Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lubinie INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO NA TERENIE POWIATU LUBIŃSKIEGO ZA ROK 2009 Lubin, 25 luty 2010r. SPIS TREŚCI 1. Wstęp ………………………………………………………………… 3 I Oddział Nadzoru 1. Sekcja Epidemiologii ………………………………………………… 4 2. Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku ………… 24 3. Sekcja Higieny Komunalnej …………………………………………. 29 4. Sekcja Higieny Pracy ………………………………………………… 44 5. Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży ……………………………………49 6. Sekcja Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego ……………………….56 7. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia …………………………….. 57 II Oddział Laboratoryjny …………………………………………… 61 2 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lubinie, zgodnie z delegacją art.12a ust.3 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r. Nr 122, poz.851 z późn. zm.) przedkłada ocenę stanu sanitarnego powiatu lubińskiego za rok 2009. Państwowa Inspekcja Sanitarna w powiecie lubińskim w 2009 roku w ramach bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego sprawowała kontrolę nad wszystkimi obszarami , mającymi bezpośredni lub pośredni wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców powiatu . W swojej codziennej działalności pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w sposób szczególny nadzorowali warunki zdrowotne żywości i żywienia kontrolując zakłady produkujące żywność , zakłady zajmujące się dystrybucją oraz zbiorowym żywieniem. Odwiedzano placówki oświatowe, gdzie przedmiotem zainteresowania była higiena procesu nauczania i wychowania oraz wypoczynku i rekreacji. Ze szczególną uwagą kontrolowane były zakłady opieki zdrowotnej oraz inne zakłady użyteczności publicznej. Sprawowano nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia. Nadzorowano również zakłady pracy w zakresie higieny pracy. W 2009 roku przeprowadzono ogółem 2127 kontroli, wykonano laboratoryjnych. W postępowaniu administracyjnym zostało wydane 7 314 badań 738 decyzji administracyjnych i 158 postanowień i opinii. Ponad to wzorem lat ubiegłych Państwowa Inspekcja Sanitarna realizowała programy edukacyjne propagujące zdrowy styl życia i poprawę zdrowia społeczeństwa. Celem Oddziału Laboratoryjnego było wykonywanie badań w oparciu o wdrożony i stale doskonalony system zarządzania , zgodny z wymaganiami normy PN-EN ISO/ICE 17025 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych” potwierdzony certyfikatem akredytacji laboratorium badawczego Nr AB 738 przyznanym przez Polskie Centrum Akredytacji. Państwowa Inspekcja Sanitarna w powiecie lubińskim ściśle współpracowała z organami rządowymi i samorządowymi . W ramach zawartych porozumień udostępniano potrzebne informacje. W razie potrzeby podejmowano wspólne działania. 3 I. ODDZIAŁ NADZORU 1. SEKCJA EPIDEMIOLOGII Sytuacja epidemiologiczna powiatu lubińskiego w zakresie chorób zakaźnych została przedstawiona w tabeli pt: "Występujące choroby zakaźne na terenie działania PSSE Lubin w latach 2005 – 2009, zachorowania i zapadalność na 100 tys. mieszkańców", która stanowi załącznik nr 1 do opracowania. Wymienione jednostki chorobowe w tabeli analizowane były pod względem ilości zachorowań i zapadalności na 100 tys. mieszkańców. Następne analizy i opracowania niektórych jednostek chorobowych uwzględniają także płeć, wiek chorego i miejsce zamieszkania . Choroby zakaźne przewodu pokarmowego: - Salmonelozy – zatrucia pokarmowe - Czerwonka - Biegunki u dzieci do lat 2 Salmonelozy – ilość zachorowań na Salmonelozy w porównaniu do roku poprzedniego utrzymuje się na tym samym poziomie co w roku 2008 – 26 , w roku 2009 - 27 Najczęstsze zakażenia wywołane były Salmonellą Enteritidis. Przede wszystkim chorowały dzieci w wieku od 0 do 4 lat. Zachorowania i zapadalność w latach 2008 – 2009 przedstawiono w tabeli na wykresie wg wieku, miejsca zamieszkania, płci. Zachorowania i zapadalność na Salmonelozy w latach 2008 – 2009 Salmonelozy wg płci Grupy Salmonelozy wg miejsca zamieszkania wiekowe 2008 2009 2008 kobieta mężczyzna kobieta mężczyzna 0-4 8 12 2 7 2009 miasto wieś miasto wieś 13 7 6 3 4 5-9 0 2 1 1 2 0 2 0 10-19 1 0 4 0 1 0 4 0 20-39 0 0 4 0 0 0 4 0 40-59 1 1 4 2 1 1 6 0 60/p 0 1 2 0 1 0 1 1 Razem 10 16 17 10 18 8 23 4 Zapad. 18,4 31,3 31,3 19,6 22,1 33,8 28,4 16,5 14 12 0-4 5-9 10-19 20-39 40-59 60/p 10 8 6 4 2 0 miasto 2008 wieś 2008 miasto 2009 wieś 2009 W badaniach wyhodowano następujące gatunki Salmonelli : - Enteritidis - 24 - Typhimurium -1 - Hadar -2 Główne przyczyny zachorowań to: - nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny, zwłaszcza częstego mycia rąk, - brak mycia i dezynfekcji jaj, - spożywanie niemytych owoców i warzyw, - zaniedbania higieny osobistej i pomieszczeń. Wszystkie osoby chore zostały wyleczone, 1 osoba pozostaje nadal w nadzorze, gdyż utrzymuje się u niej nosicielstwo pałeczek salmonelli. W roku 2009 zarejestrowano 1 ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego . Narażonych było 24 osoby , zachorowało 11osób w 5 tym hospitalizowano 5 osób dorosłych i 2 dzieci do lat 14 .Czynnikiem etiologicznym była Salmonella Enteritidis . Prawdopodobną przyczyną zakażenia było spożycie ciasta „karpatka”. Osoba, która piekła ciasto i sporządzała krem była nosicielką bezobjawową pałeczki Salmonella Enteritidis. Wszystkie osoby chore zostały wyleczone. Salmonella Paratyphi B – jedna osoba zarejestrowana jest w PSSE w Lubinie jako nosiciel stały od 1980r. Pacjentka odwiedzana jest systematycznie dwa razy w roku. Przypomina się jej o przestrzeganiu zasad higieny, polecając do dezynfekcji środki dostępne w sprzedaży detalicznej, do stosowania zgodnie z zaleceniem producenta. Biegunki u dzieci do lat 2 – zachorowania wahają się w poszczególnych latach . W 2005 – 34- zachorowania , w 2006 – 45, w 2007 – 18, 2008 – 31, 2009 - 31 Liczba zachorowań na biegunkę u dzieci do lat 2 w latach 2005-2009 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2005 2006 2007 2008 2009 Czynnikami etiologicznymi zachorowań na biegunkę wśród dzieci do lat 2 były: Inne bakteryjne zakażenia jelitowe - 2 zachorowania Wirusowe i inne nieokreślone - 28 zachorowań 6 Biegunki i zapalenia żołądkowo – jelitowe - 1 zachorowanie Wszystkie dzieci hospitalizowane były na Oddziale Dziecięcym Szpitala ZOZ, zostały wyleczone, powikłań nie było. Dominującym czynnikiem etiologicznym były rotawirusy . Przyczyną wysokiej zachorowalności jest brak szczepień p/ rotawirusom, szczególnie wśród dzieci uczęszczających do żłobków .Pozostałe zakażenia bakteryjne zdarzają się sporadycznie. Od lat nie notujemy zachorowań na czerwonkę. Różyczka W roku w 2005 – 52, 2006 – 8, 2007 – 1 ,2008 -10 w roku sprawozdawczym 3 zachorowania w tym 1 osoba szczepiona była szczepionką Priorix . Pozostałe dzieci, które zachorowały nie były szczepione szczepionką p/odrze, śwince, różyczce. Brak jednoznacznej opinii co do przyczyny takich zmian w ilości zachorowań w różnych latach. Przebieg choroby zazwyczaj był łagodny, nie wystąpiły powikłania. W roku sprawozdawczym były braki w ciągłej dostawie szczepionki p/ odrze, śwince, różyczce. Rocznik podlegający szczepieniom tj. 2000 w roku 2009 wg Programu Szczepień Ochronnych został zaszczepiony tylko w 79,0 %. Odra – od roku 2000 do 2009 nie notowano zachorowań na odrę. Świnka – waha się liczba zachorowań. W latach poprzednich tj. w roku 2005 – 30, 2006 – 2, 2007 – 3, 2008 – 10 , 2009 - 16 zachorowań w tym 6 osób szczepionych była p/ śwince . Nie odnotowano powikłań po zachorowaniu na świnkę.Liczba zachorowań jest mała , ma to związek z wprowadzeniem szczepień obowiązkowych szczepionką skojarzoną p/odrze, śwince, różyczce do Programu Szczepień Ochronnych. 7 Liczba zachorowań na świnkę i zapadalność na 100 tys. mieszkańców w latach 2005 -2009 30 25 20 15 10 5 0 2005 zapad 2006 zapad 2007 zapad 2008 zapad 2009 zapad Krztusiec – od wielu lat notujemy sporadyczne przypadki zachorowań. W 2005 – 0, 2006-0, 2007 – 2, 2008 – 2 , 2009- 1 zachorowanie, dziecko szczepione zgodnie z Programem Szczepień. Wysokie uodpornienie dzieci p/krztuścowi skutkuje brakiem zachorowań. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych – w ostatnich latach przedstawia się następująco tj. w roku w 2005 – 7, 2006 – 5, 2007 – 9 ,2008 – 7 , 2009 -8 zachorowań 3 – bakteryjne zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, 5 – inne i nie określone . Wszystkie osoby miały pobrany płyn mózgowo – rdzeniowy do badania ogólnego i bakteriologicznego. Nie wyhodowano bakterii wywołujących stan zapalny opon mózgowo – rdzeniowych. Wszystkie osoby zostały wyleczone. Nie odnotowano zachorowań na kleszczowe zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i mózgu. Przeciwko kleszczowemu zapaleniu opon mózgowo – rdzeniowych i mózgu zaszczepiło się w roku sprawozdawczym 305 osób. Zapalenie mózgu – występuje sporadycznie, w roku 2005 – 1 , 2006 – 0 , 2007 – 0 , 2008- 0 W roku sprawozdawczym nie zarejestrowano ani jednego zachorowania . 8 Borelioza – jednostka chorobowa występująca na naszym terenie coraz częściej . W 2005 – 7, 2006 – 12, 2007 – 11, 2008 – 5 , 2009 – 27 zachorowań. Wśród chorych nie było osób narażonych zawodowo. Nie wszystkie osoby pamiętały ukąszenie przez kleszcze , większość podawała ,że do ukąszenia doszło w lesie . Rozpoznania stawiano na podstawie badań serologicznych i objawów klinicznych. Z wszystkimi osobami chorymi przeprowadzono wywiad epidemiologiczny. Sytuacja epidemiologiczna została przedstawiona na wykresie Zachorowania i zapadalność na boreliozę w latach 2005-2009 30 25 20 15 10 5 0 2005 zapad 2006 zapad 2007 zapad 2008 zapad 2009 zapad Pokąsania przez zwierzęta – ogółem pokąsanych było w roku w 2005 – 31, 2006 – 31, 2007 – 30, 2008- 30. 2009 – 39. Wszystkie ogniska były pojedyncze. W roku 2009 na ogólną liczbę pokąsanych 39 zakwalifikowano 10 osób do szczepień p/wściekliźnie . Pacjenci szczepieni p/wściekliźnie z powodu pokąsania przez: - psa – 9 osób - kota – 1 osoba Na terenie działania PSSE nie stwierdzono wścieklizny wśród zwierząt jak i ludzi. 9 Nadal problemem są wałęsające się bezpańskie psy, które zagrażają zwłaszcza dzieciom. Prowadzona jest kompletna, szczegółowa dokumentacja osób pokąsanych oraz ścisła współpraca z Poradnią Kwalifikacyjną do Spraw Wścieklizny we Wrocławiu , w Głogowie i Legnicy Wirusowe Zapalenie Wątroby – ogółem 57 zachorowań. W porównaniu do roku 2008 liczba zachorowań w 2009 roku wzrosła o 22 przypadki. Sytuacja epidemiologiczna została przedstawiona w tabelach i wykresach. Liczba zachorowań i zapadalność na 100 tyś. w latach 2005-2009 2005 zapad 2006 zapad 2007 Zapad 2008 Zapad 2009 Zapad 15 14,1 40 37,8 40 37,8 35 33,25 57 54,1 WZW B 11 10,3 18 17 15 14,2 11 10,25 21 19,9 WZW C 4 3,7 21 19,8 25 23,7 24 22,8 24 22,8 WZW A 0 0 1 0,9 0 0 0 0 11 10,4 INNE 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0,9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 WZW Og. WZW B+C 10 Zachorowania i zapadalność na wszystkie typy WZW w latach 2005-2009 60 50 40 30 20 10 0 2005 zapad 2006 zapad 2007 zapad 2008 zapad 2009 zapad WZW og WZW B WZW C WZW A INNE WZW A+B WZW inne i nieokreślone – występują sporadycznie. Zarejestrowano tylko 1 przypadek w 2004r. i 1 przypadek 2009 r. WZW typu B+C - zachorowań nie było . WZW typu B – w roku sprawozdawczym zarejestrowano 21 przypadków, wszystkie zachorowania to postać przewlekła. Wśród chorych nie było osób szczepionych p/WZW typu B. Tabele i wykresy przedstawiają zachorowania i zapadalność na WZW typu B z podziałem na: kobiety, mężczyźni – według wieku -w latach 2005-2009. Ponadto przeprowadzono dodatkowo analizę zachorowań wg wieku, płci , zawarte w załączniku Nr 2 do opracowania pt: „Wykaz osób chorych na WZW typu B, w latach 2005 – 2009, wg płci – zachorowania i zapadalność” 11 Zachorowania na WZW typu B i zapadalność 100 tyś. mieszkańców z podziałem na mężczyzn i kobiety w latach 2005-2009 90 80 70 60 50 40 30 20 kobieta 10 0 mężczyzna zachor. zapadal. Liczba zachorowań na WZW typu B wśród kobiet w latach 2005-2009 wg wieku 6 5 5-9 4 10-14 3 15-19 2 20-39 40-59 1 0 60/p 2005 2006 2007 2008 2009 12 Liczba zachorowań na WZW typu B wśród mężczyzn w latach 2005- 2009 wg wieku 8 7 0-4 6 5-9 5 10-14 4 15-19 3 20-39 2 40-59 1 60/p 0 2005 2006 2007 2008 2009 W roku sprawozdawczym rozpoznano 46 nowych zakażeń wirusem HBV. Przeprowadzono wywiady epidemiologiczne ze wszystkimi nosicielami. Na podstawie wywiadów epidemiologicznych sporządzono wykazy osób z kontaktu z nosicielem, które przekazano do lekarskiego nadzoru do przychodni rejonowych. Od 1995r. wszystkie noworodki podlegają obowiązkowym szczepieniom p/WZW typu B. Uodpornienie p/WZW B w tej grupie wiekowej w roku 2009 wynosi 88,0%. Zaszczepiono w grupach ryzyka p/ WZW typu B w roku 2009: - pracowników służby zdrowia o wysokim ryzyku zakażenia – 35 osób - osoby z bliskiego otoczenia chorych i nosicieli HBV – 25 osób Ponadto zaszczepiono 1423 osoby odpłatnie na własne życzenie, w tym również osoby przygotowywane do zabiegów związanych z przerwaniem ciągłości tkanek. Prowadzone na szeroką skalę szczepienia przeciw WZW B w dużym stopniu przyczyniły się do spadku zachorowań na WZW B, zwłaszcza na postać ostrą. Przeważają zachorowania na postać przewlekłą, ponieważ dotyczą nosicieli wirusa HBV z lat poprzednich. WZW typu C – ogółem w 2009 roku 24 zachorowania. Wszystkie osoby chorowały na postać przewlekłą . Liczba zachorowań w porównaniu do roku poprzedniego pozostaje na tym samym 13 poziomie .Chorują osoby dorosłe, u których anty–HCV rozpoznano w latach wcześniejszych. Wszystkie osoby które chorowały, miały rozpoznanie potwierdzone badaniem serologicznym. Podczas prowadzenia wywiadów epidemiologicznych starano się ustalić ewentualne źródło zakażenia. Osoby z kontaktu skierowano do przychodni rejonowych celem objęcia opieką lekarską. Sytuacja epidemiologiczna została przedstawiona na wykresach: Liczba zachorowań na WZW typu C zachorowania i zapadalność na 100 tys mieszkańców z podziałem na kobiety i mężczyzn w latach 2005 – 2009. Liczba zachorowań na WZW typu C wśród mężczyzn wg wieku w latach 2005 – 2009. Liczba zachorowań na WZW typu C wśród kobiet wg wieku w latach 2005 – 2009. Ponadto przeprowadzono dodatkowo analizę zachorowań wg wieku, płci co stanowi załącznik nr 3 do opracowania pt: „Wykaz osób chorych na WZW typu C w latach 2005 – 2009 wg wieku, płci – zapadalność na 100 tys. mieszkańców” Zachorowania i zapadalność na WZW typu C na 100 tys mieszkańców z podziałem na mężczyzn i kobiety w latach 2005-2009 100 90 80 70 60 50 40 30 20 zapadal. 