Wytyczne postępowania w przypadku podejrzenia grypy u kobiety ciężarnej. Opracowano na podstawie: HPSC, Guidelines on the management of pregnant women with suspected influenza 2015. U kobiet w ciąży istnieje większe ryzyko wystąpienia ciężkiej choroby, niż u większość innych kobiet. Po zakażeniu grypą wykazano, że są w grupie podwyższonego ryzyka ciężkiej choroby, hospitalizacji i zgonu z powodu powikłań grypy. Objawy grypy Zdefiniowane są jako nagłe wystąpienie objawów co najmniej jednego z następujących czterech -­‐ objawy ogólnoustrojowe: gorączka lub stan podgorączkowy, złe samopoczucie, bóle głowy i bóle mięśni i co najmniej jednego z trzech następujących objawów oddechowych: kaszel, bóle gardła i duszność. Kobiety w ciąży powinny być poinformowane o wczesnych objawach przedmiotowych i podmiotowych choroby. Należy zachęcić je do zgłaszania się do lekarza w przypadku wystąpienia pierwszych objawów choroby, szczególnie gdy wystąpiły one po bliskim kontakcie z osobą z objawami lub potwierdzoną grypą. Diagnoza Wymazy z noso/gardzieli w kierunku grypy powinien być pobrany u wszystkich kobiet ciężarnych, u których występują objawy grypy. Komplikacje związane z grypą u kobiet w ciąży Ciąża zwiększa ryzyko powikłań grypy ze względu na zmiany w częstości akcji serca, pojemności płuc i funkcji immunologicznych. Komplikacje mogą obejmować przedwczesny poród lub ciężkie zapalenie płuc. Ryzyko wystąpienia tych komplikacji zwiększa się w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Zapobieganie Zaleca się, aby wszystkie kobiety w ciąży na każdym jej etapie lub te, które rozważają zajście w ciążę zaszczepiły się przeciw grypie sezonowej. Szczepionka przeciw grypie podana w czasie ciąży zapewnia ochronę zarówno matki i jej dziecka (do 6 miesięcy). Ponieważ szczepionka przeciw grypie nie jest żywą szczepionką, jest uważana za bardzo bezpieczną w ciąży. Leczenie Wszystkie kobiety w ciąży z objawami grypopodobnymi powinny zasięgnąć porady lekarza. 1. Kobiety poniżej 14 tygodnia ciąży, które mają umiarkowane lub poważne objawy grypy lub chorobę, która stawia je w grupie wysokiego ryzyka powikłań po grypie powinny rozpocząć leczenie oseltamiwirem jako najszybciej po rozpoznaniu objawów grypopodobnych. 2. Wszystkie kobiety od 14 tygodnia ciąży do 2 tygodni po porodzie powinny rozpocząć leczenie oseltamiwirem jak najszybciej po diagnozie objawów grypopodobnych. Leczenie pacjentów nie powinno być opóźnione w oczekiwaniu na wyniki badań. Leczenie jest najskuteczniejsze wtedy, gdy rozpoczęła się jak najszybciej, najlepiej w ciągu 48 godzin od wystąpienia objawów, ale może być także podawane na każdym etapie choroby. 3. Dowody wskazują, że Oseltamiwir i Zanamiwir są bezpieczne do użycia przed 14 tygodniem ciąży, ale podobnie jak wszystkich inne leki podawane przed 14 tygodniem ciąży, powinny być stosowane tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają potencjalne zagrożenie dla płodu. Dlatego kobiety w ciąży przed 14 tygodniem ciąży, które mają objawy grypopodobne łagodne i nie występują u nich choroby współistniejące mogą być leczone objawowo z zastosowaniem paracetamolu i zwiększeniem ilości podawanych płynów oraz dokładnie obserwowane, czy nie występuje jakiegokolwiek pogorszenie stanu zdrowia. Leki przeciwwirusowe powinny być stosowane, jeśli objawy są nasilone lub występują inne czynniki ryzyka, na podstawie dyskusji między matką a lekarzem na temat ryzyka zakażenia i dostępnych informacji o bezpieczeństwie leczenia przeciwwirusowego stosowanego u kobiet w ciąży. Profilaktyka Chemioprofilaktyki nie są rutynowo zalecana dla kobiet w ciąży. Jednak może być stosowana w pojedynczych przypadkach, gdy