Barbara Maria Zagdańska - Wydział Rolnictwa i Biologii

Barbara Maria Zagdańska
Profesor nadzwyczajny SGGW
Numer telefonu: +48 22 593 25 69
E-mail: [email protected]
Zainteresowania naukowe:
•
•
•
•
Potranslacyjne modyfikacje białek
Mechanizmy degradacji białek
Metabolizm zbóż w warunkach deficytu wody
Opracowanie testów fizjologiczno-biochemicznych wspomagających hodowlę zbóż
Dydaktyka (aktualnie):
Wykłady z przedmiotu: biochemia na kierunku biotechnologia
Wykłady monograficzne na kierunkach biologia i biotechnologia
Przebieg kariery naukowej:
Wykształcenie:
2010, profesor nauk rolniczych
1998, IHAR-PIB, stopień doktora habilitowanego nauk rolniczych
1981, IHAR-PIB, stopień doktora nauk
1969, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, tytuł magistra biologii
rolniczych
Doświadczenia naukowe zdobyte w Polsce i za granicą:
•
•
•
•
•
•
•
•
John Innes Centre, Norwich (Wielka Brytania) 2005, stypendium UE
Instytut Badań nad Pustynią, Uniwersytet Ben-Guriona (Izrael), 1999
Instytut Biochemii Roślin, Uniwersytet w Getyndze (RFN), 1991
Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych, Dubna (ZSRR) 1989-90
INRA Clermont-Fd (Francja) 1987-1988, stypendium rządu francuskiego
Uniwersytet w Helsinkach, Centrum Badań Rolniczych w Jokioinen (Finlandia) 1981,
stypendium UNDP FAO
INRA, Wersal (Francja) 1974, stypendium rządu francuskiego
Instytut Botaniki AN ZSRR, Leningrad, 1973
Lista publikacji naukowych:
1. Kendziorek M., A. Paszkowski, B. Zagdańska. Biochemical characterization and kinetic
properties of alanine aminotransferase homologues partially purified from wheat
(Triticum aestivum L.). Phytochemistry 82, 7-14, 2012
2. Kendziorek M., Paszkowski A., B. Zagdańska. 2012. Differential regulation of alanine
aminotransferase homologues by abiotic stresses in wheat (Triticum aestivum L.)
seedlings. Plant Cell Reports 31(6), 1105-1117, 2012
3. Zerzucha P., D. Boguszewska, B. Zagdańska, B. Walczak. 2012. Non-parametric
multivariate analysis of variance in the proteomic response of potato to drought stress.
Analytica Chimica Acta 719, 1-7, 2012
4. Kendziorek M, Zagdańska B. 2011. Aminotransferaza alaninowa w roślinach wyższych.
Post Biol Kom 38(3):533-544
5. Grudkowska M., B. Zagdańska. 2010. Acclimation to frost alters proteolytic response of
wheat seedlings to drought. J. Plant Physiol. 167, 1321-1327, 2010
6. Boguszewska D., M. Grudkowska, B. Zagdańska. Drought-responsive antioxidant
enzymes in potato (Solanum tuberosum L.) Potato Research (2010) 53:373–382
7. Bogdan J., B. Zagdańska. 2009. Alterations in sugar metabolism coincide with a
transition of wheat seedlings to dehydration intolerance. Env. Exp. Bot. 66, 186-194,
2009
8. Miazek A., B. Zagdańska. 2008. Involvement of exopeptidases in dehydration tolerance
of spring wheat seedlings. Biol. Plant. 52, 687-694, 2008
9. Bogdan J., B. Zagdańska. Changes in the pool of soluble sugars induced by dehydration
at the hetrotrophic phase of growth of wheat seedlings. Plant Physiol. Biochem. 44, 787704, 2006
10. Grudkowska M., B. Zagdańska. Multifunctional role of plant cysteine proteinases. Acta
Biochem. Polon. 51, 509-624, 2004
11. Bogdan J., B. Zagdańska. Odporność pszenicy jarej na suszę w fazie kiełkowania i
wzrostu siewki. Biul. IHAR 233. 73-80. 2004
12. Grudkowska M., B. Zagdańska, Z. Rybka. Odporność pszenicy jarej na suszę glebową w
fazie kłoszenia. Biul. IHAR 228, 51-59, 2003
13. Grudkowska M, B. Zagdańska. Roślinne endoproteinazy cysteinowe i ich różnorodne
funkcje fizjologiczne. Biul. IHAR 223/224, 33-43, 2002
14. Grudkowska M., K. Wiśniewski, B. Zagdańska. Aktywność endoproteinaz cysteinowych
wskaźnikiem odporności pszenicy na mróz i suszę. Biul. IHAR 232/224, 45-566, 2002