10 0 zachor. mężczyzna kobieta 14 Liczba zachorowań na WZW typu C wśród mężczyzn wg wieku w latach 2005-2009 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0-4 5-9 10-14 15-19 20-39 40-59 60/p 2005 2006 2007 2008 2009 Liczba zachorowań na WZW typu C wśród kobiet w latach 2005-2009 wg wieku 10 0-4 8 5 9 6 10 14 15 19 4 20-39 50-59 2 60/p 0 2005 2006 2007 2008 2009 15 W roku sprawozdawczym rozpoznano 18 nowych zakażeń wirusem anty- HCV. W porównaniu do roku 2008, liczba zakażeń zmalała o 8 przypadków. Spadek spowodowany jest w dużej mierze brakiem badań wykonywanych wśród mieszkańców naszego powiatu . Przeprowadzono wywiady epidemiologiczne ze wszystkimi nosicielami. Pouczono o konieczności zgłoszenia się do lekarza I – go kontaktu w celu objęcia nadzorem lekarskim. WZW typu A – 2009 - 11 zachorowań W przeciągu ostatnich 4 lat zanotowano 1 zachorowanie w 2006r. Znaczny wzrost zachorowań wystąpił w 2009r. przede wszystkim dotyczył mieszkańców wsi. Sytuacja epidemiologiczna w 2009 r. zgodnie z przedstawionym wykresem 4 3 miasto wieś 2 1 0 0-4 10 14 15 19 20-29 30-49 50-64 65/p . Rozpoznano jedno ognisko zbiorowego zakażenia wirusem HAV. Narażonych było 17 osób , zachorowało 6 osób . Pozostałe 11 osób zostało objęte nadzorem lekarskim Zaszczepiono 6 osób z ogniska p/WZW typu A - odpłatnie. Ponadto w roku sprawozdawczym odpłatnie zaszczepiło się p/WZW typu A - 142 osoby. Grypa – zachorowania na grypę sezonową w 2009r – 4162 przypadki , w tym 1 zachorowanie na grypę typu A(H1N1) Liczbę zachorowań i zapadalność w latach 2005-2009 przedstawiono na wykresie: 16 5000 4000 3000 2000 1000 0 2005 zapad 2006 zapad 2007 zapad 2008 zapad 2009 zapad W roku sprawozdawczym odnotowano znaczy wzrost zachorowań w porównaniu do roku 2008 tj. o 2532 zachorowania . Znacząca większość zachorowań diagnozowana była na podstawie objawów klinicznych . U 5 pacjentów podejrzewano zakażenie wirusem A(H1N1) tylko w 1 przypadku zakażenie zostało potwierdzone badaniem wirusologicznym . Przypadek został zgłoszony do Państwowego Zakładu Higieny, Zakładu Epidemiologii w Warszawie . Osoba chora została wyleczona Środowisko chorego zostało objęte nadzorem lekarskim. W roku sprawozdawczym zaszczepiono p/grypie sezonowej 7569osób w tym dzieci w wieku od 0-14 lat 654 osoby . Gruźlica Od 2009r. zgodnie z zaleceniem Głównego Inspektora Sanitarnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny obejmuję rejestrację zachorowań i nadzór epidemiologiczny nad gruźlicą. W roku sprawozdawczym zgłoszono 17 zachorowań ( wyłącznie osoby dorosłe) . Wszyscy chorzy mieli wykonane badania bakteriologiczne.Stwierdzono gruźlicę prątkującą u 15 osób, 2 osoby były chore lecz nie prątkowały. Wyleczonych zostało 15 osób , 2 osoby zmarły. Rodziny chorych zostały skierowane do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w celu objęcia nadzorem lekarskim. AIDS i HIV Na terenie powiatu lubińskiego nie odnotowano nowych zakażeń HIV , nie było zachorowań na AIDS. 17 Liczba zakażeń i zachorowań w województwie dolnośląskim przedstawia się następująco / dane na dzień 30.09.2009r. / - zakażenia wirusem HIV - 91 - zachorowań na AIDS - zgony z powodu AIDS - 22 - 6 Ze względu na anonimowość badanych nie można ustalić miejsca zamieszkania , a tym samym zarejestrować nosicieli i chorych z naszego powiatu. Od początku epidemii do 30.09.2009roku stwierdzono - zakażenie HIV u 1978 mieszkańców Dolnego Śląska - zachorowania na AIDS - 507 - zmarło 211 chorych na AIDS Mapa Polski przedstawiająca zapadalność na HIV w poszczególnych województwach 18 Punkty konsultacyjno – diagnostyczne, gdzie można wykonać badania w kierunku HIV: - Niepubliczny Ośrodek Terapii Uzależnień od Alkoholu w Legnicy ul. Powstańców Śląskich 10, - Lekarska Przychodnia Specjalistyczna TRR NZOZ we Wrocławiu ul. Podwale 74, - Punkt Konsultacyjno – Diagnostyczny we Wrocławiu ul. Podwale 7 , - Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczy przy Górniczej Fundacji Zdrowia w Wałbrzychu ul. Matejki 5a. Liczba zgonów zgłoszonych do PSSE z terenu powiatu lubińskiego DANE DOTYCZĄCE ZGONÓW WYSTĘPUJĄCYCH W 2009 R. NA TERENIE POWIATU LUBIŃSKIEGO Lp. Przyczyna zgonu 1. 2. Grupa wiekowa Choroby 0-14 ukłdu 15-19 krążenia 20 i więcej Choroby 0-14 nowotworowe 15-19 20 i więcej 3. 4. Choroby 0-14 układu 15-19 nerwowego 20 i więcej Choroby 0-14 zakaźne 15-19 20 i więcej 5. Inne Wieś Miasto Ogółem mężczyźni kobiety mężczyźni kobiety 94 93 32 23 242 81 68 16 14 179 2 3 1 0 6 4 1 0 0 5 136 84 53 28 301 733 0-14 15-19 20 i więcej Według przedstawionej tabeli znaczna część zgonów była z powodu chorób układu krążenia i chorób nowotworowych . Częściej umierają mężczyźni . 19 Placówki Służby Zdrowia W roku sprawozdawczym we wszystkich placówkach objętych nadzorem sanitarnym przez pracowników Sekcji Epidemiologii były przeprowadzane kontrole pod kątem bieżącego stanu sanitarnego, dezynfekcji , sterylizacji , postępowania z odpadami medycznymi niebezpiecznymi i w punktach szczepień przede wszystkim pod kątem wykonawstwa szczepień ochronnych. Wykonano jedną kontrolę niezaplanowaną wraz z Sekcją Higieny Komunalnej gabinecie stomatologicznym w związku z nie zarejestrowanym gabinetem , a prowadzoną działalnością w tym gabinecie / informacja uzyskana od pacjenta podczas zbierania wywiadu epidemiologicznego /. W gabinecie tym stwierdzono rażące zaniedbania sanitarne . Ukarano osobę odpowiedzialną mandatem karnym w wysokości 500 zł. / mandat nałożyła sekcja HK/. Gabinet natychmiast zamknięto , jest nieczynny do chwili obecnej. W pozostałych placówkach służby zdrowia nie stwierdzono większych uchybień i nieprawidłowości naruszających przepisy sanitarne. Mniejsze uchybienia usuwano natychmiast. W 2009 roku zgłoszono jedno zakażenie zakładowe , które wystąpiło w szpitalu ZOZ w Lubinie na oddziale Intensywnej Terapii i Anestezjologii. Zakażenie to dotyczyło zakażenia dróg oddechowych u dwóch pacjentów przebywających na oddziale. Z pobranego materiału biologicznego wyhodowano pałeczki gram dodatnie Enteroccocus faecium . Potencjalnym źródłem zakażenia były ręce personelu i skolonizowany sprzęt medyczny . Zespół podjął szereg działań przeciwepidemicznych na tyle skutecznych , iż ognisko zostało szybko opanowane. W roku 2009 Sekcja Epidemiologii zaplanowała 51 kontroli sanitarnych wykonała ogółem 386 kontroli w tym 58 wykonanych samodzielnie , 36 wspólnie z Sekcją Higieny Komunalnej oraz 292 kontrole / wywiady epidemiologiczne ,biologiczna kontrola skuteczności sterylizacji i kontrole interwencyjne/ Pracownicy Sekcji Epidemiologii uczestniczyli w kontrolach oddziałów szpitalnych szpitala ZOZ , MCZ i CZK Femina w Lubinie. Podczas kontroli zwracano uwagę na prawidłowo prowadzoną sterylizację , dezynfekcję , postępowanie z odpadami medycznymi niebezpiecznymi oraz bieżący stan sanitarny .Ponadto kontrolowano placówki lecznictwa otwartego publicznej i niepublicznej służby zdrowia. 20 Szczepienia Ochronne W roku 2009 szczepienia były wykonywane w 15 stałych punktach szczepień przeprowadzających szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży oraz w dwóch oddziałach noworodkowych to jest w szpitalu Zespołu Opieki Zdrowotnej i Centrum Zdrowia Kobiet Femina oraz Centrum Dializ dla pacjentów dializowanych w zakresie szczepień p/wzw typu B. Podczas kontroli szczególny nacisk kładziono na wykonawstwo szczepień , prawidłową gospodarkę preparatami szczepionkowymi , dokumentację szczepień a zwłaszcza rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych NOP. Zwracano uwagę na transport szczepionek z PSSE do punktów i przechowywanie szczepionek w punktach. Szczepionki transportowane są w termotorbach z wkładami schładzającymi i termometrami . W punktach szczepień szczepionki przechowywane są w chłodziarkach lub lodówkach w temperaturze od 2 -8 0C . Monitoring temperatury w lodówkach ze szczepionkami prowadzony był zgodnie z procedurą. Sprawdzano prowadzenie kart magazynowych przychodu i rozchodu szczepionek , zgodność dokumentacji ze stanem faktycznym w lodówce. We wszystkich punktach szczepień prowadzone są rejestry szczepionych , w których każde szczepienie po wykonaniu jest odnotowane. W przypadku zagubienia karty szczepień można ją na podstawie rejestru odtworzyć w całości. Po zakończeniu kontroli omawiano jej wyniki i wykonanie ewentualnych zaleceń pokontrolnych na miejscu z kierownictwem placówki . W roku sprawozdawczym podawano do WSSE we Wrocławiu, na koniec każdego miesiąca stan preparatów szczepionkowych . W ciągu całego roku mobilizowano personel szczepiący do maksymalnego uodpornienia całej populacji podlegającej do szczepień wg. Programu Szczepień Ochronnych. Wykonawstwo w rocznikach od 2009-1990 podlegających do szczepień w 2009r. waha się w granicach 99,0 % i przedstawia się następująco: - rocznik 2004 DTaP i Polio - 99,0% 21 - rocznik 1996 Td II - 99,0% - rocznik 2000 p/odrze śwince , różyczce - 79,0 % - rocznik 1991 Td III - 99,0 % W pozostałych rocznikach szczepienia podstawowe i przypominające wykonywane są na bieżąco i w terminie, zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. Uodpornienie dzieci i młodzieży nadal utrzymuje się na wysokim poziomie. Nie uodpornione są tylko te dzieci które mają przeciwwskazania lekarskie , w przypadku WZW typu B zwolnione z powodu HB s/+ / lub innych przeciwwskazań lekarskich. W roku sprawozdawczym wykonywano szczepienia zalecane na życzenie zainteresowanych, odpłatne. Zaszczepiono : - p/durowi brzusznemu - p/ospie wietrznej 10 osób 162 osoby - p/neisseria meningitidis 97 osób - p/ zakażeniu wir. brodawczaka 35 osób - p / streptococcus pneumoniae 486 osób - p/ biegunce rotawirusowej 297 osób W dokumentacji punktów szczepień i w PSSE prowadzony jest rejestr NOP / niepożądanych odczynów poszczepiennych/ . W roku sprawozdawczym nie odnotowano ani jednego nowego przypadku. W ciągu całego roku dokonywano bieżących analiz wykonawstwa szczepień obowiązkowych, w grupach ryzyka i zalecanych zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. Podsumowanie pracy poszczególnych punktów szczepień i ocena wykonawstwa szczepień za rok 2009 dokonana zostanie jak co roku , po sporządzeniu rocznych sprawozdań ze szczepień ochronnych na druku MZ-54. Uwagi i wnioski zostaną omówione na szkoleniu z pielęgniarkami z punktów szczepień . W roku sprawozdawczym przeprowadzono 2 szkolenia dla pielęgniarek z punktów szczepień, na temat aktualnych zagadnień dotyczących szczepień, nowości szczepionkowych na rynku oraz aktualnych zagadnień epidemiologicznych. 22 Dokonano oceny wykonawstwa szczepień za rok 2008 i rozliczenia ze zużycia preparatów szczepionkowych .W każdym szkoleniu brały udział wszystkie pielęgniarki zatrudnione w punktach szczepień . Szkolenia przeprowadzane były przy udziale pracownika Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia oraz przedstawicieli firm szczepionkowych. Protokoły ze szkoleń i listy obecności w dokumentacji sekcji epidemiologii. Pracownicy Sekcji Epidemiologii uczestniczyli w szkoleniach wewnętrznych organizowanych przez WSSE we Wrocławiu i zewnętrznych organizowanych przez firmy szczepionkowe. Wszystkie zadania i zamierzenia przedstawione do realizacji w planie pracy na rok 2009 zostały wykonane. 