Edudu.pl - Jak pisać wzory chemiczne i dobierać współczynniki w

Ściąga eksperta
Jak pisać wzory chemiczne i dobierać współczynniki w równaniach reakcji chemicznych - cz.
II
wzór chemiczny określa z jakich pierwiastków jest zbudowany dany związek, a także stanowi informację o ilości połączonych
pierwiastków (atomów); mamy następujące rodzaje wzorów chemicznych: wzór sumaryczny (informuje nas o składzie związku
chemicznego oraz liczbie atomów uczestniczących w jego budowie), wzór strukturalny (podaje sposób wzajemnego powiazania atomów
w cząsteczce zwiazku chemicznego)
aby umieć poprawnie narysować wzór strukturalny konieczna jest znajomość wartościowości wszystkich pierwiastków wchodzących w
skład cząsteczki związku chemicznego
wartościowość pierwiastka określa liczbę atomów wodoru przypadających w cząsteczce na jeden atom danego pierwiastka; wodór w
związkach jest zawsze jedno wartościowy a tlen dwuwartościowy; wartościowość – to liczba; może przyjmować wartości całkowite od 1
do 8; niektóre pierwiastki mogą mieć w zależności od związku różną wartościowość; wartościowość pierwiastków zapisujemy cyfrą
rzymską w nawiasie po symbolu pierwiastka; np. C(IV), Na(I), Mg(II), S(IV), S(VI) , Al (III); pojęcie wartościowości odnosi się tylko do
pierwiastka w związkach chemicznych; pierwiastki w stanie wolnym wykazują wartościowość zerową; wartościowość zależy od
konfiguracji elektronowej atomów pierwiastka, a w szczególności od ilości elektronów walencyjnych; ilość elektronów walencyjnych
określa maksymalną wartościowość pierwiastka
sód symbol Na leży w grupie I a zatem może przyjmować tylko wartościowość I w związkach chemicznych, gdyż posiada tylko 1 elektron
walencyjny; wapń Ca jest II wartościowy, ponieważ leży w II grupie – posiada dwa elektrony walencyjne; glin Al jest III wartościowy,
ponieważ ma 3 elektrony walencyjne; węgiel C posiada 4 elektrony walencyjne, co oznacza że jego maksymalna wartościowość wynosi
IV; węgiel może także być w związku II wartościowy; siarka posiada 6 elektronów walencyjnych co oznacza że jej najwyższa
wartościowość wynosi VI może także być w związkach IV wartościowa
mając dany wzór spróbuj określić wartościowość pierwiastków w następujących związkach: Na2O - tlen w związkach jest II wartościowy,
a więc dwie wartościowości przypadają na dwa atomy sodu, a więc sód jest pierwiastkiem jednowartościowym
CaO - tlen jest dwuwartościowy, a więc dwie wartościowości przypadają na atom wapnia, wobec tego wapń jest również dwuwartościowy
Cl2O7 - siedem atomów dwuwartościowych tlenu wnosi w cząsteczkę 14 wartościowości, które przypadają na 2 atomy chloru, dlatego
chlor jest siedmiowartościowy 2*x = 14
stopień utlenienia - jest definiowany jako liczba elektronów, które dany atom przekazał lub przyjął od innego atomu w ramach tworzenia z
nim wiązań chemicznych
zasady rysowania wzorów strukturalnych: ilość kresek odpowiada wartościowości; za pomocą kresek łączy się atomy poszczególnych
pierwiastków; atomy łączą sie tak aby nie zostaly nie wykorzystane wartościowości
pierwiastki łaczą sie ze sobą w określonym porzadku i określonych stosunkach ilościowych; łączą się za pomocą wiązań chemicznych;
każda kreska określa jedno wiazanie chemiczne; wiązania chemiczne powstają na skutek różnego rodzaju oddziaływań elektronów
walencyjnych poszczególnych pierwiastków
podstawowe wiązania chemiczne to: wiązanie jonowe np. cząsteczka NaCl; kowalencyjne (atomowe) np. cząsteczka tlenu O2, azotu N2
i dwutlenku węgla CO2; kowalencyjne spolaryzowane np. cząsteczka HCl
rodzaj wiazania wpływa na właściwości zwiazku chemicznego
reakcja chemiczna - to taki proces w wyniku którego obserwuje się powstawanie nowych substancji gdyż następuje zrywanie lub
powstawanie nowych wiazan chemicznych; przebieg każdej reakcji chemicznej można zapisać słownie lub za pomocą równiania
chemicznego
równania reakcji chemicznych składają się z następujących elementów
lewa stona to wzory cząsteczek wchodzących do reakcji; strzałki oznaczajacą rodzaj reakcji; strzałka pojedyncza oznacza reakcję, która
w danych warunkach przebiega tylko w jednym kierunki; strzałki w obiec strony oznaczają, że reakcja jest odwracalna czyli może
przebiegać w obu kierunkach; bardzo często nad i pod strzałkami podaje się skrótowe opisy warunków: np. T - temperatura, jaki
katalizator użyto
w zapisie równań reakcji stosowane sa także strzałki pionowe oznaczajace że produkt jest w formie gazowej i podczas reakcji wydziela
sie do atmosfery. np. CO2, H2
strzałka w dół oznacza wytracanie się osadu
bezpośrednio za wzorami substratów i produktów podaje się też czasem w nawiasach symbol stanu skupienia g - oznacza stan gazowy,
s - stan skupienia stały aq-ciekły
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Strona 1/2
Ściąga eksperta
rówanie reakcji mozna zapisać w sposób ogólny
aA + bB ---------- cC + dD
A, B - substraty
C, D - produkty
a, b, c, d – współczynniki stechiometryczne
cząsteczki wchodzące do reakcji to substraty zaś cząsteczki które powstają to produkty
reakcje chemiczne dzielą się na trzy typy reakcji
reakcja syntezy (łączenia) - synteza jest reakcją, w której z dwu lub kilku substancji prostszych powstaje jedna substancja bardziej
złożona według schematu
A + B ------ AB
CaO + CO2-------- CaCO3
reakcja analizy (rozkładu) - analiza (rozkład) jest przemianą, w której z jednej substancji złożonej tworzą sie dwie lub kilka substancji
prostszych; analiza jest odwrotnością reakcji syntezy
AB ------- A + B
CaCO3-------- CaO + CO2
reakcja wymiany - wymiana jest najczęściej spotykanym typem reakcji; w procesie tym następuje wymiana składników pomiędzy
substancjami reagującymi; wyróżnia się przy tym reakcje pojedyńczej i podwójnej wymiany.
Wymiana pojedyńcza
A + BC ------- AC + B
Fe + 2HCl ------ FeCl2 + H2
Wymiana podwójna
AB + CD --------- AD + BC
Ca(NO3)2 + Na2SO4 ------- CaSO4 + 2NaNO3
innym kryterium podziału reakcji jest rodzaj obserwowanego efektu cieplnego; wyróżniamy zatem reakcje: reakcje egzotermiczne i
endotermiczne; reakcja egzotermiczna: jest to reakcja chemiczna, przebiegająca z oddaniem ciepła; reakcja endotermiczna: jest to
reakcja chemiczna, przebiegająca z pobraniem ciepła; egzotermiczy: mieszanie wapna z woda, spalanie drewna w ognisku, wlewanie
kwasu siarkowego do wody; endotermiczny: rozpad termiczny wodorowęglanu amonu, prażenie skały wapiennej
www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Strona 2/2