1. Warunki Naturalne, jej religia i Finanse
advertisement
1 1. Warunki Naturalne, jej religia i Finanse Państwo Środka - Chiny Chiny - państwo, którego historia liczy 5 000 lat, od dawna fascynowały i ciekawiły świat. Jedna z najstarszych istniejących cywilizacji pozostawiła ogromne dziedzictwo kulturowe. Odwiedzających Państwo Środka zachwyca po dzień dzisiejszy zarówno bogactwo zabytków architektury, kultura, jak i piękno i różnorodność krajobrazu. Przyciąga uwagę i budzi zdziwienie także codzienne życie Chińczyków. Od dwudziestu lat Chiny cechuje szybki rozwój gospodarczy, a zachodzące zmiany są widoczne na każdym miejscu. Jak wyglądają Chiny, co mają do zaoferowania, czym przyciągają rzesze odwiedzających każdego roku? Państwo Środka - Chiny Chińska Republika Ludowa jest trzecim pod względem wielkoci powierzchni państwem wiata. Terytorium Chin zajmuje 9,5 mln km2. Stolicą jest Pekin (Beijing), a kraj podzielony jest na 21 prowincji i 5 regionów autonomicznych (Mongolia Wewnętrzna, Ningxia, Xinjiang, Tybet oraz Guangxi). Istnieją 4 specjalne okręgi miejskie, które bezporednio podlegają administracji centralnej stolicy. W ostatnich latach do Chin wrócił Hongkong oraz Makau. Dwie trzecie powierzchni kraju zajmują góry, pustynie, zbiorniki wodne i rzeki oraz tereny, na których z różnych powodów nie można prowadzić produkcji rolniczej. Nieurodzajne są również znaczne powierzchnie Mongolii Wewnętrznej, Wyżyny Tybetańskiej i Qinghai oraz Xinjiangu. Z całej powierzchni Chin produkcja rolnicza może być prowadzona na jedynie 15-20 % terytorium. 2 Zachodnią częć kraju ograniczają wyżyny: Wyżyna Tybetańska (4 500 m n.p.m) oraz Qinghai. Na południowym zachodzie rozciągają się Himalaje, których najwyższy szczyt Mt.Everest (8848 m n.p.m.) wznosi się na granicy chińskonepalskiej. Od północy terytorium Chin ogranicza pustynia. Na terenie regionu autonomicznego Xinjiang znajduje się największe bezodpływowe słone jezioro Lop Nur oraz największa chińska pustynia Takla Makan. Miejscem o najwyższych temperaturach jest najniższa depresja Chin położona na wschód od gór Tien Szan - Kotlina Turfańska. Najważniejsze tereny rolnicze rozciągają się w dolinie rzeki Jangcy. Region ten jest również ojczyzną ludu Han, narodowoci dominującej w Chinach, jak również stanowi najgęciej zaludnioną częć Państwa Środka. Od wschodu Chiny graniczą z Morzem Żółtym, Morzem Wschodnio-Chińskim i Morzem Południowo-Chińskim. Ze względu na ukształtowania powierzchni kraju do dnia dzisiejszego głównym szlakiem komunikacyjnym pozostają szlaki wodne. Najdłuższa rzeka Chin - Jangcy - płynie z zachodu na wschód, ma 6 300 km długoci. Jest trzecią co do wielkoci rzeką wiata (po Nilu i Amazonce). Rzeka Żółta, która jest kolebką cywilizacji chińskiej ma 5460 km, jest druga pod względem długoci rzeką kraju. Ważną funkcję komunikacyjną spełnia także największa hydrologiczna budowla wiata - Wielki Kanał, który połączył południe (Hangzhou) z północą (Pekin). Ciągnie się na długoci prawie 1800 km. Chiny zajmują pierwsze miejsce pod względem liczby ludnoci. Według oficjalnych danych liczba mieszkańców wynosi ok. 1,3 mld., z czego tylko około 30% stanowią mieszkańcy miast. W celu ograniczenia wzrostu populacji rząd wprowadził ogólnonarodową kontrolę urodzin, której zasady zezwalają rodzinie na posiadanie tylko jednego dziecka. Około 93% całej populacji stanowią Hanowie, a mniejszoci narodowe stanowią jedynie 7%. Oficjalnie uznawanych jest 55 mniejszoci narodowych, które zamieszkują najczęciej na terenach przygranicznych. 