KUJAWY? * DLACZEGO JESTE*MY DUMNI, *E TU MIESZKAMY

KUJAWY? –
DLACZEGO
JESTEŚMY
DUMNI, ŻE TU
MIESZKAMY
KUJAWY TO PIĘKNY REGION O BOGATEJ
HISTORII.
Strój kujawski
Najstarszy opis kujawskiego stroju pochodził z roku 1827
i został zamieszczony w książce Feliksa Jaskólskiego
„Pasterze na Bachorzy. Sielanki kujawskie”. W drugiej
połowie XIX wieku Oskar Kolberg w swoim dziele „Lud”
pisał, że Kujawiacy maja odrębny swój śpiew i taniec, jak
mają wyłączny ubiór i gwarę, a Kujawiak nosi się bogaciej,
przykrywa suciej a fałdzisto
OTO KOBIECY STRÓJ KUJAWSKI.
A TAK UBIERAŁ SIĘ MĘŻCZYZNA.
KUJAWIAK
Kujawiak to polski taniec ludowy , pochodzący z Kujaw. Wywodzi się
z kujawskich obrzędów weselnych.
Charakterystyka
Jest tańcem spokojnym w metrum 3/4. Polega na chodzie w rytmie
ćwierćnut na lekko ugiętych nogach. Nastrojowa, liryczna melodia nadaje
mu zalotny charakter. Kroki taneczne oparte są głównie na łagodnym
chodzie i obrotach, jedynie muzyczne akcenty na koniec frazy podkreślane
są przez mocniejsze przytupywania.
Podstawowe kroki w kujawiaku to: równy, z dołu, z góry, trójkrok chodzony
(w jednym takcie wykonuje się trzy kroki taneczne). Figury Kujawiaka to:
śpiący, od się-do się (odsibka), kolebany i 4 kierunki wirowania.
PARY TAŃCZĄCE KUJAWIAKA
TEKST STAREJ ORYGINALNEJ
PIEŚNI - KUJAWIAKA Toczy sie po polu
Najpiekniejsze niebo
Najzielensze trawy
Wlasnie tutaj rosna
Gdzie nasze Kujawy
Zboze ma kolory
Slonca miodu zlota
Do pracy i tanca
Tutaj jest ochota
Po malwach po makach
Po dziejach, po nutach
Rzewny Kujawiaczek
W safianowych butach
Najmilsza mi piosnka
Wlasnie na Kujawach
Gdzie jest moja wioska
Malwy sloneczniki
Tecza malowane
To Kujawy moje
Kujawy kochane
Na polskich Kujawach
Wszyscy my
mieszkamy
I kujawskie piosnki
Dla was tu spiewamy
Zespol Gniewkowianie
My sie nazywamy
I przed Wami dzisiaj
Pieknie sie kłaniamy
DANIA KUCHNI KUJAWSKIEJ
Zupy:
•Biały barszcz
•Czernina
•Krupnik kujawski
•Muska
•Rosół cielęcy
•Szablok z zacierkami
•Zacierka kraszona
•Zacierka na mleku
•Zupa śliwkowa
•Zupa z rabarbaru
•Żurek kujawski
Ajntopfy:
•Kapusta z grochem
Dania główne:
•Gołąbki w sosie żurkowym
•Klapacze
•Kluski ziemniaczane
•Pirzok
•Ryba po toruńsku
•Śledzie po kujawsku
•Szczupak w soli
•Gęś po kołudzku
•Gęsi smalec
Desery:
•Konfitura różana
•Kujawska legumina makowa
•Piernik toruński
•Powidła śliwkowe
•Rogaliki barcińskie
KUJAWSKIE SPECJAŁY
TORUŃSKIE
PIERNICZKI
BARCIŃSKIE
ROGALE
GWARA BYDGOSKA (UŻYWANA DO
DZIŚ NA SZWEDEROWIE)
Ludność zamieszkująca miasto Bydgoszcz przed XVIII wiekiem
mówiła głównie gwarą kujawską.
Od 1772, to jest od I rozbioru Polski, w wyniku którego Bydgoszcz
znalazła się w granicach Prus, nastąpił duży napływ ludności
niemieckiej do miasta. Tuż przed 1920, to jest przed wkroczeniem do
Bydgoszczy polskiej armii, ludność ta stanowiła większość
mieszkańców miasta (ponad 80% populacji Bydgoszczy). Zarówno ten
fakt, jak i postępująca germanizacja, wywarły duży wpływ na język
mieszkańców pochodzenia polskiego. W związku z tym do mowy
mieszkańców
Bydgoszczy
zostało
wprowadzonych
wiele
germanizmów, poddanych spolszczeniu. Miejska gwara bydgoska,
bardzo podobna do gwary poznańskiej, z zapożyczeniami słów z
języka niemieckiego występowała na terenie Bydgoszczy i w jej
okolicach.
W 1939 nastąpiło włączenie miasta do nazistowskich Niemiec oraz
eksterminacja jego mieszkańców (szczególnie inteligencji). Po
zakończeniu II wojny światowej gwarę bydgoską zaczął
zastępować język literacki. Poprzez napływ ludności do miasta w
czasach Polski Ludowej z ziemi chełmińskiej, Kociewia i okolic
gwara bydgoska zaczęła zanikać. Obecnie najwięcej mieszkańców
posługujących się nią można spotkać wśród starszej części
społeczeństwa na Okolu, Szwederowie i Jachcicach.
Najlepiej udokumentowanym świadectwem gwary bydgoskiej jest
powieść Jerzego Sulimy-Kamińskiego Most Królowej Jadwigi. We
wrześniu 2012 ruszyła internetowa inicjatywa "Ratowanie Gwary
Bydgoskiej", w której wzięło udział ponad 1200 osób. Owocem ich
prac jest opublikowany w internecie na początku stycznia 2013
Słowniczek Gwary Bydgoskiej
SŁOWNICZEK GWARY
KUJAWSKIEJ
Jedne z najczęściej stosowanych określeń to:
•"badeje", "badejki" – kąpielówki
•"bamber" – chłop
•"bamberka" – chłopka
•"bombka" – porcja wódki
•"brawędzić" – marudzić, ględzić
•"bryle" – okulary
•"chichrać się" – śmiać się
•"churchlać" – kaszleć
•"dekel" – pokrywka
•"dycht" – całkiem, zupełnie
•"ganek" – ścieżka, przejście
•"gzub" – dziecko
•ja" (z języka niemieckiego) lub "jo" (z gwar kociewskich) – tak
•"klamoty" – zbędne rzeczy, w tym ubrania lub meble, bałagan, nieporządek;
przedmioty ciężkie
•"korekt" – w porządku
•"krzyżak" – rdzenny mieszkaniec Pomorza; torunianin; Niemiec
•"kuch" – placek, ciasto
•"luj" – chuligan, menel
•"mudzić" – marudzić
•"nudle" – makaron
•"rojber" – urwis, chuligan, niegrzeczne dziecko
•"rychtyk", "rychtych", "rychtyg" (richtig) – dobrze, poprawnie
•"sklep" – piwnica
•"skład" – sklep
•"statki" – naczynia
•"sznytka" – kromka chleba
•"zebuć się" – zdjąć ubranie
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