21 stacji bazowych telefonii komórkowej,
 2 stacje instalacyjno radiokomunikacyjna pracująca w zakresie 100 – 450 MHz,
 4 linie przesyłowe elektroenergetyczne 220 kV oraz 7 110 kV,
 2 stacja elektroenergetyczna 110 kV.
W przeciągu analizowanego okresu stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów pola
tylko w jednym punkcie na terenie zabudowy mieszkaniowej w Katowicach w pobliżu linii
elektroenergetycznej 220 kV (w 2006 r.). Na tej podstawie można stwierdzić że na terenie
województwa śląskiego zagrożenie ze strony ponadnormatywnego przekroczenia pól
elektromagnetycznych nie występuje. Jednakże z uwagi na bardzo duże uprzemysłowienie regionu
w skali kraju i związaną z tym silne rozbudowaną infrastrukturą elektroenergetyczną (np.
napowietrzne linie energetyczne o różnej mocy, stacje rozdzielcze itp.) należy prowadzić
systematyczne pomiary pól w ramach monitoringu środowiska.
ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU POWAŻNYCH AWARII PRZEMYSŁOWYCH (PPAP)
Wystąpienie poważnej awarii przemysłowej związane jest z bezpośrednim zagrożeniem środowiska
naturalnego. Ochrona środowiska przed poważną awarią oznacza zapobieganie zdarzeniom
mogącym powodować awarię oraz ograniczenie jej skutków dla ludzi i środowiska. Prowadzący
zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii, dokonujący przewozu substancji niebezpiecznych
oraz organy administracji są obowiązani do ochrony środowiska przed awariami.
Szczególnie narażona na powstawanie poważnych awarii jest działalność człowieka w procesie
przemysłowym. Na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego występuje jeden zakład zaklasyfikowany
jako zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnych awarii: NITROERG S.A. w Bieruniu.
W całym województwie śląskim na przestrzeni lat 2002-2008 wystąpiły 3 poważne awarie
przemysłowe (jedna w roku 2003 i dwie w roku 2005), jednakże zdarzeń o znamionach poważnych
awarii przemysłowych w samym roku 2009 było 9 i wykazują tendencję rosnącą.
Oprócz zakładów przemysłowych poważne awarie występują również przy transporcie substancji
niebezpiecznych. Przez Powiat przebiega szereg linii kolejowych, silnie rozwinięta jest również sieć
dróg (autostrada A4, droga ekspresowa S1, droga krajowa nr 44 oraz drogi wojewódzkie 931, 934
ATMOTERM S.A., 2010
26
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
i 780) stanowiąc potencjalne ryzyko poważnej awarii podczas transportu toksycznych środków
przemysłowych, niebezpiecznych substancji chemicznych oraz materiałów szczególnie
niebezpiecznych. Zagrożenie może ewentualnie również stanowić tzw. „transport dziki”, czyli
prowadzony nieprzystosowanymi środkami transportu, bez odpowiednich zabezpieczeń, w ilościach
ponad normatywnych, przez kierowców nie posiadających stosownych uprawnień.
ZASOBY NATURALNE (ZN)
Najstarszymi skałami w powiecie są piaskowce, zlepieńce i węgiel kamienny. Węgiel kamienny
podlega głębinowej eksploatacji w kopalniach „Piast” i „Ziemowit”. Z triasu dolnego i środkowego
pochodzą wapienie, dolomity, margle i piaskowce, które występują na niewielkiej powierzchni
w Imielinie i Lędzinach. Także niewielki jest udział skał wieku mioceńskiego. Dużą powierzchnię
zajmują plejstoceńskie piaski, iły, namułki, gliny zwałowe i żwiry, obecne zwłaszcza w części
zachodniej i południowej powiatu. Doliny większych rzek i ich dopływów wypełniają holoceńskie
piaski, żwiry, mady rzeczne, torfy i namułki, które stanowią najmłodsze ogniwo stratygraficzne
podłoża geologicznego.
Obecność zasobów naturalnych pod postacią zalęgających na terenie Powiatu kopalin pospolitych
niesie wiele korzyści, ale nakłada obowiązek dokonania wszelkich starań, aby ich eksploatacja
odbywała się zgodnie z obowiązującymi przepisami, co zabezpiecza ich ochronę. Należy zwrócić
szczególną uwagę na fakt, że wykorzystanie gospodarcze zasobów kopalin stoi często w konflikcie
z pozostałymi zasobami przyrody. Istnieje realna potrzeba stałego monitorowania tych obiektów
pod katem ochrony powierzchni ziemi i gleb. Działalność górnicza wywołuje ogromne szkody takie
jak zmiany stosunków wodnych i powietrznych w glebie, powoduje zanieczyszczenia wód
podziemnych i gleby związkami chemicznymi, związkami radioaktywnymi i metalami ciężkimi.
GLEBY UŻYTKOWANE ROLNICZO (GL)
Na obszarze powiatu przeważają niezbyt urodzajne gleby bielicowe i pseudobielicowe, wytworzone
z piasków o różnym pochodzeniu geologicznym. Rolnictwo stanowi istotny element gospodarki
powiatu. Użytki rolne (z których większość zajmują grunty orne) stanowią 61% ogólnej powierzchni
powiatu. W strukturze agrarnej przeważają drobne gospodarstwa. Na ponad 9 tys. ha funkcjonuje
ich blisko 3,5 tys. Korzystne są warunki glebowo-przyrodnicze. 16 % powierzchni powiatu zajmują
lasy oraz grunty leśne zadrzewione i zakrzewione z dobrze zachowanymi zespołami roślinnymi
i różnorodnością szaty roślinnej.
Prawie cały obszar powiatu znajduje się w zasięgu obszarów górniczych kopalń węgla kamiennego,
co skutkuje wpływem poeksploatacyjnych osiadań na deformację terenu, zmianę stosunków
wodnych w glebie, a tym samym na powiększanie się obszarów antropogenicznie przekształconych,
co w konsekwencji powoduje zmniejszenie wartości produkcyjnej gleby. Zalewiska i podtopienia
obecnie mają charakter przejściowy, gdyż realizowany jest przez kopalnie program przywrócenia
prawidłowych stosunków wodnych poprzez budowę pompowni odwadniających jak i sieci rowów
melioracyjnych.
Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Gliwicach W latach 2004 -2007 przebadano 64.370
próbek gleby z terenu województwa śląskiego. W samym powiecie bieruńsko-lędzińskim
przebadano 4778.9 ha gleb wykonując 2118 próbek. Z przeprowadzonych badań wynika,
że w powiecie przeważają gleby kwaśne -32,3 %, i lekko kwaśne – 30,5%, gleb bardzo kwaśnych jest
aż 19,1%. Wynik ten jest bardzo podobny dla całego województwa śląskiego. Taki stan zakwaszenia
gleb jest niepokojący i może skutkować degradacją środowiska i pogorszeniem efektów
gospodarowania. Odczyn gleb ma istotny wpływ na żyzność gleby, przyswajalność składników
mineralnych dla roślin uprawnych, jak również metali ciężkich. Niski odczyn gleb wpływa
ATMOTERM S.A., 2010
27
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
na zwiększenie przyswajalności metali ciężkich zawartych w glebie. W związku z tym występują
duże potrzeby wapnowania gleb.
Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi w Powiecie przedstawia się następująco:
 Bieruń – Obserwowana zawartość metali ciężkich występująca w glebach na terenie gminy
Bieruń są niższe od wartości dopuszczalnych. Jednak występowanie metali ciężkich
w glebach związane jest z zanieczyszczeniami przenoszonymi drogą atmosferyczną
z zakładów przemysłowych zlokalizowanych na terenie miasta oraz z terenu szlaków
komunikacyjnych.
 Lędziny - wszystkie gleby występujące na terenie gminy zostały zaliczone do klasy „A", czyli
najmniej skażonych, gdzie uprawa roślin może być prowadzona bez żadnych ograniczeń.
 Imielin - Badania przeprowadzone w 2007 roku przez Okręgową Stację Chemiczno –
Rolniczą w Gliwicach, w 25 wyznaczonych punktach z obszaru użytków rolnych
o powierzchni 1 360 ha rozmieszczonych na terenie miasta Imielin wykazały przekroczenia
dopuszczalnych norm zawartości metali ciężkich w dwóch punktach pomiarowych:
- przy ul. Satelickiej przekroczenie zawartości ołowiu i cynku,
- przy ul. Sikorskiego przekroczenie zawartości ołowiu.
 Bojszowy: z przeprowadzonych badań wynika, że gleby położone na terenie Gminy
zaliczone zostały do klasy „B” jest to lokalizacja niekorzystna. Na takich terenach
niewskazana jest uprawa roślin, których części jadalne kumulują zanieczyszczenia do takich
uprawa zalicza się głownie rośliny kapustne, buraki i warzywa liściowe.
 Chełm śląski: badania zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi przeprowadzone w latach
90-tych ubiegłego wieku również wskazują na ich dobrą jakość. Na terenie gminy istnieją
tylko dwa niewielkie ogniska, w których stwierdzono skażenie gleb. Skażenie to dotyczy
terenów niewykorzystywanych rolniczo.