3 Trzy silne nurty myli ludzkiej - taoizm, konfucjanizm i buddyzm - miały wpływ na kształtowanie religijnej postawy mieszkańców Państwa Środka. Taoizm zapoczątkowany został przez mistrza Laozi, żyjącego w szóstym wieku przez nasza erą. W swoim dziele zatytułowanym Droga cnoty zawarł on swoje idee. Według nauk mistrza siłą sprawcza całej natury, porządkiem stojącym ponad całym życiem i duchem jest Dao - droga wszechwiata. W swoim życiu ludzie powinni dążyć do życia uporządkowanego, w zgodzie z naturalnym ładem wszechwiata. Konfucjonizm był raczej systemem filozoficznym, niż religią, ale na przestrzeni wieków przekształcił się w system filozoficzno-religijny. Jego twórca był Konfucjusz. Urodził się około roku 551 p.n.e., pochodził z ubogiej rodziny. Do ukończenia 50 roku życia pracował jako urzędnik państwowy niższej rangi, a następnie rozpoczął misję mającą na celu doskonalenie rządów w kraju. Przez 13 lat odwiedzał kolejne państwa, gdzie starł się doradzać poszczególnym władcom, jak należy rządzić krajem. W czasie swoich wędrówek poszukiwał on, niestety bezowocnie, możliwoci wcielenia swoich idei w życie. Ostanie lata przed miercią (479 r p.n.e.) spędził w rodzinnych stronach, powięcając się nauczaniu i studiując literaturę. Konfucjańska myl została rozpropagowana i wywarła silny wpływ na wiadomoć narodową Chińczyków dopiero po mierci Konfucjusza. Żyjący w latach 372 - 289 p.n.e. uczony Mengzi wydał zbiór nauk Konfucjusza, co przyczyniło się do spopularyzowania nauk mistrza. Z biegiem czasu filozofia konfucjańska przeniknęła do wszystkich warstw społeczeństwa, stając się nawet obowiązkowym przedmiotem dla kandydatów na urzędników państwowych, a następnie 4 została przekształcona w system filozoficzno-religijny i stała się religią państwową za czasów panowania dynastii Han. W VII i VIII wieku wzniesiono wiele klasztorów i wiątyń powięconych Konfucjuszowi. Główną zasadą tego systemu filozoficznego był szacunek i obowiązek dzieci wobec rodziców, posłuszeństwo młodszych wobec starszym, kobiet wobec mężczyzn. Cały naród natomiast miał być posłuszny i składać hołd cesarzowi - uosobieniu konfucjańskiej cnoty i mądroci uznawanego za ojca narodu. Konfucjanizm wprowadził również kult przodków. Po roku 1949 konfucjanizm był postrzegany jako system reakcyjny, pozostałoć po burżuazji. Szczególnie mocno tępiony był w okresie „ rewolucji kulturalnej” , kiedy to znaczna częć wiątyń, bibliotek, klasztorów konfucjańskich uległa bezpowrotnej zagładzie. Religia buddyjska dotarła do Chin z Indii. W pierwszym wieku n.e. do Chin przybyli pierwsi mnisi buddyjscy oraz sprowadzone zostały pisma religijne i posąg Buddy. Stało się tak za przyczyną ówczesnego cesarza Ming z dynastii Han, który żywo zainteresował się nowa religią. Intensywny rozwój buddyzmu nastąpił między III a VI wiekiem. Wtedy też powstało wiele wiątyń i klasztorów buddyjskich, które obok funkcji religijnych pełniły wiele innych funkcji. Dawały schronienie uchodźcom, sierotom, pełniły funkcję przytułków i szpitali. Dzięki tłumaczeniu na język chiński pism buddyjskich sprowadzanych z Indii religia ta zdobywała coraz szersze rzesze zwolenników. Podstawową buddyzmu jest pogląd, że całe życie jest ogromem nieprzerwanych cierpień. Wszyscy ludzie nieustannie dowiadczają bólu narodzin, chorób, staroci i mierci. Cierpienie to spowodowane jest pożądaniem, jak również pragnieniem osobistego spełnienia, a szczęcie osiągnąć można poprzez wyzbycie się własnych pragnień. Taką drogą dojdzie się do zbawienia - nirwany. W Chinach rozwinął się buddyzm Mahajana - wielkiego wozu, głoszący, że los jednostki łączy się z losami innych, a wszystkie egzystencje są jednocią. W wiątyniach buddyjskich w Chinach spotyka się wiele posagów