23 2. SEKCJA HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU W roku 2009 Sekcja Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku obejmowała nadzorem 866 obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku, w tym: - 36 zakładów produkcji w tym: wytwórnie lodów, automaty do lodów, piekarnie, ciastkarnie, przetwórnie owocowo-warzywne, wytwórnia naturalnych wód mineralnych, zakłady garmażeryjne, zakład przemysłu zbożowo -młynarskiego, wytwórnie suplementów diety, inne wytwórnie żywności, - 512 zakładów obrotu żywnością w tym: sklepy spożywcze, hipermarkety, supermarkety, kioski, magazyny hurtowe, obiekty ruchome i tymczasowe, środki transportu, inne obiekty obrotu żywnością, - 239 zakładów żywienia zbiorowego otwartego w tym: zakłady małej gastronomii, - 6 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego w tym: stołówki pracownicze, bufety przy zakładach pracy, bloki żywienia w szpitalach, kuchnie niemowlęce, domy opieki społecznej, stołówki w żłobkach, szkolne, w internatach, na koloniach, przedszkolne, w domach dziecka, w zakładach specjalnych i wychowawczych, - 3 zakłady obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością w tym 2 hurtownie i 1 sklep. W wymienionych zakładach przeprowadzono 388 kontroli, wydano 257 decyzji administracyjnych w tym: 22 decyzje przedłużające, 19 decyzji uchylających, 51 decyzji technicznych, 165 decyzji zatwierdzających. W roku 2009 nałożono 46 mandatów na sumę 8.900 zł. Nie kierowano wniosków o ukaranie do Sądu Grodzkiego, a także nie składano wniosków o nałożenie kary pieniężnej przez PWIS. W roku 2009 zaplanowano 461 kontroli sanitarnych, z czego przeprowadzono 237 kontroli, co stanowi około 51 % planu. Powodem nie wykonania zaplanowanych kontroli było: - likwidacja obiektów ujętych w planie bądź zaprzestanie prowadzenia działalności przez podmioty gospodarcze, których obiekty zawarto w planie pracy, - nagromadzenie wielu innych prac / polecenia GIS, akcje w ramach systemu RASFF i RAPEX, odbiory, interwencje, pobór próbek żywności/, - liczne kontrole sprawdzające przeprowadzane w celu sprawdzenia wykazanych poprzednio nieprawidłowości, - przeprowadzanie granicznych kontroli sanitarnych, w wyniku których dopuszczano do obrotu importowane materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, 24 Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniono zgodnie z ustalonymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi obowiązujące przepisy prawne. W roku sprawozdawczym 127 zakładów oceniono na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, jako niezgodne oceniono 6 zakładów: 1 kiosk, 3 sklepy, 1 zakład żywienia zbiorowego otwartego, 1 zakład żywienia zbiorowego zamkniętego. Wymienione zakłady zdyskwalifikowano ze względu na: prowadzenie działalności niezgodnie z uzyskaną decyzją, bieżący stan sanitarno- higieniczny oraz techniczny, nie zachowaną higieną sprzedawcy, artykuły spożywcze po terminie przydatności do spożycia, brak do wglądu książeczek zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych, brak opracowanych procedur z poszczególnych obszarów GHP/GMP oraz opracowanego systemu HACCP. Wzmożonym nadzorem objęto przede wszystkim zakłady produkujące żywność, obiekty wielkopowierzchniowe oraz zakłady charakteryzujące się złym stanem sanitarnym. Podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych oceniano warunki sanitarno-techniczne zakładów, jakość zdrowotną surowców, półproduktów oraz wyrobów gotowych, prawidłowość stosowanych procesów technologicznych. Szczególną uwagę zwracano również na realizację systemów kontroli wewnętrznej opartych na zasadach systemu HACCP. Duży nacisk położono na ocenę znakowania środków spożywczych, ze szczególnym uwzględnieniem zakładów produkcyjnych objętych naszym nadzorem. Oceniano również znakowanie środków spożywczych znajdujących się w obrocie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementy diety oraz żywność wzbogaconą, a także żywność zawierającą lub potencjalnie zawierającą GMO. Prowadzono działania kontrolne polegające na śledzeniu stron internetowych pod kątem legalności i prawidłowości znakowania środków spożywczych oferowanych do sprzedaży. W przypadku stwierdzanych nieprawidłowości odnoszących się do znakowania produktów powiadamiano terenowo właściwych inspektorów sanitarnych. W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu do badań laboratoryjnych pobrano 126 próbek żywności oraz 5 materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Przebadane próbki nie kwestionowano ze względu na kierunki badań, natomiast zakwestionowano 4 próbki w zakresie znakowania produktów / Napoje niegazowane / przez PSSE Lubin. W roku 2009 do Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku wpłynęło 21 interwencji, z czego: - 7 dotyczyło wprowadzania do obrotu żywności niewłaściwej jakości zdrowotnej, /o zmienionych cechach organoleptycznych lub zawierającej zanieczyszczenia/, - 8 dotyczyło wprowadzania do obroty żywności po upływie terminów przechowywania, - 3 dotyczyło prowadzenia działalności w antysanitarnych warunkach, - 2 dotyczyły prowadzania handlu obwoźnego żywności w niewłaściwych warunkach, -1 dotyczyła obecności, śladów gryzoni 25 Każdorazowo przeprowadzano kontrolę sanitarną. W przypadku potwierdzenia zarzutów bądź stwierdzenia innych istotnych uchybień wszczynano postępowanie administracyjne, a osoby odpowiedzialne karano mandatami karnymi. W wyniku prowadzonych działań nałożono 14 mandatów karnych na łączną kwotę 2900 zł.; OCENA JAKOŚCI SPOSOBU ŻYWIENIA: Oceną sposobu żywienia w 2009 r., objęto 3 obiekty żywienia zbiorowego, przeprowadzając 3 teoretycznych ocen sposobu żywienia i oceniono jadłospisy dekadowe: 2 bloki żywienia w szpitalach, w tym jeden w systemie cateringowym, 1 stołówka w Domu Dziecka . W ocenianych obiektach stwierdza się nieprawidłowe żywienie ilościowe (blok żywienia Domu Dziecka, blok żywienia Szpitala ZOZ w Lubinie), w jednym przypadku nieprawidłowe żywienie pod względem ilościowym i jakościowym (blok żywienia Szpitala ZOZ w Lubinie). W bloku żywienia dzieci (Dom Dziecka) zastrzeżenia budziło zbyt małe spożycie mleka i przetworów mlecznych, z czego wynika niedobór wapnia, a także stwierdzono zawyżoną wartość energetyczną średniej racji pokarmowej. Stwierdzono błędy w planowaniu jadłospisów w 2009 roku w szpitalu ZOZ w Lubinie. Jadłospisy dekadowe planowane pod względem analizowanych parametrów wymagają działań korygujących w celu poprawy jakości żywienia pacjentów. Wszystkie zestawy śniadaniowe oraz danie obiadowe nie zawierały w swoim składzie dodatków owocowowarzywnych. W roku 2009 w dalszym ciągu kontynuowano realizację porozumienia o współpracy zawartego pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Lubinie i Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Lubinie. Współpraca układa się dobrze. Jesteśmy w stałym kontakcie telefonicznym, na bieżąco wymieniamy się doświadczeniami, konsultujemy przypadki budzące wątpliwości, przekazujemy sobie informacje /m.in. przekazano Inspekcji Weterynaryjnej zgodnie z kompetencjami: skargę dotyczącą nielegalnej produkcji sera we wsi Wielowieś, gm. Ścinawa. oraz pismo Urzędu Gminy Lubin dot. fermy drobiu prowadzonej w Chróstniku . W roku 2009 nie przeprowadzono wspólnych kontroli z przedstawicielem Inspekcji Weterynaryjnej i nie przeprowadzano wspólnych szkoleń i narad. Na terenie powiatu lubińskiego nie ma zakładów nadzorowanych wspólnie przez obie Inspekcje, prowadzących sprzedaż wysyłkową „na odległość” produktów pochodzenia zwierzęcego, zakładów produkujących lub wprowadzających na rynek pasze lub materiały paszowe dla zwierząt nadzorowanych przez PIS. 26 Bezpośrednio nie współpracowano również z pozostałymi organami urzędowej kontroli, w tym z Inspekcją Farmaceutyczną. Na bieżąco zapoznawano się z przekazywanymi nam materiałami informacyjnymi o wynikach kontroli przeprowadzonych przez Państwową Inspekcję Handlową. W roku 2009 nie przeprowadzano kontroli jakości zdrowotnej żywności importowanej spoza krajów Unii Europejskiej w celu wprowadzenia do obrotu na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. Wydano 5 świadectw dopuszczających wyroby do kontaktu z żywnością oraz środek spożywczy przeznaczony do spożycia i do wolnego obrotu na terytorium Unii Europejskiej . W roku 2009 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Lubinie nie zgłaszał do systemu RASFF produktów żywnościowych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, które nie spełniały wymagań przepisów prawnych oraz stanowiły potencjalne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Działania kontrolne w ramach systemu RASFF prowadzone były wyłącznie w odniesieniu do powiadomień przesyłanych przez WSSE lub PSSE województwa dolnośląskiego. Kontrole przeprowadzano w obiektach, wskazanych w listach odbiorców. W 2009 roku otrzymano 7 powiadomień informacyjnych i 4 powiadomienia alarmowe. Łącznie w roku 2009 w ramach systemu RASFF przeprowadzono 17 kontroli w odniesieniu do produktów spożywczych. Powiadomienia alarmowe i informacyjne dotyczące żywności dotyczyły: - skażonej dioksynami , - obecność bakterii Pseudomonas aeuroginosa (2 przypadki ), - zawyżoną migrację 4-metylobenzofenonu z opakowań kartonowych, - obecności bakterii Listeria monocytogenes, - pozostałości środka ochrony roślin –dimetoatu, - pozostałości środka ochrony roślin – cypermetryny, - wykrycia nieautoryzowanych genetycznie modyfikowanych nasion lnu, - przekroczenie dopuszczalnego poziomu ochratoksyny, - zawyżoną zawartość ditiokarbaminianów, - wykrycia progesteronu, Wspólnie z przedstawicielami policji przeprowadzono 3 kontrole interwencyjne, które dotyczyły nielegalnej sprzedaży obwoźnej pieczywa. W trakcie kontroli potwierdzono 27 zasadność skargi. Właścicieli środka transportu ukarano 3 mandatami w wysokości 1.500 zł. Sprawę przekazano do terenowo właściwej za względu na miejsce zamieszkania sprzedawcy stacji sanitarno-epidemiologicznej oraz do DPWIS we Wrocławiu . WNIOSKI 1. Poprawie ulega stan sanitarny większości nadzorowanych obiektów, co spowodowane jest przede wszystkim powstawaniem nowych funkcjonalnych obiektów, a także modernizacją obiektów istniejących. 2. Wzrasta liczba zakładów posiadających opracowane procedury GHP/GMP oraz system HACCP. Zasady te są z reguły lepiej rozumiane i przestrzegane w dużych obiektach ( hipermarkety, sklepy sieciowe), co wynika z posiadania wyszkolonego w tym zakresie personelu. W małych obiektach zdążają się przypadki, że zaprzestaje się prowadzenia zapisów. 3. Przyczyną większości stwierdzanych podczas kontroli nieprawidłowości jest brak świadomości właścicieli i pracowników działających w branży spożywczej. Widoczny jest brak szkoleń pracowników. 4. Systematycznej poprawie ulga znakowanie znajdujących się w obrocie środków spożywczych. 5. W trakcie pracy bieżącej stwierdzano, że kontrolowane zakłady były w stanie zidentyfikować zarówno swoich dostawców, jak i w przypadku zakładów produkcyjnych – swoich odbiorców. Zakłady posiadają dowody dostaw, procedury kontroli dostaw wraz z zapisami. Na podstawie okazywanej dokumentacji nie można natomiast zidentyfikować konkretnej partii wyrobów. W roku 2009 zorganizowano 5 szkoleń wewnętrznych mających na celu omówienie i utrwalenie przepisów krajowych i wspólnotowych z zakresu bezpieczeństwa żywności i żywienia, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetyków. 28 3. SEKCJA HIGIENY KOMUNALNEJ - Ujęcia wód powierzchniowych, wodociągi W skład powiatu lubińskiego wchodzą 2 miasta oraz 3 gminy, w których jest 91 wiosek (w tym przysiółki i osady). Wszystkie miejscowości są zwodociągowane z wyjątkiem jednej – przysiółek Przystań w Gminie Ścinawa, która jest nie zamieszkała. Woda dla ludności dostarczana jest poprzez: - 22 wodociągi sieciowe (publiczne), - 3 wodociągi sieciowe (zakładowe) - 1 indywidualne ujęcie wody w Bolanowie (produkujące wodę wykorzystywaną do działalności publicznej w ilości 0,7 m3/dobę; w wodę zaopatrywanych jest 7 osób. W wodę wodociągową (w tym pochodzącą z indywidualnego ujęcia w Bolanowie) zaopatrywanych jest 104 563 mieszkańców wsi i miast (dane liczbowe pochodzą od producentów wody). Wszystkie wodociągi korzystają z wody ujmowanej ze studni głębinowych wierconych, bazujących na wodach czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Ujęcia wody są zabezpieczone, zamykane, ogrodzone. W przypadku ujęć dla miasta Lubina studnie są monitorowane. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej. Bieżący stan sanitarno – techniczny nie wzbudza zastrzeżeń W 2009 roku pracownicy Sekcji Higieny Komunalnej skontrolowali wszystkie wodociągi. Bieżący stan sanitarno – techniczny Stacji Uzdatniania Wody nie budził zastrzeżeń za wyjątkiem wodociągu w Ręszowie i Pieszkowie gdzie prowadzone było postępowanie administracyjne dotyczące uchybień technicznych i poprawy jakości wody pod względem fizyko – chemicznym. W 2009 r. został zlikwidowany wodociąg zakładowy w Ręszowie, a nowo wybudowaną sieć wodociągową przyłączono do wodociągu sieciowego Dziesław. Jakość wody dostarczana do tej miejscowości jest już dobra. W wodociągu sieciowym w Pieszkowie jakość wody pod względem fizyko – chemicznym również uległa poprawie, co należy przypisać skutecznej pracy nowo uruchomionej Stacji Uzdatniania Wody w Pieszkowie. Jakość wody w pozostałych wodociągach odpowiadała wymaganiom sanitarnym. W porównaniu do 2008r. jakość wody w wodociągu sieciowym (zakładowym) MCZ w Lubinie uległa pogorszeniu pod względem fizyko-chemicznym (zawyżona zawartość manganu), w związku z czym wszczęto postępowanie administracyjne, a termin wykonania zalecenia upłynie z dniem 30 kwietnia 2010r. Wodociąg ten nie zaopatruje w wodę mieszkańców żadnej miejscowości, jedynie pacjentów szpitala MCZ Lubin przy ul. M. Skłodowskiej – Curie. 29 W 2009 roku odnotowano jedną skargę na jakość wody z wodociągu sieciowego w Lubinie. Po wykonaniu badań pobranych prób wody stwierdzono dobrą jej jakość – skarga była niezasadna. W kwietniu 2009 r. do tutejszej Stacji wpłynęło zgłoszenie o prawdopodobnym zanieczyszczeniu wody wodociągowej ściekami w miejscowości Lisiec. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego ( z udziałem policji i producenta wody) oraz wykonaniu badań jakości wody, skażenia wody nie potwierdzono Ze względu na złą jakość wody wystawiono 12 decyzji płatniczych na wodociągi i 6 decyzji podstawowych lub przedłużających dotyczących poprawy jakości wody pod względem fizyko-chemicznym. - Zakłady Służby Zdrowia W 2009 roku nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lubinie objęte zostały następujące zakłady służby zdrowia: - 1 Szpital Publiczny ; - 2 Szpitale Niepubliczne, - 1 Ośrodek Badawczo – Naukowo – Dydaktyczny Chorób Otępiennych Akademii Medycznej we Wrocławiu Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ścinawie - 45 publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej w tym w mieście zlokalizowanych jest 38 obiektów, a 7 znajduje się na wsi). - 2 pogotowia ratunkowe; - 118 gabinetów indywidualnej praktyki lekarskiej; - 1 Stacja Dializ w Lubinie; - 1 zakład rehabilitacji leczniczej W 2009 roku w w/w obiektach Sekcja Higieny Komunalnej przeprowadziła 116 kontroli, w trakcie których nie stwierdzono uchybień natury sanitarno – porządkowej. W związku z opracowanymi programami dostosowawczymi w kilku przychodniach trwają prace modernizacyjne. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568 z późn. zm.) wymaganiaw nim zawarte nie są spełnione w 8 obiektach. Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalny uległ poprawie w 7 obiektach, w których zrealizowane zostały ustalenia w/w programów. 30 W dwóch przychodniach zlokalizowanych w Lubinie (Centrum Diagnostyczno Terapeutyczne „Medicus” Sp. z o.o. ul. Leśna 8, Centrum Stomatologiczne „Dentico” s.c. ul. Kisielewskiego 14) wszczęto postępowanie administracyjne dotyczące doposażenia pomieszczenia porządkowego (zamontowanie wentylacji mechanicznej, wykonanie punktu wodnego ze zlewozmywakiem). W pozostałych w/w obiektach nie jest prowadzone postępowanie administracyjne ze względu na ustalony rozporządzeniem termin przystosowania tych obiektów do obowiązujących wymogów - do dnia 31 grudnia 2012r. Wszystkie zakłady służby zdrowia zaopatrywane są w wodę z podległych terenowo wodociągów sieciowych. Jakość wody pod względem mikrobiologicznym i fizykochemicznym z poszczególnych wodociągów w 2009 roku nie budziła większych zastrzeżeń. Awaryjnych ujęć wody brak. W trakcie kontroli sanitarnych przeprowadzanych w 2009 roku nie stwierdzono uchybień dotyczących postępowania z odpadami medycznymi w związku z czym nie prowadzono postępowania administracyjnego. Właściciele/kierownicy obiektów złożyli informację do Starostwa o ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów lub mają zatwierdzony program gospodarki odpadami medycznymi. Odpady medyczne w miejscu ich powstawania zbierane są selektywnie do tak zwanych „mini-boksów” lub pojemników z pokrywami, wyłożonych foliowym czerwonym workiem, gdzie przetrzymywane są nie dłużej niż 24 godziny. Dalsze postępowanie, aż do momentu oddania do utylizacji, jest prawidłowe. Odbiorem i przewozem odpadów medycznych do spalenia zajmują się wyspecjalizowane firmy posiadające stosowne zezwolenia: MPO Lubin ul. Rzeźnicza 1, „Spal-Med” we Wrocławiu ul. Horbaczewskiego, BAK-MED we Wrocławiu. W porównaniu do 2008 roku postępowanie z czystą i brudną bielizną nie uległo zmianie i nie budzi zastrzeżeń. Praniem bielizny zajmują się wyspecjalizowane firmy dysponujące własnymi środkami transportu do przewozu bielizny, są to: Pralnia „MATMAR” Wałbrzych, TUR-TRANS Luboń Zofia Siąkowska, Zakład Usług Pralniczych „MAX” we Wrocławiu, IMPEL RENTAL sp. z o. o. Wrocław, oraz pralnia ekologiczna „Delfin” Lubin ul. Gajowa. W zakładach używana jest przede wszystkim bielizna jednorazowego użytku, a z bielizny wielorazowej stosuje się tylko fartuchy ochronne. Szpital Zespołu Opieki Zdrowotnej im. Jonstona przy ul. Bema 5 w Lubinie – stanowi samodzielny zespół budynków połączonych korytarzami i krytym przejściem nadziemnym. Przeprowadzone kontrole w 2009r. wykazały, że w większości pomieszczeń szpitala stan sanitarno – higieniczny i porządkowy był dobry (mimo uchybień technicznych utrudniających utrzymanie należytego reżimu sanitarnego). Po remoncie poprawiła się sytuacja na oddziale ginekologiczno - położniczym: wydzielono nowy pokój 2 osobowy z węzłem sanitarnym, przystosowany dla osób niepełnosprawnych, zmodernizowano gabinet zabiegowy, a sale chorych, pomieszczenia sanitarne i porządkowe 31 odmalowano. Pomalowano również część pomieszczeń na oddziałach: chirurgii i onkologii, wewnętrznym, reumatologii, izbie przyjęć i magazynie brudnej bielizny. Na oddziałach sukcesywnie wymieniane były myjki/wyparzacze do basenów/kaczek, a bieżące naprawy wykonywane były systematycznie. Wyłączono z użytkowania dodatkowe pomieszczenie, w którym przechowywano zwłoki ze względu na jego niedostosowanie do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia. Ze względu na zły stan sanitarno – techniczny w pomieszczeniu sanitarnym na oddziale alergologii i chorób wewnętrznych oraz z uwagi na zniszczone fotele ginekologiczne na oddziale ginekologiczno - położniczym wszczęto postępowanie administracyjne. W dalszym ciągu obowiązują decyzje dotyczące braku odpowiednio przystosowanej śluzy szatniowej prowadzącej do prosektury sekcyjnej oraz braku odpowiednich wózków do transportu odpadów medycznych. Pod koniec roku rozpoczęto generalny remont oddziału anestezjologii i intensywnej terapii. W 2009 roku nie odnotowano żadnych skarg na zły stan sanitarny lub porządkowy w szpitalu. Na usterki natury technicznej obowiązuje szczegółowy program dostosowania z uwzględnionymi terminami realizacji poszczególnych zadań (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568 z późn.zm.). Szpital Niepubliczny MCZ S.A. Lubin ul. M. Skłodowskiej – Curie 54 Obiekt składa się z kilku części oznaczonych jako budynek: D-40, D-20 i D-7. Centralna Sterylizatornia mieści się w wolno stojącym pawilonie w pobliżu budynku szpitala. Nadal obowiązuje program dostosowawczy, który stopniowo jest realizowany. W porównaniu do 2008 roku funkcjonalność obiektu nie uległa zmianie, natomiast stan techniczny w niektórych pomieszczeniach obiektu uległ poprawie, a w innych pogorszeniu. Do poprawy stanu technicznego można zaliczyć: wyremontowane izolatki na parterze budynku szpitala i wyposażenie jej w wentylator mechaniczny z możliwością regulowania intensywności przepływu powietrza, Oddział Intensywnej Terapii i Anestezjologii wyposażono w aparat (Prismaflex) do prowadzenia terapii nerkozastępczej i leczniczej wymiany osocza, zapewniając odpowiednie zaplecze magazynowe. Pogorszeniu uległ stan techniczny w pomieszczeniach tzw. „Pro-morte”, nie objętych programem dostosowawczym (glazura ścienna z ubytkami, ściany z odpryskami farby i tynku, zniszczone i uszkodzone wykładziny podłogowe). Wydano decyzję z terminem realizacji zaleceń do dnia 31 maja 2010r. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 2009 roku nie stwierdzono uchybień natury sanitarno – porządkowej. 32 Szpital NZOZ – Centrum Zdrowia Kobiet „Femina” w Lubinie ul. Kilińskiego 27 W 2009 r. etapami odnowiono większość pomieszczeń szpitala tzn. sale chorych, korytarze, magazyny podręczne. W porównaniu do 2008 roku stan funkcjonalny obiektu nie uległ zmianie.. W/w szpital jest placówką wykonującą usługi tylko w zakresie ginekologii i położnictwa. Stan sanitarno – techniczny i funkcjonalny jest dobry, spełnia obowiązujące obecnie wymogi Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. z dnia 10 listopada 2006r. Nr 213, poz. 1568 z późn. zm.). Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzanych w 2009 roku stan sanitarno – porządkowy nie budził zastrzeżeń. Zaopatrzenie szpitali w wodę W porównaniu do 2008 roku sytuacja nie uległa zmianie, tj.: Szpital im. Jonstona przy ul. Bema 5 w Lubinie - korzysta z wodociągu sieciowego Lubin. Źródłem awaryjnym zaopatrzenia w wodę jest zbiornik retencyjny o pojemności 150 m3, co zapewnia zaopatrzenie w wodę na 48 godzin. W obiekcie systematycznie prowadzony jest nadzór nad jakością wody. W 2009 roku prowadzone badania wody wykazały dobrą jej jakość, zarówno pod względem bakteriologicznym jak i fizyko – chemicznym. W związku z wystąpieniem bakterii Legionella sp. w ciepłej wodzie na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii zamontowano specjalny system dezynfekcji wody eliminujący zagrożenie wystąpienia bakterii w wodzie. Ponowne badanie wody odbędzie się po zakończeniu remontu na w/w oddziale. Szpital NZOZ – Centrum Zdrowia Kobiet „Femina” w Lubinie ul. Kilińskiego 27 W porównaniu do 2008r. bez zmian. Szpital korzysta z wody wodociągu sieciowego w Lubinie. Awaryjnych źródeł zaopatrzenia w wodę brak. We wrześniu pobrano do badań laboratoryjnych próby wody na obecność bakterii z grupy Legionella sp. Wyniki badań były dobre. Szpital Niepubliczny MCZ S.A. Lubin ul. M. Skłodowskiej – Curie 54 W porównaniu do 2008r. – bez zmian. Budynki szpitala zaopatrywane są w wodę z wodociągu sieciowego - zakładowego MCZ S.A. Lubin ze stałym chlorowaniem wody. Dwa zbiorniki retencyjne o pojemności 2 x 150 m3 zapewnić mogą (w razie potrzeby) zaopatrzenie obiektu w wodę na 93 godziny. Jest również możliwość przełączenia szpitala na pobór wody z wodociągu sieciowego w Lubinie. Urządzenia uzdatniające wodę są w dobrym stanie sanitarno – technicznym, ale jakość wody uległa pogorszeniu pod względem fizyko-chemicznym (zawyżona zawartość żelaza lub manganu), w związku z czym prowadzone jest postępowanie administracyjne na poprawę jakości wody 33 W 2009 roku badano również wodę z instalacji wody ciepłej na obecność bakterii z rodzaju Legionella sp. i stwierdzono ponadnormatywną ich ilość. Wszczęto postępowanie administracyjne, ale po wykonaniu prac naprawczych ponowne badanie wody ciepłej wykazało dobrą jej jakość. Postępowanie z odpadami medycznymi w porównaniu do 2008 roku w miejscu ich wytwarzania nie uległo zmianie. Każdy obiekt posiada opracowane instrukcje postępowania z odpadami medycznymi niebezpiecznymi. Odpady zbierane są selektywnie w miejscu ich wytwarzania do prawidłowo opisanych i oznakowanych pojemników o sztywnych ściankach lub do jednorazowych czerwonych worków polietylenowych umieszczonych na stelażach, gdzie przetrzymywane są nie dłużej niż 24 godziny. Punktem zbiorczym odpadów medycznych na oddziałach szpitalnych i bloku operacyjnym są brudowniki. Codziennie i według potrzeb, po zabezpieczeniu worków klipsami i opisaniu, odwożone są do głównego magazynu odpadów. W przypadku Szpitala Miedziowego Centrum Zdrowia przy ul. M. Skłodowskiej – Curie 54 w Lubinie odpady medyczne przewożone są wózkiem z zamkniętą komorą ładunkową do zbiorczego magazynu odpadów medycznych, mieszczącego się w wolno stojącym budynku przy szpitalu. Stan techniczny pomieszczenia magazynowego oraz jego wyposażenie jest dobry – spełnia obowiązujące wymagania. Wózek do przewozu odpadów jest dezynfekowany i myty w wydzielonej i odpowiednio zorganizowanej myjni opakowań transportowych. Odpady medyczne ze szpitala odbiera firma posiadająca stosowne zezwolenia tj. „CENMED” Suder Stanisław z siedzibą we Wrocławiu. W Szpitalu ZOZ im J. Jonstona w Lubinie odpady medyczne podobnie jak w 2008r. odbiera wyspecjalizowana Firma ECO-ABC Sp. z o. o. z Bełchatowa, posiadająca stosowne pozwolenie na ich transport i unieszkodliwianie. Odpady przewożone są codziennie z miejsca powstania do brudowników, skąd transportowane są do magazynu odpadów medycznych znajdującego się w wydzielonym budynku na terenie ZOZ. 2009r. w magazynie odpadów medycznych wydzielono boksy na odpady oraz zainstalowano wentylację mechaniczną zapewniającą podciśnienie z filtracją powietrza. Wydzielono również odpowiednio przystosowane pomieszczenie do mycia i dezynfekcji wózków na odpady medyczne. W związku z brakiem odpowiednich wózków do przewozu odpadów medycznych prowadzone jest postępowanie administracyjne. Szpital Centrum Zdrowia Kobiet „Femina” posiada punkt zbiorczy odpadów zlokalizowany w wydzielonym pomieszczeniu, które wyposażone jest w urządzenie chłodnicze. Odpady 3x w tygodniu lub częściej odbierane są przez firmę CENMED z Wrocławia. W/w szpitale, jako wytwórcy odpadów, posiadają pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych wydane przez starostwo powiatowe i zatwierdzone programy gospodarki odpadami. Do marszałka województwa składane są corocznie zbiorcze zestawienia dotyczące ilości oraz rodzaju wytworzonych odpadów (z przyporządkowanymi kodami). W porównaniu do 2008 roku Postępowanie z bielizną na oddziałach szpitalnych nie uległo zmianie. Zmieniono jedynie firmę pralniczą odbierającą brudną bieliznę ze Szpitala ZOZ 34 Lubin na Pralnię Perfekta Sp. z o.o. z Chojnowa. W pozostałych szpitalach podobnie jak w 2008r. bieliznę odbiera i przewozi do prania (własnymi przystosowanymi samochodami) firma pralnicza: TUR-TRANS z Lubonia, z częstotliwością zgodną z potrzebami (przeciętnie co 2 dni). Zasady postępowania podczas odbioru brudnej bielizny do prania i przewozu czystej są podobne we wszystkich trzech szpitalach, tj. w wyznaczonym dniu i godzinie brudna bielizna z brudowników przygotowana do transportu jest zwożona do punktu odbioru i pakowana bezpośrednio do podstawionego samochodu w/w firmy. Czysta bielizna przywieziona z pralni trafia do ogólnego magazynu bielizny czystej, a stąd przewożona jest wózkami na oddziały i przechowywana w wydzielonych magazynkach na osłoniętych regałach lub w szafach ustawionych w wydzielonym miejscu. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Międzynarodowe Centrum Dializ Wrocław Sp. z o.o. Warszawa ul. Rondo ONZ 1, Filia w Lubinie ul. Bema 5 mieści się w pomieszczeniach wydzierżawionych od ZOZ Lubin, na dwóch kondygnacjach budynku Szpitala im. Jonstona w Lubinie. W porównaniu do 2008r. stan sanitarno - techniczny i porządkowy – bez zmian, był dobry. Obiekt wyposażony jest w windę i nowoczesny sprzęt. Zrealizowano program dostosowawczy w zakresie wymiany baterii przy umywalkach na bezdotykowe. Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg sieciowy w Lubinie. Próby wody pobierane są systematycznie: co miesiąc mikrobiologia za osmozą, oraz 4 panele na przemian, fizykochemia 2 x w roku (stałe zlecenie) oraz woda „surowa” z nadzoru co miesiąc. W 2009r. parametry badanej wody były dobre. Postępowanie z odpadami medycznymi było właściwe - odpady medyczne gromadzone są w wydzielonym pomieszczeniu o zmywalnych ścianach i podłodze, wyposażonym w urządzenie chłodnicze. Medyczne odpady niebezpieczne odbierane są, zgodnie z zawartą umową, przez firmę „CENMED” Dolnośląskie Centrum Unieszkodliwiania Odpadów Medycznych 51-650 Wrocław ul. Canaletta 28, która odbiera je z częstotliwością 3 razy w tygodniu. Tok postępowania z bielizną czystą oraz brudną nie zmienił się i jest taki sam, jak w innych NZOZ - ach. Bielizna prana jest w pralni „MAT-MAR” Wałbrzych ul. Palisadowa 35. Odbiór i transport bielizny odbywa się 3 razy w tygodniu samochodem w/w firmy. Prywatne praktyki lekarskie W powiecie lubińskim działalność prowadzi ogółem 118 gabinetów lekarskich, w tym: - 42 gabinety indywidualnej praktyki lekarskiej, - 13 gabinetów indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, - brak gabinetów z grupową praktyką lekarską , 35 - 51 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów (w tym 2 na wsi), - 3 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów, - 1 grupowa praktyka lekarzy dentystów, - 8 gabinetów, w których prowadzona jest indywidualna praktyka techników protetyki. W roku 2009 zlikwidowano ogółem 9 gabinetów praktyk lekarskich, a uruchomiono 11. Sekcja Higieny Komunalnej ma pod nadzorem 74 gabinety i przeprowadziła 34 kontrole, a Sekcja Epidemiologii mając pod nadzorem 44 gabinety wykonała 30 kontroli. W porównaniu do 2008 roku stan sanitarno-techniczny wszystkich prywatnych gabinetów lekarskich nie uległ zmianie i jest dobry. W gabinetach działających w powiecie lubińskim pomieszczenia i ich wyposażenie spełniają warunki obowiązujących wymogów sanitarnych oraz technicznych. Postępowania administracyjne nie były prowadzone. Wszystkie gabinety lekarskie korzystają z wody wodociągów sieciowych, której jakość pod względem bakteriologicznym i fizyko - chemicznym nie budziła zastrzeżeń. Postępowanie z odpadami medycznymi było właściwe - nie uległo zmianie w porównaniu do 2008 roku; sposób działania podobny jak w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej. Właściciele gabinetów podpisali umowy z wyspecjalizowanymi firmami na odbiór oraz spalanie odpadów medycznych i większość z nich złożyła informację do Starostwa o ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów. Postępowanie z bielizną czystą i brudną jest identyczne jak w NZOZ - ach i porównując do 2008 roku - nie uległo zmianie. W gabinetach lekarskich z bielizny wielorazowej stosuje się tylko fartuchy ochronne. Stosowana jest przede wszystkim bielizna jednorazowego użytku, taka jak: prześcieradła, serwety, ręczniki, śliniaki w gabinetach stomatologicznych oraz fartuchy ochronne. Obiekty i trasy turystyczne Ogólny stan sanitarno-porządkowy miejscowości i tras turystycznych W powiecie lubińskim nie ma miejscowości typowo turystycznych. Nadzorem sanitarnym objęte są 2 miasta tj. Lubin i Ścinawa oraz trzy gminy: Lubin, Ścinawa i Rudna. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzanych w obiektach w sezonie turystycznym 2009 roku zwracano szczególną uwagę na estetykę i stan sanitarny w poszczególnych miejscowościach. W porównaniu do 2008 roku nie stwierdzono pogorszenia stanu sanitarnoporządkowego. Miasta są zadbane, utrzymane czysto, a elewacje wielu budynków odnawiane są na bieżąco. Zieleń miejska pielęgnowana, posesje parków utrzymane czysto i zagospodarowane. Osiedlowe place zabaw oraz piaskownice dla dzieci utrzymane są należycie, Spółdzielnie Mieszkaniowe oraz Urząd Miasta w Lubinie, wymieniły piasek w piaskownicach. Sprzęt rekreacyjny w miarę potrzeb jest naprawiany i odnawiany. 36 Większość piaskownic jest ogrodzona. W sezonie skontrolowano 37 piaskownic, z dwóch pobrano próby piasku do badania laboratoryjnego. Wyniki badania piasku w jednej z nich wykazały obecność bakterii z rodzaju Salmonella grupy B. Wszczęto postępowanie administracyjne, na skutek którego piasek został w trybie natychmiastowym wymieniony. Gospodarstwa wiejskie wyposażone są w metalowe, przykrywane pojemniki na śmieci, które opróżniane są systematycznie przez służby oczyszczania zgodnie z podpisanymi umowami, a odpady wywożone na podległe terenowo składowiska odpadów. Hotele W porównaniu do 2009 roku liczba hoteli uległa zmianie. Zlikwidowany został 1 hotel „Bomabol” w Lubinie. Nadzorem tutejszej Stacji objęte były 4 hotele, w tym: - 2 w Lubinie - Baron”, Zajazd „Kresy”; - 2 hotele na wsi „Chata Karczowiska” w Karczowiskach i hotel pracowniczy w Chróstniku. Stan sanitarno-porządkowy i techniczny w w/w obiektach nie uległ zmianie, za wyjątkiem hotelu pracowniczego w Chróstniku. Stan sanitarno – porządkowy wszystkich pomieszczeń tego hotelu nie budził zastrzeżeń, ale na usterki techniczne (zniszczone wykładziny podłogowe i wyposażenie pomieszczeń, zacieki na sufitach, brudne ściany) wydano decyzję z terminem wykonania do dnia 31.12.2009r. „Chata Karczowiska” – jest hotelem o wysokim standardzie, przystosowanym dla osób niepełnosprawnych, a stan sanitarny i techniczny pomieszczeń oraz ich wyposażenia jest dobry, nie uległ zmianie. Bielizna prana jest nadal w pralni mieszczącej się w miejscowości Mysłakowice koło Karpacza (jednostka macierzysta), a transport bielizny w obie strony odbywa się samochodem firmowym pralni. Zaopatrzenie w środki czystościowe, higieniczne i dezynfekcyjne jest bardzo dobre. Hotel „Baron”- jest obiektem przystosowanym dla osób niepełnosprawnych. wyposażonym estetycznie, nowocześnie. Bielizna prana jest w pralni: Ekologiczne Centrum Pralnicze „Delfin” ul. Gajowa 4 w Lubinie. Zaopatrzenie obiektu w środki czystości i dezynfekcyjne jest bardzo dobre. Wyposażenie poszczególnych pomieszczeń jest w dobrym stanie technicznym i sanitarnym. Zajazd „Kresy” – jest to obiekt nie skategoryzowany. Wszystkie pomieszczenia utrzymane są czysto, wyposażenie estetyczne, sukcesywnie wymieniane. Bielizna prana jest w pralni przyhotelowej. Zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne - w dostatecznej ilości. Każdy z w/w hoteli ma podpisaną umowę na odbiór odpadów komunalnych z firmą posiadającą stosowne zezwolenia na tego typu działalność. Częstotliwość wywozu odpadów uzależniona jest od indywidualnych potrzeb obiektu. 37 Podczas kontroli przeprowadzonych w hotelach stwierdzono: wentylacja mechaniczna sprzężona ze światłem znajduje się w pomieszczeniach WC i łazienkach. W hotelu „Chata Karczowiska” w salach konferencyjnych i salach szkoleniowych zainstalowana jest klimatyzacja. Wentylacja grawitacyjna znajduje się we wszystkich pozostałych pomieszczeniach tego hotelu i wszystkich pozostałych hotelach. Przeglądy wentylacji grawitacyjnej, mechanicznej i klimatyzacji dokonywane są systematycznie i nie rzadziej niż raz w roku. Dokumentacja z w/w przeglądów jest udostępniana w trakcie kontroli. Nie odnotowano skarg na działalność hoteli. W 2009 roku nadzorem objęte były 3 parkingi śródleśnie. Stan sanitarny i techniczny we wszystkich obiektach był dobry. Parkingi śródleśne wyposażone były w kubły na odpady, które w dniach przeprowadzanych kontroli sanitarnych były opróżnione, a kabiny WC z dołami kloacznymi sprzątane i dezynfekowane wapnem chlorowanym przez właścicieli. Ustępy wewnątrz i na zewnątrz odnowione. Kubły na śmieci, ławki, stoły – w dobrym stanie sanitarno-technicznym. Niektóre wybrane obiekty użyteczności publiczne Zakłady fryzjerskie W 2009 roku nadzorem sanitarnym objętych było 88 zakładów fryzjerskich (w tym 4 zakłady fryzjerskie na wsi). Kontrole przeprowadzone w w/w zakładach wykazały, że są one nowocześnie oraz estetycznie urządzone i wyposażone; utrzymane są czysto i sprzątane na bieżąco. Pracownicy dysponują dużą ilością sprzętu fryzjerskiego i nie stwierdzono zaniedbań w zakresie ich dezynfekcji. Pojemniki używane do dezynfekcji sprzętu są odpowiednio duże, przykrywane i prawidłowo opisane. W obiektach stosowane są środki dezynfekcyjne w szerokim asortymencie, między innymi: Aldesan, Lizoformin, Aldevir, Oxapol, Virkon. Zakłady wyposażone są w wystarczającą ilość bielizny wielorazowego użytku (peleryny, ręczniki itp.) i jednorazowej. Powszechnie stosowane są papierowe kołnierze i papierowe podkłady na wałki do włosów (traktowane jako jednorazówki). Coraz częściej stosuje się również papierowe ręczniki. Zaopatrzenie w środki czystościowe, higieniczne i dezynfekcyjne nie budzi zastrzeżeń. Wszystkie zakłady fryzjerskie posiadają wentylację grawitacyjną, w trzech zakładach zainstalowano klimatyzację, a w czterech wentylację mechaniczną. W toaletach wentylacja mechaniczna sprzężona jest ze światłem. W trakcie przeprowadzanych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2009r. nie odnotowano żadnych skarg na działalność zakładów fryzjerskich. 38 Zakłady kosmetyczne Nadzorem sanitarnym objętych było 39 zakładów kosmetycznych w Lubinie i w Ścinawie, których stan sanitarno – porządkowy i techniczny był dobry. Postępowanie w zakresie dezynfekcji, sterylizacji i z odpadami niebezpiecznymi nie budzi zastrzeżeń. Każdy gabinet kosmetyczny ma podpisaną umowę na sterylizację drobnego sprzętu kosmetycznego wielorazowego użytku z Centralną Sterylizatornią przy ZOZ Lubin lub MCZ Lubin. Przechowywanie pakietów sterylnych – prawidłowe. Jeden zakład kosmetyczny wyposażony jest w autoklaw parowy, którego skuteczność sterylizacji jest sprawdzana biologicznie sporalem - wyniki bez wzrostu. Gabinety utrzymane są bardzo czysto i estetycznie, a dezynfekcja i sterylizacja sprzętu prowadzona jest prawidłowo. Zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne i czystościowe jest dobre. Właściciele gabinetów mają podpisane umowy z wyspecjalizowanymi firmami na odbiór odpadów niebezpiecznych. Podobnie jak w zakładach fryzjerskich wentylacja grawitacyjna jest we wszystkich pomieszczeniach, a w toaletach mechaniczna sprzężona ze światłem. W trakcie kontroli obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości. Zakłady tatuażu Podobnie jak w 2008r. nadzorem sanitarnym objęty był 1 zakład tatuażu w Lubinie przy ul. Karkonoskiej. Stan sanitarny i techniczny pomieszczeń oraz ich wyposażenia nie uległ zmianie, jest dobry. Postępowanie w zakresie dezynfekcji i sterylizacji oraz z odpadami niebezpiecznymi jest podobne jak w zakładach kosmetycznych, nie budzi zastrzeżeń. W zakładzie oprócz wentylacji grawitacyjnej zainstalowana jest wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna. Okresowy przegląd nie wykazał nieprawidłowości. Zakłady odnowy biologicznej W porównaniu do 2008 roku liczba obiektów uległa zmianie i wynosiła 30 (w tym grota solna, solaria, siłownie, salony masażu). Wszystkie zakłady utrzymane były w należytym stanie sanitarno – porządkowym i technicznym. W trakcie przeprowadzonych kontroli sanitarnych nie stwierdzono zaniedbań w zakresie dezynfekcji łóżek opalających. Środków czystościowych, higienicznych, dezynfekcyjnych - wystarczająca ilość. Zakłady wyposażone są w dużą ilość bielizny jednorazowej (prześcieradła i ręczniki papierowe). W obiektach w/w stosowane są środki dezynfekcyjne w szerokim asortymencie, między innymi: Sun – Clear, NDO Desytol, Spitaderm. Wentylacja grawitacyjna jest we wszystkich obiektach, a mechaniczna nawiewno-wywiewna lub klimatyzacja instalowana jest w zakładach w zależności od rodzaju prowadzonych usług, np. w grocie solnej, siłowniach i fitness klubach jest klimatyzacja, a wentylacja mechaniczna w solariach i w niektórych gabinetach masażu. W trakcie kontroli obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości. 39 Inne zakłady, w których są świadczone łącznie usługi fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej Nadzorem sanitarnym objętych było 19 zakładów, w których są świadczone więcej niż jeden rodzaj usług. Zakłady były w dobrym stanie sanitarno – porządkowym. Nie stwierdzono także żadnych uchybień technicznych. Wentylacja grawitacyjna we wszystkich obiektach sprawna, nie było zastrzeżeń. Podobnie jak w w/w obiektach zaopatrzenie w środki czystościowe, dezynfekcyjne i porządkowe jest wystarczające i prawidłowe. W zakładach, gdzie prowadzone są usługi kosmetyczne, podpisane są umowy z centralną sterylizatornią na sterylizację narzędzi wielokrotnego użytku. Odbiorem odpadów komunalnych zajmuje się firma MPO Lubin przy ul. Rzeźniczej. Ponadto wśród innych obiektów użyteczności publicznej podległych nadzorowi Sekcji Higieny Komunalnej , które były kontrolowane w 2009 roku należy wymienić: Składowiska odpadów komunalnych - w porównaniu do roku 2008 liczba składowisk odpadów nie uległa zmianie. Składowiska odpadów w miejscowościach Lubin, Rudna i Ścinawa to składowiska wykonane zgodnie z wymogami, gdzie prowadzony jest ich stały nadzór i monitoring. Kontrole sanitarne przeprowadzone w 2009 roku wykazały, że wysypiska wiejskie w Orsku i Parszowicach nadal funkcjonują – nie zgłaszano skarg związanych z ich eksploatacją. Obiekt w Parszowicach nie posiada ogrodzenia i przygotowywany jest do likwidacji. Tereny składowisk są ogrodzone, zamykane, obsadzone pasami zieleni niskiej i wysokiej. Wysypiska wiejskie obsypane wałami ziemnymi i częściowo obsadzone pasami zieleni. Drogi dojazdowe utwardzone. Tereny przyległe do składowisk i wysypisk są na bieżąco porządkowane. Na terenie nadzorowanym przez PSSE w Lubinie działa również magazyn odpadów medycznych, działający w strukturach szpitala ZOZ Lubin ul. Bema 5, z zainstalowaną wentylacją mechaniczną wyciągową (zapewniającą filtrację odprowadzającą powietrze) oraz sortownia (barak z wentylacją grawitacyjną) odpadów MUNDO Recycling przy składowisku odpadów w Lubinie . Przeprowadzona kontrola sortowni nie wykazała nieprawidłowości. Oczyszczalnie ścieków – bez zmian w porównaniu do 2008r. Na terenie gminy Rudna ścieki z wiosek odbierane są przez 7 oczyszczalni typu biologiczno-mechanicznego, które zlokalizowane są w miejscowościach: Rudna, Chobienia, Rynarcice, Gawrony, Olszany, Orsk, Mleczno. W gminie tej skanalizowane są wszystkie miejscowości. W Gminie Lubin jest podobna sytuacja. Funkcjonuje tu 9 oczyszczalni typu biologiczno - mechanicznego, zlokalizowanych w miejscowościach: Lubin, Siedlce, Składowice, 40 Raszówka, Obora, Chróstnik, Szklary Górne, Niemstów, Osiek. Oczyszczalnia ścieków w Lubinie obsługuje całe miasto i 3 pobliskie wioski: Krzeczyn Wielki, Krzeczyn Mały i Górzycę. Obiekt jest nowoczesny, zmodernizowany, ogrodzony, oznakowany, posiada własne laboratorium, w którym prowadzone są badania oczyszczonych ścieków. W gminie Ścinawa jest nadal tylko jedna