Regulamin XIII międzyszkolnego konkursu wiedzy ekologicznej i przyrodniczej pod hasłem „Zagrożenia różnorodności biologicznej” organizowanego w ramach Dnia Ochrony Środowiska w Gimnazjum w Zespole Szkół w Dobrzejewicach. przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu Zapraszamy do udziału w kolejnej edycji konkursu, którego hasłem przewodnim w tym roku będą zagrożenia różnorodności biologicznej. Termin konkursu Konkurs odbędzie się 2 czerwca 2015 roku (wtorek) o godz. 900 Uczestnicy konkursu do udziału w konkursie zapraszamy 3 osobowe reprezentacje uczniów klas VI ze szkół podstawowych (mogą być 2 zespoły ze szkoły) oraz klas I gimnazjów z terenu województwa kujawsko-pomorskiego uczniowie będą pracować w zespołach mieszanych składających się z przedstawicieli każdej ze szkół Organizatorzy konkursu Zespół Szkół – Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Prymasa Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Dobrzejewicach Nauczyciele przedmiotów przyrodniczych. Cele i zadania konkursu: wzbudzanie u uczniów zainteresowań przyrodą i ekologią kształtowanie poglądów na stan środowiska naturalnego uświadamianie problemów związanych z ochroną przyrody kształtowanie postawy odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego Przebieg konkursu Konkurs składa się z 5 etapów 1 Etap I – polegający na napisaniu testu konkursowego pt. „Drzewa i krzewy w Polsce”. Oto test konkursowy z kluczem odpowiedzi: Konkurs I etap Drzewa i krzewy Polski Pierwszy etap konkursu składa się z 26 zadań. Na ich rozwiązanie masz 30 minut. W zadaniach 1–8 należy wybrać jedną właściwą odpowiedź. Za wykonanie wszystkich poleceń możesz otrzymać maksymalnie 89 punktów. 1. Jaką powierzchnię zajmują lasy w Polsce? a) 59%. b) 19%. c) 29%. d) 39%. (0–1 p.) 2. Cis pospolity jest pierwszym drzewem, które objęto ochroną. (0–1 p.) 3. Światowym rezerwatem biosfery jest (0–1 p.) Zadecydował o tym jeden z władców Polski. Był to a) Mieszko II. b) Kazimierz Wielki. c) Bolesław Chrobry. d) Władysław Jagiełło. a) Słowiński Park Narodowy. b) Park Narodowy „Bory Tucholskie”. c) Wielkopolski Park Narodowy. d) Magurski Park Narodowy. 4. Roślina ta ma kolczaste gałązki, które mogą być płożące, podnoszące się, uniesione lub łuskowato wygięte. Jej liście są zimozielone, a kwiaty białe lub bladoróżowe. Owoce zbiorowe, podobne do malin, są czarne i błyszczące. Opisana roślina to a) jeżyna b) tarnina c) morwa d) borówka. (0–1 p.) 5. Jagoda to potoczna nazwa krzewinki leśnej o polskiej nazwie gatunkowej a) śliwa tarnina. b) borówka czarna. c) porzeczka czarna. d) bluszcz pospolity. (0–1 p.) 6. Wytwarzanie kolorowych, soczystych owoców jest przystosowaniem rośliny do a) zapylania przez zwierzęta. (0–1 p.) 2 b) rozsiewania przez zwierzęta. c) rozsiewania przez wiatr. d) zapylania przez wiatr. 7. Owoc jest organem roślin okrytonasiennych, który u większości gatunków powstaje z a) pręcika. b) znamienia słupka. c) zalążni słupka. d) działek kielicha. (0–1 p.) 8. Ten hodowlany lub dziko rosnący krzew owocowy podlega częściowej ochronie gatunkowej. Jego kwiaty są zielonkawe i niepozorne. Zarówno liście, jak i kuliste, czarne jagody mają nieprzyjemny zapach. Jaki to krzew? a) Porzeczka agrest. b) Porzeczka czerwona. c) Porzeczka czarna. d) Porzeczka skalna. (0–1 p.) 9. Dopasuj nazwę gatunkową do nazwy rodzajowej drzewa. (0–6 p.) drobnolistna, czarna, iwa, szerokolistna, osika, płacząca Lipa Topola Wierzba 10. Podkreśl gatunki