Buddy Maitreyi, Buddy Amitabhy oraz liczne posagi boddhisatw, istot, które osiągnęły zbawienie, ale zostały na ziemi, by pomagać innym w dążeniu do nirwany. Innymi religiami w Chinach o znacznie mniejszym znaczeniu jest islam, chrzecijaństwo i judaizm. Tradycyjne chińskie religie bardzo ucierpiały w czasie „ rewolucji kulturalnej” , kiedy to mnichów i mniszki zmuszano do opuszczania klasztorów, skazywano na wygnanie, zesłanie lub mordowano; mnóstwo klasztorów i wiątyń zostało zrujnowanych, a więte pisma, przedmioty kultu religijnego zniszczono. Dopiero w latach siedemdziesiątych zezwolono na praktyki religijne, ponownie otworzono zamknięte wiątynie, rozpoczęto odbudowę niektórych zniszczonych wiątyń i klasztorów. Sporód wszystkich religii w Chinach najwięcej ludzi wyznaje buddyzm oraz islam, a znacznie mniej jest katolików czy protestantów. Dominującym wiatopoglądem jest ateizm. Przez ostatnie dwadziecia lat Chiny cechował szybki wzrost gospodarczy, który obecnie stracił nieco swoje tempo. Prowadzone są na szeroką skalę działania mają na celu ożywienie gospodarki. Wielkie nadzieje na poprawę sytuacji wiążą Chiny z członkostwem w Światowej Organizacji Handlu. Prowadzona do tej pory polityka stopniowych reform zdaje 5 egzamin. Szczególnie jest to widoczne w wielkich miastach, które intensywnie się rozbodowują. Jednak znaczna częć społeczeństwa żyjąca na wsi - ok. 70% ludnoci - nie ma możliwoci korzystania z osiągnięć rozwojowych ostatniego okresu. Co roku Chiny odwiedzają miliony turystów. Zafascynowanie historią, kulturą, sztuką i życiem w państwie Środka oraz pięknym i niezwykle różnorodnym krajobrazem jest ogromne. Na Licie Światowego Dziedzictwa UNESCO znajdują się obecnie 24 obiekty. Są to m.in.: Wielki Mur, Zakazane Miasto - Pałac Cesarski z okresu dynastii Ming i Qing, mauzoleum Pierwszego Cesarza koło Xianu, Armia Terakotowa, wiątynia i grobowiec Konfucjusza, Pałac Potala w Lhasie (Tybet), Park Narodowy w Lushan, Stare Miasto Pingyao, klasyczne ogrody w Suzhou, Świątynia Nieba i Pałac Letni w Pekinie, Góry Wuyi, Taishan, Huangshan, Emei, Stare Miasto Lijiang. 6 2. Mur Chiński Wielki Mur Wielki Mur Chiński ciągnie się od Shanhaiquan na wschodnim wybrzeżu do fortecy Jiayugnam na Pustyni Gobi. Jego budowę rozpoczęto w okresie Wiosen i Jesieni (770 - 476 r. p.n.e.) oraz w czasie tzw. Walczących Państw (475 - 211 r. p.n.e.). W tamtym czasie poszczególne państewka wznosiły własne mury obronne jako zabezpieczenie przed innymi państewkami feudalnymi oraz dzikimi koczowniczymi plemionami z Wielkiego Stepu. Dopiero za czasów panowania pierwszego cesarza z dynastii Qin - Qin Shihuangdi (wielkiego reformatora, ale jednocześnie bezwzględnego despoty i dyktatora), doszło do połączenia poszczególnych fragmentów muru w jedną całość. Na jego rozkaz wyburzono wszystkie wewnętrzne mury obronne, a zostawiono i umocniono oraz wybudowano nowe odcinki od strony północnej dla ochrony przed najazdami plemion koczowniczych. Przedsięwzięcie to wymagało pracy setek tysięcy robotników - niewolników, więźniów, chłopów. Prace te trwały 10 lat. W późniejszych okresach następowała wielokrotnie rozbudowa i modernizacja Muru. Szczególnie dużo prac modernizacyjnych prowadzono w okresie panowania dynastii Yuan (1206 - 1368) oraz dynastii Ming (1368 - 1644). Mur został obudowany cegłami i kamiennymi płytami, a przedsięwzięcie to trwało ponad sto lat. W okresie swojej świetności Mur ciągnął się na długości prawie 8 000 kilometrów. Budowla ta w zasadzie nigdy nie spełniła swoje funkcji obronnej - gdyż jego siła zależała nie od wielkości budowli, ale od odwagi i lojalności jego obrońców, wroga