C1KI-ZK2 - Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach

DZIENNIK URZĘDOWY
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Katowice, dnia 31 marca 2003 r.
Nr 23
TREŚĆ:
Poz.:
UCHWAŁY RAD GMIN
680 — Uchwała Nr IV/29/2003 Rady Gminy w Porąbce z dnia 19 lutego 2003 w sprawie przyjęcia programu
Ochrony Środowiska Gminy Porąbka .......................................
2
681 — Uchwała Nr V/35/2003 Rady Gminy Rudnik z dnia 18 lutego 2003 w sprawie zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik ................................ 82
682 — Uchwała Nr V/36/2003 Rady Gminy Rudnik z dnia 18 lutego 2003 w sprawie zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik ................................ 89
683 — Uchwała Nr IV/54/2003 Rady Gminy w Zbrosławicach z dnia 11 lutego 2003 w sprawie uchwalenia
Planu Ochrony Środowiska Gminy Zbroslawice ................................. 94
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
—2—
Poz. 680
680
UCHWAŁA NrlY/29/2003 RADY GMINY W PORĄBCE z
dnia 19 lutego 2003 r
w sprawie przyjęcia Programu Ochrony Środowiska Gminy Porąbka.
Na podstawie art.7 ust.1, art.40 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst
jedn. - DZ.U. Nr 142 z 2001 r. poz. 1591 z późn. zm.), art.18 ust.1 i 2, art. 84 ust.1 ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.) oraz art.4 ust.1, art.
13 pkt.2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych
(Dz. U. Nr 62, poz.718 z późn. zm.)
Rada Gminy w Porąbce
uchwala:
§1
Uchwalić Program Ochrony Środowiska Gminy Porąbka, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.
§2
Zobowiązać Wójta Gminy Porąbka do przedstawiania Radzie Gminy co 2 lata raportów z wykonania
Programu, o którym mowa w § 1.
§3
Wykonanie uchwały .powierza się Wójtowi Gminy.
§4
1. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym
Województwa Śląskiego.
2. Uchwała podlega ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyjęty na terenie gminy Porąbka.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
—3—
Poz. 680
Załącznik do Uchwały Nr IY/29/2003 Rady
Gminy w Porąbce z dnia 19 lutego 2003 roku
PROGRAM OCHRONY
ŚRODOWISKA GMINY
PORĄBKA
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
—4—
Poz. 680
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP.............................................................................................................................. 3
1.1 Wprowadzenie................................................................................................................ 3
1.2 Uwarunkowania programu............................................................................................ 3
1.2.1 Wprowadzenie..........................................................................................................3
1.2.2 Ustawodawstwo i integracja z Unią Europejską........................................................ 3
1.2.3 Możliwości finansowe................................................................................................ 5
1.3 Główne cele i kierunki rozwojowe gminy..................................................................... 5
1.4 Zakres i elementy składowe „Programu"..................................................................... 6
2. OCENA POLITYKI OCHRONY ŚRODOWISKA W GMINIE.............................................. 7
3. OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA........................................................... 10
3.1 Wprowadzenie.............................................................................................................. 10
3.2 Stan sanitarny powietrza atmosferycznego............................................................... 13
3.2.1 Stan powietrza atmosferycznego ............................................................................ 13
3.2.2 Podsumowanie i wnioski......................................................................................... 13
3.3 Hałas.............................................................................................................................13
3.3.1 Hałas komunikacyjny .............................................................................................. 13
3.3.2 Hałas przemysłowy................................................................................................. 14
3.3.3 Podsumowanie ....................................................................................................... 14
3.4 Zasoby wodne..............................................................................................................14
3.4.1 Wprowadzenie........................................................................................................ 14
3.4.2 Wody powierzchniowe............................................................................................. 15
3.4.3 Wody podziemne .................................................................................................... 18
3.4.4 Gospodarka wodno-ściekowa ................................................................................. 18
3.4.5 Podsumowanie .......................................................................................................20
3.5 Gospodarka odpadami................................................................................................ 21
3.6 Gleby............................................................................................................................. 23
3.6.1 Typy gleb................................................................................................................ 23
3.6.2 Klasy gleb............................................................................................................... 23
3.6.3 Podsumowanie .......................................................................................................23
3.7 Surowce mineralne...................................................................................................... 24
3.7.1 Rodzaje, wydobycie ................................................................................................24
3.8 Przyroda....................................................................................................................... 24
3.8.1 Tereny przyrodnicze objęte ochroną prawną...........................................................24
3.8.2 Lasy........................................................................................................................ 25
3.8.3 Podsumowanie ....................................................................................................... 26
3.9 Nadzwyczajne zagrożenia środowiska.......................................................................27
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
—5—
3.9.1 Tereny zalewowe ....................................................................................................27
3.10 Walory kulturowe gminy Porąbka............................................................................. 27
3.10.1 Zabytki gminy........................................................................................................ 27
3.10.2 Zagrożenia i możliwości ochrony zabytków........................................................... 29
3.11 Lista obecnych problemów środowiskowych w gminie......................................... 30
4. SZCZEGÓŁOWY PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA............................................. 31
4.1 Cele Programu ochrony środowiska.......................................................................... 31
5. ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA OCHRONĄ ŚRODOWISKA ...................................... 46
5.1 Wprowadzenie.............................................................................................................. 46
5.2 Strategia stosowania instrumentów polityki ekologicznej........................................ 46
5.3 Instrumenty prawne................................................................................................... 47
5.3.1 Kompetencje Rady Gminy:...................................................................................... 48
5.3.2 Kompetencje Zarządu Gminy/Wójta Gminy............................................................. 48
5.3.3 Pozwolenia.............................................................................................................. 49
5.4 Instrumenty finansowe............................................................................................... 50
5.4.1 Opłaty i kary............................................................................................................ 50
5.4.2 Pożyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska.................................................. 51
5.5 Instrumenty społeczne.............................................................................................. 65
5.5.1 Współpraca............................................................................................................. 65
5.5.2 Informacja i komunikowanie....................................................................................66
5.5.3 Edukacja ekologiczna .............................................................................................66
5.6 Organizacja zarządzania programem......................................................................... 67
5.7 Monitoring jakości środowiska i polityki ekologicznej .............................................68
5.7.1 Rola monitoringu..................................................................................................... 68
5.7.2. Państwowy Monitoring Ochrony Środowiska..........................................................69
5.7.3. Monitoring Polityki Ochrony Środowiska ................................................................ 70
6. FINANSOWANIE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA.......................................... 71
6.1 Zestawienie zadań przewidzianych do realizacji w ramach programu..................... 71
6.2 Koszty wdrażania „programu" w latach 2002-2005................................................... 75
6.3 Struktura finansowania „Programu".......................................................................... 75
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
—6—
Poz. 680
1. WSTĘP
1.1 Wprowadzenie
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo ochrony środowiska" (Dz.
U. Nr 62/2001, poz. 627) , a w szczególności Działem III Ustawy -„Polityka
ekologiczna oraz programy ochrony środowiska" do nowych zadań zarządów
gmin, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, należy sporządzanie
gminnych programów ochrony środowiska. Programy takie winny uwzględniać:
a) cele ekologiczne
b) priorytety ekologiczne
c) rodzaj i harmonogram działań proekologicznych
d) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawnoekonomiczne.
Program ochrony środowiska dla gmin przyjmuje się na 4 lata, z tym, że
przewidziane w nim działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata.
Przedstawiony „Program ochrony środowiska dla gminy Porąbka" jest
długoterminowym planem strategicznym do roku 2009 oraz krótkoterminowym
planem wdrożeniowym na najbliższe cztery lata (2002-2005). Uwzględnia on
fakt, że Zarząd Gminy Porąbka jest odpowiedzialny m.in. za kreowanie polityki,
która z jednej strony ma prowadzić do rozwoju gospodarczego gminy, zaś z
drugiej zapewnić racjonalne korzystanie z zasobów środowiska, zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju.
1.2 Uwarunkowania programu
1.2.1 Wprowadzanie
Polityka ochrony środowiska każdego miasta/gminy zależy z< rów .o od
specyfiki danego obszaru (warunki naturalne, stan środowiska, rozwój
gospodarczy i społeczny, itp.), jak i od szeregu czynników zewnęt.znych, które
warunkują kierunki działań. Zatem, bardzo istotną rolę w procesie definiowania
programu pełniły zapisy zawarte zarówno w dokumentach polityki ekologicznej
państwa, Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego, jak i uwarunkowania
wynikające z integracji z Unią Europejską. Następnym istotnym czynnikiem były
możliwości finansowe gminy, bowiem władze gminy zainteresowane są
programem realnym do wdrożenia.
1.2.2 Ustawodawstwo i integracja z Unią Europejską
Podstawowym aktem prawnym warunkującym niniejszy Program jest ustawa
z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo ochrony środowiska" (Dz. U. Nr 62/2001,
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
—7—
poz. 627). Ustawa wytycza podstawowe zasady polityki ochrony środowiska,
pełniąc w tym zakresie rolę swego rodzaju ustawy ramowej dla całego
ustawodawstwa ochrony środowiska. Ponadto, ustawa ta zawiera albo
regulacje uzupełniające problematykę regulowaną innymi ustawami (np. w
dziedzinie ochrony wód), albo też sama, wraz z wydanymi na jej podstawie
aktami wykonawczymi, reguluje wyczerpująco niektóre kwestie (np. ochrona
powietrza, hałas, uwalnianie do środowiska genetycznie zmodyfikowanych
organizmów, zarządzanie funduszami ochrony środowiska).
Dążenie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej nakłada na nas obowiązek
dostosowania się do norm przez nią przyjętych, także w zakresie ochrony
środowiska. Ustawodawstwo Unii jest zorientowane albo na ochronę
określonych komponentów, albo na regulację pewnych procesów
technologicznych i produktów-w celu ochrony zdrowia człowieka i środowiska.
Ogólnie można powiedzieć, że akty prawne uchwalane po roku 1989 w
mniejszym lub większym stopniu uwzględniały prawo wspólnotowe. Nowa
Konstytucja RP, uchwalona 2 kwietnia 1997 f. stanowi, że Rzeczpospolita
Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego
rozwoju. Ponadto, obowiązujące prawo polskie uwzględnia zasadę
zapobiegania zanieczyszczeniom i odpowiedzialności zanieczyszczającego
za szkodę. Nowa ustawa o ochronie środowiska przewiduje także zasadę
przezorności oraz zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska. W
Polsce, podobnie jak i w krajach Unii Europejskiej, zasadniczym
instrumentem reglamentacji korzystania ze środowiska jest pozwolenie
ekologiczne. Jednak w ustawodawstwie polskim, system pozwoleń był
dotychczas odmienny, niż w UE. Nowa ustawa „Prawo ochrony środowiska"
wprowadza do polskiego systemu prawnego instytucję zintegrowanych
zezwoleń ekologicznych, wzorowaną na dyrektywie IPPC (96/61/WE).
Ważnym zagadnieniem jest dostosowanie polskiego monitoringu środowiska
do monitoringu wymaganego we wspólnotowych aktach prawnych.
W Unii Europejskiej istnieją dokumenty spełniające w działaniach na rzecz
ochrony środowiska rolę podobną do „Polityki Ekologicznej Państwa",
Wystarczy tu wskazać tzw. ogólne programy działania na rzecz środowiska, z
których w 2001 r. zakończono realizację Programu V, zatytułowanego "Towards
sustainability" (Ku rozwojowi zrównoważonemu), w tym samym roku
rozpoczynając realizację Programu VI, na lata 2001-2010 (oficjalny projekt
programu, przyjęty przez Komisję 26 stycznia 2001 r. - Proposal for a Decision
of the European Parliament and Jf the CounciI laying down the Community
Environment Action Programme 2001-2010; Official Journal No C 154 E/218 z
29 maja 2001 r.). Dokumenty te są także ściśle związane z wykonaniem ustaleń
o charakterze globalnym, przyjętych na konferencji w Rio de Janeiro w 1992 r. i
zawartych w tzw. Deklaracji z Rio oraz "Globalnym Programie Działań - Agenda
21". Agenda określa cele, zadania i środki ochrony środowiska, jakie powinny
być podjęte przez władze centralne i lokalne poszczególnych państw oraz
przyjmowane przez te władze programy
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
—8—
działania. To ostatnie stwierdzenie ma bardzo istotne znaczenie - Agenda
zakłada bowiem, że powinien powstać cały system takich programów,
wzajemnie ze sobą powiązanych, opartych na wspólnej filozofii i daje temu
systemowi początek na szczeblu ogólnoświatowym.
1.2.3 Możliwości finansowe
Realizacja "Programu..." wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów
związanych przede wszystkim z inwestycjami, ale także z działaniami
nieinwestycyjnymi (np. monitoring wdrażania programu). Oczywiście
efektywność wykonania programu zależy także od stworzenia racjonalnego
systemu zarządzania środowiskiem, który to system wymusi właściwą strategię
planowania budżetu. Niemniej jednak, możliwości finansowe (środki wewnętrzne
i zewnętrzne) były czynnikiem determinującym zarówno cele polityki ochrony
środowiska, jak i strategię wdrożeniową przełożoną na konkretne działania. Na
uwagę zasługuje dotychczasowe planowanie inwestycji proekologicznych,
oparte o rzetelną ocenę możliwości finansowych Gminy.
1.3 Główne cele i kierunki rozwojowe gminy
Celem głównym rozwoju gminy Porąbka jest:
Wysoka jakość życia mieszkańców przy zachowaniu i utrwaleniu dotychczasowych funkcji oraz
rangi gminy w sieci osadniczej województwa śląskiego przy równoczesnym wykorzystaniu
walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz dziedzictwa kulturowego gminy.
Cele strategiczne związane z osiąganiem celu głównego to:
- Wysoka jakość środowiska przyrodniczego i bezpieczeństwa mieszkańców
- Powszechna dostępność społeczna do dóbr i usług, gwarantująca
bezpieczeństwo ekonomiczne i społeczne mieszkańców
- Ład przestrzenny gminy
- Wysoka
jakość
obsługi
ruchu
turystyczno-rekreacyjnego
przy
wykorzystaniu walorów przyrodniczych i kulturowych gminy oraz przy
powiązaniu gminy z siecią dróg ponadlokalnych, w tym z zaprojektowaną
drogą krajową
Jako główny kierunek rozwoju gminy przyjmuje się:
Poprawę warunków życia mieszkańców i ich stabilizację, tj. dostosowanie gospodarczego i
przestrzennego do zapotrzebowania i ambicji społeczności gminy, a w drugiej kolejności - do
zaspokojenia potrzeb powiatu, regionu i kraju rozwoju
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
—9—
(szczególnie w zakresie wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego dla ruchu
turystycznego i rekreacji oraz zaopatrzenia regionu w wodę pitną.
1.4 Zakres i elementy składowe „Programu"
„Program ochrony środowiska dla gminy Porąbka" składa się z 6 rozdziałów . Rozdział l
omawia uwarunkowania „Programu", a to m.in. ustawodawstwo i integracja z Unią
Europejską oraz główne kierunki rozwojowe gminy.
Rozdział II omawia i ocenia politykę ochrony środowiska prowadzoną
dotychczas w gminie.
W rozdziale III przeanalizowano stan środowiska na podstawie badań prowadzonych
przez SANEPID oraz Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska - Delegatura w
Bielsku-Białej. Opisano tu również potencjalne zagrożenia jak i stan aktualny
infrastruktury ochrony środowiska
Rozdział IV zawiera szczegółowy program ochrony środowiska z uwzględnieniem
celów, priorytetów (zadania krótkoterminowe) oraz zadań przewidzianych do realizacji
do roku 2009.
W rozdziale V omówiono podstawowe instrumenty ochrony środowiska z podziałem na
instrumenty prawne, finansowe i społeczne.
Rozdział VI został poświęcony w całości finansowaniu „Programu ochrony środowiska
dla gminy Porąbka". Zawiera on harmonogram rzeczowo-finansowy wdrażania
programu na lata 2002-2005 oraz proponowany montaż finansowy przedsięwzięć.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 10 —
Poz. 680
2. Ocena polityki ochrony środowiska w
gminie.
Głównymi założeniami, jakimi kierują się władze gminy planując zadania w
zakresie ochrony środowiska są m.in.:
- sprawnie funkcjonujący system usuwania ścieków sanitarnych,
- zminimalizowanie obciążenia finansowego budżetu Gminy kosztami usuwania
ścieków,
- sprawnie funkcjonujący system gospodarki odpadami,
- dostarczenie mieszkańcom wody zdatnej do picia - poprawa jakości wody
- wykorzystanie inwestycji komunalnych do rozwiązywania bieżących problemów
gospodarczych Gminy,
- zabezpieczenie ekosystemu przed negatywnym wpływem
odprowadzanych do niego ścieków oraz odpadów,
- maksymalne wykorzystanie finansowych instrumentów ochrony środowiska
Założenia techniczne:
- docelowo wszyscy mieszkańcy Gminy oraz wszelkie instytucje i firmy powinny
być podłączone do systemu kanalizacji sanitarnej,
- system powinien spełniać wszelkie warunki sanitarne i inne, określone polskim
prawem tak, aby opłaty z tytułu korzystania ze środowiska były jak najmniejsze, a
kary nie powinny występować wcale,
- system powinien dać się łatwo dostosować do przepisów w trakcie wchodzenia
Polski do Unii Europejskiej lub spełniać je obecnie,
- koszty inwestycyjne i eksploatacyjne działań w dziedzinie ochrony środowiska
powinny być zoptymalizowane,
- sterowanie i nadzór nad pracą systemu powinny być dostosowane do
możliwości kadrowych gminy,
- zastosowane rozwiązania powinny zapewniać wysoką jakość i
niezawodność pracy,
- należy w maksymalnym zakresie wykorzystać potencjał, w który już
zainwestowano
- należy szczególnie uwzględnić zamierzenia inwestycyjne znajdujące się w fazie
realizacji lub planowania,
W związku z występowaniem na terenie gminy ujęć wody pitnej
wykorzystywanych przez Przedsiębiorstwo AQUA S.A. z Bielska-Białej,
dostarczającego wodę dla ludności w okolicach Bielska oraz. przez GPW
Katowice dostarczającego wodę dla aglomeracji Górnego Śląska, jak również
licznych potoków i rzek zawierających się w dorzeczu Soły będącej dopływem
Wisły, gmina główny nacisk położyła na uporządkowanie gospodarki ściekowej.
Rada Gminy w Porąbce począwszy od roku 1994 roku podjęła działania w
kierunku budowy systemu oczyszczania ścieków w Gminie. Ze względu na
sąsiedztwo dużej oczyszczalni w Gminie Kęty zdecydowano o budowie
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 11 —
Poz. 680
systemu przerzutu ścieków na tę właśnie oczyszczalnię oraz udział w
finansowaniu modernizacji i rozbudowy oczyszczalni ścieków w Kętach.
Rozpoczęcie wspólnych działań Gmin Porąbka i Kęty udokumentowane jest
Uchwałą rady miejskiej w Kętach z dnia 20 maja 1994r. Ta uchwałą
wyznaczyła kierunek rozwiązania gospodarki ściekami w obu gminach, którego
kontynuacją było zawarcie porozumienia wstępnego pomiędzy gminami w dniu
3 lutego 1995r. kolejnym dokumentem wyznaczającym ramy współpracy stron
jest protokół z rady technicznej z dnia 23.02.1996r., na której określono ilości
ścieków przyjmowanych na oczyszczalnię obecnie, w l etapie jej rozbudowy i w
II etapie jej rozbudowy (docelowo). Protokół wyjaśnia, że l etap rozbudowy
zakłada przyjęcie ścieków z lewobrzeżnej części gminy Porąbka.
W dniu 2.11.1999r. została zawarta umowa pomiędzy gminami, która określa
realizację inwestycji, podział kosztów finansowania działań inwestycyjnych,
zasady odbioru ścieków z Gminy Porąbka, zasady gospodarki mieniem. Od
roku 1999 w ramach uporządkowania gospodarki ściekowej wykonano
następujące zadania:
1. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Kętach - udział gminy
Porąbka w całkowitych nakładach inwestycyjnych wynosi 20%.
2. Budowa kolektora przerzutowego w Kętach Podlesiu - udział gminy
Porąbka w całkowitych nakładach inwestycyjnych wynosi 40%.
3. Budowa kanalizacji sanitarnej w lewobrzeżnej części gminy Porąbka -etap
l
4. Budowa kanalizacji sanitarnej w lewobrzeżnej części gminy Porąbka -etap
II
Obecnie trwają prace związane z realizacją tzw. III etapu, tj. Budowa kanalizacji
sanitarnej w na terenie gminy Porąbka obejmująca rejony: Kobiernice przysiółek
Międzymoście oraz Czaniec Dolny
Powyższe zadania finansowane .były (i są) przy udziale Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach,
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
oraz Fundacji EkoFundusz w Warszawie.
Obecnie stopień skanalizowania gminy wynosi około 18 %.
Gmina zamierza kontynuować budowę sieci kanalizacyjnej, docelowo
doprowadzając do skanalizowania całej Gminy Porąbka.
W ramach uporządkowania gospodarki odpadami:
Gmina Porąbka zawarła z leżącymi w sąsiedztwie gminami Kęty, Wilamowice
i Osiek porozumienie dotyczące wspólnej gospodarki odpadami.
Stosownie do tegoż porozumienia zrealizowano wspólne zadanie inwestycyjne,
a mianowicie budowę składowiska odpadów komunalnych wraz ze stacją
przygotowania surowców wtórnych na terenie gminy Kęty.
Określone zostały także i są obecnie wdrażane w gminie zasady selektywnej
zbiórki odpadów komunalnych u źródła ich powstawania, tzn. zarówno
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 12 —
Poz. 680
w gospodarstwach domowych, jak i w podmiotach gospodarczych działających
na terenie gminy.
Szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy ustalone
zostały uchwałą Rady Gminy nr XXXI/187/97 z dnia 28 sierpnia 1997r.
W poprzednich latach na inwestycje z zakresu ochrony środowiska wydatkowano:
ROK
BUDZET GMINY
(zł)
GFOSIGW
(zł)
ŁACZNIE
(zł)
1999
-
901.191
901.191
2000
1.848.418
1.715.164
3.563.582
2001
2.198.752
1.871.209
4.069.961
2002 (plan)
3.415.000
1.792.000
5.207.000
RAZEM
7.462.170
6.279.564
13.741.734
Ponadto Gmina Porąbka partycypowała w kosztach budowy kolektora przerzutowego
w Kętach oraz w kosztach rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków w Kętach
do której przesyłane będą ścieki z gminy Porąbka.
Poniesione na ten cel wydatki w latach 1995 - 2001 wyniosły 2.643.169 zł. Wg planu na
2002 rok - 697.800 zł spłata zaciągniętych pożyczek. Zaplanowane w budżecie wydatki
na inwestycje z zakresu ochrony środowiska na lata następne wynoszą około 1,5 min zł,
z czego ok. 480 tyś. rocznie pochłonie spłata pożyczek zaciągniętych na budowę
oczyszczalni przez Gminę Kęty.
Dochody budżetu gminy-wynoszą ok. 18 ,5 min zł, stąd możliwość zaciągania pożyczek
i kredytów wynosi 11,1 min. (do 60% dochodów). Pożyczki zaciągnięte do tej pory i
planowane na ten rok stanowią ok. 42% dochodów, stąd możliwość kredytowa wynosi
aktualnie ok. 18%, tj. 3.330 tyś. zł. Pożyczki są na bieżąco spłacane, stąd zdolność
kredytowa gminy rośnie.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 13 —
3. Ocena aktualnego stanu
środowiska
3.1 Wprowadzenie
Gmina Porąbka administracyjne należy do powiatu bielskiego w województwie
śląskim. Położona na północnych krańcach Beskidu Małego, między stokami Palenicy,
Żaru, Bukowskiego Gronia i Zasolnicy. Przez gminę przepływa rzeka Soła, która wraz
z licznymi dopływami, po spiętrzeniu na zaporze w Czańcu tworzy jezioro Czanieckie zbiornik wody o powierzchni 47 ha, zaopatrujący w wodę pitną miasta województwa
śląskiego. Tereny gminy wchodzą w skład Parku Krajobrazowego Beskidu Małego
utworzonego w 1998 roku. Wraz z otuliną powierzchnia tego parku wynosi 1 800 ha.
Gmina ma charakter turystyczno - rekreacyjno - rolniczy. Decyduje o tym górzysty
krajobraz, urokliwe zakątki leśne, czysta woda i powietrze, piękne widoki oraz sztuczne
zbiorniki wodne w Porąbce, Międzybrodziu i na górze Żar. Amatorzy pieszych
wędrówek mają do dyspozycji wiele szlaków turystycznych
prowadzących przez
szczyty Beskidu Małego; Palenicę (782 m n.p.m.), Żar (761 m n.p.m.), Bukowski Groń
(729 m n.p.m.), Micherdówkę (604 m n.p.m.), Zasolnicę (556 m n.p.m.).
W skład gminy wchodzą cztery sołectwa: Bujaków, Czaniec, Kobiernice i Porąbka.
Sołectwo
Bujaków
POWIERZCHNIA [ha]
651
LICZBA LUDNOŚCI
2104
Czaniec
1691
5334
Kobiernice
856 |
3325
|Porąbka
3261
3750
ŁĄCZNIE
6459
14513
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 14 —
Powierzchnia gminy wynosi 6459 ha, z czego blisko połowę zajmują lasy i grunty
leśne (47,1%). Powierzchnia wód zajmuje 19,3% ogólnej powierzchni gminy.
Pod względem budowy geologicznej gminę Porąbka i jej okolice można
zakwalifikować do wieku kredy. Dużo występuje tu łupków i piaskowców, oraz
częściowo margli. Występują tu także iły pokryte ubogimi glinami lessowymi.
Nieco żyźniejsza jest ziemia w dolinie Soły.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 15 —
Pod względem klimatycznym gmina Porąbka znajduje się pod wpływem
klimatu przejściowego i w związku z tym dużej zmienności warunków
atmosferycznych. Występują tu znaczne wahania temperatury, opadów
(dochodzących do 700 mm rocznie), a także wiatry halne. Zróżnicowany jest
też okres wegetacyjny.