roślin o zimozielonych liściach. dziki bez czarny, jemioła pospolita, malina zwyczajna, bluszcz pospolity, trzmielina zwyczajna, wrzos pospolity, wierzba biała, bagno zwyczajne, porzeczka agrest (0–4 p.) 11. Dopasuj roślinę do typu owocu. (0–5 p.) • skrzydlak porzeczka • • pestkowiec dąb • • strąk kasztanowiec • • orzech śliwa • • jagoda klon • • torebka 12. Połącz liść z odpowiednim owocem. Wpisz nazwy drzew lub krzewów, 3 (0–8 p.) do których należą przedstawione na ilustracjach elementy budowy roślin. .................................... .................................... .................................... ................................ .. 13. W odpowiednie miejsca wpisz nazwy rodzajowe drzew przedstawionych na fotografiach. (0–3 p.) 14. Uzupełnij schemat podziału owoców. (0–3 p.) Owoce ............................ . mięsiste ............................ niepękające 4 zbiorowe 15. Rozpoznaj i podpisz kwiat męski i żeński sosny. kwiat kwiat ........................... ........................... (0–2 p.) 16. Dokończ zdania, wpisując rodzaj drzewa lub krzewu . (0–4 p.) Zimozielonym półpasożytem drzew jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Granatowe mięsiste łuski nasienne tworzące szyszkojagody posiada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dwie igły na krótkopędzie znajdziemy u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szypułkowy, bezszypułkowy, czerwony to nazwy gatunkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17. Podane gatunki roślin wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli. cis pospolity, buk pospolity, klon zwyczajny, jałowiec pospolity, żarnowiec miotlasty, lipa drobnolistna, dziki bez czarny, wierzba iwa, malina zwyczajna, głóg jednoszyjkowy, porzeczka agrest, brzoza brodawkowata Drzewo Krzew (0–12 p.) Krzew lub drzewo 18. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj drzewa lub krzewy owocowe. Wpisz ich nazwy. Krzew ten osiąga do 1,5 m wysokości. Jego liście są owłosione, trój- lub pięcioklapowe, osadzone w kątach cierni. Kwiaty są zielonkawożółte. Owoc typu jagoda jest duży, jajowaty, słabo owłosiony, zwykle zielony lub żółty, czasami czerwony. .................................................. Drzewo to ma nieregularną, luźno ułożoną koronę. Może osiągać wysokość od 10 do 15 m. Kwiaty są białe lub różowe. Pestkowce są duże, kuliste lub podłużne, zabarwione zależnie od odmiany. .................................................. 5 (0–3 p.) Krzew ten osiąga wysokość 2 m. Ma podziemne rozłogi i obłe pędy z maleńkimi kolcami. Jego liście są pierzaste, złożone z 3 do 5 listków. Listki z wierzchu są nagie, dolne powierzchnie mają filcowato-owłosione, a ich brzegi są piłkowane. Krzew ten ma białe kwiaty i soczyste czerwone owoce zbiorowe o przyjemnym zapachu. Owoce te zbudowane są z małych pestkowców. .................................................. 19. Podpisz elementy budowy igły sosny wskazane na ilustracji. (0–4 p.) 20. Podaj trzy przykłady działań człowieka służące ochronie drzewostanu w Polsce . • ............................................................... ........................................................................................... .................. • ........................................................................................................... ................................................................. • ............................................................... .............................................................. ............................................... 