itp. Mur był wykorzystywany przede wszystkim jako droga po górzystym terenie, do szybkiego przekazywania informacji o ruchach W następnych wiekach został zapomniany, w wielu miejscach popadł w całkowitą ruinę. Ta największa budowla świata wznosi się na wysokości około 1000 m n.p.m., ściany wykonane są z płyt granitowych i mierzą 6,5 metra grubości u podstawy, 5,8 m grubości w górnej części i wysokie są na 6,6 m. Dla turystów udostępnione zostały wyremontowane odcinki w Badalingu, Simatai, Jinshanlingu i Huanghuachengu. Ostatnio odkryto na terenie nuklearnego poligonu w Xinjiang nowe fragmenty Wielkiego Muru. Szacuje się, że Mur jest dłuższy o 500 km niż dotychczas przypuszczano. 7 3. Kuchnia Chińska i zwyczaje Chińczyków 8 JAK UŻYWAĆ PAŁECZEK? Sposób trzymania i porusznia pałeczkami przedstawiony jest w animacji poniżej. Trenuj ruchy pałeczkami przenosząc różne przedmioty z miejsca na miejsce. Na początku na pewno nie będzie łatwo, ale trening czyni mistrza. Kilka ciekawostek dotyczących pałeczek: Pałeczki używane do przenoszenia jedzenia do ust są podstawowymi chińskimi sztućcami. Używa się ich nie tylko w czasie jedzenia ale także w czasie przyrządzania potraw. Z historycznych zapisków wynika, że Chińczycy używali pałeczek już w XIX wieku przed naszą erą. W 1974 roku, w starożytnym chińskim grobowcu odkopano parę najstarszych pałeczek, ich wiek oszacowano na 2000 lat. Wczesne pałeczki były dużo dłuższe od obecnych i mierzyły ok. 25 cm, a to dlatego, że naczynia używane w dawnych czasach były dużo głębsze i miały większe rozmiary od używanych w naszych czasach. Dzisiaj pałeczki wykonane są przeważnie z drewna lub bambusa, czasami z kości słoniowej lub srebra. Mogą być bez wzorów, lakierowane a także pokryte chińskimi znakami i motywami roślinnymi. W czasach feudalnych cesarze używali pałeczek wykonanych specjalnie dla nich. Wykonanie pary takich pałeczek, ozdobionej rysunkiem owijającego je smoka i lecącego feniksa - symbolami cesarskiej władzy, zajmowało wprawnemu rzemieślnikowi miesiąc. 9 Chińskie dzieci uczą się używania pałeczek już jako małe bobasy i już w wieku 5-6 lat potrafią operować nimi z duża swobodą. Pałeczki są najpopularniejszymi sztućcami na świecie używa ich ok. 1,5 mld ludzi (ok. 25% światowej populacji). Czy jadłeś dzisiaj ryż? Znaczenie ryżu w kuchni chińskiej Trudno przecenić znaczenie ryżu w chińskiej kulturze. Dla Chińczyków ryż jest symbolem życia. Istnieje wiele chińskich powiedzeń demonstrujących status ryżu. Na południu Chin ludzie powszechnie witają się słowami "Czy jadłeś dzisiaj ryż?", o osobie która straciła pracę mówi się, że "potłukła jej się miseczka na ryż", a jeżeli jesteś gościem u chińskiej rodziny dużym nietaktem jest zostawić nie zjedzone chociaż jedno ziarenko ryżu. Według mitu, ludzie poznali ryż dzięki dzikiemu zwierzęciu. Długi okres ulew i powodzi spowodował wyniszczenie wszystkich upraw i zmusił ludzi do polowania na zwierzęta. Pewnego razu do ludzi podbiegł dziki pies. Na jego ogonie ludzie zobaczyli przyczepionych kilka żółtych ziaren. Wdzięczni ludzie nie zrobili psu krzywdy, natomiast ziarna z jego ogona zasiali i w ren sposób zaczęła się uprawa ryżu. Dzisiaj w większości regionów Chin ryż jest podstawą posiłku. Nie tylko gotowany ale także jako składnik wielu dań i wyrobów takich jak mąka ryżowa, kluski ryżowe, desery, nadzienie potraw z drobiu itd. Congee, rodzaj kleiku ryżowego wymieszanego z warzywami jest podstawą chińskiego śniadania. Krótka historia ryżu Dokładne pochodzenie ryżu nie jest znane, jednak większość ekspertów uważa, że pochodzi on z Indii. Dowody archeologiczne wskazują zaś, że uprawa ryżu rozpoczęła się w zachodnio-południowej Azji: w Korei znaleziono naczynia pokryte rysunkami ziarenek ryżu datowane na rok 4000 p.n.e. Zapiski o ryżu można odnaleźć także w Buddyjskich pismach a ich brak w pismach żydowskich i Biblii potwierdza południowochińskie pochodzenie ryżu uprawnego. 