oczyszczalnia. Obiekt jest ogrodzony, oznakowany, właściwie eksploatowany i utrzymany w należytym porządku. Wszystkie w/w oczyszczalnie posiadają większe moce przerobowe niż wykorzystywane. W pomieszczeniach zaplecza socjalno-higienicznego i magazynkach omawianych obiektów jest wentylacja grawitacyjna. W pomieszczeniach technologicznych w poszczególnych oczyszczalniach zainstalowano wentylację mechaniczną. W obiektach skontrolowanych w 2009 roku nie stwierdzono nieprawidłowości. Dworce autobusowe Dworzec autobusowy PKS w Lubinie został zlikwidowany na początku 2009r. Dworce i stacje kolejowe W porównaniu do 2008 roku ilość obiektów bez zmian. Pod nadzorem tutejszej Stacji są 4 obiekty tj.: dworzec PKP w Ścinawie i w Rudnej Gwizdanów, Stacja PKP w Rudnej oraz przystanek PKP w Chełmku Wołowskim. W dniach przeprowadzanych kontroli dworce i stacje oraz ich otoczenia były uporządkowane. Ewentualne naprawy, odnawianie ścian w poczekalniach wykonywane są w miarę systematycznie. Stan techniczny wymienionych obiektów zmienia się z dnia na dzień, ponieważ są one dewastowane z powodu braku stałego nadzoru. W pomieszczeniach w/w obiektów jest wentylacja grawitacyjna. Wiaty przystankowe Podobnie jak w 2008 roku stan sanitarno-techniczny wiat nie budził zastrzeżeń. Drobne naprawy i remonty prowadzone są na bieżąco i w razie potrzeby wymieniane. Przystanki wyposażone są w kubły na śmieci. Porządkowaniem wiat zajmują się firmy miejskie lub gminne. Kontrole nie wykazały drastycznych uchybień natury sanitarnej w zakresie porządkowania wiat. Porty lotnicze Porównując do 2008 roku stan sanitarno-techniczny i porządkowy nie uległ zmianie, jest dobry. Z portu lotniczego wydzielono lotnicze przejście graniczne, które posiada: poczekalnię dla podróżnych, węzły sanitarne oddzielnie dla personelu i dla podróżnych), pomieszczenia dla funkcjonariuszy straży granicznej, celników, wieżę kontroli lotów (z klimatyzacją), pomieszczenia sanitarne dla osób chorych lub podejrzanych o zachorowanie na chorobę zakaźną o znaczeniu epidemicznym. Dla obiektu opracowano schematy postępowania w sytuacjach kryzysowych, dotyczących podejrzenia lub wystąpienia ataku 41 bioterrorystycznego albo choroby zakaźnej o znaczeniu epidemicznym. Pomieszczenia posiadają wentylację grawitacyjną. Przejścia graniczne W porównaniu do 2008 roku sytuacja nie uległa zmianie. Pod nadzorem tutejszej Stacji jest jedno Lotnicze Przejście Graniczne w Lubinie ul. Spacerowa 9, wydzielone z Portu Lotniczego w Lubinie. W budynku przejścia granicznego zlokalizowane są pomieszczenia dla: - funkcjonariuszy celnych, - funkcjonariuszy Straży Granicznej, - zaplecze socjalno-higieniczne dla pracowników lotniska, - zaplecze sanitarne dla pasażerów. Ścieki komunalne usuwane są do kanalizacji miejskiej. Obiekt zaopatrywany jest w wodę do celów gospodarczych z własnego wodociągu lokalnego, a do celów spożywczych dostarczana jest woda konfekcjonowana „Bonart” firmy „Kaskada”. Odpady komunalne odbiera firma MPO Lubin. Baseny kąpielowe kryte W porównaniu do 2008 roku liczba basenów nie uległa zmianie. Nadzorem sanitarnym objęte były 4 obiekty: - 3 w Lubinie, tj. przy Zespole Szkół nr 2 ul. Szpakowa 1, przy Zespole Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących ul. Komisji Edukacji Narodowej 6 oraz basen kryty „Ustronie” przy ul. M. Konopnickiej 5; - w Rudnej przy Zespole Szkół w Rudnej ul. Piaskowa 3. W w/w obiektach bieżący stan sanitarno-techniczny był dobry. Na basenie przy ul. KEN 6 wymieniono okna we wszystkich pomieszczeniach. Drobne naprawy, malowanie prowadzone były w obiektach systematycznie na bieżąco. Wyposażenie w środki czystości, dezynfekcyjne, higieniczne – dobre. Dezynfekcja wody poprzez jej chlorowanie prowadzona była prawidłowo. Nie odnotowano skarg na stan sanitarno-porządkowy lub jakość wody w w/w basenach. W dwóch obiektach kąpielowych, tj. basen przy Zespole Szkół w Rudnej i w Lubinie przy ul. M. Konopnickiej 5, zainstalowana jest wentylacja mechaniczna (w hali basenowej, w magazynie kwasów, chlorowni, w magazynie koagulanta i pomieszczeniach technologii, w toaletach, natryskach, szatniach i w holu) oraz wentylacja grawitacyjna. W pozostałych dwóch basenach jest tylko wentylacja grawitacyjna. W obiektach 1 przynajmniej raz w roku prowadzone są przeglądy w/w instalacji przez konserwatorów i pracowników 42 specjalistycznych firm. Dokumentacja z przeglądów jest przechowywana i udostępniana do wglądu podczas kontroli. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Baseny kąpielowe odkryte W porównaniu do 2008 roku liczba basenów nie uległa zmianie. Nadzorem sanitarnym objęte były 2 obiekty: - w Lubinie przy ul. Odrodzenia 28B (OSiR) - w Ścinawie przy ul. Królowej Jadwigi 2. Stan sanitarno – porządkowy i techniczny basenu w Ścinawie nie budził zastrzeżeń. Ściany w pomieszczeniach zaplecza sanitarnego zostały odmalowane, uzupełniono armaturę sanitarną, posesja basenu była porządkowana na bieżąco. Zaplecze socjalno – sanitarne składające się z toalety męskiej (4 kabiny ustępowe i 2 umywalki do higieny rąk), toalety damskiej (3 kabiny ustępowe i 1 umywalka do higieny rąk w przedsionku ) oraz 8 kabin przebieralni wyposażonych w wieszaki i plastikowe krzesła, utrzymywane było w czystości. Kubły na odpady rozstawione na posesji basenu w dostatecznej ilości, były systematycznie opróżniane. Woda podawana do trzech niecek basenowych pochodziła z wodociągu sieciowego w Ścinawie i była systematycznie chlorowana roztworem podchlorynu sodu. Obiekt posiadał punkt udzielania I-ej pomocy oraz pomieszczenie dla ratowników. Stan sanitarno-techniczny na basenie OSiR w Lubinie był dobry. Przed sezonem uzupełniono bądź wymieniono armaturę sanitarną, odmalowano i uszczelniono niecki basenowe. Drobne naprawy wykonywano na bieżąco. Wyposażenie w środki czystości, dezynfekcyjne, higieniczne – dobre. Chlorowanie wody prawidłowe. Tereny wokół basenów uporządkowane, kubły na śmieci opróżniane systematycznie. Nie odnotowano skarg na stan sanitarno-porządkowy lub jakość wody w w/w obiektach. Na terenie działalności tutejszej Stacji kąpielisk brak. 43 4. SEKCJA HIGIENA PRACY Ocena środowiska pracy Sekcja Higieny Pracy na terenie objętym działalnością Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Lubinie w 2009 roku nadzorowała warunki pracy w 177 zakładach, w których zatrudnionych było łącznie ponad 13,4 tyś. pracowników z czego 55% zatrudnionych było w zakładach prowadzących działalność związaną z wydobyciem i produkcją miedzi, budownictwem, transportem lądowym oraz energetyką. Przeważającą część (84,2%) nadzorowanych obiektów stanowiły zakłady małe – zatrudniające do 100 osób. Przeprowadzono w 45 nadzorowanych obiektach 68 kontroli sanitarnych, które wykazały uchybienia higieniczno – sanitarne w 9 zakładach (20 % obiektów.) Najczęściej stwierdzano następujące nieprawidłowości: - niewłaściwy stan techniczno – sanitarny pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno – sanitarnych, - brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy oraz ich rejestrów - nie spełnianie wymogów związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych, - przekroczenia normatywów higienicznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, - brak właściwej oceny ryzyka zawodowego, w tym związanego z występowaniem szkodliwych czynników biologicznych. Wydano 16 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie uchybień, w tym 8 decyzji prolongujących termin wykonania nakazów z czego 7 dotyczyło decyzji wydanych w 2008r. Zalecenia wydanych w 2009r. decyzji zostały wykonane w 37,5%, w pozostałych przypadkach termin realizacji nie upłynął z końcem 2009r. Ponadto stwierdzono poprawę warunków pracy w 8 zakładach w wyniku realizacji nakazów decyzji wydanych w 2008r. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w zakresie bezpieczeństwa chemicznego przy wprowadzaniu do obrotu niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych w tym produktów biobójczych w wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w kartach charakterystyki i oznakowaniu kilku kontrolowanych produktów o czym poinformowano właściwych Państwowych Wojewódzkich Inspektorów Sanitarnych 44 na terenie których znajdowały się firmy odpowiedzialne za wprowadzenie do obrotu tych produktów. Ocena narażenia zawodowego Z analizy narażenia zawodowego wynika, iż ogółem 2061 pracowników w 23 zakładach pracowało w warunkach szkodliwych, tj. w warunkach w których stwierdzono stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczające dopuszczalne normy (NDS – Najwyższe Dopuszczalne Stężenie i NDN – Najwyższe Dopuszczalne Natężenie), co stanowiło 15,4% osób zatrudnionych w zakładach objętych nadzorem. Jest to liczba osób liczonych 1 raz – niezależnie od liczby czynników szkodliwych, w przekroczeniu których pracowała dana osoba. W przypadku 75% tych osób występowało jednocześnie narażenie na ponadnormatywny hałas i pyły oraz w mniejszym stopniu również na drgania mechaniczne18%, natomiast dla pozostałych osób jednym czynnikiem szkodliwym był ponadnormatywny hałas. Dominującymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy, podobnie jak w latach wcześniejszych, były przede wszystkim hałas i pyły zawierające wolną krystaliczna krzemionkę od 2-50% oraz w mniejszym stopniu drgania mechaniczne. W warunkach przekroczenia NDN hałasu, zagrażających zawodowym uszkodzeniem słuchu, pracowało 1984 osoby. W narażeniu na pyły w stężeniach przekraczających NDS pracowało 1447 osób, przy czym w przeważającej większości były to pyły o działaniu zwłókniającym, stwarzające ryzyko pylicy płuc. W narażeniu na drgania mechaniczne przekraczające NDN pracowało 370 osób, co stwarzało ryzyko wystąpienia choroby zawodowej - zespołu wibracyjnego. Likwidacja przekroczeń normatywów higienicznych tych czynników najczęściej była niemożliwa ze względów technicznych. Egzekwowane było wówczas stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej dostosowanych do rodzaju zagrożeń oraz rozwiązań organizacyjnych ograniczających narażenie pracowników. W tabeli zestawiono liczbę osób zatrudnionych powyżej NDS i NDN (osoby liczone jeden raz) z podziałem na działalności według Polskiej Klasyfikacji Narodowej. 45 Dział Nazwa działu PKD PKD Liczba osób Procentowa liczba osób zatrudnionych zatrudnionych powyżej powyżej NDS i NDS i NDN (osoby liczone NDN (osoby liczone 1 raz) 1 raz) 07 Kopalnictwo rud metali 1353 65,6% 24 Produkcja metali 210 10,2% Budownictwo 329 16,0% Pozostałe PKD 169 8,2% Razem (wszystkie PKD) 2061 100% 42, 43 Podobnie jak w latach ubiegłych największe zagrożenia zdrowotne w środowisku pracy powiatu lubińskiego występowało w zakładach pracy związanych z wydobywaniem i produkcją miedzi. Wymienić tu należy zakłady KGHM Polska Miedź S.A. takie jak: Zakłady Górnicze „Lubin”, Zakłady Wzbogacania Rud, Huta Miedzi „Cedynia” oraz zakłady branży budowlanej: Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń „PeBeKa” S.A., Przedsiębiorstwo Usług Górniczych i Budowlanych – BUD Sp. z o.o. Oddział w Lubinie, Przedsiębiorstwo GórniczoBudowlane „BORNIT” Sp. z o.o., „KOPEX” - Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A. Odział w Lubinie . CHOROBY ZAWODOWE Następstwem pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia są choroby zawodowe. W 2009r. w powiecie lubińskim dokonano 52 zgłoszenia podejrzeń chorób zawodowych, w tym stwierdzono 11 przypadków chorób zawodowych. Nastąpił spadek liczby stwierdzonych przypadków chorób zawodowych w porównaniu z rokiem ubiegłym (21 przypadków) 46 Choroby zawodowe w 2009 roku w powiecie lubińskim poz.26 poz.3 poz.21 poz.26 poz.21 poz.3 - pylice płuc (poz.3) – 7 - obustronny trwały ubytek słuchu spowodowany hałasem (poz.21) – 3 - choroby zakaźne lub pasożytnicze lub ich następstwa (poz.26) – 1 W strukturze zachorowalności na choroby zawodowe w 2009 roku czołowe miejsce zajmują następujące jednostki chorobowe: - pylice płuc – 7 przypadków (tj. 63,6 % ogółu stwierdzonych chorób zawodowych), - obustronny trwały ubytek słuchu – 3 przypadki (tj. 27,3% ogółu stwierdzonych chorób zawodowych). Choroby te stanowią 91%ogólnej liczby stwierdzonych chorób zawodowych Choroby zawodowe na terenie powiatu lubińskiego w latach 2008-2009 . Lp. Rok 2008 Nazwa choroby Rok 2009 Liczba Nazwa choroby Liczba 1 Pylice płuc 8 Pylice płuc 7 2 Obustronny trwały ubytek słuchu 5 Obustronny trwały ubytek słuchu 3 47 3 Choroby zakaźne i pasożytnicze 5 4 Przewlekłe choroby układu ruchu 1 5 Astma oskrzelowa 1 6 Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu 1 Razem 21 Choroby zakaźne i pasożytnicze 1 11 Dominujące zagrożenie hałasem i zapyleniem w środowisku pracy znajduje odzwierciedlenie w rodzaju i liczbie chorób zawodowych wywołanych tymi czynnikami, tj. obustronny trwały ubytek słuchu i pylice płuc. 48 5. SEKCJA HIGIENY DZIECI I MŁODZIEŻY. Działalność Sekcji Higieny Dzieci i Młodzieży w 2009 roku ukierunkowana była na dążeniu do dalszej poprawy warunków higieniczno-sanitarnych i zdrowotnych w środowisku szkolno-wychowawczym oraz wypoczynku i rekreacji poprzez: - skuteczne sprawowanie bieżącego nadzoru sanitarnego nad tymi placówkami, - eliminowanie nieprawidłowości w środowisku nauki, pracy oraz wypoczynku dzieci i młodzieży poparte badaniami, ocenami i analizami. Realizacja w/w przedsięwzięć dotyczyła nadzoru nad: - 2 żłobkami: - 22 przedszkolami (do półrocza 19)+ 1 filia przedszkola ,w tym 12 oddziałami przedszkolnymi 5-cio godzinnymi w 8 przedszkolach; - 6 alternatywnymi formami edukacji przedszkolnej; - 15 szkołami podstawowymi, w tym 7 oddziałami przedszkolnymi w 6 szkołach + 1 szkołą podstawową filialną z 1 oddziałem przedszkolnym; - 6 gimnazjami; - 3 liceami ogólnokształcącymi; - 6 zespołami szkół ogólnokształcących (w nich 6 szkół podstawowych , 6 szkół gimnazjalnych, 1 zasadnicza szkoła zawodowa, 1 szkoła przysposabiająca, 3 oddziały przedszkolne 5 godzinne, przedszkole 3 oddziały 8 godzinne) ; - 6 zespołami szkół ponadpodstawowych, w tym 3 liceami ogólnokształcącymi, 2 liceami profilowanymi, 5 technikami, 3zasadniczymi szkołami zawodowymi, 1 szkołą policealną, 2 warsztatami szkolnymi-(w II półroczu objęto nadzorem 1 warsztaty), 1 internatem; - 1 domem dziecka; - 2 internatami, bursami; - 1 ośrodkiem z pobytem dziennym ( do półrocza 2); 49 - 1 ośrodkiem z pobytem dziennym i całodobowym w tym: internat, szkoła podstawowa, gimnazjum, zasadnicza szkoła zawodowa, szkoła przysposabiająca do pracy; - 1 uczelnią wyższą ; - 14 placówkami pracy pozaszkolnej(do półrocza 16), w tym 5 ośrodkami kultury, którym podlega 19 świetlic wiejskich; - 8 placówkami wypoczynku letniego i zimowego dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. W placówkach tych przeprowadzono ogółem 157 kontroli, wykonano 926 badań, 2824 oznaczenia, z tego: 70 badań dotyczyło higienicznej oceny rozkładów zajęć lekcyjnych, w tym: 33 badania wykonano w 12 szkołach podstawowych, 21 badań wykonano w 5 gimnazjach , 14 badań przeprowadzono w 4 zespołach szkół ogólnokształcących ( w tym 8 badań, w szkołach podstawowych, 6 w gimnazjach), 2 badania w 2 szkołach ponadgimnazjalnych . 