HIV

Zagadnienia HIV/AIDS
Dr hab. med. Elżbieta Jabłonowska
Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych
i Hepatologii UM w Łodzi
Budowa wirusa
Dane epidemiologiczne-świat 2014 (UNAIDS)
od początku epidemii ok 73 mln ludzi zakażonych HIV, około 36 mln
umarło z powodu AIDS
Liczba osób zakażonych
Liczba ogólna
37 mln
Nowe zakażenia 2014
Liczba ogólna
2,0 mln
Zgony w wyniku AIDS
2014
Liczba ogólna
1,2mln
Dane epidemiologiczne – świat rok 2011
Liczba żyjących z HIV/AIDS
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
34 000 000
Afryka Podzwrotnikowa
23 500 000
Azja płd i Płd-Wsch.
4 000 000
Ameryka Północna
1 400 000
Ameryka Łacińska
1 400 000
Europa Wsch/Azja Centralna
1 400 000
Europa Zachodnia i Centralna
900 000
Azja Wschodnia
830 000
Bliski Wschód i Afryka Północna
300 000
Karaiby
230 000
Australia/N.Zelandia
53 000
Afryka Podzwrotnikowa (2011 r)
• Liczba zakażonych
23,5 mln ( z tego 3,1 mln
dzieci)
• Nowe zakażenia
1,8 mln (z tego 0,3mln dzieci
• Zgony w 2011
1,2 mln
• Częściej zakażone kobiety
(58/42%)
Polska
(1985 – 30.04. 2015)
HIV
18 975
AIDS
zgony
3 229
1 298
Poradnia Nabytych Zaburzeń
Odporności w Łodzi
• Od początku prowadzenia diagnostyki (1993)
zakażenie HIV stwierdzono u ponad 1100
osób dorosłych,
Do 2005 narkomanię dożylną stwierdzono w
wywiadzie u 71% pacjentów, ryzykowne
kontakty heteroseksualne u 13%, kontakty
homoseksualne u 9% inne drogi zakażenia
lub „nieznane” u 7%.
• Obecnie przeważa droga kontaktów
seksualnych, zwłaszcza homoseksualnych.
Średnia wieku poniżej 30 lat
9
10
Millions
Zgony z powodu AIDS na świecie, 1990–2007
3.0
2.5
Number 2.0
of adult
and child 1.5
deaths due
to AIDS 1.0
0.5
0
199019911992199319941995199619971998199920002001200220032004200520062007
Year
This bar indicates the range
11
3
HIV infections reported, 2006-2012
Transmission mode and origin, adjusted for reporting
delay
Predominant transmission mode: men who have sex with men
Data were not included or not available from Estonia, Poland, Spain, Italy.
Source: ECDC/WHO. HIV/AIDS Surveillance in Europe, 2012
13
Distribution of three most common AIDS
indicative diseases by transmission group,
WHO European Region, 2010
*pulmonary in adults and adolescents
16
Dynamika epidemii w Polsce [2]
Źródło: KC ds. AIDS (www.aids.gov.pl)
17
Drogi transmisji w Polsce
Źródło: KC ds. AIDS (www.aids.gov.pl)
18
Dynamika epidemii w Polsce [1]
19
Diagnostyka
• Wykrycie przeciwciał
• Antygenów wirusa
• Wirusowego RNA/DNA
• Hodowla
Diagnostyka zakażenia HIV
Wykrycie anty-HIV1 i anty-HIV2
• Testem ELISA ( w przypadku wyniku
pozytywnego badanie powtarzamy z kolejnej
próbki surowicy )
• Wykrycie anty-HIV przeciwko glikoproteinom
wirusa testem Western-Blott- (test
potwierdzenia wykonywany w przypadku
dwukrotnie dodatniego testu ELISA)
Szybkie testy
• Czas wykonania około 10 minut
• Dodatnie wynik musi być potwierdzony
tradycyjnymi metodami serologicznymi
• Wskazania
-gdy zawodowe narażenie
• Kobieta w ciąży w trakcie porodu
Wykrywanie materiału genetycznego –
PCR, bDNA
• Nie mogą zastępować badań serologicznych
• Zastosowanie:-gdy rutynowa serologia może zawodzić
*u osób z agammaglobulinemią
*ostrą chorobą retrowirusową
*u noworodków
*w okresie okienka serologicznego)
*do kwalifikacji do leczenia i monitorowania jego
wyników
Drogi przenoszenia HIV
• Droga krwi
• Droga kontaktów seksualnych
• Droga wertykalna matka - dziecko
Drogi przenoszenia HIV
DROGA KRWI
- przetoczenie
- narzędzia naruszające
ciągłość skóry
- kontakt uszkodzonej skóry
lub śluzówki z materiałem
zakaźnym
Zakażenie HIV drogą krwi
Okienko serologiczne
HIV 22 dni
HBV 59 dni
HCV 82 dni (66 dni)
Ryzyko transmisji HIV przy
jednorazowej ekspozycji na krew
• Przezskórna
• Zakłucie igłą -zawodowe
• Wspólne użycie igły do inj. IV
• Błony śluzowe
• Skóra uszkodzona- ryzyko mniejsze
niż w przypadku błony śluzowej