21. Korzystając z podanych wyrazów, obok zbiorowisk leśnych wpisz nazwy dominujących w nich gatunków drzew (można wpisać więcej niż jeden gatunek, gatunki mogą się również powtarzać). (0–3 p.) (0–4 p.) olsza czarna, jesion wyniosły, sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, klon zwyczajny, lipa szerokolistna, wierzba purpurowa, topola czarna bór – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . las łęgowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ols – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. grąd – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22. Wyjaśnij, w jakim celu tworzy się parki narodowe. (0–2 p.) ........................................................ ............................................................... ................................................. 23. Uzupełnij tabelę, korzystając z podanych nazw gatunkowych. 6 (0–6 p.) sosna zwyczajna, buk zwyczajny, jesion wyniosły, jodła pospolita, miłorząb dwuklapowy, śliwa tarnina Rośliny okrytonasienne Rośliny nagonasienne 24. Podkreśl gatunki drzew, które mają pierzaste liście. (0–3 p.) robinia akacjowa, klon zwyczajny, kasztanowiec zwyczajny, jesion wyniosły, jarząb pospolity, olsza czarna 25. Uzupełnij zdania dotyczące parków narodowych Polski. a) Najstarszym parkiem narodowym jest (0–4 p.) ............................................................................................................. b) Największym parkiem narodowym jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . c) Najmłodszym parkiem narodowym jest .............................................................................. ........................... d) Najmniejszym parkiem narodowym jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 26. Podpisz gałązki drzew, korzystając z podanych nazw. buk zwyczajny, dąb szypułkowy, brzoza brodawkowata, świerk pospolity, sosna zwyczajna ............................ ........................... .......................... ............................ (0–5 p.) ........... Klucz odpowiedzi I etap Drzewa i krzewy Polski Nr Oczekiwana odpowiedź Pkt pyt. 1. c 1 2. d 1 7 3. a 1 4. a 1 5. b 1 6. b 1 7. c 1 8. c 1 9. Lipa – drobnolistna, szerokolistna; Wierzba – iwa, płacząca; Topola – osika, czarna 6 10. jemioła pospolita, bluszcz pospolity, wrzos pospolity, bagno zwyczajne 4 11. porzeczka – jagoda, dąb – orzech, kasztanowiec – torebka, śliwa – pestkowiec, klon – skrzydlak 5 12. 1 – D, 2 – C, 3 – B, 4 – A; klon, grab, lipa, jarząb 8 13. od lewej: wiąz, topola, olsza 3 14. pojedyncze, suche, pękające 3 15. od lewej: żeński, męski 2 16. jemioła, jałowiec, sosny, dębu 4 17. drzewo – buk pospolity, lipa drobnolistna, klon zwyczajny, brzoza brodawkowata; krzew – żarnowiec miotlasty, malina zwyczajna, głóg jednoszyjkowy, porzeczka agrest; krzew lub drzewo – cis pospolity, dziki bez czarny, jałowiec pospolity, wierzba iwa 12 18. agrest, śliwa, malina 3 19. A – wiązka przewodząca, B – kanał żywiczny, C – skórka, D – miękisz 4 20. np. objęcie ochroną danego obszaru; wyznaczanie pomników przyrody; ograniczenie emisji zanieczyszczeń; zabiegi pielęgnacyjne, tj. prześwietlanie lasu, wycinanie chorych drzew i zastępowanie ich nowymi 3 21. bór – sosna zwyczajna; las łęgowy – olsza czarna, jesion wyniosły, wierzba purpurowa, topola czarna; ols – olsza czarna, jesion wyniosły; grąd – dąb szypułkowy, lipa szerokolistna, klon zwyczajny. 