Tamowanie krwotoków zewnętrznych i opatrywanie ran powierzchownych a) Rodzaje krwawień i zasady pierwszej pomocy w tamowaniu krwotoków zewnętrznych b) Rodzaje ran i sposoby doraźnego opatrywania ran c) Rodzaje opatrunków, wybór właściwego opatrunku w celu zastosowania w różnych okolicach ciała d)Ciało obce w ranie, zasady postępowania w zakresie pierwszej pomocy e)Zabezpieczenie amputowanej części ciała Krwawienie i krwotok Wydostanie się krwi poza łożysko naczyniowe Mechanizmy ustrojowe - skurcz - krzepnięcie krwi z wytworzeniem skrzepu Brak kompensacji – wstrząs hypowolemiczny Krwawienie zewnętrzne Tętnicze Krew jasnoczerwona Pod ciśnieniem – pulsujący strumień krwi Trudne do opanowania, duże ryzyko wstrząsu Żylne Krew ciemnoczerwona Wypływ z rany wolniejszy, jednostajny Łatwiejsze do opanowania, ale z ryzykiem wstrząsu Włośniczkowe Powolne sączenie krwi z powierzchownych ran o charakterze otarcia Zwykle ustaje samoistnie Sposoby opanowania krwawienia zewnętrznego Ucisk palcem lub dłonią Rękawiczki, przez gazik Opatrunek uciskowy Bezpośrednio na ranę lub po wstępnym zatamowaniu krwawienia Kilka warstw jałowych gazików lub chust, umocowanych opaską elastyczną Ucisk placem lub dłonią do wytworzenia skrzepu Sposoby opanowania krwawienia zewnętrznego Tamponada rany Dotyczy dużych, obficie krwawiących ran Wypełnienie rany jałową gazą + opatrunek uciskowy Uniesienie kończyny Jako uzupełnienie Odstąpić przy widocznych zniekształceniach, obrzęku, bolesności Często wskazane łączne zastosowanie wszystkich metod Krwawienie zewnętrzne Po opanowaniu krwawienia Ponowna ocena stanu chorego Szczególna uwaga dotyczy oddychania i krążenia Oszacowanie stopnia utraty krwi Zaopatrzenie innych ewentualnych obrażeń Powtórna ocena co kilka minut, do czasu przybycia pomocy medycznej Krwawienie wewnętrzne Brak spektakularnych objawów Podejrzenie w przypadku objawów wstrząsu hipowolemicznego i braku krwawienia zewnętrznego Wynaczynienie krwi do jamy brzusznej, miednicy, klatki piersiowej, przestrzeni śródtkankowych w obrębie kończyn (udo) Krwawienie wewnętrzne Podejrzenie krwawienia: Deformacja i znaczny obrzęk kończyn Ból w klatce piersiowej + duszność Ból brzucha Współistnienie objawów wstrząsu Objawy krwawienia zewnętrznego niewielkie, niewspółmierne do nasilenia objawów wstrząsu Krwawienie wewnętrzne Objawy: Deformacja tkanek: przebarwienie, tkliwość i wzmożona spoistość (twardość) Uczucie duszności Ból w obrębie jamy brzusznej Objawy dodatkowe: przyspieszony oddech, tachykardia, zasinienie warg, blada i zimna skóra, nudności, wymioty, pragnienie, zaburzenia świadomości Krwawienie wewnętrzne Podstawowe zasady postępowania Podstawowe środki ostrożności – ocena bezpieczeństwa własnego i poszkodowanego Ocena wydolności oddechu (udrożnienie dróg oddechowych) Opanowanie ewentualnego większego krwawienia (resuscytacja) Zaopatrzenie pozostałych miejsc krwawienia Pacjent w wygodnej pozycji (uwaga na możliwe urazy kręgosłupa) Ochrona chorego przed utratą ciepła Wsparcie psychiczne Rany tkanek miękkich Otwarte lub zamknięte – w zależności od przerwania ciągłości skóry Rany tłuczone Uszkodzenie skóry tępym narzędziem Krwawienie niewielkie Brzegi rany nierówne Rany szarpane Rozdarcie skóry w wyniku kontaktu z ostrzejszym przedmiotem Rozległe uszkodzenie naczyń Krwawienie obfite Rana często brudn : Rany cięte W wyniku działania ostrej krawędzi Brzegi rany równe i czyste