Znaczną część terytorium gminy porastają lasy przeważnie iglaste, chociaż na
stokach Zasolnicy zachowały się resztki dawnej puszczy karpackiej - 125-Ietni
starodrzew buczyny, stanowiące rezerwat leśny Zasolnica o powierzchni
16,65. Około 100 ha gruntów położonych jest na zboczach gór, wśród enklaw
leśnych. Grunty te należałoby zalesić, ponieważ gleby górskie położone na
stromych zboczach ulegają wymywaniu pod wpływem gwałtownych opadów.
Zalesienie tych obszarów jest jednym ze sposobów ochrony środowiska.
Przez gminę przepływa rzeka Soła, .która bierze swój początek z beskidzkich
potoków. W roku 1936 na Sole w Porąbce została wzniesiona pierwsza zapora
wodna w Karpatach. Powyżej tej zapory powstało malownicze jezioro
Międzybrodzkie. Stąd rurociągami przesyłana jest woda do Bielska-Białej i
miast Górnego Śląska. W latach pięćdziesiątych zbudowano tu
hydroelektrownię o mocy 12,6 MW. Drugim elementem kaskady Soły jest
zapora wodna w Tresnej, która powstała w latach sześćdziesiątych i pełni
funkcję przeciwpowodziową. Zbudowana przy zaporze hydroelektrownia ma
moc 21 MW. Najpóźniej budowanym i najniżej położonym elementem kaskady
Soły jest zbiornik w Czańcu. Powstał on pod koniec lat sześćdziesiątych i jest
najmniejszym i najpłytszym sztucznym jeziorem w dolinie Soły. Ma za zadanie
wyrównywać stany wód w rzece podczas pracy elektrowni Porąbka oraz
dostarczać wodę pitną dla Śląska. Istnieje również czwarty zbiornik, położony
na górze Żar, 400 m ponad dnem doliny. Zbiornik jest elementem systemu
elektrowni szczytowo-pompowej Porąbka-Żar. Hydroelektrownia ma moc 500
MW i jest największą z pracujących w Karpatach.
Dane wykorzystane w poniższej ocenie stanu środowiska uzyskano w:
- Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Katowicach -Delegatura
w Bielsku-Białej, ul. Partyzantów 117 - wyniki klasyfikacji (za lata 19992001) potoku Wielka Puszcza i Jezioro Czanieckie
- Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bielsku-Białej, ul.
Olszówka 25
- Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach - Oddział
Zamiejscowy w Bielsku-Białej, ul. Broniewskiego 21
- Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Gminy Porąbka - 1999r.
- Strategii Rozwoju Gminy Porąbka
- Operatach strat powodziowych w Gminie Porąbka z maja 2002r.
- Decyzji Wojewody Bielskiego z dnia 25.04.1997r. ustanawiającej strefy
ochronne dla ujęć wody w Kobiernicach
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 16 —
3.2 Stan sanitarny powietrza atmosferycznego
3.2.1 Stan powietrza atmosferycznego
Na terenie gminy Porąbka Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
prowadzi monitoring opadu pyłów w jednym punkcie pomiarowym: rejon
Czaniec Dolny, ul. Karola Wojtyły koło cmentarza. W punkcie tym nie
stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych wielkości opadu pyłu (200 g/m2rok a
badania wykazały następujące wielkości: 45 g/m2 rok - w 2000r. oraz 32 g/m2
rok - w 2001 roku, co stanowi odpowiednio 20% i 15% wartości normatywnej
(Dz.U. Nr 5 z dnia 06.05.1998r. - Rozp. MOŚZNiL z dnia 28.04.1998rnr355)..
3.2.2 Podsumowanie i wnioski
Gmina Porąbka ze względu na brak przemysłu nie należy do gmin, w których
można notować zagrożenie atmosfery zanieczyszczeniami spowodowanymi
przemysłem. Jednak ze względu na fakt, że przez teren gminy przebiegają
dwa ważne trakty komunikacyjne oraz zdecydowana większość budynków
opalana jest paliwem stałym istnieje zagrożenie zanieczyszczenia powietrza,
którego źródłem jest komunikacja i niska emisja.
Aby stwierdzić, czy zagrożenie takie istnieje należy przeprowadzić monitoring
powietrza wzdłuż głównych tras komunikacyjnych oraz na obszarze gminy na
terenach zabudowanych (szczególnie w okresie grzewczym).
3.3 Hałas
3.3.1 Hałas komunikacyjny
Długość sieci dróg w gminie wynosi ogółem 148.34 km, w tym 10,07 km dróg
krajowych, 35,27 km dróg powiatowych, 64,5 km dróg gminnych o nawierzchni
asfaltowej oraz 38,5 km dróg gminnych o nawierzchni utwardzonej.
Na terenie gminy Porąbka znajdują się dwa główne ciągi komunikacyjne drogowe:
- droga krajowa nr 96 relacji Bielsko-Biała - Głogoczów położona w północnozachodniej części gminy, o znaczeniu międzyregionalnym, funkcjonalnie
klasyfikowana jako ciąg główny ruchu przyspieszonego jednojezdniowy
dwupasmowy.
- droga wojewódzka nr 947 relacji Kobiernice - Tresna - Oczków, położona
równoleżnikowo, wzdłuż lewego brzegu rzeki Soły, o znaczeniu
regionalnym, funkcjonalnie klasyfikowana jako ciąg główny jednojezdniowy
dwupasmowy.
Ustala się, że obiekty znajdujące się w pasie uciążliwości tras drogowych i w
strefach ochronnych tych tras, przy których jest dopuszczalny poziom hałasu
wymagają w zależności od sytuacji środków ochrony w postaci:
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 17 —
- akustycznych stref izolacyjnych (pas zieleni o gęstym poszyciu),
- ekranów akustycznych na zewnątrz i wewnątrz budynków (np. specjalne okna,
ściany dźwiękoszczelne, itp.),
- zmiany funkcji obiektów,
- wyburzeń w ostateczności
3.3.2 Hałas przemysłowy
Na terenie gminy zarejestrowanych jest 837 podmiotów gospodarczych (stan w
dniu 31.01.1999). Wśród nich jest 20 firm średnich, zatrudniających 11-50 osób,
pozostałe to firmy małe zatrudniające nie więcej niż 10 osób, prowadzące
różnorodną działalność gospodarczą, między innymi:
rzemieślniczą,
produkcyjną,
handlową,
gastronomiczną i
usługową.
Wyróżniającym się zakładem (pod względem liczby zatrudnionych) jest
Wytwórnia Lodów "Ice Mastry" w Czańcu, która zatrudnia około 150, a w sezonie
nawet 270 pracowników.
Na terenie gminy nie znajdują się zakłady przemysłowe powodujące zagrożenie
hałasem.
3.3.3 Podsumowanie
Na terenie gminy nie są prowadzone badania natężenia hałasu. W związku z
powyższym
powinno
się wystąpić do WIOŚ
w
Katowicach o
przeprowadzenie
takich
badań
w
szczególności
wzdłuż tras
komunikacyjnych, jako głównego emitora hałasu w gminie.
Tereny o funkcjach chronionych podlegają ochronie w zakresie hałasu
zgodnie z wymogami rozporządzenia MOŚZNiL z dnia 13.05.1998r w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku /Dz.U. Nr 66 poz.436/, tj.
następującym normom hałasu:
a) dla terenów wypoczynkowo-rekreacyjnych poza miastem, terenów
zabudowy jednorodzinnej, szpitala (w mieście), domów opieki, terenów
zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i
młodzieży - 55 dB/A-dzień, 45 dB/A-noc,
b) dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania
zbiorowego oraz jednorodzinnej z usługami rzemieślniczymi oraz
zabudowy zagrodowej - 60 dB/A-dzień i 50 dB/A-noc.
3.4 Zasoby wodne
3.4.1 Wprowadzenie
Wiodącą funkcja Gminy Porąbka jest zaopatrzenie regionu (aglomeracji śląskiej i
małopolskiej) w wodę. Celowi temu służą:
a istniejące stacje wodociągowe w Kobiernicach:
„Soła l" - z ujęciem brzegowym poniżej zapory wodnej w Porąbce
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 18 —
„Soła II" - z ujęciem brzegowym ze zbiornika wodnego Czaniec „Soła 111/1"
- z ujęciem wody ze zbiornika Czaniec przez 43 studnie „Soła III/2" - z
ujęciem wody ze zbiornika Czaniec przez 38 studni „GO-CZA l i II" - dla
potrzeb GOP
a istniejące rurociągi wody <)>1500 w kierunku zbiorników w Urbanowicach i
Mikołowie oraz <j>1600 do stacji uzdatniania w Goczałkowicach i dalej doGOP.
a istniejące rurociągi przesyłowe wody ze stacji wodociągowej w Kobiernicach do
zbiorników wyrównawczych w Bielsku-Białej, (|>500, <)>800, ({1200.
a Istniejący rurociąg przesyłowy wody ^600 (()>500) z Kobiernic do Andrychowa
a Istniejące rurociągi Wody łączące poszczególne ujęcia wody z pompowniami i ze
stacjami uzdatnianfa wody ij>700, ()>800, <j>1200, <j>1500, 4)2000
Ochrona powyższych ujęć wody ma znaczenie priorytetowe.
3.4.2 Wody powierzchniowe
Na wody powierzchniowe gminy składają się:
- wody płynące rzek i potoków
- wody stojące stawów i zalewiska bezodpływowego.
Ukształtowanie obszaru gminy oraz jej położenie w układzie sąsiadujących jednostek
stwarzają sytuację, w której stan czystości wód powierzchniowych gminy uzależniony
jest od gospodarki wodno-ściekowej prowadzonej na jej obszarze.
Największe znaczenie w gminie odgrywa przepływająca przez jej teren rzeka Soła, na
której występują antropogeniczne zbiorniki wodne, tzw. Kaskada Soły, obejmująca
Jezioro Żywiecki, Jezioro Międzybrodzie i na terenie gminy Porąbka Jezioro
Czanieckie.
Kaskadę tworzą zbudowane w latach 1936-1966 zapory:
Tresna, (pojemność 100 min m3, powierzchni 1000 ha) Porąbka,
(pojemność 28,4 min m3, powierzchnia 367 ha) Czaniec,
(pojemność 1,3 min m3
powierzchnia 45 ha)
Jest to pierwsza w Polsce kaskada rzeki zabudowana wg zasady najbardziej
efektywnego, kompleksowego wykorzystania i ochrony zasobów wodnych. Została ona
wybudowana dla zaopatrzenia w wodę znacznej części Śląsko -
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 19 —
Krakowskiego Okręgu Przemysłowego, dla ochrony przed powodzią, wyrównania
przepływów Górnej Wisły i energetycznego wykorzystania rzeki Soły.
Wszystkie trzy zbiorniki na rzece Sole jednorazowo mogą pomieścić 130 min m3 wody.
Znajdujący się na terenie Gminy Porąbka Zbiornik zaporowy Czaniec powstał w
wyniku przegrodzenia zaporą rzeki Soły w km 28+800. Przy maksymalnej rzędnej
piętrzenia wynoszącej 299,0 m npm całkowita pojemność zbiornika 1,3 min m3, a
piętrzenie 5,7m. Głębokość średnia wynosi 2,8 m, a głębokość względna 0,96 m.
Wskaźnik głębokościowy jeziora wynosi 0,43 (kształt misy jeziornej paraboloidalny).
Zbiornik Czaniec wybudowany został jako ostatnich z trzech zbiorników wchodzących
w skład kaskady rzeki Soły. Stanowi rezerwuar wody pitnej
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 20 —
dla potrzeb Katowic i Bielska-Białej, wyposażony w duże ujecie wody, stację jej
uzdatniania oraz przepompownię. Ponadto woda ze zbiornika pobierana jest
przez Kęcką Spółkę Wodną do zasilania stawów rybnych. Zadaniem zbiornika
jest także wyrównywanie przepływu w rzece Sole poniżej zapory.
Zbiornik, jako element ujęcia wody dla potrzeb komunalnych objęty jest
bezpośrednią strefą ochrony sanitarnej. Na zbiorniku nie prowadzi się w żadnej
formie gospodarki rybackiej oraz obowiązuje zakaz uprawiania sportów
wodnych.
Głównym dopływem zbiornika jest rzeka Soła. prowadzi ona wody zrzutowe ze
zbiornika Międzybrodzie . Niewielki wpływ na bilans wodny zbiornika ma kilka
mniejszych potoków, które są dopływami rzeki Soły. dwa największe z nich to
potoki Wielka Puszcza i Mała Puszcza.
Na terenie gminy Porąbka Śląski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska delegatura w Bielsku-Białej prowadzi badania wody w potoku Wielka Puszcza przy ujściu do Zbiornika Czanieckiego oraz w dwóch punktach Zbiornika: C1 Zbiornik w rejonie ujścia rzeki Soły i C2 - Zbiornik w rejonie zapory.
Badania w punkcie pomiarowym na potoku Wielka Puszcza wykazały co następuje:
- w roku 1999 stwierdzono l klasę czystości wód potoku w grupie
fizykochemicznej, natomiast III klasę czystości w grupie bakteriologii ze
względu na przekroczenie wartości dopuszczalnej miana Coli
- w roku 2000 stwierdzono l klasę czystości wód potoku w grupie
fizykochemicznej, natomiast III klasę czystości w grupie bakteriologii ze
względu na przekroczenie wartości dopuszczalnej
- w roku 2001 stwierdzono II klasę czystości wód potoku w grupie
fizykochemicznej ze względu na przekroczenie wartości dopuszczalnej
zawiesiny ogólnej, natomiast l klasę czystości w grupie bakteriologii
Badania w zbiorniku Czaniec prowadzone były w okresie wiosennym, letnim i
jesiennym, w pobranych próbach wody zostały wykonane następujące
oznaczenia: odczyn pH, tlen rozpuszczony, BZTs, utlenialność, azot amonowy,
azot azotanowy,, azot azotynowy, azot mineralny, azot ogólny, fosforany,
fosfor ogólny, przewodność elektrolityczna, chlorofil „a", sucha masa sestonu,
widzialność kr. Secchiego, miano Coli, temperatura.
W okresie wiosennym 1999r. w oparciu o przeprowadzone badania fizykochemiczne i biologiczne stwierdzono, że jakość badanej wody odpowiada
normom dla II klasy czystości. Wskaźnik czystości sanitarnej miano Coli
odpowiadał l klasie czystości.
W okresie letnim 1999r. stwierdzono w oparciu o przeprowadzone badania
fizyko-chemiczne, że jakość badanej wody nie uległa zmianie w stosunku do
badania wiosennego i nadal odpowiadała II klasie czystości Czystość
bakteriologiczna zbiornika uległa okresowemu pogorszenia i w rejonie ujścia
Soły do zbiornika odpowiadała III klasie czystości.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 21 —
Poz. 680
Badania przeprowadzone w 2000r. wykazały, że jakość wody w większości
parametrów odpowiada l lub II klasie czystości, wartości pozaklasowe
odnotowano w parametrach z grupy azotowej oraz we wskaźniku „widzialność
krążka Secchiego". Nadmierne zmętnienie wody należy wiązać z pracami
hydrotechnicznymi w obrębie zbiornika oraz napływem wód z dużą ilością
zawiesiny po opadach deszczu. Ogólnie zbiornik sklasyfikowany został w
okresie wiosennym i letnim w II klasie czystości, a w okresie jesiennym, w l
klasie. Stan bakteriologiczny w okresie wiosennym odpowiadał II i III klasie, w
okresie letnim l i II klasie, a jesienią -1 klasie czystości.
W roku 2001 w oparciu o przeprowadzone badania fizyko-chemiczne
stwierdzono, że jakość badanej wody w całym okresie odpowiadała normom
dla II klasy czystości. Wskaźnik czystości sanitarnej miano Coli w warstwach
powierzchniowych zbiornika odpowiadał normom dla II klasy czystości. Wiosną
na stanowisku C1 osiągnął l klasę czystości.
3.4.3 Wody podziemne
W dnie doliny Soły istnieje jeden zasadniczy poziom wodonośny związany z
utworami otoczakowo-żwirowymi aluwiów. Swobodne zwierciadło wody układa
się na głębokości 1,5 - 3,5 m, poniżej powierzchni terenu.
Współczynnik filtracji zawodnionych utworów żwirowo - otoczakowych wynosi
od 5-10"4 do 7-10"3 m/s, są to duże wartości, średnio można przyjąć k = 6-10'4
m/s.
Poza doliną nie ma zasobnych poziomów wodonośnych:
- w obrębie utworów fliszowych woda związana jest z systemem spękań i szczelin
skał zwięzłych
- w obrębie utworów czwartorzędowych woda gruntowa bywa związana z ich
przyspągową częścią
Woda utrzymuje się tu w obrębie glin aluwialnych oraz utworów
zwietrzelinowych zalegających nad nieprzepuszczalnym podłożem fliszowym.
Swobodne zwierciadło wody utrzymuje się w obrębie tych utworów
na zmiennych głębokościach od 1 - 4m.
Współczynnik filtracji tych utworów jest zróżnicowany zależny od stopnia
zaglinienia, nie większy jednak od k ^ 5-10"4 m/s
Wydajności w strefach, zbudowanych z piaskowców mogą osiągać do 5 m3h,
zaś w strefach z przewagą łupków z reguły nie przekraczają 2 m3h.
Na terenie gminy znajdują się dwa ujęcia infiltracyjne SOŁA l i SOŁA II
3.4.4 Gospodarka wodno-ściekowa
Gmina Porąbka posiada rozwinięta sieć wodociągową. Zaopatrywani z niej są
mieszkańcy wsi Porąbka, Czaniec, Bujaków i Kobiernice. W gminie
zdecydowana większość gospodarstw, bowiem 67,1% zaopatruje się w wodę z
wodociągu sieciowego, natomiast 26% z wodociągu zagrodowego, a 6,7% ze
studni. Poza tym pojedyncze zagrody zlokalizowane w oddaleniu od istniejących
sieci wodociągowych korzystają z indywidualnych ujęć wody.
DZ. URZ. WOJ. Ś L Nr 23
— 22 —
Przez gminę przebiega magistrala wodna o długości 5,8 km. Długość głównej
sieci rozdzielczej wynosi 94,9 km, a przyłączy 48,2 km. Ogółem do sieci
wodociągowej podłączonych jest 2960 budynków (82% ogółu gospodarstw
domowych). Istnieją jednakże jeszcze braki w tym zakresie - Kozubnik, Wielka
Puszcza i Zawodzie nie posiadają sieci wodociągowej. Gmina nie posiada
żadnych oczyszczalni ścieków poza lokalną oczyszczalnią przy zespole
domów wczasowych w Kozubniku, który aktualnie nie funkcjonuje. Obecnie w
sieć kanalizacji sanitarnej uzbrojony jest obszar sołectwa Kobiernice.
Kanalizacja sanitarna w Kobiernicach - etap l
Inwestycja (część 1) obejmowała dzielnicę Kobiernice Dolne położoną w
rejonie ulic Tradycyjnej, Kęckiej , Stawowej, Krańcowej i Dolnej. Od wschodu
granicę stanowi rzeka Soła, na północy natomiast przebiega granica
województw: śląskiego i małopolskiego. Są to tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej z drobnymi usługami przydomowymi.
Część 2 składa się z dalszego fragmentu kolektora głównego „J", na odcinku
od „J14"do ,,J63", do którego włączone zostaną kanały boczne „C", „D" oraz
„E" umożliwiając podłączenie, poprzez sięgacze i przykanaliki, budynków
zlokalizowanych w Kobiernicach Dolnych w rejonach ulic Tradycyjnej,
Centralnej, Różanej, Spacerowej, Wczasowej i Sportowej.
Trasa kolektora. głównego „J" przebiega od studz. J14 wzdłuż drogi
powiatowej Kobiernice - Kęty (ulica Tradycyjna-Centralna).
Trasa kanałów bocznych prowadzona jest wzdłuż ulic osiedlowych i gminnych.
Wielokrotnie kanały przechodzą w poprzek drogi powiatowej dla umożliwienia
podłączenia obustronnej zabudowy ulicy Tradycyjnej-Centralnej. Ponadto na
swej trasie przewody kanalizacyjne krzyżują się z lokalnymi potokami i ciekami
terenowymi oraz wielokrotnie z istniejącym uzbrojeniem podziemnym.
Przebieg trasy kanałów grawitacyjnych przedstawiono na projektach
zagospodarowania terenu. W zakres l etapu inwestycji, część 1 i 2 , wchodzi:
- pompownia ścieków wraz z infrastrukturą
- rurociąg tłoczny <)> 140 mm z obiektami dł. 2 x 704 mb
- kolektor ,,J" na odcinku od pompowni ścieków do studz. J63 dł 1793 mb
- kanały główne ,,A", ,,B", „C", „D", „E" oraz ,,l" wraz z siecią rozdzielczą dł.
8.517 mb
- przyłącza domowe w obrębie projektowanych kanałów - 1.198 mb
Kanalizacja sanitarna w Kobiernicach - etap II
Kanały zrealizowane w etapie II zlokalizowane są w północno-zachodniej
części gminy Porąbka, na terenie sołectwa Kobiernice.
Inwestycja obejmuje tereny sołectwa położone w rejonie ulic: CentralnejParkowej—ks. Korzonkiewicza- (droga powiatowa nr 04301), Wolności oraz
Zagrodowej, Zamoście, Dworskiej, Szkolnej, Mieszczyńsko, Zapłocie,
Orzechowej (drogi gminne i osiedlowe).
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 23 —
Są to tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z drobnymi usługami
przydomowymi oraz Szkołą Podstawową, Parafią Rzymsko-Katolicką, Domem
Kultury, Klubem Rolnika, OSP i GS.
Od wschodu granicę inwestycji stanowi rzeka Soła.
Kanały prowadzone są częściowo w jezdni, częściowo w poboczu ulic jak
również, w miarę możliwości, w terenach zielonych.
Na terenie objętym całą inwestycją występują liczne potoki i cieki terenowe.
Głównym ciekiem wodnym przepływającym przez gminę jest rzeka Soła.
Projektowana inwestycja - etap II usytuowana jest po lewej stronie rzeki, poza
wałem przeciwpowodziowym w dość znacznej od niego odległości.
Dopływem rz. Soły na omawianym terenie jest potok Przykopa, naturalny ciek
płynący wzdłuż drogi Kobiernice-Porąbka (zbierający boczne dopływy
z lewobrzeżnej części Porąbki oraz Kobiernic, wody ze stawów rybnych
w Kobiernicach), wpadający do rzeki Soły w rejonie Kobiernice Górki.
W zakres H etapu inwestycji, wchodzi:
- kolektor ,,J" na odcinku od studź. J63 do studź. J 100 (od zbiegu ulic
Centralnej, Startowej i Parkowej do drogi krajowej nr 96) - 1.048,5 mb
- kanał główny ,,K1" w ul. Wolności - 599 mb
- kanały boczne E, F, G, H, L, M, N, P i R wraz z sięgaczami - 7.086,5 mb
- przyłącza do posesji w obrębie projektowanych kanałów - 2.004 mb
Obecnie realizowany jest tzw. /// etap kanalizacji: kanalizacja sanitarna Gminy
Porąbka obejmująca rejony: Kobiernice - przysióiek Międzymoście oraz
Czaniec Dolny do cmentarza.
Zadanie to będzie realizowane do września 2003r, i szerzej omówione zostało w
rozdziale 4.
3.4.5 Podsumowanie
Zbiorniki Tresna, Międzybrodzie i Czaniec stanowiące kaskadę rzeki Soły, to
akweny zasilane rzekami i potokami o typowo górskim charakterze, których
wody wprowadzają do zbiorników znaczne ilości zanieczyszczeń. W okresach
wezbrań są to zanieczyszczenia spłukiwane z rozległego terenu zlewni,
ponadto trafiają do zbiorników zanieczyszczenia ze źródeł komunalnych. Ze
względu na współpracę środkowego zbiornika kaskady (zbiornik
Międzybrodzie) z elektrownią szczytowo-pompową Żar gospodarka zasobami
wodnymi kaskady przebiega w określonym reżimie, co w połączeniu z
okresowymi wezbraniami skutkuje zmianami czystości wód ,
Generalnie na terenie gminy jakość wód powierzchniowych nie jest najlepsza.
Soła wykazuje przekroczenia wartości dopuszczalnych w zakresie
fosforanów, siarczków i miana Coli typu kałowego.
Powodem tak złej jakości wód powierzchniowych są:
niedostateczne oczyszczanie ścieków brak kanalizacji na
obszarach wiejskich w gminie Porąbka
Rozwój zabudowy nie koordynowany z rozwojem sieci kanalizacji sanitarnej
lub przy nieprzestrzeganiu obowiązujących przepisów dotyczących
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 24 —
Poz. 680
odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków doprowadzi do dalszej degradacji wód
powierzchniowych gminy
Degradacja wód podziemnych na terenie gminy wynika z:
zmniejszenia zasobów wód podziemnych na skutek ich ujmowania dla potrzeb
wodociągów lokalnych,
zmniejszenia zdolności infiltracyjnej gruntu w wyniku antropogenicznych
przeobrażeń terenu,
zanieczyszczenia płytko zalegających wód podziemnych na obszarach
zabudowanych w dolinach rzecznych przez przecieki z nieszczelnych
zbiorników wybieralnych (szamb).
Na terenie gminy, zgodnie z Decyzją Wojewody bielskiego ustanawiającej strefy
ochronne dla ujęć wody w Kobiernicach powinny być stosowane następujące
ograniczenia:
- zakaz odprowadzania ścieków do gruntu i rowów przydrożnych,
- zakaz składowania śmieci, urządzania wysypisk, lokalizacji stacji paliw i ciągów
komunikacyjnych, w tym kategoryczny bez stosowania odpowiednich
zabezpieczeń,
- zakaz wykonywania wszelkiej działalności mogącej pogorszyć jakość tych wód
W celu ochrony zarówno wód powierzchniowych jak i podziemnych konieczna jest
dalsza rozbudowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej w gminie.
3.5 Gospodarka odpadami
Gmina Porąbka zawarła z leżącymi w sąsiedztwie gminami Kęty, Wilamowice
i Osiek porozumienie dotyczące wspólnej gospodarki odpadami.
Stosownie do tegoż porozumienia zrealizowano wspólne zadanie inwestycyjne,
a mianowicie budowę składowiska odpadów komunalnych wraz ze stacją
przygotowania surowców wtórnych na terenie gminy Kęty.
Określone zostały także i są obecnie wdrażane w gminie zasady selektywnej
zbiórki odpadów komunalnych u źródła ich powstawania, tzn. zarówno
w gospodarstwach domowych, jak i w podmiotach gospodarczych działających
na terenie gminy.
Szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy ustalone zostały
uchwałą Rady Gminy nr XXXI/187/97 z dnia 28 sierpnia 1997r.
Uchwała ta określa rn.in. sposób gromadzenia odpadów, mianowicie:
- gromadzenie odpadów stałych na terenie nieruchomości musi być prowadzone
w następujących urządzeniach w zależności od ilości wytwarzanych odpadów:
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 25 —
a) pojemnikach stalowych typu SM o pojemności 110 l - 1 pojemnik dla
budynków zamieszkałych do 6 osób i budynków letniskowych, 2 pojemniki
dla budynków zamieszkałych przez 7-10 osób
b) pojemnikach KP-4,5 lub KP-7 lub PA-1100 l - 1 pojemnik dla budynków
zamieszkałych przez więcej niż 10 osób lub więcej niż trzy rodziny oraz dla
placówek
handlowych,
gastronomicznych
i
innych
podmiotów
gospodarczych prowadzących działalność wytwórczą
c) koszach ulicznych
- obowiązkiem właściciela nieruchomości jest utrzymanie w należytym stanie
sanitarnym i porządkowym wyżej wymienionych pojemników
- pojemniki winny być ustawione na utwardzonej powierzchni w obrębie
nieruchomości w miejscu umożliwiającym łatwy dojazd i dostęp w celu
bezpiecznego opróżnienia oraz utrzymanie otoczenia w porządku i należytym
stanie sanitarnym
- właściciel nieruchomości zobowiązany jest do zawarcia umowy z podmiotem
zajmującym się wywozem odpadów, a świadczenie usług w ramach umowy
powinno być potwierdzone rachunkami; w przypadku wywozu odpadów przez
właściciela nieruchomości we własnym zakresie winien on posiadać rachunki
potwierdzające składowanie
- opróżniania pojemników dokonuje podmiot gospodarczy wg przyjętego
harmonogramu
Uchwała określa również zasady finansowania:
- wysokość opłat za usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ustala
podmiot gospodarczy
- podmiot wykonujący usługę powinien ustalić wysokość opłat wg zasady:
poniesione uzasadnione koszty plus uzasadniony zysk
- podmiot gospodarczy wykonujący usługę ma obowiązek ewidencjonowania
kosztów usuwania i unieszkodliwiania odpadów
i przedstawienia ich
dokumentacji co najmniej raz w roku Zarządowi Gminy
- Rada Gminy zastrzega sobie prawo do kontroli wysokości opłat i kosztów oraz
stosowanie niższych stawek opłat przy zachowaniu zasady wyrównania
podmiotowi gospodarczemu ewentualnych strat do wysokości kosztów
(koszty poniesione + zysk)
Uchwała określa także, co następuje:
- przystanki komunikacyjne będą wyposażone w kosze uliczne, trwale usytuowane w
obrębie przystanku
- przy ulicach i drogach o nasilonym ruchu pieszych rozmieszczone będą kosze
uliczne trwale związane z podłożem, muszą one być umieszczone w
odległości nie mniejszej niż 100m jeden od drugiego
- usuwanie odpadów z koszy ulicznych odbywać się będzie okresowo, nie rzadziej
jednak niż 2 razy w miesiącu
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 26 —
Uchwała określa również warunki udzielania zezwoleń:
- na prowadzenie przez podmioty inne niż gminne działalności polegającej na usuwaniu i
unieszkodliwianiu odpadów komunalnych, prowadzeniu działalności ochronnej przed
bezdomnymi zwierzętami wymagane jest otrzymanie zezwolenia
- gminne jednostki organizacyjne prowadzące działalność, o której mowa muszą spełniać
warunki ustawowe niezbędne do udzielenia zezwolenia
- zezwolenia udziela w drodze decyzji Wójt Gminy
- jeżeli podmiot, który otrzymał zezwolenie nie wypełni określonych w niej warunków,
Wójt, który wydał zezwolenie może cofnąć je w drodze decyzji bez odszkodowania
Segregacja odpadów
Od 1998 r. właściciele domów jednorodzinnych na terenie gminy otrzymują nieodpłatnie
worki foliowe. Są to worki w trzech kolorach: niebieskim - na makulaturę, białym, w którym
gromadzi się szkło oraz żółtym - do gromadzenia tworzyw sztucznych.
Koszty wywozu wszystkich posegregowanych odpadów ponosi w całości Gmina.
3.6 Gleby
3.6.1 Typy gleb
Obszar niższych partii Beskidów na terenie gminy Porabka pokrywają gleby
pseudobielicowe i brunatne kwaśne wytworzone z glin i iłów wietrzeniowych oraz
utworów lessowych.
W dolinie Soły i jej dopływów przeważają brunatne mady pyłowe i gliniaste.
W obrębie wyższych partii Beskidu Małego dominują wietrzeniowe gleby fliszowebrunatne kwaśne, a w wąskich dolinach płytkie mady górskie o dużym stopniu
szkieletowości.
3.6.2 Klasy gleb
Na terenie gminy przeważają grunty niskiej klasy bonitacyjnej. Najwięcej gruntów
(1151 ha) zaliczono do klas IV-VI, co stanowi 53,0% powierzchni użytków rolnych, do
III klas" bonitacyjnej zaliczono 980 ha ( w przeważającej mierze na terenie Czańca),
co stanowi 45,2%, w klasie II jest 36 ha, a do l klasy zaliczono jedynie 3 ha. Są to więc
gleby mało urodzajne.
3.6.3 Podsumowanie
Degradacja gleb gminy Porabka przejawia się głównie w ich zakwaszeniu, które
częściowo wynika z zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 27 —
Proponuje się wprowadzenie zalesień na glebach o najniższej przydatności
rolniczej.
Korzystne byłoby także rozbudowanie terenów zieleni rekreacyjnej w oparciu o
te gleby. Dotyczyć to może głównie gleb klasy VI, a także V.
3.7 Surowce mineralne
3.7.1 Rodzaje, wydobycie
Na terenie gminy Porąbka w dolinie rzeki Soły oraz w podłożu znajdują się żwiry
gliniaste oraz żwiry. Nie są one eksploatowane na większą skalę. Gmina wydaje
jednorazowe pozwolenia na eksploatację niewielkich ilości tego surowca w
porozumieniu z Zarządcą koryta rzeki tj. RZGW - Inspektorat w Żywcu.
3.8 Przyroda
3.8.1 Tereny przyrodnicze objęte ochroną prawną
Głównymi formami ochrony przyrody na obszarze gminy Porąbka są:
Park Krajobrazowy Beskidu Małego Rezerwat Przyrody „ZASOLNICA"
Projektowane jest utworzenie w dolinie rzeki Soły, „obszaru chronionego
krajobrazu rzeki Soły"
Park .Krajobrazowy Beskidu Małego utworzony został na mocy rozporządzenia
Wojewody Bielskiego nr 9/98 z dnia 16.06.1998r. w ramach „ekologicznego
systemu obszarów chronionych".
Park położony jest na obszarze gmin: Andrychów, Bielsko-Biała, Czernichów,
Gilowice, Kozy.Łękawica, Łodygowice, Muchacz, Porąbka, Stryszawa,
Ślemień, Wadowice, Wilkowice, Zembrzyce, Żywiec.
Powierzchnia Parku wynosi 25.770 ha, a jego otuliny 22.758 ha.
Granice Parku i jego otuliny obejmują m.in. całość kompleksów lasów górskich w
gm. Porąbka oraz powierzchnie podstokowe Beskidu.
Znaczna część obszaru gminy Porąbka leży w granicach Parku i jego otuliny.
Celem
utworzenia
Parku jest zachowanie,
popularyzacja wartości
przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Beskidu Małego, w warunkach
racjonalnego gospodarowania, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 28 —
Poz. 680
Natomiast celem utworzenia otuliny jest zachowanie harmonijnego krajobrazu oraz
zabezpieczenie Parku przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych.
Na terenie Parku i jego otuliny, a więc na znacznej powierzchni gminy Porąbka,
obowiązuje stosowanie następujących ogólnych zasad i kierunków działania:
1. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.
2. Ochrona środowiska i krajobrazu przed:
- zakłóceniami stosunków wodnych,
- degradacją gleb i szaty roślinnej,
- zanieczyszczeniami powietrza,
- zakłóceniami harmonii w krajobrazie.
3. Czynna ochrona środowiska poprzez:
- likwidację lub ograniczenie na terenie Parku działalności gospodarczej szkodliwej
dla środowiska,
- prawidłową politykę przestrzenną,
- utrzymanie, odnawianie i wzbogacanie zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i
kulturowych.
4. Prowadzenie gospodarki rolnej, leśnej i łowieckiej zgodnie z zasadmi rozwoju
zrównoważonego.
Rezerwat Przyrody „ZASOLNICA" (1973/M.P.5, pos.38), o powierzchni 16,64 ha, zajmuje
wschodnie zbocza Zasolnicy.
Ochronie podlegają dobrze wykształcone i zachowane buczyny karpackie, które są tu
dominujące, o drzewostanie dowolnym, starym (ok. 150-letnim), utworzonym głównie
przez buk z dużą domieszką (ok. 20%) jodły. Znacznie mniejszą powierzchnię
zajmują płaty kwaśnej buczyny niżowej i grądu. Większość drzew jest okazała ponad 30 - 35 metrów wysokości.
Szata roślinna rezerwatu nie wykazuje negatywnych zmian, jej walory przyrodnicze
charakteryzują się dużymi wartościami.
3.8,2 Lasy
Lasy i grunty leśne na terenie gminy zajmują 3 040 ha. co stanowi 47,8% powierzchni
gminy.
Są to lasy przeważnie iglaste, chociaż na stokach Zasolnicy zachowały się resztki
dawnej puszczy karpackiej - starodrzew buczyny. Spotyka się jeszcze zespoły
świerka z domieszką buka i jodły oraz: sosny, jawory, dęby, jesiony, wiązy górskie,
olchy i różne odmiany wierzb. Osobliwością przyrodniczą jest półkilometrowa aleja
limbowa na Bukowskim Groniu pomiędzy Porabką i Targanicami, największe
skupisko tych drzew w Beskidach.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 29 —
Na terenie gminy występują zwarte kompleksy leśne wchodzące w skład Beskidu
Małego. Są to dolnoreglowe bory mieszane oraz buczyny reglowe, których drzewostan
został mocno zmieniony z przewagą świerka.
W dolinie rzeki Soły rozwijają się higrofilne lasy liściaste tj. łęgi wierzbowo-topolowe oraz
nadrzeczna olszyna górska, zaś wzdłuż strumieni i potoków widoczne są małe
powierzchnie płatów podgórskiego łęgu jesionowego oraz łęgu jesionowo-olszowego,
Na terenach rolniczych z zabudową rozproszoną występują rozdrobnione płaty
zbiorowisk leśnych oraz zaroślowych o szacie roślinnej silnie przekształconej lub
zniszczonej z przewagą ekosystemów synantropijnych oraz półnaturalnych.
3.8.3 Podsumowanie
W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego należy zachować:
1. Naturalną i półnaturalną zieleń w postaci zadrzewień łęgowych (rzeka Soła, potok
Wielka Puszcza, inne większe potoki - dopływy Soły) oraz zakrzewień
śródpolnych.
2. Zieleń urządzoną wzdłuż ciągów komunikacyjnych.
3. Walory krajobrazowe terenów o urozmaiconej rzeźbie terenu (wąwozy, jamy,
kamień ca, skarpy) oraz terenów o atrakcyjnej widokowo ekspozycji (Porąbka Kozubnik, Bukowiec, Wielka Puszcza, Czaniec Górny) przed niekontrolowanym
rozwojem budownictwa letniskowego.
4. Zwarte zespoły drzewostanów zabytkowych:
- Zespół dworsko-parkowy w Kobiernicach,
- Zespół zamkowo-parkowy w Czańcu wraz z aleją dojazdową (ul. Wojska Polskiego
Kety),
- Zespół dworsko-parkowy w Czańcu (Zakład produkcji tektury).
Należy uwzględnić ochronę zieleni na cmentarzach w Czańcu, Bujakowie i Porąbce, oraz
w otoczeniu kościołów w Czańcu i Porąbce.
Ochronie powinien podlegać również starodrzew w otoczeniu obiektów objętych ewidencją
zabytków.
Zagrożeniem dla terenów górskich Beskidu Małego jest nie zawsze racjonalnie
prowadzona gospodarka leśna, polegająca na preferowaniu świerka, często obcego
pochodzenia.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 30 —
Poz. 680
3.9 Nadzwyczajne zagrożenia środowiska
3.9.1 Tereny zalewowe
Część gminy objęta jest strefą zalewową wodami powodziowymi - Q1%.
Zdaniem Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Wydziału Zarządzania Kryzysowego,
Ochrony Ludności i Spraw Obronnych inwestorzy powinni być poinformowani o
ryzyku budowania w strefie katastrofalnych zatopień, która obejmuje prawie cały
obszar gminy z wyjątkiem terenów wyżej położonych określonych w przybliżeniu
granicą Parku Krajobrazowego „Beskid Mały".
Strefa ta winna mieć zapewnienie możliwości szybkiej ewakuacji mieszkańców
poprzez między innymi oznakowania kierunków i dróg ewakuacji oraz zabezpieczenie
odpowiedniego sprzętu.
So/a (prawy dopływ Wisły-) posiada jedne z największych w Europie wahań stanu
wód i mierzone w rejonie gminy Porąbka mieszczą się .w granicach od 1m3/s w
okresie suszy do 1382 rr^/s w okresie powodzi (1958 rok), przy średnim rocznym
przepływie 18,8 m3/s.
Nic więc dziwnego, że największe zagrożenie powodziowe na terenie gminy niesie
rzeka Soła. W celu jej ujarzmienia i podporządkowania zaistniała konieczność
wybudowania zespołu zapór na rzece (Kaskada Soły). Uzyskano dzięki temu
zmniejszenie maksymalnych przepływów powodziowych z 1400 do.750-850 m3/s.
(dane z powodzi w roku 1997).
3.10 Walory kulturowe gminy Porąbka
3.10.1 Zabytki gminy
Zasoby środowiska kulturowego są istotnym elementem tożsamości świadczącym o
ciągłości działalności pokoleń i wielowiekowym dorobku społeczności lokalnej. Zasoby
te rozumieć należy jako trwałe elementy zagospodarowania obszaru, bądź struktury
przestrzenne o walorach historycznych, zabytkowych, estetycznych, czy
artystycznych.
Do ważniejszych zabytków architektury w gminie należą
Zamek w Czańcu.
Do najcenniejszych zabytków architektury
ziemi żywieckiej należy dwór obronny w
Czańcu. Wzniesiony został - jak
przypuszcza się - w pierwszej połowie
XVII wieku. Ma charakter
wczesnobarokówej budowli. Usytuowany
jest na lekkiej pochyłości i otoczony
prostokątnym murem z okrągłymi
bastionami w narożnikach. Mieściły się w
nich strzelnice. Jest to budowla
murowana, piętrowa, od strony
południowej podpiwniczona,
trójskrzydłowa, wewnątrz posiada prawie
kwadratowy
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 31 —
dziedziniec.. Piętrowa galeria tworzy czwarte
skrzydło ten początkowo był własnością:
Stokłowskich herbu Drzewica, kilkakrotnie
zmieniał właścicieli, aż w 1918 roku Karol
Stefan Habsburg przekazał zamek i cały
majątek ziemski w Czańcu dla Polskiej
Akademii Umiejętności.W ostatnich latach
zamek został częściowo odrestaurowany i
zabezpieczony przed ruiną.
Klasyczny dworek w Kobiemicach zbudowany
został w pierwszej połowie XIX wieku. Na
uwagę zasługuje ciekawy portyk (tj. frontowa
zewnętrzna część budynku, wysunięta ku
przodowi) o czterech kolumnach i trójkątnym
frontonie. W trzech salach zabytkowego
dworku znajdują się bardzo oryginalne kominki
neogotyckie. Początkiem XX wieku w dworku
znajdowała się Rolnicza Szkoła w
Kobiemicach. W obiekcie obok ma swą
siedzibę Wiejski Dom Kultury.
Poz. 680
Na południe od Kobiemicjest położone
wzgórze zwane "Wołek". Stał tu kiedyś sławny
zamek. Początkowo strzegł on drogi handlowej
wiodącej z Krakowa przez Kęty do Żywca, a
stąd na Spisz, Orawę i Węgry. Zamek
wybudowany został na początku XIV wieku, a
popadł w ruinę pod koniec XV wieku. Do dziś
na wysokim i spadzistym wzgórzu pokrytym
lasem zachowały się resztki fundamentów
właściwego zamku, wały i fosy otaczające
platformę zamkową i szczątki czworobocznej
baszty. Tu na wzgórzu Wołek rozpoczęła swą
rozbójniczą działalność rodzina Skrzyńskich i
przeszła do legendy, która szczególnie
barwnie opisuje postać Katarzyny SkrzyńskiejWłodkowej, inicjatorki wielu łupieżczych
wypraw. Rozbojnictwo Skrzyńskich zostało
definitywnie ukrócone przez króla Kazimierza
Jagiellończyka. Wojsko oblegało górę Wołek i
stoczyło zaciętą bitwę, a zamek uległ
całkowitemu zniszczeniu.
Zabytkami sztuki sakralnej są: kościół w Czańcu pochodzący z XIX wieku oraz kościół i
kaplica w Kobiemicach. Istnieją także na terenie gminy liczne kapliczki.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 32 —
Poz. 680
We wsi Porąbka, godne uwagi obiekty zabytkowe to: zespół elektrowni wodnej z
tal 1920-23 i kościół parafialny z tego samego okresu.
Na całym obszarze gminy, wchodzącym w obszar Parku Krajobrazowego
„Beskid Mały" znajduje się szereg obiektów zabytkowych z XIX i początku XX
wieku, w postaci domów, chałup drewnianych i kapliczek.
3.10.2 Zagrożenia i możliwości ochrony zabytków
Potencjalne zagrożenie dla wartości kulturowych może stanowić:
- realizacja zabudowy mieszkaniowej na terenach otwartych,
- brak realizacji zespołów zabudowy zorganizowanej przestrzennie i
zintegrowanych z krajobrazem kulturowym,
- słabe wykorzystanie i eksponowanie obiektów zabytkowych jako wartości
identyfikujących miejsce,
- brak realizacji obiektów budowlanych spójnych estetycznie z tradycyjną
zabudową oraz stanowiących ciągłość historyczną lokalnej sztuki
budowlanej
- bezwzględne
podporządkowanie
i
częsty
priorytet
bieżących
krótkofalowych
czynników gospodarczych
i
ekonomicznych nad
wartościami kulturowymi oraz ochroną zasobów historycznych
- dewastacja naturalnego środowiska i krajobrazu poprzez przemysł wydobywczy i
energochłonny system ogrzewania budynków
Możliwości ochrony zabytków:
- ochrona przed nadmiernym inwestowaniem na terenach układów
urbanistycznych wiejskich
- podjęcie pilnych prac konserwatorskich na obiektach ulegających niszczeniu
- bezwzględne zachowanie obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru
zabytków
- utrzymanie w niezmienionym stanie przebiegu głównych dróg i alei o wartościach
kulturowych
- zachowanie charakteru dawnych zespołów zabudowy - nowe budownictwo
winno nawiązywać do tradycyjnych lokalnych form architektonicznych
- zagospodarowanie nie użytkowanych funkcjonalnie zabytkowych obiektów w
gminie
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 33 —
Poz. 680
3.11 Lista obecnych problemów środowiskowych w gminie
1. Nieuporządkowana gospodarka ściekowa na znacznym obszarze gminy -brak sieci
kanalizacyjnej,
2. Brak wodociągu w Kozubniku, Puszczy Wielkiej i Zawodziu,
3. Nadmierna emisja do powietrza zanieczyszczeń (niska emisja),
4. Dzikie wysypiska odpadów
5. Mała ilość odpadów segregowanych dostarczanych przez mieszkańców gminy.
6. Mała ilość odpadów dostarczanych przez mieszkańców do odbiorcy odpadów
niesegregowanych.
7. Hałas - brak pomiarów wielkości hałasu na terenie gminy, szczególnie wzdłuż tras
komunikacyjnych.
8. Brak inwentaryzacji zieleni na terenie gminy.
9. Duża liczba odłogów rolnych/nieużytków,
10. Nie w pełni wykorzystane zasoby naturalne,
11. Posiadanie terenów zalewowych - konieczność regulacji potoków
12. Złe i niedostateczne wykorzystanie zabytków.
13. Zbyt małe wykorzystanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych.
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 34 —
4. Szczegółowy program ochrony
środowiska
Niniejszy rozdział zawiera strategię krótkoterminową na najbliższe 4 lata
(2002-2005) oraz długoterminowy plan na kolejne 4 lata (2006-2009) dla
poszczególnych uciążliwości i elementów środowiska, dla których zdefiniowano
cele do roku 2009 i opisano działania zmierzające do osiągnięcia tych celów.
Zapisy przedstawione w tym rozdziale są podstawą do opracowania
"Harmonogramu działań na rzecz ochrony środowiska", który zawiera się w
rozdziale 6.
4.1 Cele Programu ochrony środowiska
CEL1
WYSOKA JAKOŚĆ WÓD POWIERZCHNIOWYCH ORAZ
OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH l RACJONALIZACJA ICH
WYKORZYSTANIA
KIERUNEK l: Ochrona wód powierzchniowych i ujęć wody
pitnej
(intensywne działania w kierunku poprawy Masowości wód powierzchniowych, w tym
ochrona wód w zlewni rzeki Sofy, jako dopływu Wisły, a także ochrona ujęć wody pitnej dla
aglomeracji Podbeskidzia i Górnego Śląska poprzez budowę systemów odprowadzania i
oczyszczania ścieków sanitarnych, przemysłowych oraz wód deszczowych Obszar gminy
Porąbka znajduje się w zlewni zbiornika Czaniec, którego podstawową funkcją jest
zaopatrzenie w wódę pitna Śląska i Zagłębia. Ochrona ujęć wodnych prawo- i lewobrzeżnej
części gminy stanowi istotna część infrastruktury sprzyjającej ochronie środowiska.
Rozwiązanie problemu odprowadzania i utylizacji ścieków pozwali ochronić wody przed
zanieczyszczeniami.)
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
• C1KI-ZK1: Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie Porąbka
obejmująca rejony: Kobiernice - przysiółek Międzymoście,
Czaniec Dolny do cmentarza oraz przejście pod rzeką Sołą
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 35 —
Celem inwestycji jest skanalizowanie przysiółka Międzymoście w sołectwie Kobiemice i
sołectwa Czaniec Dolny do cmentarza wraz z przejściem pod rzeką Sołą w gminie Porąbka i
odprowadzenie ścieków, poprzez kanalizację sanitarną m. Kęty, do miejskiej oczyszczalni
ścieków w Kętach. Obecnie większość gospodarstw posiada przydomowe zbiorniki
bezodpływowe, z których ścieki przesączają się do gruntu i okolicznych potoków.
Zrealizowanie przedmiotowej inwestycji spowoduje poprawę stanu środowiska naturalnego
bezpośrednio na terenie objętym zakresem inwestycji jak i docelową ochronę zlewni rzeki
Soły.
Inwestycja obejmuje:
- kanały główne 315 mm - 250 mm
- kanały boczne 200 mm -160 mm
- przyłącza kanalizacji sanitarnej : > 160 mm
- kanał wód deszczowych odwadniający wjazd drogowy do pompowni - 315 mm
- rurociągi tłoczne
- 225 mm i 2 x ^ 160 mm
- podziemne automatyczne pompownie ścieków P1 w Czańcu przy ul. Słonecznej i P2 w
Kobiemicach przy ul. Spokojnej
- wjazdy drogowe do pompowni
- ogrodzenie pompowni
- zasilanie energetyczne pompowni.
Wybudowanie kanalizacji na tym terenie umożliwi zebranie ścieków z około 335 budynków
mieszkalnych i odprowadzenie ich do systemu kanalizacyjnego Kęty-Podle się. Zakres
projektowanej kanalizacji w Kobiemicach-Międzymościu obejmuje:
kanał główny <p 315 mm PCV kl. S
- 598,5 m kanały boczne
if> 200 mm PCV kl. S
- 237,2 m
przyłącza do budynków (f> 160 mm PCV kl. S, kl. N - 2761,4m (118szt.)
przejście pod rzeką Sołą w tym:
- rurociąg tłoczny PE 80 : 2 x <j> 160/9,1 mm ; PN 7,5 ; SD R 17,6 z pompowni P1 Czaniec
ul. Słoneczna do studzienki rozprężnej
-506.5 m
przewiert sterowany pod korytem rzeki Soły PE ^315 mm - 80,0 m
przewiert pod wałem prawym rzeki Soły R35 2 x </>323,9 x 10 mm -24, Om
przewiert pod wałem lewym rzeki Sofy 2 x </> 323,9 x 10 mm - 19,5 m
- przejście pod drogą krajową nr 52 Bielsko-Kraków-ul. Krakowska rurą
przewierłową R35 <f> 508 x 11 mm - 45,0 m
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 36 —
Poz. 680
- przejście pod potokiem Struga, rura ochronna R35 (j> 508 x 11 mm
15,5 m
-
- rurociąg tłoczny PE 80 ; <f> 225/12,8 mm ; PN 7,5 ; SD R 17,6 od pomp. P2 Kobiernice ul.
Spokojna do studzienki rozprężnej ul. Zastruzie- 225,0 m
pompownia P1 w Czańcu przy ul. Słonecznej Q = 43,0 l/s -1 kpi.
- pompownia P2 w Kobierniach-Międzymościu przy ul. Spokojnej Q= 45,0 i/s -1kpl.