15. Zagdańska B. Mechanizmy degradacji białek i ich znaczenie w odporności roślin na
mróz i suszę. Biul. IHAR 218/219, 15-26, 2001
16. Wiśniewski K., B. Zagdańska. Genotype-dependent proteolytic response of spring
wheat to water deficiency. J. Exp. Bot. 52, 1455-1463, 2001
17. Miazek A., J. Bogdan, B. Zagdańska. Effects of water deficit during germination of
wheat seeds. Biol. Plant. 44, 397-403, 2001
18. Zagdańska B., K. Wiśniewski: ATP-dependent proteolysis contributes to the
acclimation-induced resistance in spring wheat. Acta Physiol. Plant. 20, 55 –58, 1998
19. Wiśniewski K., B. Zagdańska. Polowa metoda oceny odporności na suszę pszenicy i
pszenżyta jarego. Biul. IHAR 208, 67-72, 1998
20. Zagdańska B. Mechanizmy odporności zbóż na suszę glebową: metabolizm
energetyczny pszenicy jarej w nabywaniu odporności. Biul. IHAR 203, 41-55, 1997
21. Wiśniewski K., B. Zagdańska, M. Prończuk. Interrelationship between frost tolerance,
drought and resistance to snow mould (Microdochium nivale). Acta Agron. Hung. 45,
311-316, 1997
22. Zagdańska B., K. Wiśniewski: Endoproteinase activities in wheat leaves upon water
deficit. Acta Biochim Polon. 43, 515 – 520, 1996
23. Zagdańska B., K. Wiśniewski.: Changes in the thiol/disulfide redox potential in wheat
leaves upon water deficit. J. Plant Physiol. 149, 462 – 465, 1996
24. Zagdańska B.: Respiratory energy demand for protein turnover and ion transport in
wheat leaves upon water deficit. Physiol. Plant. 95, 428 – 436, 1995
25. Zagdańska B. Energy metabolism in plants under water deficits. Acta Biochim. Polon.
42, 281-289, 1995
26. Zagdańska B., J. Kozdój: Water stress-induced changes in morphology and anatomy of
flag leaf of spring wheat. Acta Soc. Bot. Polon. 63, 61-66, 1994
27. Zagdańska B., Z. Rybka: Acclimation of wheat to drought and frost stresses affects
utilization of energy in RNA and protein syntheses. Acta Biochim. Polon. 41, 206-207,
1994
28. Rybka Z., B. Zagdańska, M. Gut, E. Witkowski. Przydatność metod oceny
mrozoodporności materiałów hodowlanych pszenicy ozimej. Biul. IHAR 192, 59-67,
1994
29. Ślaski J.J., B. Zagdańska, Maciejewska U.: The response of NAD kinase to abiotic
stresses. Acta Biochim. Polon. 40, 201 – 207, 1993
30. Prończuk M., B. Zagdańska: Effect of Microdochium nivale and low temperature on
winter survival of perennial ryegrass. J. Phytopath. 138, 1 – 8, 1993
31. Zagdańska B., Sowiński P., N. Srivastava: Modification of CO2 exchange and carbon
assimilation during cold hardening of wheat. Acta Physiol. Plant. 14, 207 – 215, 1992
32. Zagdańska B. Fizjologiczne kryteria odporności roślin na suszę. Biul. IHAR 183, 11-19,
1992
33. Zagdańska B.: Water stress-induced changes in adenine nucleotide pool in wheat leaves.
Plant Physiol. Biochem. 29, 409 –413, 1991
34. Zagdańska B.: NAD kinase activity in wheat leaves upon water deficit. Acta Biochim
Polon. 37, 385 –389, 1990
35. Zagdańska B.: Effect of water stress upon the pyridine nucleotide pool in wheat leaves.
J. Plant Physiol. 134, 320 – 326, 1989
36. Zagdańska B., Z. Rybka, J. Nadziak, W. Dwernicki: Mrozoodporność nowych rodów
jęczmienia ozimego. Biul. IHAR 167, 45-5-, 1988
37. Zagdańska B., Z. Rybka: Laboratoryjna metoda oceny mrozoodporności pszenżyta. Biul.
IHAR 165, 35-39, 1988
38. Zagdańska B., P. Sowiński: Fizjologiczno-biochemiczne podstawy produktywności I
odporności roślin zbożowych na warunki stresowe. Sprawozdanie z VI narady roboczej w
Bukareszcie. Biul. IHAR 156, 179-184, 1985
39. Ciepły J., B. Zagdańska: Genetyczne i fizjologiczno-biochemiczne podstawy
mrozoodporności i zimotrwałości, a także odporności na suszę pszenicy i jęczmienia.