Znaczne ryzyko uszkodzenia głębiej leżących tkanek (naczynia, ścięgna) Obfite krwawienie Źródło: www.kryminalistyka.wortale.net Rany kłute Spowodowane cienkim i ostrym przedmiotem Duże ryzyko urazów głęboko położonych tkanek i narządów Duże ryzyko zakażenia Źródło: www.kryminalistyka.wortale.net Otarcie skóry Uszkodzenie powierzchownej warstwy skóry z otwarciem niewielkich naczyń Krwawienie zwykle nieznaczne Powierzchnia uszkodzenia może być duża Zazwyczaj brudne – ryzyko zakażenia Źródło: www.kryminalistyka.wortale.net Rany postrzałowe W wyniku przejścia pocisku z broni palnej przez ciało Występuje rana wlotowa (i wylotowa – zwykle większa) Uszkodzenie tkanek wokół toru pocisku Źródło: www.prosat.net.pl Postępowanie z rannymi Ocena miejsca wypadku Ocena stanu pacjenta Udrożnienie dróg oddechowych, zapewnienie swobody oddychania Ocena rodzaju uszkodzeń tkanek miękkich Ekspozycja rany i zabezpieczenie przed zakażeniem (jałowy opatrunek) (Techniki ograniczające krwawienie) (Postępowanie przeciwwstrząsowe) Tamowanie krwawień i krwotoków Miejsca ucisku dużych naczyń: OPATRUNEK UCISKOWY OPATRUNEK NA KIKUT Specyficzne rany Rany penetrujące do klatki piersiowej Rany z wbitym przedmiotem Wytrzewienie Amputacja Obrażenia w wyniku zmiażdżenia Obrażenia w wyniku wybuchu Rany z wbitym przedmiotem Zwykle głębokie, kłute lub cięte Widoczny przedmiot, który spowodował ranę Pozostawienie przedmiotu w ranie Umocowanie i zabezpieczenie Skrócenie wystającej części Wyjątek: przedmiot utrudniający oddychanie, resuscytację lub transport - usunąć Wyjątek: przedmiot wbity w oko, ucho lub nos - zabezpieczyć sztywną pokrywą - ciało obce w oku – zasłonić również zdrowe oko!!! Ciało obce w ranie Nie usuwając wystającego ciała obcego, a jedynie, jeśli istnieje taka konieczność, je stabilizując, ranę zabezpieczamy opatrunkiem przed zakażeniem Opatrunek mocujemy bandażem, który powinien ściśle przylegać, ale nie może być za ciasny, by nie utrudniać krążenia. Nie bandażujemy ciała obcego, pozostaje na zewnątrz! Tak wygląda prawidłowo opatrzona rana z wystającym ciałem obcym Amputacja Utrata fragmentu lub całej części ciała (najczęściej – kończyny) Często z masywnym krwotokiem Szansa na replantację Amputacja Postępowanie Opanowanie krwawienia Typowe postępowanie przeciwwstrząsowe Odnalezienie amputowanej części ciała i jej zabezpieczenie (worek foliowy w naczyniu lub worku z wodą z lodem – nie wolno stosować samego lodu!!!) Zapewnienie transportu amputowanej części ciała razem z pacjentem Postępowanie przy całkowitej amputacji części palca kończyny górnej: 1) Sadzamy poszkodowanego, a następnie unosimy jego chorą rękę wyżej, stosując ucisk w okolicy nadgarstka 2) Ranę powstałą w wyniku amputacji (kikut) zabezpieczamy grubą warstwą jałowego opatrunku. Jeżeli jedna warstwa opatrunku nie wystarcza -opatrunek przesiąka krwią - kładziemy następną 3) Opatrunek umocowujemy bandażem 4) Kończynę urazową unosimy wyżej, uginając w łokciu, a następnie unieruchamiamy, stosując temblak z chusty trójkątnej 5) Aby nie nastąpiło wychłodzenie organizmu, przykrywamy poszkodowanego kocem termicznym, a gdy go nie mamy, np. kurtką, marynarką 6) Amputowaną część palca (amputant) zabezpieczamy w woreczku foliowym, szczelnie zamykając. Jeśli to możliwe stosujemy schładzanie amputanta, umieszczając woreczek w pojemniku czy też w drugim woreczku wypełnionym wodą z lodem. Uwaga! Nie wolno zamrażać.