856 badań to ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów- z tego: 379 badań przeprowadzono w 19 przedszkolach, 293 badań przeprowadzono w 16 szkołach podstawowych w tym 1 filia, 96 badań przeprowadzono w 5 gimnazjach, 88 badań przeprowadzono w 6 zespołach szkół ogólnokształcących( w tym 76 badań w szkołach podstawowych, 12 badań w gimnazjum). Przeprowadzone badania nie wykazały drastycznych nieprawidłowości, a te które stwierdzono dotyczyły głównie przerw 5 minutowych, które podyktowane były dostosowaniem do rozkładu jazdy autobusów dowożących dzieci, młodzież do szkoły oraz nierównomiernego rozłożenia zajęć dydaktycznych w poszczególnych dniach tygodnia. We 50 wszystkich przypadkach stwierdzonych nieprawidłowości wydano zalecenia dostosowania rozkładu zajęć do wymogów. W ocenie dostosowania mebli do wzrostu ucznia nieprawidłowości nie stwierdzono, miejsce pracy dziecka/ ucznia dostosowane do jego wzrostu, a meble są oznakowane. Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży w placówkach nadzorowanych wydała ogółem 31 decyzji, w tym 8 decyzji nakazujących usunięcie nieprawidłowości /1 w przedszkolu, 2 w szkołach podstawowych,1 w zespole szkół ogólnokształcących, w 2 szkołach ponadgimnazjalnych, 1 bursie i 1 placówce z pobytem całodobowym / dotyczyły złego stanu sanitarno-technicznego łazienek, podłóg w ciągach komunikacyjnych, podłogi parkietowej w sali gimnastycznej, nawierzchni schodów i placu przed wejściem do budynku. W 14 przypadkach wydano decyzje zmieniające termin, a dotyczyły stanu sanitarno- technicznego ścian, podłóg w salach lekcyjnych, gimnastycznych w szkołach, braku zabezpieczeń osłonami punktów świetlnych. Podstawowym powodem zmiany terminu wykonania zaleceń zawartych w decyzjach był brak środków finansowych, rozpoczęte procedury przetargowe na wykonanie projektu zakresu prac remontowych, wykonanie częściowe zaleceń bo na pozostałe nie wystarczyło środków finansowych. Wydano 1 decyzję wygaszającą (wyłączenie z użytkowania pomieszczeń I skrzydła w budynku szkolnym) oraz 8 decyzji płatniczych. W 2009 roku zostały zrealizowane decyzje wydane w latach wcześniejszych dotyczyły stolarki okiennej, nawierzchni boisk szkolnych, podłóg, ścian w salach lekcyjnych, gimnastycznych i sanitariatach uczniowskich - ogółem 6 decyzji. Stan sanitarno-techniczny placówek nauczania i wychowania ulega poprawie, rośnie liczba placówek zapewniających prawidłowe warunki higieniczno – zdrowotne i przedstawia się następująco: Żłobki – pod stałym nadzorem są 2 żłobki – warunki pobytu dzieci w tych placówkach są zadawalające, przeprowadzone kontrole nie wykazały naruszenia przepisów. Przedszkola – warunki pobytu dzieci w tej grupie placówek uległy zdecydowanej poprawie. W części przedszkoli przeprowadzono remonty w salach zajęć, modernizację łazienek oraz pomieszczeń bloku żywienia , wymianę instalacji elektrycznej i oświetlenia sztucznego z żarowego na jarzeniowe oraz modernizację terenu wokół budynku przedszkola. 51 Zwiększyła się liczba miejsc w przedszkolach poprzez oddanie do użytku 2 niepublicznych przedszkoli. W Gminie Rudna przedszkole przeprowadziło się do obiektu nowo wybudowanego /oddano do użytku 01.09.2009 r./z terenem rekreacyjnym i placem zabaw. W 2009 roku na terenie powiatu uruchomiono 6 innych form wychowania przedszkolnego dla dzieci w 3-5 lat na terenach wiejskich / 5 w Gminie Wiejskiej Lubin, 1 na terenie Gminy Ścinawa./ W placówkach tych dzieci otrzymują II śniadanie.. Również od 01 września 2009 roku w Gminie Wiejskiej Lubin w 3 szkołach podstawowych utworzono oddziały przedszkolne dla dzieci w wieku 3-5 lat/ 5 godzinne/, które podlegają pod dyrektora szkoły. Opieka medyczna nad dziećmi we wszystkich przedszkolach tylko w ramach własnych przychodni. Szkoły podstawowe – – liczba szkół podstawowych nie uległa zmianie, warunki pobytu dzieci w szkołach podstawowych uległy zdecydowanej poprawie poprzez przeprowadzenie szeregu remontów i modernizacji w salach lekcyjnych, salach gimnastycznych, sanitariatach oraz blokach żywienia. W Lubinie przy 1 placówce oddano użytku boisko szkolne wielofunkcyjne ze sztuczną nawierzchnią oraz plac zabaw z urządzeniami. W 4 szkołach na 15 prowadzone jest postępowanie administracyjne ze względu na zły stan techniczny: podłóg w ciągach komunikacyjnych, sanitariatów uczniowskich, podłogi parkietowej w sali gimnastycznej, nawierzchni placu rekreacyjnego. Do 8 szkół podstawowych ogółem dojeżdża 519 dzieci z miejscowości położonych w odległości od 2 do 17 km. Dzieci dowożone są gimbusami, autobusami PKS, busami (przewozy prywatne). Czas oczekiwania na autobus powrotny waha się od 0 do 60 min. Dzieci w 6 przypadkach na autobus powrotny czekają w świetlicy, a w 2 przypadkach w wolnych klasach. Dożywianie dzieci prowadzi się we wszystkich szkołach podstawowych. Z żywienia ogółem korzysta 1977dzieci, w tym dotowane ma 356 dzieci, 13 szkół uczestniczy w programie „Szklanka mleka” - mleko pije 3035 dzieci / w tym jest szkoła filialna/. Wszystkie dzieci mają zapewnioną opiekę medyczną /w 8 przypadkach w szkolnym gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, natomiast w 7 przypadkach zadaniowo, w tym w 3 przypadkach w pomieszczeniu zastępczym na terenie szkoły, a w 4 poza terenem placówki./ 52 Filie szkół podstawowych – 1 filia wraz z oddziałem przedszkolnym podlegająca Szkole Podstawowej w Niemstowie. Stan sanitarno-techniczny placówki ocenia się jako dobry, warunki pobytu dzieci zadawalające. Gimnazja –w tej grupie placówek warunki pobytu młodzieży też sukcesywnie ulegają poprawie. Przeprowadzono szereg remontów miedzy innymi malowanie ścian, wymianę posadzek w ciągach komunikacyjnych, wymianę stolarki drzwiowej, remont sali gimnastycznej oraz remont sanitariatów uczniowskich z wymianą armatury sanitarnej. W 1 gimnazjum prowadzone jest postępowanie administracyjne z powodu złego stanu sanitarno – technicznego nawierzchni podłogi w ciągach komunikacyjnych. Dożywianie prowadzone jest we wszystkich placówkach, ogółem korzysta 607 osób z tego 215 uczniów ma posiłki dotowane. Ogółem do szkół gimnazjalnych dojeżdża 395 uczniów z miejscowości położonych od 3 do 12 km, czas oczekiwania do 60 minut/ dowóz zapewnia gmina /umowa z PKS/. Gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej znajdują się w 5 gimnazjach, w 1 przypadku pielęgniarka sprawuje opiekę zadaniowo. Licea ogólnokształcące – w grupie tych placówek, w porównaniu z rokiem ubiegłym poprawie uległy warunki pobytu młodzieży, przeprowadzono bieżące remonty sal lekcyjnych, korytarzy. W 1 placówce oddano do użytku boisko wielofunkcyjne z urządzeniami, a w 1 placówce prowadzone jest postępowanie administracyjne dot. nieprawidłowego oświetlenia sal lekcyjnych oraz złego stanu sanitarno-technicznego podłogi w auli. Placówki z tej grupy posiadają gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. W żadnej placówce nie prowadzi się dożywiania uczniów. Zespoły szkół ogólnokształcących – w porównaniu z rokiem ubiegłym w tej grupie placówek warunki pobytu dzieci i młodzieży uległy zdecydowanej poprawie. Sukcesywnie prowadzone były remonty poprawiające stan sanitarno-techniczny obiektów w 3 zespołach szkół ogólnokształcących /w 1 placówce -modernizacja boiska szkolnego z wymianą nawierzchni i urządzeń sportowych, budowa bieżni i placu zabaw z urządzeniami), w 1 remont kapitalny w 4 w salach lekcyjnych, a w 1 remont kapitalny w salach lekcyjnych, ciągach komunikacyjnych - położenie gładzi, wymiana podłóg, kapitalny remont wejścia głównego/schody, podjazd dla osób niepełnosprawnych/, 53 Dożywianie prowadzono we wszystkich zespołach, ogółem korzystało 1103 uczniów, w tym 243 obiady dotowane. W 4 szkołach podstawowych wchodzących w skład zespołów dzieci klas I-III piją mleko, ogółem 910 dzieci. W 1 zespole prowadzone jest postępowanie administracyjne ze względu na brak ogrodzenia działki szkolnej. Przy 2 zespołach są baseny (obecnie w 1 przypadku wyłączony z użytkowania – trwa remont kapitalny). Opieką profilaktyczną objęte są wszystkie dzieci i młodzież, w 3 przypadkach pielęgniarka sprawuje opiekę w szkolnym gabinecie profilaktyki zdrowotnej, a w 3 przypadkach zadaniowo /poza placówką/. Ogółem dojeżdża 687 uczniów z miejscowości położonych od 3 do 12 km, czas oczekiwania do 60 minut, uczniowie oczekują w świetlicy, na dowozy gminy mają podpisaną umowę z PKS-em, prywatnym przewoźnikiem i ZGKM. Zespoły szkół ponadpodstawowych – w tej grupie placówek w porównaniu z rokiem ubiegłym warunki pobytu młodzieży uległy poprawie: w 1 zespole przeprowadzono remont kapitalny dachu, wymianę instalacji elektrycznej i wymianę oświetlenia w pomieszczeniach; w 1 placówce przeprowadzono remont ścian, podłóg w ciągach komunikacyjnych. W 5 zespołach prowadzone jest postępowanie administracyjne dotyczące złego stanu sanitarnotechnicznego nawierzchni boiska szkolnego, placu przed wejściem do budynku szkoły, brak zabezpieczenia osłonami punktów świetlnych, niewłaściwego natężenia oświetlenia sztucznego w salach lekcyjnych. Tylko w 1 placówce warunki pobytu młodzieży nie uległy poprawie ze względu na bardzo zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń bloku sportowego, który wyłączono w 2008 roku z użytkowania. Lekcje w-fu prowadzone są na boisku szkolnym. W 2 zespołach są baseny, żadna szkoła nie posiada bloku żywienia. Na 6 zespołów gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej znajdują się w 5 zespołach, pielęgniarka sprawuje opiekę zdrowotną w ramach etatu, w 1 przypadku zadaniowo. Internaty, bursy – na terenie naszej działalności funkcjonują 2 tego typu placówki – warunki pobytu młodzieży w 1 placówkach są dobre. Natomiast w drugiej placówce prowadzone jest postępowanie administracyjne dot. złego stanu sanitarno-technicznego ścian, sufitów, podłóg w sypialniach oraz stolarki drzwiowej w sanitariatach. Placówki z pobytem dziennym i całodobowym – pod nadzorem jest 1 placówka, warunki pobytu dzieci i młodzieży w tej placówce są bardzo dobre. 54 Uczelnie wyższe – na terenie naszej działalności jest 1 wyższa uczelnia. Z zajęć korzysta ogółem 1313 studentów z tego 1280 zaocznych. Na terenie uczelni nie ma gabinetu profilaktycznej opieki zdrowotnej, w budynku jest tylko 1 automat z ciepłymi i zimnymi napojami. Stan sanitarno-techniczny placówki dobry. Placówki pracy pozaszkolnej – warunki pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach są dobre. W 1 placówce prowadzone jest jeszcze postępowanie administracyjne dot. złego stanu sanitarno – technicznego ścian i podłóg w 1 pracowni. W 2009 roku w placówkach tych prowadzono różnorodne zajęcia artystyczno -edukacyjne, ogółem zapisanych 2051 uczestników. Placówki wypoczynku letniego i zimowego w miejscu zamieszkania - w 2009 roku organizatorem wypoczynku w miejscu zamieszkania byli: Urząd Miejski w Lubinie, Młodzieżowy Dom Kultury w Lubinie oraz 2 parafie rzymsko-katolickie na terenie Lubina. Ogółem zorganizowano 8 form wypoczynku dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania, w tym 3 w okresie wakacji, 5 podczas ferii zimowych. Przeprowadzono kwalifikacje tych obiektów oraz sprawowano bieżący nadzór nad bezpieczeństwem, a także warunkami higieniczno-sanitarnymi uczestników. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości. W porównaniu do roku 2008 uległy poprawie warunki nauki i pobytu w placówkach oświatowo-wychowawczych poprzez przeprowadzone remonty sal lekcyjnych, sanitariatów, sal gimnastycznych i zaplecza, wymianę oświetlenia w pomieszczeniach oraz oddanie do użytku boisk szkolnych. 55 6. SEKCJA ZAPOBIEGAWCZEGO NADZÓRU SANITARNEGO Działalność Sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w roku 2009 opierała się na kontynuowaniu sprawowania nadzoru nad wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi na etapie planowania, realizacji i odbioru inwestycji. W ramach nadzoru zapobiegawczego wydano opinie sanitarne w sprawach: - studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, - miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, - środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia, - dokumentacji projektowej, - dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych, jak również przeprowadzano kontrolę obiektów funkcjonujących z komórkami nadzoru bieżącego w zakresie dostosowania poszczególnych obiektów do obowiązujących przepisów. Sekcja Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wydała 183 opinie w formie decyzji, postanowień i opinii sanitarnych. Przeprowadzono 93 kontrole w związku z dopuszczeniem obiektu do użytkowania pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych. Wydano 50 opinii sanitarnych w formie postanowienia uzgadniającego przedsięwzięcie zaliczone do tzw. przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Ponadto wdrożono nowo uchwalone przepisy prawne i procedury stosowane przez Sekcję, jak również kontynuowano kwartalne opracowanie ocen wydanych decyzji, postanowień i opinii sanitarnych. 