Sprawozdanie z V narady roboczej w Szeged. Biul. IHAR 152, 203-209, 1984
40. Sowiński P., B. Zagdańska: Photorespiration as a „safety valve” for the light phase of
photosynthesis under unfavourable environmental conditions. Bull. Acad. Polon Sci 32,
43-46, 1984
41. Zagdańska B., Z. Rybka: Laboratoryjna ocean mrozoodporności jęczmienia ozimego
metodą przemrażania siewek. Biul. IHAR 155, 51-55, 1984
42. Zagdańska B., M. Neumann: Amino acid changes in drought-affected spring wheat.
Bull. Acta Pol. Biol. 32, 229-235, 1984
43. Zagdańska B.: Water stress influence upon photosynthetic carbon metabolism in wheat.
J. Plant Physiol. 116, 153 – 160, 1984
44. Zagdańska B.: Effect of water stress on CO2 exchange in flag leaves of spring wheat.
Acta Physiol. Plant. 6, 70-78, 1984
45. Zagdańska B., Pacanowska A.: Dehydration tolerance in spring wheat seeds. Biol. Plant.
21, 462-467, 1979
46. Zagdańska B., Pacanowska A.: Dehydration tolerance of spring wheat and its relation to
plant growth and productivity under soil drought conditions. Biol. Plant. 21, 452 –461,
1979
47. Nowakowski W., Lubańska G., B. Zagdańska: Zmiany zawartości Chl663 i Chl645 w
blaszkach liściowych siewek Pisum sativum L. Biul. IHAR 132, 53-59, 1978
48. Podstolski A., B. Gajewska, St. Lewak: Electrophoretic investigation of phenol oxidase
in stratified apple seeds. Biol. Plant. 16, 163-166, 1974
49. Nowakowski W., B. Zagdańska, Z. Kozłowska: Natężenie promieniowania słonecznego
w 1973r i 1974r mierzone solarymetrem Kippa w Radzikowie. Biul. IHAR 128, 161-164,
1974
50. Zagdańska B. Próby mierzenia fotosyntezy u zbóż w warunkach polowych. Hod. Roślin,
Aklimat. Nas. 17, 425-432, 1973
Rozdziały w monografiach i skryptach SGGW:
1. Boguszewska D., Zagdańska B. 2012. ROS as signaling molecules and enzymes of plant
2.
3.
4.
5.
6.
7.
response to unfavourable environmental conditions. Chapter 18. InTech ISBN 978-95351-0554-1, str. 341-362
Boguszewska D., Zagdańska B. 2011. Adenine and Pyridine Nucleotides. In: Research
Methods in Plant Sciences. Vol.1. Soil Allelochemicals. Chapter 16. Studium Press LLC,
Houston, TX, USA,ISBN 1-933699-65-6, 369-393
Miazek A., B. Zagdańska. 2009. Amino Acids. W: Plant Biochemistry. S.S. Narwal
(Series Editor), R. Bogatek, B. Zagdańska, D.A. Sampietro, M.A. Vattuone (co-editors),
Studium Press, LLC. ISBN 1-933699-43-4; str. 27-40
Miazek A., B. Zagdańska. 2009. Proteins. W: Plant Biochemistry. S.S. Narwal (Series
Editor), R. Bogatek, B. Zagdańska, D.A. Sampietro, M.A. Vattuone (co-editors),
Studium Press, LLC. ISBN 1-933699-43-4; str. 41-68
Boguszewska D, M. Grudkowska, B. Zagdańska. 2009.Enzymes. W: Plant
Biochemistry. S.S. Narwal (Series Editor), R. Bogatek, B. Zagdańska, D.A. Sampietro,
M.A. Vattuone (co-editors), Studium Press, LLC. ISBN 1-933699-43-4; str. 69-98
Zagdańska B. Adenine and pyridine nucleotides. 2009. W: Plant Biochemistry. S.S.
Narwal (Series Editor), R. Bogatek, B. Zagdańska, D.A. Sampietro, M.A. Vattuone (coeditors), Studium Press, LLC. ISBN 1-933699-43-4; str. 433-444.