10 Wkrótce ryż rozprzestrzenił się na Chiny i poza nie. Uważa się, że Grecy poznali ryż, kiedy Aleksander Wielki przywiózł go domu ze swojej podróży do Indii do w IV wieku p.n.e. Maurowie przywieźli ryż do Hiszpanii podczas swoich podbojów na półwyspie iberyjskim. Następnie Hiszpanie wprowadzili ryż do Włoch w XIV wieku. Stamtąd szybko rozprzestrzenił się w południowej Europie. Pod koniec XVI wieku ryż trafił do Stanów Zjednoczonych Ameryki stając się podstawową uprawą. Wydaje się dziwne, że przy takiej ekspansji ryż nie stał się podstawą kuchni europejskich ustępując miejsca przetworom zbożowym i ziemniakom. Prawdopodobnie powodem takiego stanu rzeczy były epidemie malarii na południu Europy w XV i XVI wieku, a większość ludzi uważała, że podmokłe tereny wymagane do produkcji ryżu są wylęgarnią tej właśnie choroby. Spowodowało to, że północna część Europy nie paliła się zbytnio do powszechnego zastosowania ryżu w swojej diecie. Na szczęście incydenty z malarią nie miały wpływu na popularność ryżu w Chinach. Dzisiaj Chiny są producentem większości światowego ryżu. Więcej informacji Ryż należy do rodziny Graminae. Istnieją dwa gatunki ryżu uprawnego Orzya sativa i Orzya glaberina, pierwszy będący najbardziej rozpowszechniony. Lokalnie istnieje wiele odmian tych dwóch gatunków. Różne odmiany występują w Chinach, Korei, Japonii, Tajlandii itd. jednak wszystkie należą do tych dwóch gatunków. Myśląc o Chinach często przed oczami stają nam krajobraz pokryty poletkami ryżowymi. W rzeczywistości to Chińczycy jako pierwsi wynaleźli sposób uprawy ryżu w mokrych rejonach takich jak równiny nadbrzeżne i delty rzek. Nasiona ryżu są najpierw sadzone w zagonach, a następnie po 25 - 30 dniach przesadzane do wodnego środowiska. Ten sposób uprawy szczególnie przyczynił się do rozwoju ryżu jako uprawy. Brak wody jest częsty problemem chińskich farmerów, dlatego im krótszy okres przebywania w środowisku naturalnym tym większa szansa na udane plony. Zebrane ziarno ryżu posiada ciemną warstwę otrębu i jest okryte łuską. W przypadku ryżu białego zarówno otręby jak i łuska są usuwane w procesie obróbki, 11 natomiast w ryżu brązowym usuwa się jedynie łuskę. W rezultacie ryż brązowy zawiera dodatkowo białka i minerały stanowiąc dużo pożywniejszy składnik diety. Jednakże, ryż biały typu parboiled jest poddany obróbce przed oczyszczeniem i dzięki temu zatrzymuje większość składników odżywczych. Ryż w kuchni Chińczycy używają zazwyczaj ryż długoziarnisty, który po ugotowaniu jest bardziej puszysty. Jeżeli w przepisie znajduje się ryż długoziarnisty, a my mamy do dyspozycji tylko ryż krótkoziarnisty musimy pamiętać, że do gotowania należy użyć mniejszą ilość wody - o 1/4 - 1/2 szklanki wody na szklankę ryżu ( ryż krótkoziarnisty ma mniejszą absorpcję wody). W Chinach ryż kleisty używa się głownie do przekąsek i deserów, jednak w innych częściach Azji np. w Korei, Laosie, północnej Tajlandii używa się go jako podstawę diety. Dwoma mniej znanymi odmianami ryżu są ryż czarny i czerwony. Rosnący w całej Azji ryż czerwony jest przedstawicielem odmiany kleistej. Nie uważa się go za jadalny jednak istnieje duże zainteresowanie zdrowotnym działaniem ekstraktu z jego ziaren, uważa się, że obniża poziom cholesterolu oraz poprawi krążenie krwi. Ryż czarny jest także odmianą kleistą, powszechnie