PUNKTY KRYTYCZNE W HODOWLI DROBIU PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW Dr hab. Andrzej Gaweł prof. nadzw. Grypa ptaków – stan bieżący Problem grypy ptaków w 23 państwach: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czarnogóra, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Serbia, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania, Węgry Aktualnie w Polsce zanotowano 59 ognisk grypy ptaków (28.02.17 www.wetgiw.gov.pl) Zazwyczaj stwierdzenie wirusa grypy u drobiu było poprzedzone jego wykryciem u dzikich ptaków Wektory grypy ptaków - Dzikie ptaki ! Kontakt bezpośredni Kontakt pośredni – odchody Drób hodowany przyzagrodowo - Człowiek - przenoszenie wirusa na: Odzieży Sprzęcie Słoma niezabezpieczona przed dostępem dzikich ptaków Inne zwierzęta Paszowozy Powietrze - BIOASEKURACJA Bioasekuracja to ochrona biologiczna fermy obejmująca działania mające NIE DOPUŚCIĆ do wystąpienia na fermie specyficznych czynników infekcyjnych W przypadku ich wystąpienia – doprowadzić do całkowitej ich eliminacji Przeżywalność wirusa grypy ptaków Źródło Temperatura Czas przeżywania (dni) Fekalia 4,5oC 30-35 21 oC 7 32 oC 4 4 oC Co najmniej 60 dni 20oC 10-20 dni Woda Kompost <10 PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW BRAK / NIEWŁAŚCIWA BIOASEKURACJA • Maty i śluzy dezynfekcyjne - Obecność i właściwy rozmiar - Odpowiednie umiejscowienie i liczba - Odpowiedni, niezamarzający (systematycznie zmieniany) środek dezynfekcyjny - ZDECYDOWANA POPRAWA NA TERENACH DOTKNIĘTYCH GRYPĄ PTAKÓW PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW Kontakt bezpośredni dzikiego ptactwa z drobiem hodowlanym Zapobieganie - utrzymywanie drobiu w zamknięciu - uszczelnienie budynków - usuwanie gniazd dzikich ptaków z budynków PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW Kontakt pośredni dzikiego ptactwa z drobiem – kał dzikich ptaków Zapobieganie - Eliminacja źródeł wody lub ich izolowanie - sadzawki, stawy, - zbiorniki wodne Wyrównywanie terenu w którym gromadzi się woda (kałuże) Eliminacja źródeł pokarmu – utrzymywanie czystości wokół silosów, likwidacja krzewów owocowych, traw, upraw Eliminacja schronienia – drzew, krzewów, poziomych powierzchni umożliwiających przebywanie i gniazdowanie Instalacja odstraszaczy, ekranów, sieci PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW LUDZIE: - Ograniczenie do koniecznego minimum liczby osób obsługujących fermy - Ograniczenie przemieszczania się osób pomiędzy obiektami - Edukacja najważniejszym elementem zapobiegania transmisji grypy przez ludzi PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW LUDZIE: - Osoby niepowołane - Zapobieganie – ogrodzenie fermy, zamykane bramy, monitoring… PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW LUDZIE: - Świadczący usługi: lekarz weterynarii, ekipy szczepiące, obcinające pazury, transport paszy, transport do ubojni - Odpowiednie zabezpieczenia przed transmisją – płaszcze i buty ochronne, poruszanie w obiekcie pod kontrolą pracownika, używanie dezynfektantów - Dezynfekcja środków transportu PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW LUDZIE: - Pracownicy - Odzież ochronna, przeznaczona do użytku wyłącznie na fermie - Przestrzeganie zasad poruszania się na fermie (strefa brudna, czysta) - Brak kontaktu z dzikimi ptakami, przydomowym ptactwem Problem braku pracowników i ich częsta wymiana – błędy w bioasekuracji Ssaki jako źródło choroby Nie można utrzymywać innych zwierząt gospodarskich na fermie drobiu! Wykazano że świnie, psy, koty, gryzonie, fretki, króliki, konie również mogą być transmiterami wirusa (zakażenia eksperymentalne i terenowe) Prof. Śmietanka PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW Słoma ze stogów i stert niezabezpieczona przed dzikim ptactwem PUNKTY KRYTYCZNE PREDYSPONUJĄCE DO WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM GRYPY PTAKÓW Zapobieganie – dezynfekcja, stodoły, wiaty Paszowozy Dezynfekcja przed wjazdem na fermę Przy rozładunku paszy – zaciąganie powietrza Rozprzestrzenianie drogą powietrzną Szczególnie istotne w rejonach dużej koncentracji produkcji Wentylacja wymuszona (wydajność 20-40tys m3/h Wektorami mogą być kurz i pióra Istotne są: kierunek wiatru, prędkość, temperatura Mgła, wysoka wilgotność powietrza sprzyjają rozprzestrzenianiu się wirusa Szczepienia ptaków? W wielu krajach trwają dyskusje nad szczepieniami interwencyjnymi w obszarach zagrożonych wystąpieniem grypy ptaków W USA i Kanadzie dopuszczone są szczepienia przeciwko zakażeniom wywoływanym przez wirusy LPAI Animal and Plant Health Inspection Service (USA) rozważa wprowadzenie w USA szczepień interwencyjnych przeciwko zakażeniom wywoływanym przez wirusy HPAI Francja rozważa wprowadzenie ukierunkowanych szczepień kaczek p-ko H5N8 Likwidacja ogniska grypy ptaków Właściwe zarządzanie i organizacja - Szybkie podejmowanie decyzji - Właściwa współpraca służb (PLW, policja, straż pożarna) - Utylizacja padłych i zlikwidowanych ptaków i ściółki - Sprawna dezynfekcja fermy PUNKTY KRYTYCZNE: Brak specjalistycznych firm zajmujących się likwidacją ognisk (usuwanie padłych ptaków i ściółki) Odszkodowania Ubezpieczenia Wartość odszkodowania powinna: - Zależeć od profilu produkcji, gatunku i wieku ptaków - W sposób jednoznaczny i precyzyjny określać wartość ptaków i być aktualizowana wraz ze zmieniającymi się kosztami produkcji Dziękuję za uwagę