4 22. Parki narodowe tworzy się w celu ochrony występującej tam przyrody ożywionej lub cech krajobrazu przed działaniem człowieka. 2 23. rośliny nagonasienne: sosna zwyczajna, jodła pospolita, miłorząb dwuklapowy rośliny okrytonasienne: buk zwyczajny, jesion wyniosły, śliwa tarnina 6 24. robinia akacjowa, jesion wyniosły, jarząb pospolity 3 25. a) – Białowieski PN, b) – Biebrzański PN, c) – PN „Ujście Warty”, d) – Ojcowski PN 4 26. od lewej: brzoza brodawkowata, buk zwyczajny, dąb szypułkowy, sosna zwyczajna, świerk pospolity 5 Etap II – ustna część konkursu Drzewa i krzewy Polski. Każdy zespół będzie losował po 2 pytania za 1 punkt, za 2 punkty, za 3 punkty. Na podanie prawidłowej odpowiedzi uczniowie będą mieli 30 sekund. Za podanie odpowiedzi będą mogli uzyskać 1 pkt, 2 pkt lub 3pkr za brak odpowiedzi 0 pkt. Oto pytania i klucz odpowiedzi. Konkurs II etap Drzewa i krzewy Polski Pytania za 1 punkt 1. Ile jest w Polsce parków narodowych? 8 2. Wymień 2 gatunki najpospolitszych drzew szpilkowych występujących w Polsce. 3. Co można określić na podstawie słojów przyrostu rocznego? 4. Na którym drzewie rosną bazie? 5. Jaki surowiec zbieramy i przetwarzamy z myślą o ochronie drzew? 6. Która tkanka transportuje produkty fotosyntezy? 7. Jaka jest potoczna nazwa lilaka zwyczajnego? 8. Jakim imieniem nazwano jeden z najstarszych dębów w Polsce występujący w okolicach Gór Świętokrzyskich? 9. Na którym drzewie znajdziemy bukwie? 10. Ile parków narodowych znajduje się na obszarze Twojego województwa? 11. Jak nazywa się orzech dębu? 12. Z jakich części składa się owoc? 13. Jaką funkcję pełni drewno w roślinie? 14. Na której roślinie można znaleźć winogrona? 15. Jak nazywa się występujące w Polsce drzewo szpilkowe, które gubi igły na zimę? 16. Jakie drzewo rosnące w Polsce ma białą korę? 17. Co to jest unerwienie liścia? 18. Na czym polega wiatrosiewność? 19. Jaką funkcję pełni stożek wzrostu? 20. Czym są ciernie? 21. W jakiej postaci występują najczęściej liście roślin nagonasiennych? 22. Jak nazywa się zbiorowisko leśne, w którym przeważa sosna? 23. Podaj nazwę krzewu, na którym rosną orzechy laskowe. 24. Na czym polega wiatropylność? 25. Czym są skrzydlaki klonu? Pytania za 2 punkty 1. Jakie znasz sposoby rozsiewania nasion i owoców? 2. Jak nazywa się skupienie kwiatów na pędzie? 3. Jaka tkanka tworzy słoje przyrostu rocznego widoczne na przekroju pnia drzewa? 4. Do jakiego sposobu rozsiewania przystosowane są nasiona sosny zwyczajnej? 5. Wymień 4 typy ulistnienia łodygi. 6. Jak nazywają się miejsca, w których komórki korka są ułożone luźniej, tworząc przestrzenie, przez które przemieszczają się gazy? 7. Na czym polega jednopienność? 8. Na czym polega dwupienność? 9. Czym jest międzywęźle? 10. Na którym krzewie iglastym zobaczymy czerwoną osnówkę otaczającą nasiona? 11. Podaj przykład przyrostu wtórnego u roślin. 12. Czym jest korek? 13. Jak dzielimy miękisz asymilacyjny? 14. Jaką funkcję pełni barwna, słodka, soczysta owocnia? 9 15. Która tkanka tworzy korę drzewa? 16. Na której roślinie rosną szyszkojagody? 17. Jaki typ liścia występuje u kasztanowca zwyczajnego? 18. W jakim siedlisku rośnie olsza czarna? 19. Jakie rodzaje lasów wyróżniamy w Polsce? 20. W której tkance znajdują się aparaty szparkowe? 21. Jaką funkcję pełnią w roślinie aparaty szparkowe? 22. Wyjaśnij, dlaczego niektóre rośliny zrzucają liście na zimę. 23. Co nazywamy węzłami? 