używaną w Tajlandii i na Filipinach. Ryż ten ma nieusuniętą warstwę otrębów nadającą mu brązowego lub czarnawego koloru. Jest on używany do deserów w szczególności w połączeniu z mlekiem kokosowym. Chińczycy wierzą, że spożywanie czarnego ryżu poprawia kolor włosów oraz zabezpiecza je przed siwieniem. PLANOWANIE CHIŃSKIEGO POSIŁKU 12 Każdy z nas, Polaków (także większość Europejczyków), wyrósł w przekonaniu, że zbalansowany posiłek (obiad) powinien składać się z zupy, głównego dania (najczęściej mięso, ziemniaki, surówka) i deseru. Korzystając z chińskich lub wietnamskich budek możemy odnieść wrażenie, że orientalny posiłek jest podobny do polskiego mięso, ryż, surówka - tak naprawdę jest to chińskie danie zaadaptowane to polskich przyzwyczajeń żywieniowych. W chińskiej kuchni nie ma wyraźnego podziału na dania czysto mięsne, warzywne, dodatki, sosy itd. lecz miesza się ze sobą różne składniki, które w efekcie tworzą pojedyncze danie. Mówiąc o daniu warzywnym, mięsnym z ryżu lub makaronu mamy na myśli główny składnik. Tradycyjnie Chińczycy serwują kilka potraw, podawanych na stół jednocześnie łącznie z zupą. Dania (poza zupą) znajdują się w oddzielnych miseczkach (lub talerzach) z których każdy z biesiadników nakłada sobie porcję na swój talerz. Zupę podaje się każdemu oddzielnie i jest traktowana jako napój będąc często jedynym płynem spożywanym podczas posiłku. Co prawda prawie wszyscy Chińczycy są maniakami herbaty, jednak wolą spożywać ją już po posiłku, korzystając z faktu, że jest ona pomocna w trawieniu. Kolejną istotną różnicą jest znaczenie ryżu w kuchni azjatyckiej. Kuchnia chińska w rzeczywistości bazuje na ryżu i warzywach a mięso, owoce morza i drób grają drugorzędną rolę. Jednak najbardziej charakterystyczne dla orientalnej a w szczególności chińskiej kuchni jest harmonizowanie posiłków. Oznacza to, że nigdy w jednym posiłku nie podaje się dań z tego samego mięsa (np. wieprzowina, wołowina, drób, ryba), o podobnym smaku (ostry, słodki, kwaśny, łagodny) i strukturze (chrupiący, twardy, miękki). Poza oczywistą przyjemnością płynącą z jedzenia tak zaplanowanego posiłku powodem do takiego zachowania jest wiara w teorię głoszoną przez starożytnego chińskiego filozofa Yi Yin, mówiącą, że każdy smak jest połączony z innym organem wewnętrznym, dlatego zbalansowanie smaków w posiłku utrzymuje organizm w dobrym zdrowiu. Dla rodziny składającej z 4 osób przygotowywuje się zazwyczaj 1 danie warzywne, przynajmniej 2 mięsne, ryż i zupę. Na koniec posiłku podaje się deser. Wszystkie dania spożywa się przy pomocy pałeczek natomiast zupę można pić bezpośrednio z miseczki wybierając większe kawałki pałeczkami, można także skorzystać z łyżki. Oczywiście przygotowywanie kilku potraw, szczególnie dla niedoświadczonego kucharza, może wydać się zbyt pracochłonne dlatego na początek proponuję przygotowanie pojedynczych dań z ryżem, przetestowanie nowych smaków, a z czasem kiedy dojdziemy do wprawy zwiększenie ilości podawanych potraw. Przykładowe menu dla 4 osób: Menu 1 Zupa pomidorowa Menu 2 Zupa ostro-kwaśna 13 Chrupiąca ryba w słodko Chrupiący makaron z pikantnym sosie wieprzowiną Wołowina smażona po Kurczak Genearała Tso syczuańsku Kurczak w sezamie Wołowina w pomidorach Fasolka smażona z Brokuły z sosem czosnkiem i dymką czosnkowym Gotowany ryż Żółty ryż Banany z miodem Jabłka w toffi - przepisy i zdjęcia potraw Chińskich Wieprzowina: Chrupiąca wieprzowina w sosie Wieprzowina w słodko-ostrym sosie Kulki mięsne Plastry wieprzowiny na ostro Smażone żeberka wieprzowe w sezamie Polędwica wieprzowa z sosem hoisin Grilowana kiełbaska po chińsku Żeberka wieprzowe na