Dynamika przystosowania do choroby i jej akceptacji u pacjentów z nowotworami głowy i szyi The dynamics of adjustment to disease and acceptance of illness in patients with head and neck malignancies Barbara Boryczko-Pater, Anna Baron, Joanna Szaleniec, Józef K. Gierowski, Jacek Składzień STRESZCZENIE Wstęp: Zagadnienie przystosowania do choroby oraz jej akceptacja są jednymi z kluczowych pojęć w psychologii lekarskiej oraz psychoonkologii w kontekście rozważań nad funkcjonowaniem pacjenta tuż po diagnozie nowotworowej oraz jego dalszą adaptacją. Cel pracy: Zbadanie dynamiki przystosowania do choroby oraz jej akceptacji u pacjentów z nowotworami w narządach otolaryngologicznych. Materiał i metoda: W badaniu analizie poddano wyniki pacjentów zakwalifikowanych do operacyjnego leczenia nowotworów zlokalizowanych w obszarze głowy i szyi, hospitalizowanych w Klinice Otolaryngologii UJ CM w Krakowie. Do pomiaru zastosowano kwestionariusze mini-MAC, AIS oraz wywiad strukturalizowany. Pomiar dokonywany był trzykrotnie: przed planowanym zabiegiem operacyjnym, około 7 dni po zabiegu, oraz po 3–6 miesiącach od operacji. Wyniki: Badania pokazały w kolejnych pomiarach spadek w posługiwaniu się przez pacjentów stylem destrukcyjnym, nie udało się natomiast zaobserwować w poszczególnych pomiarach istotnych statystycznie różnic w zakresie akceptacji choroby. Częściowo udało się również pokazać wpływ zmiennych demograficznych na przystosowanie do choroby oraz zmiennych medycznych na akceptację choroby. Wnioski: Przystosowanie do choroby ma charakter dynamiczny, wraz z upływem czasu pacjenci zaczynają radzić sobie z chorobą w bardziej aktywny sposób. Akceptacja choroby jest stabilna w czasie. Słowa kluczowe: adaptacja, akceptacja, nowotwory złośliwe głowy i szyi ABSTRACT Introduction: Psychological adjustment to disease and acceptance of illness are essential issues in psychooncology. They describe the patients’ psychological functioning after the diagnosis of cancer and their further adaptation to the disease. Aim of the study: The aim of the study was to assess the dynamics of adjustment to disease and acceptance of illness in patients with head and neck malignancies. Material and method: The study group comprised patients with malignant head and neck tumours operated at the Clinic of Otolaryngology in Krakow. The psychological measurements were performed by means of questionnaires (mini-MAC and AIS) before and after surgery, as well as after several months delay. The influence of medical and demographical variables on acceptance of illness and adjustment to disease was analyzed. Results: The research proved that the destructive style of adjustment to disease and acceptance of disease change over time of treatment. The influence of certain medical and demographical variables on the analyzed issue was also demonstrated. Conclusions: Adjustment to disease is a dynamic process. With time the patients’ style of coping with cancer becomes more active. Acceptance of illness is constant over time. Key words: adjustment, acceptance, head and neck tumours