Konieczne jest prowadzenie systemowych badań określających zanieczyszczenia gleb użytkowanych
rolniczo, a związku z koniecznością nawożenia i wapnowania gleb istotne jest prowadzenie
działalności edukacyjnej w zakresie wprowadzania Zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej
i nowych technologii przyjaznych środowisku. Edukacja powinna obejmować:
- optymalizacje nawożenia i ochrony roślin przez nawożenie chemiczne i wapnowanie
zgodnie z zapotrzebowaniem gleb i zwiększenie nawożenia organicznego,
- właściwe postępowanie ze środkami chemicznymi,
- zróżnicowanie struktury zasiewów, stosowania właściwego płodozmianu i odłogowania
oraz ograniczania pozostawiania gleby w stanie nie pokrytym roślinnością poprzez
stosowanie przedplonów i poplonów oraz ściółkowania,
- bezpiecznego dla środowiska składowania i zagospodarowania gnojowicy i obornika,
- agrotechnikę przeciwerozyjną,
- utrzymywanie miedz oraz stosowania ich biologicznej zabudowy (zadrzewienia
i zakrzewienia śródpolne, żywopłoty).
W celu zmniejszenia poziomu stężeń badanych metali ciężkich na przebadanych użytkach rolnych,
zaleca się uprawianie na nich roślin pobierających duże ilości metali ciężkich, jak również
poprawiających strukturę gleby. Plony tych roślin nie mogą być przeznaczone do bezpośredniego
spożycia przez ludzi czy też zwierzęta lecz do wykorzystania przemysłowego. Ponadto gleby, które
ucierpiały w wyniku powodzi w 2010 r. powinny zostać przebadane pod kątem występowania
ewentualnych skażeń na skutek naniesienia przez falę powodziową niebezpiecznych substancji
chemicznych.
ATMOTERM S.A., 2010
28
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
V.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
OCENIANEGO DOKUMENTU
W niniejszym rozdziale przedstawiono problemy środowiskowe uporządkowane w 3 grupy
tj. począwszy od najważniejszych do najmniej pilnych w skali powiatu.
Do grupy pierwszej (oznaczonej kolorem czerwonym) zaklasyfikowano najważniejsze i najpilniejsze
do rozwiązania problemy środowiskowe. Do grupy drugiej (oznaczonej kolorem pomarańczowym)
zaklasyfikowano problemy ważne, ale mniej pilne niż w grupie pierwszej. Do grupy trzeciej
(oznaczonej kolorem zielonym) zaklasyfikowano problemy ważne, ale najmniej pilne z punktu
widzenia całego Powiatu.
Problemy o priorytecie I
Priorytet: Powietrze atmosferyczne (P):
 przekroczenia w powietrzu dopuszczalnych poziomów benzo(α)pirenu,
Priorytet: Zasoby wodne (W):
 mała ilość wód powierzchniowych charakteryzujących się dobrym stanem chemicznym,
 niewystarczający stopień skanalizowania,
 niewystarczające zabezpieczenie przeciwpowodziowe.
Priorytet: Hałas (H):
 duża liczba mieszkańców narażona na ponadnormatywny poziom hałasu.
Problemy o priorytecie II
Priorytet: Zasoby wodne (W):
 niewystarczająca retencja wód opadowych i roztopowych.
Priorytet: Ochrona Przyrody (OP):
 proponowany przebieg drogi ekspresowej „S1” zagrażający bezpieczeństwu obszarów
Natura 2000 oraz użytków ekologicznych „Stawy Jedlina”
Priorytet: Tereny poprzemysłowe (TP):
 duża powierzchnia terenów zdegradowanych i poprzemysłowych.
Problemy o priorytecie III
Priorytet: Powietrze atmosferyczne (P):
 mały udział odnawialnych źródeł energii.
Priorytet: Ochrona przyrody (OP):
 słabe zalesienie Powiatu.
Priorytet: Gleby użytkowane rolniczo (GL):
 nadmierne zakwaszenie gleb.
VI.
WPŁYW NA ŚRODOWISKO W PRZYPADKU ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI POŚ
Programy ochrony środowiska są dokumentami, których głównym celem jest określenie dla danej
jednostki terytorialnej drogi do osiągnięcia celów w przedmiotowej dziedzinie, ustalonych wcześniej
na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym. Należy przez to rozumieć to,
że odstąpienie od wdrażania zapisów przedmiotowego dokumentu oznaczać będzie odstąpienie
od obowiązku realizacji strategicznych celów ochrony środowiska w kontekście szerszej
perspektywy postrzegania tej problematyki.
ATMOTERM S.A., 2010
29
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
W przypadku braku realizacji POŚ dla powiatu bieruńsko-lędzińskiego, przeprowadzona analiza
i ocena stanu istniejącego pozwala wykazać, że może nastąpić pogorszenie stanu ochrony
środowiska. Brak realizacji POŚ przyczyniać się będzie do występowania oraz dalszego utrwalania
negatywnych tendencji w zakresie korzystania ze środowiska.
Potencjalne zmiany aktualnego stanu środowiska są funkcją czasu, środków finansowych
pozostających w dyspozycji budżetu państwa, samorządów i podmiotów gospodarczych
oraz aktywności w pozyskiwaniu środków pozabudżetowych w tym dotacji z UE, przeznaczanych
na cele rozwojowe infrastruktury i ochronę środowiska a także ewolucję ekosystemów i gatunków,
w tym sukcesję.
Brak realizacji POŚ przyczyniać się będzie do utrwalania oraz występowania negatywnych tendencji
w środowisku tym bardziej, że obszar Powiatu i całe województwo śląskie jest bardzo
uprzemysłowiony, przez co mocno ingeruje na środowisko naturalne. Przewiduje się, że brak
działań naprawczych zawartych w omawianym projekcie POŚ spowoduje dalsze pogorszenie
środowiska zwłaszcza w zakresie: jakości powietrza, jakości wód podziemnych i powierzchniowych,
terenów poprzemysłowych, hałasu, czy zagrożenia dla obszarów objętych ochroną prawną.
Podsumowując należy powtórzyć, że odstąpienie od realizacji omawianego projektu POŚ
może negatywnie wpłynąć na stan środowiska.
VII. ANALIZA I OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
Prognoza oddziaływania na środowisko opracowywana dla strategicznych dokumentów
z założenia nie jest dokumentacją szczegółową, ponieważ jej głównym celem jest odniesienie
zasadniczej treści dokumentu do polityki ekologicznej oraz zasad zrównoważonego rozwoju, a także
określenie trendu całościowej powiatowej polityki ochrony środowiska z punktu widzenia potrzeby
jej realizacji. Prognoza ta w ogólny, strategiczny sposób rozważa korzyści i zagrożenia wynikające
z realizacji POŚ bądź odstąpienia od tejże realizacji.
W poniższej matrycy oddziaływań oceniono zadania, a nie cele i kierunki działań, gdyż są to pojęcia
bardzo ogólne i trudno jest ocenić ich oddziaływanie na środowisko. Ocenione zadania wynikają
bezpośrednio z harmonogramu zadań wyznaczonych w POŚ.
Zidentyfikowane oddziaływania na środowisko w odniesieniu do poszczególnych aspektów
środowiskowych przedstawiono w poniższej tabeli. W matrycy środowiskowych oddziaływań
zastosowano następujące oznaczenia:
Rodzaje oddziaływań – definicje:
- Bezpośrednie (B) - bez interwału czasowego, bez przekształcenia substancji, bez procesów
pośrednich np. wycinka drzew – na krajobraz, budowa drogi – zniszczenie powierzchni gruntów,
- Pośrednie (P) - z interwałem czasowym, z przekształceniem substancji, z procesami pośrednimi
np. wycinka drzew – na zwierzęta, budowa drogi – na wodę, rośliny.