parze w sosie z czarnej fasoli Schab z papryką Wieprzowina w sosie słodko-kwaśnym Wieprzowina Kung-Bao Wieprzowina z warzywami na ostro Szaszłyki wieprzowe z kasztanami wodnymi Wieprzowina po syczuańsku Wołowina: Wołowina Wołowina Wołowina Wołowina Wołowina Wołowina Wołowina Wołowina z cebulą smażona po syczuańsku smażona z dymką w pomidorach smażona z papryką curry z warzywami ostrygowa w sosie z czarnej fasoli Baranina Jagnięcina z porem Jagnięcina z warzywami Jagnięcina z cebulą i sezamem po mongolsku 14 Drób i jaja: Kurczak w chili Smażona pierś kurczaka z włoskimi orzechami Kurczak chryzantemowy Kurczak chrupiący Kurczak Genearała Tso Kurczak Da-Cien Omlet Fu Yong Kurczak w sezamie Kurczak szefa kuchni Czosnkowy kurczak Smażone skrzydełka kurczaka Kurczak w sosie hoisin Grilowane skrzydełka kurczaka w sosie hoisin Grilowane piersi kurczaka na ostro Kurczak czosnkowy w cieście Kurczak na ostro Smażone skrzydełka kurczaka w pięciu smakach Kurczak curry Kaczka w sosie cytrynowym Kaczka z ananasem po tajlandzku Kaczka z kiełkami fasoli mung Kurczak cytrynowy Ryby: Filet rybny w cieście ze szpinakiem Frytowane kostki rybne Ryba gotowana na parze po Kantońsku Chrupiąca ryba w słodko pikantnym sosie Ryba gotowana na parze w sosie pomarańczowym Szaszłyki rybne Ryba w cieście na ostro Owoce morza: Krewetki smażone w cieście Krewetki z groszkiem Krewetki w sosie pomidorowym Krewetki tyrgysie z pomidorem i zielonym groszkiem Dania z warzyw: Warzywa mieszane na patelni Brokuły z sosem czosnkowym Pikantny bakłażan Fasolka smażona z czosnkiem i dymką Patelnia Xian z kolorowymi warzywami Kapusta pekińska słodko-kwaśna 15 Smażona sałata lodowa MIHAO Bakłażan czosnkowy na słodko Sałatka z pomidorów Dania z tofu Tofu w sosie z czarnej fasoli Dania z makaronu: Chrupiący makaron z wieprzowiną Sałatka makaronowa Calahnye Makaron z warzywami Makaron z sosem z czarnej fasoli Dania z ryżu: Ryż smażony z kurczakiem Ryż smażony z dymką i jajkiem Zupy: Zupa pomidorowa Zupa z kurczaka i słodkiej kukurydzy Zupa ostro-kwaśna Zupa cebulowa z jajkiem Zupa WON-TON Zupa z tofu i kasztanami wodnymi Ostra zupa z owocami morza Potrawy mączne: Krokiety wiosenne (sajgonki) Pierożki WON-TON Desery: Jabłka w toffi Banany z miodem Dodatki: Rosół kurzy I Rosół kurzy II Bułeczki na parze MAN-TOU Żółty ryż Sól z pieprzem Ryż gotowany po chińsku Chrupiący makaron Chrupiący makaron sojowy 16 Sosy: Sos sojowo-czosnkowy Sos hoisin Sos śliwkowy Dania kuchni tajskiej Banany w mleku kokosowym Tajska zupa z kurczaka i mleka kokosowego Kurczak w zielonym curry Kurczak z nerkowcami Wieprzowina w czerwonym curry z ananasem Bakłażan z bazylią Kaczka w curry z owocami liczi Dania kuchni koreańskiej Grilowana wołowina (Pulgogi) Kim-Chi z kapusty pekińskiej (+ Kim-Chi z rzodkwi) Kim-Chi z nadziewanych ogórków Dania kuchni japońskiej Ryż do sushi Maki-zushi (sushi zwijane) kalifornijskie Karokke - japońskie krokiety Maki-zushi odwrócone Yakitori - grilowane szaszłyki drobiowe Ryż smażony z kurczakiem Czas przygotowania: 45 min Czas marynowania: 20min 17 Proporcje: dla 4 osób Ocena: Do przygotowania tej potrawy użyłem ciemnego sosu sojowego, dlatego nabrała ciemnobrązowej barwy. Jeżeli dodasz jasnego sosu, ryż będzie dużo jaśniejszy. Można podawać jako oddzielną potawę lub jako dodatek zamiast białego ryżu. Składniki: 2-3 szklanki ugotowanego ryżu 15 dag piersi kurczaka 2-3 jaja roztrzepane 2 małe cebule pokrajane w piórka 2 łyżki ugotowanego zielonego groszku lub posiekanej świeżej papryki 2 łyżki sosu sojowego (ciemnego) sól i pieprz do smaku posiekany szczypiorek lub dymka olej do smażenia Marynata: 1 łyżka sosu sojowego 1 łyżeczka wina ryżowego lub wódki Przygotowanie: 1. Pociąć kurczaka w 1 i 1/2 cm kostkę. 