24. Które drzewa dominują w dąbrowach? 25. Czym różni się drzewo od krzewu? Pytania za 3 punkty 1. W którym parku narodowym znajduje się tzw. puszcza jodłowa? 2. Jak nazywa się nauka o drzewach i krzewach? 3. Jakiego typu owoce wytwarzają czereśnie i śliwy? 4. Wyjaśnij, co to jest mikoryza. 5. Jakie rezerwaty leśne znajdują się w najbliższej okolicy Twojej szkoły? 6. Bartek to jedno z najstarszych drzew w Polsce. Do którego gatunku należy to drzewo? 7. Wymień cechy roślin nagonasiennych umożliwiające im przetrwanie zimy. 8. Jaką rolę pełnią przetchlinki? 9. Wymień trzy różnice pomiędzy sosną a świerkiem. 10. Co to jest arboretum? 11. Ile lat musi upłynąć, by w szyszce sosny dojrzały nasiona? 12. W jaki sposób zapylane są kwiaty lipy? 13. Który z krzewów występujących w Polsce jest półpasożytem rosnącym na drzewach? 14. Wymień 3 gatunki drzew należące do rodzaju sosna. 15. Która roślina ma 2 równoległe białe paski na spodzie igły oraz „siedzące” szyszki, rozpadające się po dojrzeniu? 16. Dlaczego po usunięciu pąka wierzchołkowego rozwijają się pędy boczne? 17. Kasztan to potoczna nazwa nasienia kasztanowca. Jaki typ owoców występuje u kasztanowca? 18. Osika, biała, szara, czarna, kanadyjska to nazwy gatunkowe. Jak brzmi nazwa rodzajowa tych roślin? 19. Wyjaśnij, jakie rośliny nazywamy okrytonasiennymi. 20. Jakie znaczenie dla człowieka mają drzewa? 21. Jaką rolę w przyrodzie pełnią drzewa i krzewy? 22. W jaki sposób rozsiewane są nasiona brzozy? 23. Jakie organy mogą rozwijać się z pąków bocznych? 24. Ile igieł na krótkopędzie ma sosna zwyczajna? 25. Czym są galasy? 10 Klucz odpowiedzi II etap Drzewa i krzewy Polski Pytania za 1 punkt Nr pyt. Oczekiwana odpowiedź 1. 23 2. sosna zwyczajna, świerk pospolity 3. wiek drzewa 4. na wierzbie 5. makulaturę 6. łyko 7. bez 8. Bartek 9. na buku 10. odpowiedź zależna od województwa 11. żołądź 12. z nasion i owocni 13. transportuje wodę i sole mineralne 14. na winorośli 15. modrzew 16. brzoza 17. układ wiązek przewodzących 18. na rozsiewaniu nasion i owoców przez wiatr 19. umożliwia przyrost na długość 20. przekształconymi częściami pędu (łodygami, liśćmi albo przylistkami) 21. igieł (szpilek), łusek 22. bór 23. leszczyna 24. na przenoszeniu ziaren pyłku na znamię słupka przez wiatr / zapylaniu przez wiatr 25. owocami Klucz odpowiedzi II etap Drzewa i krzewy Polski Pytania za 2 punkty 11 Nr Oczekiwana odpowiedź pyt. 1. przez wiatr, zwierzęta, wodę, człowieka, samorzutnie 2. kwiatostan 3. drewno 4. do wiatrosiewności 5. okółkowe, skrętoległe, naprzeciwległe, naprzemianległe 6. przetchlinki 7. na występowaniu kwiatów męskich i żeńskich na jednym osobniku. 8. na występowaniu kwiatów męskich i żeńskich na różnych osobnikach. 9. odcinkiem pędu pomiędzy dwoma węzłami. 10. na cisie pospolitym 11. przyrost na grubość / wytwarzanie wtórnego łyka oraz drewna, wytwarzanie korka 12. rodzajem tkanki okrywającej 13. na palisadowy i gąbczasty 14. przyciąga uwagę zwierząt, zachęca zwierzęta do zjedzenia owocu 15. tkanka okrywająca – korek 16. na jałowcu 17. dłoniasty 18. podmokłym / na wilgotnych glebach, nad brzegami wód 19. iglaste / szpilkowe, liściaste, mieszane 20. w skórce 21. regulują transpirację i wymianę gazową 22. Jest to przystosowanie do zmiennych warunków wegetacji, umożliwia przetrwanie niekorzystnych warunków – niskiej temperatury, ograniczenia dostępu do wody i soli mineralnych. 