Charakter prawdopodobnych oddziaływań - oznaczenia:
Prawdopodobne umiarkowane negatywne oddziaływanie
0
Prawdopodobny brak oddziaływania
Prawdopodobne pozytywne oddziaływanie
Prawdopodobne oddziaływanie o charakterze zarówno pozytywnym jak i negatywnym
ATMOTERM S.A., 2010
30
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
B
P
B
P
P
0
B
B
0
P
P
P
P
B
P
P
0
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P 1.4 Podłączenie budynków do sieci ciepłowniczej
P
P
P
P
P
B
P
P
P
P
P
P 1.5 Zmiana systemu ogrzewania na bardziej efektywny ekologicznie i energetycznie, w tym
wymiana ogrzewania węglowego na gazowe, olejowe lub inne bardziej ekologiczne
P
B
P
P
P
B
P
P
0
P
P
P 1.6 Kontrola składów opału na terenie miast i gmin w zakresie jakości sprzedawanych paliw
P
B
P
P
P
B
P
P
0
P
P
P 1.7 Kontrola gospodarstw domowych w zakresie posiadania umów na odbiór odpadów oraz
przestrzegania zakazu spalania odpadów
P
B
P
P
P
B
P
P
0
P
P
P 1.8 Budowa i modernizacja systemów i urządzeń do redukcji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych
P
B
P
P
P
B
P
P
0
P
P
P
B
P
P
P
B
P
P
P
P
P
B
P
B
B
P
P
B
B
0
P
B
P
P
P
P
P
B
P
P
0
P
P
Natura 2000
Woda
B
Zabytki i dobra
materialne
Rośliny
B
Zadania
Ludzie
P
Różnorodność
biologiczna
Zwierzęta
MATRYCA ŚRODOWISKOWYCH ODDZIAŁYWAŃ POŚ
Priorytet: POWIETRZE ATMOSFERYCZNE (P)
P 1.1 Wdrożenie działań naprawczych dla miast wynikających z Programu ochrony powietrza
P 1.2 Opracowanie lub aktualizacja oraz wdrożenie Programów ograniczania niskiej emisji
(PONE)
P 1.3 Opracowanie lub aktualizacja planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe z uwzględnieniem racjonalizacji zużycia energii i promowania rozwiązań zmniejszających
zużycie energii na obszarze gminy
P 1.9 Zakup pojazdów transportu publicznego o niskiej emisji spalin (w tym: zakup pojazdów
spełniających normy emisji spalin Euro 4, zastosowanie w komunikacji miejskiej środków
transportu zasilanych paliwem alternatywnym np. gazowym CNG lub odnawialnym (bioetanol)
w
miejsce
oleju napędowego)
P 1.10
Modernizacja
układu komunikacyjnego wraz z budową obwodnicy oraz przebudowa,
modernizacja/poprawa stanu technicznego dróg
P 1.11 Rozwój sieci ścieżek i tras rowerowych na terenie Powiatu
ATMOTERM S.A., 2010
31
Woda
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
P
P
P
P
B
P
P
P
P
P
P 2.1 Termomodernizacja budynków
P
P
B
O
O
P
O
P
O
P
O
P 2.2 Wdrażanie projektów z zastosowaniem odnawialnych i alternatywnych źródeł energii lub
zwiększenie udziału energii z odnawialnych źródeł w lokalnym bilansie energetycznym poprzez
wdrożenie działań wynikających z Programu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na
terenach nieprzemysłowych województwa śląskiego
0
0
0
0
P
P
0
B
P
0
0
P 2.3 Modernizacja układów technologicznych skutkująca zmniejszeniem zużycia materiałów,
wody lub energii
0
P
P
P
P
P
0
0
P
0
0
P 3.1 Działania promocyjne i edukacyjne w odniesieniu do możliwości wykorzystania innych
alternatywnych źródeł energii
0
P
0
0
P
P
0
0
P
0
0
P 3.2 Działania promocyjne i edukacyjne w odniesieniu do korzystania z transportu publicznego
oraz kształtowania pozytywnych postaw mieszkańców w zakresie poszanowania energii
0
P
0
0
0
P
0
0
P
0
0
P 3.3 Działania promocyjne i edukacyjne w odniesieniu do uświadamiania mieszkańcom
zagrożenia jakie stanowi spalanie odpadów w piecach domowych
0
P
P
P
P
B
0
0
0
0
P
Natura 2000
Rośliny
P
Zadania
Zabytki i dobra
materialne
Zwierzęta
P 1.12. Egzekwowanie zakazu wypalania traw i ściernisk
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: ZASOBY WODNE (W)
W 1.1 Budowa, rozbudowa i modernizacja komunalnych oczyszczalni ścieków oraz systemu
kanalizacji zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych
P
B
P
P
B
0
B
B
0
0
P
W 1.2 Sukcesywna modernizacja istniejącej i realizacja nowej sieci kanalizacji deszczowej wraz
z urządzeniami podczyszczającymi
P
B
P
P
B
0
B
B
0
0
P
W 1.3 Optymalizacja wykorzystania istniejących oczyszczalni ścieków
0
P
P
P
B
0
P
P
P
0
P
ATMOTERM S.A., 2010
32
Woda
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
B
P
P
B
0
0
0
0
0
P
W 1.6 Realizacja zadań mających na celu ochronę hydrotechniczną rzeki Wisły przed
nadmiernym zasoleniem wodami kopalnianymi
P
P
P
P
B
0
0
P
P
0
P
W 1.7 Zorganizowanie monitoringu zwałowisk odpadów zlokalizowanych na terenie powiatu
(KWK Piast i Ziemowit).
0
P
P
P
B
0
0
0
B
0
0
W 1.8 Monitoring radiologiczny rzek: Wisły, Gostyni i Potoku Goławieckiego.
P
0
0
0
B
0
0
P
B
0
P
W 1.9 Ograniczanie spływu zanieczyszczeń powierzchniowych z rolnictwa:
- wyposażenie w zbiorniki na gnojowice i płyty obornikowe,
- stosowanie Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej
- promocja Programu rolnośrodowiskowego
P
P
P
P
B
0
B
0
0
0
0
W 1.10 Weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych związanych z poborem wód podziemnych
0
P
P
P
P
0
0
0
0
0
0
W 2.1 Budowa nowych oraz modernizacja istniejących sieci wodociągowych polegająca m.in.
na:
- wymianie odcinków sieci wodociągowych azbestowo-cementowych i ołowianych,
- wymianie zdegradowanych sieci wodociągowych, w których występują znaczne straty wody,
- budowie i modernizacji urządzeń w przypadku niewłaściwej jakości wody do picia oraz
ewentualna modernizacja systemu poboru wód.
P
B
P
B
B
0
B
B
P
0
P
W 2.2 Zabezpieczenie sieci zaopatrzenia w wodę przed szkodami górniczymi oraz ich ew.
naprawa
0
B
0
0
P
0
0
0
B
0
0
W 2.3 Wprowadzenie i respektowanie ograniczeń w zagospodarowaniu terenu w obszarach
zasilania ujęć wody do picia
0
P
0
0
B
0
B
B
0
0
0
ATMOTERM S.A., 2010
Natura 2000
Rośliny
0
Zadania
Zabytki i dobra
materialne
Zwierzęta
W 1.4 Prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni
ścieków i wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych i osadów ściekowych z
przydomowych oczyszczalni
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
33
Woda
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
0
0
0
B
0
0
0
B
0
0
W 2.5 Weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych oraz pozwoleń zintegrowanych pod kątem
spełniania prawnych wymagań w zakresie ochrony zasobów wodnych
0
0
0
0
P
0
0
0
0
0
0
W 2.6 Eliminacja nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych na cele przemysłowe oraz
wprowadzanie zamkniętych obiegów wody w przemyśle oraz wodooszczędnych technologii
0
0
0
0
P
0
0
0
0
0
0
W 2.7 Propagowanie zachowań sprzyjających oszczędzaniu wody przez działania edukacyjnopromocyjne (akcje, kampanie skierowane do wszystkich grup społecznych)
0
B
0
0
P
0
0
0
P
0
0
W 2.8 Doskonalenie monitoringu sieci wodociągowej pod względem ilościowym
0
P
0
0
B
0
0
0
B
0
0
W 5.1 Realizacja zadań wynikających z "Programu małej retencji województwa śląskiego" w tym
m.in.:
- odbudowa, modernizacja i budowa urządzeń piętrzących i stopni przeciwerozyjnych,
- nowych sztucznych zbiorników wodnych i stawów rybnych,
- piętrzenie istniejących małych jezior i magazynowanie dodatkowych zasobów wody
P
P
P
0
B
0
B
P
B
0
0
W 5.2 Opracowanie planu operacyjnego przed powodzią (wdrożenie systemu ostrzegania).
0
P
0
0
P
0
0
0
0
0
0
W 5.3 Realizacja "Programu zwiększania lesistości kraju" oraz Programu zwiększenia retencji na
terenach górskich
B
P
P
P
B
P
B
B
B
0
P
W 5.4 Wyznaczenie obszarów zalewowych tam, gdzie nie zostały jeszcze wyznaczone
0
B
0
0
B
0
P
B
0
0
0
W 5.5 Retencjonowanie wód opadowych poprzez instalację odpowiednich urządzeń na ciągach
kanalizacji deszczowej i rowów melioracyjnych
P
P
P
P
B
0
P
P
0
0
0
W 5.6 Przeciwdziałanie erozji i wypłukiwaniu zanieczyszczeń zgodnie z działaniem GL 2.1.
P
0
P
P
B
0
B
B
0
0
0
ATMOTERM S.A., 2010
Natura 2000
Rośliny
0
Zadania
Zabytki i dobra
materialne
Zwierzęta
W 2.4 Minimalizacja strat wody na przesyle wody wodociągowej (przewody magistralne
i lokalne)
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
34
Woda
Powietrze i klimat
Zabytki i dobra
materialne
Natura 2000
B
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 1.2 Skuteczna egzekucja prawa w zakresie gospodarki odpadami
P
B
0
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 1.3 Organizowanie kampanii i akcji edukacyjno – informacyjnych, dla wszystkich grup
społecznych, dotyczącej zasad i podstaw prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami
komunalnymi
P
B
0
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 1.4 Edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży w placówkach oświatowych w zakresie
praktycznej wiedzy uczestnictwa w selektywnej zbiórce z naciskiem na odpady
biodegradowalne.
0
B
0
0
P
0
P
P
P
0
0
GO 1.5 Edukacja dorosłych poprzez media lokalne
0
B
0
0
P
0
P
P
P
0
0
GO 2.1 Zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska poprzez:
- objęcie umowami na odbieranie odpadów wszystkich mieszkańców powiatu,
- rozwój selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych, wielkogabarytowych,
niebezpiecznych ze strumienia odp. komun., odpadów przydatnych do recyklingu w tym
surowców wtórnych i opakowań.
P
P
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 2.2 Tworzenie regionalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi (działania w
zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, selektywnego zbierania odpadów komunalnych
zgodnie z wytycznymi KPGO 2010, przetwarzania odpadów w celu przygotowania do odzysku
lub unieszkodliwiania, składowania przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych oraz
budowę regionalnych ZZO)
P
P
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 2.3 Likwidacja dzikich wysypisk odpadów i ich rekultywacja
B
B
B
B
B
B
B
0
0
B
Zasoby naturalne
Rośliny
P
Zadania
Krajobraz
Zwierzęta
GO 1.1 Zwiększenie kontroli w zakresie wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na
zbieranie odpadów - ustaleń dotyczących metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i
unieszkodliwiania odpadów.