korzyści przewyższają ryzyko. Należy poinformować kobietę w ciąży, która miała bliski kontakt z pacjentem z potwierdzoną laboratoryjnie grypą o wczesnych objawach choroby i doradzanie jej, aby natychmiast skontaktowała się z lekarzem, który po postawieniu diagnozy wdroży wczesne leczenie, jeśli wystąpią objawy kliniczne po przeprowadzeniu oceny ryzyka. Zasady profilaktyki zakażeń Wytyczne kontroli zapobiegania zakażeń u pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzeniem grypy w placówkach ochrony zdrowia dla pacjentów ≥ 5 lat: Izolacja standardowa z zastosowanie dodatkowo izolacji powietrzno-­‐kropelkowej, w przypadku procedur w trakcie których dochodzi do wytworzenia aerozoli. Poród Jeśli planowane jest wywołanie porodu lub cięcie cesarskie, należy rozważyć decyzję odroczenia porodu do siedmiu dni od wystąpienia objawów grypy lub do czasu ustąpienia objawów. Decyzja ta powinna być podjęta na szczeblu wyższych władz oddziału położniczego, rozważając ryzyko porodu dla matki i dziecka w przypadku choroby matki. Po porodzie środki kontroli zakażeń należy kontynuować. Karmienie piersią jest zalecane. Należy dołożyć starań, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo przeniesienia zakażenia na dziecko, jednocześnie dbając o więź matka-­‐dziecko. Działania obejmują: ü Leczenie matki w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia. ü Matka i dziecko powinno spać w odległości co najmniej 1 metra, w tym samym pomieszczeniu (przynajmniej podczas pobytu w szpitalu), w oddzielnych łóżkach. ü Podczas karmienia piersią, kąpieli, przytulania, kiedy matka jest w odległości 1 metra od dziecka, powinna nosić maskę chirurgiczną i przestrzegać higienę rąk z zastosowaniem alkoholowych preparatów do dezynfekcji lub mycia rąk wodą z mydłem przed kontaktem z dzieckiem. ü Matka powinna unikać kaszlu i zasłaniać twarz podczas kaszlu jeśli znajduje się blisko dziecka. ü Matka nie przenosi zakażenia po 72 godzinach od rozpoczęcia stosowania leków antywirusowych lub jeśli nie występuje u niej gorączka przez ponad 24 godziny bez użycia leków przeciwgorączkowych. ü Środki przeciwdziałająca przeniesieniu zakażenia powinny być stosowane przez każdego członka rodziny lub opiekuna z grypą. ü Jeśli matka jest wypisana ze szpitala w okresie, kiedy nadal występuje ryzyko przeniesienia zakażenia należy dać jej zapas masek chirurgicznych, które będzie mogła stosować w domu. Odwiedzający Odwiedzanie powinno być ograniczone do osób, które są niezbędne dla emocjonalnego dobrego samopoczucia i opieki nad pacjentem. Przed wejściem do pokoju należy przekazać odwiedzającym informację na temat przestrzegania higieny rąk, zminimalizowania dotykania powierzchni w pokoju oraz stosowania środków ochrony osobistej. Odwiedzający powinni zostać poinformowani o konieczności ograniczenia ich ruch w obrębie szpitala. Wypis ze szpitala Matka i dziecko powinni być wypisani ze szpitala tak szybko, jak jest to bezpieczne. Matka powinna otrzymać leki przeciwwirusowe potrzebne do kontynuacji leczenia w domu. Należy zapewnić matce informacje na temat: ü Grypy i konieczności natychmiastowego kontaktu z lekarzem pierwszego kontaktu / szpitalem, jeśli wystąpią objawy grypy u noworodka. ü W miarę możliwości unikania kontakt z domownikami, u których wystąpiły objawy choroby, aby zminimalizować ekspozycję na siebie i noworodka. ü Przestrzegania higieny rąk i zasłaniania twarzy w trakcie kaszlu, podczas kontaktu z noworodkiem. ü Jeśli jest to możliwe, należy zaszczepić przeciw grypie dorosłych domowników, którzy nie mają objawów choroby. ü Lekarz pierwszego kontaktu i położna środowiskowa powinna być poinformowana o wypisie pacjentki z grypą.