23. miejsca osadzenia liści i pąków bocznych 24. dęby 25. Drzewo posiada 1 pęd główny (pień) i koronę złożoną z pędów bocznych. Krzew nie wytwarza pędu głównego, posiada wiele równorzędnych pędów rozgałęziających się tuż nad lub pod powierzchnią ziemi. Klucz odpowiedzi II etap Drzewa i krzewy Polski Pytania za 3 punkty Nr pyt. Oczekiwana odpowiedź 12 1. w Świętokrzyskim Parku Narodowym 2. dendrologia 3. pestkowce 4. symbioza / współistnienie grzybów z korzeniami roślin wyższych 5. odpowiedź zależna od miejsca zamieszkania 6. dąb szypułkowy 7. liście w postaci igieł lub łusek / mała powierzchnia transpiracji, gruba warstwa wosku pokrywająca liście, gruba warstwa kory, stożkowaty kształt korony 8. Przez przetchlinki przenika para wodna i inne gazy do wnętrza i na zewnątrz rośliny. 9. Różnią się liczbą igieł na krótkopędzie, długością igieł, wyglądem szyszki i długością okresu dojrzewania nasion. 10. wyodrębniony obszar, na którym uprawia się drzewa i krzewy w celach naukowo-badawczych 11. 3 lata 12. przez owady 13. jemioła 14. limba, kosodrzewina, sosna zwyczajna, sosna czarna, sosna wejmutka 15. jodła pospolita 16. Pąk wierzchołkowy wytwarza substancje hamujące rozwój pąków bocznych. 17. torebka 18. topola 19. To rośliny, których zalążki są zamknięte w zalążni. 20. niektóre wytwarzają składniki odżywcze i lecznicze, mogą być materiałem budowlanym, są surowcem przemysłowym, naturalną osłoną dla upraw, poprawiają estetykę krajobrazu, oczyszczają powietrze z pyłów itp. 21. tworzą lasy, są schronieniem dla różnych organizmów, wytwarzają dla nich pokarm, są producentami tlenu, zabezpieczają glebę przed erozją i powodziami, produkują tlen 22. przez wiatr 23. liście, pędy boczne, kwiaty 24. dwie 25. kulistymi lub brodawkowatymi naroślami powstającymi na różnych organach roślinnych; wytworami tkanek roślinnych spowodowanymi obecnością w nich jaj określonych owadów, a także obecnością nicieni, glonów i grzybów Etap III – rozpoznawanie zwierząt chronionych w Polsce, na podstawie prezentacji multimedialnej. Każdy zespół będzie losował po 5. slajdów, Na podanie prawidłowej odpowiedzi uczniowie będą mieli 30 sekund. Za podanie odpowiedzi będą mogli uzyskać 1 pkt, za brak odpowiedzi 0 pkt. Etap IV – Quiz obejmujący rozmieszczenie zwierząt na Ziemi i ich związek ze strefami klimatyczno-roślinnymi. Każdy zespół otrzyma mapę świata, na której będą zaznaczone 2 strefy klimatyczne. Uczniowie będą mieli za zadanie rozpoznać strefy klimatyczne i przyporządkować do nich gatunki zwierząt. Za poprawne rozpoznanie oraz przyporządkowanie gatunków zwierzęcych do stref klimatyczno-roślinnych uczniowie otrzymają 2 pkt., za błędne lub brak odpowiedzi 0 pkt. 13 Etap V – rozwiązanie krzyżówki dotyczącej o tematyce ekologicznej Za rozwiązanie krzyżówki uczniowie mogli uzyskać ok 10 pkt. Każdy zespół będzie miał 10 minut na rozwiązanie krzyżówki. Zwycięzcami zostaną uczniowie tego zespołu, który uzyska maksymalną liczbę punktów, w wypadku gdyby zespoły uzyskały identyczną liczbę punktów, zostanie przeprowadzona dogrywka. Nagrody Zwycięzcy konkursu otrzymają nagrody książkowe i dyplomy i pozostali uczestnicy otrzymają nagrody książkowe ( słowniki, albumy) oraz dyplomy potwierdzające ich udział w konkursie. Komisja Nauczyciele przedmiotów przyrodniczych w ZS w DobrzejewicachGrażyna Bortnowska i Tomasz Sojka oraz zaproszeni nauczyciele przyrody ze szkół podstawowych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.. Pan Bohdan Hornicki – z Nadleśnictwa Dobrzejewice 14