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Powierzchnia ziemi
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: GOSPODARKA ODPADAMI (GO)
ATMOTERM S.A., 2010
B
35
Woda
Powietrze i klimat
Zabytki i dobra
materialne
Natura 2000
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 3.3 Opracowanie, wdrożenie i sfinansowanie systemu zbierania zużytych baterii i
akumulatorów przenośnych w celu osiągnięcia wymaganych poziomów zbierania zużytych
baterii i akumulatorów zgodnie z zapisami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów.
P
P
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 3.4 Budowa punktów zbierania i unieszkodliwiania pojazdów wycofanych z eksploatacji
P
P
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 3.5 Opracowanie i wdrożenie systemu zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego w celu osiągnięcia poziomów zbierania, odzysku i recyklingu wymaganych
zgodnie z zapisami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/96/WE w sprawie
odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego
P
P
P
P
P
P
P
P
0
0
P
GO 3.6 Realizacja zapisów "Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
stosowanych na terytorium Polski" oraz prowadzenie akcji informacyjnej o możliwości uzyskania
pomocy finansowej na realizację prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest.
B
B
B
B
B
B
B
B
0
0
P
GO 3.7 Likwidacja istniejących mogilników
B
B
B
B
B
B
B
B
0
0
P
GO 3.8 Przeprowadzenie metodami nieinwazyjnymi prac poszukiwawczych ewentualnie
niezinwentaryzowanych mogilników i terenów zanieczyszczonych przeterminowanymi
pestycydami.
P
P
P
P
P
P
B
P
0
0
P
GO 3.9 Rozbudowa systemu zbierania i unieszkodliwiania zużytych opon ze źródeł
rozproszonych.
P
P
P
P
P
P
B
P
0
0
P
GO 3.10 Rozbudowa sieci zbierania oraz infrastruktury technicznej do odzysku i recyklingu
odpadów budowlanych.
P
P
P
P
P
P
B
B
0
0
P
GO 3.1 Rozwój systemu zbierania i unieszkodliwiania olejów odpadowych ze źródeł
rozproszonych
Zasoby naturalne
Rośliny
P
Zadania
Krajobraz
Zwierzęta
P
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Powierzchnia ziemi
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
GO 3.2 Coroczna aktualizacja bazy danych o wyrobach zawierających PCB, obejmujące dane od
osób fizycznych i jednostek organizacyjnych
ATMOTERM S.A., 2010
36
Woda
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
0
B
B
0
0
0
B
P
0
B
OP 1.2 Utworzenie proponowanych obszarowych form ochrony przyrody oraz objęcie ochroną
prawną drzew — propozycji pomników przyrody
P
0
P
B
0
0
0
P
0
0
P
OP 1.3 Prace pielęgnacyjno-konserwatorskie w stosunku do proponowanych i istniejących
pomników przyrody
P
0
P
B
0
0
0
B
0
0
P
OP 2.1 Rewitalizacja terenów poprzemysłowych w kierunku leśnym
B
P
B
B
0
0
B
B
B
0
B
OP 2.2 Opracowanie Programu budowy leśnych pasów ochronnych powiązanego z planami
rekultywacji dolin rzecznych i rewitalizacji terenów poprzemysłowych
P
0
P
P
0
0
0
P
0
0
P
OP 2.3 Sporządzenie aktualizacji uproszczonych planów urządzenia lasów komunalnych
P
0
P
P
P
P
P
P
P
0
P
OP 2.4 Wzbogacanie składu gatunkowego sztucznych odnowień leśnych w kierunku zgodności z
siedliskiem
B
P
P
B
P
P
P
P
B
0
B
OP 2.5 Kształtowanie i pielęgnacja zieleni przydrożnej
P
0
B
B
P
P
P
P
0
0
0
Natura 2000
Rośliny
B
Zadania
Zabytki i dobra
materialne
Zwierzęta
OP 1.1 Kontynuowanie inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gmin powiatu
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: OCHRONA PRZYRODY (OP)
Priorytet: TERENY POPRZEMYSŁOWE (TP)
TP 1.1 Rozbudowa i modernizacja bazy danych terenów zdegradowanych.
P
P
P
P
0
0
P
P
0
0
0
TP 1.2 Przeprowadzenie badań zanieczyszczeń gruntu i wód na terenach poprzemysłowych
stwarzających największe zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi.
0
0
0
0
0
0
P
0
0
0
0
ATMOTERM S.A., 2010
37
Woda
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
TP 1.3 Rewitalizacja i rekultywacja terenów poprzemysłowych i zdegradowanych, w pierwszej
kolejności stwarzających największe zagrożenie dla środowiska
i zdrowia ludzi:
- teren po szybie "Piast" KWK "Ziemowit"
- teren zlikwidowanego szybu "Piast" w Lędzinach
- akwen wodny "Łysina"
- tereny przy ul. Turyńskiej
- Dworek "Bijasowice".
B
B
B
B
P
B
B
0
0
P
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
B
B
B
B
0
P
B
B
0
0
B
B
B
B
B
0
P
B
B
0
0
B
Natura 2000
Rośliny
Zadania
Zabytki i dobra
materialne
Zwierzęta
B
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: HAŁAS (H)
H 1.1 Stworzenie systemu monitoringu hałasu obejmującego urządzenia do pomiaru klimatu
akustycznego oraz bazy danych do przechowywania i przedstawiania wyników pomiarów.
H 1.2 Okresowa (coroczna) analiza zmian klimatu akustycznego w ramach nowego systemu
monitoringu hałasu w rejonach szczególnie narażonych, w tym obszarów centrów handlowych,
głównych szlaków drogowych, kolejowych i lotniczych
H 2.1 Eliminacja narażenia mieszkańców na hałas poprzez następujące działania:
- budowę obwodnic i dróg alternatywnych do istniejących (wraz ze skutecznymi
zabezpieczeniami akustycznymi),
- przeprowadzenie remontu nawierzchni dotychczasowych odcinków dróg,
- opracowanie i wdrożenie zasad organizacji ruchu sprzyjających obniżeniu emisji hałasu do
środowiska,
- utworzenie obszarów ograniczonego użytkowania (w przypadku braku technicznych
H 2.2 Ograniczenie uciążliwości akustycznej w miejscach występowania szczególnych
możliwości).
uciążliwości akustycznych dla mieszkańców (szczególnie w okolicach takich budynków jak:
szpitale, szkoły, przedszkola, internaty, domy opieki społecznej itp.) poprzez:
- budowę ekranów przeciwakustycznych,
- stosowanie mat antywibracyjnych,wykopów, tuneli,
- tworzenie pasów zieleni przy głównych trasach komunikacyjnych,
ATMOTERM S.A., 2010
38
Woda
Powietrze i klimat
Powierzchnia ziemi
Krajobraz
Zasoby naturalne
0
0
0
P
0
0
0
0
0
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
H 2.5 Interwencyjna działalność organów kontroli środowiska w przypadku stwierdzenia
poważnych naruszeń zasad przestrzegania emisji hałasu przemysłowego do środowiska.
0
P
0
0
0
0
0
0
0
0
0
H 2.6 Przeprowadzenie edukacji ekologicznej ze szczególnym naciskiem na:
 promocję komunikacji zbiorowej,
 Carpooling (jazda z sąsiadem),
 Eco-driving (ekojazda), styl jazdy,
 promocję pojazdów „cichych”,
Ponadto promocja właściwego planowania przestrzennego wspomagająca realizację zadania H
2.4. "
0
B
0
0
0
0
0
0
0
0
0
H 2.3 Modernizacja środków transportu w celu ich wyciszenia (modernizacja transportu
szynowego i wymiana taboru autobusowego).
H 2.4 Opracowywanie planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem poziomu
hałasu, zwłaszcza ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji nowych dróg, jak i lokalizacji
centrów handlowych oraz lokalizacji budownictwa mieszkaniowego w sąsiedztwie już
istniejących tras komunikacyjnych oraz wprowadzenie zapisów odnośnie standardów
akustycznych dla poszczególnych terenów
Natura 2000
Rośliny
P
Zadania
Zabytki i dobra
materialne
Zwierzęta
0
Różnorodność
biologiczna
Ludzie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: ELEKTROMAGNETYCZNE PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJĄCE (PR)
PR 1.1 Rozeznanie skali zagrożenia promieniowaniem niejonizującym
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
PR 1.2 Przeprowadzenie badań zagrożenia promieniowaniem niejonizującym, monitoring
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
PR1.3 Ograniczanie emisji promieniowania niejonizującego do środowiska
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
PR 1.4 Gromadzenie danych dotyczących instalacji (będących w kompetencji Starosty)
powodujących wytwarzanie pól elektromagnetycznych.