Miazek A., Zagdańska B. 2011. Właściwości aminokwasów i białek. Przewodnik do
ćwiczeń z biochemii. W. Bielawski i B. Zagdańska (red.). Wydawnictwo SGGW, ISBN
978-83-7583-302-7, str. 9-18, 2011
Udział w pracach edytorskich:
•
•
Crop development for cool and wet European climate (Eds. P. Sowinski, B. Zagdańska,
A. Aniol, K. Pithan), European Communities, Brussels, Belgium, 1997, 196-204, ISBN
92-828-1810-1
Plant Biochemistry. S.S. Narwal (Series Editor), R. Bogatek, B. Zagdańska, D.A.
Sampietro, M.A. Vattuone (co-editors), 2009, Studium Press, LLC. ISBN 1-933699-43-4
•
Przewodnik do ćwiczeń z biochemii. W. Bielawski i B. Zagdańska (red.). Wydawnictwo
SGGW, 2011, ISBN 978-83-7583-302-7
Wykonane i aktualnie realizowane projekty badawcze:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
NZ9012 Nowe elementy genetyczne odpowiedzi roślin na niedobór wody (2013-2015)
wykonawca
Projekt badawczy finansowany przez MRiRW: Wyróżnienie biochemicznofizjologicznych wskaźników tolerancyjności genotypów ziemniaka na suszę glebową
(2008-2013) kierownik tematu
N310 079838 Odporność czy starzenie? Aktywacja proteinaz cysteinowych w
odpowiedzi pszenicy na suszę (2010-2012) wykonawca
N310 038338 Potencjał anty-oksydacyjny roślin kukurydzy w odpowiedzi na stres suszy i
żerowanie szkodnika: podobieństwa i różnice (2010-2012) wykonawca
N310 15063 Izoenzymy aminotransferazy L-alanina: 2-oksoglutaran z liści pszenicy
(Triticum aestivum L.) i ich rola w warunkach stresu abiotycznego (2009-2010) grant
promotorski, kierownik projektu mgr Maria Kendziorek
KBN 2 PO6A 010 29 Znaczenie proteinaz cysteinowych w odporności pszenicy na mróz
i suszę (2006-2007) grant promotorski, kierownik projektu doktorant mgr Małgorzata
Grudkowska
KBN 2 PO6A 046 21 Metabolizm węglowodanów siewek pszenicy w warunkach
deficytu wody. (2001-2002) grant promotorski, kierownik projektu doktorant mgr Janusz
Bogdan
Badania nad tolerancją odwodnienia pszenicy jarej w okresie kiełkowania i wschodów.
Przyznanie dotacji na współpracę z Izraelem. Decyzja przewodniczącego KBN Nr Z-35/3
(1998-1999) kierownik projektu
KBN 5 PO6A 013 10 Znaczenie proteolizy w nabywaniu odporności pszenicy na suszę
(1996-1998) kierownik projektu
Projekt badawczy finansowany przez NIPPON ZEON Co., Ltd. (Japonia): Badanie
nowych elicitorów w uprawie pszenicy (1996) kierownik projektu
KBN 5 5039 91 02 Metabolizm energetyczny pszenicy w warunkach stresu wodnego i
niskiej temperatury (1993-1995) kierownik projektu
Promotorstwo prac doktorskich:
•
•
•
•
•
•
•
mgr Marta Gietler „Analiza zmian w proteomie siewek pszenicy (Triticum aestivum L.)