- ogrodzenie pompowni P1 z siatki na słupkach stalowych z bramą wjazdową - 42,0 m
- ogrodzenie pompowni P2 z siatki na słupkach stalowych z bramą wjazdową - 19,0 m
plac przy pompowni P1 wraz z wjazdem drogowym -160,0 m2 plac przy pompowni P2
wraz z wjazdem drogowym - 230,0 m2 kablowa linia energetyczna zasilająca pompownię
P1 - 12,0 m linia energetyczna zasilająca pompownię P2
- 220,0 m
Kanalizacja Czaniec Dolny do cmentarza
Zakres projektowanej kanalizacji w Czańcu-Dolnym do cmentarza obejmuje:
kanał główny <j>315 mm PCV kl. S
kl. S
- 679 m kanał główny </> 250 mm PCV
-1064 m kanał główny <f> 200 mm PCV kl. S
-6016 m
przyłącza do budynków <f> 160 mm PCV kl. S - 5334m (215 szt.)
przejście pod drogą powiat, kanałem ^315mmPCV, przewiert <f>5Q9x11 - 17,0 m
przejście pod drogą powiat, kanałem </>250mmPC\/, przewiert </» 406,4x10 - 17,0 m
- przejście pod drogami powiatowymi kanałami (f>200 mm PCV, przewiert <j> 355,6 x
10 - 54,0 m (4 szt.)
przejście pod drogą powiat, kanałem i^160mmPCV (przyłącze) przewiert
^355,6x10 - 15,0
przejście Nr"ipod pot. Domaczka, rura ochr. <j> 355,6 x 10-22,0 m przejście
Nr 2 pod pot. Domaczka, rura ochr. <f> 355,6 x 10 22,0 m przejście Nr 3
pod pot. Domaczka, rura ochr. <f> 355,6 x 10 - 13,0 m
przejście pod ciekiem ,,Młynówka Czaniecka" rura ochr. fp 508 x 11
- 30,0 m
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 37 —
• C1KI-ZK2: Budowa systemu odprowadzania ścieków sanitarnych z
obiektów GPW w Kobiernicach
Kanalizacja obejmować będzie obiekty GPW w Kobiernicach oraz 'przyłącza do
budynków znajdujące się na trasie przyłączenia obiektów GPW do istniejącej
kanalizacji.
W skład projektowanej kanalizacji wchodzą następujące obiekty:
kanał główny'<j>315 mm o długości L =393,0 m kanał boczny <f>250 mm o
długości L =418,5 m przyłącza kań. ip160 mm o długości L=392,5 m, 17 szt.
rurociąg tłoczny <fi160 mm o długości L=228,0 m przebudowa istniejącej
przepompowni
• C1KI-ZK3: Budowa kanalizacji sanitarnej w Czańcu Dolnym
-etap II-17 700 mb
Zakłada się zebranie ścieków sanitarnych z pozostałego obszaru Czańca dolnego i
dowiązania kanałów do istniejącej kanalizacji.
• C1KI-ZK4: Budowa kanalizacji sanitarnej w Bujakowie
-14 600 mb
Gmina zamierza skanalizować obszar sołectwa Bujaków o powierzchni 651 ha.
C1KI-ZK5: Budowa kanalizacji sanitarnej w Porąbce Centrum - 23 500
mb
W następnej kolejności zostanie skanalizowany obszar sołectwa Porąbka Centrum
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C1KI-ZD1 Budowa kanalizacji sanitarnej w Porąbce Lewobrzeżnej - 6 300
mb
Gmina zamierza skanalizować obszar sołectwa Porąbka bez przysiółków Kozubnik i
Wielka Puszcza, przy czym w pierwszej kolejności kanalizowany będzie obszar Porąbki
Lewobrzeżnej
• C1K1-ZD2: Budowa kanalizacji sanitarnej w Czańcu Górnym
-20 100 mb
Projekt obejmował będzie skanalizowanie pozostałego obszaru sołectwa Czaniec.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 38 —
KIERUNEK II: Zaopatrzenie w wodę
(działania w kierunku zapewnienia mieszkańcom dostępu do wody o jakości odpowiadającej normom
wody do picia, optymalizacja zużycia wody do celów socjalno-bytowych i przemysłowych)
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
A/a terenie gminy znajduje się szeroko rozwinięta sieć wodociągowa, przez gminę przebiega
magistrala wodna o długości 5,8 km; długość głównej sieci rozdzielczej wynosi 94,9 km, a przyłączy
48,2 km: ogółem do sieci wodociągowej podłączonych jest 2 960 budynków (82% ogółu gospodarstw
domowych); istnieją jednakże jeszcze braki w tym zakresie -Kozubnik, Wielka Puszcza-i Zawodzie nie
posiadają sieci wodociągowej
• C1 KII-ZK1: Dokończenie budowy wodociągu Kozubnik
obecnie dokończono budowę l etapu wodociągu w Kozubniku -do wykonania pozostało
3.200 m sieci głównej wodociągu oraz 46 sztuk przyłączy o łącznej długości 1.696 mb.
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
W chwili obecnej zwodociągowanych jest 82% mieszkańców gminy. Ze względu na zmiany w planie
zagospodarowania przestrzennego , które skutkują powstawaniem nowych terenów pod zwartą
zabudowę mieszkaniową z punktami usługowymi należy zwiększyć zasięg dostarczania wody pitnej konieczna jest budowa nowych nitek wodociągów w tych rejonach
• .C1KII-ZD1: Budowa wodociągu'Porąbka Zawodzie, Wielka Puszcza
• C1KII-ZD2: Budowa wodociągu Porąbka - Fabiowo
• C1KII-ZD3: Remonty wodociągów
• C1KII-ZD4: Budowa wodociągu w na nowych terenach
przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową w Gminie Porąbka
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 39 —
Poz. 680
KIERUNEK III: Ochrona przed powodzią
(działania w kierunku zabezpieczenia na terenie gminy terenów zagrożonych powodziami
lub częściowymi podtopieniami, które znajduje się na terenie całej gminy)
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
(podczas ostatnich opadów w dniu 27 maja 2002r. woda poczyniła znaczne szkody na
terenie gminy, w związku z powyższym przeprowadzono wizje lokalne na terenie wszystkich
sołectw; sporządzono protokoły oraz operaty szkód powodziowych; gmina złożyła powstałe
operaty z wnioskiem do Wojewody Śląskiego o udzielenie pomocy finansowe na naprawę
powstałych szkód)
• C1KIII-ZK1: „Naprawa szkód powodziowych w sołectwie
Czaniec"
naprawa przepustów drogowych, odmulenie rowów, naprawa wyrw w skarpach
rowów przydrożnych, umocnień, nawierzchni drogowej, zamulenia koryt potoków
rozmycie wypłukania poboczy, podmycie fundamentów, ogrodzeń, odtworzenia
koryta biegu potoków, naprawa przepustów i mostków na potokach
• C1KIII-ZK2: „Naprawa szkód powodziowych w sołectwie
Porąbka"
uszkodzenie nawierzchni na skrzyżowaniu ul. Krakowskiej z Bystrą, pokryte
mułem przyczółki mostów, odbudowa przyczółków mostów, zerwanie skarp na
wylotach przepustów, zniszczenie oskarpowań przyczółków mostów
• C1KIII-ZK3: „Naprawa szkód powodziowych w sołectwie
Bujaków"
uszkodzony mostek dojazdowy oraz przepust na potoku Węgierka, uszkodzone
nawierzchnie dróg, mostek, róży przydrożne
• C1KIII-ZK4: „Naprawa szkód powodziowych w sołectwie
Kobiernice"
uszkodzone nawierzchnie dróg, skarpy, zamulone rowy przydrożne
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
w przyszłości należy monitorować stany wód podczas wzmożonych opadów lub roztopów,
a także prowadzić prace konserwacyjne na rowach odprowadzających wodę, kontrolę tych
rowów, jak również umocnień, wałów itp.
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 40 —
• C1KIII-ZD1: Budowa zbiorników małej retencji i rumoszowych
• C1KIII-ZD2: Regulacja rzek i potoków
• C1KIII-ZD3: wzmocnienie wałów ochronnych na rzece Sole
• C1KIII-ZD4: Monitorowanie stanów wód podczas wzmożonych
opadów deszczu i roztopów
• C1KIII-ZD5: Prace konserwacyjne na rowach
odprowadzających wody deszczowe
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 41 —
CEL 2
RACJONALNA GOSPODARKA ODPADAMI ZGODNA Z
WYMOGAMI OCHRONY ŚRODOWISKA
KIERUNEK l: Zapewnienie odzysku surowców wtórnych i
zagospodarowanie odpadów zgodne z zasadami
ochrony środowiska
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
• C2KI-ZK1: Stworzenie Planu gospodarki odpadami na terenie
gminy
zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. Nr 62/2001, poz.
628) Rozdział 3 Plany gospodarki odpadami, dla osiągnięcia celów założonych w
polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad zapobiegania powstawaniu
odpadów lub ograniczania ich ilości, zapewnienia zgodnego z zasadami ochrony
środowiska odzysku surowców wtórnych oraz unieszkodliwiania odpadów , a
także stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń
do odzysku i unieszkodliwiania odpadów opracowywane są na szczeblu
krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym plany gospodarki odpadami.
Główne założenia Planu gospodarki odpadami na terenie Gminy Porąbka:
1) Ilości wytwarzanych w gminie odpadów: ok. 2.176 t/rok (przy założeniu:
nagromadzenie 0,6m3/M/rok, gęstość odpadów 250kg/m3)
2) Źródło powstawania odpadów - odpady komunalne, powstające w
gospodarstwach domowych,
- Odpady podlegające odzyskowi
3) Odpady podlegające unieszkodliwieniu na składowisku w Kętach: ok. 1.085 t/rok
4) Rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów .wraz z wykazem podmiotów prowadzących
działalność w tym zakresie:
5) Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów lub' ograniczania
ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz
prawidłowego postępowania
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 42 —
z nimi w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji
zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska,
6) projektowany system gospodarowania odpadami,
7) rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć
8) harmonogram uruchamiania środków finansowych i ich źródła. W programie
należy poruszyć następujące problemy:
• Usprawnienie systemu segregacji
należałoby rozważyć możliwość wprowadzenia na terenie gminy pojemników
plastikowych typu „dzwon" do odbioru odpadów segregowanych w centralnych
punktach poszczególnych sołectw, wprowadzając nowe rodzaje segregowanych
odpadów:
metale (np. puszki)
• Rozwiązanie problemu odpadów inertnych (gruz, popiół) na terenie gminy większość budynków opalanych jest paliwem stałym: węgiel
kamienny, miał węglowy, muł itp. W procesie spalania tych paliw powstają duże
ilości popiołów, które w swoim składzie mają różne pierwiastki, m.in. metale
ciężkie, siarkę. Bardzo często mieszkańcy wysypują popioły na swoje grunty,
powodując tym samym punktowe skażenie gleb. W związku z powyższym
zarówno popioły jak i gruz mogą być okresowo (przykładowo 1 raz w miesiącu w
okresie grzewczym) wywożone na składowisko odpadów i oddawane tam jako
materiał do zagospodarowania warstw inertnych; w tym celu należy
przeprowadzić rozmowy z właścicielami okolicznych składowisk odpadów na
temat możliwości odbioru przez nich popiołów j gruzu nieodpłatnie lub za
zmniejszoną odpłatnością
• Likwidacja dzikich wysypisk na terenie gminy
na terenie gminy, szczególnie w lasach obserwuje się coraz to nowe punkty, w
których mieszkańcy wyrzucają odpady komunalne; ich usuwanie należy w chwili
obecnej do zadań Firmy Usługowej Bartosz Padela z Porąbki.
• Podnoszenie świadomości
mieszkańców
na
temat
gospodarki odpadami, możliwości odzyskiwania surowców
wtórnych itd.
szeroko zakrojona działalność edukacyjna: ulotki, plakaty, artykuły w gazetach
lokalnych, spotkania w szkołach z młodzieżą itp., mająca na celu podniesienie
świadomości mieszkańców
• Rozwiązanie problemu odpadów wielkogabarytowych
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. 5 L Nr 23
— 43 —
w każdym z gospodarstw „wytwarzane" są odpady wielkogabarytowe, np..
zużyte meble, sprzęt gospodarstwa domowego itp., mogą być one usuwane w
ramach różnych akcji, przykładowo porządki wiosenne itp.
• Rozwiązanie problemu odpadów niebezpiecznych
należy uwzględnić sposób segregacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia
odpadów komunalnych, przewidzieć sposób i ewentualne miejsce ich zbiórki
oraz transportu (przykładowo na składowisko ZML „Kęty" S.A.)
• Wprowadzenie opłaty za wywóz odpadów w postaci podatku od
odpadów
obecnie za wywóz odpadów segregowanych płaci gmina, natomiast
mieszkańcy podpisują indywidualne umowy z odbiorcą odpadów
niesegregowanych; w efekcie duża ilość odpadów, które winny trafiać na
składowisko, bądź podlegać odzyskowi zostaje spalana w plecach domowych,
powodując skażanie atmosfery i gleb; należałoby rozważyć możliwość opłaty za
wywóz odpadów w postaci „podatku od odpadów" przypadającego na
mieszkańca lub rodzinę, wówczas każdy z mieszkańców opłacających ten
podatek prawdopodobnie dbałby o to, aby wyprodukowane przez niego odpady
trafiały w miejsce do tego przeznaczone; fundusze z takiego podatku można
byłoby wykorzystać m.in. na prowadzenie działalności edukacyjnej.
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C2KI-ZD1: Wprowadzenie w życie „Planu gospodarki odpadami"
kiedy powstanie program gospodarki odpadami, a poszczególne jego punkty będą
wprowadzane w życie, wówczas zostaną doprecyzowane poszczególne zadania z tego
zakresu
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 44 —
Poz. 680
CEL 3
POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA
ATMOSFERYCZNEGO
(zmniejszenie zanieczyszczeń powietrza wpłynie pozytywnie na poprawę jakości gleb i wód
powierzchniowych oraz w znacznym stopniu przyczyni się do polepszenia stanu zdrowia
mieszkańców regionu).
KIERUNEK l: Ograniczanie niskiej emisji
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
Wiele gospodarstw w gminie posiada w domach instalacje centralnego ogrzewania. Jednakże na zbyt
wysokie koszty ogrzewania gazem lub elektrycznością, wykorzystują oni do celów grzewczych paliwa
złej jakości. Jest to przyczyną dużego zanieczyszczenia powietrza, głównie w okresie zimowym.
Niezbędne jest zatem podjęcie działań zmierzających do zmiany systemu ogrzewania poprzez
uświadomienie mieszkańcom korzyści dla środowiska naturalnego oraz ich zdrowia, jakie niesie z
sobą zmiana systemów ogrzewania i wykorzystywania w tym celu paliw przyjaznych środowisku.
• C3KI-ZK1: Pomoc dla mieszkańców, którzy wymieniają bądź
modernizują instalację grzewczą w budynkach prywatnych
(dofinansowanie przedsięwzięć z tego zakresu ze środków gminnego funduszu ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak również uczestniczenie (pośredniczenie) w
zdobyciu środków w postaci niskooprocentowanych kredytów z Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska - pomoc w przygotowaniu wniosków, harmonogramów
itp.)
• C3KI-ZK2: Budowanie świadomości mieszkańców poprzez edukację
(dofinansowanie przedsięwzięć z tego zakresu ze środków Gminnego Funduszu Ochrony
Środowiska)
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C3KI-ZD1: Kontynuowanie działalności w kierunku likwidacji kotłowni
opalanych paliwem stałym
DZ. URZ. WOJ. SL. Nr 23
— 45 —
KIERUNEK lI: Monitoring zanieczyszczeń powietrza na
terenie gminy
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C3KI1-ZD1: Prowadzenie monitoringu zanieczyszczeń atmosfery
na terenie gminy, szczególnie na terenie oddziaływania zakładów
przemysłowych oraz wzdłuż tras komunikacyjnych
• C3KII-ZD2: W zależności od wyników monitoringu prowadzenie
działań w kierunku ograniczenia zanieczyszczenia atmosfery
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 46 —
Poz. 680
KIERUNEK III: Zalesianie nieużytków i gruntów niskich klas
bonitacyjnych
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
• C4KIII-ZK1: Opracowanie planu granic polno-leśnych
• C4KIII-ZK2: Szkolenia dotyczące celowości zalesiania gruntów mało
dostępnych położonych w enklawach śródleśnych tub w sąsiedztwie
istniejących lasów, możliwości pozyskania pieniędzy (dopłat)
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C4KIII-ZD1: Zalesianie gruntów
naturalnych stref ekologicznych
przylegających do potoków - tworzenie
KIERUNEK IV: Ochrona zabytków
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C4KIV-ZD1: Stworzenie programu ochrony zabytków na terenie gminy
na terenie gminy zachowało się kilkanaście zabytków zarejestrowanych w rejestrze
zabytków; należy je otoczyć specjalną ochroną i objąć programem, aby uniknąć ich
niszczenia
• C4KIV-ZD2: Wprowadzenie w życie programu ochrony zabytków
— 47 —
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
Poz. 680
CEL 4 OCHRONA
PRZYRODY
KIERUNEK l: Rozwój systemu obszarów chronionych
działania w kierunku ukształtowania regionalnego systemu obszarów chronionych
województwa śląskiego, zinwentaryzowania zieleni na terenie gminy i określenie wartości
przyrodniczych tego terenu
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C4KI-ZD1: Inwentaryzacja zieleni w rejonie Parku
Krajobrazowego Beskidu Małego z Otuliną
Południowa część gminy wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Beskidu Małego
utworzonego w ramach koncepcji Krajowej Sieci Ekologicznej „ECONET - Polska"
na mocy Rozporządzenia Wojewody Bielskiego z dnia 16.06.1998r. nr 9/98. należy
zinwentaryzować zieleń na obszarze Parku w celu uzyskania danych niezbędnych
do stworzenia Planu Ochrony Parku
• C4KI-ZD2: Inwentaryzacja zieleni na terenie gminy
KIERUNEK II: Ochrona pomników przyrody
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C4KII-ZD1:
Ustanowienie
pomników
przyrody i ich ochrona
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 48 —
CEL 5
OCHRONA PRZED HAŁASEM
KIERUNEK I: Monitoring natężenia hałasu
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C5KI-ZD1: Monitoring natężenia hałasu wzdłuż głównych tras
komunikacyjnych
należy poczynić starania w kierunku wykonania przez zarządzającego drogami nr
69 i 947 badań natężenia hałasu wzdłuż tych tras
KIERUNEK II: Walka z uciążliwością hałasu
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
• C5KI1-ZD1: W zależności od wyników monitoringu -tworzenie wzdłuż tras
komunikacyjnych stref ochrony przed hałasem - ekrany akustyczne,
zieleń itp.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 49 —
5. Organizacja zarządzania ochroną
środowiska
5.1 Wprowadzenie
Realizacja strategii opisanej w rozdziale 4 wymaga skoordynowanej
współpracy między wszystkimi instytucjami / jednostkami zaangażowanymi w
sprawy ochrony środowiska jak również umiejętnego stosowania różnych
instrumentów pomocnych w zarządzaniu ochroną środowiska.
Niniejszy rozdział opisuje ogólnie zasady zarządzania środowiskiem na
szczeblu gminnym. Wdrożenie niektórych działań, w znacznej mierze zależy
od umiejętnego stosowania instrumentów polityki ekologicznej (punkt 5.2) oraz
współpracy władz gminy ze Starostą, Wojewodą (jako przedstawicielem
administracji rządowej w województwie), Marszałkiem, sąsiednimi
gminami/powiatami, podmiotami gospodarczymi, instytucjami finansowymi,
organizacjami pozarządowymi, itd. (pkt 5.5) Poszczególne jednostki, mając
swobodę działania w ramach posiadanych kompetencji i zgodnie z
obowiązującym prawem, powinny uczestniczyć w realizacji Programu Ochrony
Środowiska poprzez ścisłą współpracę i wspólne ponoszenie kosztów
wdrażania programu. Mówiąc o współpracy należy także pamiętać o
współpracy wewnętrznej tzn. pomiędzy poszczególnymi Referatami Urzędu
Gminy Porąbka.
Zarządzanie ochroną środowiska w znacznej mierze realizowane będzie
poprzez Program Ochrony Środowiska. W pkt. 5.6 przedstawiono ogólne
zasady organizacji zarządzania programem. W pkt. 5.7. opisano ogólne
zasady monitoringu jakości środowiska i polityki ochrony środowiska. Również
w tym zakresie konieczna jest współpraca z wieloma instytucjami. Wyniki
monitoringu jakości środowiska
będą podstawą do
ewentualnego
uaktualniania polityki ochrony środowiska.
5.2 Strategia stosowania instrumentów polityki ekologicznej
Obecnie wszelkie działania na rzecz ochrony środowiska realizowane są przy
pomocy instrumentów, głównie prawnych i finansowych. Również wdrażanie i
egzekwowanie niniejszego "Programu ochrony środowiska Gminy Porąbka" będzie
przebiegało z wykorzystaniem instrumentów prawnych i finansowych. Ponadto duża
uwaga będzie zwrócona na instrumenty społeczne i strukturalne. Preferowane będą
dobrowolne działania podejmowane przez grupy zadaniowe przy stymulacyjnej roli
władz gminy.
Poszczególne rodzaje instrumentów są ściśle ze sobą powiązane, co przedstawiono
poniżej na schemacie 5.2.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 50 —
Poz. 680
5.3 Instrumenty prawne
Rozpoczęta z dniem 1 stycznia 1999 roku reforma ustrojowa państwa
wprowadziła trójstopniowy system działania samorządu terytorialnego:
województwo, powiat (także miasto na prawach powiatu) oraz gmina (także
miejska).
Poniżej przedstawiono niektóre kompetencje i zadania Wójta/Zarządu Gminy
oraz Rady Gminy w odniesieniu do Gminy Porąbka, wynikające z następujących
aktów prawnych:
• Ustawy z dnia 27.04.2001 r. „Prawo ochrony Środowiska" (Dz. U. Nr 62/2001,
poz. 627)
• Ustawy z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62/2001, poz. 628)
• Ustawy z dnia 16.10.1991r. o ochronie przyrody (Dz. U. 114/91, poz. 492 z
późn. zmianami)
• Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994r. (Dz. U.
89/94 poz. 415 z późn. zmianami),
• Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. 115, poz. 1229 ze zm.).
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 51 —
Poz. 680
5.3.1 Kompetencje Rady Gminy:
• uchwalanie programu ochrony środowiska, (art. 17 ustawy Prawo ochrony
środowiska),
• ustanowienie parków gminnych na terenie gminy, uchwała (art. 34a ustawy
o ochronie przyrody)
• wprowadzanie obszarów chronionego krajobrazu, wprowadzanie ochrony w
drodze uznania za: pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki
ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe na terenie gminy, jeżeli
wojewoda nie wprowadził tych form (art. 34 ustawy o ochronie przyrody)
• uchwalanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (art. 8
ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym),
• uchwalanie studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego (art. 6
ust. 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym)
•
ustanawianie ograniczeń co do czasu funkcjonowania instalacji lub
korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie
oddziaływać na środowisko (art. 157 ustawy Prawo ochrony środowiska)
• zatwierdzenie planu przychodów i wydatków gminnego funduszu ochrony
środowiska i gospodarki wodnej, uchwała (art. 420 ustawy Prawo ochrony
środowiska)
•
uchwalanie szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku
gospodarka odpadami komunalnymi (art. 4 ustawy o utrzymaniu porządku
i czystości w gminie),
•
wprowadzenie obowiązku złożenia informacji o wytwarzanych odpadach
oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami przez
wytwórców odpadów prowadzących oraz nieprowadzących instalacji,
wytwarzających odpady inne niż niebezpieczne w ilości od 5 do 5 tysięcy
ton rocznie, uchwała (art. 17, ust. 3 ustawy o odpadach)
5.3.2 Kompetencje Zarządu Gminy/Wójta Gminy
• zezwolenie na usunięcie drzew i krzewów, decyzja, (art. 47e ust. 2 ustawy o
ochronie przyrody)
• kontrola przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w
zakresie objętym właściwością tych organów (art, 379 ust. 1 ,2,3 ustawy
Prawo ochrony środowiska)
• występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego (art. 379 ust. 4 ustawy
Prawo ochrony środowiska),
• wystąpienie do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie
odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku
kontroli organy te stwierdzą naruszenie przez kontrolowany podmiot
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
•
•
•
•
•
•
•
•
•
— 52 —
przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że
takie naruszenie mogło nastąpić, przekazując dokumentację sprawy (art. 379 ust.
5 ustawy Prawo ochrony środowiska)
nałożenie na prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia obowiązek
prowadzenia w określonym czasie pomiarów wielkości emisji wykraczających
poza obowiązki, o których mowa w art. 147 ust. 1,2 i 4 lub określone w trybie art.
56 ust. 1 pkt 1, jeżeli z przeprowadzonej kontroli wynika, że nastąpiło
przekroczenie standardów emisyjnych, decyzja (art. 150 ust.1 ustawy Prawo
ochrony środowiska)
ustalenie wymagań w zakresie ochrony środowiska dotyczących eksploatacji
instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, o ile uzasadniona jest
koniecznością ochrony środowiska (art. 154 ust. 1 ustawy Prawo ochrony
środowiska)
przyjmowanie wyników' pomiarów, o których mowa w art. 149, 150 ustawy (art. 378
ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska)
Przyjmowanie zgłoszeń instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, a
mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko (art. 378 ust. 3 ustawy Prawo
ochrony środowiska)
wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 40 ustawy o
zagospodarowaniu przestrzennym),
wydawanie opinii na temat programów gospodarki odpadami niebezpiecznymi
zatwierdzanych przez Starostę lub Wojewodę (art. 19, ust. 4,5 ustawy o
odpadach)
wydawanie opinii na temat podmiotu prowadzącego działalność w zakresie
odzysku i unieszkodliwiania odpadów w celu wydania zezwolenia na taką
działalność przez starostę lub wojewodę (art. 25, ust. 5,6 ustawy o odpadach)
wydawanie opinii w sprawie zezwolenia na prowadzenia działalności w zakresie
zbierania lub transportu odpadów wydawanego przez starostę (art. 28, ust. 2
ustawy o odpadach)
nakazanie posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsc
nieprzeznaczonych do ich składowania lub magazynowania wskazując sposób
wykonania decyzji, decyzja (art. 34 ustawy o odpadach)
5.3.3 Pozwolenia
W systemie polskiego prawa ochrony środowiska, dość szeroko korzysta się z
instrumentów nakazowych, przede wszystkim w formie różnorakich decyzji
administracyjnych. Wśród nich wyróżnić można jako najważniejsze tzw. "pozwolenia
ekologiczne", które w rzeczywistości przybierają różne nazwy (np. decyzje,
pozwolenia, uzgodnienia, zezwolenia).
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 53 —
Jak przedstawiono wyżej kompetencje organów gminy w zakresie wydawania decyzji
dotyczą głównie:
• Odpadów
• Zagospodarowania przestrzennego.
