Pryszczyca

Pryszczyca (aphthae epizooticae, foot and
mouth disease)
- opisano kilkadziesiąt przypadków pryszczycy u ludzi
- ludzie chorują bardzo rzadko
- zwalczana z mocy ustawy (11 marca 2004r.)
- wirusowa choroba zwierząt parzystokopytnych przebiegająca z wysoką
temperaturą, tworzeniem pęcherzyków na błonie śluzowej pyska, racicach,
wymieniu
Czynnik etiologiczny
- wirus Picornavirus aphtae
- rodzina Picornaviridae, rodzaj Aphthovirus
- występuje w siedmiu serotypach A, O, C, SAT 1-3 i Asia 1
Źródło zakażenia i rezerwuar zarazka
- zwierzęta parzystokopytne domowe i dzikie
- nosiciele, zwierzęta w okresie wylegania choroby, objawów klinicznych
- wirus obecny jest w ślinie, treści pęcherzy, moczu, kale, mleku
Wrota zakażenia i drogi szerzenia się choroby
- kontakt bezpośredni (uszkodzona skóra)
- droga powietrzno kropelkowa
- przewód pokarmowy (wypicie mleka)
- środki transportu zanieczyszczone wirusem
- za pośrednictwem owadów
- środowisko (obora, nawóz)
Objawy choroby u zwierząt
- inkubacja 2-8 dni
- osowienie, utrata łaknienia, temp. 41˚C, oblizywanie warg
- pęcherze i nadżerki na wargach, języku, okolicy otworów nosowych,
skórze szpary międzyracicowej, koronce kopyt, strzykach
- ślinienie
- kulawizna
- przebieg przewlekły: zapalenie gruczołu mlekowego, deformacja
puszki racicowej
- 70% śmiertelności u młodych zwierząt
Objawy choroby u człowieka
- inkubacja najczęściej od 2 do 7 dni
- gorączka, bóle głowy i mięśni, nieżyt górnych dróg oddechowych
- zaburzenia żołądkowo jelitowe
- po 1-2 dniach pęcherze na błonie śluzowej jamy ustnej, brzegu
języka, gardle, rzadko na skórze rąk i nóg
- nadżerki
- u dzieci ostry przebieg choroby
Diagnostyka różnicowa u ludzi
- HFMD -hand, foot and mouth disease
- opryszczka pospolita (Herpes simplex)
- pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej (Rhabdoviridae)
- zmiany wywołane przez poxwirusy