56 7. OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA W 2009 roku Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia realizowała zdrowotną politykę publiczną wynikającą z koncepcji celów strategicznych i operacyjnych Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 – 2015, Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem – „Prewencja Pierwotna Nowotworów”, harmonogramu realizacji Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV opracowanego na lata 2007 2011, wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia oraz sytuacji epidemiologicznej naszego powiatu. . Realizowana edukacja zdrowotna kierowana była do społeczeństwa powiatu lubińskiego a w szczególności do dzieci i młodzieży, w której uwagę skierowano na promowanie postaw i zachowań służących i sprzyjających zachowaniu dobrego zdrowia, unikaniu zachowań ryzykownych prowadzących do chorób zakaźnych, w tym do zakażeń HIV/AIDS. W ramach swojej działalności oświata zdrowotna prowadziła akcje uświadamiające, mające na celu ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i substancji psychoaktywnych w różnych grupach społecznych na terenie miasta i powiatu, prowadziła edukację różnych grup społecznych i zawodowych w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym i cywilizacyjnym, wdrażała programy edukacyjne, udzielała pomocy w ich realizacji oraz monitorowała i oceniała podejmowane działania na terenie placówek oświatowo – wychowawczych. W 2009 roku kontynuowała działania zmierzające do wdrożenia „ Ramowej Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu Użycia Tytoniu” oraz opracowywano i wprowadzano w życie stosowane w tym zakresie przepisy wykonawcze. Celem działania było zmniejszenie zachorowań i zgonów wynikających z palenia papierosów poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy. Promując zdrowie środkami i formami kultury fizycznej w szczególny sposób zwracano uwagę na racjonalne i zdrowe podejście do uprawiania aktywności fizycznej, to znaczy bez stosowania środków dopingujących, anabolików, dopalaczy itp. W przekazywanej wiedzy o zachowaniu zdrowia zwracano uwagę na zagrożenie zdrowotne spowodowane stosowaniem środków psychoaktywnych, ponieważ ich stosowanie prowadzi zawsze do wyniszczenia organizmu, do degradacji własnej osobowości, a w konsekwencji do zachowań aspołecznych, natomiast silna potrzeba posiadania tychże środków i ich stosowania prowadzi w konsekwencji do przestępczości. Wzmocnienie i natężenie działań organizowano w okresie obchodów Światowego Dnia Narkomani, Światowego Dnia Sportu, Światowego Dnia Zdrowia, a także z Okazji Światowego Dnia bez Tytoniu. Szczególnym czasem poświęconym na problem zagrożeń uzależnień był okres zakończenia roku szkolnego oraz okres ferii zimowych. W ramach Programu Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu zrealizowano II edycję wojewódzkiego programu kierowanego do dzieci przedszkolnych „Nie 57 pal przy mnie” oraz zorganizowano kampanię a/nikotynową „Młodość wolna od papierosa”. Wzmocnieniem działań antynikotynowych od 2009 roku jest realizacja programu – „Czyste powietrze wokół nas”, adresowanego do dzieci w wieku 5-6 lat uczęszczających do przedszkola, który stanowi pierwsze ogniwo, bardzo ważne ogniwo w edukacji antytytoniowej. Realizacja programu wśród dzieci skierowana była na wykształcenie u nich świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą papierosy. Program jest dobrze przygotowany merytorycznie i będzie kontynuowany w kolejnych latach. Problem zarówno nadwagi, jak i niedowagi wśród dzieci i młodzieży oraz niska świadomość w zakresie potrzeb sportu, rekreacji przyczyniła się do kontynuowania programu edukacyjnego „Trzymaj Formę!”. Celem działania było poszerzenie wiedzy dotyczącej zdrowego żywienia i aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych powiatu lubińskiego. Poprzez edukację zdrowotną oczekujemy w młodym pokoleniu zmiany postaw zachowań związanych z prawidłowym żywieniem, odpowiednią jakością żywności i aktywnością fizyczną. Z uwagi na narastający wzrost zachorowań na astmę oskrzelową, jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych powstał ogólnopolski program „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie”. Obecnie w Polsce na astmę choruje co 10 dziecko, i co 20 dorosły. Astma może rozpocząć się w każdym okresie życia człowieka, również we wczesnym dzieciństwie, im wcześniej ją rozpoznamy, tym większe stwarzamy szanse osobom chorym na normalne, aktywne życie. Z myślą o dzieciach zagrożonych tą poważną chorobą, a w trosce o nie i jakość ich życia realizowany był program w klasach I-III szkół podstawowych. W prowadzonych działaniach edukacyjnych przekazywano rodzicom wiedzę w zakresie umiejętności obserwacji objawów astmy oraz podejmowano próbę zmiany percepcji dzieci z astmą, jako osoby z pełnymi możliwościami rozwojowymi. Program edukacyjny „Stres pod Kontrolą”, zainicjowany przez Inspekcję Sanitarną, realizowany w roku 2009 w klasach maturalnych posłużył zwiększeniu u młodzieży umiejętności radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych, ze szczególnym uwzględnieniem matury, ponieważ młodzież przygotowująca się do matury staje wobec takich wydarzeń jak egzamin maturalny, czy wybór przyszłej drogi życiowej. Z całą pewnością doświadczy wielu trudnych – stresorodnych sytuacji. Ważne jest, żeby była przygotowana do radzenia sobie z wyzwaniami. W roku 2009 były i nadal będą kontynuowane programy związane z profilaktyką HIV/AIDS, pomimo 27 letniej edukacji w tym zakresie, nadal istnieje potrzeba szerzenia oświaty zdrowotnej, szczególnie w środowisku ludzi młodych. Działania w szkołach zostały zainicjowane konferencją szkoleniową, którą zorganizowano wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Lubinie oraz Wyższą Szkołą Zawodową Zagłębia Miedziowego w Lubinie. Konferencja odbyła w dniu 15 stycznia 2009r, i przebiegała pod Patronatem Starosty Lubińskiego. Celem konferencji było nasilenie i umocnienie edukacji w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, do których należy kierować edukację, a także do jednostek samorządowych, aby pomagały i wspierały podejmowane działania. 58 Na konferencję zaproszono media, aby mogły się angażować w sposób obrazowy i przypominać o skali zagrożenia HIV/AIDS. W ślad za zorganizowaną konferencją 2 szkoły ponadgimnazjalne zorganizowały edukacje w zakresie HIV/AIDS dla całej społeczności szkolnej, pozostałe szkoły w mniejszym zakresie. Nasilenie edukacji w zakresie profilaktyki HIV/AIDS w szkołach miało miejsce w miesiącach; maj – czerwiec, z uwagi na zbliżający się okres wakacyjny i zwiększenie ryzykownych zachowań młodzieży w tym okresie, ponadto oświata zdrowotna włączyła swoje działania do ogólnopolskiej multimedialnej kampanii ”Wróć bez AIDS”, której celem było przede wszystkim zmiana postaw, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności za własne zdrowie i życie oraz zachęcenie do wykonywania testu w kierunku HIV. W ramach edukacji zdrowotnej profilaktyki chorób zakaźnych kontynuowano realizację programów edukacyjnych popularyzujących obowiązkowe i zalecane szczepienia ochronne ze szczególnym zwróceniem uwagi na niebezpieczeństwo powikłań chorób wieku dziecięcego. Zadaniem adresowanej edukacji jest przede wszystkim upowszechnienie szczepień przeciwko/WZW typy A i B, zwiększenie populacji dziecięcej uodpornionej przeciwko zakaźnym chorobom wieku dziecięcego, propagowanie sezonowych szczepień przeciwko grypie. Z uwagi na wystąpienie w roku 2009 problemu zachorowania na Nową Grypę podjęto działania edukacyjno – informacyjne w zakresie skutecznej jej profilaktyki, a jej wzmożenie realizowano w okresie od września do grudnia , z uwagi na trwający okresy jesienny. Nawiązano współpracę z placówkami oświatowo – wychowawczymi, które otrzymywały systematycznie informacje oraz materiały do prowadzenia edukacji wśród dzieci i młodzieży oraz ich rodziców.W miesiącu sierpniu, w czasie organizowanych rad pedagogicznych w szkołach rozpoczynających nowy rok szkolny, przedstawiciele PPIS w Lubinie prowadzili szkolenia nauczycieli w zakresie organizowania i prowadzenia profilaktyki grypy wśród dzieci i młodzieży. Dział epidemiologii nawiązał współpracę z placówkami opieki zdrowotnej w celu przekazywania wszystkich informacji dotyczących postępowania w sytuacjach podejrzenia nowej Grypy. Przeciwdziałając zagrożeniom zdrowotnym w okresie urlopowo – wakacyjnym realizowano program „Bezpieczny Wypoczynek –Bezpieczne Wakacje”, którego celem było przeciwdziałanie zagrożeniom zdrowotnym okresu letniego oraz zwiększenie skuteczności i sprawności w zakresie pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu życia. Propagowanie wśród osób starszych działań edukacyjno – informacyjnych mających na celu tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego życia osób starszych. W zakresie działań na rzecz ludzi starszych współorganizowano obchody Światowego Dnia Seniora, które pozwoliły zapewnić osobom starszym poczucie godności oraz próbę nawiązania międzypokoleniowej solidarności i stworzyć możliwość do aktywnej samorealizacji. 59 Wzorem lat poprzednich w okresie letnim prowadzono edukacje zdrowotną społeczeństwa związaną z chorobami zakaźnymi, zatruciami pokarmowymi, natomiast w okresie jesiennym zatrucia grzybami Działania edukacji zdrowotnej inicjowane i realizowane przez Powiatową Inspekcję Sanitarną na terenie naszego powiatu były podejmowane we współpracy z samorządem terytorialnym, jednostkami administracji publicznej, placówkami nauczania i wychowania, zakładami opieki zdrowotnej, instytucjami i organizacjami społecznymi. 60 II. ODDZIAŁ LABORATORYJNY Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lubinie w 2009 roku w swej strukturze organizacyjnej zawierał: - Sekcję Mikrobiologii i Parazytologii; - Sekcję Ochrony Powietrza Atmosferycznego - Punkt Przyjęć Materiału do Badań. We wszystkich komórkach organizacyjnych Oddziału Laboratoryjnego funkcjonuje zintegrowany system zarządzania jakością zgodnie z wymaganiami norm: - PN-EN ISO/IEC 17020:2006 „Ogólne kryteria działania różnych rodzajów jednostek inspekcyjnych” - PN-EN ISO/IEC 17025:2005 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących” - PN-EN ISO 9001:2009 „System zarządzania jakością. Wymagania” Oddział Laboratoryjny 23 czerwca 2006r. uzyskał certyfikat akredytacyjny laboratorium badawczego nr AB 738 w zakresie: - obecność i identyfikacja pałeczek schorzeń jelitowych rodzaju Salmonella, Shigella (metoda posiewu na podłoża mikrobiologiczne, metoda identyfikacji z wykorzystaniem szeregów biochemicznych, metoda testu lateksowego i surowic diagnostycznych do aglutynacji szkiełkowej). - pobieranie próbek do badań zanieczyszczeń pyłowych, - zawartość pyłu zawieszonego PM 10 od 2 μg/m3 do 620 μg/m3 W listopadzie 2009 roku zrezygnowano z części zakresu akredytacji dotyczącej powietrza atmosferycznego (pobieranie próbek do badań zanieczyszczeń pyłowych i zawartość pyłu zawieszonego PM 10 od 2 μg/m3 do 620 μg/m3). Przyczyną rezygnacji z w/w części zakresu było przejęcie przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska monitoringu powietrza atmosferycznego od stycznia 2010 roku. W grudniu 2009 roku Oddział Laboratoryjny wnioskował do Polskiego Centrum Akredytacji w Warszawie o rozszerzenie zakresu akredytowanych badań: 61 - obecność i identyfikacja pałeczek schorzeń jelitowych rodzaju Yersinia (metoda posiewu na podłoża mikrobiologiczne, metoda identyfikacji z wykorzystaniem szeregów biochemicznych); - kontrola biologicznej skuteczności procesu sterylizacji parowej (metoda inkubacji). Systemy zarządzania w Oddziale Laboratoryjnym funkcjonują zgodnie z wymaganiami obowiązującej normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”. Doskonalony jest w sposób ciągły poprzez audity wewnętrzne, korekcje, działania korygujące i zapobiegawcze, przeglądy systemu zarządzania, audity Polskiego Centrum Akredytacji itp. W ramach nadzoru sanitarnego Sekcja Mikrobiologii i Parazytologii wykonuje następujące badania: - badania kału w kierunku nosicielstwa pałeczek rodzaju Salmonella i Shigella u pracowników branżowych, osób chorych, ozdrowieńców, nosicieli i osób z kontaktu; - badania kału w kierunku chorobotwórczej flory jelitowej (adenowirusy, rotawirusy, Yersinia, Aeromonas, patogenne E. coli i inne); - badania czystościowe powietrza i powierzchni roboczych środowiska szpitalnego (ilościowe); - badania skuteczności procesów sterylizacji parowej; - badania parazytologiczne. W 2009 roku Sekcja Mikrobiologii i Parazytologii wykonała ogółem 6 896 badań. Sekcja Ochrony Powietrza Atmosferycznego prowadziła monitoring komunikacyjny zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego na stanowisku pomiarowym przy ul 1 Maja 15. W 2009 roku wykonano następujące badania: - pył PM 10 - 300 próbek; - metale w pyle zawieszonym : - ołów 183 próbki , - kadm 183 próbki , - nikiel 183 próbki. 62 Na podstawie uzyskanych wyników badań w porównaniu do 2008 roku stwierdzono: Utrzymywanie się stężeń pyłu PM 10 na zbliżonym poziomie ( ilość przekroczeń normy dopuszczalnej ; 2009 rok – 29, 2008 rok – 32), wyższą wartość średnioroczną niklu, niższe stężenie ołowiu i kadmu. 63