0
P
P
0
0
0
0
0
0
0
0
PR 1.5 Preferowanie nisko konfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania niejonizującego
0
P
0
0
0
0
0
0
0
P
0
PR 1.6 Opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem zagrożeń
promieniowaniem niejonizującym
0
P
0
0
0
0
0
0
0
P
0
ATMOTERM S.A., 2010
39
Krajobraz
Zasoby naturalne
P
P
P
0
0
P
B
B
B
B
B
B
B
B
P
P
P
0
B
P
P
P
P
0
0
0
0
P
PPAP 1.4 Systematyczne kontrole transportów odpadów niebezpiecznych
0
B
P
P
P
P
0
0
0
0
P
PPAP 1.5 Wyeliminowanie transportu materiałów niebezpiecznych przez centra miast.
0
B
P
P
P
P
0
0
0
0
P
PPAP 1.6 Wyznaczanie i budowa miejsc postojowych dla pojazdów przewożących materiały
niebezpieczne.
P
P
P
P
P
0
B
B
0
0
0
Natura 2000
Powierzchnia ziemi
P
Zabytki i dobra
materialne
Powietrze i klimat
P
Rośliny
P
Zwierzęta
P
Zadania
Ludzie
P
Różnorodność
biologiczna
Woda
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: PRZECIWDZIAŁANIE POWSTAWANIU AWARII PRZEMYSŁOWYCH (PPAP)
PPAP 1.1 Usuwanie skutków poważnych awarii w środowisku
PPAP 1.2 Zapobieganie lub usuwanie skutków zanieczyszczenia środowiska w przypadku
nieustalenia podmiotu za nie odpowiedzialnego
PPAP 1.3 Wyprowadzenie transportu materiałów niebezpiecznych z terenów o największej
gęstości zaludnienia oraz stref ochronnych ujęć wody pitnej - poprzez opracowanie
alternatywnych objazdów
Priorytet: ZASOBY NATURALNE (ZN)
ZN 1.1 Eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin
0
0
0
0
0
0
B
0
B
0
0
ZN 1.2 Współdziałanie organów administracji publicznej w tworzeniu studiów uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem kopalin i ich ochroną przed
trwałym zainwestowaniem nie górniczym
0
0
0
0
0
0
P
0
P
0
0
ZN 1.3 Wzmocnienie ochrony niezagospodarowanych złóż kopalin w procesie planowania
przestrzennego
ZN 1.4 Ochrona złóż kopalin przed nieracjonalną eksploatacją
0
0
0
0
0
0
P
0
B
0
0
0
0
0
0
0
0
P
0
B
0
0
ZN 1.5 Poprawa bezpieczeństwa na terenach kopalni i terenach związanych z ich działalnością
0
B
0
0
0
0
B
0
0
0
0
ZN 1.6 Ochrona środowiska naturalnego przed negatywnym oddziaływaniem kopalni
P
P
P
P
P
P
P
P
0
0
P
ATMOTERM S.A., 2010
40
Powietrze i klimat
Zabytki i dobra
materialne
Natura 2000
P
B
P
P
B
B
P
P
P
GL 1.2 Okresowa kontrola zawartości zanieczyszczeń i odczynu pH gleb
0
P
P
P
P
0
P
0
0
0
0
B
B
P
B
P
0
B
P
0
0
0
B
B
B
B
P
P
B
B
P
B
0
B
P
B
B
B
0
B
B
0
0
0
P
P
P
P
P
0
P
P
0
0
0
P
P
P
P
P
0
B
B
0
0
0
Zasoby naturalne
Woda
P
Krajobraz
Rośliny
B
Zadania
Ludzie
GL1.1 Przywracanie glebom wartości przyrodniczej lub użytkowej
Różnorodność
biologiczna
Zwierzęta
Powierzchnia ziemi
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: GLEBY UŻYTKOWANE ROLNICZO (GL)
GL 1.3 Stosowanie dobrych praktyk rolnych poprzez Identyfikację i analizę możliwych do
przeniesienia dobrych praktyk w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz przekazanie
informacji
na ich temat
GL 1.4 Pozarolnicze
zagospodarowanie gruntów niskich klas bonitacyjnych z przeznaczeniem na
cele inwestycyjne i zalesienia
GL 2.1 Zakrzewiania śródpolne i wzdłuż cieków wodnych oraz przeciwdziałanie erozji i
wypłukiwaniu zanieczyszczeń: np. Stosowanie międzyplonów i wsiewek poplonowych,
GL 2.2 Promocja rolnictwa ekologicznego i integrowanego poprzez szkolenia rolników(zgodnych
z wymogami ochrony środowiska i przyrody)
GL 2.3 Finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inicjatyw dotyczących rekultywacji
terenów zdegradowanych i zdewastowanych
ATMOTERM S.A., 2010
41
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Należy podkreślić, że ww. matryca dotyczy zadań przewidzianych w ramach realizacji zapisów POŚ dla
powiatu bieruńsko-lędzińskiego. Z analizy celów szczegółowych i zadań wynika, że jego realizacja może
nieść za sobą nie tylko wyłącznie pozytywne skutki, ale i takie, które w praktyce mogą być źródłem
zagrożenia dla środowiska:
1. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE (P) - Poprawa jakości powietrza jest jednym z głównych wyzwań
polityki ekologicznej. Aktualny stan powietrza negatywnie oddziałuje na pozostałe komponenty
środowiska, jak również na zdrowie i warunki życia mieszkańców powiatu. Planowane działania
zmierzające do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i ich uciążliwości będą więc zdecydowanie pozytywnie
oddziaływać na środowisko. Takie skutki przyniesie też promocja alternatywnych dla spalania kopalin
źródeł energii oraz zwiększenie energooszczędności.
Natomiast działaniami, które mogą przynieść skutki zarówno pozytywne jak i negatywne są:
modernizacja układu komunikacyjnego wraz z budową obwodnicy oraz modernizacja stanu technicznego
dróg oraz remonty termomodernizacyjne budynków. Wymienione w niniejszym rozdziale typy
przedsięwzięć związane są z takimi oddziaływaniami jak zmiany krajobrazowe, ingerencja w naturalne
siedliska roślinności i zwierząt (np. poprzez budowę dróg) czy oddziaływania na zwierzęta (np.
oddziaływanie wymiany elewacji na ptaki, nietoperze i inne zwierzęta). Należy mieć również na uwadze
to, że budynki starego typu w swojej strukturze mogą zawierać elementy azbestowe (kryształki
azbestowo-cementowe). W związku z tym podczas prowadzenia prac możliwe jest naruszenie ich
struktury, co spowoduje uwolnienie włókien azbestowych do środowiska. Należy również zwrócić uwagę
na ten fakt przy pracach modernizacyjnych obejmujących sieć wodno-ściekową. Z drugiej jednak strony,
znaczna część tych zadań stanowi wyraz realizacji obowiązków i funkcji, jakie powinny być realizowane.
Istotą sprawy jest, więc szukanie najlepszych rozwiązań na etapie indywidualnych przedsięwzięć, które
zabezpieczą interes środowiska, a jednocześnie pozwolą osiągnąć cel realizacji danego przedsięwzięcia.
Szczególnej uwagi wymaga budowa nowych dróg w powiecie (w tym drogi ekspresowej S1), której
przebieg i realizacja powinny uwzględniać ochronę obszarów Natura 2000 (w tym integralność i spójność
sieci Natura 2000).
Ponadto wykorzystanie energii odnawialnej dostępnej w powiecie bieruńsko-lędzińskim według
opracowania Programu wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych
województwa śląskiego może wiązać się z lokalnym negatywnym wpływem na gospodarkę wodą (użycie
wód geotermalnych) oraz na krajobraz – użycie kolektorów słonecznych.
2. ZASOBY WODNE (W) - Cele oraz działania zapisane w POŚ w zakresie ochrony wód będą pozytywnie
oddziaływać na środowisko (poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych, bytowania ryb,
i ptactwa wodnego itp.), mimo możliwych negatywnych oddziaływań, które mają znacznie mniejszą skalę
oraz wagę.
Analiza zadań wyznaczonych do realizacji w ramach gospodarki wodno-ściekowej wykazała, iż zadania
związane z przebudową lub budową sieci kanalizacyjnej grawitacyjnej lub ogólnospławnej, sieci wodno –
kanalizacyjnej lub sieci wodociągowej będą miały bezpośredni wpływ na ludzi, wodę, powierzchnię ziemi
oraz krajobraz a pośredni na różnorodność biologiczną, rośliny i zwierzęta, powietrze atmosferyczne
natomiast na pozostałe elementy środowiska zadania te nie będą oddziaływać. Działania te będą
wpływać na poszczególne elementy środowiska poprzez zmniejszenie ilości zanieczyszczeń
przedostających się do wód oraz gleb, brak konieczności wywozu ścieków wozami asenizacyjnymi
do oczyszczalni. Przedsięwzięcia te, jakkolwiek same w sobie są bezsprzecznie proekologiczne, to lokalnie
mogą powodować oddziaływania środowiskowe. Na etapie budowy będą to m.in.:
 naruszenia powierzchni ziemi,
 zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym: zwiększona emisja spalin i hałasu z ruchu
samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie bezpieczeństwa na drodze),
ATMOTERM S.A., 2010
42
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego

wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie nieużytecznych w danym miejscu mas
ziemnych,
 emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych
Istotą sprawy jest więc szukanie najlepszych rozwiązań na etapie indywidualnych przedsięwzięć, które
zabezpieczą interes środowiska, a jednocześnie pozwolą osiągnąć cel realizacji danego przedsięwzięcia.
