BADANIE EWALUACYJNE STAŻE JAKO NARZĘDZIE AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POCHODZENIA ROMSKIEGO KINGA NOWAKOWSKA OLGIERD KONIECZNY Szczecinek, 30 września 2014 r. Uczestnicy badania 40 stażystów biorących udział w stażach oferowanych w ramach projektu „Cooltura równych szans” 40 przedstawicieli pracodawców organizujących dla nich staże 4 0 i n s t y t u c j i w s p a r c i a ( u r z ę d ó w p r a c y, o ś r o d k ó w pomocy społecznej i powiatowych centrów pomocy rodzinie) 3 pracowników uczestniczących akty wnie w realizacji projektu. OKOLICZNOŚCI ORGANIZACJI STAŻU „(…)nie zidentyfikowano większych trudności z dotarciem do kandydatów na staż (…)” „(…) większym wyzwaniem było znalezienie odpowiednio licznej grupy pracodawców (…)” Motywy, które skłoniły pracodawców do organizacji stażu społeczna odpowiedzialność za osoby w trudnym położeniu 20 potrzeba kadrowa pracodawcy 16 argumenty przedstawione przez kandydata na stażystę 14 okazja do skorzystania z taniej siły roboczej 9 perswazja pracownika projektu 6 polecenie kandydata przez znaną (mi) osobę 5 przykład innego pracodawcy litość inny powód Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne 2 0 0 Okoliczności podjęcia stażu w relacji uczestników miejsce znalezione samodzielnie przez uczestnika 18% 22% 60% miejsce znalezione przez projekt, ale uzgodnione z uczestnikiem lub wybrane z kilku propozycji inna sytuacja Z czyjej inicjatywy zorganizowano staż? kandydata na staż 25 pracownika projektu 13 pracodawcy 2 urzędnika (PUP, OPS, in) 2 pracownika/współpracownika pracodawcy inna odpowiedź Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne 1 0 ZGODNOŚĆ STAŻU Z POTENCJAŁEM UCZESTNIKA „O ocenę zgodności programu stażu z własnym potencjałem poproszono respondentów z grupy stażystów, pracodawców, czy pracowników instytucji wsparcia (…)” Ocena zgodności programu stażu z własnym potencjałem przez stażystów 0 1 -TAK, zgodny 2 - Częściowo zgodny, częściowo niezgodny, 10 20 30 40 z wykształceniem doświadczeniem zawodowym predyspozycjami 3 - NIE, nie zgodny oczekiwaniami 4 - nie można tego jednoznacznie ocenić Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne Czy mogła Pani/ mógł Pan liczyć na wsparcie innych pracowników zakładu pracy? 60.71% 50.00% 41.67% 39.29% raczej nie raczej TAK 8.33% 0.00% kobiety Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne mężczyźni zdecydowanie TAK Jak ocenia Pani/Pan atmosferę pracy w zakładzie, w którym obywał się staż? 75.00% 66.67% 33.33% 25.00% raczej dobrze zdecydowanie dobrze kobiety Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne mężczyźni STAŻ JAKO POTENCJALNA SZANSA NA ZATRUDNIENIE „(…) Ostatecznym celem podjęcia stażu powinno być podjęcie pracy po jego zakończeniu(…) Jakie są Pani/Pana plany zawodowe po zakończeniu stażu? Podejmę pracę 5% 5% 13% Poszukam pracy 22% Zrobię sobie przerwę, przed szukaniem kolejnej pracy 55% Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne Nie jestem aktualnie zainteresowany poszukiwaniem pracy Odmowa udzielenia odpowiedzi Czy stażysta rozmawiał z Panią/Panem o możliwości zatrudnienia? 8% 45% 47% tak nie nie pamiętam Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne Jakie są szanse na zatrudnienie uczestnika stażu w Pani/Pana firmie? zostanie zatrudniony w najbliższym czasie 0% 15% 5% 80% Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne zastanie zatrudniony najpóźniej w ciągu najbliższych kilku miesięcy istnieje możliwość zatrudnienia, ale brak zainteresowania ze strony stażysty brak zainteresowania/ możliwości pracodawcy Czy istnieje taka zachęta, która skłoniłaby pracodawcę do zatrudnienia uczestnika po zakończonym stażu? 