Podstawowe wzory fizyczne Wzór Wyjaśnienie symboli Jednostka Siła Siła ciężkości – ciężar ciała (siła ciężkości) m – masa ciała g – przyspieszenie ziemskie (niuton) Siła F- siła m- masa ciała a-przyspieszenie (niuton) Gęstość ρ- gęstość substancji (czyt. ” ro”) m- masa ciała V- objętość Opis ruchu Wartość prędkości ( szybkość) v- wartość prędkości ( szybkość) s- droga t- czas Szybkość średnia s- całkowita droga przebyta przez ciało t- czas trwania ruchu Przyspieszenie a-wartość przyspieszenia - przyrost prędkości – czas, w którym ten przyrost nastąpił Dla : Droga w ruchu jednostajnie przyspieszonym, gdy s- droga a-przyspieszenie 1m t- czas ruchu Spadek swobodny ciała v- wartość prędkości (szybkości) ciała po czasie t trwania ruchu g- przyspieszenie ziemskie, t- czas trwania ruchu Ciśnienie, siły w przyrodzie Ciśnienie p- ciśnienie F- siła nacisku (parcia) S- pole powierzchni (paskal) Urządzenia hydrauliczne i pneumatyczne duża siła - niewielka siła 1N - mała powierzchnia - duża powierzchnia Ciśnienie hydrostatyczne p- ciśnienie hydrostatyczne – gęstość cieczy h – wysokość słupa cieczy nad 1Pa poziomem, nad którym mierzymy ciśnienie Siła wyporu –siła wyporu – gęstość cieczy g- przyspieszenie ziemskie V- objętość zanurzonego ciała lub jego 1N zanurzonej części Praca, moc, energia mechaniczna Praca mechaniczna W- praca mechaniczna F- siła s- droga (dżul) Wzór słuszny gdy wartość siły nie ulega zmianie , ciało przemieszcza się po linii prostej, a zwrot siły i przesunięcia są zgodne. Moc P- moc (wat) W- praca t- czas Energia kinetyczna energia kinetyczna 1J m- masa ciała v- szybkość ciała Energia potencjalna grawitacji – energia potencjalna grawitacji m- masa ciała 1J h- wysokość nad tzw. „poziomem zerowym” Przemiany energii w zjawiskach cieplnych Ciepło właściwe –ciepło właściwe Q – ilość ciepła potrzebna do ogrzania o substancji o masie m lub m- masa substancji Ciepło topnienia – ciepło topnienia – masa ciała – ilość energii (ciepła) pobranej przez ciało z otoczenia Ciepło krzepnięcia – ciepło krzepnięcia – masa ciała – ilość energii (ciepła) oddanej przez ciało Ciepło parowania – ciepło parowania – masa ciała – ilość energii (ciepła) pobranej przez ciało z otoczenia Ciepło skraplania – ciepło skraplania – masa ciała – ilość energii (ciepła) oddanej przez ciało Drgania i fale sprężyste Częstotliwość – częstotliwość (herc) – okres drgań Okres drgań – okres drgań – liczba pełnych drgań –czas n drgań Długość fali 𝜆 – długość fali (czyt. lambda) v – szybkość rozchodzenia się fali, zależna od rodzaju ośrodka 1m T – okres drgań f – częstotliwość Prąd elektryczny Napięcie elektryczne – napięcie między punktami A i B przewodnika (wolt) – praca sił elektrycznych wykonana przy przesuwaniu ładunków w przewodniku ( praca prądu elektrycznego) q- ładunek przesuwany między punktami A i B Natężenie prądu I- natężenie prądu (amper) q- przepływający ładunek t- czas przepływu ładunku Opór elektryczny (rezystancja) R- opór elektryczny (rezystancja) (om) U- napięcie elektryczne I- natężenie prądu Praca prądu elektrycznego W- praca prądu elektrycznego U- napięcie elektryczne I- natężenie prądu t- czas przepływu prądu Moc prądu P- moc prądu U- napięcie elektryczne I- natężenie prądu *Opór zastępczy- połączenie szeregowe -opór zastępczy 1Ω –oporniki połączone szeregowo *Opór zastępczy- połączenie równoległe -opór zastępczy 1Ω –oporniki połączone równolegle Optyka Zdolność skupiająca soczewki Z- zdolność skupiająca soczewki f- ogniskowa soczewki (dioptria)