Na etapie eksploatacji przedsięwzięć możliwe negatywne oddziaływania to m.in.:
 lokalne niewielkie uciążliwości odorowe i hałasowe (dotyczy przepompowni ścieków),
 wytwarzanie odpadów w postaci pozostałości z procesu oczyszczania ścieków (szlamy
z separatorów, odpady z czyszczenia studzienek kanalizacyjnych, pozostałości z piaskowników,
osady ściekowe, skratki).
3. GOSPODARKA ODPADAMI (GO) - Analiza działań zaplanowanych w ramach gospodarki odpadami
wykazała, iż ich realizacja spowoduje oddziaływania przeważnie pozytywne. Działania te mimo,
iż przyczyniają się do poprawy stanu środowiska to ich realizacja może wpływać niekorzystnie na ludzi,
powietrze i klimat (zwiększonym natężeniem hałasu emitowanego w trakcie rozdrabniania i sortowania
gruzu, zwiększonym natężeniem ruchu drogowego do nowo powstałych instalacji, wzrostem emisji
pyłów i gazów do atmosfery). Pozytywne aspekty realizacji zaproponowanych przedsięwzięć to:
zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowiska lub „dzikie wysypiska”, większą ilością odpadów
trafiających do recyklingu oraz mniejszym zanieczyszczeniem środowiska. Podsumowując:
funkcjonowanie zaproponowanego systemu gospodarki odpadami jako całości będzie miało
zdecydowanie pozytywny skutek dla środowiska i jego komponentów.
4. OCHRONA PRZYRODY (OP) - Działania związane z obszarami przyrodniczo cennymi, zielenią miejską
oraz lasami skutkować powinny poprawą funkcjonowania ekosystemów. Inwentaryzacja i waloryzacja
przyrodnicza gmin powiatu, utworzenie proponowanych obszarowych form ochrony przyrody
oraz pomników przyrody i prace pielęgnacyjno-konserwatorskie skutkować będą ochroną obszarów
i roślin szczególnie cennych., będzie mieć bezpośredni pozytywny wpływ na rośliny i pośredni na
różnorodność biologiczną, zwierzęta, krajobraz powiatu oraz obszar Natura 2000. Zieleń miejska, obszary
chronione, lasy stanowią bufor niekorzystnych oddziaływań człowieka na inne komponenty środowiska:
 poprawiają mikroklimat i jakość powietrza,
 retencjonują i oczyszczają wody opadowe,
 stanowią środowisko życia roślin i zwierząt,
 roślinność ogranicza erozję gleby i rozkłada jej zanieczyszczenia,
 stanowią cenne urozmaicenie silnie przekształconego krajobrazu miejskiego,
 parki i zieleń miejska mogą osłaniać zabytki przed niekorzystnym oddziaływaniem środowiska
miejskiego na zabytki, często same stanowią dziedzictwo kulturowe, lub są integralną częścią
zabytkowych założeń urbanistycznych,
 parki, lasy i tereny zieleni stanowią ważne miejsce wypoczynku mieszkańców, zmniejszają
uciążliwości związane z życiem w mieście, m.in. hałas, zanieczyszczenie powietrza, zwiększenie
temperatury.
5. TERENY POPRZEMYSŁOWE (TP) – Działania związane z rozbudową i modernizacją bazy danych
terenów zdegradowanych będą mieć pozytywny pośredni skutek na różnorodność biologiczną, ludzi,
rośliny i zwierzęta oraz powierzchnię ziemi i krajobraz. Podobny skutek będzie miała realizacja
rewitalizacji i rekultywacji zidentyfikowanych terenów poprzemysłowych. Ewentualne niedogodności
w formie zwiększonej emisji hałasu bądź emisji zanieczyszczeń związanych z prowadzeniem robót
budowlanych mogą występować w trakcie realizacji inwestycji.
ATMOTERM S.A., 2010
43
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
6. HAŁAS (H) - analizując zadania dotyczące tego aspektu środowiska należy zwrócić szczególną uwagę
na negatywne oddziaływanie budowy i remontu dróg w powiecie oraz ograniczenie uciążliwości
akustycznej poprzez budowę ekranów akustycznych czy pasów zieleni. Mimo, iż działania te są bez
wątpienia proekologiczne, to podczas ich realizacji mogą wystąpić lokalne negatywne oddziaływania:
 naruszenia powierzchni ziemi,
 zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym: zwiększona emisja spalin i hałasu
z ruchu samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie bezpieczeństwa na drodze),
 wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie nieużytecznych w danym miejscu mas
ziemnych,
 emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych.
Bardzo ważnym działaniem, które wpłynie na minimalizację prawdopodobnego negatywnego
oddziaływania na środowisko jest wybór odpowiednich projektów. Nieodpowiednio zaprojektowane
ekrany akustyczne, wykonane z przezroczystych materiałów, mogą być też przyczyną kolizji
przelatujących ptaków, ich okaleczenia i śmierci. Należy uwzględniać i minimalizować możliwość takich
zdarzeń w pracach projektowych. Natomiast działania o charakterze monitoringowym nie pociągają
za sobą znaczących negatywnych oddziaływań.
Podsumowując zadania mające na celu ochronę przed hałasem wpłyną pozytywnie na ludzi.
7. EKTROMAGNETYCZNE PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJĄCE (PR) - Ochrona przed promieniowaniem
elektromagnetycznym ma obecnie charakter głównie monitoringowy. Planowane jest też wzmożenie
nadzoru nad respektowaniem przepisów ochrony środowiska w procesie inwestycyjnym. Działania
te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców powiatu, ale optymalne rozlokowanie źródeł
promieniowania elektromagnetycznego powinno mieć również pozytywny wpływ na ludzi, krajobraz
i ochronę zabytkowych budynków i założeń architektonicznych. Nie przewiduje się możliwości
znaczących oddziaływań na inne komponenty środowiska.
8. PRZECIWDZIAŁANIE POWSTAWANIU AWARII PRZEMYSŁOWYCH (PPAP) - Działania z zakresu
przeciwdziałania awariom przemysłowym z nie przewidują inwestycji, które mogą pociągać za sobą
znaczne niekorzystne oddziaływania na środowisko. Realizacja planu zmniejszy ryzyko pogorszenia
jakości środowiska w każdym z analizowanych aspektów i zminimalizować szkody w przypadku sytuacji
nadzwyczajnych. Jedynie wyprowadzenie transportu odpadów i materiałów niebezpiecznych z centrów
miast i terenów o największym zaludnieniu oraz wyznaczenie i budowa miejsc postojowych dla pojazdów
przewożących materiały niebezpieczne mogą ingerować negatywnie na środowisko na zasadzie – zmiany
terenu który zostaje narażony na wystąpienie tego ryzyka. Jednakże realizacja tych działań ma wymiar
pozytywny szczególnie w aspekcie dbałości o życie i zdrowie ludzi.
9. ZASOBY NATURALNE (ZN) – działania zaplanowane z zakresu ochrony zasobów naturalnych nie
niosą za sobą negatywnych skutków środowiskowych, mają na celu zrównoważony rozwój powiatu oraz
ochronę kopalin przed nielegalną i nieracjonalną eksploatacją. Z tego względu pozytywnie oddziaływają
na ochronę zasobów i powierzchnię ziemi. Ponadto działania z zakresu poprawy bezpieczeństwa
na terenach kopalni oraz ochrony środowiska naturalnego przed negatywnym oddziaływaniem kopalni
pozytywnie wpływają na zarówno ludzi, zwierzęta i rośliny, jak również na wodę, powietrze,
powierzchnię, krajobraz i obszary Natura 2000 w sposób pośredni.
10. GLEBY UŻYTKOWANE ROLNICZO (GL) - W przypadku zadań dotyczących ochrony gleb i powierzchni
ziemi, właściwie prowadzone działania minimalizujące negatywne oddziaływania na powierzchnię ziemi
ATMOTERM S.A., 2010
44
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
i gleby ograniczą niekorzystny wpływ złych praktyk rolniczych na pozostałe komponenty środowiska,
szczególnie wody podziemne i przyrodę. Prawidłowe użytkowanie zasobów ziemi powinno dodatkowo
pozytywnie wpłynąć na środowisko. Nie przewiduje się znaczącego wpływu działań chroniących
powierzchnię ziemi na jakość powietrza, krajobraz czy zdrowie ludzi. Jedynie w przypadku pozarolniczego
zagospodarowania gruntów niskich klas bonitacyjnych z przeznaczeniem na cele inwestycyjne możliwy
jest negatywny wpływ na środowisko na etapie realizacji inwestycji (np. emisja hałasu i pyłów z placu
budowy czy usunięcie występującej roślinności w celu zajęcia terenów pod inwestycje).
Odnośnie wskazanych w powyższej matrycy (tabeli) oddziaływań zadań należy zaznaczyć, że projekt
Programu Ochrony Środowiska dla powiatu bieruńsko-lędzińskiego nie przedstawia żadnych
szczegółowych informacji na ich temat. Wynika z tego pewien obszar ryzyka i niepewności w zakresie
prognozowania ich oddziaływań. Należy jednak mieć na uwadze tę niepewność, a planując i realizując
przedsięwzięcia należy zachować priorytet ochrony środowiska.
Nie przewiduje się żadnego bezpośredniego lub pośredniego znaczącego negatywnego wpływu na cel
i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000 (w tym – na integralność i spójność sieci Natura 2000).
Wpływ ten może wystąpić jedynie w przypadku wyznaczenia lokalizacji inwestycji drogowych w zbytniej
bliskości chronionego obszaru. Ocenione to powinno być na etapie oceny oddziaływania na środowisko
konkretnej propozycji lokalizacji inwestycji drogowych.