0% 13% 5% zdecydowanie tak raczej tak 82% raczej nie zdecydowanie nie Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne Zachęty, które mogłyby skłonić pracodawcę do zatrudniania stażystów - liczba wskazań częściowa refundacja kosztów zatrudnienia 22 całkowita refundacja kosztów zatrudnienia 14 dotacja na dostosowanie miejsca pracy, w związku z… 2 dotacja na stworzenie nowego miejsca pracy 1 refundacja składek na ubezpieczenia społeczne -… inna zachęta wskazana przez pracodawcę dodatkowe szkolenie - podniesienie kwalifikacji przez stażystę przed… Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne 1 0 0 Skkuteczne zachęty do zatrudniania stażystów po stażu wg. pracowników instytucji wsparcia 25 całkowita refundacja kosztów zatrudnienia częściowa refundacja kosztów zatrudnienia 8 dotacja na stworzenie nowego miejsca pracy 5 dotacja na dostosowanie miejsca pracy, w związku z… refundacja składek na ubezpieczenia społeczne -… dodatkowe szkolenie - podniesienie kwalifikacji przez stażystę przed… Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne 3 2 1 Czy w Pani/Pana odczuciu staż zwiększył Pani/Pana szanse na podjęcie pracy? 2.50% 12.50% 85.00% raczej NIE raczej TAK zdecydowanie TAK Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne Czy gdyby w momencie rozpoczęcia stażu znała Pani/ znał Pan jego przebieg, to czy zdecydowałaby się Pani/ zdecydowałby się Pan na udział w nim? 82.14% 75.00% raczej NIE 25.00% raczej TAK 14.29% 3.57% Kobiety Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne 0.00% Meżczyźni zdecydowanie TAK Czy poleciłaby Pani/ poleciłby Pan innym osobom udział w takie formie aktywizacji? 74.07% 25.93% 75.00% raczej TAK 25.00% zdecydowanie TAK Kobiety Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne Meżczyźni NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ JAKO BARIERA W AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ „Stażyści nie postrzegają swojej niepełnosprawności jako czynnika dyskryminującego ich w procesie aktywizacji zawodowej (…)” „(…) Stażyści nie spotkali się w czasie stażu z jakimkolwiek przejawem złego traktowania ze względu na to, że są osobami niepełnosprawnymi (…)” Czy praca, którą wykonywał/a Pan/i w czasie stażu była dostosowana do posiadanej niepełnosprawności? 42.86% 41.67% TAK, zdecydowanie raczej TAK 46.43% 10.71% Kobiety Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne 58.33% 0.00% Mężczyźni raczej NIE Podjęcie pracy bezpośrednio po stażu w zależności od stopnia niepełnosprawności Stopień umiarkowany Stopień lekki Pozostałe odpowiedzi Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne 16 15 3 6 Bezpośrednio po stażu podejmę pracę Czy niepełnosprawność stanowi czynnik utrudniający znalezienie mu zatrudnienia na lokalnym rynku pracy? 0% 0% 11% zdecydowanie TAK 30% raczej TAK raczej NIE 59% zdecydowanie NIE trudno powiedzieć Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne POCHODZENIE ETNICZNE JAKO BARIERA W AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ „(…) Stażyści nie postrzegają swojej romskiego pochodzenia jako czynnika dyskryminującego, przynajmniej w odniesieniu do pracodawców uczestniczących w projekcie „Cooltura równych szans”. „(…) O ile jednak z badania stażystów nie wynika, by pochodzenie etniczne było istotną barierą w aktywizacji zawodowej Romów, o tyle wyniki uzyskane od pozostałych badanych grup potwierdzają coś przeciwnego(…)” Czy fakt przynależności stażysty do romskiej grupy etnicznej stanowi - zdaniem pracodawcy - czynnik utrudniający znalezienie pracy na lokalnym rynku? 5% zdecydowanie tak 3% 2% 23% raczej tak raczej nie 67% zdecydowanie nie trudno powiedzieć Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne Czy fakt przynależności stażysty do romskiej grupy etnicznej - zdaniem pracowników instytucji wsparcia - stanowi czynnik utrudniający znalezienie mu zatrudnienia na lokalnym rynku pracy? 5% 7% zdecydowanie TAK raczej TAK 88% raczej NIE Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne Jak Pan ocenia przygotowanie stażysty w zakresie... 