Z wszystkich dokumentów planistycznych tylko miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego mają rangę obowiązującego powszechnie przepisu prawa. Można
powiedzieć, że wszelkie plany, strategie i programy formułowane na wszystkich
szczeblach podziału kraju, mają tylko wtedy szansę realizacji, jeżeli znajdują
odzwierciedlenie w konkretnym planie miejscowym
zagospodarowania
przestrzennego,
a
każda
decyzja administracyjna sprzeczna z planem jest
nieważna.
5.4 Instrumenty finansowe
Do instrumentów finansowych należą:
• opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska (za emisję zanieczyszczeń do
powietrza
oraz za składowanie
odpadów w zależności od kategorii
szkodliwości i ilości),
• opłaty za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych,
•
kary ekologiczne,
• opłaty za usunięcie drzew lub krzewów,
• kredyty i dotacje z funduszy ochrony środowiska,
• opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin.
5.4.1 Opłaty i kary
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 roku, podmioty
korzystające ze środowiska ponoszą opłaty za gospodarcze korzystanie ze
środowiska. Opłaty są stosowane w odniesieniu do wszystkich zanieczyszczeń:
wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do
ziemi, pobór wód, składowanie odpadów.
W przypadku, jeżeli zostaną przekroczone lub naruszone warunki korzystania ze
środowiska określone w pozwoleniach / decyzjach, naliczane są administracyjne kary
pieniężne.
Opłaty i kary zasilają fundusz ochrony środowiska, tj. NFOŚiGW, WFOŚiGW oraz
fundusze powiatowe i gminne ściśle według zdefiniowanych zasad podziału.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 54 —
W odniesieniu do gminy Porąbka struktura udziału poszczególnych opłat (dochód
gminnego funduszu) jest następująca;
• 50% wpływów za składowanie i magazynowanie odpadów na obszarze gminy,
• całość wpływów z opłat i kar z terenu gminy za usuwanie drzew i krzewów,
• 20% wpływów z opłat i kar za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze
środowiska i dokonywania w nim zmian
Środki gminnego funduszu przeznacza się na:
• edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównoważonego rozwoju,
• wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
• wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu
środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła,
•
realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie
środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony
przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej,
• urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zakrzewień oraz parków,
• realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami,
• wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom,
• profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska,
• wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla
wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
• wspieranie ekologicznych form transportu,
• działania z zakresu wspierania rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące
na stan gleby, powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw
produkujących metodami ekologicznymi położonych na obszarach szczególnie
chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody,
•
inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i
gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na
programy ochrony środowiska.
5.4.2 Pożyczki i dotacje 2 funduszy ochrony środowiska
Kredyty i dotacje na inwestycje ekologiczne pozostaną ważnym instrumentem
stymulującym dążenie do zrównoważonego rozwoju. Podstawą
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 55 —
dla przyznawania dotacji i niskooprocentowanych kredytów powinna być
realizacja, przez zakłady przemysłowe i jednostki gospodarcze idei
zrównoważonego rozwoju. Zatem, niniejszy program stanowi krok w kierunku
łatwiejszego dostępu do tanich kredytów i dotacji.
Szczególne znaczenie mają dotacje przeznaczane na stymulowanie edukacji
ekologicznej jeśli Gmina będzie przeznaczała własne środki na wsparcie
finansowe kampanii informacyjnych, np. nt. prewencji odpadów, redukcji
zużycia wody i energii, itp.
Na rynku dostępnych instrumentów finansowych polityki ochrony środowiska
wyróżniamy pożyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska, a to z
Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w
Warszawie, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Katowicach, czy Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej w Bielsku-Białej.
Istnieją' również inne formy uzyskania pomocy finansowej, np. Fundacja
ekokonwersji polskiego długu EkoFundusz, czy też program pomocy
przedakcesyjnej z Unii Europejskiej SAPARD.
Poniżej opisano zasady udzielania pożyczek i dotacji z poszczególnych
Funduszy i programu SAPARD.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w
Katowicach, dofinansowuje zadania z zakresu ochrony środowiska i
gospodarki wodnej, z uwzględnieniem celów określonych w:
1) ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr
62 poz. 627 z 2001 roku),
2)
II Polityce Ekologicznej Państwa, Strategii Rozwoju Województwa
Śląskiego na lata 2001-2015 i Programie Ochrony Środowiska
Województwa Śląskiego na lata 2001-2015,
3) oparciu o opracowywane przez Zarząd i zatwierdzane przez Radę
Nadzorczą:
kryteria wyboru przedsięwzięć, listę
przedsięwzięć priorytetowych, plan
finansowy Funduszu,
4) oparciu o program udzielania pomocy w rozumieniu art. 10 ustawy z dnia
30 czerwca 2000 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu
pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz.U. Nr 60 poz. 704).
Dofinansowanie zadań inwestycyjnych udzielane przez Fundusz może
wynosić do wysokości 75% nakładów na realizację zadania objętego
wnioskiem.
Dofinansowanie może nastąpić poprzez udzielenie pożyczki lub dotacji.
Fundusz dofinansowuje zadanie po stwierdzeniu, że zapewnione jest pełne
pokrycie jego kosztów (z uwzględnieniem kwoty przyznanej przez Fundusz).
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 56 —
Poz. 680
Dofinansowanie przez Fundusz zadań inwestycyjnych obejmuje tylko nakłady na
realizację obiektów, instalacji i urządzeń technologicznych. Fundusz udziela
pożyczek stosując preferencyjne oprocentowanie w wysokości 0,2-0,7 stopy
redyskonta weksli (wartość stopy redyskonta obowiązująca 1 stycznia roku, w
którym zawarto umowę). W kolejnych latach obowiązywania umowy pożyczki
stopa oprocentowania
będzie korygowana według obowiązującej 1 stycznia
danego roku stopy redyskonta weksli. Okres spłaty pożyczek wynosi najwyżej 10
lat. Do okresu finansowania wlicza się okresy odroczeń w spłacie pożyczki, które
mogą wynosić do 1 roku od momentu zakończenia zadania.
Stopa oprocentowania w wysokości 0,2 stopy redyskonta weksli jest stosowana
przy udzielaniu pożyczek na:
1) zadania, na które przysługuje dotacja, a wymienione poniżej
2) zadania związane z zaopatrzeniem w wodę do celów pitnych na obszarach:
deficytu wody pitnej - w tym z powodu nieodpowiedniej jakości wody,
3) zadania związane z zaopatrzeniem w wodę do celów pitnych na obszarach
wiejskich o funkcjonujących bądź budowanych systemach kanalizacji,
4) zadania obejmujące budowę, rozbudowę, modernizację oczyszczalni oraz systemy
kanalizacji,
5) zadania związane z unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych lub
gospodarczym wykorzystaniem odpadów,
6) zadania ograniczające emisję pyłów i gazów ze źródeł „niskiej emisji" za wyjątkiem
systemów grzewczych dla nowobudowanych obiektów,
7) wspieranie ekologicznych form transportu publicznego.
Stopa oprocentowania w wysokości 0,4 stopy redyskonta weksli, jest stosowana
przy udzielaniu pożyczek na:
1) pozostałe zadania związane z ochroną powietrza, wód i gospodarką wodną,
2) budowę, rozbudowę i modernizację składowisk odpadów oraz ekologiczne
zamykanie składowisk odpadów,
3) realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi i rekultywacją
terenów poprzemysłowych i zdegradowanych.
4) zadania związane z ochroną przed hałasem,
5) opracowywanie i wdrażanie nowych technik i technologii, w szczególności
dotyczących ograniczania emisji i zużycia wody, a także efektywnego
wykorzystywania paliw,
6) rozwój usług z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz przemysłu
produkcji środków technicznych i aparatury kontrolno-pomiarowej im służących,
7) rozwój specjalistycznego potencjału wykonawczego służącego realizacji inwestycji
na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
8) inne cele nie wymienione w ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1 do 7.
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 57 —
Stopa oprocentowania w wysokości od 0,5 do 0,7 stopy redyskonta weksli
stosowana jest w przypadku dodatkowego przyznania środków, związanego ze
wzrostem kosztów inwestycji,
Dotacje mogą być udzielane na:
1) inwestycje z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowane przez
gminy w ramach przyjętych programów ochrony środowiska, o ile dotacja łączona
jest z pożyczką udzieloną przez Fundusz,
2) zadania związane z ochroną przed powodzią i usuwaniem szkód powodziowych w
obiektach i urządzeniach ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
3) usuwanie szkód spowodowanych katastrofami w środowisku przyrodniczym,
4) zapobieganie i likwidację poważnych awarii i ich skutków,
5) doposażenie w sprzęt specjalistyczny państwowych i samorządowych jednostek
odpowiedzialnych za działania w zakresie określonym w pkt 2, 3 i 4,
6) realizację obiektów małej retencji wodnej,
7) likwidację zagrożeń powodowanych zdeponowaniem w środowisku niebezpiecznych
odpadów, w szczególności składowanych przez zakłady postawione w stan
likwidacji lub upadłości oraz likwidację mogilników i magazynów przeterminowanych
środków ochrony roślin,
8) wspomaganie pilotowych zadań związanych z unieszkodliwianiem azbestu w
środowisku,
9) wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla
wprowadzenia bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
10) działania na rzecz ochrony przyrody oraz na zadania związane ze zwiększeniem
lesistości kraju, urządzaniem i utrzymaniem terenów zieleni, zadrzewień,
zakrzewień i parków.
11) edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównoważonego rozwoju,
12) zadania edukacyjne - informacyjne związane z realizacją ścieżek rowerowych i
narciarskich biegowych tras turystycznych na terenach rekreacyjnych i cennych
przyrodniczo.
13) zapobieganie lub usuwanie skutków zanieczyszczenia środowiska, w przypadku
gdy nie można ustalić podmiotu za nie odpowiedzialnego,
14) opracowanie strategii, programów i planów w zakresie ochrony środowiska i
gospodarki wodnej oraz gospodarki odpadami,
15) opracowanie planów służących gospodarowaniu zasobami wodnymi oraz
utworzeniu katastru wodnego,
16) dofinansowanie badań (prace naukowo-badawcze, programy i strategie,
opracowania i ekspertyzy) upowszechnianie ich wyników, a także postępu
technicznego w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 58 —
17) współuczestnictwo w realizowaniu programów i projektów
międzynarodowych,
18) wspomaganie realizacji zadań państwowego i regionalnego monitoringu
środowiska, a także innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań
stanu środowiska,
19) dofinansowanie systemu kontroli wnoszenia przewidzianych ustawą opłat za
korzystanie ze środowiska, a w szczególności tworzenia baz danych podmiotów
korzystających ze środowiska obowiązanych do ponoszenia opłat,
20) profilaktykę zdrowotną dla dzieci na obszarach, na których występują
przekroczenia standardów jakości środowiska,
21) zadania związane z odkwaszaniem gleb,
22) działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan
gleby, powietrza, wód i bioróżnorodności, w szczególności na prowadzenie
gospodarstw rolnych produkujących metodami ekologicznymi położonych na
obszarach szczególnie chronionych oraz wskazanych do szczególnej ochrony na
podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody oraz umów
międzynarodowych.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest największą
instytucją finansującą przedsięwzięcia ochrony środowiska w Polsce. Celem działania
Funduszu jest finansowe wspieranie przedsięwzięć o zasięgu ponadregionalnym i
ogólnokrajowym, środki Narodowego Funduszu stanowią około 25 % łącznych
nakładów przeznaczonych na inwestycje w zakresie ochrony i poprawy stanu
środowiska naturalnego w naszym kraju.
Celem działalności Narodowego Funduszu jest finansowe wspieranie inwestycji
ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz
zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska.
Dystrybucja środków finansowych z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej odbywa się w ramach następujących dziedzin:
•
Ochrona powietrza
•
Ochrona wód i gospodarka wodna
•
•
Ochrona powierzchni ziemi
Ochrona przyrody i krajobrazu oraz Leśnictwo
Geologia i górnictwo Edukacja ekologiczna
•
Państwowy Monitoring Środowiska
•
Programy międzydziedzinowe
•
Nadzwyczajne Zagrożenia Środowiska
•
Ekspertyzy i prace badawcze
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 59 —
Wnioskodawcami ubiegającymi się o środki finansowe z Narodowego Funduszu
mogą być jednostki samorządu terytorialnego,
W Narodowym Funduszu stosowane są trzy formy dofinansowywania:
•
finansowanie pożyczkowe ( pożyczki udzielane przez NF, kredyty
udzielane przez banki ze środków NF, konsorcja czyli wspólne finansowanie
NF z bankami, linie kredytowe ze środków NF obsługiwane przez banki)
• finansowanie dotacyjne ( dotacje inwestycyjne, dotacje
nieinwestycyjne, dopłaty do kredytów bankowych, umorzenia)
•
finansowanie kapitałowe ( obejmowanie akcji i udziałów w
zakładanych bądź już istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu
ekologicznego)
Na podstawie: Polityki Ekologicznej Państwa, Programu Wykonawczego do
Polityki Ekologicznej Państwa, Narodowego Programu Przygotowania do
Członkostwa w Unii Europejskiej, Strategii Ekologicznej Integracji z Unią
Europejską, zobowiązań międzynarodowych Polski, a także list przedsięwzięć
priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki
wodnej, zwanych dalej wojewódzkimi funduszami - Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowuje przedsięwzięcia, w
tym projekty finansowane częściowo z funduszy zagranicznych, preferując
niżej wymienione programy priorytetowe.
Jako priorytetowe traktuje się w szczególności te przedsięwzięcia, których
realizacja wynika z konieczności wypełnienia zobowiązań Polski wobec Unii
Europejskiej w zakresie harmonizacji i implementacji prawa Unii Europejskiej,
związanych z negocjacjami o członkostwo Rzeczpospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej w obszarze „środowisko". Narodowy Fundusz udzielając
pożyczek stosuje oprocentowanie ustalane w odniesieniu do stopy
redyskontowej weksli, określanej dalej „s.r.w.", ogłaszanej przez Narodowy
Bank Polski.
Oprocentowanie pożyczek udzielanych gminom wynosi od 0,1 do 0,45 s.r.w. w
stosunku rocznym i jest zależne od dochodów budżetowych ogółem na
mieszkańca, osiągniętych w roku budżetowym poprzedzającym o dwa lata rok
rozpatrywania wniosku. Wysokość oprocentowania jest zgodna z poniższą
tabelą:
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 60 —
Poz. 680
Tabela 5.4.2/1. Oprocentowanie pożyczek w NFOŚiGW
Przedziały
Procent ogółu
gmin
Dochód budżetowy ogółem Wskaźnik
na mieszkańca (w zł.)
oprocentowania
(s.r.w.) w stosunku
rocznym
i
15
nie większy niż 1006
0,1
II
40
1007-1133
0,1
III
25
1134-1270
0,2
IV
13
1271 -1511
0,3
V
7
>1511
0,45
Udzielone dofinansowanie w formie pożyczki lub pożyczki i dotacji, nie może przekroczyć
70% kosztów przedsięwzięcia.
Narodowy Fundusz udziela pożyczek stosując karencję nie dłuższą niż 12 miesięcy,
liczone od terminu wykonania rzeczowego przedsięwzięcia, określonego w umowie, w
dniu jej zawarcia.
Okres kredytowania stosowany przy udzielaniu pożyczek wynosi do 15 lat.
Pożyczka udzielona ze środków Narodowego Funduszu może być częściowo
umorzona na wniosek pożyczkobiorcy, po spełnieniu następujących warunków:
1) przedsięwzięcie zostało zrealizowane nie później niż w terminie ustalonym w umowie,
2) został osiągnięty określony w umowie efekt rzeczowy i ekologiczny przedsięwzięcia,
3) spłacono co najmniej 50% udzielonej pożyczki z oprocentowaniem w terminach
ustalonych w umowie,
4) pożyczkobiorca wywiązał się z obowiązku uiszczania opłat i kar stanowiących
przychody Narodowego Funduszu oraz z innych zobowiązań w stosunku do
Narodowego Funduszu,
5) pożyczkobiorca przeznaczy umorzoną kwotę na -przedsięwzięcie ekologiczne, umorzenie
nastąpi zgodnie z warunkami określonymi w odrębnej umowie,
6) wysokość umorzonej kwoty nie może być wyższa niż 75% planowanych kosztów
przedsięwzięcia, na które-zostanie przeznaczona.
Kwota umorzenia z zastrzeżeniem ust.1 pkt. 6) wynosi do 15% kwoty udzielonej pożyczki.
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 61 —
Nie podlegają umorzeniu kredyty w wysokości do 100 tyś. zł, udzielone ze środków
Narodowego Funduszu w ramach linii kredytowych.
Dotacje mogą być udzielane w szczególności na:
•
•
•
•
•
•
edukację ekologiczną,
rozbudowę bazy dydaktycznej w parkach narodowych i parkach
krajobrazowych,
przedsięwzięcia pilotowe dotyczące wdrożenia postępu technicznego i
nowych technologii o dużym stopniu ryzyka lub posiadające charakter
eksperymentalny,
monitoring,
ochronę przyrody i krajobrazu,
ochronę i hodowlę lasów-,
likwidację starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw.
mogilników),
rekultywację terenów zdegradowanych przez Wojska Federacji Rosyjskiej,
• ochronę przed powodzią,
• ekspertyzy,
• kompleksowe programy badawcze, rozwojowe i wdrożeniowe w ochronie
środowiska i gospodarce wodnej,
• zapobieganie lub likwidację nadzwyczajnych zagrożeń środowiska,
• utylizację i zagospodarowanie wód zasolonych,
• profilaktykę zdrowotną dzieci z obszarów określonych w art. 88 pkt 7 Ustawy,
• prace geologiczne i potrzeby górnicze finansowane ze środków uzyskanych
z opłat i kar na podstawie Ustawy Prawo geologiczne i górnicze.
Dotacje mogą być udzielane również jednostkom budżetowym, szpitalom,
sanatoriom, szkołom, domom opieki i innym jednostkom organizacyjnym
prowadzącym działalność w zakresie ochrony zdrowia, profilaktyki zdrowotnej,
pomocy społecznej, oświaty, kultury, ochrony zabytków i krajobrazu.
Dotacje w wysokości do 30% kosztów inwestycyjnych przedsięwzięcia mogą
być udzielane na cele inne, związane z ochroną środowiska i gospodarką
wodną, niż wymienione w ust. 1, jeżeli przedsięwzięcie jest realizowane przez
samorządy terytorialne, ich związki i stowarzyszenia oraz spółki wodne
utworzone na podstawie Ustawy Prawo wodne.
Jednostki samorządu terytorialnego wykonujące przedsięwzięcie finansowane
pożyczką ze środków Narodowego Funduszu, mogą uzyskać na to samo
przedsięwzięcie dotację w wysokości do 30% kosztów inwestycyjnych,
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 62 —
dla zbilansowania środków, jeżeli sytuacja finansowa jednostki uniemożliwia
zwiększenie jej zadłużenia zgodnie z ustawą o finansach publicznych.
Dotacja udzielona jednostkom samorządu terytorialnego, których dochód
budżetowy ogółem na 1 mieszkańca nie przekracza wysokości określonej dla
grupy miast na prawach powiatu, opisanych w tabeli, w §5 ust. 4 stanowi dla:
1) l przedziału-10%,
2) II przedziału - 5%,
kwoty, o udzielenie której ubiega się Wnioskodawca.
Dotacja udzielona jednostkom samorządu terytorialnego, których dochód
budżetowy ogółem na 1 mieszkańca nie przekracza wysokości określonej dla
grupy gmin opisanych w tabeli, w §5 ust. 5 stanowi dla:
1) l przedziału - 30%,
2) II przedziału-10%,
3) III przedziału - 5%
kwoty, o udzielenie której ubiega się Wnioskodawca.
EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla
efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany
części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie
środowiska (tzw. ekokonwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji
polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy.
Szwecja i Norwegia, tak więc EkoFundusz zarządza środkami tych krajów
(łącznie ponad 571 min USD do wydania w latach 1992 - 2010).
Zadaniem Fundacji jest dofinansowanie przedsięwzięć w dziedzinie ochrony
środowiska, które mają nie tylko istotne znaczenie w skali regionu czy kraju,
ale także wpływają na osiągnięcie celów ekologicznych uznanych za
priorytetowe przez społeczność międzynarodową w skali europejskiej, a nawet
światowej. Ta specyfika EkoFundusz, odróżniająca go od innych funduszy
wspierających inwestycje proekologiczne w Polsce, wyklucza możliwość
dofinansowania przedsięwzięć, których celem jest rozwiązywanie jedynie
lokalnych problemów. Zadaniem EkoFundusz jest również ułatwienie transferu
na polski rynek najlepszych technologii z krajów-donątorów, a także
stymulowanie rozwoju polskiego przemysłu ochrony środowiska.
W Statucie EkoFundusz pięć sektorów ochrony środowiska uznanych zostało za
dziedziny priorytetowe. Są nimi:
• ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu
oraz eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza);
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 63 —
• ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów
wody pitnej (ochrona wód);
• ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona
klimatu);
• ochrona różnorodności biologicznej;
• gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych.
W dziedzinie ochrony wód priorytetem EkoFundusz jest budowa oczyszczalni
ścieków w miejscowościach nadmorskich, mających istotny wpływ na jakość
wód przybrzeżnych Morza Bałtyckiego. Zadaniami EkoFundusz w tym
sektorze są także:
• zmniejszenie spływu zanieczyszczeń z pól, łąk i dróg do wód
powierzchniowych ,
• ochrona Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) przed infiltracją
do nich wód powierzchniowych zanieczyszczonych ściekami. Zbiorniki te
stanowią bowiem najcenniejsze rezerwuary wody pitnej najwyższej
jakości.
W celu zmniejszenia emisji gazów, powodujących zmiany klimatu Ziemi (m.in.
dwutlenku węgla, metanu), EkoFundusz wspiera realizację projektów
związanych przede wszystkim z oszczędnością energii i poprawą
efektywności jej wykorzystania, a poza tym promuje możliwie szerokie użycie
odnawialnych źródeł energii. W szczególności projekty te mogą dotyczyć:
• oszczędności energii w miejskich systemach zaopatrzenia w ciepło;
• wykorzystania energii „odpadowej" z procesów przemysłowych;
• zamiany węgla na paliwa o znacznie mniejszym współczynniku emisji C02
do atmosfery;
• wykorzystania odnawialnych źródeł energii, takich jak energia z biomasy,
energia geotermalna, energia wiatru i słońca;
• eliminacji emisji metanu z kopalń węgla kamiennego oraz eliminacji biogazu
z wysypisk miejskich i oczyszczalni ścieków.
Dla zachowania różnorodności biologicznej polskiej przyrody EkoFundusz
wspiera działania mające na celu ochronę bądź renaturyzację ekosystemów
najcenniejszych z przyrodniczego punktu widzenia oraz obronę gatunków
roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem,
Dofinansowanie uzyskać mogą działania dotyczące w szczególności:
• ochrony najcenniejszych obszarów wodno-błotnych;
• zwiększenia retencji wody na obszarach leśnych;
• rewitalizacji obszarów klęski ekologicznej (np. lasy w Sudetach);
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 64 —
• aktywnej ochrony zagrożonych gatunków fauny i flory;
• czynnej ochrony przyrody na terenie parków narodowych i rezerwatów;
ochrony przed zanieczyszczeniem jezior o największej wartości przyrodniczej;
• przebudowy drzewostanów w parkach narodowych i ich otulinach w celu
zwiększenia ich różnorodności biologicznej.
W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFundusz są:
• tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i utylizacji
odpadów komunalnych i niebezpiecznych;
•
przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w
procesach przemysłowych (promocja „czystych technologii") i likwidacją
składowisk odpadów tego rodzaju;
• rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi
zagrożenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody.
We wszystkich pięciu sektorach pomoc finansową EkoFundusz uzyskać mogą tylko
te projekty, które wykazują się wysoką efektywnością, tj. korzystnym stosunkiem
efektów ekologicznych do kosztów. Poza tym polecane jest, aby projekty spełniały
przynajmniej jeden z następujących warunków:
• wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów;
• uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska;
• posiadanie szczególnego znaczenia dla ochrony zdrowia.
EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie preferencyjnych pożyczek lub/i
bezzwrotnych dotacji. Pomoc finansową uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące
inwestycji bezpośrednio związanych z ochroną środowiska (w ich fazie
implementacyjnej), a w dziedzinie ochrony przyrody również projekty nieinwestycyjne.
Wszystkie wnioski o dofinansowanie oceniane są w EkoFundusz z punktu widzenia
ekologicznego,
technologicznego,
ekonomicznego i organizacyjnego. Aby
otrzymać pożyczkę lub/i dotację wszystkie te oceny muszą być pozytywne, a Inwestor
musi wykazać się wiarygodnością finansową- i posiadaniem zabezpieczeń, a także
zapewnieniem pełnego finansowania projektu w części nie objętej dofinansowaniem
EkoFundusz.
Pomoc finansowa EkoFundusz (jej wielkość i rodzaj) dla projektów technicznych
realizowanych przez władze samorządowe uzależniona jest od zasobności
samorządu wyrażonej w dochodach ogółem na jednego mieszkańca. Szczegółowe
warunki udzielania pomocy finansowej organom samorządów przedstawiono w
tabeli 2.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 65 —
Tabela 5.4.2/2. Zasady finansowania projektów zgłaszanych przez władze
samorządowe
Zasobnoś
Projekty
ć
samorząd
ogółem w zł Dotacja
(dochód
ów
o na
mieszkańca)
niekomercyjne
Projekty komercyjne
Pożyczka
Pożyczka
Grupa l
Do 45%
-
Do 45% przy r= 0
Do 30%
Do 15% przyr=0
Do 45% przy r= 5%
Grupa III 1121<= x<= Do 15%
1500
Do 30% przy
r=5%
Do 45% przy r=8%
Grupa IV 1501<= x<= Do 5%
2200
Do 40% przy
r=8%
Do 45% przy r= 10%
Grupa V
Do 45% przy
r=10%
Do 45% przy r=12%
x<= 980
Grupa 11 981<=x<=
1120
x>2200
r - stopa oprocentowania w skali roku dla warunków roku 20012
Maksymalny okres karencji spłat pożyczki nie powinien przekroczyć jednego roku, a
całkowita spłata pożyczki nie powinna przekroczyć ośmiu lat.
Okresy karencji oraz długość okresu spłat pożyczki jest dostosowana do charakteru
projektu i z tego powodu jest negocjowana indywidualnie.