różniących się wrażliwością na deficyt wody“ otwarcie przewodu 2013
mgr Dagmara Szworst–Łupina „Potencjał antyoksydacyjny siewek jęczmienia (Hordeum
vulgare L.) i jego znaczenie w tolerancji głębokiego odwodnienia”
mgr Dominika Boguszewska „Wyróżnienie biochemiczno-molekularnych wskaźników
tolerancyjności ziemniaka na suszę glebową”
mgr Maria Kendziorek „Izoenzymy aminotransferazy L-alanina: 2-oksoglutaran z liści
pszenicy (Triticum aestivum L.)” 17.10.2008 – 16.12.2010
mgr Małgorzata Grudkowska „Znaczenie proteinaz cysteinowych w reakcji pszenicy na
mróz i suszę” 14.12.2004-29.05.2007
mgr Anna Miazek „Aktywność proteolityczna siewek pszenicy jarej (Triticum aestivum
L. odm. Eta) w warunkach deficytu wody” 8.6.2005-5.4.2006
mgr Janusz Bogdan „Metabolizm węglowodanów siewek pszenicy jarej w warunkach
deficytu wody” 17.05.2000-9.07.2003
Recenzje prac habilitacyjnych:
•
•
•
•
Wpływ wybranych substancji biologicznie czynnych na kukurydzę uprawianą w
warunkach stresu, 05/03/2013 , autor rozprawy habilitacyjnej Edward Grzyś
Wpływ pyretroidów na wybrane elementy systemu antyoksydacyjnego komórek drożdży
Saccharomyces cerevisiae, 06/02/2013 , autor rozprawy habilitacyjnej Anna Krzepiłko
Związki fenolowe jako biochemiczny wskaźnik odporności na stres suszy na przykładzie
pszenżyta, 22/02/2012 , autor rozprawy habilitacyjnej Tomasz Hura
Reakcja traw na niedobory wody - metody oceny i ich zastosowanie dla gatunków
trawnikowych, 23/10/2007, autor rozprawy habilitacyjnej Grzegorz Żurek
Recenzje prac doktorskich:
•
•
•
•
•
•
Identification and characterization of novel proteolytic enzymes – Focus on Venus flytrap
digestion, 2/07/2013, autor rozprawy doktorskiej Line Rold Thomsen (Aarhus
University, Dania)
Fitocystatyny i ich rola w warunkach deficytu wodnego u pszenżyta ozimego (x
Triticosecale Wittm.), autor rozprawy doktorskiej mgr Magdalena Chojnacka
Syntetaza indolilo-3-acetylo-asparaginianu – enzym katalizujący biosyntezę koniugatów
amidowych auksyn w tkankach grochu (Pisum sativum L.), 20/11/2009, autor rozprawy
doktorskiej Maciej Ostrowski (Uniwersytet im. M. Kopernika w Toruniu)
Charakterystyka molekularna i biochemiczna iminopeptydazy prolinowej pszenżyta (x
Triticosecale Wittm.), 18/06/2009, autor rozprawy doktorskiej Urszula Szawłowska
Charakterystyka i funkcje wybranych endopeptydaz kiełkujących ziarniaków pszenżyta
(Triticosecale cv. Malno), 09/07/2003, autor rozprawy doktorskiej Beata Prabucka
Właściwości molekularne aminopeptydaz bakterii glebowych Pseudomonas
sp., 07/06/2000, autor rozprawy doktorskiej Urszula Jankiewicz
Działalność organizacyjna:
1. Na rzecz Wydziału Rolnictwa i Biologii SGGW:
•
•
•
•
Udział w pracach wydziałowej komisji ds. Nauki (1998-2002)
Udział w pracach komisji ds. oceny działalności naukowo-dydaktycznej nauczycieli
akademickich Wydziału Rolnictwa i Biologii (1997-1998)
Uczestnictwo w pracach wydziałowej komisji ds. dydaktyki (2002-2016)
Prodziekan ds. dydaktyki na kierunku biologia Wydziału Rolnictwa i Biologii (2008 –
2016)
2. Na rzecz instytucji i organizacji działających w sferze nauki i rolnictwa:
•
•
•
•
Członek
Polskiego
Towarzystwa
Botanicznego,
Polskiego
Towarzystwa
Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Biologii Eksperymentalnej Roślin, Federacji
Europejskich Towarzystw Biologii Roślin (FESPB) oraz Federacji Europejskich
Towarzystw Biochemicznych (FEBS).
Członek Komitetu Redakcyjnego Electronic Journal of Polish Agricultural Universities
oraz Kolegium Redakcyjnego Biuletynu IHAR
Recenzent prac przeznaczonych do publikacji w następujących czasopismach:
z listy filadelfijskiej: Acta Physiologiae Plantarum, Acta Biochimica Polonica, Biologia
Plantarum,. International Journal of Molecular Science, Journal of Applied Genetics,
Journal of Agronomy and Crop Scence, Plant Biology, Plant Growth Regulation, Plant
Physiology and Biochemistry, Planta, Plant Science, PLOS ONE
wydawanych w jęz. angielskim: Electronic Journal of Polish Agricultural Universities,
Plant Breeding and Seed Science
oraz o zasięgu lokalnym: Biuletyn IHAR, Postępy Nauk Rolniczych
Współ-organizator konferencji międzynarodowych w ramach COST 814 i CICSA
(IHAR-PIB w Radzikowie)