2. Wymieszać składniki marynaty, wymieszać z kurczakiem odstawić na 20 min. 3. Na 1 łyżce oleju, smażyć kurczaka, mieszając, aż zmieni kolor, wyjąć na talerzyk. 4. Cebulę smażyć na rozgrzanym oleju na średnim ogniu, aż 5. 6. 7. 8. będzie przezroczysta, przełożyć łyżką cedzakową na talerzyk. Na tę samą patelnię wsypać ryż, posolić, smażyć przez 5 min. często mieszając, dodać cebulę. W środku ryżu zrobić dołek, wlać 1/2 łyżki oleju, smażyć jajecznicę aż się mocno zetnie, wymieszać z ryżem i smażyć przez 5 min., często mieszając. Dodać kurczaka, groszek lub paprykę, sos sojowy i smażyć dalej przez 2-3 min. Doprawić solą i pieprzem. Podawać natychmiast posypany szczypiorkiem lub dymką. wersja do wydruku 18 Chrupiąca ryba w słodko pikantnym sosie Czas przygotowania: 20 min Czas marynowania: 20 min Proporcje: dla 2-3 osób Ocena W oryginalnym przepisie do przygotowania tej potrawy używa się niewielkiego karpia. Osobiście nie lubię grzebać w poszukiwaniu ości dlatego użyłem do wykonania potrawy filet z dorsza (ale można użyć każdą inną rybę). Filet powinien mieć skórę, żeby był bardziej chrupiący. To chyba najlepsze rybne danie jakie kiedykolwiek jadłem :). Składniki: 1 ryba (około 0,5 kg) lub 0,5 kg filetu rybnego ze skórą 2 łyżeczki mąki kukurydzianej 2 ząbki czosnku wyciśnięte 1 łyżeczka imbiru posiekanego 1 cebula dymka posiekana 19 2 papryczki chili (świeże lub marynowane) posiekane olej do głębokiego smażenia Marynata: 1 łyżka imbiru posiekanego 1/2 łyżeczki soli 2 łyżki sosu sojowego 1 łyżka wina ryżowego Sos: 1 łyżeczka octu 1 1/2 łyżeczki cukru 1/2 łyżeczki oleju sezamowego 1/2 szklanki bulionu z kury 1 łyżeczka mąki ziemniaczanej szczypta soli szczypta pieprzu Ciasto: 1/2 szklanki mąki woda Przygotowanie: 1. Rybę wypatroszyć, obrać z łusek, odciąć głowę (filet pociąć w 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. kawałki na jedną porcję). Ponacinać głęboko z obu stron w romby o szerokości 1 cm (filet ponacinać tylko od strony ze skórą). Wymieszać składniki marynaty, włożyć do niej rybę i często obracając marynować 20 min. Wymieszać na składniki na sos. Mąkę wymieszać z wodą na rzadkie ciasto (jak na naleśniki). Rybę wyjąć z marynaty, obsypać mąką kukurydzianą i następnie pokryć z obu stron ciastem. Rozgrzać olej do frytowania i smażyć w nim rybę przez ok. 8 min kilka razy przewracając na drugą stronę (filet smażyć 1,5 min z każdej strony). Wyjąć z oleju, osączyć, trzymać w cieple. W woku rozgrzać 1łyżkę oleju, przesmażyć krótko czosnek, imbir, dymkę i chili. Dodać przygotowany sos, zagotować aż zgęstnieje. Rybę polać gorącym sosem i serwować. wersja do wydruku 20 Banany z miodem Czas przygotowania: 30 min Czas rośnięcia ciasta: 30 min Proporcje: dla 4 osób Ocena: Składniki: 4 małe banany 4-8 łyżeczek płynnego miodu (według gustu) 50 g migdałowych płatków lub sezamu olej do głębokiego smażenia Ciasto: 1 szklanka mąki 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia 1/2 szklanki wody 1 jajko Przygotowanie: 1. Wymieszać składniki na ciasto o zawiesistej konsystencji. Odstawić na 30 min żeby wyrosło. 21 2. Banany obrać, przekroić wzdłuż na pół i obtoczyć w cieście. Smażyć na głębokim oleju na złoty kolor. 3. Ułożyć banany na talerzu, skropić miodem, posypać migdałami lub sezamem. 4. Serwować ciepłe. Rady: 1. W ten sam sposób możemy przygotować ananasy. 2. Zarówno migdały jak i sezam można uprzednio uprażyć, nadaje to im bardzo ciekawy smak i zapach. Robi się to prażąc na suchej patelni aż nabiorą złoto-brązowej barwy. wersja do wydruku 22