Należy przy tym podkreślić, że EkoFundusz może wspierać finansowo zarówno
projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, jeżeli ich
zaawansowanie finansowe nie przekracza 60% w dniu złożenia wniosku do
EkoFundusz.
SAPARD jest programem pomocy finansowej dla krajów starających się o
członkostwo w Unii Europejskiej. Jego założeniem jest przeznaczanie, przez Komisję
Europejską, 500 min euro rocznie na wspieranie działań, mających na celu poprawę
sytuacji w rolnictwie w dziesięciu krajach -kandydatach. SAPARD to program
wieloletni obejmujący okres 2000-2uu6. Wysokość środków przyznawanych Polsce
zależy od kryteriów przyjętych przez Komisję Europejską (min. od liczby ludności
rolniczej, powierzchni użytków rolnych, produktu krajowego brutto w przeliczeniu na
mieszkańca, specyfiki sytuacji terytorialnej). W bieżącym roku Polsce przyznano
168,68 min euro (zeszłorocznej kwoty nie wykorzystaliśmy z powodu braków
organizacyjnych w agencjach płatniczych). Program jest programem odnawialnym i
w następnych latach na te same cele zostanie przeznaczona
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 66 —
kolejna suma pieniędzy. Podstawowe kierunki działań w ramach programu SAPARD
to:
Inwestycje w gospodarstwach rolnych (15% całości środków) -podniesienie
jakości produkcji mleka do standardów DE, modernizacja gospodarstw
specjalizujących się w produkcji zwierząt rzeźnych, dostosowanie gospodarstw
rolnych do standardów w zakresie ochrony środowiska.
- Rozwój i poprawa infrastruktury wiejskiej (45% całości środków) - sieci
wodociągowe, uzdatnianie wody (podniesienie jakości do norm istniejących w
przetwórstwie), kanalizacja i oczyszczalnie ścieków, gospodarka odpadami
stałymi, źródła energii, drogi lokalne, infrastruktura telekomunikacyjna.
- Poprawa przetwórstwa produktów rolnych i rybołówstwa (35% całości środków) poprawa jakości produktów (mlecznych, mięsnych, rybnych, owocowych i
warzywnych), dostosowanie zakładów przetwórczych (mleka, mięsa, ryb,
owoców i warzyw), zwiększenie efektywności funkcjonowania grup producentów i
ich związków (sektor mleka, mięsa, ryb, owoców i warzyw).
-
Zróżnicowanie działalności gospodarczej, które zapewni mieszkańcom
alternatywne źródła dochodu (5% całości środków) - granty na inwestycje w
zakresie działalności gospodarczej poza tradycyjnym rolnictwem, granty na małą
infrastrukturę turystyczną, wspieranie działań promocyjnych i marketingowych w
zakresie działalności poza .tradycyjnym rolnictwem (beneficjentami będą mogły
zostać organizacje
pozarządowe oraz samorządy), projekty pilotażowe w
zakresie zalesiania i ochrony środowiska w rolnictwie.
Podstawą realizacji programu w każdym kraju jest przygotowany przez władze i
zatwierdzony przez Komisję Europejską dokument zwany Programem Operacyjnym.
Przygotowanie i negocjacje polskiego Programu Operacyjnego trwało 1,5 roku.
Program ten był w dniu 13 września 2000 r. przedmiotem posiedzenia Komitetu STAR
w Brukseli (komitet doradczy Komisji Europejskiej ds. struktur rolnych obszarów
wiejskich, który wyraża stanowisko krajów członkowskich). Komitet jednogłośnie
pozytywnie zaopiniował polski Program Operacyjny, jako jedną z pierwszych
propozycji złożonych przez kraje kandydujące do członkostwa. Następnie Komisja
Europejska decyzją z dnia 18 października 2000 r. zatwierdziła przedstawiony jej
Program Operacyjny SAPARD dla Polski. Rozpoczęcie finansowania w ramach
programu SAPARD nastąpi po spełnieniu pozostałych warunków: podpisaniu
wieloletniej umowy finansowej, rocznej umowy finansowej oraz wydanie przez
Komisję Europejską decyzji zatwierdzającej akredytację Agencji SAPARD. Przewiduje
się, że spełnienie tych czterech warunków nastąpi w ciągu 2001 roku.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 67 —
Każdy rolnik, grupa producentów czy gmina może starać się o pomoc w ramach
programu SAPARD. Wkład ze strony Unii Europejskiej i budżetu polskiego rządu
może wynieść nie więcej niż 75% wydatków. Pozostałe 25% środków musi stanowić
wkład własny jednostek starających się o środki. Zgłoszone projekty dzielone są na
dwie grupy: w przypadku projektów zwiększających dochody (modernizacja zakładu,
rozpoczęcie działalności agroturystycznej) pomoc wyniesie maksymalnie 50%
kosztów. W grupie projektów nie zwiększających dochodów pomoc może przekroczyć
50% wydatków.
Instytucje udzielające informacji na temat programu SAPARD:
• Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Departament Pomocy
Przedakcesyjnej i Funduszy Strukturalnych, ul. Wspólna 30, 00-930
Warszawa, tel. 022 623 25 55;
• Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa, ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa, tel.
022 623 15 15
• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Zespół Analiz
i Programów, al. Jana Pawła II 70, 00-175 Warszawa;
• Urząd Marszałkowski.
W przypadku Gminy Porąbka ważnym instrumentem finansowym jest również ISPA Instrument Przedakcesyjnej Polityki Strukturalnej.
Program ISPA ma na celu ujednolicenie poziomu rozwoju infrastruktury technicznej w
państwach ubiegających się o członkostwo w Unii Europejskiej w zakresie transportu i
ochrony środowiska. Ma on spełniać podobną rolę jak Fundusz spójności w Unii
Europejskiej i będzie funkcjonował na zbliżonych zasadach. Specyficzny charakter i
zasady obowiązujące przy ISPA mają również pomóc w przygotowaniu się do
funkcjonowania polskich samorządów i administracji w polityce strukturalnej UE.
Pozyskane doświadczenia w zakresie funkcjonowania ISPA samorządy będą mogły
wykorzystać po wstąpieniu do UE do czerpania środków z funduszy strukturalnych im
Funduszu Spójności.
Na realizację ISPA w latach 2000-2006 UE ma przeznaczyć 7 mld EURO -około 1 mld
EURO rocznie. Celem podstawowym programu jest przygotowanie krajów
stowarzyszonych do członkostwa w unii Europejskiej w dziedzinie infrastruktury
ochrony środowiska i transportu. Za priorytety w jego funkcjonowaniu uznano:
• ochrona środowiska
1) zwalczanie problemów spowodowanych zanieczyszczeniem wód i powietrza
2) pomoc w zakresie utylizacji odpadów
3) wsparcie wdrażania acquis communaittaire w zakresie ochrony środowiska
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 68 —
- Transport
1) rozwój infrastruktury transportowej
2) połączenie systemów komunikacyjnych z infrastrukturą krajów członkowskich
DE
3) budowa transeuropejskiej sieci transportowej
Jego realizacja ma potrwać do 2006r. Fundusz wesprze przede wszystkim regiony
pozbawione infrastruktury transportowej i komunalnej lub obszary, gdzie niedorozwój
uniemożliwia sprawne funkcjonowanie gospodarki wolnorynkowej. W szczególności
program służy realizacji celów wyszczególnionych w dokumentach „Partnerstwo dla
Członkostwa" i „Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w Unii
Europejskiej". Ze względu na charakter realizowanych przedsięwzięć z dziedziny
transportu inicjatywę składania propozycji finansowania z ISPA posiada głównie
dyrekcja generalna Dróg Publicznych. W dziedzinie ochrony środowiska projekty będą
głównie składały samorządy lub związki samorządowe, które w ostatecznym
rozrachunku będą również beneficjentami tych projektów.
Biorąc pod uwagę wielkość naszego kraju, liczbę ludności, dochód narodowy brutto
oraz znaczne braki w polskiej infrastrukturze technicznej w zakresie ochrony
środowiska i transportu możemy liczyć na około 250-300 min EURO rocznie. Z tego
budżetu po połowie zostanie przeznaczone na transport i ochronę środowiska.
Gmina Porąbka przystąpiła do programu „Ochrona Wód Jeziora Żywieckiego", o
którego dofinansowanie w ramach programu ISPA stara się Związek ds. ekologii w
Żywcu.
Celem Programu jest uporządkowanie gospodarki ściekowej na obszarze zlewni
Jeziora Żywieckiego, dzięki czemu zlikwidowaniu ulegną główne źródła
zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych.
Niestety okazało się, że projekt zgłoszony do programu ISPA uwzględnia kanalizację
na terenie gminy Porąbka, jako zadanie VIII, rozpoczynające się w 2007r., dlatego
gmina podjęła decyzję o wycofaniu się z projektu, widząc możliwość pozyskania
środków wcześniej z innych źródeł pomocowych.
5.5 Instrumenty społeczne
5.5.1 Współpraca
Współpraca wielu partnerów włączonych w zagadnienia ochrony środowiska jest
warunkiem koniecznym, aby ten program był wdrożony z sukcesem. Współpraca jest
niezbędnym elementem dobrej organizacji procesu wdrażania programu. W ramach
realizacji niniejszego programu szczególną uwagę należy zwrócić na:
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 69 —
- współpracę miasta z władzami administracyjnymi różnych poziomów;
Śląskim
Urzędem
Wojewódzkim
w
Katowicach,
Samorządem
Wojewódzkim,
Wojewódzkim
Inspektoratem
Ochrony
Środowiska w
Katowicach - delegatura w Bielsku-Białej, władzami Powiatu Bielskiego oraz
sąsiednich gmin,
- współpracę z grupami zadaniowymi (przemysł, turystyka, itd.) w celu wdrażania
polityki zdefiniowanej w programie, a także dostosowywania jej do przyszłych
wymagań. Bardzo ważna będzie współpraca z grupami reprezentującymi
mieszkańców gminy (np. młodzieżą szkolną, pozarządowymi organizacjami
ekologicznymi), w celu uzyskania akceptacji podejmowanych działań oraz
zaangażowania w nie mieszkańców (np. selektywna zbiórka odpadów),
- współpracę z instytucjami finansowymi w celu zorganizowania funduszy na realizację
wybranych projektów.
5.5.2 Informacja i komunikowanie
Rzetelna informacja o stanie środowiska i działaniach na rzecz jego ochrony oraz
umiejętność komunikowania się ze społeczeństwem są niezbędne dla sukcesu
realizowanej edukacji ekologicznej. Strategia Programu Ochrony Środowiska
dotycząca zagadnienia przekazywania informacji i wzajemnego porozumiewania się
będzie realizowana poprzez wprowadzenie właściwego systemu współpracy z
poszczególnymi partnerami, którzy muszą być świadomi swojej odpowiedzialności
w zapewnieniu czystego środowiska, zapobieganiu problemom i ukierunkowaniu
przyszłego rozwoju. Mieszkańcy będą informowani poprzez prasę lokalną ,
specjalne biuletyny lub poprzez środki pośrednie, takie jak działalność
pozarządowych organizacji ekologicznych
5.5.3 Edukacja ekologiczna
Edukacja ekologiczna to różnorodne działania, które zmierzają do kształtowania
świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz przyjaznych dla środowiska
nawyków i codziennych postaw. To sposób, aby przygotować ludzi do realizacji
zrównoważonego rozwoju. U podstaw skuteczności tych działań leży rzetelnie -i
przystępnie przekazywana wiedza o stanie środowiska. W społeczeństwie zaczyna
istnieć coraz większa potrzeba posiadania takiej wiedzy. Władze gminy winny
włączyć 'się do działań związanych z edukacją ekologiczną: konkursów wiedzy
ekologicznej, na najlepszą gazetkę ścienną o tematyce ekologicznej, najpiękniejszy
ogród/balkon, dofinansowywanie szkołom prenumeraty czasopism o tematyce
ekologicznej. Powinny również dostrzegać również konieczność komunikowania się
ze społeczeństwem przy podejmowaniu decyzji
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 70 —
np. o działaniach inwestycyjnych. Edukacja i informacja z komunikacją są ze
sobą ściśle powiązane, bowiem dobra i właściwa informacja potęguje proces
edukacji. Z drugiej strony, w przypadku osiągnięcia właściwego poziomu
edukacji, komunikacja z grupami zadaniowymi jest łatwiejsza, a
przekazywane informacje przynoszą większe efekty.
Szkoły podstawowe i gimnazja pełnią istotną rolę w edukacji społeczeństwa i
władze miasta oczekują od nich szerszego włączenia w program zajęć
lekcyjnych zagadnień i problemów ochrony środowiska, specyficznych dla
miejsca zamieszkania.
5.6 Organizacja zarządzania programem
Za realizację programu odpowiedzialne są władze gminy, które powinny
wyznaczyć koordynatora wdrażania programu. Taką rolę, w imieniu Wójta,
powinien pełnić np. jednostka przygotowująca program, Referat Ochrony
Środowiska. Koordynator będzie współpracował ściśle z Zarządem Gminy i
Radą Gminy, przedstawiając okresowe sprawozdania z realizacji programu.
Program będzie wdrażany przez wielu partnerów, wśród których należy wymienić:
- Podmioty wdrażające program: jednostki/organizacje biorące bezpośredni
udział we wdrażaniu programu; poszczególne Wydziały i Referaty Urzędu
Gminy Porąbka, organizacje pozarządowe, zakłady przemysłowe i
podmiotów gospodarczych, a także mieszkańcy gminy. Każdy z partnerów
będzie informowany o postępach we wdrażaniu programu.
- Zostanie opracowany system informowania uczestników programu o
postępach jego wdrażania (ulotki, spotkania, informacje w prasie
lokalnej).
- Instytucje kontrolujące: WIOŚ w Katowicach, delegatura w Bielsku-Białej,
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach,
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie. Przepływ informacji
między jednostkami kontrolującymi stan środowiska i przestrzeganie
prawa a jednostkami bezpośrednio realizującymi program jest konieczny,
bowiem zapewnia właściwy wybór priorytetów inwestycyjnych.
- Instytucje finansujące wdrażanie programu. Koordynator jako pełnomocnik
władz gminy d/s wdrażania programu, będzie odpowiedzialny za
rozeznanie możliwości pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania i za
przygotowanie odpowiednich wniosków do instytucji finansujących
zadania inwestycyjne.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 71 —
5.7 Monitoring jakości środowiska i polityki
ekologicznej
5.7.1 Rola monitoringu
Monitoring dostarcza informacji, w oparciu o które można ocenić, czy stan
środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu, a także jest podstawą oceny
efektywności wdrażania polityki środowiskowej. Rozróżniamy dwa rodzaje
monitoringu: monitoring jakości środowiska i monitoring polityki ochrony
środowiska.
Oczywiście obydwa rodzaje monitoringu są ze sobą ściśle powiązane,
bowiem monitoring jakości środowiska jest wykorzystywany w definiowaniu
polityki ochrony środowiska.
Głównym celem monitoringu jest zwiększenie efektywności polityki
środowiskowej poprzez zbieranie, analizowanie i udostępnianie danych
dotyczących jakości środowiska i zachodzących w nim zmian.
Monitoring jakości środowiska w Gminie Porąbka jest realizowany w ramach
monitoringu krajowego i regionalnego województwa śląskiego, jako część
składowa monitoringu powiatu bielskiego. Wyniki badań pozyskiwane w
ramach realizacji monitoringu zostały wykorzystane do opracowania
diagnozy stanu środowiska naturalnego gminy, określenia trendów - co jest
podstawą do zdefiniowania polityki ochrony środowiska w gminie.
W okresie wdrażania niniejszego programu, dane uzyskiwane z monitoringu
jakości środowiska będą pomocne przy aktualizacji programu ochrony
środowiska.
Zgodnie z ww. celem najbardziej istotne dla poprawnej realizacji zadań z zakresu
monitoringu będą następujące zagadnienia:
- system monitoringu (kryteria, zakresy, cykliczność badań, unifikacja metod,
sprzętu oraz interpretacji wyników),
- system informacyjny (sposób informowania społeczeństwa, administracji
samorządowej, rządowej, pozarządowych organizacji ekologicznych),
- system weryfikacji polityki środowiskowej na podstawie wyników
uzyskiwanych z systemu monitoringu jakości środowiska oraz we
współpracy z lokalną społecznością.
Właściwe opracowanie i wdrożenie systemu monitoringu daje informacje o
stanie środowiska, które są niezbędne do ustanowienia priorytetów ochrony
środowiska,
kontrolowania
i
egzekwowania
wymogów
prawa
środowiskowego.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 72 —
Poz. 680
5.7.2. Państwowy Monitoring Ochrony Środowiska
Państwowy monitoring środowiska jest systemem pozyskiwania, gromadzenia,
przetwarzania i udostępniania informacji o środowisku.
Celem państwowego monitoringu środowiska jest systematyczne informowanie
administracji rządowej, samorządowej, społeczeństwa o:
- stanie środowiska w Polsce,
- przyczynach zmian jakościowych zachodzących w środowisku,
- występujących trendach jakości wszystkich komponentów środowiska,
- ocenie skuteczności realizowanych ochrony środowiska na każdym szczeblu
zarządzania,
- dotrzymywaniu norm jakości środowiska oraz identyfikacji obszarów występowania
przekroczeń,
- powiązaniach przyczynowo skutkowych występujących pomiędzy emisją i imisją w celu
określenia trendów zmian środowiska oraz przewidywanych prognoz przy
uwzględnieniu wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego.
System umożliwia również realizację międzynarodowych zobowiązań w zakresie
ochrony środowiska wynikających z podpisanych przez Polskę konwencji. Państwowy
Monitoring Środowiska jest realizowany w ramach sieci krajowej, regionalnej oraz
lokalnych. Koordynowany jest z mocy ustawy przez organy Inspekcji Ochrony
Środowiska. Sieci krajowe i regionalne koordynowane są przez Głównego Inspektora
Ochrony Środowiska, zaś sieci lokalne
przez
Wojewódzkich
Inspektorów
Ochrony
Środowiska, skoordynowanie działań
pozwala
na szerokie
i
wszechstronne wykorzystywanie badań.
Głównym zadaniem sieci krajowych jest śledzenie w skali kraju trendów jakości
wszystkich komponentów dla potrzeb realizacji polityki ekologicznej państwa. W
ramach sieci krajowej realizowane są również badania wynikające z zobowiązań
międzynarodowych.
Dane są gromadzone centralnie i przetwarzane w instytucjach naukowo badawczych,
które z ramienia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska sprawują nadzór
merytoryczny nad poszczególnymi podsystemami.
Sieci regionalne organizowane jako międzywojewódzkie lub wojewódzkie mają za
zadanie dokumentowanie zmian zachodzących w środowisku w regionie lub
województwie. Programy monitoringu regionalnego uwzględniają specyfikę regionu
tzn. są ściśle powiązane z geografią, gospodarczą i ekologiczną charakterystyką
obszaru. W praktyce organizacją monitoringu regionalnego środowiska naturalnego
zajmują się wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska.
Sieci lokalne są tworzone w celu śledzenia wpływu na środowisko najbardziej
szkodliwych źródeł punktowych lub obszarowych. Tworzone są głównie przez
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 73 —
organy administracji samorządowej oraz podmioty gospodarcze oddziaływujące na
środowisko.
5.7.3. Monitoring Polityki Ochrony Środowiska
Monitoring polityki ochrony środowiska oznacza, że wdrażanie Programu Ochrony
Środowiska gminy Porąbka będzie podlegało regularnej ocenie. Koordynator
wdrażania programu będzie oceniał co dwa lata stopień wdrożenia "Programu". W
latach 2002 - 2003, na bieżąco, będzie monitorowany postęp w zakresie wdrażania
działań zdefiniowanych w „Programie", a pod koniec 2003 roku nastąpi ocena
realizacji programu. Wyniki oceny będą stanowiły wkład dla aktualizacji „Programu",
w którym zostaną uściślone działania. na lata 2004 - 2006. Ten cykl będzie się
powtarzał co każde dwa lata, co zapewni uaktualnianie polityki ochrony środowiska
(Programu Ochrony Środowiska): strategii krótkoterminowej co dwa lata i polityki
długoterminowej co cztery lata.
Zatem, głównymi działaniami podejmowanymi w zakresie monitoringu polityki ochrony
środowiska będzie:
- Aktualizacja strategii krótkoterminowej i systematyczne przygotowywanie programów
działań na rzecz ochrony środowiska
- Aktualizacja długoterminowej polityki ochrony środowiska
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 74 —
Poz. 680
6. Finansowanie Programu ochrony środowiska
6.1 Zestawienie zadań przewidzianych do realizacji w ramach programu
C 1 WYSOKA JAKOSC WOD POWIERZCHNIOWYCH ORAZ OCHRONA WOD
PODZIEMNYCH I RACJONALIZACJA ICH WYKORZYSTANIA
WYKORZYSTANIA
KI
Ochrona wód powierzchniowych i ujęć wody pitnej
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
C1KI-ZK1
Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie Porąbka obejmująca rejony:
Kobiernice przysiółek Międzymoście, Czaniec Dolny do cmentarza
oraz przejście pod rzeką Sołą
C1KI-ZK2
Budowa systemu odprowadzania ścieków sanitarnych z obiektów GPW
w Kobiernicach Budowa kanalizacji sanitarnej w Czańcu
Dolnym - etap II – długość 17.700 mb
C1 KI-ZK3
C1KI-ZK4 Budowa kanalizacji sanitarnej w Bujakowie -długość 14.600 mb
C1KI-ZK5 Budowa kanalizacji sanitarnej w Porąbce Centrum- 23.500 mb
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C1KI- ZD1
Budowa kanalizacji sanitarnej w Porąbce Lewobrzeżnej –
C1KI-ZD1
długosc 6.300 mb długość 6.300 mb
C1KI-ZD2 Budowa kanalizacji sanitarnej w Czańcu Górnym - 20.100 mb
K II
Zaopatrzenie w wodę
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
C1KII-ZK1 Dokończenie budowy wodociągu Kozubnik
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C1KI1-ZD1 Budowa wodociągu Porąbka Zawodzie,
Wielka Puszcza
C1 KII-ZD2 Budowa wodociągu Porąbka - Fabiowo
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 75 —
Poz. 680
C1K1I-ZD3 Remonty wodociągów
C1KII-ZD4 Budowa wodociągu w na nowych terenach przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową w Gminie Porąbka
KIII
Ochrona przed powodzią
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
C1 KIII-ZK1
Naprawa szkód powodziowych w
sołectwie Czaniec C1KIII-ZK2 Naprawa szkód powodziowych w
sołectwie Porąbka C1KIII-ZK3 Naprawa szkód powodziowych w
sołectwie Bujaków C1K1II-ZK4 Naprawa szkód powodziowych w
sołectwie Kobiernice
ZADANIA
DŁUGOTERMINOWE
(2006-2009)
C1KIII-ZD1 Budowa zbiorników małej retencji
C1KII1-ZD2 Regulacja rzek i potoków
C1KIII-ZD3 Wzmocnienie wałów ochronnych na rzece Sole
C1 KIII- ZD4 Monitorowanie stanów wód podczas wzmożonych opadów deszczu i
roztopów
C1KI1I-ZD5 Prace konserwacyjne na rowach odprowadzających wody deszczowe
Zapewnienie odzysku surowców wtórnych i K l zagospodarowanie
odpadów zgodne z zasadami ochrony środowiska
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005) C2KI-ZK1 Stworzenie
Planu gospodarki odpadami na terenie gminy
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009) C2KI-ZD1 Wprowadzenie
w życie „Planu gospodarki odpadami"
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 76 —
C3
Kl
POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
Ograniczanie niskiej emisji
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
C3KI-ZK1 Pomoc dla mieszkańców, którzy wymieniają bądź modernizują instalację
grzewczą w budynkach prywatnych
C3K1-ZK2 Budowanie świadomości mieszkańców poprzez edukację ;ekologiczną
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C3Kl-ZD1
K II
Kontynuowanie działalności w kierunku likwidacji kotłowni opalanych paliwem
stałym
Monitoring zanieczyszczeń powietrza na terenie gminy
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
Prowadzenie monitoringu zanieczyszczeń atmosfery na terenie gminy.
C4KII-ZD1 szczególnie na terenie oddziaływania zakładów przemysłowych oraz wzdłuż
tras komunikacyjnych
C4KII-ZD2 ZD2 W
C4
od wyników monitoringu prowadzenie działań w kierunku
ograniczenia zanieczyszczenia atmosfery
zależnosci
OCHRONA PRZYRODY
Kl
Rozwój systemu obszarów chronionych
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C4KI-ZD1 Inwentaryzacja zieleni w rejonie Parku Krajobrazowego Beskidu
C4KI-ZD1 całego z Otuliną
C4KI-ZD2 Inwentaryzacja zieleni na terenie gminy
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 77 —
Ochrona pomników przyrody
K II
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009) C4KII-ZD1
Ustanowienie pomników przyrody i ich ochrona
K III
Zalesianie nieużytków i gruntów
niskich klas bonitacyjnych
ZADANIA KRÓTKOTERMINOWE (2002-2005)
C4KIII-ZK1 Opracowanie planu granic polno-leśnych
Szkolenia dotyczące celowości zalesiania gruntów mało dostępnych
C4KIII-ZK2 położonych w enklawach śródleśnych lub w sąsiedztwie istniejących lasów,
możliwości pozyskania pieniędzy (dopłat)
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C4KIII-ZD1 Zalesianie gruntów przylegających do potoków - tworzenie
naturalnych stref ekologicznych
Ochrona zabytków
K IV
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C4K1V-ZD1 Stworzenie programu ochrony zabytków na
terenie gminy
C4KIV-ZD2 Wprowadzenie w życie programu ochrony
zabytków
•WSBMilSiBBM
Kl
Monitoring natężenia hałasu
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C5KI-ZD1 Monitoring natężenia hałasu wzdłuż głównych tras komunikacyjnych
K II
Walka z uciążliwością hałasu
ZADANIA DŁUGOTERMINOWE (2006-2009)
C5KII-ZD1 zależności od wyników monitoringu - tworzenie wzdłuż tras
komunikacyjnych stref ochrony przed hałasem - ekrany akustyczne,
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 78 —
6.2 Koszty wdrażania „programu" w latach 2002-2005
Koszty wdrażania programu przedstawia harmonogram - załącznik nr 1 do „Programu
ochrony środowiska dla gminy Porąbka"
6.3 Struktura finansowania „Programu"
Poniżej przedstawiono możliwą do zrealizowania strukturę finansowania poszczególnych
zadań „Programu".