Realizacja zadań przewidzianych w Programie będzie mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie świata
roślinnego poprzez zabiegi pielęgnacyjne, porządkujące, zmierzające do urządzenia czy też adaptacji
terenów zielonych (ew. dodatkowe nasadzenia). Obszary chronione oraz lasy stanowią bufor
niekorzystnych oddziaływań człowieka na inne komponenty środowiska m.in.: poprawiają mikroklimat
i jakość powietrza, retencjonują i oczyszczają wody opadowe, stanowią środowisko życia roślin i zwierząt,
roślinność ogranicza erozję gleby i rozkłada jej zanieczyszczenia, lasy i parki mogą osłaniać zabytki przed
niekorzystnym oddziaływaniem środowiska, parki, lasy i tereny zieleni stanowią ważne miejsce
wypoczynku mieszkańców, zmniejszają uciążliwości takie jak hałas, zanieczyszczenie powietrza,
zwiększenie temperatury.
Bardzo ważnym działaniem, które wpłynie na minimalizację prawdopodobnego negatywnego
oddziaływania na środowisko jest wybór odpowiednich projektów. W istocie wszystkie zadania mają
na celu ochronę środowiska i poprawę jakości życia mieszkańców powiatu.
VIII. ŚRODKI ZAPOBIEGAJĄCE ORAZ
ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO
OGRANICZAJĄCE
PRAWDOPODOBNE
NEGATYWNE
Patrząc przez pryzmat celu w jakim jest opracowywany i realizowany Program Ochrony Środowiska dla
powiatu bieruńsko-lędzińskiego, należy uznać, że środkami zapobiegającymi prawdopodobnemu
negatywnemu oddziaływaniu na środowisko są między innymi rozwiązania zaproponowane w projekcie
tego dokumentu.
Powyżej wskazane zostały działania, które mogą wywołać skutki negatywne dla środowiska. Możliwe,
że ich realizacja wymagać będzie wykonania szczegółowego raportu o oddziaływaniu na środowisko oraz
przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej. Należy również pamiętać o tym, że przedmiotowy POŚ jest
sformułowany ogólnikowo. W praktyce oznacza to, że potencjalnie możliwe jest powstanie innych niż
wskazane przedsięwzięć mogących znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko związanych
z ochroną środowiska, lecz nie wynikającymi z omawianego opracowania. Zarówno w przypadku działań
ATMOTERM S.A., 2010
45
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
wskazanych w niniejszej prognozie jak i tych, które mogą zaistnieć w trakcie realizacji Programu Ochrony
Środowiska, należałoby podjąć przede wszystkim następujące środki zapobiegające oraz ograniczające
prawdopodobnie negatywne oddziaływanie na środowisko:
 zapewnienie wysokiego poziomu przebiegu procedur oceny oddziaływania na środowisko dla
poszczególnych przedsięwzięć stanowiących praktyczny wymiar realizacji POŚ; w proces ten
powinni być angażowani nie tylko projektanci i przedstawiciele administracji samorządowej,
ale i służby ochrony przyrody, środowisko naukowe i organizacje społeczne;
 ścisły nadzór merytoryczny nad prawidłową realizacją POŚ oraz miarodajny monitoring stanu
środowiska, analiza wyników monitoringu oraz podejmowanie działań adekwatnych
do otrzymanych wyników;
 zapewnienie zgodności wydawanych decyzji administracyjnych z POŚ oraz zasadami ochrony
środowiska – m.in. poprzez włączanie się do postępowań administracyjnych różnych
kompetentnych podmiotów na prawach strony (m.in. służb administracji);
 ścisła egzekucja zapisów określonych w decyzjach administracyjnych, regulaminach utrzymania
czystości i porządku w gminach oraz w przepisach prawnych;
 konsolidacja informacji o stanie i ochronie środowiska (obecnie są one w posiadaniu różnych
podmiotów – Urząd Wojewódzki, WIOŚ, Urząd Marszałkowski, Urząd Miasta, Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny i inne);
 cykl działań edukacyjnych dla społeczeństwa;
 wzmocnienie (finansowe, merytoryczne, sprzętowe, kadrowe) funkcji kontrolnej służb ochrony
środowiska.
Inwestycje, które na obecnym etapie można uznać za wymagające lub mogące wymagać raportu
o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (według Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia
do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257 z 2004 r. poz. 2573, z późn. zm.)
zestawiono w poniższej tabeli. Należy zaznaczyć, że jest to jedynie wstępna, bardzo ogólna kwalifikacja
przedsięwzięć do procedury oceny oddziaływania na środowisko, natomiast szczegółowe kwalifikowanie
należy prowadzić na etapie projektowania i realizacji przedsięwzięć.
Potencjalny negatywny wpływ na etapie realizacji
inwestycji
Nazwa Inwestycji
Termomodernizacja
budynków
Remonty i modernizacje
dróg, budowa obwodnic
-
-
wytwarzanie odpadów budowlanych
emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych,
naruszenie siedlisk chronionych gatunków,
uwolnienie włókien azbestu
naruszenia powierzchni ziemi,
zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym:
zwiększona emisja spalin i hałasu z ruchu
samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie
bezpieczeństwa na drodze),
wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie
nieużytecznych w danym miejscu mas ziemnych,
emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych,
naruszenie siedlisk gatunków
ATMOTERM S.A., 2010
Potencjalny
negatywny wpływ na
etapie użytkowania
brak
brak
46
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Potencjalny negatywny wpływ na etapie realizacji
inwestycji
Nazwa Inwestycji
Budowa kanalizacji
deszczowej wraz z
urządzeniami
podczyszczającymi
-
Rozbudowa sieci
wodociągowej i
kanalizacyjnej
-
naruszenia powierzchni ziemi,
zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym:
zwiększona emisja spalin i hałasu z ruchu
samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie
bezpieczeństwa na drodze),
wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie
nieużytecznych w danym miejscu mas ziemnych,
emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych,
naruszenie siedlisk gatunków
naruszenia powierzchni ziemi,
zakłócenia ruchu drogowego (oraz związane z tym:
zwiększona emisja spalin i hałasu z ruchu
samochodowego, pylenie z dróg, zmniejszenie
bezpieczeństwa na drodze),
wytwarzanie odpadów budowlanych oraz powstawanie
nieużytecznych w danym miejscu mas ziemnych,
emisja spalin i hałasu z maszyn budowlanych,
naruszenie siedlisk gatunków
Potencjalny
negatywny wpływ na
etapie użytkowania
brak
brak
Potencjalne negatywne oddziaływanie ww. inwestycji na środowisko można ograniczyć do racjonalnego
poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór lokalizacji oraz odpowiedni dobór rozwiązań technicznych,
technologicznych i organizacyjnych, ponieważ skala (a zwłaszcza percepcja) wywoływanych przez nie
oddziaływań środowiskowych zależeć będzie w znacznym stopniu od lokalnych uwarunkowań
i zastosowanych rozwiązań ograniczających negatywny wpływ na środowisko. Ponadto prawidłowy
projekt, uwzględniający potrzeby ochrony środowiska zarówno na etapie budowy jak i w fazie
eksploatacji inwestycji, także pozwoli istotnie ograniczyć te oddziaływania.
Do ogólnych działań ograniczających potencjalnie negatywne oddziaływanie należą:
 w czasie realizacji inwestycji prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy,
w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków
siedliskowych;
 stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych;
 dostosowanie terminów prac do terminów rozrodu, wegetacji, okresów lęgowych, itp.;
 maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu.
IX.
PROPOZYCJA ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH
W większości proponowane do realizacji przedsięwzięcia w ramach POŚ mają zdecydowanie pozytywny
wpływ na środowisko, a te mogące oddziaływać negatywnie opisano powyżej. Rozwiązania alternatywne
dla przedsięwzięć poprawiających walory środowiskowe nie mają uzasadnienia zarówno z formalnego jak
i ekologicznego punktu widzenia. Ponadto prognoza ta ma charakter strategiczny i w związku z tym brak
jest możliwości precyzyjnego określenia rozwiązań alternatywnych dla poszczególnych działań.
Skutki środowiskowe podejmowanych działań silnie zależą od lokalnej chłonności środowiska
lub od występowania w rejonie realizacji przedsięwzięcia tzw. obszarów wrażliwych, dlatego przy
realizacji nowych inwestycji należy rozważać warianty alternatywne tak, aby wybrać ten, który
w najmniejszym stopniu będzie negatywnie oddziaływać na środowisko. Jako warianty alternatywne
ATMOTERM S.A., 2010
47
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
przedsięwzięcia można rozważać: warianty lokalizacji, warianty konstrukcyjne i technologiczne, warianty
organizacyjne.
Przeprowadzona analiza oraz wynikająca z niej ocena zapisów POŚ pozwala na stwierdzenie,
że POŚ nie spowoduje środowiskowych oddziaływań o znaczeniu transgranicznym. Poprzez powiązanie
z innymi dokumentami wyznaczającymi ramy dla realizacji późniejszych przedsięwzięć i z problemami
dotyczącymi ochrony środowiska należy uznać, iż realizacja zapisów przedmiotowego dokumentu nie
spowoduje zwiększenia negatywnego wpływu na środowisko.
X.
METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY
Prognozę oddziaływania na środowisko wykonano w oparciu o przepisy dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny skutków niektórych planów
i programów, dyrektywy 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r.
w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska oraz przepisy ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Materiałem wyjściowym był projekt Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018.
W niniejszej prognozie dokonano analizy oddziaływań na środowisko poszczególnych celów
i kierunków działań przewidzianych do realizacji w ramach ww. projektu. Wykorzystano dane
literaturowe oraz ustalenia własne, które zestawiono z analizą lokalnych uwarunkowań środowiskowych
powiatu.
Do zobrazowania i przedstawienia możliwych oddziaływań posłużono się jakościową analizą macierzową,
w której zawarto:
 zadania realizowane w ramach POŚ,
 przewidywane oddziaływania wynikające z realizacji tych celów (bezpośrednie, pośrednie,
pozytywne, negatywne, pozytywno – negatywne oraz obojętne),
 poszczególne elementy środowiska, na które może mieć wpływ realizacja zadań (różnorodność
biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, woda, powietrze i klimat, powierzchnia ziemi, krajobraz,
zasoby naturalne, zabytki i dobra materialne, Natura 2000).
Na potrzeby tworzenia ww. matrycy zdefiniowano pojęcie bezpośredniego i pośredniego oddziaływania
na środowisko oraz charakter prawdopodobnych oddziaływań. W matrycy oddziaływań POŚ
zastosowano następujące oznaczenia:
Rodzaje oddziaływań – definicje:
1. Bezpośrednie (B) - bez interwału czasowego, bez przekształcenia substancji, bez procesów
pośrednich np. wycinka drzew – na krajobraz, budowa drogi – zniszczenie powierzchni gruntów
2. Pośrednie (P) - z interwałem czasowym, z przekształceniem substancji, z procesami pośrednimi np.
wycinka drzew – na zwierzęta, budowa drogi – wodę, rośliny
ATMOTERM S.A., 2010
48
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Charakter prawdopodobnych oddziaływań - oznaczenia:
Prawdopodobne umiarkowane negatywne oddziaływanie
0
Prawdopodobny brak oddziaływania
Prawdopodobne pozytywne oddziaływanie
Prawdopodobne oddziaływanie o charakterze zarówno pozytywnym jak i negatywnym
XI.
PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ POŚ
Wdrażanie w życie rozwiązań przewidzianych w omawianym POŚ wymaga stałego monitorowania oraz
szybkiej reakcji w przypadku pojawiania się rozbieżności pomiędzy projektowanymi rezultatami a stanem
rzeczywistym. Podstawą właściwej oceny wdrażania założeń Programu Ochrony Środowiska, a także
określenia problemów w osiąganiu założonych celów jest prawidłowy system sprawozdawczości, oparty
na zestawie określonych wskaźników. Powinien on zapewnić stałą kontrolę jakości zarządzania
środowiskiem planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz pozwolić regulować działalność
podmiotów, a jednocześnie ułatwiać funkcjonowanie systemu wydawania decyzji, udzielania zezwoleń
i egzekucji.
Ponadto, POŚ określa zasady oceny i monitorowania efektów jego realizacji. W dokumencie tym
zaproponowano wskaźniki ilościowe i jakościowe, które powinny pozwolić określić stopień realizacji
poszczególnych działań. Ocena realizacji POŚ na podstawie wyznaczonych wskaźników dokonywana
będzie co dwa lata. Zamieszczone w dokumencie propozycje wskaźników monitorowania jego realizacji
są właściwe i pozwalają w pełni ocenić zmiany, jakie nastąpią w środowisku w wyniku ich realizacji.
XII.
INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
W wyniku realizacji omawianego Programu Ochrony Środowiska nie będą występować transgraniczne
oddziaływania na środowisko. Wobec tego, dokument ten nie musi być poddany procedurze
transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko.
XIII.
WYKORZYSTANE MATERIAŁY
1. Bar M., Jendrośka J., Oceny oddziaływania na środowisko planów i programów. Praktyczny poradnik
prawny, Wrocław 2008
2. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego do roku 2013
z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018
3. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”
4. Strategia Rozwoju Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego na lata 2006-2013
5. Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
XIV.
PEP
POŚ
POP
WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW
Polityka ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Program Ochrony Środowiska
Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały
ponadnormatywne poziomy stężeń substancji w powietrzu
ATMOTERM S.A., 2010
49
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
POH
UE
WIOŚ
GUS
XV.
Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do roku 2013
dla terenów poza aglomeracjami, położonych wzdłuż dróg krajowych, ekspresowych,
autostrad i linii kolejowych
Unia Europejska
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
Główny Urząd Statystyczny
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Podstawą prawną sporządzenia niniejszej Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Program
Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy
do roku 2018 jest art. 40 ust. 1 i 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr
25/2008 r., poz. 150 ze zm.) Zawartość niniejszej Prognozy wynika z art. 41 ust. 2 ww. ustawy. Celem
prognozy jest identyfikacja potencjalnych oddziaływań skutków wykonania Programu Ochrony
Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku
2018 na środowisko i stwierdzenie czy realizacja proponowanych zadań sprzyjać będzie ochronie
środowiska i zrównoważonemu rozwojowi.
Analiza celów ustanowionych w POŚ wykazała, że są zgodne i realizują cel strategiczny wyznaczony
w Strategii Rozwoju Województwa „ŚLĄSKIE 2020” oraz Strategii Rozwoju Powiatu BieruńskoLędzińskiego na lata 2006-2013, a także innych dokumentów strategicznych powiatu, województwa
i kraju. Ponadto wszystkie cele i kierunki działań wyznaczone w projekcie Programu realizują cele
środowiskowe ujęte w międzynarodowych i krajowych dokumentach, programach i planach.
Ocena stanu środowiska na terenie powiatu pozwoliła wskazać następujące problemy ochrony
środowiska:
Problemy o priorytecie I
Priorytet: Powietrze atmosferyczne (P):
 przekroczenia w powietrzu dopuszczalnych poziomów benzo(α)pirenu,
Priorytet: Zasoby wodne (W):
 mała ilość wód powierzchniowych charakteryzujących się dobrym stanem chemicznym,
 niewystarczający stopień skanalizowania,
 niewystarczające zabezpieczenie przeciwpowodziowe.
Priorytet: Hałas (H):
 duża liczba mieszkańców narażona na ponadnormatywny poziom hałasu.
Problemy o priorytecie II
Priorytet: Zasoby wodne (W):
 niewystarczająca retencja wód opadowych i roztopowych.
Priorytet: Ochrona Przyrody (OP):
 proponowany przebieg drogi ekspresowej „S1” zagrażający bezpieczeństwu obszarów Natura
2000 oraz użytków ekologicznych „Stawy Jedlina”
ATMOTERM S.A., 2010
50
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
Priorytet: Tereny poprzemysłowe (TP):
 duża powierzchnia terenów zdegradowanych i poprzemysłowych.
Problemy o priorytecie III
Priorytet: Powietrze atmosferyczne (P):
 mały udział odnawialnych źródeł energii.
Priorytet: Ochrona przyrody (OP):
 słabe zalesienie Powiatu.
Priorytet: Gleby użytkowane rolniczo (GL):
 nadmierne zakwaszenie gleb.
Wskazane problemy środowiskowe na terenie powiatu znajdują rozwiązanie w ramach
zaproponowanych w projekcie POŚ zadań. W Prognozie przeanalizowano możliwy wpływ tych zadań
na poszczególne elementy środowiska, dziedzictwo kulturowe, w tym zabytki, populacje oraz zdrowie
ludzi.
Negatywne krótkoterminowe oddziaływania na zasoby środowiska mogą być związane z fazą realizacji
inwestycji. Jako ewentualne długoterminowe oddziaływania zidentyfikowano m.in.: nieodwracalne
przekształcenia terenów (np.: inwestycje drogowe, oczyszczalnie ścieków), nieodwracalne zmiany
w krajobrazie (np. inwestycje drogowe, zbiorniki retencyjne), pogorszenie jakości powietrza
(w przypadku budowy nowych dróg), podwyższenie poziomu hałasu (np.: inwestycje drogowe,
oczyszczalnie ścieków), zmiany reżimu wodnego i stosunków wodnych (zbiornik retencyjne, obiekty
ochrony przeciwpowodziowej), przerwanie szlaków migracji (np.: inwestycje drogowe, obiekty
hydrotechniczne, elektrownie wodne).
Nie przewiduje się żadnego bezpośredniego lub pośredniego znaczącego negatywnego wpływu na cel
i przedmiot ochrony obszarów Natura 2000 (w tym – na integralność i spójność sieci Natura 2000).
Wpływ ten może wystąpić jedynie w przypadku wyznaczenia lokalizacji inwestycji drogowych w zbytniej
bliskości chronionego obszaru. Ocenione to powinno być na etapie oceny oddziaływania na środowisko
konkretnej propozycji lokalizacji inwestycji drogowych.
Realizacja POŚ nie pociągnie za sobą transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach POŚ ma zdecydowanie pozytywny
wpływ na środowisko. A zatem, zgodnie z metodologią ocen oddziaływania na środowisko proponowanie
szczegółowych rozwiązań alternatywnych nie ma pełnego uzasadnienia. Ponadto, dokument ten
ma charakter strategiczny i w związku z tym brak jest możliwości precyzyjnego określenia rozwiązań
alternatywnych dla wskazanych działań.
ATMOTERM S.A., 2010
51