24 20 kompetencji zawodowych 11 7 kompetencji społecznych 8 7 2 zdecydowanie dosyć wysoko wysoko przeciętnie Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne 1 raczej nisko 0 0 zdecydowanie nisko Jak ocenia Pan zaangażowanie stażysty w pracę? 22 8 8 2 Źródło: "Cooltura równych szans„ ,opracowanie własne 0 Jak pracownicy instytucji wsparcia oceniają niepełnosprawnych Romów w zakresie... kompetencji zawodowych kompetencji społecznych motywacji 21 20 18 14 13 10 9 9 6 0 0 0 wysoko, raczej wysoko przeciętnie Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne nisko, raczej nisko trudno ocenić Pracownikom instytucji wsparcia zadano pytanie wprost o bariery: „Czy może Pani/Pan wskazać najważniejsze bariery utrudniające niepełnosprawnym Romom funkcjonowanie na lokalnym rynku pracy?”. Uzyskane odpowiedzi zostały pogrupowane w 6 typów barier Najważniejsze bariery utrudniające niepełnosprawnym Romom funkcjonowanie na lokalnym rynku pracy - w opinii pracowników instytucji wsparcia: • • • • • • Pochodzenie etniczne Niepełnosprawność Wykształcenie Doświadczenie zawodowe Potencjał osobisty Sytuacja na lokalnym rynku pracy Korzyści z udziału w stażach „(…) jeśli stażyści, jako respondenci badania ewaluacyjnego nie identyfikują swoich zysków ze stażu w postaci nowych kompetencji lub wzrostu dotychczasowych, zapewne nie zrobią tego również w czasie rozmowy z potencjalnym pracodawcą (…)”. „(…) O ile zdobycie doświadczenia (jako korzyść z udziału w stażu) jest wskazywane równie często przez kobiety i mężczyzn, o tyle korzyści finansowe większe znaczenie mają dla kobiet (…)” Co było dla Pani/Pana najbardziej wartościowe w stażu? korzyści finansowe 35 możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego 33 poznanie nowych ludzi 32 wyjście z domu, wejście w rytm pracy etc. 13 kontakt z pracodawcą utrwalenie/podniesienie kompetencji nabytych na szkoleniu 4 1 inne 0 zdobycie nowych umiejętności (lub wiedzy) 0 poznanie nowych technologii 0 Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne Czy poleciłaby Pani/poleciłby Pan innym osobom udział w takiej formie aktywizacji? 3% 25% 72% zdecydowanie TAK raczej TAK raczej NIE Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne Jakie korzyści mogłaby Pani/mógłby Pan wskazać, polecając tę formę aktywizacji? korzyść/niezależność finansowa/ wynagrodzenie 30 doświadczenie zawodowe 24 kontakt/integracja z innymi ludźmi 18 poczucie obowiązku miła atmosfera 6 2 możliwość pracy 1 poczucie własnej wartości 1 zadwolenie z pracy/ robi co lubi 1 poczucie własnej wartości 1 nauka nowych umiejętności 1 Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne CO NIE POWINNO SIĘ ZDARZYĆ I CO NALEŻAŁOBY W PRZYSZŁOŚCI ZMIENIĆ? „Nic?!” Czy coś z przebiegu stażu powinno być zmienione? 90.48% 78.95% NIE 9.52% osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności Źródło: "Cooltura równych szans", opracowanie własne 21.05% osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności TAK Czy staż jako forma aktywizacji niepełnosprawnych Romów wymaga zmian? - w opinii pracowników instytucji wsparcia 30% 65% 5% tak nie Źródło: "Cooltura równych szans",opracowanie własne trudno mi ocenić, nie wiem Staże - propozycje zmian zaproponowane przez pracowników instytucji wsparcia Formuła prawna Zakaz organizacji staży w rodzinie Zachęty dla pracodawców Regulacje prawne dla grup etnicznych Równoległe wsparcie Skierowane do stażystów Skierowane do organizatorów staży Szersze działania edukacyjne Romowie i ich kultura Akcje antydyskryminacyjne Źródło: "Cooltura równych szans„ ,opracowanie własne Dziękuję za uwagę! Więcej szczegółów na temat badania znajdziecie Państwo z Raporcie z badania ewaluacyjnego: STAŻE JAKO NARZĘDZIE AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POCHODZENIA ROMSKIEGO