Gramatyka opisowa języka rosyskiego

Nazwa przedmiotu:
GRAMATYKA OPISOWA JĘZYKA ROSYJSKIEGO
Kod:
Rok studiów:
I, studia 3-letnie licencjackie I stopnia
Semestr:
1, 2
Typ zajęć:
konwersatorium
Liczba godzin:
36h konwersatorium (studia niestacjonarne zaoczne)
Punkty ECTS:
Studia niestacjonarne – 10.
Osoba prowadząca:
dr Wojciech Kamiński
Poziom kursu:
zaawansowany
Język wykładowy:
polski (dla grup początkujących);
rosyjski (dla grup zaawansowanych)
Wymagania wstępne:
podstawowa wiedza o języku (poziom szkoły średniej)
Metody oceny:
aktywny udział w zajęciach, pisemne testy zaliczeniowe w
zakresie poszczególnych działów, praca roczna, egzamin
końcowy po I roku
Treści przedmiotu:
FONETYKA I ORTOEPIA
KONWERSATORIUM:
praktyczna
analiza
systemu
fonetycznego; narządy mowy i ich udział w tworzeniu głosek
rosyjskich; zasady klasyfikacji artykulacyjnych głosek;
charakterystyka akcentu rosyjskiego; wyrazy nieakcentowane
(proklityki i enklityki); stosunek fonemu do głoski; stosunek
fonemu i głoski do litery; transkrypcja fonetyczna; redukcja
(jakościowa
i
ilościowa)
samogłosek
w
sylabach
nieakcentowanych; zmiany samogłosek nie związane
z akcentem (zmiana artykulacji samogłoski „i” po spółgłoskach
twardych na styku wyrazów i morfemów); zmiany spółgłosek
związanych z oddziaływaniem sąsiedztwa fonetycznego
(zmiany w wygłosie absolutnym, asymilacje, dysymilacje,
uproszczenia grup spółgłoskowych); przegląd opozycji
fonologicznych w zakresie fonemów spółgłoskowych; fonemy
nieparzyste w zakresie opozycji: palatalna – niepalatalna
i dźwięczna – bezdźwięczna.
MORFEMIKA I SŁOWOTWÓRSTWO
KONWERSATORIUM: Elementy struktury morfologicznej
wyrazu w języku rosyjskim; tematy pierwiastkowe i pochodne;
tematy, sufiksy i prefiksy leksykalne; typy morfemów;
podzielność wyrazu a pochodność; wyrazy podzielne
i niepodzielne; analiza morfemowa; podstawowe rodzaje
derywacji w języku rosyjskim (sufiksalna, prefiksalna,
sufiksalno-prefiksalna, derywacja wsteczna, złożenie, zrost);
tematy, sufiksy i prefiksy gramatyczne, końcówki; analiza
słowotwórcza.
LEKSYKOLOGIA Z LEKSYKOGRAFIĄ
KONWERSATORIUM: wyraz jako podstawowa jednostka
nominacji, jego forma i znaczenie; charakterystyka leksyki
rosyjskiej z punktu widzenia jej pochodzenia; leksyka ogólnie
używana i ograniczona w użyciu; polisemia, synonimia,
homonimia, antonimia, paronimia i enantiosemia; zmiany
znaczeniowe wyrazów; funkcjonalno-stylistyczne właściwości
leksemów; archaizmy i historyzmy; wyraz a jednostka
frazeologiczna;
leksykografia
rosyjska;
przegląd
najważniejszych słowników rosyjskich.
Cele i efekty kształcenia:
Student uzyskuje pogłębioną wiedzę
z zakresu budowy
gramatycznej języka rosyjskiego. Dokładnie rozumie pojęcia
i terminy lingwistyczne z zakresu fonetyki, fonologii,
morfemiki, słowotwórstwa i leksykologii. Efektem kształcenia
powinna być umiejętność interpretacji poszczególnych zjawisk
językowych, poprawne stosowanie zasad fonetycznych
i gramatycznych.
Zalecana literatura:
1. Grzybowski S., Podstawy fonetyki rosyjskiej dla Polaków,
Warszawa 1983.
2. Gramatyka współczesnego języka rosyjskiego, pod red. A.
Bartoszewicza i J. Wawrzyńczyka, cz. 1-4, Warszawa 19861987.
3. Касаткин Л.Л., Современный русский язык. Фонетика,
Москва 2006.
4. Grzybowski S., Zarys fonetyki opisowej języka rosyjskiego
(wraz z ćwiczeniami), Toruń 2007.
5. Mirowicz A., Gramatyka opisowa języka rosyjskiego, cz. I,
Warszawa 1975.
6. Аванесов Р.И., Русское литературное произношение,
Москва 1984.
7. Olechnowicz M., Akcent rosyjski, Wrocław-WarszawaKraków-Gdańsk 1977.
8. Bałałykina E., Bartoszewicz A., Nikołajew G.,
Słowotwórstwo rosyjskie dla Polaków, Warszawa 1987.
9.
Земская
Е.А.,
Современный
русский
язык.
Словообразование, Москва 2006 (lub 1973, 2005).
10. Jochym-Kuszlikowa L., Kossakowska E., Zarys
słowotwórstwa rosyjskiego dla Polaków, Warszawa 1990.
11. Земская Е.А., Словообразование как деятельность,
Москва 1992.
12. Немченко В.Н., Современный русский язык.
Словообразование, Москва 1984.
13. Шанский Н.М., Очерки по русскому словообразованию,
Москва 2005 (lub 1968).
14. Шанский Н.М., Лексикология современного русского
языка, Москва 2007 (lub 1964, 1972).
15. Кузнецова Э.В., Лексикология русского языка, Москва
1989.
16. Фомина М.И., Современный русский язык. Лексикология,
Москва 1983 (lub 1978).
17. Шмелев Д.Н., Современный русский язык. Лексика,
Москва 1977.
18. Lachur Cz., Współczesny język rosyjski. System gramatyczny
(z ćwiczeniami), Opole 1998.
19. Жуков В.П., Жуков А.В., Русская фразеология, Москва
2006 (lub 1986).
20. Молотков А.И., Основы фразеологии русского языка,
Ленинград 1977.
21. Шанский Н.М., Фразеология современного русского
языка, Москва 1985.
22.
Шанский
Н.М.,
Русский
язык.
Лексика.
Словообразование, Москва 1975.
23. Русская грамматика, под ред. Н.Ю. Шведовой, т. I,
Москва 1980.
24. Краткая русская грамматика, под ред. Н.Ю. Шведовой
и В.В. Лопатина, Москва 1989.
25. Краткий справочник по современному русскому языку,
под ред. П.А. Леканта, Москва 1995.