Zadania przyjęte w „Programie ochrony środowiska" w większości mieszczą się na
Liście przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej, dlatego można
założyć, że mogą być one finansowane przy współudziale Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Niektóre zadania są też zgodne z priorytetami Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej i są przez ten fundusz wspótfinansowane.
Zakłada się również pozyskanie środków z Funduszu Przedakcesyjnego SAPARD, przy
czym na zadania związane z oczyszczaniem ścieków wysokość dotacji na zadanie nie
może przekraczać 400.000 EURO.
Nieznane i trudne do założenia są również przychody z Gminnego Funduszu Ochrony
Środowisko, których wielkość znana jest w momencie ich przekazania do gminy,
dlatego założono ich udział w finansowaniu przedsięwzięć łącznie z środkami
własnymi.
Poz. 680
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 79 —
Poz. 680
Tabela 6.3.1. Struktura finansowania zadań przewidzianych do realizacji w ramach „Programu"
L.p.
Zadanie
Struktura finansowania (wariantowo)
Kwoty
1
C1KI-ZK1
- NFOŚiGW
4.297.000
środki własne
203.000
- NFOŚiGW
730.000
środki własne
355.000
2
3.
C1KI-ZK2
C1KI-ZK3
pożyczka wraz z dotacją z WFOŚiGW w
do 5.062.500 zł
sumie do 75% wartości inwestycji (Cele
krótkookresowe WFOŚiGW: OW 1.1, OW 1.2,
OW 2.2, OW 2.4,)
- umorzenie z WFOŚiGW - do 50% za
do 1.926.344 zł
zadanie Budowa kanalizacji sanitarnej w
lewobrzeżnej części gminy Porąbka - etap l i II
dotacja w ramach programu SAPARD do 75% do 1.600.000
wartości inwestycji lecz nie więcej niż 400 tyś.
EURO
- środki własne
4.
5.
C1KI-ZK4
C1KI-ZK5
do 500.000 zł
pożyczka wraz z dotacją z WFOŚiGW w
do 4.140.000 zł
sumie do 75% wartości inwestycji (Cele
krótkookresowe WFOŚiGW: OW 1.1, OW 1.2,
OW 2.2, OW 2.4,)
- dotacja w ramach programu SAPARD do
75% wartości inwestycji lecz nie więcej niż
400 tyś. EURO
do 1.600.000 zł
środki własne
od 500.000 zł
- pożyczka wraz z dotacją z WFOŚiGW w
do 6.817.500 zł
sumie do 75% wartości inwestycji (Cele
krótkookresowe WFOŚiGW: OW 1.1, OW 1.2,
OW 2.2, OW 2.4,)
dotacja w ramach programu SAPARD do 75% do 1.600.000 zł
wartości inwestycji lecz nie więcej niż 400 tyś:
EURO
- środki własne
od 672.500 zł
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
6.
7.
8.
9.
10.
C1KII-ZK1
C1KIII-ZK1
C1KIII-ZK2
C1KIII-ZK3
C1KII1-ZK4
— 80 —
Poz. 680
dotacja w ramach programu SAPARD do 75% do 800.000 zł
wartości inwestycji, lecz nie więcej niż
200.000 EURO
środki własne
od 900.000 zł
- pożyczka + dotacja WFOŚiGW (Cele
krótkookresowe GW 2.2)
do 296,250 zł
pomoc rządowa
b.d.
- środki własne
od 98,750 zł
- pożyczka + dotacja WFOŚiGW (Cele
krótkookresowe GW 2.2)
do 1.063.500 zł
- pomoc rządowa
b.d.
- środki własne
od 354.500 zł
- pożyczka + dotacja WFOŚiGW (Cele
krótkookresowe GW 2.2)
do 74.000 zł
- pomoc rządowa
b.d.
środki własne
od 24.750 zł
- pożyczka + dotacja WFOŚiGW (Cele
krótkookresowe GW 2.2)
do 84.800 zł
pomoc rządowa
b.d.
- środki własne
od 28.300 zł
11.
C2KI-ZK1
środki własne
20.000 zł
12.
C3KI-ZK1
- GFOŚiGW
25.000 zł rocznie
13.
C3KI-ZK2
- środki własne +GFOŚIGW
20.000 zł
14.
C4KIII-ZK1
^ środki własne + GFOŚiGW
30.000 zł
15.
C4KIH-ZK2
- środki własne+GFOŚiGW
10.000 zł
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
Lp
CEL
NAZWA ZADANIA
— 81 —
RZECZOWY
——3——
Poz. 680
ROK 2002
NAKŁADY
DO
DO
PONIESIENIA
ROK 2003
ROK 2004
ROK 2005
Pozostało na
Iata następne
5
6
7
8
9
10
30 669 850
3 019 000
3 514 750
4 058 100
4 300 000
15778000
3200000
3300000
H 350
3000000
2000000
l 250000
200000
1200000
4 IM 000
100000
8930000
WARTOSC
ZADANIA
1
2
3
A.
C1
Wysoka jakość wód powierzchniowych oraz ochrona wód podziemnych
l racjonalizacja Ich wykorzystania
l
KI
OCHRONA WÓD POWIERZCHNIOWYCH l UJĘĆ WODY PITNEJ
26 045 000
3019000
3066000
l
C1K1-ZK1
Budowa kanalizacji sanitarnej w GMINIE Porąbka • (rejon: Kobiernice
przysiółek Międzymosde. Czaniec Dolny do cmentarza oraz przejście
pod Solą
10 555 mb
4500000
3019000
1481000
2
C1K1.ZK2
Budowa systemu odprowadzania Ścieków sanitarnych z obiektów
OPWwKoblernIcach
1 431 mb
1085000
1085000
3
C1K1-ZK3
Budowa kanalizacji sanitarne) w Czancu Dolnym - etap 11
27 200 mb
6750000
500000
4.
C1K1.ZK4
Budowa kanalizacji sanitarnej w Bujakowłe
24 100 mb
5520000
5
C1K1-ZK5
Budowa kanalizacji sanitarnej w Porąbce Centrum
23 500 mb
9090000
„
KII
ZAOPATRZENIE W WODĘ
6
C1K1I-ZK1 Dokończenie budowy wodociągu w Kozubniku
III
KIII
OCHRONA PRZED POWOOZIĄ
2 024 850
7
Naprawa szkód powodziowych w sołectwie Czaniec
395000
Naprawa szkód powodziowych w sołectwie Porąbka
1 418 000
Naprawa szkód powodziowych w sołectwie Bujaków
08750
98750
10
C1KII1IZK1
C1K1111ZK2
C1K1111ZK3
C1KIIII-
Naprawa szkód powodziowych w sołectwie Kobłerntee
113100
50000
8.
ZK4
C2
Racjonalna gospodarka odpadami zgodna z wymogami ochrony
środowiska
20000
20000
V
KI
20000
20000
11
C2KI-ZK1
ZAPEWNIENIE OOZYSKU SUROWCÓW WTÓRNYCH l
ZAGOSPODAROWANIE OOPADÓW
Stworzenie Planu gospodarki odpadami na terenie gminy
20000
20000
?..
C3
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego
-15000
45000
KI
OGRANICZENIE Mianu1 EMISJI
•45(xx)
K, (XX)
C3K1-ZK1
Pomoc dla mieszkańców, którzy wymieniała bądź modernizują
25000
25000
13
C3KI.ZK2
instalację grzewcz w budynkach pływalnych
Budowanie świadomości mieszkańców poprzez działalność ekologiczną
20000
20000
D.
C4
OCHRONA PRZYRODY
10 00(1
20
20 000
••:
KIII
Ul IKKI
x(m
20 mi
30000
15000
15000
10000
5000
5000
4 078100
4 365 000
8
9
12
4 896 mb
1 700000
200000
500000
l 000 000
1 700000
200000
500000
1000000
448750
650100
500000
418000
300000
95000
500000
416000
500000
63100
ą
14
15.
ZALESIANIE. NIEUZYTKOW I GRUNTOW NISKICH KLAS
BONITACYJNYCH
C4KIII.ZK1 Opracowanie planu granic polno-leśnych
C4K11IZK2
Szkolenia dotyczące celowości zalesiania gruntów malodosiępnych
położonych w enklawach śródleśnych lub w sąsiedztwie Istnielacych
lasów
OGÓŁEM KOSZTY (SUMA A+B+C+D+E)
30 774 850
3019000
534730
15 778 000
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 82 —
Poz. 681
UCHWAŁA NR V/35/03 RADY GMINY RUDNIK z dnia 18 luty 2003r.
w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik.
Na podstawie art.18 ust. 2 pkt.5, art.40 ust.1 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie
gminnym / tekst jednolity z 2001roku Nr 142, poz. 1591 z późniejszymi zmianami/ oraz ar. 26 Ustawy
z dnia 07 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym / tekst jednolity z 1999 roku Dz. U. Nr 15
poz. 139 z późniejszymi zmianami/
RADA GMINY RUDNIK UCHWALA, CO NASTĘPUJE:
ROZDZIAŁ l Przepisy ogólne
§1
1. Uchwala się zmianę miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik zatwierdzonego
uchwałą nr lt/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.1994r. (ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa
Katowickiego nr 13, poz. 123 z 1994r.).
2. Przedmiot zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik, o której mowa w
ustępie 1 niniejszego paragrafu stanowi:
1/ przeznaczenie terenu w jednostce strukturalnej „M" -Brzeźnica w sąsiedztwie drogi krajowej
DK nr 45 dla usług komercyjnych tzw. „miejsc obsługi podróżnych1' (MOP-ów), 2/
przebudowę fragmentu istniejącej drogi powiatowej nr 14624 (DP 14624) klasy: lokalna,
przebiegającej wzdłuż zachodniej granicy terenu, o którym mowa w punkcie 1 niniejszego
paragrafu, stanowiącej drogę dojazdową do wsi Czerwięcice, 3/ przeznaczenie terenu dla
urządzeń infrastruktury technicznej obsługującej funkcje wymienione
w punkcie 1 niniejszego ustępu.
§2
1. Przedmiotem ustaleń tekstowych zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania
przestrzennego gminy Rudnik jest:
1/ przeznaczenie terenów,
21 zasady obsługi w zakresie infrastruktury technicznej,
3/ lokalne warunki, zasady i standardy kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu,
gabaryty budynków, linie rozgraniczające 4/ zasady i warunki podziału na działki budowlane, 5/
szczególne warunki zagospodarowania terenów, wynikające z potrzeb ochrony środowiska
przyrodniczego, kulturowego i zdrowia ludzi, prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody
oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych, stanowiące przepisy szczegółowe opisane w Rozdziale II niniejszej uchwały.
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 83 —
Poz. 681
2. Przedmiotem ustaleń graficznych są:
1/ linie rozgraniczające tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania (linie
ciągłe), 21 linie rozgraniczające drogi publiczne (linie ciągłe w odniesieniu do przebudowy
istniejącej drogi
lokalnej - prowadzącej do wsi Czerwięcice, linie przerywane - linie podziału wewnętrznego
w odniesieniu do rezerwy terenu dla projektowanego rozwiązania drogowego na terenie,
o którym mowa w punkcie 1 ustępu 2 paragrafu")), 3/ linie przebiegu infrastruktury technicznej
wraz ze strefą (odpowiednio linia ciągła i linia
przerywana z oznaczeniem graficznym rodzaju infrastruktury technicznej),
stanowiące jednocześnie granice terenów objętych planem.
3. Ustalenia graficzne zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego
gminy Rudnik, o których mowa w ustępie 2 niniejszego paragrafu zostały przedstawione na
aktualnej mapie sytuacyjno - wysokościowej w skali 1 : 5000, stanowiącej rysunek zmiany
planu.
4. Rysunek zmiany planu, wymieniony w ustępie 3 niniejszego paragrafu jest załącznikiem graficznym
do niniejszej uchwały i stanowi jej integralną część.
§3
Przedmiot zmiany planu, wymieniony w ustępie 2 paragrafu 1 niniejszej uchwały jest działaniem
zgodnym z zasadami kształtowania zagospodarowania gminy, wynikających z celów i kierunków
polityki przestrzennej gminy Rudnik, przyjętych w sporządzonym i uchwalonym przez Radę Gminy
Rudnik „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik".
§4
1. Ilekroć w dalszych przepisach niniejszej uchwały mowa o:
1/ planie - należy przez to rozumieć miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego
gminy Rudnik, zatwierdzony uchwałą nr II/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.19994r.
(ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Katowickiego nr 13, poz.123 z 1994r.), 21
zmianie planu - należy przez to rozumieć zmianę miejscowego planu ogólnego
zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik, o którym mowa w punkcie 1 niniejszego
ustępu, 3/ ustanowionych odrębnych przepisach - należy przez to rozumieć ustanowione
przepisy ustaw
wraz z aktami wykonawczymi.
§5
W Rozdziale III niniejszej uchwały, w związku z uchwaloną zmianą planu zostaje określona stawka
procentowa, służąca naliczaniu opłaty z tytułu wzrostu nieruchomości objętych zmianą planu.
§6
Dla niniejszej zmiany planu została sporządzona Prognoza oddziaływania na środowisko.
ROZDZIAŁ II Przepisy
szczegółowe
§7
1. Przeznacza się teren w jednostce strukturalnej „M" Brzeźnica, w sąsiedztwie drogi krajowej DK
nr 45 o powierzchni 6,24 ha dla:.
1/ usług komercyjnych tzw. .miejsc obsługi podróżnych (MOP-ów) obejmujących w szczególności:
a) usługi w zakresie handlu detalicznego, w tym również paliwami do pojazdów
samochodowych,
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 84 —
Poz. 681
b) usługi gastronomiczne,
c) usługi hotelarskie,
d) usługi w zakresie obsługi i napraw pojazdów mechanicznych,
e) usługi komunikacji w zakresie miejsc postojowych dla samochodów, w tym ciężarowych. 21
przebudowy fragmentu istniejącej drogi powiatowej nr 14624 (DP14624) klasy: lokalna,
przebiegającej wzdłuż zachodniej granicy terenu, o którym mowa w punkcie 1 niniejszego ustępu,
stanowiącej drogę dojazdową do wsi Czerwięcice o pow. 0,23 ha.
2. Teren, o którym mowa w punkcie 1, ustępu 1 niniejszego paragrafu oznacza się symbolem M 1
UHG, UT, Ul, KP, KS, odpowiednio na rysunku zmiany planu, ustalającym linie rozgraniczające
przedmiotowego terenu.
3. Teren, o którym mowa w punkcie 2, ustępu 1 niniejszego paragrafu oznacza się symbolem 29 KL
1/2, odpowiednio na rysunku zmiany planu , ustalającym linie rozgraniczające przedmiotowego
terenu.
4. Dla terenu oznaczonego symbolem M 1 UHG. UT, Ul. KP. KS przyjmuje się zapis ustaleń o
następującej treści:
1/ w zakresie zasad obsługi infrastrukturą techniczną, zgodnie z ustanowionymi, odrębnymi
przepisami, a w szczególności:
a) w zakresie gospodarki wodno-ściekowej:
- zaopatrzenie w wodę z istniejącego rurociągu przesyłowego, doprowadzającego wodę do
pn. części gminy Rudnik, poprzez projektowane przyłącze wodociągowe biegnące w liniach
rozgraniczających projektowanej drogi lokalnej (łączącej drogę krajową DK nr 45 z drogą
powiatową nr 14624),
- odprowadzenie ścieków sanitarnych do projektowanej kanalizacji sanitarnej lub zamiennie
realizacja biobloku (lub biobloków) i odprowadzanie do niego ścieków sanitarnych z
projektowanych usług, a następnie oczyszczonych ścieków do odbiorników naturalnych,
- zabezpieczenie znajdujących się w sąsiedztwie wód powierzchniowych i gruntowych przed
ściekami opadowymi, w tym deszczowymi, w szczególności z utwardzonych nawierzchni
miejsc postojowych dla samochodów, płyty stacji paliw, płyty obsługi i napraw pojazdów
mechanicznych i innych, w których istnieje niebezpieczeństwo zanieczyszczenia wód
opadowych substancjami ropopochodnymi lub innymi substancjami toksycznymi - poprzez
zastosowanie urządzeń oczyszczających -separatorów substancji ropopochodnych,
- dopuszcza się odprowadzanie ścieków sanitarnych do szczelnych, bezodpływowych
zbiorników i następnie wywóz ich do oczyszczalni ścieków na warunkach określonych
przez zarządcę oczyszczalni,
b) w zakresie zasilania w energię elektryczną - z istniejącej linii napowietrznej 15kV za
pośrednictwem projektowanej sieci SN prowadzonej wzdłuż linii rozgraniczających drogi
krajowej DK nr 45, zgodnie z warunkami dysponenta sieci,
c) w zakresie wyposażenia w sieć telekomunikacyjną:
- wykonanie podłączenia do istniejącego kabla telekomunikacyjnego ziemnego, biegnącego
wzdłuż drogi krajowej DK nr 45,
- dopuszcza się podłączenie do sieci telekomunikacyjnej nowych operatorów,
d) w zakresie ogrzewania - stosowanie systemów grzewczych, opartych na paliwach o niskiej
zawartości związków siarki,
21 w zakresie lokalnych warunków, zasad i standardów kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania terenu:
a) ustala się harmonijne wkomponowanie zabudowy projektowanych usług w istniejący krajobraz
kulturowo - przyrodniczy, w szczególności:
- realizację obiektów kubaturowych do trzech kondygnacji użytkowych (nadziemnych) lub 12m
licząc od poziomu terenu do kalenicy dachu, każdorazowo uzgodnić z Śląskim
Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków,
- linie zabudowy, w szczególności przy istniejących i projektowanych drogach, zgodne z
obowiązującymi w tym zakresie przepisami
b) realizacja projektowanych obiektów musi uwzględniać ustalone linie podziału wewnętrznego
(o których mowa w punkcie 4 niniejszego ustępu).
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 85 —
3/ w zakresie zasad i warunków podziału na działki budowlane:
a) ustala się, w przypadku więcej niż jednego inwestora, podział terenu na działki budowlane,
wynikający z rodzaju usług lokalizowanych na nim i niezbędnych powierzchni dla ich
prawidłowego funkcjonowania,
b) podział na działki budowlane, o którym mowa w literze a niniejszego punktu winien
uwzględniać zasadę dostępności komunikacyjnej i uzbrojenia w infrastrukturę techniczną a
także linie podziału wewnętrznego, o których mowa w punkcie 4 niniejszego ustępu,
4/ w zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenów, wynikających z potrzeb
ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego i zdrowia ludzi, prawidłowego
gospodarowania zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych:
a) ustala się linie podziału wewnętrznego, stanowiące linie rozgraniczające projektowanej
drogi klasy: lokalna L 1/2, ( o przekroju drogowym), o szerokości 18,0 m, szerokości jezdni 6,0
m, liczbie pasów ruchu 2 x 3,0 m,
b) projektowana droga, o której mowa w literze a niniejszego punktu stanowi:
- obsługę terenu,( o którym mowa w ustępie 1 niniejszego paragrafu), i ma powiązanie
poprzez projektowaną drogę lokalną L 1/2 (łączącą drogę krajową nr DK45 z drogą
powiatową 14624) z drogą krajową nr 45,
- kontynuacje drogi klasy: lokalna prowadzącej do wsi Czerwięcice, przebiegającej wzdłuż
zachodniej granicy terenu (o którym mowa w ustępie 1 niniejszego paragrafu) w sytuacji
jej przebudowy,
c) ustala się na etapie przygotowania realizacji kolejnych usług (o których mowa w punkcie 1,
ustępu 1 niniejszego paragrafu) obowiązek:
rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich i hydrogeologicznych terenu,
uwzględnienia istniejącego przebiegu kabla telekomunikacyjnego wzdłuż drogi
krajowej DK 45 - w szczególności w odniesieniu do projektowanego przebiegu drogi
lokalnej, o której mowa w lit. a niniejszego punktu,
- sporządzenia bilansu odpadów (określenia zasad gospodarki odpadami, a zwłaszcza ich
gospodarczego wykorzystania w trakcie budowy),
d) ustala się rozwiązania techniczne na okres budowy, zgodnie z ustanowionymi odrębnymi
przepisami obowiązującymi w tym zakresie, a w szczególności obejmujące:
zabezpieczenie znajdujących się w sąsiedztwie obszaru wód powierzchniowych przed
zamulaniem na skutek zwiększonej erozji i spływu powierzchniowego powierzchni
terenu budowy,
zabezpieczenie wód powierzchniowych i gruntowych przed zanieczyszczeniami
wypłukiwanymi z materiałów stosowanych do budowy oraz wyciekami z maszyn
i samochodów, jak również przed ściekami z baz transportowo - sprzętowych
(w szczególności zastosowanie systemu separacji ropopochodnych),
zachowanie wymogów w zakresie hałasu emitowanego w trakcie robót budowlanych
i transportowych,
masy ziemne, stanowiące grunt rodzimy, usuwane lub przemieszczane w związku
z realizacją usług, mogą być wykorzystane dla potrzeb niwelacji terenu lub realizacji
elementów zagospodarowania terenu, stanowiących tzw. .małą architekturę",
e) ustala się prowadzenie prac ziemnych pod nadzorem archeologicznym,
f) ustala się zachowanie wymogów w zakresie hałasu emitowanego do środowiska przez
obiekty, w tym zaplecza technicznego projektowanych usług i ruch komunikacyjny oraz
wymagań higieniczno-sanitarnych w zakresie warunków akustycznych w pomieszczeniach
przeznaczonych na pobyt ludzi zgodnie z ustanowionymi odrębnymi przepisami,
obowiązującymi w tym zakresie,
g) ustala się składowanie odpadów komunalnych w metalowych kontenerach i wywożenie na
zorganizowane składowisko odpadów komunalnych,
h) ustala się zasady gospodarki odpadami niebezpiecznymi, powstającymi w małych ilościach
zgodnie z ustanowionymi odrębnymi przepisami, obowiązującymi w tym zakresie,
i) ustala się w związku z niwelacja terenu konieczność ukształtowania skarp od strony
północnej (sąsiadujących terenów leśnych) i wprowadzenia układu zieleni o szerokości nie
mniejszej niż 25m, dostosowanego, do warunków siedliskowych, z uwzględnieniem
odporności poszczególnych gatunków na degradację komponentów środowiska oraz
współżycia poszczególnych gatunków drzew i krzewów ze sobą (pełniącego funkcje
krajobrazowe, klimatotwórcze, ochronne - ochrona przed wietrzną i wodną erozją gleb,
przed skażeniem, biocenotyczne, poprawiające klimat akustyczny otoczenia),
Poz. 681
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 86 —
Poz. 681
5. Dla terenu oznaczonego symbolem 29 KL 1/2 przyjmuje się zapis ustaleń o następującej treści :
1) w zakresie zasad obsługi infrastrukturą techniczną, zgodnie z ustanowionymi odrębnymi
przepisami, a w szczególności:
a) odprowadzenie ścieków deszczowych z utwardzonej nawierzchni jezdni do odbiorników
naturalnych, po ich uprzednim podczyszczeniu,
b) realizację innych sieci uzbrojenia terenu pod warunkiem nienaruszenia wymagań określonych
w odrębnych przepisach, dotyczących dróg publicznych, a także uzyskania zgody zarządcy
drogi,
2) w zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenów, wynikających z potrzeb ochrony
środowiska przyrodniczego, kulturowego i zdrowia ludzi, prawidłowego gospodarowania
zasobami przyrody oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych:
a) docelowe zamknięcie istniejącego wlotu do drogi krajowej (DK45) i obsługę powiązania
sołectwa Czerwięcice z DK 45 poprzez projektowane odcinki dróg lokalnych, odpowiednio
obsługującej teren oznaczony symbolem M1 UHG, UT, Ul, KP, KS oraz łączącej drogę
krajową nr 45 z drogą powiatową 14624),
b) prowadzenie prac ziemnych pod nadzorem archeologicznym,
c) ustala się na etapie przygotowania przedsięwzięcia,(o którym mowa w literze a niniejszego
punktu) obowiązek:
- rozpoznania hydrologicznego i geologiczno-inżynierskiego terenu,
- sporządzenia bilansu odpadów (określenia zasad gospodarki odpadami, a zwłaszcza ich
gospodarczego wykorzystania w trakcie budowy),
d) ustala się rozwiązania techniczne na okres budowy, zgodnie z ustanowionymi odrębnymi
przepisami obowiązującymi w tym zakresie, a w szczególności obejmującymi:
- zabezpieczenie znajdujących się w sąsiedztwie wód powierzchniowych przed zamulaniem
na skutek zwiększonej erozji powierzchni terenu budowy,
- zabezpieczenie wód powierzchniowych i gruntowych przed zanieczyszczeniami
wypłukiwanymi z materiałów stosowanych do budowy dróg oraz wyciekami z maszyn i
samochodów, jak również przed ściekami z baz transportowo - sprzętowych (w
szczególności zastosowanie systemu separacji ropopochodnych),
- zachowanie wymogów w zakresie hałasu emitowanego w trakcie robót budowlanych i
transportowych,
- uwzględnienie istniejącego przebiegu kabla telekomunikacyjnego wzdłuż drogi krajowej
DKnr45.
§8
1. Przeznacza się teren w jednostkach strukturalnych odpowiednio .A" Rudnik i „M" Brzeźnica dla
przebiegu linii napowietrznej, elektroenergetycznej 15 KV wraz ze strefą, wyprowadzonej z
istniejącej stacji transformatorowej (zlokalizowanej na działce nr 2/4 obręb Rudnik)
2. Przebieg infrastruktury technicznej - sieci elektroenergetycznej 15KV wraz ze strefą, o której
mowa w punkcie 1 ustępu 1 niniejszego paragrafu oznacza się symbolem SEE, odpowiednio
na rysunku planu, ustalającym przebieg przedmiotowej sieci.