(opisano kilka przypadków)
• Ekspozycja na inne płyny zawierające
HIV- ryzyko jeszcze niższe
0,32 %
0,67 %
0,09%
Płyny ustrojowe uważane za materiał
zakaźny
• krew
• płyny ustrojowe z widoczną domieszką krwi
• płyn mózgowo- rdzeniowy
• nasienie, wydzieliny pochwowe, płyn maziówkowy,
opłucnowy, otrzewnowy, osierdziowy, owodniowy, tkanki
• mleko kobiece
• koncentrat wirusa używany w badaniach laboratoryjnych
Płyny ustrojowe uważane za materiał
niezakaźny
•
•
•
•
•
•
•
mocz
kał
ślina
łzy
pot
plwocina
wymiociny
Drogi przenoszenia HIV
DROGA KONTAKTÓW
SEKSUALNYCH
Ryzyko około 0,5 %
Ryzyko transmisji HIV przy
jednorazowej ekspozycji
• Kontakt seksualny
• bierny
analny
waginalny
• czynny
0,5 - 3,2 %
0,05-0,15 %
0,03-0,09 %
Ryzyko przeniesienia infekcji
po jednorazowym kontakcie seksualnym z osobą
zakażoną
HIV
0,5%
Rzeżączka 22 – 25%
Ryzyko przeniesienia infekcji na stałego partnera
seksualnego
(para monogamiczna, jedna osoba zakażona)
HIV
HBV
Kiła
15%
20-25%
30%
Drogi przenoszenia HIV
DROGA WERTYKALNA
MATKA - DZIECKO
Częstość 30% - 1%
Afryka 40%
Transmisja wertykalna zakażenia HIV
• Zależy od etapu zakażenia matki
(liczba CD4, wiremia HIV)
• Ryzyko w naturalnym przebiegu:
Ok. 25% w Europie i USA
Ok. 40% w Afryce
• Drogi przenoszenia wirusa HIV:
w czasie porodu (70-80%)
przez łożysko (zwykle w II połowie ciąży)
piersią (do 30%)
przez karmienie
Nie ma embriopatii, dzieci rodzą się klinicznie zdrowe.
NIE MOŻNA ZAKAZIĆ SIĘ WIRUSEM HIV
• Podanie ręki
PRZEZ:
• Przyjacielski pocałunek
• Picie z jednej szklanki
• Używanie tych samych sztućców i talerzy
• Założenie ubrania osoby zakażonej
• Korzystanie ze wspólnej wanny i toalety
• Kąpiel w basenie
• Spanie w tym samym łóżku
• Ukłucia owadów
Zakażenie HIV
W warunkach naturalnych
przeniesienie jednej jednostki zakaźnej (TCID)
wymagałoby wchłonięcia ok. 0,5 l zakażonej śliny
1990 r
Obserwacja 757 kontaktów domowych
osób HIV(+) nie wykazała żadnego
przypadku przeniesienia zakażenia
wirusem HIV (wykluczono możliwość
transmisji drogą typową)
Drogi przenoszenia HIV
Grupy ryzyka –
zachowania ryzykowne
Patogeneza zakażenia HIV
Flora powierzchniowa
Skóra:
gronkowce, paciorkowce
Śluzówki:
gronkowce, paciorkowce,
beztlenowce (Fusobacterium)
Escherichia coli
pał.Doederleina
candida sp.
Pęch.płucne:
kryptokoki (90% osób)
Pneumocystis jiroveci
Saprofity chronią przed kolonizacją innych,
bardziej wirulentnych patogenów (konkurencja o substancje
produkowanie substancji hamujących)
odżywcze,
Zakażenia latentne
Wczesne zasiedlanie wnętrza organizmu
Patogen
Miejsce bytowania
HSV
VZV
Zwój czuciowy neuronu zawiadującego
odpowiednim odcinkiem skóry
EBV
Nabłonki j.ustnej i gardła → limfocyty B
CMV
Makrofagi
Toxoplasma
gondii
Otorbione cysty w różnych tkankach
Patogeneza zakażenia HIV
Wirus HIV atakuje komórki posiadające
receptor CD4
i / lub
koreceptory CCR5, CXCR4
i łączy się z nimi za pomocą glikoproteiny gp 120
- limfocyty T4 oraz ich prekursory w szpiku i grasicy
- monocyty / makrofagi
- komórki Langerhansa w skórze
- komórki mikrogleju, astrocyty (oun)
- komórki dendrytyczne (narządy limfatyczne, jelito,
układ moczowo-płciowy, tkanka podśluzówkowa)
Mechanizm niedoboru limfocytów T
• Niszczenie limfocytów , w których
namnaża się wirus HIV
- tworzenie syncycjów, liza komórek
• Włączanie programu apoptozy
Następstwa niedoboru limfocytów T4
• Uaktywnienie się patogenów powierzchniowych
Candida albicans, Cryptococcus neoformans
Pneumocystis jiroveci
• Reaktywacja zakażeń latentnych
VZV, toxo, CMV
• Rozwój nowotworów
mięsak Kaposi’ego, chłoniaki nieziarnicze (EBV)
rak szyjki macicy
• Niemiarodajność badań serologicznych
• Zła odpowiedź na szczepionki
Przebieg zakażenia HIV/AIDS
ZAKAŻENIE WIRUSEM HIV

NISZCZENIE LIMFOCYTÓW CD4

SPADEK ODPORNOŚCI

ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE
ROZWÓJ NOWOTWORÓW