3. Dla przebiegu infrastruktury technicznej - sieci elektroenergetycznej wraz ze strefą, oznaczonej
symbolem SEE przyjmuje się zapis ustaleń o następującej treści:
M w zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenu, wynikających z potrzeb ochrony
środowiska przyrodniczego, kulturowego, prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody
oraz ochrony gruntów rolnych, ustala się:
a/ rozwiązania techniczne zgodnie z ustanowionymi odrębnymi przepisami obowiązującymi w
tym zakresie, a w szczególności dotyczącymi prowadzenia sieci wzdłuż lub w sytuacji
przecięcia dróg poprzecznie, przecięcia z istniejącymi urządzeniami uzbrojenia terenu
podziemnych i naziemnych, przebiegu wzdłuż istniejących urządzeń uzbrojenia terenu
podziemnych i naziemnych, przebiegu w sąsiedztwie istniejących drzew,
b/ szerokość strefy sieci elektroenergetycznej - 20 m,
c/ prowadzenie prac ziemnych pod nadzorem archeologicznym,
d/
po wykonaniu sieci elektroenergetycznej rekultywację czasowo zajętego terenu i
zachowanie dotychczasowego użytkowania, w tym w strefie przebiegu linii
napowietrznej 15KV.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 87 —
Poz. 681
ROZDZIAŁ III
Przepisy w zakresie stawki procentowej, służącej naliczaniu opłat, z tytułu wzrostu wartości
nieruchomości objętych zmianą planu.
§9
Ustala się następujące stawki procentowe, służące naliczaniu opłaty z tytułu wzrostu wartości
nieruchomości objętych zmianą planu:
1. Oznaczonej symbolem M1 UHG,UT,UI,KP,KS - 30 %.
2. Oznaczonej symbolem 29KL1/2 -O %.
ROZDZIAŁ IV Przepisy
szczegółowe
§10
1. Dla terenu objętego zmianą planu tracą moc ustalenia szczegółowe, ustalenia ogólne dla gminy
zawarte w planie zatwierdzonym uchwałą nr II/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.19994r. i
ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Katowickiego nr 13, poz.123 z 1994r.).
2. Dla pozostałych terenów nie objętych zmianą planu, pozostają w mocy ustalenia miejscowego
planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik, zatwierdzonego uchwałą nr
II/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.1994 roku (ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym
Województwa Katowickiego nr 13, póz. 123 z 1994 roku).
§11
Uchwałę powierza się do wykonania Wójtowi Gminy.
§12
Uchwała podlega ogłoszeniu przez rozplakatowanie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Gminy Rudnik i
wchodzi w życie po 14 dniach od daty Jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa
Śląskiego.
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 88 —
Poz. 681
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 89 —
Poz. 682
682
t C H W A Ł A NR V/36/03
RADY GMINY RUDNIK z
dnia 18 luty 2003r.
w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik.
Na podstawie art.18 ust. 2 pkt.5, art.40 ust.1 ustawy z dnia 08 marca. 1990r. o samorządzie
gminnym / tekst jednolity z 2001roku Nr 142, póz. 1591 z późniejszymi zmianami/ oraz ar. 26 Ustawy z
dnia 07 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym / tekst jednolity z 1999 roku Dz. U. Nr 15 poz.
139 z późniejszymi zmianami/
UCHWALA, CO NASTĘPUJE:
ROZDZIAŁ l
Przepisy ogólne
§1
1. Uchwala się zmianę miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy
Rudnik zatwierdzonego uchwałą nr II/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.1994r. (ogłoszoną w
Dzienniku Urzędowym Województwa Katowickiego nr 13. poz. 123 z 1994r.).
2. Przedmiot zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik, o
której mowa w ustępie 1 niniejszego paragrafu stanowi:
1/ przeznaczenie terenu w jednostce strukturalnej .M" Brzeźnica dla budowy drogi klasy: lokalna,
(o parametrach jak dla drogi powiatowej) na odcinku pomiędzy drogą krajową DK nr 45, a
drogą powiatową nr 14600.
§2
1. Przedmiotem ustaleń tekstowych zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania
przestrzennego gminy Rudnik jest:
1/ przeznaczenie terenu,
21 zasady obsługi w zakresie infrastruktury technicznej,
3/ szczególne warunki zagospodarowania terenu, wynikające z potrzeb ochrony środowiska
przyrodniczego, kulturowego i zdrowia ludzi, prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody
oraz ochrony gruntów rolnych i leśnych.
stanowiące przepisy szczegółowe opisane w Rozdziale II niniejszej uchwały.
2. Przedmiotem ustaleń graficznych są:
1/ linie rozgraniczające drogi publiczne wraz z urządzeniami pomocniczymi,
stanowiące jednocześnie granice terenu objętego zmianą planu.
3. Ustalenia graficzne zmiany miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego
gminy Rudnik, o których mowa w ustępie 2 niniejszego paragrafu zostały przedstawione na
aktualnej mapie zasadniczej w skali 1 : 5000, stanowiącej rysunek zmiany planu.
4. Rysunek zmiany planu, wymieniony w ustępie 3 niniejszego paragrafu jest załącznikiem graficznym do
niniejszej uchwały i stanowi jej integralną część.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 90 —
Poz. 682
§3
Przedmiot zmiany planu, wymieniony w ustępie 2 paragrafu 1 niniejszej uchwały jest działaniem
zgodnym z zasadami kształtowania zagospodarowania gminy, wynikających z celów i kierunków
polityki przestrzennej gminy Rudnik, przyjętych w sporządzonym i uchwalonym przez Radę Gminy
Rudnik „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik".
§4
1. Ilekroć w dalszych przepisach niniejszej uchwały mowa o:
1/ planie - należy przez to rozumieć miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego
gminy Rudnik, zatwierdzony uchwałą nr II/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.19994r.
(ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Katowickiego nr 13, poz.123 z 1994r.).
21 zmianie planu - należy przez to rozumieć zmianę miejscowego planu ogólnego
zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik, o którym mowa w punkcie 1 niniejszego
ustępu, 3/ ustanowionych odrębnych przepisach - należy przez to rozumieć ustanowione przepisy
ustaw
wraz z aktami wykonawczymi, 4/ przedsięwzięciu - należy przez to rozumieć, budowę drogi klasy
lokalnej, jednojezdniowej,
dwupasowej (L 1/2) z włączeniem do istniejących dróg w jednym poziomie: drogi krajowej nr 45
(DK 45) i drogi powiatowej nr 14600 (DP 14600).
§5
W Rozdziale III niniejszej uchwały, w związku z uchwaloną zmianą planu zostaje określona stawka
procentowa, służąca naliczaniu opłaty z tytułu wzrostu nieruchomości objętej zmianą planu.
§6
Dla niniejszej zmiany planu została sporządzona Prognoza oddziaływania na środowisko.
ROZDZIAŁ II Przepisy
szczegółowe
§7
1. Przeznacza się teren w jednostce strukturalnej .M" Brzeźnica (sołectwo Brzeźnica) o powierzchni
3,89ha dla:.
1/ drogi klasy: lokalna, jednojezdniowa dwupasmowa (L 1/2) z włączeniem do istniejących dróg w
jednym poziomie drogi krajowej nr 45 (DK 45) i drogi powiatowej nr 14600 (DP 14600).
2. Teren, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego paragrafu oznacza się symbolem 28KL 1/2,
odpowiednio na rysunku zmiany planu, ustalającym linie rozgraniczające przedmiotowego terenu.
3. Dla terenu oznaczonego symbolem 28KL 1/2 przyjmuje się zapis ustaleń o następującej treści:
1/ w zakresie zasad obsługi infrastrukturą techniczną, zgodnie z ustanowionymi odrębnymi
przepisami, a w szczególności:
a) odprowadzanie ścieków deszczowych z utwardzonej nawierzchni jezdni do odbiorników
naturalnych po ich uprzednim podczyszczeniu,
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 91 —
Poz. 682
b) realizację innych sieci uzbrojenia terenu (w tym również obsługujących tereny sąsiednie) pod
warunkiem nienaruszenia wymagań określonych w odrębnych przepisach, dotyczących dróg
publicznych, a także uzyskania zgody zarządcy dróg.
21 w zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenu, wynikających z potrzeb ochrony
środowiska przyrodniczego i kulturowego, prawidłowego gospodarowania zasobami przyrody oraz
ochrony gruntów rolnych i leśnych:
a) ustala się linie rozgraniczające terenu w pasie o szerokości 18,0 m (tj. 9 m po każdej stronie w
stosunku do osi jezdni), szerokość jezdni 6,0 m, liczbę pasów ruchu 2 x 3,0 m, przekrój drogowy.
b) dopuszcza się odstępstwo od opisanej w lit. a) punktu 2 niniejszego ustępu zasady projektowania
osiowego przebiegu jezdni, uzasadnione szczegółowymi rozwiązaniami technicznymi,
c) ustala się na etapie przygotowania przedsięwzięcia obowiązek:
rozpoznania geologiczno-inżynierskiego terenu z uwzględnieniem warunków gruntowowodnych,
dostosowanie niwelety drogi do istniejących uwarunkowań,
sporządzenia bilansu odpadów (określenia zasad gospodarki odpadami, a zwłaszcza ich
gospodarczego wykorzystania w trakcie budowy),
d) ustala się rozwiązania techniczne na okres budowy, zgodnie z ustanowionymi odrębnymi
przepisami obowiązującymi w tym zakresie, a w szczególności obejmującymi:
- zabezpieczenie znajdujących się w sąsiedztwie obszaru wód powierzchniowych przed
zamulaniem na skutek zwiększonej erozji i spływu powierzchniowego powierzchni terenu budowy,
- zabezpieczenie wód gruntowych i powierzchniowych przed zanieczyszczeniami wypłukiwanymi
z materiałów stosowanych do budowy dróg oraz wyciekami z maszyn i samochodów, jak również
przed ściekami z baz transportowo - sprzętowych (w szczególności zastosowanie systemu separacji
ropopochodnych),
- zachowanie wymogów w zakresie hałasu emitowanego w trakcie robót budowlanych i
transportowych,
e) ustala się rozwiązania techniczne zgodne z ustanowionymi odrębnymi przepisami
obowiązującymi w tym zakresie, a w szczególności obejmującymi:
- projektowanie wlotu drogi klasy: lokalna do DK 45 jako zbliżonego do kata 90°,
- uwzględnienie istniejących sieci uzbrojenia terenu,
- uwzględnienie istniejącego układu dróg gospodarczych, stanowiących dojazdy do pól
uprawnych i zespołów leśnych i zastosowanie dla nich rozwiązań technicznych
zapewniających dostępność do tychże pól i lasu, O ustala się na terenie w pasie linii
rozgraniczających, o którym mowa w literze a niniejszego punktu zakaz realizacji obiektów
budowlanych, z wyjątkiem:
- baz transportowo - sprzętowych w okresie budowy,
3/ ustala się prowadzenie prac ziemnych pod nadzorem archeologicznym,
4/ w miejscu, gdzie teren nie sąsiaduje z historyczną aleją śródpolną ustala się wprowadzenie
ekranowego układu zieleni w granicach linii rozgraniczających, dostosowanego do warunków
siedliskowych z uwzględnieniem odporności poszczególnych gatunków na degradację
komponentów środowiska oraz współżycia poszczególnych gatunków drzew i krzewów ze sobą
(pełniącego funkcje klimatotwórcze, ochronne - ochrona przed wietrzną i wodną erozją gleb,
przed skażeniem, biocenotyczne, poprawiające klimat akustyczny otoczenia),
5/ ustala się na terenie w obrębie linii rozgraniczających, o którym mowa w literze a punktu 2
niniejszego ustępu zachowanie istniejącego drzewostanu historycznej alei śródpolnej, biegnącej
w bezpośrednim sąsiedztwie terenu objętego planem:
a) za wyjątkiem sytuacji przecinania tejże alei przez projektowaną drogę, stanowiącą przedmiot
niniejszej uchwały,
b) pod warunkiem nienaruszenia wymagań określonych w odrębnych przepisach dotyczących dróg
publicznych.
DZ. URZ. WOJ. 6 L Nr 23
— 92 —
Poz. 682
ROZDZIAŁ III
Przepisy w zakresie stawki procentowej służącej naliczaniu opłaty, z
tytułu wzrostu wartości nieruchomości objętej zmianą planu
§8
Ustala się następującą stawkę procentową służącą naliczaniu opłaty z tytułu wzrostu wartości
nieruchomości objętej zmianą planu, oznaczonej symbolem 28 KL 1/2 - O %.
ROZDZIAŁ IV
Przepisy końcowe
§9
1. Dla terenu objętego zmianą planu tracą moc ustalenia szczegółowe, ustalenia ogólne dla gminy
zawarte w planie zatwierdzonym uchwałą nr II/9/94 Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.19994r. i
ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Katowickiego nr 13, poz.123 z 1994r.).
2. Dla pozostałych terenów nie objętych zmianą planu, pozostają w mocy ustalenia miejscowego planu
ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik, zatwierdzonego uchwałą nr II/9/94
Rady Gminy Rudnik z dnia 04.10.1994r. (ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa
Katowickiego nr 13, poz.123 z 1994r.).
§10
Uchwałę powierza się do wykonania Wójtowi Gminy. §11
Uchwała podlega ogłoszeniu przez rozplakatowanie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Gminy Rudnik i
wchodzi w życie po 14 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 93 —
Poz. 682
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 94 —
Poz. 683
683
Uchwała Nr IV/54/03 Rady
Gminy w Zbrosławicach
z dnia 11 lutego 2003r. w sprawie: Uchwalenia Planu Ochrony
Środowiska Gminy Zbrosławice
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 40 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie
gminnym (tekst jednolity: - Dz.U. Nr 142 z 2001 roku poz. 1591 z późn. zm.) art. 18 ust. 1 i 2 , art.
84 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 poz. 627 z
późn. zm.) oraz art. 4 ust. 1, art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów
normatywnych i niektórych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62 poz. 718 z późn. zm.)
Rada Gminy Zbrosławice
uchwala:
§1.
Program Ochrony Środowiska Gminy Zbrosławice, stanowiący załącznik Nr 1 do niniejszej
uchwały.
§2.
Zobowiązać Wójta Gminy do przedstawiania Radzie Gminy w Zbrosławicach co dwa lała raportów
z wykonania Programu, o którym mowa w § 1.
§3.
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy
Zbrosławice
§4.
Uchwała podlega ogłoszeniu poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Gminy
Zbrosławice.
§5.
Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym
Województwa Śląskiego.
DZ. URZ. WOJ. ŚL Nr 23
— 95 —
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
1. Rozdział I - Powietrze
2. Rozdział II - Gleby
3. Rozdział III - Odpady
4. Rozdział IV - Surowce mineralne
5. Rozdziały-Hałas
6. Rozdział VI - Zasoby wodne
7. Rozdział VII - Obszary i obiekty objęte lub wskazane do objęcia ochroną
przyrodniczą
8. Rozdział VIII - Koszty wdrożenia Programu Ochrony Środowiska
9. Rozdział IX - Programy działań
l 0.Rozdział X - Priorytety
11.Rozdział XI - Materiały wykonane w trakcie wprowadzania Systemu
Zarządzania Środowiskowego Powiatu Tarnogórskiego
Poz. 683
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 96 —
Poz. 683
POLITYKA ŚRODOWISKOWA GMINY
Gnilna Zbrosławice jest obszarem o unikalnych wartościach przyrodniczych na które składa się
wysoka bioróżno rodność flory i fauny oraz zróżnicowanie ukształtowania terenu. Dziedzictwo
przyrodnicze związane jest bezpośrednio z obszarami dziedzictwa kulturowego. Istotnym celem szeroko
pojętej polityki środowiskowej jest planowanie przestrzenne, którego zachowanie istniejących wartości
naturalnych i kulturowych oraz harmonijne kształtowanie krajobrazu jest czynnikiem istotnym. Krajobraz
jest fizjonomią wszelkich działań natury i człowieka. Wytyczne krajobrazowe mają na celu utrzymanie
harmonii krajobrazu poprzez świadomą ochronę lub odnowę wartości.
W Gminie Zbrosławice należy dokonać poprawy w infrastrukturze ochrony środowiska, a w
szczególności w gospodarce wodno-ściekowej, gdzie należy przede wszystkim dokonać starań których
celem będzie wykonanie sieci kanalizacyjnych dla terenu gminy Zbrosławice. W celu zapewnienia
mieszkańcom należytej jakości wody pitnej należy wykonać remonty na nieefektywnych sieciach
wodociągowych.
Poprawy wymaga również stan powietrza atmosferycznego, w tym eliminacja źródeł niskiej emisji
po przez rozwój sieci infrastruktury gazowniczej oraz promocję źródeł energetycznych o małych
wskaźnikach emisji.
Gospodarka odpadami na terenie gminy Zbrosławice prowadzona jest w sposób racjonalny za
pomocą systemów do gromadzenia odpadów z bardzo dużą dostępnością do selektywnej zbiórki
odpadów.
Podnoszenie świadomości ekologicznej i zdrowotnej mieszkańców poprzez masową
edukację, a w szczególności edukację i promocję ekologiczna dzieci i młodzieży.
DZ. URZ. WOJ. Ś L. Nr 23
— 97 —
,, Program ochrony środowiska dla gminy Zbrosławice"
1. Wprowadzenie
"Program ochrony środowiska gminy Zbrosławice" tworzony był w warunkach
zmian nie tylko w skali gminy, ale także województwa śląskiego i całego kraju.
W ostatnich latach przemiany te dotyczyły nie tylko rozwoju gospodarczego,
działań podejmowanych w związku z planowaną akcesją do Unii Europejskiej,
ale również kwestiach takich jak reforma ustrojowa kraju. W jej konsekwencji,
w istotnym stopniu zmieniły się kompetencje poszczególnych poziomów
administracji publicznej, w tym również w zakresie ochrony środowiska. Nowy
układ administracyjny, powstanie nowego poziomu, jakim jest powiat i
przekazanie mu wielu kompetencji, stanowiło dużą zmianę w ustabilizowanym
i uporządkowanym systemie lat ubiegłych. Wydaje się, że opracowanie
"Programu ochrony środowiska gminy Zbrosławice" przez Urząd Gminy w
takich okolicznościach zyskało specjalne znaczenie. Program ten ma za
zadanie przyczynić się nie tylko do rozwiązania istniejących jeszcze
problemów, ale również takiego ukierunkowania działań, które pozwoliłoby
przeciwdziałać zagrożeniom mogącym pojawić się w przyszłości. W
programie uwzględnione zostały zagadnienia z zakresu ochrony środowiska i
dziedzin bezpośrednio powiązanych, co powinno dopomóc gminie we
właściwym ukierunkowaniu działań zmierzających do zrównoważonego
rozwoju.
Samorząd miasta jest odpowiedzialny rn.in. za kreowanie polityki, która z
jednej strony ma prowadzić do rozwoju gospodarczego, zaś z drugiej zapewnić
racjonalne korzystanie z zasobów środowiska, zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju. Do kompetencji władz należy opracowanie
programów ochrony środowiska. Władze Zbrosławice podjęły decyzję o
opracowaniu "Programu ochrony środowiska dla gminy Zbrosławice". Program
ten jest długoterminowym planem strategicznym do roku 2015 oraz
krótkoterminowym planem wdrożeniowym; na najbliższe cztery lata (20022005) podana została ogólna strategia krótkoterminowa, która została
wykorzystana do opracowania działań operacyjnych.
Poz. 683
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 98 —
,, Program ochrony środowiska dla gminy Zbrosławice"
Uwarunkowania "Programu.."
Polityka ochrony środowiska każdego miasta/gminy zależy zarówno
od specyfiki danego obszaru (warunki naturalne, stan środowiska, rozwój
gospodarczy i społeczny, itp.), jak i od szeregu czynników zewnętrznych,
które warunkują kierunki działań. Zatem, bardzo istotną rolę w procesie
definiowania programu pełniły zapisy zawarte zarówno w dokumentach
polityki ekologicznej państwa (i pokrewnych), jak i uwarunkowania
wynikające z integracji z Unią Europejską. Następnym istotnym
czynnikiem były możliwości finansowe , bowiem władze zainteresowane
były programem realnym do wdrożenia.
Ustawodawstwo i integracja z UE
Podstawowym aktem prawnym jest Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001
„Prawo ochrony środowiska"(Dz.U. Nr 62, poz. 627
Ustawa wytycza podstawowe zasady polityki ochrony środowiska,
pełniąc w tym zakresie rolę swego rodzaju ustawy ramowej dla całego
ustawodawstwa ochrony środowiska. Ponadto, ustawa ta zawiera albo
regulacje uzupełniające problematykę regulowaną innymi ustawami (np. w
dziedzinie ochrony wód), albo też sama, wraz z wydanymi na jej podstawie
aktami wykonawczymi, reguluje wyczerpująco niektóre kwestie (np.
ochrona powietrza, hałas, uwalnianie do środowiska genetycznie
zmodyfikowanych organizmów, zarządzanie funduszami ochrony
środowiska).
Dążenie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej nakłada na nas
obowiązek dostosowania się do norm przez nią przyjętych, także w
zakresie ochrony środowiska. Ustawodawstwo Unii jest zorientowane albo
na ochronę określonych komponentów, albo na regulację pewnych
procesów technologicznych i produktów w celu ochrony zdrowia człowieka
i środowiska.
Ogólnie można powiedzieć, że akty prawne uchwalane po roku 1989
w mniejszym lub większym stopniu uwzględniały prawo wspólnotowe.
Konstytucja RP, stanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę
środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Ponadto,
obowiązujące prawo polskie uwzględnia zasadę zapobiegania
zanieczyszczeniom i odpowiedzialności zanieczyszczającego za szkodę.
Ustawy o ochronie środowiska, przewiduje także zasadę przezorności
oraz zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska.
W Polsce, podobnie jak i w krajach Unii Europejskiej, zasadniczym
instrumentem reglamentacji korzystania ze środowiska jest pozwolenie
ekologiczne. Jednak w ustawodawstwie polskim, system pozwoleń jest
odmienny, niż w UE. Ustawa o ochronie środowiska wprowadza do
Poz. 683
DZ. URZ. WOJ. ŚL. Nr 23
— 99 —
„Program ochrony Środowiska dla gminy Zbrosławice"
polskiego systemu prawnego instytucję zintegrowanych zezwoleń
ekologicznych, wzorowaną na dyrektywie IPPC (96/61/WE). Ważnym
zagadnieniem jest dostosowanie polskiego monitoringu środowiska do
monitoringu wymaganego we wspólnotowych aktach prawnych.
Możliwości finansowe
Realizacja "Programu..." wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów
związanych przede wszystkim z inwestycjami, ale także z działaniami
nieinwestycyjnymi (np. monitoring wdrażania programu). Oczywiście
efektywność wykonania programu zależy także od stworzenia racjonalnego
systemu zarządzania środowiskiem, który to system wymusi właściwą strategię
planowania budżetu. Niemniej jednak, możliwości finansowe (środki wewnętrzne
i zewnętrzne) były czynnikiem determinującym zarówno cele polityki ochrony
środowiska, jak i strategię wdrożeniową przełożoną na konkretne działania. Na
uwagę zasługuje dotychczasowe planowanie inwestycji proekologicznych,
oparte o rzetelną ocenę możliwości finansowych Gminy.
Koncepcja Programu Ochrony Środowiska Gminy
Zbrosławice
Aby rozwiązać aktualne problemy środowiskowe i chronić środowisko
przed pojawieniem się nowych, konieczne jest integralne podejście w
planowaniu polityki ochrony środowiska. W planowaniu należy wziąć pod uwagę
dwa punkty widzenia:
1. Jakość środowiska: Oznacza to, że w programie są
zdefiniowane działania zmierzające do poprawy stanu środowiska, bądź
zachowania w stanie niezmienionym terenów charakteryzujących się dobrą
jakością środowiska oraz ochrony zasobów naturalnych.
2. Instrumenty polityki ochrony środowiska: władze gminy realizują
politykę ochrony środowiska, wykorzystując stosowne instrumenty. Są to:
instrumenty prawne, finansowe, społeczne i strukturalne. Instrumenty
społeczne będą miały szczególne znaczenie z punktu widzenia współpracy
władz z różnymi partnerami włączonymi w zagadnienia ochrony środowiska,
a instrumenty strukturalne będą podstawą właściwego wdrażania
niniejszego programu ochrony środowiska.
Program ochrony środowiska może być ukierunkowany na elementy
środowiska (powietrze, gleba, woda), zjawiska (zakwaszenie środowiska,
eutrofizacja, itp.), bądź przyszłościowe kierunki rozwojowe
Poz. 683
DZ. URZ. WOJ. S L. Nr 23
— 100 —
„Program ochrony środowiska dla gminy Zbrosławice"
1.4 Nadrzędny cel "Programu Ochrony Środowiska"
Ochrona środowiska nie może być zagadnieniem wyizolowanym od innej
problematyki miasta. Naczelną zasadą, która powinna być przyjęta w
działaniach zmierzających do zdrowego środowiska jest zasada
zrównoważonego rozwoju, co oznacza taki rozwój, który zaspokaja potrzeby
obecnego pokolenia, nie ograniczając możliwości realizacji potrzeb przyszłych
pokoleń 1.
Nadrzędnym, długoterminowym celem Programu Ochrony
Środowiska jest:
Dążenie do zrównoważonego rozwoju Zbrosławic, gdzie
ochrona środowiska stanowi nierozłączną część procesów
rozwojowych i jest rozpatrywana
razem z nimi
Cel ten jest zgodny z zaproponowaną misją-celem rozwoju gminy:
Gmina Zbrosławice stanowi enklawę zdrowia, spokoju i
bezpieczeństwa. Podtrzymując tradycyjne walory kulturowe i przyrodnicze
ośrodka wiejskiego oraz wykorzystując dogodne położenie w sąsiedztwie
Gliwic, Zabrza, Bytomia, Tarnowskich Gór i Pyskowic, stwarza w dolinie
rzeki Dramy atrakcyjne warunki zamieszkania i aktywnych form
wypoczynku.
Główne kierunki rozwojowe gminy
Dla gminy ustalono następujące kierunki rozwoju struktury
przestrzennej:
1. Wyznaczenie nowych terenów, które mogą być przeznaczone
pod zabudowę mieszkaniową niskiej intensywności szczególnie w
obszarach sąsiadujących z istniejącą zabudową
2. Ochrona gruntów wysokich klas bonitacyjnych oraz dużych
kompleksów rolnych przed zabudową,
3. Ochrona obszarów leśnych i doliny Dramy przed zabudową
oraz innymi czynnikami antropogenicznymi
4. Dopuszczenie zabudowy usługowej w formie inwestycji wielko
przestrzennych o charakterze ponadlokalnym związanych z ruchem
samochodowym tranzytowym na planowanej autostradzie A-1
5. Budowa i rozbudowa bazy sportowo rekreacyjnej
6. przebudowa układu komunikacyjnego
7. Modernizacja i rozbudowa sieci infrastruktury technicznej.
Póz. 683